장음표시 사용
111쪽
lis de communitatis, opus est, ut materia Ob tineat conditiones oppositas, nempe ut si principium unitatis numeralis hi uti Cui stipulantur verba Philolbs hi undecimo primae philolophiae, ubi habet ea eme unum numero, tuorum materia est una. Quare sub eadem specie ingularia dii terentium maie
Sunt alii, qui tot in unitatem reserunt ad tormam, quod sit per se indivisibilis, contenduntq; principium indivisionis necetiario indivisibin bus convenire quare a forma omne' promanare, non autem a materia, quod dividatur, ex ea omnis continuitas omnisq; diviso profluat itaque a forma ori, exur discretio, unitas, individualitas. Dixit
enim Philosb. 7. Metaph. las Phys termi nare esse formet. Porro autem per quod res habet essentiam Uelle, per id habetri unita tem sed habeteile per formam ergo de unita a forma proficiscitur. Praeterea divinae nac
tessunt formae, nequaquam sunt materiae articipes, nec dividi possunt: tamen qua libet in sua specie est una ergo ad unitatem comparandam uincit forma. Est postremis praeter has c tertia quaedam opinio, qud su-nitas numeralis a quatitate ortum ducat, quae nec ipsi caret ratione verbisque philosophi: nam unitas numeralis ex divisione continui
112쪽
proficistitur igitur necesse est esse quanturi :nabet enim Philosophus tertio physicorunt,
numerum oriri ex divisione continui. Atque aia sunt aliorum sententiae. Verum ut omnis iuri matur controversia commina disputati ne de unitate, quod de ea fatis superq; annis Hapsis disseruimus , primum ire oportet, quid disserat unitasi unum: unitas ergo ra tionem, unum, rem una denotat,quae ubdem necessarid est abstantia. Porrbium dicimus unum numero, significamus substantiam in materia quanta 'ubd si quis quaeratiunde oriatur unitas profecto in promptu causa est, qud a sorma proveniat. Verum cum loquamur de unitate numerali,duo sint animadvertenda, primitin unitas,deinde numerus:ac per unita m,indivisio:per num eruverb,quantitas significatur. Quare cum quae ritur de unitate numerali, perinde est ac si quaeratur de unitate in quantitate, quod idem est ac si dicas, unum quantum, indivisibilequantum Sed cum quantitas e materia suum ortium habeat, necesse est ut intelliga
rnus, cum dicimus ununi numero, unum in
materia. Quare quaestio haec non est de inoabsolute,nec de continuo continuum enitari unam quoq; est, ut patet apud Arist. quinto Metaphy. cap.de uno sed de uno quod est in quanto discreto,quod constat materia&so
113쪽
De rebus natur Liberis. Io ma hae nanque sunt partes naturalis corporis, siquidem ex materia forma omnium Philosophorum consensu formatur substantia ac naturare Nec imaginari licet hoc unum esse penitus indivisibile, cum sit quantum, divisionis capax nisi quatenus in plura individua ejusdem rationis dividi nequit, nam homo in plures homines dividi non potest attamen id unum divisibile est in plures partes. Nullum igitur copositum&ex materia ac forma coagmentatum, penitus est impartibile, nec omnino unum , sed est unum numero, hoc est indivisibile in plura sub eadem specie. Caeterum nolim cogites hoc unum numero in materia tantum nostra, quam primo dicimus reperiri nam corpora coelestia uae materia prima immunia sunt, dicidatur esse octo, adeb,ut orbes patiantur divisionem timeralem, qu bd sint quanta, labeant subjecta licet dicantur materiae simplices ab M
