장음표시 사용
121쪽
Neque replices, confessionem debere potavi ex intentione suscipiendi Sacramentiunquin lassiciat, quod historice narrentur cata consessario ; ergo idem dicendum de dedore. Nam ex natura judicii accusatio ordinari debet ad sententiam judicialem , es ideo consessio mere historica non susAeit; dolor tamen ex natura judicii non debet ad absolii nem referri Adde ex Aringa , dolorem natura fila dicere albquem ordinem ad consessionem, cum contritio includat votum consessionis vi unde non est necesse , quod explicite ex intentione consessionis ponatur; secus vero comsistio , quae ut spectet ad Sacramentum , debet esse dolorosa , de ideo non sufficiemere historica sine ordine ad Sacramentum. Praxis etiam fidelium videtur esse , ud saepe dolor praeteratus ad Sacramennim rectis piendum referatur, ut consessio ab eo dolore moraliter informetur ergo non est noucesse, quod dolor ex intentione Consessi
vis ponatur is a XXIX. Dico uIt. Propositum non Pe eandi de caetero non requiritur univerum ,
ouos sit hi male seu distinctum ab actu dolosis , seiu sufficit virtuale in eo actu imclusum , idque tam in justificatione extra
Sacramentum , quam in Sacramento . Ita Rura , Navarrus Messina contra Su rium disp. seel. 3 Beli. Canum. Quod non requiratur propositum Hrma- Ie ad justificationem extra Saciamentum , constat, quia Scripturae nuIlam faciunt hinjus propositi mentionem. EZech. II. Com
rsupiam ' obiae iniqMisaae David justificatus est , a. Regum it . statim ac dixit , Pee- ea H Domino ubi Auget ho m. r. ait et Trea ruabae sint, Peccavi , sd hiis tribues L Ilabia facrifieii eoram Deo afendia in chlum. Et Chrysost hom. s. Die, inquit, pec situm; dissim pecea: hm: quod etiam innuit David Psal. ri. dic ns , eonfitebor m. O tu romisisti. Sitn:::t . r in conversione Filii Proditi Lucx is . l/ublicani Lucae I S. nulla fit mentio de pri posito Quod vero ii, tequiratur propositum taxmale in Saci cnio. constat etiam, quia Trid scit . ia. solum ti es areas 'e
nite luis ei. . D . . ae, tauquam partes Poenim tentiae coiiit:. . . . a s. nempe Contritionem, Col l . , dia .is iactionem . dc capta
.a laram Contritionis dicit , Cc. 'ac detestationem de peccat inuiuio Liam Ploposito non peccandi
de caetero a ubi ostendit, eodem aetii utrumque haberi , nempe dolorem, de propositum atque adeo propositum posse estie inciusum in actii doloris , non secus ac includitur votum Poenitentiae . Neque dicas , quod si lassicit dolor tarmatis , de propositum vi tuale , posset vice vrisa sufficere proposi. tum formale cum dolose virtuali . Nam non semper propositum non peccandi de caetero irat cum displicentia de peccatis praeteritis , ut diximus articuIo s. Deinde Tridem expresse requirit dolorem, quin requirat expresse propositum. Quare ut duxim& articulo s. laudato , tunc solum requiritur propositum Mamale universale , quando dolor est limitatus, seu ex motivo Particulari, quia ia tali dolore non imcluditur virtualiter propositum illiluit
An hanc secundam partem materis proximae Sacramenti Poenitentiae innumerae quaestiones spectant, quas TheoIogi mor es discutiunt; expediemus hic pi ecipuas , videt An detur obligatio explicandi ci cumstantias peccatorum aggravantes intra eandem speciem t aut explicandi complicem peccati , quando non potest alit cr peccati laecies explicari e An detur obligario com fitendi peccata dubia e An peccatum fietionis in ii illanti baptismi commissum spectri ad hoc Sacramentum , sicut etiam an sit materia sufficiens peccatum pure putatum An debeat numerus, de individuatio peccatorum explicari , dc quomodo peccatae numero multiplicentur MARTICULUS I.
Num d tuae obligatis eo tendi circum stantias mere aggravani ea , ct peccati compluem tI ae divino praecepto consesso cs bet esse integra , si minus m terialitei. saltem tam iter. Dicitur mat rialites integra , quando integra materia eo essionis subjicitur clavibus, explicando omnia mortalia commissa : dicitur integra formaliter, quando clavibus subjiciuntur caomnia, uuae spectam ad formam Sacra me
122쪽
io VIII. AN. I De Oreumstantiis aggravantibi I . ros
fi i esto non exponatur omnia i quae sphctant ad materiam ; quod accidit , qua Psi aliquod moriale reticetur, vel ex obibinone , vel ex rationabili causa . Certum est ex Tridentino , ad integritatem mathrialem spectare, quod numerus , de species
peccatorum explicentur: Dissicultas tamen est, an etiam peccatorum circvinstantiae sint explicandae 3 Aliquae autem ex circumstamitis dicuntur mutare speciem peccati, aliae vero intra eandem speciem aggravare peccatum et mutant speciem ex D. Thomain . dist. 36. q. art. a. quae haMnt mmcialem repugnantiam cum rationis dictamine , ut proinde regulariter diversis viri tutibus opponantur vi sicut furtum sacrilegum non solum opponimr virtuti justitiae , sed etiam Religionis , & Adulterium non solum est contra caintatem , sed etiam contra justitiam et Dicitur vero circumstantia peccatum aggravare intra eamdem se iem , si non opponatur diversae virtuti acut is major quantitas suis, duratio, vel
intensio actus &c. II. Dico nunc a. explicandas in consessi ne circumstantias mutantes peccati speciem Ira Triden. sec. a . cap. s.
