장음표시 사용
121쪽
Ps . GR. NYSENI CONCIONEsnitae quasi spelunca in hoc uitae spatio no illuminatur. An fortasse ad id, quod neque explicari, neque comprehendi potest, nostra spectat cupiditas e quae enim
eiusmodi nostra mentis ratio est, ut natura eius, quod quaeritur, indagare possit quae uel uerborum uel n minum ea uis est, ut caelestis illius lucis nobis notitiani
satis digne aperiat quo ego nomine id dicam, quod sub aspectum non cadit e qua sane ratione id explica bo, quod materia carest quo pacto ostendam id,quod
formae expers est quo id modo comprehendam,quod nulla continetur magnitudine e quodue nec ulla qua litate, nec figura, neque loco, neque tempore defini tur e quod nullo plane termino, nulla certa definitaq;cogitatione concluditur a quo & uita est,& cuncta bona existunt in quo alta omnis & mens & nomen consideratur diuinitas, regnum, potentia, aeternitas, incorrupta uis, gaudium, exultatio , omneque denique quod alte uel intelligi,uel dici potest. Ergo qua ratione fieri potest, ut tam excellens bonum cerni queat, quod mente capitur, neque oculis cernitur quia omnibus rebus uim ac naturam tribuit, ipsumque perpetuo est, neque eo indiget ut existate Sed ut ne in iis,
quae comprehendi mente nequeunt,frustraldgius dum nostra elaboret oratio; caelestium nos bonorum naturam quasi dissicile illam quidem, quae a nobis explicetur, accurate perquirere desinamus. Illud ex iis, quae quaesita sunt, nos tantum adepti, quod cum, quae indagavimus,perspicere nos ea minus potuerimus,incredi Ditem illarum ipsarum reru,quas quaesiuimus,magnitudinem animo menteque reputemus. Quo autem sublimius, praestantiusque illud esse credimus, quam ut a
nobis intelligi possit: hoc magis atque magis dolorem
122쪽
DE BEATA VITA CO MPARAND A. spnos Eum augeamus, quod tale tamque excellens id bo num est, a quo ita nos disiunisti sumus, ut ne cognitio nem quidem eius capere possimus. Certe bonum eiust modi, quod nostram omnem superat mentis uim , est aliquando communicatum nobiscum, qui homines sumus et in naturaque nostra tale inerat bonum id . quod omnem excedit mentis ratione,ut alterum illud humanum ad exemplaris imaginem accurata diligentique imitatione expressum uideretur . nam de illo quaecunque in praesentia mente tenemus, haec in homine omnia inerant; incorrupta scilicet natura, beatae uitae status, libera solutaque omni nexu potestas,uita nullis negotiis implicata,ac doloris ex pers, in rebus diuialnis uitae nostrae consuetudo, huiusmodique tam excellantis boni ea contemplatio, ut mente a nobis fieret pura; integra, ac nullis plane integumentis inuoluta . Inam cuncta haec paucis sane uerbis occulte illa ostendit, quae est de origine mundi oratio; in qua scriptum est, ad imaginem Dei creatum esse hominem, in pars dita eum uitam agere , quaeue eo loci sata essent, illis omnino frui. earum autem arborum fructus est, ut scientia, atque cetera id genus eiusmodi, quae nobis plane inerant. Quid causae igitur est, cur is, qui mis ram hanc uitam cum beatissimo illo uitae statu compae. rat,calamitatem lugere non debeat quod sublime fuit
id iam depressum ; quod ad eius qui caelestis est, imaginem expressum, in terram id plane delapsum; cui decretum fuit regnum, idipsum in seruitute redactum; quod ad immortalitate factit,hoc in interitum occidit;
quod in paradisi habitauit deliciis, in pestiferam hanc
regione laboribusque plenam commigrauit; quod nullis assuetum erat morbis ac perturbationibus, uitam
123쪽
Ioo GR. N.YSENI CONCIONES hanc assumpsit, quae tum mortalis est, tum omnibus referta morbis; quod sui iuris fuit, nulliq; potestati subaiectum, iam id denique tam multis atque adeo grauiabus malis quasi uinculis obstrictum tenetur, ut dissicis Ie admodum sit enumerare eos, quorum iniquae pote . stati subiecti simus. Siquidem singuli, qui in nobis in- agenerati sunt affectus, cum eorum uis superat, tum domini ii quidem illius fiunt, qui eorum potestati parent: atque illorum quisque quasi tyranus aIiquis arce animi occupata, male eos uexat, quos invadit; nostris cogitationibus quasi administris satellitibusque m ad id abutatur, quo eorum cuiusque uis aliquem impinIit. Sic ira,sic metus,ignauia, audacia, dolor,uoluptas, odium, amor,inhumanitas, sevitia,inuidia,assentatio; ulciscendi libido, doloris uacuitas, & omnes denique qui contrarii iis intelliguntur in nobis inesse affectus styranni illi quidem ac domini habentur, qui sua pol state ac ui animum nostrum quasi in seruitutem abducant. Sin autem aliquis eas etiam, quae naturae nostrae implicatae una aluntur, corporis calamitates ratione Iustrauerit, uaria scilicet ac multiplicia morborum genera, quorum sane omnium ab initio expers fuit genus humanum: hic multo maiorem lacrymarum uim '
