장음표시 사용
51쪽
torum splendores. quin etiam periscelide eam uestit partem, ad cuius ornatu pertinet eiusmodi uestimenti genus . tu autem non omnino ignoras hanc ipsam partem temperantiae quasi ueste ornari. Extremis uero uitae partibus mala punica, quae mente insita sunt, flores & tintinnabula appendit. haec optimo iure quis intellexerit ea quae in persecto honestae uitae instituto o
sicia elucent; ut in hoc uitae spatio iter illustre fiat. It que his imis partibus cum pro tintinnabulis optimos uerborum fidei sonitus; pro malo punico suturae spei
praeparationem, quae in obscuriore uitae ratione occulata latet; pro floribus maximum florentissimumq; par
disi praemium apposuerit ; hoc denique pacto nos in
adytum intimumq; templi locum introducit. est porro hoc adytum, neque inanima res, neque dispertita, sed comunis quasi mentis cella; quae si re quidem uera adytum est, eo neque uitio, nec impuris cogitationiabus patens est atque exposita uia. caelesti uero cogniatione caput ornat, cum non litterarum speciem laminis ostenderit aureis, sed ipsum Deum rationi, quae animi moderatrix est , impresserit. Unguentum autem comae id comparat, cuius odor ex intimis ipsius animiliartibus effunditur. Victimam uero &sacraecium Deo e offerri instituit, idq; mystica oblatione, non aliud quidem aliqui quam se ipsum. Nam quem Dominus re hoc sacerdotium elegit, is spiritus gladio, quod est
uerbum Dei, cum carnis sensum sustulerit, in templi adyto hic uersetur; Deum omnino placat; cii ad eiu modi sacrificium Dominus se hostiam petebuerit; cor pusq; suum obtularit hostiam uiuentem, sanctam, &Deo placentem. At fortasse aliquis dicet, ex iis ipsis rebus minus in promptu esse orationis sententiam,
52쪽
DE ORATIONE DOMINI. et quae ad explicandum a nobis suscepta est, eosq; nos c5mentari sermones, qui rebus propositis non apte comveniunt. Quare quae primum de precandi nos ratione
commemorauimus, eorum rursus mentio fiat. Nam
qui ita se instituit, ut patris appellatione Deum libere nominare audeat; hic diligenter illa se stola induit, quam Dominus descripsit, tintinnabulis canit, malis punicis floret, mandatorum splendoribus in pectore
elucet, patriarchas humeris portat, utpote cum illo rum uirtutes, nominum Ioco, in proprium conuert rit ornatum; corona iustitiae caput decorat, comam
habet caelesti unguenti odore perfiasam, in intimisq; caelestis domicilii adytis uersatur; quae si nulla impura
cogitatione uioIantur, uere quidem adyta sunt, cum nullus eo rerum malarum aditus patefiat. Iam uero qui facta secit & procurat, quo se modo is comparare debeat, cum ex iis, quae explicata iunt, iam satis demonstrauerit oratio; illud sane sequitur, ut eas petitionis rationes consideremus, quas ad Deum adhibere Dominus illum iussit, qui intra templi adytum uetasatur. Non enim quae precum orationisq; uerba Mime exposita sunt, ita facilem nobis sententiam prae se sera ire uidentur, ut ea pateat, omninoq; in promptu sint. Sanctificetur, inquit, nomen tuum, adueniat regnum
tuum. Quid haec ad me dixerit aliquis, aut is, qui peccatis astrictus se ipsum paenitetia excruciat, ut sum Imam peccati uim aliquo pacto effugiat; aut ille, qui Dei opem implorat, cum in oculis conspectuq; eum perpetuo habeat, qui sibi quasi tentationum telis atauersatur. Hinc furores a rationis statu illum deiiciunt sillinc mentis uim rerum absurdarum restinguunt appetitiones; aliunde infinita illa plus habedi sitis animum quasi
53쪽