Prob. ratione ab eodem Triden. adducta, quia nisi hujusmodi circumstantiae explic
Tentur , nec a Poenitentibus integre eum nerentur peccata, nec ea judicibus innot
scerent; unde non possent isti rem degra, vitate eriminum judicare , & poenam comemam imponere . Hinc fit, quod qui co fessus est peccatum , oblitus alicujus circumstantiae speciem mutantis , si deinde recordetur , debet illam clavibus subjicta
Dissicilitas solum est , an possit haec cidicumstantia tunc explicari, nulla secta memtione peccati jam clavitas subjecti e Ad
quod respondendum cum Suario disp. x .sere a. quod si possit ea circumstantia thplicari, nulla facta mentione de peccato , non oporteat repetere consessionem ejus Deccati; secus vero fi id non possit et ex. gr. v .habens votum castiratis fornicatus est ,
di deinde oblitus voti explicavit solum in consessione fornicationem i satis est quod nulla facta mentione formaemonis, dicat d inde, violavi semel quoddam votum. Et ratio est, quia stactio voti non est ratio gemnerica continens sub se plures species peccatorum . unde susticienter explicatur illa species . olim praetentasia r At si quis occiderit v. g. Oericum, & solum conferuis
est homicidium, non potest deinde ec
plicare circumstantiam persone sacrae oeciosae, nisi iterum dicendo , occlai pellanam sacram. Namsi dicetet,commisi sacrilesiun, non explicaret speciem sacrilerii. quod est
ratio genetica ad species diversias. Dubitatur etiam, tita imit e, ou trabens votum castitatis fotnicati . , e . . Possic explicare prima vice circumstantiam illam vocitanotiam novum peccatum , dicendo, somnicatus sum, de violavi quoddam votum e Negant hoc communiter, quia significaretur commissim esse duplex physice peccatum sciam revera fuerit unum physice , de duplex mor iter . Quando tamen consessus est fornicationem oblitus voti . potest deinde talum dicere, fregi quoddam votum,
quia sic praescinderet, utrum haec voti vi
Iatio esset novum peccatum, an circumstam tia peccati. III. Dico a. non datur obligatio explis eandi circumstantias notabiliter aggravantes . Ita D. Th. in dis l. isi. qu. 3. a. h. quaeius. Bon. Sylvester,Navarrus, valencia, Lugo, & asii communius contraSuare2, C ninh, Si, Amicum, Conetum disp. Io. artis. aliosque plures. Prob. de hac obligatione non constat, immo potius constat rumpositum s ergo ea
non datur . Probatur antecedens et in tantum per Adversarios de hac,obligatione
constaret, quia Triden. ses et . cap. s. ehPonens materiam remotam hujus Sacr
menti dicit, aperienda esse peccata , de
circumstantias mutantes speciem , ut confessarius recte de gravitate criminum ce sere possit, de poenam congruam impon re. sed ex nae ipsa doctrina Triden. erint oppositum . Nam in materia dogmatica propositiones praecisivae 2quivalent exclusivis: v. g. si Triden. solum diceret confitemda esse mortalia certa . & praescinderet avenialibus, veI a mortalibus dubiis, nos ad haec non teneremur s ergo cum solum loquatur de circumstantiis mutantibus sphciem , de praescindata notabiliter aggrava tibus, non tenemur eas clavibus subjicere. Neque obstat, quod Trid. dicat, circum stantias mutantes speciem esse apeliendas, ut imponatur poena consona gravitati deli re , quae ratio videtur militare etiam pro Tircumstantiis aggravantibus . Nam Trid. interpretandum est, quod loquatur de gram
vitate substantiali dracti , non de accide tali spectante ad circumstantiam: Quod estenditur primo, quia1itertim doctrinaeseret manca, dum solum dicit circumstantias mutantes speciem esse aperiendas et Secu
123쪽
rro Pars VIII. Disp. m. De ne mento Paeniterila
do qiua Concilium Ioco Iaudato docet, ni- minis non est homo sed aecidentis hil aliud a peccatoribus exigi, quam quod ratia peccati, ideo nec tenemur ad iIIas
species, & numerum peccatorum exponant: aperiendas, licet teneamur interi vanti de unde positive excludit circumstantias, quae illis respondere. non spectant ad speciem , vel numerum . IV. Objic. i. In confessione explicandus sie si ordine Regio recensenda essent omitia est etiam actus externus , quamvis non sit Regni animalia quoad speciem, vel num: novum peccatum distin Aum ab interno trum, non ei Iecensenda eorum qualitas, idque quia variatur Judicium confessarii, si aut moles , aetas &c. quae sint circumstam actui interno superaddatur externus et sed tiae . Tettio quia aliter essent etiam aph magis variatur sudicium confessarii ex cinriendae circiunt latitiae notabiliter alIevianis cumstantia notabiliter aggravante s ergotes s v. gr. si quis occidat uxorem in adul- haec etiam est explicanda . terio deprehensam , quae circumstantia Confiim. qui a aliter qui incesti im com adeo peccatum alleviat, ut leges civiles hoc misit cum consanguinea in primo gradu Ii uxoticidii ini non puniant. Neque dicas, cir- neae rectae, sufficienter explicaret peccatum, cumstantias alleviantes non esse aperiendas . dicendo, Commisi incestum , eo quod in quia deseivirent ad excusationem. Nam ii probabilli sententia omnia peccata incestus homicidium non sit plene deliberatum , ut sunt ejusdem specieis dc tamen quis non pertinUt ad mortale . in omnium senten- videat notabilem hanc deformitatem supratia id est explicandum in confessione . deformitatem incestus cum amni in quarto pquamvis excusetur delictum s ergo etiam Resp. actum externum non esse circumcircumstantiae alleviantes notabiliter debe- nantiam actus, sed actus individuationem .rent exponi, quamvis delictum excusetur . & substantiam i & ideo est explicandus , si subsisteret doctrina Adversariorum, quod cum sit explicandus peccatorum numerus explicandum sit quodcumque notabiliter va- secundum eorum individuationem , si no-riat Iudicium confessarii. tabilem deformitatem importet: ut propi Confirm. quia si teneremur ad circum- rea damnata sit Propositio a s. ab Alexanis stantias notabiliter aggravantes, confessio es dro UII. dicens, sussiceret , quod qui com- , set conscientiarum carnificina et daretur e- misit copulam cum soluta , dicat in comnim ansa scrupulis innumeris , cum non fessione , Commis peccatum grave contra facile cognosci possit, quaenam circumstam callitatem clim soluta, non explicando Cottae ita notabiliter aggravent , ut tenea- putam . Individuatio enim hujus peccarimur eas confiteri, quaenam vero non aggra. fert specialem deformitatem supra defor-vent notabiliter. Quis enim dignoscat, ad mitatem tactus , aut osculi cum eadem sol quam intensionem, & durationem pertinge ta. Quod autem actus externus non sit ci re debeat actus , ut haec circumstantia sit cumstantia peccati, sed peccatum, constat, explicanda unde quilibet censeret, se oblit- euia ex Augustino peccatum est ,
gari ad declarandas quascumque circum. Iactum , eoneaepitaem eo=rara legem Hernam gnantias a quod est moraliter impossibile . ergo ex Augustino etiam actus externus , Dicendum itaque, si issicere, quod consessatio quo aliquid dicitur, aut fit contra Divia
interroganti de aliqua circumstantia notae nam voluntatem, est peccatum; esto non sit biliter aggravante , v. g. de quantitate fur- novum peccatum distinctum a peccato imei, teneamur respondere, non secus ac te- temo , nec superaddat per se novum de nemur respondete intei roganti de consue- meritum demerito actus interni et quidquid tudine peccati, ut constat ex piopositione sit , an superaddat novam malitiam mor ab Inn. XI. confixa . habet enim con- lem.