verro e qua carent materia prima neq; corpora coelestia multiplicantur inlpecie, luavis Astronomi unum coetu ex multis orbibus 5- flari asserant, neq; esse ejus de speciei ita enim soli, caeteris planetis plures orbes tribuunt: quanqua intelligentiae unum sine sibi proponunt, traduntq; operas mutuas. Verum no est
opus in rcsentia latius divagari,quomodo in
114쪽
corporibus coelestibus unitas numeralis sit intelligenda sitis enim est ut deliis di er mus,quae lunae tibi ictu naui,c materia prismam complectuntur : de quibas quaerituri cum composita sint ex materia sorma naturali,utrius horum principiorum ope sint una
numero. Dicimus ergo nos, luc deum materia sit causa multitudinis sub ad e na specie,&praeter eam Orma , propter rim talo is lem
cum aliis Ormis intellochus ex hac similitudine unum colligit, facit unam, ut loquimur, intentionem , quaecum plui bus communicari potest, rede pluribuspo dicari Amateria ergo sub eadem lpecie oritur multitudo, M. forma communitas praedicabilis;
quare videtur, quod nec a forma, nec a m teria unitas numeralis , vel unum numero
proficiscatur quia neutrum horum principiorum potest ite aula naturalis oppositorii. Cumq; individuum numero multiplicitassu opposita sub eadem specie imateria nequit elle duorum oppostorum, multiplicitatis scilicet Mind i vilionis, multoq; minus fomrna cum sit fundamentum universalis. Igitur opus est ut a duobus principiis .ccuni t snu meralis nascatur: puta forma unitas amateria,numerus magis tamen praecipue unitas a forma procedit, quoniam dividit ma-ICIj mx, Spe 40im incompositum est acui
115쪽
De rebus natur Liber t. rostianum individuum, ac singulare quὁd verosit numerabile, hoc habet a forma in materia Porro cum Philosophi unt, unitatem a in teria oriri, de eo quod est numero unum intelligi debet: nam haec unitas in materia tantum reperiri potest. Rursus cum alii dixeruntqubda forma oriatur, intellexerunt ut est indivisibile, si qui asti marunt quantitatem es se unitatis causam,intelligunt de uno numero, quod in se concludit quantitatem, cuinq; quantitas materia ortum habeat, posteriores sunt materia quanta signata proficisci, quae inter partes numeri facit divisionem. Agens ergo tanquam principium ac causa, interveniente forima, quam a materia cxtr nat, dividit materiam , quae formae substernitur secernenti distinguentique partes proinde a materia provenit numerus, a sommaver unitas, atq; ita unum numero am teria ac forma originem trahit, a forma cutidem ut causa intrinseca determinante materiam a materia autem luppeditante multitudinem. Ipsa enim gratia formet multiplicatur, hoc est, dividitur&sΠui agitur. Atque iccirco semper monere soliti sumus dicendum esse, materiam causam eIse multitudinis, ut dicunt nostri multiplicationis, formam ita materia esse eam quae faciat unum numero, quod materiam determinet. Verum haec uitas
116쪽
nitas appellatur numeralis, ut est forma in
materia, aqua sane materia numerus oritur.
Quae si ita intelligantur, facile, ni fallor, omnes dithcultates diluentur, Aristotelisque verba, quae sibi invicem adversari videntur conciliabuntur. Caeterum non est dissimulanda haudquaquam levis dubitatio,cum per materiam nonnunquam Philosophus intelligat partes materiales, quae sensu percipitur, ut videre est duodecimo primae philosophiae: sitq; praeteream materiam altera, quam primam vocamus de utra materia ea quae supra explicavimus sunt intelligenda. Cui satisfaciendu est, ubi haec inferiora nequeunt ii bere partes materiales,qua sensui objiciatur, nisi habeant malo iam primam, nec per in teriam primam modo aliud intelligimus,nisi, corpus, vel aliquod corpore naturali costans.