sundet, cum iucunda tristibus, & malis bona comparauerit. Quare is qui luctum hunc quambeatissimum esse dicit, hoc subobscure ostendere uidetur, ut ad id, quod uerum est, bonum animus spectet,neue huiusce
uitae fraudibus obruatur. etenim qui rem omnem a curate considerat, non potest is arbitrari se posse absq; dolore luctuque uiuere: neque qui huius uitae uoluptatibus totum se dedit existimare hic potest, se in rebus molestis minus uersari. id quod in bestiis animaduem
124쪽
DE RE ATIC VITA COMPUIANDA. rortere licet, quibus miserabilis illa est attributa naturarnam quid miserabilius esse potest, quam ratione care. re cum illae scilicet nullum calamitatis sensum plane habeant, sed cum quadam potius uoluptate uitam tra ducant. Equus superbilitaurus pedibus excitat pulum rem, ius seras erigit, catuli Iudunt, saltant uituli; ac singulas deniquebestias spectare licet,quae certis quibusdam signis uoluptatem prae se ferunt. quae quidem bestiae, si quale sit rationis officium intelligeret, non inuoluptate caducam illam suam uitam laborumque pie. nam ponerent. Hoc idem euenit hominibus, qui cum
nullam bonorum, quibus natura nostra orbata est, coagnitionem teneant; in huius uitae uoIuptatibus omniano uersantur. Qui uero harum rerum uoluptate t
nentur ; illud comequens est, ut ii non indagent ea , quae meliora sunt. quiue minime quaerunt, ii pro Ao non inueniunt, quod quaerentibus dumtaxat obtingere talet. Quare Iulium Dominus beatum dicti, non quia eum per se talem esse iudicet, sed propter illud, quidem ipsum,quod ab eo proficiscitur Verba autem, quae adiunita sequuntur, id propterea luctum beatum ostendunt, quoniam is ad consolationem accipitaam, maxime adiuuat. Beati enim, inquit Dominus, qui lugent; neque in hoc oratione continuit, sed illud adiunxit, quoniam ipsi consolatione accipient. Hoc ipsinn,
cum magnus Moses praeuiderit; uel potius is, qui Moseministro usus talia statuit ; mysticis Paschae praeceptis tradendis, panem quidem fermenti expertem ipsis festis diebus praescripsisse, lactucam ire agrestium o
sonium constituiue uidetur: ut ex iis uerborum coan
scamus obscuris significationibus, mystici illius aesti diei participes no aliter esse nos posse, nisi huius uitar
125쪽
ros GR. NYSENI CONTIONE sacerbitates quasi agrestes lactucae ultro permisceantur
cum sincera illa uita, quae fermento caret . eamque ob
causam summus etiam uir David, quamuis summum humanae felicitatis gradum, nempe regnum se obtinere cerneret; harum tamen siluestrium lactucarum copiam uitae suae affert, cum & lamentabili uoce depi ret, lugeatque huius uitae terminum longius sibi pro duci; & prae rerum maiorum cupiditate saepe deficiat. modo enim est; Vae mihi quonia incolatus meus prolongatus est. alio aute loco cum diuinorum tabernacularum attente aspiceret pulchritudinem; prae desiderio quodam se deficere alti illudque sibi potius esse iudicat, in postremis illic esset qua in his humanis rebus tenere primas. Verum si quis huius beatissimi luctus
vim accuratius considerare uelit,id plane animaduerarat, quod & de Lararo, & diuite homine commem ratur: in qua quidem comemoratione eiusmodi praeceptum dilucidius explicatur. nam recordare(ita enim
diuitem Abrahamus alloquitur quod recepisti bona
tua in uita tua; & Laχarus similiter mala: iccirco nunc hic consolationem habet, tu uero cruciaris. Hoc enim consentaneum est; siquidem temeritas nostra, uel potius malum consilium a Dei cum,quam ille generis humani habet, nos abduxit. Etenim cum simplex quoddam bonum, ab omnique malo uacuum, ille nobis adseuendum proposuisset, uetuissetque ne cum bono mali confunderetur usus; quoniam prae auiditate nos contraria re ipsi expleuimus, diuinae inquam uoluntatis