fessarius jus interrogandi quaecumque sph Utrum aurem qui uno ictu v. g. occidiectant ad recte judicandum, & medendum . decem homines, aut uno actu voluit occi- Quare scut nemo dixerit , nos teneri ad dere tori,. lassicienter explicet peccati indi- confitendam consuetudinem peccati , quia viduationem dicendo, occidi,volui occi- consiuetudo peccati non est peccatum , & de re plures, non explicando numerum O, Tridentiniim dicit, nihil aliud a Poeniten- jectorum determinatum p Probabilius assi ltibus exigi, quam quod mortalia confitean- mant: & ratio est, quia quamvis ordo ad ltur quoad speciem , dc numerum; esto te haec objecta spectet ad individuationem eaneamur interroganti de consuetudine ro lis actus: ista tamen individuatio non fert spondei e et Ita quia nec circumstantiae pec- specialem delarmitatem , ut fert v. g. c
cati sunt peccatum,c ut magnitudo ho- pula cum laluta, sed de materiali videt
124쪽
REUM III. AN. I. De Circumstantus aggravamiluci. m
se habere pluralitas illa objectorum quod
a posteriori patet. Nam qui in confessione dicit coram pluribus se detraxisse, non solet explicare istorum numerum, nec a consessario solet interrosari. Ad confirm. vera esset sequela, fi suta fisteret ea opinio , quod omne incestus sint ejusdem speciei; quia tamen communius docent, me sollim ejusdem spectet subalternae, non infimae, atque adeo specie disse re incestiam in primo gradu ab aliis propter incomparabilem violationem pietatis.
ideo Iuxta hanc veriorem sententiam apud Dianam palle g. tra th. resolu. 6 p. chplicandus eth incellus in ptimo grada. v. Obsic. a. ex Goneto. Furtum Iohaureorum moraliter aequivalet roo. furtis unius aurei, non secus ac furtum rei sacrae aequivalet duobus specie peccatis contia Iustitiam, & contra Religionem; e go sicut explicanda est multiplicitas spectunca peccatorum, quae in uno actu continem tur, ita etiam numerica; cum ex Tridem tam species, quam numerus peccatorum exisplicanda sint, atque adeo etiam circuml antiae aggravantes. Confirm. quia aIiter oui omnia aeraria expilasset. sufficienter explicaret peccatum dicendo, commisi furtum graver non secus ac fi unum aureum furatus esset; quod non videtur admittendum, quia magis variat Iudicium confessarii furtum illud m
riadum aureorum , quam furtum uiuas
aurei in Ecclesia: sed circumstantia ista loci sacri, utpote mittans speciein, es explicanda; ergo a tartiori illa notabilissime aggravans. Resp. Arg timetinim probare nimis , quod talicet etiam circumstantiae alleviantes sint explicandae, & quod etiam intensio, ac di ratio aetas, quamvis non notabilis ; cum etiam aetus durans per duo ins antia v. g. aequivaleat duobus peccatis durantibus per unicum instans. recte nego antecedens, quod scilicet circumstantia illa si ii ii rom aureorum m raliter multiplicet numerice furta, ita ut ulud aequivaleat i m. furtis unius aurei. Sicut enim magnitudo, duratio, dc alia a cidentia hominis non sunt homo, ita nec magnitudo, de duratio peccati dii peccatum Hoc atatem ex eo fit manifestum, quia siquis talatiis sit rhoo. de unum aureos . in omnium sententia sufficienter explicat hne Peccatum dicendo,Furatus sum Io o. aureos circiter, quia ille excessus linius aurei si
pra mille non est notabilia: contra vero siquis commiserit rom. & unum furta unius aurei, non potest in consessione dicere,con misi mille surta circiter; quia numerus explicandus est determinate, quando potest sic explicari: ergo falsum est, quod furatum Ioo . aureorum contineat moralitert o. furta unius aurei: Ae surtum reis crae vere moraliter continet duo peccata
specie diversa contra Justitiam, de contra Religionem; unde licet circumstantia ista mutans speciem fit explicanda , non tamea
Sciendum tamen , valentiam, de alios pintare, quod magnitudo furti sit explicanda, non quia est hircumstantia aggravans, sed quia constituit hanc furti individuationem, quae praelefert specialem deformitatem, si ut diximus de copula cum soluta. Sed communiter cum Angelico docent, quantitatem furti spectare ad circumstantiam Haec enim habet priim secunde q. p. arris. ad tertitim: Conditio ea Q. , ex flantia actuae dependet, non dicitur etreae stantia , sed aliqua eonditio adi Mncta , ut in obiecto non dieitur e reis antia fumis quod fit alienum; hae enim pertinet adsibis
stantiamfurti , sed quod sit magnum , vel paris vis n. Quare sicut in omnium sententia intensio actus major, vel minor est circumstantia . ita furtum majus, vel minus, non vero individuatio peccati. Ad contam. concedo seqlieIam, & n go esse absonam . circumstantia enim agis gravans variat Iudicium consessarii soluo, in ordine ad accidentia peccati, non inordine ad substantiam, sicut variat circumstantia mutans speciem; de ideo quamvisci roimstantia aggravans possit esse extensive major, semper tamen circumstantia m tam speciem est maior intensive: sicut in.tensive prael at unus palmus subitantiae Lgnis immenso calori, qui soIum intra Itaneam accidentis potest esse major, atque adeo veluti extet sive . UI. objic. ult. Haec sententia negans hanc obligationem est mere probabilis , non moraliter certa; in materia autem Sacramen mi um non licet sequi opinionem probabilein, omissi tutiore: ergo saltem praetice lion subiit it haec sententia. Resp. etiam dato , quod non solum in S, cramentis conserendis, ut habet prima propositio ab Inii. XI. confixa, sed etiam insuscipiendis, iit cum communiori diximus art . quaeli. antecedentis , illieitum sit sequi opinionem probabilem minus tutam de valote Sacramenti et at ymsens opinion
125쪽
rix Parae rara Disp. m. De Sacramento Paeniteatiae. '
non spectat ad valorem , seu ad materiam Droximam , vel formam secramenti, sed solum ad materiam remorum s ut proinde
non raponatur periculo frustrationis Sacra.
