장음표시 사용
91쪽
Pentu: atq; ita est potentia remota Similiteriit sic nude consideratur, est quoq; potentia substantia composita, formae, verum ma acinae ac citra mediu potius propende: d sormam substantia quam ad alia quae per forma acquirit. Quin Magens primo largitur persectionem&formam, qua intercedente carieraaccidentia comitantur. Habes itaq; quomodo in materia est aptitudo, qua dividitur in partes, quae dicitur quantitas materialis inuo pacto quantitas formalis sequitur forma,
totum per formam ex utraq; concinna 'tur si ita intelliguntur, nulla relinquitus controversia, neq; ordo naturae pervertitur. Quare haec de corpore, ut tribus dimensionibus constat, quantum est susticiant. Superest longe obscurior quaestio, qua ratione corpus, ut substantia fiat, quae nobis ani est explicanda Stoicis, ut refert Simplicius primo Physicoruri materiam corpus esse visui in fuit quin ra istoteles primo degeneratione, cap. de augmento, vocat materiam corpus, quod corrupta genitaque remanet. Cui
stipulatur Averro es libro primo Physicorum, dum inquit videmus idem corpus mutari de carne streitate in terrestreitatem ratio quoque idem docere videtur, quandoquide corporis elle non est a forma quae indivisibilis est. Rursus Arist. octavo primae philoso-
92쪽
phiae ait, udis gignens non dat multitudinem, sed perfectionem quare forma non tribuit eis corpori, sed ei sectionem tantum. Ad haec, si esse corporeum non provenit a se ma ergo a materia, quoniam esse suum videtur esse corporeum alioqui, si esset incorporea,omnia illa absurda,quae habet Arist. i. degenerat cap. de augmento sequerentur. Item,
totum compositu sortitur situm esse a partibus,quibus constat, sed non forma ergo a materia, quae compositi pars est. Amplius,si corpus eii et quiddam distinctum a materia, haberet subjectum a corpus est primum in praedicamento substantiar, es posset adesse, abesse, haberet contrarium: sed nulla alia ratione enicacior id convinci potest, nisi, lubd prim qualitates elementorum, quibus
materia formatur,essent corpora,cotra quam
nos sentimus nam duo absurda si corpora esse sent, sequerentur:primum, quδd ante adventum qualitatu materia esset expers corporis, essetq; ut docet Aristoteles, vel vacuum,vel sicut punctus alterum, qudd cum generans agat in materiam per tactum naturale, cum lis corporis expers esset, tangi nequiret omnino necesse est, ut corporea sit, si tangi debet. Quamobrem posteriores Philosopiti colendunt primam formam, quae materiae gremio Primum excipitur, este formam corpori post
93쪽
eam sequi dimensiones, ac caeteras formas: idque ne formae creentur, atque ex nihilo non forma gignantur. Insuper, divisiones formam corporis sequi de genere substantia Ἀ-lioqui dimensiones fore primas formas in materia,ut Averro es libro quarto de coelo Lfirmavit. Caeterum, mea quidem sententia, haec formaridicule fatis fuit excogitata estq; in philosophia supervacanea. Sed ne iniquivocatione nominis corporis laboremus, scire licet, per sormam jam apud illos intelligi formam quandam communem genericam quae sit dispositio, caeteras formas recipiendas, quaeq; sua natura haudquaquam recipit, sed materiam praeparat, qud caeterae forna e recipiantur. Atq; in ea redissentit Averro es ab Avicenna, quod eami pecificam faceret, quoniam inquit Averro es lib. i. prima Philosophiae, materiam primum recipere formas generales, deinde specificas, quandoquidem materia prius recipit generum formas, quam pecierum. Verum ut diximus, hae rationes nec sapiunt Philosophiam, nec ad erudiendam juventutem conducunt: nam sit haaesorma esset aeterna in mate
94쪽
materia. Ad haec sesset serina, haberet ratuo ucio formae, quae est dare esse atque ita latagiretur euentiam, neque tantum disponeret ac praepararet materiam ad recipiendum alia a tormas, sed esse ictus in ea. ramea genus, inquit Aristoti aut est materia, aut nihil praeter generis species ac corpus pro substantia, non esset materia, sed compositum, nec seueris species, sed aliquid praeter eas Deinde si reperiretur haec forma peraret materiam, id enim quod habet rationem formae e cedit materia sed omnel superat materiam habet ratione actus, ergo siet actu , quia dispositio refertur ad materiam. Huc accedit,
quod major esset unitas generi quam speciei, quo ni in speciebus est similitudo que: inform is reperitur, sed in genere est unitas ratione formae,&maxime in genere generalissi mo item formae que in lucem prodeunt,ur Son i ,' altera materia, aut ex materia educuntur, aut composito si ex natura materiae,
nihil confert haec sernia corporis; si autem composito forma esset principium passionis.