so GR. NYSENI CONCIONEsquasi febris ardore accendit. superbia, arrogantia, mdium, reliquaq; nobis repugnantium multitudo,quasi quaedam hostium caterua, quae nos undique obsideat, ad ultimum discrimen animum deducit. Is postea,qui firmiori praesidio haec mala depellere conatur, quibus precum rationibus aptius utetur an non quibus magnus Dauid e Libera me, inquit, ab iis,qui oderut me. Item; Auertantur inimici mei retrorsum. & alibi; Da nobis auxilium de tribulatione. & quaecunque id generis alia, quibus cotra aduersarios implorare nos possumus auxilium Dei. At quid in praesentia statuit deprecationis lex e Sanctificetur nomen tuum. An enim fieri potest, ut, etiam si hoc ipsum a me non exprimatur, sanctum non sit nomen Dei e Adueniat regnum tuum. Quid enim est, quod Dei potestate non contineatur e qui palmo (ita enim loquitur Esaias caelos de omnem terram ponderauit de manu dimesus est omnes aquas qui omnem & caelestem, & terrenam cre tam naturam quasi ulnis gestate Ergo si perpetuo sanctum est nomen Dei; nihilq; est, quod non modo diauini imperii potestatem non effugiat, sed cuncta quidem sua potestate complectatur; hoc certe sanctinc tionis additamento non indigebatis, qui cum ex omni parte perfectus sit, tum nihil etiam sibi omnino d est . quae igitur subiecta est sententia his precum ue bis Sanctificetur nome tuum,adueniat regnum tuum. An fortasse hoc deprecationis genere aliquid eiusta di Dominus praecipit; nempe cum ad bonum aliquod adipiscendum imbecilla sit hominu natura, nihil propterea eorum, quae expetuntur, posse fieri, nisi ope atque auxilio Dei id a nobis bonum perficiatur.Bonorum autem omnium illud caput est,ut in omni uita diuino
54쪽
. DE ORATIONE DOMIN r. Iauino nomini gloria a me tribuatur.Haec plane sentEtia, re contraria apposita, erit nobis illustrior . Quodam loco ex diuinis litteris cognoui eos condemnari, quorum uitio fit, ut iniuriis maledictisq; Deus afficiatur. ita enim scriptum est: Vae illis, per quos nomen Dei blasphematur in gentibus. Hoc autem eiusmodi est. Qui ueritatis uerbo fidem non habuerunt, ii ad uitae illorum institutum spretiint, qui mysterii fidem ac ceperunt. cum igitur in aliquibus hdei nomen ex stat, nominiq; opposita repugnet eorum uitae disciplina; utpote quoniam uel auaritiae studio, quasi idol rum cultui ipsi addicti sunt; uel in ebrietatibus, comes sationibusq; turpiter uersantur; uel in intemperantiae sordibus, tanquam lutulenti sues, uolutantur; infidelium quidem hominu tum statim sermones in promptu sunt, qui culpam non in eos conferunt, qui se ita
instituerunt, ut hac uitae luce abutatur,sed illos haec tacere iactitant mysterii praecepto, cum mysteria diuina uiolare nemini liceat, ut aut columeliosus quispia, aut auarus, aut latro, aut aliquo alio scelere astrictus esse
possit; nisi peccare esset illi lege permissum. eamq; ob causam id generis hominibus horribilia quaedam D
minus his uerbis minitatur ; Vae illis, per quos nomen meum blasphematur in gentibus. Iam uero si res haec cognita est; tempus certe fert, ut quae de contrario dicuntur, illa etiam intelligantur. Orare enim nos precariq; in primis arbitror ; hocq; orationis caput sit oportet, ut Dei nomen ob vitae nostrae institutum mal
dictis ne lacessatur, sed ut sanctificetur, gloriaq; astaciatur mysterii fides. Ergo sanctificetur in me, quod
tui imperii potestatisq; nome a me inuocatur, ut cum
praecita tacta operam uiderint homines, gloriam p
55쪽