mentum , si ea non subsistat i eigo sufficit quod haec opinio fit solide probabilis , ut possimus eam practice seqiii . Idemque dicas de opinione probabili, quod non detur obligatio conὴtendi peccata negative dubia , aut complicem peccati , de similia
vII. Quaeres tamen hic , num re vera detur obligatio aperiendi peccati complicem, quando non potest aliter peccati spe. ciet explicari 3 Certum quidem est , citra necessitatem non posse complicem cum hjus infamia mani stari . Quare si potes
commode alius confessarius haberi , cui complex non fit cognitus, debet poenitens illum adire, ne proximum infamet. Quod si non possit alius haberi confessarius, ct seo probabilius esse, quod non solum pocsit, sed etiam debeat complex manifestari. si non possit aliter peccati species explicari . Ita communius cum Angelico . Ratio est, quia Poenitens tenetur manifestare petacatum , etiam cum propria infamia ; ergo multo magis cum aliena ; siquidem multo plus requirirur ad obligandum aliquem, ut infamet se ipsum , quam ut alios infamet scum igitur bonum confessionis materialiter integrae tantum sit ut propter illud Christus obligaverit fideles ad subeundam infamiam propriam a multo magis censendum est eos obligasse ad manifestandi im crimen alienum , si non possit aliter poni confessio materialiter integra. Contam. Quoties datur justa causa manifestandi crimen alterius, hujusmodi manufestatio non est infamatio formalis , nec peccaminosa et sed hoc habetur in casu nostro; ergo non datur ratio excusans a manifestando complice . Minor probatur, tum quia ex institutione Sacramenti Poeniten. tiae oritur justa causa manifestandi crimina etiam propria; tum quia hoc Sacramen
tum in m modum judicii et In Judicio
autem licitum est manifestare laetium cruminis . quia jurisdictio judicis cadit super
Peccatum, ut est in se, ae peccatum , quod involvit complicem, ex se est tale, ut ipsum manifestet; tum demum quia in hoc confidit utilitas Poenitentis, quod integre peccatum manifestet , ut possit a confectario adjuvari ad illud vitandum in posterum .
Dices i. In concursu duorum praecept
rum praevalet quod est praestantius; sea linfamare complicem est materia praestanti, ris praecepti , quam sit intraritas materialis confessionis, cum illud sit juris natur
iis , hoc juris positivi ; ergo si simul eo
currant , servandum est praeceptum de non inlamando proximum magis . quam praece-prum de integritate materiali consessionis. Resp. in re praesenti inlamationem proximi non esse formalem , sed materialem;
unde non dicuntur concurrere duo praec Pin. naturale ,&positivum, sed ex circumstantiis mutari materia praecepti naturalis . Non enim praeceptum naturale est de non infamando proximum ex causa rationabili,
ac praeponderante , sed de non inlamando illum sine causa sumente. Dices a. Si Conlatar esset revelaturus
Peccatum complicis auditum in confessione, Poenitens non teneretur tale peccatum aperire, ne proximus infametur; ergo neque debet explicare universim peccatum complacis, ne hic apud confessarium ins
Respondeo , hoc idem argumentum fieri posse de peccato proprio , atque adeo eum nimis probet , iiihil probat. Quare disparitas est , . quia tunc infamia illa
proximi non sequitur immediate ex int gritate confessionis , sed ex abusu eiusdem: unde tenetur Poenitens illi malo occurrere . Addit Lugo apud Platet. n. Is g. contra Marea, quod si non possit peccatum
explicari , nisi manifestando crimen eti non complicis, adhuc possit, ac debeat is famari apud Confessarium s ut si quis v. g. occiderit sororem gravidam , quam Comfessarius scit non eue conjugatam . Ratio ex Lugo est , quia periculum invaIide coia fitendi, & per hoc incurrendi grave da.mnum spirituale , praevalere debet cuicumque infamationi non complicis.
DI Scultas est tam de peccato dubio p
sitive, quam negative . Dicitur pe
catum poclive , seu opinative dubium iqduplici sensu. Primo si probabiliter sit commissum. Secundo si probabiliter, vel pr
babilius non sit commissum. verum antos nominice peccarum positive dubium fignificat solum peccatum, quod piobabilitet non est commissum: & ideo adsolute dici solet, quod non sit materia necessaria coin
126쪽
ses Ionis. Dubium vero negativum, seu suis mentionis habetur. quando aut pro neuua parte stat ratio ulla probabilis; ut quod astra sint . paria, aut imparia s vel si pro utraque parte dentur motiva ad assensum, intellectus tamen neutri parti praebere potest assensum prudentem; ut A Petrus te. netur moriem alicuius, a Paulusejusdem veracitatis illam neget.vIII. Dico nunc I. Peccatum positive dubium sumptum pro peccato, quod pro b biliter non et commissum, aut non fuit
mortale, non est materia necessaria Sacr menti poenitentiae. Ita communiter; praesertim si probabilius sit non fuisse commissum, nec detur solida probabilitas in oppositum. Prob. Qui conformat se iudicio probabili, prudenter, & honeste operatura ergo
qui probabiliter , & a sortiori si probabiulius judicat se non peccasse, & honeste, dc
Prudenter operatur, conmmando se huic iudicio, ac gerendo se perinde, ac si non peccasset; ergo non tenetur hujusmodi pe catum clavibus subjicere.