cum sit ratio recipiendi. Posthec in omni prς-d camelo, in quo est ratio motus, est aliquod interminatum, quare in praedicamento substantia essent duo interminata, materi timquam, forma Repugnat autem Aristoteli,
ut videre est septimo primae philosophiae, ubi
95쪽
Dere natur. Liber L. Dcontra Platonem disputat, quod res non fa cta feractionem intellectus, emet adtu universalia Praeterea per hanc formam ellet materia una numero, quare non indigeret aliis formis, ut adactum reduceretur. Deniq, hoc qiod superat omnem admirationem, genua esset in actu extra intellectum, non aute species: quoniam pecies ipsa elisingularium similitudo. Sunt e praeter has alia rationes, quas quidem in quaestione huic rei dicata an feremus. Itaque ut quid hic sentiendum sit
omnibus pateat, sciendum est, corpus naturale constare formis elementi,4 matvria: hanc enim primam compositionem facit Philosophus secundo de Partibus animalium a principio,iande ratio corporis oritur. Atq; ob id corpus naturale, quod collocatur in praedicamento substantiae, proficis itur ex materia forma elementi non enim corporeitas, quam dicunt, est materia prima, quod quidam concesserunt: sed materia cum formaelementi fit corpus naturale actu, quoniam, materia habet potentiam aptitudinemq; ad divisionem a forma vero cum materia,qudast corpus, itaq; materia non est corpus actu, sed suo stantia, quae habet has partes multoq; minus forma, cum sit sua natura indivis bilis, nisi in materia recipiatur tunc enim fit coris
rus in actu, quia ex perfectiones materia
96쪽
constituitur compositum,coacervaturq; corpus. At ii ejusmodi corpus habet suam edem
in praedicamento quantitatis hoc est, fit cingum,latum , ac profundum. Quapropter si prema mentes non constituunt corpus obdnon sint formae in materia, quae eam perficiant, ad quas sequeretur quatitas, vel anteiret,
si anteiret utraque pars dividi posiet: si insequeretur, forma divideretur. Quod si largiretur esse informando, per accides moveretur: si informaret, per quantitatem intermediam divideretur. Quomodo ver,intellectus uniatur coelo, alibi a nobis declarabitur nam etsi Averroes integrum ea de re libellum conscripserit, tamen hanc unionem non est alie cutus, neque sibi satis constat. Atque ut ra
tionibus supra adductis fatisfaciamus, dicimus, qudd cum Aristoteles dicat materiam esse corpus corpus sit in potentia verum est
corpus commune, ut sensu percipitur quo niam semper forma est unita materiae, nec
unquam ab ea sejungitur. Porro cum hujus opinionis assertores dicant, qudd si ita se res haberet, forma ex nihilo fieret respondendum est formam peraccidens gignia quamvis sit terminus per se, veluti supra docuimus atq; ea quae accidentarie gignuntur, opus habent ut aliquid praece- .at eiset enim formarum latitatio, ut Anaxagoras
97쪽
goras sensit. Et quamvis e materia sinu depromatur, non tamen ob id asserendum cst, formam creari corpus igitur generatur in actu, a generante per primas formas elementorum, ex quorum quoq; commistione corpora mixta fiunt quanta: atq; hoc commune est rebus omnibus quae sunt in predicamento substantiae. Quare omnis quae dicitur corporeitasvi moles ab elementis oritur, quae materiam insorinant; atq; iccirco appellantur prima corpora, unde ratio quoque corporis mixtis accedit Oportet igitur in his quae coeliconexo subjiciuntur, ut corpus forma domateriaco stet ad id enim consequitur quantitas
pro formaran materiaco ditione. Verum coelum alia ratione longe ab his diversi est corpus est enim simplet, haudquaqua forma&materia prima coagmetatum, sed tua natura