ss GR. NYSENI CONCIONEstri tribuant, qui in caelis est. Quis ita serus est, atque
adeo a ratione auersus, ut cum in his, qui in Deum crediderunt, eain intueantur uitae disciplinam, quae inperfecto uirtutis ossicio eluceat; quae nullis peccatorusordibus obsolescat, quae ab omni impura cogitatione refugiat, quae in temperantiae moderatione cernatur, quae prudentiae grauitatem prae se serat, quae perturbationum impressionibus sertiter resistat, quae corporis uoluptatibus nullo pacto effeminetur, quae a deliciis,
mollitie, inlatentiq; superbia uel maxime disiuncta sit,
quae cum hoc uitae usu tantum c6municet,quantu summis pedibus terra attingit, quae non terrenis his uoluptatum bladitiis obruta sit, sed earu insidiam,quae e sensibus oriuntur, uim superet ; quae carnis astri si uinc lis, illud institutum tenere contedat, quod minuS co poris est sensibus colantaneu; quae in uirtute adipiscenda diuitias latum ponat: quae in Dei familiari consu tudine latam nobilitatem, opesq; ac dignitatem in eo esse putet, ut sese ipsa uineat, neque humanis subi ista sit perturbationibus; quae ue denique terrenu hunc uitae cursum sibi produci aegre ferat, atque ad otii pomtum, tanquam ii, qui maris incommoda patiuntur, peruenire festinet: an non in praeclara eiusinodi uitae
disciplina, quod aliquis implorauerit, Dei nonae gloria laudeq; afficit e Quare qui his precum uerbis utitur, Sanctificetur nomen tuum: eorum, quae comm
morata sunt, ui ac sententia haec ille exoptat atque precatur:utinam ibo auxilii tui ope innoces, bonus,pius, ac religiosus emciar, ab omniq; impura rei actione ab stineam, uera loquar, iustitiam colam, recta uia ambulem, sapientiae prudentiaeq; exorner insignibus. Haec di talia continet breuis haec petitionis ratio, quae ad Deum
56쪽
Deum his precum uerbis adhibetur; sanctificetur notamen tuum: nam Dei gloria in hominibus no alio quiadem modo praedicatur, nisi ut eorum uirtus perset stetur, cuncta bona a Dei potestate existeret hae uero sequitur deinceps oratio, illud sane deprecatur,ut praesto sit regnum Dei. An hoc flagitat, regem iam fieri eum, qui regni sui imperio uniuersa coplinitur e perapetuoq; illum esse, qui est quiue sibi costans est, neque unquam mutatur, a sese discedere, in omnemq;mutationem impelli id igitur sibi uult hic precam
di modus, quo expetitur regnum Dei e At ueram quidem huius rei sententiam uideant ii, quibus ueritatis spiritus occulta aperit mysteria; nos uero hac ipse de re ita sentimus; unam scilicet eam,quae maxime excellit , omnibusq; praestat; vim, summamq; potestatem,
ac ueram potentiam, quae in uniuerso mundo regnat, non aliquo tyrannico dominatu, nec metu, neque ui
eum, qui parere recusat, sibi subigere: quoniam omni metu liberam solutamq; esse uirtutem, nulloq; domunatu teneri decet: de bonoq; deligendo sponte fit deliberatio. uniuersi autem boni caput illud est, ut uitali salutariq; subiiciatur potestati. Itaque quoniam hominum ingenium an hac boni deligendi ratione est Spe haude erroreq; circumuentum; in contrariamq; parte multum habuit momenti saepe uoluntatis nostrae propensio; hominiamq: uita rebus pessimis undiq; oppressa tenetur; cum mors sexcentis modis sit naturae immixta , quandoquide omne uitii genus quasi uia quemdam existi , quae ad mortem ducit. Quoniam igitur omni ex parte hac ipsa: tyrannide circumuenti sumus ;quasiq; carnifice aliquo a morte, hostiliq; perturbatiopum impetu nos servitutis uinculis illigati tenemur;
57쪽