Confirm. In judicio larensi qui probabialiter non deliquit, non damnatur; immo nec damnatur reus in mero dubio sumem suo, ani deliquerit; quia nemo praesumitur reus, donec probetur; ergo idem dicendum in judicio sacramentali, quod mi institutum instar judicii forensis; nec dic crepant, nisi in iis, in quibus constat Christum Dominum voluisse ea di&rre. Dices: Si judicans probabiliter se non pee
casse non teneretur confiteri, nec tener
eur ad contritionem in articulo mortis iSequela non videtur admittenda, quia albter exponeret se periculo damnationis; e go nec id unde sequitur; cum ea peccata debeamus subjicere clavibus, de quibus t
nemur conteri . contritio enim intantumiiustificat, inquantum est votum Poenitem
Resp. ad securitatem sallatis aetereae sucficere, quod homo in articulo mortis eluciat i prout tenetur, actus Fidei, Spei, dicharitatis. & quod confiteatur peccata cc ta , fic enim indirecte tolluntur etiam vi Sacramenti, nedum vi actus charitatis. tum peccata oblita, tum quae probabiliter non sime commisia, etiamsi in consessione
solum ille mitionem adhibeat; cum ex dictis Paestione antecedenti probabilissimum ili, demoraliter certum, posse etiam in articulo mortis licite attritionem adhiberi in Sacramento Poenitentiae; praesese
tim si eliciantur actus Fidei, Spes, de Charitatis, ad quos homo independeliter a Sacramento tenetur. Quare nego, sequelain esse absonam , aut hominem exponi perieulo damnationis, si non conteratur vir
cte in articulo mortis de peccato , quod robabiliter non commisit. Adde, quod sicutomo tenetur in articulo mortis conteri in consula etiam de peccatis oblitis, de de peccatis , quae sunt in conscientia scrupulosii. hoe est de quibus impiudenter aubitat, quin tamen ea teneatur Isubjicere clavibus: ita pariter de peccato probabiliter, Mpositive dubio . Et ratio a priori et , quia plus resutritur ad assecutionem , & assecurationem salutis, num ad conficien dum Sacramentum. Auecutio salutis de pendet tantum ab eo quod est, non ab eo quod apparet; unde si re vera sit peccatum in anima, & non appareat, salus non obtinetur; Sacramenti vero confessio dependet ab eo quod apparet, unde si peccatum non appareat, sed sit oblitum, quamvis revera sit in anima, adhuc Sacramentum comficitur , & indirecte illud remittitur I, Ddemque dicas de peccato, quod probabilia ter non est commissum, aut quod est in conscientia scrupulosa.Ix. Dico a. Peccatum positive, seu pinative dubium sumptum pro peccato , quod probabiliter est commissum , ita uection detur solida probabilitas in oppositum, est materia neces aria Sacramenti Poenitenis . tiae. Ita etiam communius e & iuxta hunc
sensum inte retandi sunt DD. praesertim antiqui, qui absolute nulla facta dis imctione. docent, peccatum dubium essem teriam necessulam confessionis. Prob. Quilibet in operationibus suis emnetur se accommodare iudicio probabili,seu prudenti, cum raro admodum haberi pocst in agibilibus evidentias ergo sicut est immunis ab oblitatione confitendi peccatum , qui probabiliter judicat se non petacasse, ita tenetur confiteri, & gerere se tanquam peccatorem, qui probabiliter j dicat se peccasse, quoties nulla est prodabilitas de opeosito.De hoc dubio, sicut etiam de dubio pra tace practico intelligenda est Regula illa
Iuris: In dubia tutior pars eligenda est . quae cohaerere debet cum alia: In dubis merarest conditio post dentiis. Etenim si erobabile est legem esse latam, votum esse emissum, Petrum esse tuum Palentem, etiamsi de his omnibus non detur evidentia, adhuc ea lege, & voto obligamur, & P
127쪽
tro tanquam Parenti debetur obsequium; quia hujusmodi probabilitas excludens probabilitatem in oppositum est quaedam evidentia moralis respertiva , seu respectu perantis, suffciens ad illum obligandum iret deobligandum; sicut Rusticus tenetur credere mysteria a Parocho proposita ob similem evidentiam moralem respectivam. Quando vero datur probabilitas etiam in oppositum , aut dubium est mere negativum, tunc currit Regula illa: In dubio melior est conditio possidentis x. Dico 3. I eccatum negative, seu suspensve dubium non est materia necesi ria Consessionis. Ita ex antiquis Paludamas, D. Antoianus. Tabiena apud Henrimee Iib. g. de Eucharistia cap. s. in glossa Iitera P, qui aperte docem, solum in dubio
positivo (quando scilicet quis probabiliter
utat se peccasse) dari obligationem con tendi, non vero in dubio nerativo, seu quando utri e datur probabilitas de peceato commisso . Sicut enim in his casibus
homo non tenetur ad volum, nec ad o,
temperandum Legi, ita nec ad consessio nem peccati. Ad ao. lios Austores pro hae sementia adducunt Moya , Diana p.
nitentia cap. s. inter quos sunt Lemus, Layman, Conitri, Sa, Praepositus, Mariti nonius, Amicus, Leander. Plures etiam DD. Romani ,PComplutenses de hoc eon sulti, & Revisores Societatis apud Tam
bur. l. a. Meth. Cons. cap. I. s. 3. Quamvis autem Sancte E lib. 2. cap. Io. num. 66.
ad so. Authores pro contraria sententia reis ferat, dicatque illam esse commumssimam antiquorum a nihilominus fi bene' advehiatur, D. Antoninus, Paludatius, Tabi: na loquuntur solum, ut diximus, de m
cato positive dubio: Alii vero non distinguentes inter dubium positivum , & negativum , intelligendi sunt, quod solum loquantur de ligo dubio positivo ; cum ex Tiiden. mox laudando , & ratione probabilissimum sit, non dari obligationem confitendi peccatum negative dubium.
