장음표시 사용
51쪽
intellectus debet habere objectum a se-distinctum, cum Imago sit alteri Iurago sua quilibet actus voluntatis debet habere obiectum clistinctum a se ipso, cum Amor sit
Resp. juxta dicta cum de peccato habituali, dissicultatem ab omnibus enodandam esse imexplicando objecto voluntatis legislativae; sicut etiam in dispensatione voti , in condonatione peccati veniatis , aut reatus Poenae temporalis , in condonatione debiti realis , offeniae in humanis &c. Qui enim v. g. condonat suo debitori centum , aut ostentam personalem , nihil ponit praeter
suum actum condonativum & tamen oti ctum talis actus non est adaequate ipsa coi
donatio, sed aliquod aliud ab omnibus assignandum . Quare vel dici potest pruno,uod condonatio velit des mimonem a catus, supponatur , hoc esse aliquod ens. modale simul, & Morale, ut nonnulli putant: vel si supponatur, quod talis reatus, ac jus i li correspondens constituatur per negati nem condonationis, aut satisfactionis , su posito peccato praeterito vi Dici potest lacundo , quod condonauo velit, non dati hoc complexum constitutum per peccatum praeteritum , negationem condonationis.,& negationem satissectionis: unde velit imadaequale se ipsam, utpote destructivam talis complexi: Eo pacto quo quando quis cognoscit ens ut sic , seu . omne ens , tablis cohestio habet pro objecto inadaequato se ipsami de eodem modo institutio S cramenti , dum vult sacramentum , vult ima quate se ipsam , quae Sacramentum constituit . vel dici potest tertio cum Ar- Ilaga disp. a 3. n. 2p. condonationem hab re pro objecto peccatum, quod tamen non denominat volitum, lata donatum; ( quia condonatio non est rigorose volitio , sicut nolitio alterius Mundi habet pro objecti, alterum mundum , quem non denominat volitum , sed nolitum , quia nolitio noa est volitio. ficu: enim in intellectu ad muratio, interrogatio, imperium, vocatio, nomsunt merae reptaesentationes objecti, sedim, portant talem tendendi modum relate ad objectum ; ita condonatio , donatio , per misso non sunt rigor e volitiones , sed important talem tendendi. modum relata ad obie mi. Quare sicut donatio habet pro objecto v. g. Iibriim, quin tamen dea minet librum volitum , sed donatum a ita condonatio habet pro objecto peccatumri 'uod non denominat volitum , scd condonation. Quod si qtiis ut Ct o in uuat . quid
sit istii condonatio, donatio is promissio 3 di
cendum ea constare experientia , de verbis
ea obnubilari potius, quam explicari , fi ut dicendum de admiratione &c. quae mihexperientia magis cognoscunmr, quam per quamcumque aliam explicationem.
Utrum etiam denominatio Iussi .es Sancti haberi possit in alio .
tum Formam . L facto per Poenitentiam insun-I A ditur Gratia, qua non solum reddimur sum negative , seu non injusti, sed etiam fulti positive , hoe est Amici , ac Filii Adoptivi mi , & haeredes , atque adeo cum iure tum ad. amorem Dei amicabilem, tum ad gloriam . Difficultas est , an sicut per condonationem extrinsecam h beti postlint in alio ordine reinus nehativi Gratiae, ita haberi possint essectus positivi
per forniam,seu sanctitatem extrinsecaim, nimirum per meram Dei donationem suae amicitiae, seu per promissionem sui amoris amicabilis, &gloriae parientem in nobis jus ad illa, ac proinde reddente nos Dei amicos, Filios,& hau edes absque ulla forma physice n bis intrinseca : non secus ac in humanis Amicitia , Filiatio adoptiva, & sus ad la
reditatem habentur per meram promisit nem , seu donatio nem exta insecam.
IL Ut altius idintelligatur, stippono hic primo ex dictis in de Gratia , Amicitiam consistere in mutuo duorum Hie ad am
rem gratuitum ordinatum ad si uendum aismici praesentia , resultantem ex mutua promissione saltem implicita. , & interpreta Gya a quod ex eo patet , quia violator mmicitiae dicitur Infidelis , Fedifragus: ex Uro colligitur dari in utroque jus promissariis & idcirco dicitur: Frangenti FM em Fides Iran patisr ei iam a quia stipponitur u
trinque Fides data . Quare ficut inter populos Amicitia publica conciliatur per Fc dus publicum . ita Amicitia privata pervmutuam sponsionem privatam a Aliter nomestet ratio , cur non posset citra injuriam rescindi . bHinc amicitia inter Patrem, det Filium, inter Matres , inter Deum , & Insantem bapti ratiim , concisit in hoc mu tuo jure orto ex mutua promissione , si mi Lus formali, saltem interpretativa . Quintsi sit perior. obligat et duos ad se amandum
52쪽
IT. De extrinsera dramgnatione:
amvis utrinque daretur obligatio amn' ad dandam sitam haereditatem adoptato et di, non proinde dicerentur Amici, quia atque adeo ad amandum , cum velle bo
illa obligatio non oriretur ex mutua Pr num sit amare Adoptatus vero tenetur missione , sed ab extrinseco praecepto a & redamare. Propterea Concilium Francoso in pura natura homo diceretur Bel servus, diense definit Adoptionem dicendo non vero Amicus , quia in eo statu Deus a tutio 3 nisi Charitatis eburatio , P non promittit illi suum amorem amicabia ter adopiisne sibi eopniat quem pergener Iem, hoc est ea auxilia supernaturalia , qui- tionem non habet. Hinc fit , Deum adoptando
hiis possit ad Dei visionem pervenire ; sed creaturam ,& promittendo illi haereditatem solum haberet homo exigentiam Divini A- reddere illam ubi amicam . In hoc tamen moris eollativi auxiliorum , quibu3 posset disteri Adoptio creata a Divina, quod in Beatitudinem naturalem assequia non secus creatis Adoptans veluti fingit adoptatumae aqua habet exigentiam , quod sibi fris esse situm Filium, cum non possit illi parti gus conferatur et Similiter fi Gratia in alio cipationem suae naturae conserte ; Deus ordine non esset externa mi promissio de vero adoptans reddit hominem vere fi dando suo mole amicabili sed solum es Ilum Adoptivum , conferendo illi gra set exigitiva talis promissionis , non esset tiam , seu participationem sitae naturae, formalis amicitia eum Deo , scd solum ra- iuxta illud Apost. videte et Iem chari,--