illud sane optimo iure precibus obsecramus, ut adueniat regnum Dei. non enim interitus.uim & illam quidem pessimam aliter repellere possumus; nisi ea pol stas, quae uitalis est, in nobis uires recuperet. Itaque si regnum nobis Dei praesto esse precamur, haec sane a Deo maxima precum ui contendimus, ut ab interitu eripiamur, a morte liberemur, a peccati uinculis soluamur, ut ne amplius mortis ui imperioq; obstricti t neamur , nec uitii dominatio quidquam in nobis u leat ; nec a nostro aduersario superemur, nec ob peccatum captiui in seruitutem abducamur; sed adueniat regnum tuum; ut quarum perturbationum ui premimur , ea omnis in nihilum intereati ut enim fumus,sic illae evanescant, ut cera, sic ad nihilu recidant: neque enim fumus, qui altius fertur, ullum naturae suae uestigium reliquiti & cera quae in ignem c6ieeta est, utique evanescit: quin etiam ille sua ui cum flammam nutrierit, in tenuemq; aerem ita conuersus est, ut fumiisp cies nusquam appareat: sic cum in nos regnum Dei adueniet; cuncta tum, quae in nobis dominantur, in nihilum occident. non enim lucis aduentu expectant
tenebrae; non adueniente ualetudine, remanet mo
bus ; animoq; sedato, a perturbationibusq; alieno n quicquam in eo efiiciunt concitationes. irrita est momtis uis, nullusq, interitus, cum in nobis uita regnat, ac uis illa potest, quae ab interitu uacat. Adveniat regnum tuum: suauis profecto uox, qua haec a Deo plane rogamus ; dissipetur instructa inimici acies; externa subsidia pereant; pugna dirimatur, quae carnis est acerrima contra spiritum; potestas visq; regis mihi praesto
sit, Angelorum manus, maxima recte gubernantium
multitudo; & legiones mihi eorum subueniant, qui a dextris
58쪽
dextris tibi assident, ut multitudinis aduersae legiones cadant. Multum potest aduersarius, remotoq; auxilio tuo, formidolosus est atque inexpugnabilis. at ex quo tempore destitutus est posteaquam scilicet regnum tuum apparuit, tum maestitia, dolor,& luctus refugit ;proq; his ingressa est uita, pax, & gaudium . Aut fortasse; quemadmodum haec nobis sententia a Domino apertius explicatur ; is qui regnum Dei aduentare postulat, Sancti spiritus auxilium atque opem implorat. sic enim pro eo, quod est, Adueniat regnum tuum,in
euangelio legitur, Adueniat Spiritus sanctus tuus, qui clarificet nos. Quid ad haec dicunt ii, qui insolenter se iactant contra Spiritum sanctum qua isti mente sunt, ut hac regiam dignitatem in humilem abiectaq: tran ferunt seruitutem na quod Lucas Spiritum tactum dixit, id ipsum Matthaeus regnum nominauit, quo pamcto spiritus naturam in eam, quae subiecta est, diducunt; cum eam sane naturam, quae regnat , in illa coralocent, quaesubiecta pareate creata natura seruit; se
uitus regnum sane non est,sed sanctus quidem spiritus regnum est; si regnum, utique regnat, no regno subiucitur; sin minus subiicitur, neque creata natura est. naillud creatae naturae proprium est, ut seruiat. Ergo si spiritus . regnat, quid est, quamobrem in ea natura,
quae subiecta paret, illum isti ponant, qui ne precari
quidem unquam didicerunte neque animaduertunt, quis sane ille sit, qui uiolata expiet, qui ue regni uim teneat. Adveniat, inquit, Spiritus sanctus, & claria ficet nos. Ergo diuina & praecipua Sancti spiritus uisi atque actio in eo posita est, ut peccatoru labem eluat. non enim sane quod mundum est, atque ab omnibus sordibus purum, eo indiget, a quo rapietur atque E et abluatur,
59쪽
gi; GR. NYSENI CONCIONE sabluatur. sed hoc quidem ipsum de unigenito etiam