Prob. i. ex Triden. sess. I . Cap. s. aecan. p. tibi aperte docet, nihil aliud a Poenitentibus exigi, quam ut confiteantur mortalia , quorum memoriam habent, quorum meminerint, quorum habent conscientiam.&c. Atqui his verbis excluditur obligatio confitendi peccata negative dubia; ergo. Probatur minor: dum Tridentiniim docet, explicanda solum esse peccata , quorum hahemus meminiam, di conscientiam , ev
Uudit oblivationem confitendi peccata, de
quibus non habetur memoria , nec conscientia; sed de peccatis negative dubiis diei
non Mi est, quod habeatur memoria, aut conscientia; ergo.
Neque dicas, de peccans dubiis haberi
memoriam, & conscientiam dubiam . nam verba Conciliorum sit menda sunt in sensu proprio & usitato, nisi quid obstet; atqui habere memoriam , vel conscientiam , absolute prolatum , in sensu usitato significat habere memoriam , vel conscientiam certam; ergo non potest in casu nostro intelligi de memoria, de conscientia cum addito, hoc est dubia. seu scrupulosa: Sicut quia esse album absolute prolatum signissicat esse sere totum album, ideo non potest de AEthiope diei absolute, quod sit albus , sed soIum cum addito. videlicet albus secundum dentes. Quod autem hab
re memoriam, seu meminisse absolute prinlatum sigmficet habere memoriam certam, Ex co patet, quia nemo dixerit posse se jurare, quod memineiit. seu habeat m
moriam de eo, de quo dubitat, Iicet jurare possit, quod dedi habeat memoriam
dubiam. Etenim dubitare non est membniste; cum meminisse fit quoddam scire, ut notet Plato apud Caramuelem Iib. s. disp. . Similiter habere conscientiana de re
aliqua est habere illitis scientiam, juxta illud Bemares: est eo scientia, ni S com suauiae Am: vel nomine conscientiae Triden. intelligit conscientiam certam tantum , & habemus intentum , quod non bonus fateri peccatum dubium, de quo non habetur conscientia certa; vel intelligit conscientiam generire, ut comptinentem omne genus consciemiae , ncmpe
certae, probabilis, dubiae , scrupalosae , di hoc dici, non potest, quia deberemus coinfiteri etiam peccata, de quibus habemus conscientiam scrupullasam, seu dubium imprudens, & peccata, de quibus habemus conscientiam probabilem, seu quae probabiliter non commisimus , quod nemo dis
Imob. g. conclusio ratione , quia Christus Dominiis instituit Sacramentum Poeniten riae per modum jiudicii, adeo ut in omni
bus judicium Sacramentale, de forense conveniant, in quibus non consta voluisse ea discrepare; cui quod idem sit accusator, re Reus, dcc. atqui in judicio Forensi Diula habetur ratio delicti negative dabit:
quamvis enim Reus ad aliquam poenam CF-
Maordinariam mitetur, quando reatus in
128쪽
positive dubius , seu quando dantur iudicia vehementia de reatu ; At quando rehtus est negative dubius, nulli poenae damna-nh r Reus; ergo neque in judicio sacramem tali. Confirm. Iudicium Forense esset irratimnabile , si damnaret Reum suspensive dubium ; ergo etiam judicium Sacramentale; atque adeo licet potuisset Christus , quatenus Supremus Dominus. obligare nos ad consessionem peccati dubii, non potuit tamen de potestate ordinaria, volens .in S cramento Poenitentiae judicium exerceri .rum virilitum, unde reguIa ilIa juris est
universalis in materia omnium virtutum ut doeent commii nisi me. Et ratio a pri
ri est, ouia possessor bonae fidei, si supera veniat dubium, & adhibita diligentia non possit illud deponere, non est deturbandua
a sua possessione; Atqui tam possidetur bona fide pecunia, quam libelltas, Ac innocentia; ergo sicut in dubio an qilisuam nificaveris , non tenetur restituere , ita in
dubio an voverit , an peccarit, non imnetur servare votum, aut peccatum confiteri . Antecedens patet, rum quia omnia jura Et ratio ulterior est , quia idem est iu clamant, Reum dubium esse absolvendum; dicium fori interni, ac externi , qtioues In dubio cavendum esse Reo; In obscuris externum non nititur in falsa praesti mptio quod minimum est esse sequendum et tum ne ; Sed forum externum semper sert ju. etiam quia in iudicio servanda est iustitiae dictum & sententiam in favorem possi lex, quae non patitur pro delicto dubio im dentis in quacumque materia, puta in ma. Rigi poenam certam et cum haec illi non teria Legis, voti, censurae; ergo etiam in commensuretur. Quare sicut in aequali du- foro interno . bio homo non tenetur ad votum , nec ad verum quidem est, quod in bonum hu- onus legis , ut docent communius ex D. blicum detur lex usucapionis , de prae- Antonino, Paludano , Tabiena loco cita- serrationis ; haec tamen lex non latit adto , ita nec ad conlassionem peccati. Et rem nostram; nam per talem legem non ratio potissima est , quia in dubio melior potest retineri tanqi iam propria res aliena est condititio libriatis possidentis. quae possidetur, nisi post lapsum tot anno XII. Neque dicas cum Agorio, hanc reo rum, quibus elapfis retineri potest, etiam- gulam juris, In dubio melior est conditis pos si certo constet . quod res suerit aliena . sidonii , solum esse veram in materia ju- At ante lapsum illorum annorum in dubio stitiae . non vero aliarum vimitum. Etenim res possessa retineri potest, praecise quia in si possideatur v. gr. pecunia a Petro, &in dubio melior inconditio possidentis: quod dubio teneretur illam restitilere , Mundus si certo moraliter constet rem esse alienam
esset scrupulis , & llitibus plenus , & d restituenda est. 'minia rerum essent semper incerta ; unde Ad id, quia dicitur de irregularitate rin bonum publicum statuta est Lex usucse certum est universim, quod sicut in dubio