dicaIis . . . dedit nobia Deus, is Filio Dei homiri M-Inimicitia vero non consistit in tu' di simul . Quia tamen homo dicitur par iure ad odium, sed in odio mutuo , sicuti licipale Divinam naturam per Gratiam inter PopuIos Amicitia publiea , di findus specialissimo modo , quatenus per Gratiam habetur per mutiluum Ius ortum ex mutua evehitur ad exigendam intuitionem Dei promissiones. inimicitia vero, dc Bellum ha- quam sola. Divina natura exigit; ( cum siehetur absque ulla promissione per merum impossibilis substantia supernaturalis eui mutuum odium . aliter bellum esset u- scilicet sit debita visio Dei , ut docent trinque justum, si oriretur ex mutuo jure communissime idcirco quoties homo ha ad bellandum; quod nemo dixerit. bet exigentiam visionis Beatae , sive hanc Suppono x. possibilem esit Amuratiam physice exigat per gratiam intrinsecam , inter Deum , & creaturam , ut constat ex quae sit veluti externa Dei promissio , sive illo Christi Domini: Non dicam 'i fer 'i, m aliter per solam promisionem internam Dd ais,eo, , di ex Triden. Ratio est , quia Dei , toties dicitur participare naturam potest utrinque dari mutuum ius, ae mutua Divinam, sive physice, sive moraliter , at obligatio ad amorem orta in Deo ex sua si' que adeo esse Filius Dei Adoptivus Ami. berali promissione , de in creatura ex sua cus, 3c haeres. His explicatis natura, qua ad id obligatur, atque adeo ex m. Dico, posse in alia providentia de promissione interpretativa . QuamviS Phis nominationem iusti, ac Santa seu filii
Iosophus 8. Eth. r. velit , Amiciuam sq- Dei adoptivi, Amici , de Haeredis haliritum esse inter aequales , ibi tamen loquim per sanctitatem mere extrinsecam. Ita Sc tur de Amicitia sodalitatis , quae est inter tus, Ariminensis, Medina, Durandus apud homines , non de amicitia dignationis, ac Granado p. a. tract. 8. disp. t. c ubi osten- supereminentiae , seu excellentiae , quae in- dit,favere huic sententiae etiam Angelicum intercedere potest inter Deum , dc creatu- necnon Curies , Arriaga disp. D. de Gr ram, quoties dignatur Deus per excellen- tia sere vi Coninch disp. a. de Poen. dubitam Gratiae , seu participationis Davinae io. de alii apud Suar. dis . o. de Poen. sin
naturae evehere creaturam ad gradum cx- . n. sto. 8c lib. p. de Gratia c. x et . contra
cellentissimum, & quodammodo Divinum. Thomistas, Uam. , Pallavic. , dc alios Re-Praeterquamquod inter Amorem Dei , dc centiores. Amorem creaturae datur etiam aliqua ae- Prob. Potest Deus citra infusionem Gra- qualitas, non quidem alithmetica, sed geo- tiae promittere , seu donare homini suum metrica, de proportionis , quatenus creatin amorem , conferendo jus ad illum, necnon ra amat Deum quantum debet , dc Deus ad gloriam , seu haereditatem , ae proinde amat creaturam quantum exigit ejus me- reddendo illum amicum, filium adoptivum, ratum , de quantum ipse ex dignatione suae de heredem i ergo potest denominatio Ju- benignitatis debet. . sti , de Sancti haberi per sanctitatem extrimetippono ult. Adoptionem rigorosam in- secam. Antecedens probatur tum paritate
Tolvete amicitiam, quia adoptans obligat se in humanis, si enim potest homo ucdon Para m di s re Diesii ZO: by GOoste
53쪽
ito Pars VIII. Di p. II. De essectu Paenhemia.
re suam amicitiam, ac reddere alterum talium adoptivum , & haeredem quidni e iam Deus p Tum etiam quia potest Deus
per meriim suum actum extrinsecum proemittere Petro v. gr. centum , & sic dare
illi ius ad centum; ergo potest etiam per
merum actum extrinsecum promittere nomini suum amorem si micabilim , & haere-.ditatem , atque adeo conferre illi ius ad ista , & consequenter reddere illum amicu m, filium adoptivum, de haeredem i cum ex dictis amicitia cum Deo , & filiatio a.doptiva in hoc jure consistat, sue habeatur per gratiam intrinseeam , quae si externa Dei promissio ctantialiter pendens ab inet
terna . sive per meram Dei extrinseca promissionem de dando suo amore, &hin reditate: esto , ut advertit Conincae loco laudato, adoptio haec per formam extrin- seeam imperseetior sit ea adoptione , qua per formam intrinsecam elevamur ad esse suo modo proportionatum tantae dignitati,
Confirm. In pueris habentibus originale datur de facto denominatio injusti alasque ulla qualitate inti inseca , sed praecise per
hoc, quod Deus suo aetii extrinseco voluerit includere eorum voluntates in voluntate Adae, qui peccavit; ergo pariter denominatio Ilisti haberi poterat absque qualitate intrinseca et non quidem per justitiam Adami , aut Dei, aut Christi nobis imputatam , cum nemo postit per alterius jiistitiam reddi Mimaliter , Iustus , sed per hoc
quod pio mittendo nobis suum amorem ,&gloriam absque insufione glatiae reddat nos amicos . filios adoptivos , Ac haeredes.
IV. Obsic. i. De facto denominatio Ja sti, & Saneti habetur a soldia physice imtrinseca , nempe a Gratia inhaerente , ut docet Triden. ergo non potest haec eadem denominatio haberi per aliam formam. Pr batur consequentia, quia denominatio idem est, ac essectus larmatis , qui identificatur cum forma applicata subjecto; atqui nequit forma intrinseca esse extrinseca s ergo neque poterit enectus fontialis, seu denominatio intrinseca causata a sema intrins ea halberi per sermam extrinsecatii. Confiim . ex vaseulo. Si posset denominatio Justi , & Saneti haberi per tarmam
extrinsecam, de facto haberetur per hujusmodi mimam in priori ad Gratiam . nam in priori ad gratiam datur Dei voluntas de danda Gratia , seii de dando sure ad am rem amicabilem, de haereditatem.
Confirm. r. quia saltem de facto Gratia nobis physice intrinseca esset si perflua .
eum possit haberi effectus mi malis grata sine qualitate intrinseca. Reip. I. per instantiam: ergo nequcipoterit denominatio injusti, seu peccatoris , quae in adulto habetur per acturri proprium intrinsecum , haberi in infantibus harenti tabus originale per tarmam extrinsecam i de . denominatio cogniti , vel amari , , quae habetur a cognitione . vel amore intainseco quo aliquis se ipsum amat, neque poterit habeti pes tarmam extrinsecam , ne et per cognitionem, & amorem, quo ab alio cognoscatur . & ametur. Secundo directe dico . nonnullas denominationes esse insupplebiliter intrinsecas ex propria natura , ut
denominatio videntis , Lia, &c. Alias u ro esse insupplebiliter extrinsecas ut d nominatio praeteriti , mortui , distantis , &c. Alias demum haberi posse tam a m ma intrinseca quam ab extrinseca , ut d nominatio cogniti, amatit sic etiam .den minatio peccatoris , seti habentis reatum
odii Divini , quae in infantibus , & in habentibus peccatum habituale non constitubtur per formam physice intrinsecam , sed
per reatum intrinsecum moraliter; & similiter dicimus de denominatione Iusti ,
di Sancti . Et ratio est , quia denominatio habentis ius ad amorem alicujus passim habetur in numanis a promissione extrinseca talis amoris, seu a donatione amicitiae eergo pariter denominatio habentis jus ad amorem Dei haberi poterit a pronussione extrinseca Divina . & in tantum Gratia physice intrinseca parit hanc eandem d nominationem , in quantum essentialiter pendet ab ea Divina promissione, de pr inde est veluti externa Dei promissio, ut diximus in loco. Hinc licet non posset per rermam extrinsecam haberi illa eadem d nominatio habentis jus , quae habetur per formam intrinsecam , cum non possit ille idem esseetus formalis , qui habetur a forima A, haberi a forma B i potest tamen per tarmam extrinsecam haberi denominatio habentis jus consimilis denomitationi quae habetur per tarmam intritisecaret; ita ut per utramque habeatur ho mo vere Iustus, de Sanctus, Dei amicus , filius , &-ies quamvis denominationes istae si habeantur,ir gratiam intrinsecam , seu per physicam participationem Divinae naturae , sint d nominationes physicae a si vero habeantur
per formam exti insecam, seu per motalem participationem Divinae naturae , sint den minationes morales.
54쪽
uestio M. De extrinseca denominatione 'sti. di
Ad I. confirm. nego sequelam. nam j xta dicta quaestione antecedenti, actus Dei volens conserre Vatiam solum causaliter, non vero formaliter dat jus ad amorem amicabilem, & gloriam: unde si per imposesbile dat eiur talis actus Divinus , di non
Conserretur gratia, per Iocum intrinsecum
non haberetur in homine tale jus . sicuti si perimpossibile daretur decretum Dei v
lens lucem , & lux non poneretur , non daretur denominatio lucidi; At quando Deus promittit extrinsece suum amorem
amicabilem, tunc hiijusmodi pi omissio non causaliter , sed formaliter confert jus ad
talem amorem s sicut condonatio extrinseca, cum .st promistio Divina de non odio habendo . ac puniendo peccatore, Mim Iiter confert peccatori jus, ne odio habeatur, & puniatur a Deo s & ideo formaliter est des auctiva reatus odii, & poenae aeternae, in quo peccatum habitualiter pers
Ad x. Sicut in praesenti providentia Iumen gloriae v. gr. intrinsecum intellectui Beatorum non dicitur superfluum, ello mne illo posset haberi visio a deservit enim ,
ut con naturalius visio ponatur, & per exugentiam intrinsecam et Ita non est superflua
gratia Iustis intrinseca , quia deservit, ut
connaturalius, & per exigentiam intrins
cam habeantur habitus inius . & constarantur auxilia supernati tralia ad gloriam o, tinendam disponentia. In humanis homo adoptans non potest conferre ullam qualitatem intrinsecam adoptato , quae sit exigitiva amoris paterni , & haereditatis 1 &idcirco non potest in creatis dari amicitia,& adoptio intrinseca et potest autem Deus hujusmodi qualitatem supernaturalem conseries & idcirco amicitia , & adoptio Dbvina potest esse intrinseca a & de tacto est hirsus modi in praesenti providentia . Hinc
sequitur, quod quamvis effectus formiles gratiae sanctificantis liaberi possint tam per qualitatem supernaturalem Intrinsecam , quae sit prima radix exigitiva potentorum ,& opeiatiotium supernaturalium , quam per forinam extrinsecam explicatam a viis nilominus connaturalius ,& perfectiori m do habentur per qualitatem intrinsecam tnon secus ac denominatio potentis proxime Deum videre connaturalius, de pers
ctiori modo habetur per lumen intrins clim, quam per Ommpotentiam specialiter
v. objic. Non potest aliquis dici pridens , sapiens, sol us per hu)usmodi vut
tes extrinsecas; ergo neque potest dicis tinctus, & Sanctus , seu amicus Dei per I stitiam, sanctitatem , & amicitiam extri secam. Probatur consequc vita et sicut dici tur prudens. & sapiens, qui intrinsece est dispositus ad operationes proprias prudentis, ae sapientis i ita dicitur Sanctus , Iustus, & amicus Dei, qui intrinsece est di. spositus ad actus proprios Iusti , Sancti, de amici Dei a ergo sicuti in primo casu nequit haberi hujusmodi intrinseca dispositioser formam physice extrinsecam ,& solum moraliter intrinsecam; ita nec in secunis
Confirm.Pulchritudo corporis haberi non potest per formam extrinsecam ergo nec animae pulchi illido; sed gratia, seu amicitia Dei est animae pulchritudo nobilissimas ergo nequit haberi per formam extrinsecam.