tale, quemadmodum Aristo t. i. lib. de coelo nititur demonstrare. Atq; ob id Ave oes duxit, ipsum magis elle subjectum quam materiam, quδd si tactu corpus, simplex, ac cum caeteris corporibus quivocia, estq; veluti forma elemetis reliquis, licet quia movetur, obtineat ratione subjecti. Porro quae Averro es commentus est, quddalia sit quantitas illius a quantitate horum corporii, hoc non est ratione qualitatis, sed materiae: quia alia est substantia coeli, Malia sublunarium. Atque ita
98쪽
aliis omni pus rationibus quae passim circun- seruntur, sitisfieri potest quare deformi corporis hactenus. An reperiatur alis corpm praeter natur
od mathematicum C Ap. VIII. ARistoteles libro secundo de partibus ani
malium , triplicem in natura ponit e sacompositionem , unam ex virtute elementorum, materia prima, ex quibus conflatur elementum alteram ex elementis, ex quibus constaut partes similares: δ tertiam ex pa: tibus dissimi tribus,& multiformibus, ex quibus totum coagmentatur. Quare cum tres sint compositiones, tria quoq; erunt corpora naturalia, nempe elementum, pars similaris, Se disiimilaris, sive riss M. Est&corpus Mathematicum, quod Aristoteles το. αφιυρε ως appellat , quod post corpus quantum passionibus qualitatibus sensibilibus abstractum Videtur praeterea tertium quoq; aliud necessarid reperiri,quod co- stet materiae forma substantiae, quodq; prae-eedit quantitatem e passionem atque id a quibusdam Metaphysicum nucupatur, quod abstrahirci separatur a quant, quali itaq;
99쪽
pora sit numerandum ut dicamus alia e
corpora naturalia,alia verta luanti Mathematica,&alia Metaphysica. Quod ita diluendum mihi elle videtur, nullamici licet esse compositionem ex materiari forma corporis, quod supra quoque docuimus: quoniam primam compositionem Aristoteles ex qualitatibus: materia constituit. udis si ellet forma prior, tunc prima compositio non esialet elementorum, sed generis nec forma lementorum ellet primi imperfectrianna. esset enim alia prior atq; imperfectio at penus nullam habet formam est nanque tenuissimilitudo earum rerum quarum cst genus. Quod si instabis compositum Mindividuum substantia esse prius caeteris praedicamentis: ergo compositum ex materia&forma prituerit composito mathematico, naturali ac per naturale, substantiam, cinera accidentia intelligimus. Dico quod elusea odi ratione tantum comprehenditur: nam senius, qui corpora dijudicat , duo tantum cognoscit, nempe quantum ac quale quantum quidem ut sensibile commune, atq; ita corpus naturale mathematico sola imaginatione ditieri sensius enim percipit id este corpus, quod est in causa, cur latera distent quale ver, puta calidum, frigidum,&c teras qualitate quod Aristoteles quoq; tertio de anima docet. Sed subri
100쪽
ivi, tantia, quamvis caetera praecedat, ut causa, ut subjectum quo res sunt nam primo Physicorum, materia&forma sunt causa Omnium eorum quae sunt tamen hoc ratio solum dijudicat, quia substantia non subjiciturjudicio sensuum. Porro quod corpus qua' tum disterat a naturali sensus percipit, quoniaam ut diximus, videmus quod facit ut latera distent, quod quanto peculiare est, deinde in oesse, ut monet Aristoteles quarto physicorum,e neq; calidum vel frigidum Sensu igitur cognoicitur, corpus esse quantum, ac
quale. Quin, Simplicius in praefatione libri Phyli tum dixit, idem esse corporeum&natorale, quamvis ratione distinguantur,&scientia naturalis fere plurima est circa co pores magnitudines, ut ait Aristoteles per corpora intelligens naturalia,&permagnitudines terminosci sunt enim magnitudines corporis naturalis termini. Quare dicendum est, juxta decreta Peripatetica, ludii corpus naturale non potest esse nisi quantum quamvis alia sit ratio ob quam dicatur naturale,&ob quam sit quantum danturque duo tantum corporum genera, unum tuod mathernaticus abstrahit a materia, alterii quod con- stat qualitatibus sensilibus ac magnitudinibus, quod naturale vocatur Substantia vero comporita, elueam intellectus quantitati