contemptum degus auimus: hanc ob causam hominum genus in hac: utraque re omnino uersetur oportet, ut modo dolorem, modo laetitiam sentiat. Sed cum duplex si vitae tempus, atque duplex in utroque
126쪽
tempore uitae ratio , duplex aeque laetitia est ; una quia dem , quae ad hoc uitae tempus pertinet, altera ex iis constat, quae nobis ad sperandum proposita sunt: bene quidem cum eo agitur, qui eam letitiae partem, quae exueris bonis capitur, in sempiternum illud uitae tempus sibi reiicit; in hacque uel breuissima mortalique uita partes explet doloris: neque seaudi sibi esse putat, si quibusdam rebus,quae in hac uita iucundae sunt, priuatus est: sed quoniam his rebus sevitur,rerum meliorum iacturam facere arbitratur. Quare si quambeatissimum est, sarculis illis sempiternis immortale habere gaudium, quod in perpetuum producitur; hominumque genus dolorem plane sentiat necesse est: non amplius certe difficile est Domini sententiam cognoscere, qu re beatos eos dicat, qui lugent; quonia sempiternam scilicet consolationem capient. quae quidem consolatio a paracteti consuetudine familiari proficiscitur. siquiiadem propria sancti spiritus actio in eo est, ut consola tionem praebeati qua nos digni habiti sumus benignia rtate gratiaque Iesu Christi Domini nostri, cui gloria lausque in perpetuum. Amen . 3
Beati qui esuriunt, ac sitiunt iustitiam: qu M. niam ipsi saturabuntur.
VI ex stomacho laborant, cibosque Estradiunt ; cum mali quidam humores insu periorem illorum uentrem colluant; uid ri hos sibi semper expletos esse, ac satur tos,tradunt ii, qui medicinae tenent scientiam: proptereaque illos aiunt utile reiicere nutrimentum, quoniam
127쪽
GR. NYSENI CONCIONEsniam salsa quadam satietate naturalis eorum tabescit
appetitus. Sin autem ex medicinae usu illis aliqua affertur curatio, ut aliquo acri scilicet medicamento adhubito ea expurgentur,quae concavos stomachi locos opplent: hoc pacto fit, ut quod alienum est atque contrarium, cum id non amplius naturam perturbet; illorum appetitus ad eum excitetur cibum, qui nutriendi
uim habet: commodaeque ualetudinis hoc signum esse uolunt,quod non inuiti amplius, neque co sed auidi atque maxime appetentes ad cibum capiendum a cedunt. Haec igitur mei exordii ratio quorsum attinet quonia ad sublimiores beatae uitae gradus ordine pro grediens nos perducit Dominus, qui ut apud proph iam scriptum est, honestas in corde nostro ascensiones disposuit, is post illos, quos supra ostendit, ascendendi gradui, hanc quartam aliam ascensus rationem d monstrat iis uerbis: Beati qui esuriunt, ac sitiunt iustiatiam, quoniam ipsi saturabuntur. Equidem recte cum iis agi arbitror, qui multa illa animi satietate expleta
beatissima huius cibi & potionis appetitionem, quoad eius fieri potest, sibi comparant. Neque enim fieri potest, ut homo recte ualeat; nisi cibus,qui ad nutriedum satis sit, uires sustentat; neque ut cibo expleatur, si minus ille comedit; neque ut nutriatur, si appetitu caret. Itaque quoniam in hac uita robur est in corporis bonis ; idque satietate, quae satis commoda sit, conse uatun satietas autem a cibo existit, cibusque ab appetitia; iis certe, qui uiunx, beatissima res est appetitus, utpote a quo naturalis nostri roboris initium causaque existat. Sed quemadmodum in hoc corporis cibo non eadem omnes appetunt; sed ut ciborum genus est, ita
coniuarum diuersa est appetitist; ut unus quidem dulcibus
128쪽
DE BEATA VITA COMPARANDA: ros cibus dele stetur, alius res acres, & quae caleficiendi uim habent , appetat; alius salsis rebus; alius iis rebus,
quae ad astringendum ualent, cum uoluptate uescatur:
saepeque sit, ut quae cuique minus expedit, haec sibi innascatur cibi appetitio. Siquidem propria aliqua co mis constitutione aliquis est,ut ad malu aliquod procliuis siti hic morbum alit illis cibis, quorum qualitas