Resp. i. concesso antecedente , nego consequentiam. Disparitas est , quia denomina.tiones prudentis, fortas , albi , dec. sunt denominationes mere physicae, quae proinde unice haberi possunt a forma physica et At denominationes justi , amici Dei , filii
adoptivi, haeredis vitae aeternae , sunt denominationes morales; cum autem esse morale consistat in ordinabilitate unius ad alterum juxta regulas prudentiae, de tam sit ordinabilis homo ad Des amorem, & visionem per gratiam intrinsecam, quam per Pr'mi sonem extrinsecam de dandis his bonis deo denominationes illae morales aeque haberi possunt per gratiam intrinsecam, ac per promissionem extrinsecam.
Resp. a. nomine prudentis , M sapientis antonomastice venire illum, qui habet habitum physice intrinsecum . quo facilitatur ad actus prudentiae , & sapientiae . Quod si nomine prudentis , 5e sapientis veniat , qui habet inspositionem intrinsecam ad eos actus provenientem ex jure ad auxilia Dei obtinenda, quibus lacile possit eos actus etiacere . cum hujusmodi us moraliter intrins
cum haberi possit per proinissionem Dei e trinae eam de dandis iis auxiliis uberrimis , poterit performam extrinsecam haberi d nominatio prudentis , de sapientis in hoe sensu usui para. Idem dicimus in casu nostro. Si nomine Julti . de Sancti veniat a tonomastice , qui est disposi rus per gratiam physice intrinsecam ad actus proprios sunt , 5e Sancti , praesertim ad Dei amorem ,
certe denominatio illa haberi non potes hper formam extrinsecam: quod si nomine
Justi , & Sancti veniat qui est intrinsece dispoutus ad eosdem actus per jus ad auxi
55쪽
Ita divina , quibus possit eos actas este re, poterit ista denominatio haberi performam extrinsecam, nempe per Divinam promissionem collativam talis iuris: sicut deno. minatio injusti, & peccatoris .cosistens in reatu odii Divini, haberi etiam potes per larmam extrinsecam, ut patet in infantibus habentibus originale . Ad confiim. Pulchritudo proprie fert aptam membrorum dispositionem, & hIlim metaphorice de anima dicitur, quod sit pul- .chra, si sit rite disposita ad suum ultimum finem; Cum autem possit esse ad suum finem disposua per jus moraliter intrinsecum ad amorem Dei amicabilem , & adhaereditatem. ortum ex Divina promissione extrinseca, hinc poterit animae pulchrit do haberi etiam per formam physice extrinsecam , & intrinsecam solum morali
UI. ob c. ivit. Per Gratiam homo diciatur non talum filius Dei adoptivus , sed etiam ex Deo natus , juxta illud Joan. r.
ti sint. Atqui homo nequit dici natus ex Deo, nisi participet intrinsece , ac physice naturam Divinam i propterea enim in creatis filius adoptivus non potest dici natus m adoptante, quia noli participat naturam illius; ergo ut supra. Confirm. Gratia sanctificans debet esse amissibilis per peccatum; ( non secus ac in pura natura dispositio ad ultimum finem. & exigentia auxiliorum natur tum ad illum consequendum debet esse per pe catum amissibilis sed sanctitas ista extrinseca non videtur, quomodo possit per peccatum amitti; ergo ut prius. Rete. adoptatim in creatis non dici natum ab adoptante, quia non participat Per adoptionem ejus naturam , sicut participatur a filio naturali: At filius adoptivus Dei dicitur a Deo natus per hoc , qaod participet naturam Divinam eo modo , quo potes h a creatura participari, videlicet pertus ad Deum videndum j ( siquidem soli
Divinae natium competit Deum intueri visua, cum repugnet substantia creata supe
Iraturalis , cui visio Dei sit debita quia tamen hususmodi jus tam potest haberi per
gratiam intrinsecam, quam per promissi nem extrinsecam, ideo utroque modo dicitur homo vere, & proprie Divinam n turam participare, cile ex Deo natus , non sicut nascitur Verbum, sed sicut potest Cre rura ex Deo nasci.
Hinc fit, filium naturalem sive divinum ,
sire creatum non convenire neque in conis
stitutivis physicis , neque in ratione meta. physica cum filio adoptivo et unde filius Mdoptivus non potest absolute , & sine aldito dici filius , nisi minus proprie: Conistra vero tam filius adoptivas Dei per gratiam intrinsecam , quam per promissionem extrinsecam , quamvis non conveniant inconditutivis phracis, conveniunt tamen in ratione metaphysica; unde uterque vere ,& proprie dicitur filius adoptivus , & ex Deo natus et non secus ac tam homo , quam equus dicitur vere , de proprie ani. mal, quia quamvis non conveniant in constitutivis physicis , conveniunt tamen in ratione metaphysica , .seu in definitione animalis .
Hinc etiam habes, in quo disierant sapientia v. gr. de Prudentia stricte dicta , quae habetur per habitum physice intrinsecum, a sapientia improprie dicta , quae haber
tur per promissionem Dei de concurrendo ad ac us sapientiae cum ea facilitate potentiae, quamhaberet, si daretur habitus. Istae enim duae sapientiae non soIum non convenirent in constitutivis physicis , sed neque in ratione metaphysica , seu in suo formali conceptu; &Ideo non posset utraque dici proprie sapientia . Contra vero jus ad amorem Dei amicabilem & gloriam , quamvis habeatur per constitutiva physice diversa in eo, qui habet Gratiam intrinsecam, ac in eo, cui promittitur extrinsece talis amor; in conceptu tamen ta mali partici ationis Divinae naturae non disserunt: ( sicut animal hominis . & equide ideo uterque dicitur vere , ac proprie Iustus , Sanctus ,& Deo gratus, filius adoptivus, 3c natus ex Deo . Et ratio a priori est , quia juxta dicta in prima dii put . qu.
r. nlim. II. Eilectis morales habentur per
ordinabilitatem unius ad alterum juxta regulas prudenti aes atqui tam est Oidinabilis homo ad visionem beatam per gratiam intrinsecam, quam per formam extrinsecam explicatam: ergo utroque modo haberi pose sunt e ectus isti morales Iusti, Sancti, amici Dei, filii adoptivi, ac haei edis . Ad contam. Sicut per peccatum amittiatur gratia intriti seca, quae est veluti exte na Dei promissi' per hoc, quod Deus n-Iit amplius promittere homini suum am rem, & gloriam, qriando peccat ; ita potest per peccatum amitti suo modo gratia ex-tiinseca , qt intentis Deo non vult promittere suum amorem, pro quando homo peccat. Iuliatu vero pia naturae per peccae
56쪽
tum amittitur dispositio ad ultimum nemnaturalem, seu exigentia auxiliorum naturalium ad illum obtinetidum , non quia amittitur aliquid physicum, sed quia per
Peccatum superveniens acquiritur aliquod esse morale, nempe reatus odii Divini , de demeritum ad ea auxilia , quae exigerentur, nisi adesset peccatum et sicut filius exigens de se amorem paternum per impietatem Erga Patrem non amittit ullam qualitatem thracam exigitivam amoris paterni, sed so-um acquirit novum esse morale , nempereatum odii paterni dei luctavum illius prae- viae exigentiae. In tantum Sol v. gr. ut sit indispontus ad finem suum , & physice ma- Ius, debet amittere qualitatem sibi debitam , puta Iucem, quia est incapax mali m ratis, ratione cujus moraliter fiat indispostus ad illuminandum et homo autem cum fit mali moralis, seu peccati capax, potest per peccatum reddi moraliter ad finem suum ineptus , quamvis nihil physice amittat , sed solum demerendo auxilia , quae in sensu diviso a peccato exigerentur. vII. Neque dicas , quod posset pariter homo per peccatum reddi ineptus ad finem supernaturalem, quin amittat Gratiam sibi physice intrinsecam . Nam si loquamur de gratia praesentis ordinis, haec necessario excluditur per peccatum, quippe quae cum illo habet incompossibi alacem et Si vero I quamur de gratia, quae in alia providentia potuisset homini conferri, quae solum esset
prima radix omnium potenuarum, & operationum supernatur seium, non tamen ectat essentialiter incompossibilis cum peccato mortali, sed solum connaturaliter , ut diximus in de Gratia ; in tali casu , cum Gratia. esset aliquod bonum supernaturale, de indebitum, deberet etiam per peccatum connaturaliter amitti: sicut in praesenti providentia amitteremur etiam habitus insus fiadei, di mei per quodvis peccatum , nisi ex Divina benignitate remanerent in peccatore, ut possit per actus fidei,& spei se disponet e ad resurgendum. Concludo breviter . Participatio naturae Divinae reddens hominem filium adoptivum , amicum, de haeredem ex suo conemptu formali habetur unice per jus ad Deum intuendum; sed hoc jus aeque potest haberi per gratiam physice intrinsecam , de per promissionem Dei extrinsecam et sicut re ius odii Divini , & poenae aeternae aeq potest haberi per peccatum actuale physice
intrinsectim, di per originale moraliter inta insecum s ergo potest homo habete ego
s sormales positivos Gratiae pers omam
Utrum possit peccatum remitti aeum sit, si is antequam fiat g
PRocedit quaestio in alia Providentia .
certum enim est, non posse in praesenti ordine peccatum condonari sine retracta.tione , quae non potest clun peccato c
existere, aut illud praecedere: Unde non potest de facto remitti, dum fit, vel anteis quam fiat. I. Censeo equidem r. iuxta dicta cum de virtutibus infiisis, posse peccatum saltemper condonationem extrinsecam remitti dum fit & antequam fiat. Ita Lugo Disp.p. n. I x s. oviedo I. a. controv. Ripat. disp. vit. lastis cum Nominalibus contra Sua-reg, Amicum, Pallavicinum , Dicastilio ,
Haunoldum n. DA I. Prob.Peccatum praeteritum per condonationem extrinsecam remitti potest solum per hoc, quod Deus sui iuris Dominus cedat Iuri acquisito per peccatum ad odio habendum, & puniendum peccatorem i A ui Deus potest etiam huic juri cedere , um peccatum fit, 3c antequam fiat, non
quidem destruendo hujusmodi jus, sed solum impediendo, ne resultet ex peccato a-ctili io ergo potest Deus saltem per condonationem extrinsecam remittere peccatum dum fit, & antequam fiat. Major supponitur. Minor probati irium paritate offensae inhumanis , tum paritate voti, quod Potest a Pontifice dispensari diim fit , de antequam fiat impediendo, ne resultet in vovente reatus voti: tum paritate debiti realis . sicut enim potest creditor condonare centum Petro tam post debitum contractum , quam antequam contrahatur, si scilicet nolit, ut sibi damnum irrogetur: v. g. nolit furtum , velit tamen, quod si Petrus iuretur, non contrahat onus testitutionis; in quo casu iurando peccaret conti a Juli1-tiam, sed non teneretur ad restitutionem et ita potest Deus esse invitus ut offendatur, velit tamen, quod si homo peccet, reatum odii& vindictae non incirrrat ; In quo chsu peccator Deum ostendet et ponendo actionem legi dilsonain, sed non contraheret reatum odii, Poenae . Unde peccatum illud
antequam fieret, i emitteretur.
Ratio a priori est , quia Deus sui juris
57쪽
Dominus potest illud ad libitiun renunciare , etialia antequam illud acquirat, imp
diendo scilicet ne resultet per hoc, quod renunciet lavori legis , vi cujus resultare deberet: Ad eum modum quo Privilegiarius potest suo privilexio renunciare tam post privilegium acquisitum , quam antequam acquiratur a dc Donatarius renuncia.