pionis , ae praestriptionis , ratione cujus centa ae nemo censendus est censuratus , pos leuor bonae ndei potest rem possessam ira in dubio irregularitatis nemo censendus tanquam dropriam retinere ', etiamsi con- est irregularis , quia in dubio melior est surgat dubium, an ea sit aliena ; de ideo conditio possidentis. In dubio vero homi- in male ita justitiae melior est conditio poc cidii advertunt communius DD. non imissidentis: contra vero in materia legis, v poni irregularitatem , si dubitetur depe ii , poenae, dcc. tutior pars sequenda est cato gravi; sed imponi, si certum sit pre& idcirco pro homicidio dubio incurritur catum grave , dc dubitetur num ex tali ais irregularitas , quia , ut habet Pontifex in reone graviter peccaminosa , an aliunde cap. aud entiam, In dubio tutior pars secuta sit mors occisi , ut patet consid est sequenda . ranti textum Canomcum c Ac quia consuli Nam contra est , quia sicut in dubio an tius est: in dubio smili partem tutiorem , damnificaveris, etiam per Adversarios non ideo Pontifex rationabiliter imponit poenam teneris restituere , seu damnum compem iri egularitatis pro hoc peccato gravi , de lare , quia quamviy non restituendo expo- quo dubitatur, an traxerit post se mortemnas te periculo transgrediendi materialiter secutam . Hinc paritas retorquetur . non obligationem iustitiae, non peccas tamen incurritur enim irregularitas,quado patransformaliter , si formes dictamen conscientiae homicidium negative dubitat, an graviter per principia reflexa dicens, Neminem in peccaverit; ergo neque incurritur onus com dubiis teneri: Ita pariter in dubio an v mendi peccatum , quando dubitatur nega.veris , an peccaveris , de in materia alia- tive, an sit commissum.
129쪽
Pars VIII. Di p. m. De Sacramento Poemtevtiae.
XII. Objic. r. contra secundam coneIusonem : Si quis possideat rem aliquam bina fide. & supei veniat probabilitas , quod ea sit alienas immo si probabilius sit, quod fit aliena, quam propria, neque in foro e terno , neque in interno deturbandus esta sua possessione, quia praevalet jus certum possessonis juri incerto , quod oritur expi obabilitate , quod ea res sit aliena , ut docent communitas i ergo pariter si deturpi obabilitas, quod quis peccaverit. neque obligandus est ad confitendum hujusmodi peccatum nositive dubium. Respond concesidantecedente distinguo consequens et si detur pi obabilitas, qu'd peccatum sue iit commiliam absque probabilitate in oppositum , ita ut ea probabilitas faciat certitis dinem moralem respestivam , ut explicavimus in conclusiore , nego: secus,concedo consequentiam. Et eodem modo si detur moralis certitudo respectiva , quod res, quae possidetur, sit aliena , ear hi tuenda ei .
XIII. Obsic. a. conti a tertiam ex Moya,
qui postquam Per tripinta annos docuisset in Scholis, non dari oblirationem confitendi pecccata negative dubia, palinodiam chcinit tract. i. disp. I. q. s. Ex vi hujus argumenti et Potuit Christus Dominus ita Sacramentum Poenirentiae instituere , ut daretur haec obligatio; Atqui de laeto ita institulum est ergo datur haec obligatio .
Minor probatur ex communi Catholicorum sensu. & traditione a tempore Apostolorum hactenus continuata, ratione cujuspiaecepti im cor fitendi peccata dubia, tanimam inconcussum dogma, non tam Pr barunt, quam supposuerunt DD. Ut enim ait Augustinus lib. vi contra Donatistas rQbod universa Het Ecclesia , nec Concilitainstitvitaem , sed semper rei enitim est. nonnisi Mihoritate Ap olica traditram recti me credia r. Hactenus Moya . Adde Leandrum, ac Tambiirinum, quamvis pronos in opiniones benignas , ut norat Diana parte ID. tract. IE. IT . . a. pronisiimus di ipse in
easdem, obligationem hanc ex praxi Ecclesiae declaratam non putas fuisse inficiari r Advertitque Tamburinus , omnia alia a sumenta hanc obligationem suadentia erudite solvi a Lugo , Layman . Praeposito , Diana , eam tamen ab iis asseri unice ex praxi Ecclesiae , & consensu DD. qui negari non potes . Sanchea enim lib. i. sum
Neque dici potest cum Caramuele . hanc
EccIesiae praxim esse timoratorum , qui su ut libere & ex pietate confitentur venialia, ita etiam peccata dubia; unde a multis Ddiea obligatio, & praxis obligatoria negatur. Peam Regula ad dignoscendum, utrum aliqua pravis si obligatoria, est in cere, an sit de re ardua, an constanter ab omnibus obstiveriar, an timoratis scandalum pDriat inobservantia i de si haec omnia coincurrant (ut videmur in casu nostro concurreret dicendum, praxm esse obligatoriam: cujufinodi est v. g. Praxis respondendi Consessario interroganti de consuetii&ne peccati, praxis praemittendi communioni consessionem peccatorum in prima consessione oblitorum, Praxis abstinendia lattaciniis in Qtiadragesima, praxis elu nandi in pervigilio Pentecostes, Festi D. Laurearit , omnium rSanctorum, Resp. Argumentum esset enicax, u conis staret de hae praxi , & de consensu D in sensu Adversariorum. Contendo tarnencum Marcantio apud Dianam Ioco Iavaato, pratim, & consensum DD. esse solum de peccato dubio positive, quando sciIicet probabile est,peccatum esse commissum absque probabilitatem oppositum, non vero
de dubio negativo; sicut neque est dubio positivo, quando scilicet probabile est,
Peccatum non Esse commissum. D. Antoninus, Palladanus i Tabiena, dc plerique Recentiores , qui distinguunt inter hoc triplex genus peccati dubii, aperie drent, nuI-lam dari obligationem confitendi peccata nerative dubia . Alii DD. antiqui fatem tur quidem absolute dari obligationem aperiendi peccata dubia. verum , sicut Alversarii optime distinguunt, de domi DD. antiquos non esse intelligendos de m-cato dubio postive, quod scilicet probabbIiter sit commissum; Ita nos lationabiliter dicimus, propter authoritatem Tridentini, tot DD. & ob rationes conclusionis, antiquos non esse intelligendos de peccato dubio negative, sed de dubio positive, quando scilicet pi obabiliter est commissum. Quare nego minorem.Ad probat. dicenuum, vel non dari eam piaxim relate ad tum negative dubium , vel si datur, ea mex devotione aliquoium , aut ex ignorantia, si putetur ea praxis obligatorias licui dicencum ab omnibus de praxi conlitescix Ie Objic. s. Omnia mortalia etiam dubia sit ni materia necessaria contritionis; ergo etiam confessionis. Probatur consequentia, quia Cluistus Dominus per illa veru Joan
130쪽
Ioan. Eo. stuprum remiferi is, cte. constituit Sacerdotes vicarios Dei in absolvendis peccatis, adeo ut omnia peccata, quae Qtim tenebantur homines ad Deum ipsum immediate deferre, teneantur nunc de r- re ad Tribunal Sacerdotum, per quos unice peccata remittuntur vi Sacramenti sive in re, sive in voto suscepti: ergo sicile olim etiam peccata dubia erant ad Deum Per contritionem deserenda, ita nunc ad Tribunal Sacerdotum.
Confirm. Sacerdotes a Christo Domino non solum constituti sunt Iudices, sed e iam Medicis atqui medico etiam morbi ,& vulnera dubia exponenda tant, quia ut loquitur Trident. I lnus quod ignoratur ,
Dudicina non eurat; ergo ut prius.
Respargumentum probare nimis, vid. iam peccatum positive dubium, quod scilicet probabiliter non est comnii sitim , es.se materiam necessariam consessionis; quia ho etiam est materia necessaria contriti nis : Dircete dico , verum quidem esse , quod unice vi Sacramenti aut in re , aut
in voto sustepti mortalia deleantur; At sicut peccata oblita, & positive dubia , quae probabiliter non sunt cominista, delentur vi clavium in dilecte, ita etiam peccata
dubia negative. Dicimus Cnim, majorem esse obligationem ad salutem assecui adam per
conti itionem, Miam ad Sacramentum conficiendum, quia salutis assecutio pendet ab eo quod est; unde etiam a peccato oblito impeditur rum Sacramentum vero pendet ab co quod apparet; unde non impeditur ejus fructus ex de metu consessionis peccati obliti, aut negative dubii.
Ad Connrm. Similiter argumentum proebat nimis , quod scilicet etiam peccatum positive dubium, scit probabiliter non comis missum exponendum sit. Idicii co autem etiam vulnera positive dubia Medico ap tiuntur, quia si vere inflicta sunt, non postunt aliter nisi phaimaco curari : coi tra vero peccatum dubium negative , sicut peccatum oblitum, deleri potest independenter a Sacramento per contritionem; e
go non fuit necesse, quod homines ad ea aperienda in consessione obligarentur. P tuit quidem Christus ex Supremitate donlinii hane obligationem imponere , tum relate ad peccata dubia negative, tum p sitive; quia tamen haec obligatio est contra consuetum modum operandi humanum , di contra leges omnium Judiciolum , ideo non est praesumenda, nili aperte constet de illa
Xe objici ultimo ex Sancheg . In duabio tutior pars est eligenda, ubi possessio non favet Cibstanti. & ideo in dubio v. g.
an quis confessus sit peccatum cetra commissum , in omnium sententia tenetur illud confiteri: Atqui etiam in dubio an sit
commissum peccatumi possessae non favet dubitantii ergo etiam in hoc dubio peccatum clavibus subjiciendum est Proldiatur minor , quia in hoc casti possidet praeceptum conlassionis i pi aesertim quia ex praxi ecci
siae hoc Maeceptum est etiam de peccatis dubiis. Confirmi. quia tunc in dubio melior est conditio possidentis, quando dubitans obligamur ad aliquod excedens limites dubii, puta si dubitans de peccato obligaretur ad confitendum illud, non ut dubium, sed uecertum; hoc tamen non habetur in casii,
quia solum ut dubium aperiendum est, aeut tale pimitur; ergo Conium. a. quia lex, quamvis videatur poenalis i&odiosa, amplianda est tanqtiam favorabilis , quando respicit favorem animarum , & vitationem peccatorum , ut ostendit Sanchea lib. i. cim. g. Atqui Lex confestionis est hiijusmodi, clim lata sit tania tan suavissimum pharmacum ad praecavena peccata; ergo sicut Medicis etiam mombi dubii detegendi sunt in favorem sutilis corporis, ita consessariis peccata dubia in
favorem salutis anime. Confirm. demum , quia ex ridentino aperienda sunt peccata, p otii sunt in conscientia, exceptis venialibus; ergo cum peccata dubia situ in conscientia, & non sine
venialia, aperienda sunt in consessione. Resp. manifestiim esse, quod in casu nostro possessio faveat dubitanti, hoc est posse sessio stet pro libertate, non pro praecepto. Universim enim pro ea parte stat possessio, quae antecedenter praesiipponitur, ac proinde transfert rationabiliter alteri onus probandi oppositum: sic in celebri exemplo, si quis die Jovis dubitet, an sit elapsia meis
dia nox. non tenetur abstinere ab esu carissium, quia possessio stat pro libertate, quae antecedit obligationem subsequentem; co tra vero si quis dubitet die Saturni, an sit
elapsa media nox. non potest carnes come
dere , quia possessio stat pro praecepto , quod antecedit; Atqui in casu nostro ant cedit libertas,de consequenter probanda est, non praesumenda obligatio subjiciendi clavibus peccatum dubium; t sicut e contra fi peccatum sit certum , de dubitetur an sit confestum , obligatio antecedit, di ideo