aliena est: sin aute ad ea, quae salutaria sunt atque utilia, trahitur appetitus,integra plane ualetudine ille utetur; cum optimu corporis habitum ei conseruet ciborum delectus. Eodem etia modo in animi cibo no omnium eode reseruntur appetitiones.nam alii gloria,aut opes, aut dignitatum splendorem expetunt; alii tempestiuis conuiuiis delectantur.non ulli inuidiam quasi cibii ueneni plenum avide sumunt: pleriq; uero sunt, qui ad id,quod natura honestum est,cupitate ductitur Illud autem natura honestum est, quod perpetuo tale est; quodque non propter aliud,sed propter se est expetendum; cumque eodem se modo semper habeat,nubta satietate labefactatur. iccirco beatos Dominus dicit non simpliciter eos, qui esuriunt; sed illos, quorum cupiditas ad ueram iustitiam propensa fertur. Ergo quid est iustitia hoc enim primum oratione explicandum arbitror, ut cum eius pulchritudo perspecta sit, hoc pacto ad rei conspectae formam nostra excitetur cupidiatas. quoniam fieri non potest,ut eius rei, cuius species nulla apparet,cupiditate aliquis assiciatur; sed langu scit quodammodo nostra natura, neque impellitur ad id, quod plane ignorat; nisi uel aurium, uel oculorum sensu id ipsum percipiat, quod sane expetitur. Quare
qui res eiusmodi diligenter indagarunt,tii quide iustiariam esse dicunt habitum quenda, qui pro dignitateo cuique
129쪽
xos GR. NYS ENI CONCIONEscuique tribuit, quod tribui aequum est. Exempli cauti, aliquis, qui pecuniae largiendae distribuendaeue potestatem habet, cum id quod aequum est, animaduertat, quodue accipientium usui conuenit,ad id largitionem accommodet, hic iustus appellatur . atque si quis iudicandi potestate praeditus, neque gratia, neque odio motus sententiam fert, sed causarum naturam secutus, eos, qui supplicio digni sunt, damnat; innocentes uero plane absoluit; ac de ceteris item controuersiis
uere statuit, is etiam iustus dicitur. Qui subieetis quoque populis tributum imperat, idque tale imponit, quod illorum facultatibus aeque conueniat. pater item familias,& ciuitatis princeps, de gentium rex; hi singuli si congruenter rationi r eque illis imperant, qui suae potestati subiecti parent; neque ex illa potestate subito quodam impetu moventur; sed recta ratione illis ius dicunt, atque ad sententiam eorum, qui parent, consilia accommodant: haec omnia iustitiae definitionitribunt ii, qui eiusmodi habitu id, quod iustum est,
definiendo explicant. Ego uero, qui diuinae legum constitutionis altitudinem contemplor, hoc iuvitiae nomine aliquid plus, quam ea, quae commemorata sunt, comprehendi animaduerto. Nam si ad omne hominum genus salutaris haec oratio pertinet; neque cuiusuis tamen est hominis in illis,quae proposita sunt, muneribus obeundis uersari; siquidem paucorum est imperare, praeesse, ius dicere, pecunias habere, aut alias res dispensare: homines uero maximam partem tales sunt, qui subiecti aliorum imperio potiuateire tenentur. Quo igitur modo demonstraret aliquis iustitiam ueram illam esse, quae non omnibus aeque proposita est e Si enim, ut externis philos phorum dia
130쪽
DE AEAT A v ITA COMPARANDA . rorsciplinis traditur, aequalitatis ratio est iustitiae propotata: id autem, quod praestat, inaequalitatem in se habet , non potest, quae tradita est, iustitiae definitio uera putari: quoniam hac inaequali uitae condicione st tim refellitur. Quare quae iustitia illa est, quae ad omnes pertinet, cuiusue cupiditas communis proposita est omnibus, qui euangelii mensam sibi ob oculos p nunt e Siue diues aliquis sit, siue pauper, siue dominus, siue seruus, sue ingenuus, siue libertinus; cum nullus fortunae status neque augeat, neque imminuat iustitiae rationem. Si enim in eo solum, qui potestate praestat . atque alia re excellit, hoc iusti nomen pon retur: quo modo iustus Lararus,qui ad ostium diuitis abiectus, nullam eiusmodi iustitiae materiam habuit enon imperium', non potestatem, non domum, non mensam, neque aliud tale in uita sibi ille comparauit, quo eiusnodi iustitiae munus exequi posset. Nam si uel in imperando,uel in tribuedo, uel in aliqua omniano re gubernanda iustitiae munus positum es ,longe is abest, ut iustus sit, qui in earum rerii administratione non uersatur. Ergo quo modo is, qui res eiusmodi nullas habuit, quibus iustitiae ratio ex uulgi opinione d scribitur, requiete dignus habitus est Itaque illa iustitia est a nobis quaerenda, quam qui expetierit, ei r quies promissa est: Beati enim,inquit,qui esuriunt, &sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur. Cuin
multa uariaque ad usum proposita sint, ad quae maxi-xime hominum appetendi uis trahitur, multa nobis cognitione opus est,ut in cibis eiusmodi diiudicemus, qui esui apti sint, quiue contra noceant;ut ne quod ab
animo pro cibo capi uidetur, mortem pro uita ac t