re potest Iuri ad rem donatam tam post
acceptationem donationis, quam ante, non
acceptando donationem , dc sic impediendonei esultet jus ad rem donatam. H. Notandum tamen, duplex jus considerati posse in Deo, alterum essentiale M OLMnuatur , alterum accidentale ad odio h bendum i & puniendum offensorem . Illiptimo iuri, uinote essentiali, nunquam po est cedere; sicut non potest spoliare se suo
dominio, seu jure disponendi ad arbitrium
de creaturis . Juri vero accidentali ad odio habendum peccatore,quod per accidens acquirit ratione peccati, sicut juri ad exugendum jejunium v. gr. ratione voti, cedere
potest; aliter non pollet peccatum condon
re , & votum dispensare . Dicimus nunc ,
quod sicut eo test Deus his juribus accidentalibus cedere poli peccatum , & post votum s ita cedere possit in instanti, quo petacatum , aut votum fit, & antequam nat et In quo casu peccator solum haberet macu-
Iam facti . seu actionem illam physicam
peccaminosam disi. nam Iesi , non tamen haberet maculam juris , seu reatum odii
Divini, & poenae, eo quod Deus huic juricederet. Quia tamen macula illa facti est apta nata inducere maculam juris, quae hic,&nunc a condonatione impeditur, idcirco habens maculam facti diceretur habere radicaliter maculam juris , seu reatum odit: Sicuti sol si careret luce, haberet vim illuminandi solum radicaliter , de remote , non vero formaliterae proxime . III. Objic. I. ex Suario. Si peccatum remitteretur dum fit, esset, & non esset in eodem instantia esset, ut supponitur, non esset, quia remitteretur; ergo repugnat peccatum remitti in initanti, nuci nil non secus ac repugnat Angelum destrui in eo primo instanti, in quo ponitur. Conflam. Si peccatum remitteretur, dum se, tunc homo simul esset , de non esset aversus a Deo: esset quidem , quia haberet peccatum , quod est formalis aversio a Deo,
di conversio ad creaturas; non esset vero , quia peccatum per condonationem esset deletum .
Resp. Evanescere difficultatem, si in peo
eato distinguamus illa duo, nempe ataonem ditanam legi , seu voluntati Divinae , re reatum odii, ac penae, qui ad illam acti nem consequitur & perseverat mih issus physicam destructionem: est quippe propri tas moralis peccati actualis, & simul constituit essentiam peccati habitualis , quod
etiam per hujusmodi reatum constituitur . - Ηae distinctione posita, sicut quando remit . titur peccariim habituale , solum des mitur reatus odii, & poenae , seu entitas ista moralis constitutiva peccati habitualis, quin tollatia praeteritio peccati actualis, ad quod reatus resultavit et ita fi remittatur peccatum , dum fit, non destruitur actio physe ea dissona legi sed solum impeditur ejus proprietas, nempe reatus ne consurgat. In forma distinguo antecedens: si peccatum remitteretur dum fit, esset in eodem instanti peccatum secundum maculam facti, & non esiet secundum maculam juris seu reatus, concedo ; esset & non esset secundum idem,
nego antecedens, & consequentiam. Huic
patet disparitas, cur Angelus non possit destrui dum fit, quia in eodem instanti simul esset , & non esset secundum idem esse physicum. Ad confirm. distinguenda pariter in peccato duplex aversio a Deo, altera physica consistens in ipso actu physico voluntario , altera moralis consistens in reatu odii Divini , & poenae aeternae, quae duo sunt mutuo separabilia . Nam qui post peccatum retrami illud per contritionem naturalem,
aut per attritionem supernaturalem , remanet aversus a Deo aversione solum morali , non physica a & vice versa si Deus remittat peccatum sine praevia retractatione , tunc homo remanet aversus a Deo aversione tantum physica habituali , non tamen morali. Hoc accidit in casu nostro , si peccatum iemittatur dum fit: tune enim peccator est aversus a Deo aversione tantum physica actuali , non morali; sicut e contra si peccator amet Deum amore naturali, dicitur conversiis ad Deum conversione physica, non morali . IU. Objic. a. Ex Hau noldo: non potest peccatum actuale conjungi cum satisfactione condigna; ergo neque cum condonatione. Antecedens patet, quia satisfactio supponit ostensam, unde non coexistit cum illa. Consequentia probatur: quia condonatio aequivalet satisfactioni et & est virtualis fatissae io, atque adeo debet pariter offensam praesupponere.
I. I. quia condonatio non solum fert
58쪽
labens onem odii Divini, sed etiam quod
peccator non sit dignus tali odios sed impossibile est, quod peccator dum peccat, non sit dignus, odio Dei; ergo non potest
peccatum condonari dum fit. Confirm. x. Condonatio est quaedam prinmisso de non odio habendo , & puniem do peccatorem a Atqui si Deus promi tat , seu decernat se non an nihilaturum Angelum, splum sequitur , quod Angelus non sit an nihil an diis, non vero quod non sit anni hilabilis, seu capax , qui annihil tur: ergo si Deus promittat se non odio habiturum peccatorem, hic non erit odio habendus, erit tamen capax odii , atque
Resp. amecedens esse falsum. Potest GDim qius v. gr. antequam occidat Equum alienum invito Dcmino, solvere ejus pretium, in quo casu quamvis peccet occidem do equum , non tenetur tamen ad aliam compensa tionem pro reali injuria. Sed transmisso antecedente, nego consequentiam .
Disparitas es , quia satisfactio debet cons ut ostensam, quia cum sit actus Justitiae , ebet praesupponere debitum, aliter essetae ius liberalitatis. At condonatio quamvis eundem effectum pariat, ac satisfactio , &ideo dicatur esse satisfactio virtualis , non est tamen actus Justitiae, sed misericordiae omnino liberalisi & ideo potest praeire os
sensam impediendo ne consur8at reatus odii, & poenae ; sicut ex misericordiae motivo potest condonari debitum reale ei squi furabitur , impediendo ne consurgat onus restitutionis. universim enim potest ex misericordia non solum tolli aliena mustria, si praefuerit , sed etiam impediri ne
consul gat, sicut ex virtute obedientiae possumus etiam praevenire voluntatem, seu praeceptum superioris.
Ad primam confirm. dist. maj. condonatio fert, quod peccator non sit dignus , seu reus odii Divini formaliter, seu land mentaliter proxime, concedo tradicaliter, seu fundamentaliter remote, nego maj. &dist. min. Peccator dum peccat non potest non esse dignus odio Dei radicaliter seu fundamenta litet remote, concedo; tam liter seu fundamentaliter proxime , negomin. & consequentiam. Sicut votum v. gr.
jejunandi fert reatum . seu obligationem ad jejunandum soli im remote, dc radicam liter , si in eo ipso instanti dispensetur sde donatio Libri, si non acceptetur a d natario, importat jus in librum soliim rhdicaliter, non formaliter: ita peccatum si
in instanti, quo fit, condonetur: Et sicut sol fine Iuce est solum radicaliter illuminatifus ; ita Peccator est radicaliter tantum odibilis, si per condonationem tollatur ieatus
odii, qui est peccati proprietas, sicut Lux est
proprietas solis. Neque dicas, esse essentiale peccato actuali quod sit entitas physic moralis . Nam hoc solum importat, quod peccatum debeat essentialiter esse actus physicus su
ponens advertentiam ad primam regulam morum, nempe ad Divinam voluntatem ,
eum ex Augustino fit dictum &e. At non est essentiale Peccato, quod ejus esse phi Scum sit inseparabile abentitate ilIa morali ,
quae dicitur reatus odii, qui est mera proprietas peccati actualis, constitutiva tamen peccati habitualis . Ad secundam retorqueo paritatem:si Deus promittat Angelo se illum non annihIatu.rum , quamvis piissce remaneat an nihilabilis, cum hoc sit illi essentiale , acquirit
tamen jus ne annihiletur, unde moraliter annihilari non potest ; ergo si Deus condonet peccatum , dum fit, seu promittat peccatori se non odio habiturum illum , acquirit Peccator jus ne hodio habeamr,atuite adeo non erit reus odii formaliter , sed solum radicaliter et unde non retinet. denominationem Peccatoris secundum m
culam juris , sed soIum secundum macitam fatii.
F. Objic. s. ex Mauror Peccatum neces, sario odio . habetur a Deo odio abominati nis et ergo etiam necessario odio habetur Peccator odio inimicitiae; atque adeo peccatum condonari non potest dum fit. Antecedens videtur certum , quia ficut Deus necessario amat seipsum, ita necessario odit
peccatum . quamvis enim Peccatum non
sit tantae malitiae , quantae bonitatis est Deus . adhuc est pei sectio simpliciter simplex illud odisse , sicut est persectio simpliciter simplex actu cognoscere etiam o,
sectum creatum . Probatur itaque consequentia, nuta impossibile est formam positam in subjecto non praestare situm est hctum formalem; sed peccatum actuale dio habitum a Deo odio abominationis ei forma reddens subjectum inimicum Dei ergo impossibile est quin reddat inimicum satque adeo necessario odio habetur a Deo odio inlinicitiae. Confir. Gratia, quae est Amicitia hominis cum Deo. non potest esse in subjecto capaci, quin reddat illud formaliter Dei amicum gergo Peccatum,quod ratio est inimicitiae homi
59쪽
minis cum Deo, non potest esse in homine, quin i eddat illum formaliter Dei inimi
Rem multos apud Ripaldam putare,quod voluntas Divina possit quemcumque actum
emittere circa objectum creatum s atque deo sicut potest non amare craturas , ita pota
est non odisse actu peccatum. Sed transmisso antecedente , nego consequentiam. Disparitas est, quia Deus ita odit peccatum, ut non possit a tali odio desistere et contra vero ita odit peccatorem odio inimicitiae, ut posisit a tali odio dcssiere; ergo sicut desistere
potest post peccatum , ita etiam dum homo actu peccat, ita ut remaneat solum radicaliter dignus odio Divino. Quare adprob. consequemiae concessa maj. dist. min. Peccatum reddit subjectum inimicum Dei radi-caliter, concedo; formaliter . negormn dc consequentiam. Peccatum actuale positum
in subjecto reddit illud exigitivum reatus dii, non vero ibi maliter odibile, si Deus cedat juri suo ad illud odioliabendum sicut donatio libri facta Petro parit in Petro jus in libi um tantum radicaliter . si donatio non a
ceptetur e & idem dicas de voto , si in inis anti quo fit, a Legitima aut horitate dispensetur,
Ad confirm. vel Ioquimur de pratia praesentis ordinis, quae est formaliter amicitia cum Deo, & incompossibilis cum reatu odii Divini, vel de Gratia alterius ordinis, quae supponatur compossibilis cum peccato, de qua diximus in tractatu de Gratia disp. d. q. s. si loquimur de hac secunda, Argumentum rem torquetur . sicut enim haec Gratia est compossibilis cum peccato habituali,in quo casu reddet et hominem solum radicaliter, non fodi malitei Dei amicum; ita peccatum est compossibile cum condonatione extrinseca: unde homo esset solum radicaliter non formal, ter Dei inimicus. Si vero loquamur de Gratia praesentis ordinis formaliter iiistificativa, disparitas est manifesta, quia ista Gratia supponitur esse amicitia cum Deo formalis,non radicalis At non probatur ab Adversaliis , quod peccatum utuale non possit esse Inimicitia cum Deo tantum radidatis; ergo licet Gratia praesentis ordinis reddat hominem formaliter amicum, non per hoc peccatum actuale reddit formaliter hominem Dei inimicum: unde potest homo aetii peccans esse solum radicaliter Dei inimicus, si
peccatum condonetur extrinsece .
VI. Hinc fit. qi ioci licet Gratia praesentis ordinis formaliter justificativa probabiliter componi possit cum peccato actuali, ut mox
dicemus .evidenter tamen est inrempossibilis cum reatu odii Divini , & poenae aeternae , atque adeo cum peccato habituali. Ratio est, quia evidenter pugnant haec duo , iiis
formale ad vitam aeternam , & reatus sommalis ad poenam aeternam contra vero non pugnat peccatum actuale cum condonati
ne ejus extrinseca s Im' neque cum Gratia praesentis ordinis; quia non pugnant ista duo , jus remotum & radicale ad poenam aeternam, squod hadetur 'r peccatum ctuale di carentia reatus formalis ad poenam aeternam, ( quod habetur per condonationem extrinsecam aut jus formale ad vitam aeternam, quod habetur per Gratiam Justificantem. vII. Censeo a non esse improbabile,quod peccatum dum fit, remitti possit, non persisIam condonationem extrinsecam, sed etiam per Gratiam praesentis ordinis formaliter iustificantem. Ita nonnemo ex Neot ricis apud Haunoldum n. s23. contra communiorem , ut diximus cum de virtutibus infusis qu. sar. o Prob. tum solutione Argumentorum , tum a contrarior Potest homo, dum a rumum amat,esse Dei inimicus. & peccatoras quod accidit, quando post peccatum ponte
amorem Dei naturalem ) ergo vaee versa potest etiam homo dum actu Deum odit, esse Dei amicus per Gratiam praesentis o dinis et Tum etiam paritate in humanis .
Potest enim Princeps infligenti sibi alapam
non solum condonare, sed etiam promi tere illi suum amorem, & donare suam amicitiam l ergo etiam potest Deus ; atquet adeo potest peccatum, dum fit, remitti per gratiae iniusionem, seu per condonationem intrinsecam , ut iusius ostendimus loco
Ratio a priori est , tum quia Deus est sui juiis supremus Dominus , & idcirco non solum potest, dum homo peccat, cedere juri suo ad illum odio habendum, sed e
iam conseire illi ius ad suum amorem amicabilem et sicut enim potest hoc sacere post peccatum commissum , ita potest etiam in eo instanti , quo committitur: Tum e iam quia potest Deus exigentias rerum frustrare, non talum negative , sed etiam positivea v. gr. non soliun potest negare igni calorem exigitum , sed etiam potest dare igni silaus oppositiim ergo non tam
tum potest exigentiam moralem peccati M ualis frustrare negative, impediendo re tum odii exigitum per condonationem extiri secam i sed etiam potest misti ne positi A
60쪽
ve eonserendo ius amorem, quod pecc eo dictuali opponitur. Prob. demum, quia non repugnat, quod peccatum habituale ferens reatum odii Dbvini componatur cum Gratia altinius o dinis, quae non ferat jus ad amorem Dei nisi tantum exigitive, de rassicaliter, sed solum sit natura supernaturaIis , & prima radix habitum, de operationum sit pernaturalium , ut hic supponimus ex dires inde Gratia ; ergo neque repugnat, quod gratia praesentis ordinis latens jus formala ad amorem Dei, 5e ad gloriam componatur cum peccato actuali, quod non fert re tum odii Divini, nisi tantum exigitive , derad caliter. Ratio in utroque casu est, quia soIum pugnant ius formale ad amorem Dei, de reatus formalis ad odium, seu tarmalis amicitia , de inimicitia cum Deos Atqui ista duo m neutro casu componerentur gin primo enis casu haberetur inimicitia remalis , dc Amicitia radicatis; in lac doetiam casit amicitia tarmatis , de inimicitia radicatis ergo neutrum repugnat . Neque dicas, quod si possent Divinitus componi Gratia alierius ordinis cum peccato habituali. de Gratia presentis ordi niscum peccato aereati, possent ista naturaliter componi in gradu remissos ficut calor , de frigus ut octoi quae possunt Divinitus componi, possunt in gradu remisse componi na,
turaliter. Nam non omnia, quae possunt supere turaliter componi, possunt componi nat .raliter in gradu remisit Sic haditus fidei, de sper supernaturales Divinitus de facto
componuntur eum peccato mortali, de t nien non possunt naturaliter cumeo con
poni in gradu remisso: quia mortale naturaliter excludit quodvis bonum supernat rate etiam in gradu remisio , de talum ex Divina misericoria peccatori relinquuntur
habitus iumsi fidei , de spei , ut misit peractus harum virtutum disponi ad resulge dum . Idem dicas in eam . Contam. deniqii , quia Mortale aetii eneque pugnat cum gratia, seu cum Divinae Amicitia, quatenus est acto dissona Legi, neque qua trahit reatum odii , seu Divisnam inimicitiam ; no' primum, quia ' catum veniale est actio ditana Legi de tamen non pugnat cum Gratia Ilistifica
te; neque secundum, quia potest Deus com
donando peccariimi sedire, ne iansurgae reatus odii Dium,a ergo potes, peccatum mortaIe aretale cum Gratia Iustificante
comoui, aeque adeo deleri , seu coadoliari
Per condonationem intrinsecam vIII. odiet r. Si in instanti, uo peccatum fit, daretur Glatia justificans, homo Amul esset Filius diaboli per peccatum , dc Dei Filius per Gratiam a Item simia esset Injustus, de Iustus: ergo repugnat, peccatum, dum fit, per Gratiam condoriari. Confirm. quia simul daretur reatus odia Divini per peccatum , de jus ad Dei am rem per Gratiam; quod repugnat. Resp. Licet peccator, dum peccat, dici possit Diaboli Iulus, quatenus imitatur m res Daemonis, jaxta illud Christi Domini: ex Pisaee diabola ostia ; At non esset Filius Diaboli per hoc, quod haberet reatum odii Divini . si per condonationemhnpediatur, ne constu gat talis reatus; ergo non repugnae, quod homo Filius Diaboli in primo tantum sensu sit etiam FIIius Dei per Gratiam, qia Divinam naturam similitudinarie participet, habeatque jus ad amorem Dei, de haereditatem; Ad id quod additur: Peccator esset injustus secundum maculam freti, quatenus male operaretur, cum operatio . ccantinosa opponatur sui i- , seu reetitudini debitae. At non esset injustus secundum maculam iuris , quia per condonationem impediretur renus odii Di vini . Unde potest simul esse injustus secundum maculam fata, de justus per gratiam, seu cum jure ad gloriam. Ad contam dist. antecedens et daretur reatus odii Divini talum radicalis , dc jus ad amorem larmale, concedos iratus formalis,3c jus tarmale , nego antecedens, dc consequentiam: sicuti si gratia alterius ordinia componeretur cum peccato habituali, da retur reatus formalis odii Divini, de jus a lamorem radicate et de similiter si Filius iis creatis sit impius erga Patrem, habet rea. tum formalem odii Paterni, de jus ad amorem radicate. IX. objic. a. ex Dicastillo: Gratia praesentis ordinis c utpote causa formalis nostrae justificationis, ex Trident.) pugnat cum rccato habilitati; ergo etiam cum acta Contam. I. quia peccatum liabituale non est aliud nisi peccatum actuale praeteritum Oraliter perseverans s ergo si non potin gratia justancanscum peccato habituali componi . a tartiori neque cum actuali.
Conium. a. In tantum posset peccatumachiale cum Gratia j iistificante componi iaquantum tunc homo non esset formaliter
amicus i, de mi maliter inimicus Dei , scassiet is haraliter amicus, de radicaliter inb