filio testatum reliquit his uerbis apostolus: Posteaqua expiationem peccatorum fecit, sedet ad dexteram maiestatis Dei . Itaque utriusque hoc munus est, tum Spiritus quidem, qui peccati maculam eluit, tum Iesu Christi, qui expiationem effecit; quorum utriusq; una actio est, eadeq; est omnino potestas: actio enim omnis est potestatis uis, atque effretus. si i itur una est eorum potestas, quo pacto fiet, ut diuersa putetur iblorum natura, in quibus nullam nec actioriis nec potestatis dissimilitudinem reperimus Vt enim cum duplex sit propria ignis natura, una quidem quae lumen, altera, quae calorem aeque impartit ; in hac ipsa duplicinatura putare non possumus aliquam rei subiectae mutationem fieri ; sic si aliquis, qui ratione menteq; praeditus est, e diuinis litteris unam & Iesu & spiritus esse
cognouit actionem, non in eam opinionem adducetur, ut diuersam aliquam ipsorum naturam arbitretur,
quin etiam eorum , qui pie religioseq; de Deo opin
tur , sententiis ante demonstratum est, eandem cum
in patre, tum in filio inesse naturam, neque fieri pos.se , ut quae diuerso genere sint, Dei appellatione nominentur. quemadmodum neque architecti, opificisq; fundamentum est filius: neque aliquis ex iis, qui recte sapiunt, domum ab architecto aedificatam dixerit ; sed cum naturae coniunctionem & filii & patris ostendat appellatio; necesse utique est, duos natura una iunctos esse neque inuicem inter se differre. Quare si sinpatre natura inest filius: a filiiq: natura ex iisdem actu nibus cognitum est alienum non esse Spiritum sanctu, illud sane ex iis consequens est, ut cum sanctae trinitatis una eademq;. demonstrata sit natura, tum neque,
60쪽
DE ORATIONE DUMINI. 3 quae in singulis personis praecipua spectatur proprietas,
ea confusa sit, neque permutata inuicem sint notionis signa; ut in filium aut spiritum sit personae patris tran latum signu ; aut filii rursus uni ex iis, quos diximus, sit accomodatum ; aut patri filioq; attributa appareat
Sancti spiritus proprietas. sed separata in illis propri tatum consideratur distinctio. proprium est patris, ut non ab aliqua causa existat, id quod neque niti, neque spiritus proprium est: siquidem filius, ut sacrae scribunt litterae, a patre uenit; spiritusq; & a patre S a talio proficiscitur. Sed quemadmodum sine causa esse solius patris cum sit, filio&spiritui conuenire non potest, sic contra esse ex causa, quod proprium est filii &Spiritus sancti, in patre considerari non potest, cum commune sit filio & Spiritui sancto, no esse ingenitos;
ne aliqua in eo, de quo dicitur, cernatur colusio: ru sus eorum distinctam proprietatibus differentiam ita inuenire licet; ut quod commune est, conseruetur; quod uero proprium, id nullo modo comune ac pro miscuum fiat. Nam unigenitus filius a patre esse diuinis litteris dicitur, eiusque proprietas in eo consistit, quod is Dei uerbum nominatur. sanctum autem spiriatum a patre dicunt, & a filio proficisci sacrae attestantur litterae: quandoquidem qui a Christo spiritum procedere negat; hic sane ab eo alienus est. hi igitur a Deo spiritus est, idem etiam Christi & spiritus. Filius uero, qui patris Dei est; is spiritus cieque est, neque
esse dicitur . non enim haec argumentationis forma r ciprycatur, ut aequali complexione uicissim conuertatur argumentum, ut si Christi spiritus dicitur,ita ipsius etiam spiritus nominetur Christus. Quare cum proprietas elusinodi alterum ab altero aperte distineteo