Per materia ergo,iantelligi debet,'ira sub sternitur formae, quaeq; disposita est subjectu
est determinatae formae non autem ea, quae nuda est. Partes vero materiales sunt illae,
quae gnificant materiam simul, corpus, quae sensi percipiuntur. Quare superior quaestio intelligitur de materia, quae recipit
formam, quae in animalibus viventibus omnibus sensu innotescit. In elementis aurem quasi ratione cognoscitur, quonia quandiu propriam suam naturam obtinent, no est sen-
117쪽
De rebus natur. Liber L irriensibilis. Sunt tamen elementa una numero inquantitate, materia nam ratio id ita
judicat, ubi habeant f.rmam in materia,ut jam fui supra diximus. Ex his conficitur, quod quae in eadem specie sunt plura, ea con stent forma in materia, quemadmodum Aristot quoq; infert duodecimo primae Philosophue, ubi habet,quod si primi motores essent plures haberent materiam cilina multitudo sit propter materiam constat ergo, ludd materia sit principium, quare in eadem specie
plura numero reperiantur: sitq; causa multitudinas,&quam dicunt multiplicationis.Eorum vero qua obtinent materiam totam ceu mundus, individuum unum est in sua specie. Caeterum scire licet, latere hic aequivoc tione in nomine materiae, nam materia mundi sunt quatuor simplicia corpora formaque ejus est coelum, ipsa autem virtutis continuitas nihil aliud est nisi nexus vinculumque horum corporum, quo superiora cum inferioribus nectuntur neq; est, ut Astronomi alierunt, influentia, sed ea quam dixi virtus, quae lumine motu inferioribus restatur,quaque in tuis operibus ordinatur, veluti klexander primo Meteor testatur. Hinc liquere
potest, quod quando ait materiam esse principium individui. quando formam, nihil quod tecum pugnet protuli e cum causa unutatis
118쪽
t i sit brina, qua est causa ellendi cla actu . licet causa unuatas numeralis sola o ma ellenequeat, nisi ubsistat in aliqua materi. por rione Chim vero potuit quantitatem est m-di i duorum principium, intellexit quod corpora ut sunt quanta,inter se distinguuntur iecernuntur ita illud dicitur proprie unum, Quod est corpus quantum. Verum formae absolutae per similitudinem una&plures nurnero dicuntur: nam quamvis sint inulta vel
unae flentia, non tamen unum numero in i
psis locum habet. At species in medio sensiles, prout in medio sunt, vel in organo, quddmateriam habere videntur, sunt plures numero vel dicere polluimus illas etle plures numero repraesentative, ut ita loquar quia prae se serunt repraesentant plura corpora numero discreta Nec absurdum est dicere, quδd forma sit fundamentum universalitatis.& sit causa individui Sunt enim in sorma superationes, quae ad diversa habent habitu-dmeti nempe ad intellectum, dicitur habitudo univerialis, quoniam intellecti is esto uis cit universalitatem , tribuitque rinis, utcu pluribus comuni centur ut verb informat materiam, est causa unius numero, ejuLoiae principium. Quibus sic constitutis, parent Averrois, eorum qui ipsum sectanturaneptiae, Quas estutiunt de intellectus unitate,
119쪽
quδa unam et forma, tuae non est una numero, sed una essentia, sub eadem ratione com
petit intellectui sub specie humana, in gulis individi iis ejusdem speciei, atq; ita una-
metrorma pluribus communicatur,&uni
imi quid ei a speciei, pilitibus individuis Liusdem rationis, quod in Philosophia Ari-
stotelica est execrandum qu bd omnis communitas fiat ab intellectu Nec uita res potest elle una, pluribus communicari a se itisint ratio folina: licci non esset inconveni' ens , si suo ratione motoris intelligerent. quemadmodum sol multis oculis communi
catur ut agens&ut lumen, oculi Petri velloannas moverino postulata sole, ut ad aequa- ia soli mobilia, ut utar illorum verbis: nam cornora coelestia sunt communia omnibus sublunaribus, quoniam sunt omnes qua dana tormae omnium inferiorum ea alterates Ha Des igitur haec secum invicem non pugnare, eii miaividua performam in materia, Mestea materia. Cum enim dicitur materiam esse causam individui, hoc intelligitur, ut comparatur cum forma quae per intellectum comprehenditur, cum Dis undamentum universe
talis cum vero formam, intelligitur de forma in materia. Est enim aeriis principium ei aendi orma, unitatis, qua consequitur L pium eue materiale, ipsaq; unitas quae con
120쪽
sequitur ipsum esse materiale, nihil aliud est
ouam sorma participata a materia, quae qui demunitas non dicitur simpliciter vere unitas,quoniam in plures partes dividi potest: vera nanque unitas est essentialis, quae simpliciter est indivisibilis , quanto magis amateria abstrahitur, ebest minus divisibilis. Atq; haec prout breviter explicari potuerunt, satis sint de principio individui.
A materia sit pars, ut Latini loquumtur,quiritatis pC Ap. XI. in navis hanc quaestionem & Logici
Metaphysici tractent, tamen ut omnis de materia tractatio ablolvatur libuit ea huic loco inserere. Habet Philosophus primo de anima controversiam esse inter Phys- cum&Logicum in definitione Logicus enim per forma definit, Physicus vero per materiam Dissentiunt tamen Philosophi δε-ristoteles inter se, cum septimo prima Philosophia dictum sit, formam explicare definitionem, Themistius ac Simplicius sequuti sunt hanc opinionem. Ut igitur res intelligatur, sciendum, quod quiditas uno modo accipitur, prout significat quid, & hac ratione per omne genus cause possumus reddere quid: