장음표시 사용
61쪽
4 DISSERTAT Iotem contrarium eveniret si brachium infra ligarent, in ter manum videlicet di aperturam, aut si illud supra vat, de arcte adstringerent Manifestum enim est vincultini mediocriter adstrictum , posse quidem impedire ne san guis qui sam in brachio eit, ad cor per Venas redeat: non aut me novus semper ex arteriis assiuat: eo quod infra vertas sint collocatae durior ipsarum cuti non ita facile comprimi possit quodque etiam sanguis e corde veniens, na ore cum vi per ipsas ad manum transire coim
tendat quam inde ad cor per venas redire Qdoniam vero sanguis iste ex brachio exit per aperturam In una, venarum factam, necessario meatus aliqui infra vinculum, hoc est cirea brachii cxtrcmum, esse debent, per quos illuc ex arteriis. Venire queat Optime etiam id quod
de motu sanguinis dicit, probat ex quibusdam pelliculis,
ita variis in locis valvularum instar circa venas dispositis, ut ipsi a medio corporis ad extrema transire non permittant, sed tantum ab extremis ad cor redire praetcrea experientia, qua Ostendit omnem qui in corpore est sanguinem , inde brevissimo tempore exire posse per uni: cam scissam arteriam, ctiamsi arctissime Drope cor essethgata, atque inter ipsum N Vinculum scissa adeo ut nulla esset suspicandi occasio, sanguinem egredientem aliunde quam ex corde venia e
Sed invita alia sunt quae hanc quam dixi, veram istius
motus sanguinis causam esse testantur ut primo .disterentia quae observatur inter sanguinem qui cicnis exit, S cum qui ex arteriis promanat quae aliunde oriri non potest quam excoquod transeundo per cor rarefactus Ezxeluti distillatus fuerit, atque ita subtilior, vividiot SI calidior sit statim atque inde exiit,hoc est cum in arteriis con tinetur,quat ile paulo ante quam in cas ingrederetur, hoc est cum Ui vcnis stabulabatur. Et si probe attendatur,
62쪽
comperietur hoc discrimen non apparere manifeste, nisi in vicinia cordi. minus autem in locis ab eo remotioribus. Deinde tunicarum e quibus vena arteriosa S magna arteria constant durities.satis ostendit sanguinem ipsas majore cum vi quam venas priliare. Cur etiam sinistra cordis cavitas 5 magna arteria, ampliores essent S latiores cavitate dextra di vena arteriosa nisi artcriosae
venae sangur pulmones solum ingressus ex quo per cor transiit, subtilior esset, S magis, aclius' rarefieret quan sanguis immediate exieria cava procedensa Et quid expulsus contrectatione comicere possunt Medici, nisi
sciant sanguinem prout naturam mutat,magis aut minus, celerius vel tardius quam antea a cordis calore rareseri
posses Et si expendatur quomodo iste calor aliis membris communicetur,nonne fatendum est id fieri ope fanguinis, qui per cor transiens ibidem calefit, indcque pratotum corpus distunditur tonde fit ut si ex aliqua parte
sanguis dematur,eadem opera dematur calor. Et quamvis cor ardore ferrum candens aequaret, non susticerct tamen ad pedes de manus adco a sentimus calcfaciendum nisi continuo illuc novum sanguinem mitrerct. Deinde etiam ex eo cognoscitur verum respirationis usum ess edatis,ccentis acris in pulmones inferre, ad em-ciendum ut sanguis qui eo ex dextro cordis ventriculo defluit, ubi rarefactus 5 quasi in v pores mutatus fuit, ibi incrassescat denuo in sanguinem convertatur,priusquarn in sinistrum refluat sine quo, alendo qui illic est igni aptus esse non posset.Idque ex eo confirmatur,quod
videamus animalia pulmonibus destituta, unicum tantum cordis ventriculum haberc quodque in infantibus
qui eo uti non posmunt quamdiu sunt in matrum uteris inclusi, foramen quoddam deprchendamus per quod sanguis c vena cava in sinistram cordis cavitatem defluit, 3 5 bre-
63쪽
-6 IssERTATIO& brevem tubum per quem e vena arteriosa in magnam arteriam , non trajecto pulmone, transit. Deinde quomodo fieret concoctio in ventriculo, nisi cor eo calo rem per arterias imitteret, unaque fluidiores aliquas sanguinis partes, quae injecti cibi comminutionem alutavanti Nonne etiam actio, quae istius cibi succum in sanaguinem convertit, facilis est Cognitu , si consideretur italum it alis vicibus, forte plus quam centies aut ducenties singulis diebus per cordis ventriculos totum distillare Qua vero alia re indigemus ad explicandum
nutritionem, S uariorum qui in corpore sunt humorum productionem 1 nisi ut dicamus impetum quo san- huis dum rarefit, a corde ad extremitates arteriarum transit,essicere ut aliquae ipsius partes subsistant in membris ad quae accedunt, ibique locum occupent aliquarum partium quas inde expellunt; S secundum situm, aut guram, aut exilitatem pororum quos offendunt, quasdam potius in certa loca confluere quam alias eadem ratione qua fieri solent quaedam cribra, quae per hoc unum quod diversimode sint per rata, variis ma- menti speciebus a se invicem separandis inserviunt. Denique id quod hic super omnia observari meretur, g neratio est spirituum animalium , qui sunt instar venti subtilissimi, aut potius flammae purissimae, quae continue e corde magna copia in cerebrum ascendens , inde per nervos in musculos penetrat, omnibus membris motum dat ita ut non opus sit aliam imaginati causant quae esticiat ut partes sanguinis, quae eo quod sint magis caeteris agitati penetrantiores, aptissimae sunt ad illos spiritus componendos, potius ad cerebrum quam alio contendant nisi quod arteriae quae eas illuc deferunt, rectistinia omnium linea a corde procedant; quod secundum Mechanices regulas, quae eaedem sunt atque
64쪽
atque regulae naturae, cum variae res simul ad eatidem partem contendunt, ubi satis spatii non est omnibus recipiendis, sicut contingit in partibus sanguinis, tiae
sinistro cordis ventriculo exeunt ad cerebrum tendunt, necesse sit ut debiliores, minus agitatae inde avertantur a validioribus, quae hac ratione o solae
Particulatim satis ista omnia exposueram in tractatu quem antea in lucem edere cogitab . In quo consequenter ostenderam quaenana debeat esse fabrica nervorum musculorum corporis humani, ad efficiendum ut spiritus animales ipso contenti, vires habeant ejus membra movendi licui videmus capita, auri postquam abscissa fuerunt, adhuc moveria terram morde te, etiamsi non amplius sint animata Quaenam mu- rationes in cerebro fieri debeant ad vigiliam, somnum Z insomnia producendum . Quomodo lumen , soni, Odores, sapores, calor, omnes aliae externorum o e ctorum qualitates, in eo per sensuum organa diversas imprimere ideas possint: Quomodo fames, sitis, aliique interni affectus suas etiam illuc immittere valeant: Quid in eo per sensum communem intelligi debeat, in quo idear istae recipiuntur per memoriam quae eaS COI scrvat; per phantasiam , quae eas diversimode mutare potest,ac novas componere quaeque etiam spiritus animales varie in musculos immittendo,eosdem omnes motus qui unquam absque voluntatis imperio in nobis fiunt, eodemque modo tum obaeotis externis sensuum organa pulsantibus tum etiam assectibus 8c temperamentis externis respondentes, in istius corporis membris potest efiicere Quod nullo modo videbitur mirum iis, qui scientes quam varii motus in automatis humana industria fabricatis edi possint idque ope quarumdam rotu
65쪽
48 IssERTATIO Iarum aliorumve instrumentorum, quae numero sunt, paucissima, si conferantur cum multitudine fere infinita
ostium, musculorum , nerVorum, arteriarum, Venarum
aliarumque partium organicarum , quae in corpore cujuslibet animalis teperiuntur consulerabunt humani
corporis machinamentum tanquam automatum quoddam manibus Dei factum, quod infinities melius sit or dinatum , motusque in se admirabiliores habeat, quam ulla quae arte huiuana fabricari possint. Et hic particulariter immoratus eram in Ostendendo, si darentur enis. modi machinae, figura externa organisque omnibus simiae vel cuivis alteri bruto animali simillimae, nulla nos ratione agnituros ipsas natura ab istis animantibus differre: Si autem aliquae exstarent quae nostrorum corporum imaginem referrent, nostrasque actiones quantum moraliter ficri posset imitarenturi nobis semper duas cortissimas vias reliquas fore ad agnoscendulia, eas non propterea Veros homines csth. Quarum prima est, illas nunquam sermonis usum habituras, aut ullorum signorum, qualia adhibemus ad cogitationes nostras aliis aperiendas. Nam concipi quidem potest machina ita composita ut vocabula aliqua proferat imo etiam ut quaedam enunciet quae praesentiae objectorum, ipsius organa externa moventium , apposite respondeant vehit si aliquo loco tangatur, ut petat quid se velimus I alio, ut clamet nos ipsam laedere, Malia ejusmodi Sed non ut voces proprio motu sic collocet apte ad respondendum
Omnibus iis quae coram ipsa proferentur ι quemadmodum quilibet homines, quantumvis obtusi ingenii, poΩ sunt facere. Secunda est, quod etiamsi tales machinae, multa aeque bene aut Oisitan cuius quam ullus nostrum facerent,in quibusdam aliis sine dubio aberrarent: ex quibus agnosci posset eas cum ratione non agere sed
66쪽
solummodo ex organorum suorum dispositione. Cum enim ratio instrumentum sit universale, quod in omni occasione usui esse potest, Contra autem organa ista
particulari aliqua dispositione adtingulas suas actiones indigeant inde fit ut plane sit incredibile, satis multa
diversa organa in machina aliqua reperiri,ad omnes motus externos variis casibus vitae respondentes,sola eorum
ope peragendos, eodem modo quo a nobis rationis ope peraguntur. Hac autem eadem duplici via cognosci etiam potest discrimen quod inter homines S bruta intercedit. Observatu enim dignum est, nullos reperiri homines adeo hebetes Iupidos, ne amentibus quidem
exceptis, ut non possint diversas voces apte construere, atque ex iis orationem componere;qua cogitationes suas patefaciant Contra vero nul Lim esse aliud animal,quantumvis perfectum aut felici sidere natum, quod simile quidquam faciat. Hocque ex organorum defectu non
contingit videmus enim picas istiacos casdem quas nos voces proferre, nec tamen sicut nos loqui posse, hoc est ita ut ostendant se intelligere quid dicant. Cum nihilominus homines a nativitate surdi, muti,sicque non minus, sed potius magis quam bruta, destituti organis quibus alii in loquendo utuntur,soleant propria industria quaedam signa invenire quibus mentem suam aperiantiis quibuscum versantur, inuibus vacat linguam ipso. rum addiscere. Istud autem non tantum indicat bruta minore rationis vi pollere quam homines, sed illa plane eme rationis expertia. Videmus enim exigua admodum opus esse ratione ad loquendum : quia observatur ingenii quaedam in aequalitas inter ejusdem specie animantia, non minus quam inter homines, cilia aliis institutionis esse capaciora non est credibile simiam, aut
67쪽
so DISSERTATIO stupidissimum , aut saltem mente motum, aequare non posth, nisi ipsorum anima, naturae a nostra plane discrepantis esset. Notandumque est loquelam , signaque o , mnia quae ex hominum instituto cogitationes significant, plurimum disterre a vocibus d signis naturalibus quibus corporei aflectus indicantur nec cum veteribus quibusdam putandum bruta loqui, sed nos ipsorum sermonem non intelligere. Si enim id verum esset, cum multis organis praedita sint, iis quae in nobis sunt anal gis, mentem suam aeque nobis patefacere possent ac sui 1imilibus. Singulari etiam animadversione dignum est, quod quamvis multa sint animantia, quae plus industriae quam nos in quibusdam suarum actionum patefacianx; eadem tamen nullam omnino in multis aliis demonstrare conspiciantur. Ita ut id quod melius nobis faciunt, non probat ipsa esse ratione praedita inde enim sicqueretur majorem in illis inesse rationem quam in ullo nostrum, eaque nos in omni etiam alia re debere supera sed potius probat ipsa , ratione esse destituta, maturam in iis secundum organorum dispositionem agere e
prout videmus horologium ex rotis tantum tonderi-Dus compositum , aequalius quam nos cum omni nostra prudentia, horas numerare dc tempora metiri. Postea descripseram animam rationalem, ostendoramque eam nullo modo e materiae potentiatduci posse,
sicut alia de quibus egeram , sed necesse esse ipsam creari Nec susticere ut instar nautae in navi, ipsa in corpore habitet, nisi forsan ad illius membra movenda ι sed requiri ut cum ipso arctius ungatur uniaturque, ad ensus appetitus nostris similes habendos, Litaverum hominem componendum Caeterum copiosior paulo hic fui in argumento de anima tractando, quod sit maximi ponderis. Nam post illorum errorem qui Deuna essene
68쪽
gahi, quem me satis supra refutasse opinor, nullus est
qui facilius debiles animas 1 recto virtutis tramite avertat, quam ' putent brutorum animam ejusdem esse cumilostra naturae ac proinde nihil nobis post hanc vitam timendum aut sperandum superesse, non magis quam muscis aut formicis. Cum autem recte cognoscitur quantum disterant, multo melius postea capiuntur rationes quae probant animam nostram naturae esse planea corpore independentis, is consequenti opus non esse ut cum ipso moriatur ac denique quia nullae animadvertuntur causae quae eam destruant,natura ferimur ad 3udicandum ipsam esse immortalem. Tertius autem nunc agitur annus, ex quo perveni ad I. finem tractatus quo ista omnia continentur, incipiebamque cum recognoscere, ut postea typographo tra Iuth . aderem cum rescivi viros quibus multum defero. quo ulteriurrum authoritas non multo minus in meas actionesto V tolt, quam propria ratio In Cogitationes, opinioncm tura pre-
quandam Physicam improbasse, paulo ante ab alio in lucem editam cui nolo dicere me adhaesisse, sed tan zzἡ-
tum nihil in illa ante ipsorum censuram observasse,quod factum sis: suspicari possem aut religioni aut reipublicae noxium
esse nec proinde quod me impediturum fuisset ipsam l .
tueri, si ratio veram esse persuasis ei; hocque mihi me dum imputum incussisse ne partic inter meas aliqua inveni fetur in qua a vero aberrashm Quanquam sane magno scin- per studio curavi, ne ullis novis opinionibus fidem adhiberem , quarum demonstrationes certissimas non haberem,aut quidquam scriberem quod in ullius damnum cedere postat. Hoc cr satis fuit ad me movendum ut a proposito illas evulgandi desisterem. Etiamsi enim rationes quibus ad cogitationes meas edendas inductus fueram validissimae essent, genius tamen meus, qui sem-
69쪽
1 DISSERTATI per a libris scribendis abhorruit, fecit ut statim multas alias invenirem , quibus me ab illo labore suscipiendo excusarem. Et istae rationes ab utraque parte tales sunt, ut non solum mea eas hic recensere aliquatenus intersit, sed tiam fortasse seipublicae literariae illas tognoscere.
Nunquam ea magni feci quae ab ingenio meo proficisccbantvt,ac quamdiu nullos alios ex ea qua utor Methodo fructus percepi, nisi quod mihi in quibusdam dubiis satisfeci ad scientias speculativa pertinentibus, aut
meos mores componere conatus sum secundum rationes quas me docebat, non putavi me quicquam ea de rescribere teneri. Nam quod ad mores attinet, unus. quisque adeo suo sensu abundat, ut tot possent inveniri reformatores quot capita, si aliis liceret, praeterquam iis quos Deus supremos suorum populorum Rectores Constituit, aut quos satis magna gratia dc zeli mensura donavit, ut Prophetae sint, aliquid in eo immutandum suscipere. Et licet speculationes meae valde mihi arrid rent, Credidi tamen alios etiam habere suas , quae forte magis adhuc ipsis placeant. Sed statim atque notiones aliquas generales Physicam spectantes , mihi comparavi, carumque pericu lima facere incipiens in variis particularibus dissiculiatibus,observavi quo usque illae me de ducere possint,& quantum a principiis disterant quae hactenus in usu fucrunt , Credjd me eas occultas detinero non poste, absque gravi peccato adversus legem jube
tem ut, quantum in nobis est, generale omnium hominum bonum procuremus. Ex iis enim cognovi, ad notitias vinae valde utiles posse perveniri;& loco Philosophiae illius speculativae quae in scholis docetur,posse Practicam reperiri, qua cognitis viribus Mactionibus ignis, aquae, acris, astrorum, caelorum aliorumque corporum quae
70쪽
DE METHODO. nos circumstant, adeo distincte atque diversias opificum nostrorum artes novimus adhibere pariter ea possemus ad omnes usus quabus inservire apta sunt atque ita nos velut dominos di possestares naturae essicere. Quod sane esset optandum non tantii ad infinitorum artificiorum inventionem, quae essicerent ut sine labore fructibus terrae, de omnibus ipsius commodis frueremur sed praecipue etiam ad valetudinis conservationem, quae sine gubio primum est hujus vitae bonum, Caeterorum omnium fundamentum. Animus enim adeo a temperamento organorum corporis dispositione pendet, ut si ratio aliqua possit inveniri, quae homines sapientiores, ingeniosores reddat quam hactenus fuerunt, credam illam in Medicina quaeri debere. Verum quidem est eam quae nunc est in usu, pauca quorum adeo insignis sit utilitas continere. Sed quamvis ipsam contemnere nullo modo sit animus, confido tamen nullum fore , etiam inter cosqui illam profitentur, qui non Confiteatur, omnia quae hactenus in ea inventa sunt, nihil propemodum csse, respectu eorum quae scienda adhuc restant hominesque ab infinitis tam corporis quam animi morbis immunes futuros, imo etiam fortassis a senectutis debilitatione, si satis magnam causarum a quibus mala ista oriuntur, omnium remediorum quibus natura nos insti uxit, notitiam haberent. Cum autem proposuerim totam meam vitam collocare in scientia adeo necestariae investigatione, cinciderim in viam quae mihi talis videtur, ut siquis eam sequatur, haud dubie ad optarum finem sit
perventurus, nisi aut brevitate vitae aut experimentorum
defectu impediatur: udicabam nullum melius esse adversus duo ista impedimenta remedium , quam si fideliter publico communicarem id omne, quantulit mcunquo esset, quod reperissem, iraeclara ingenia incitarem,