Commentarij Ioannis Arborei Laudunensis, doctoris Theologi in Ecclesiasten, ... Eiusdem Commentarii in Canticum Canticorum, ..

발행: 1537년

분량: 189페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

131쪽

IN CANTICVM CANTICORUM.

ptate aussiunt Euangelium, Ofanam Christi doctrinam,quan Au tamen allima corporeis nexibus astricta est, non possumus nudam per tam dei sapientiam intueri, sed folum per imagives rerum sensuum, Oper retia fenestrarum, inuisibilia Osupramaudaruma entia contemplari. Sunt qui dicunt Propbetas fenestris exprimi, ut enim qui per

fenes bas aspicit modo cervit, modo se substrabit ic et per prophetam dogmata aspexit aliquanso deus: per Esaiam enim praesissus e ,per Hieremiam pravuntiatus, per Danielem reuelatus. Deinde ab lucit sponsus suam ponsam a carnalibus ad piritua- Iia, a virum bilibus ad inui Silia a lege ad Euangelia, dicens, Surge, propera amica mea, columba mea ormosa mea, expergiscere quidem a somno ad vigilias, egredere a tenebris ad lucem sicut dicit Paulus, Surge qui dormis, Sexurge a mortuis, O illumina- Ephesin

bit te Chri us. Nec desunt ratioves,quibus allici debeat posa ad amore boufi odit propensius,ac celerius properet ad Zomum sui integerrimi amici. Nam pluuiosum de

importunum hemis tempus abiit, er imbres deciderunt. Attensamus secundum arcanam intelligentia, hac dura b rigida hyeme, defignari diuersa bella, quibus ii Israelassiciabantur, O tempus illud quo decem plagarum verbera agellabavi Aegyptios.

Vigebaut etiam imbres ante tempus illud, quo Christus passus es , maudauit enim dominus propheticis imbribus, i dulcissimam verbi pluuiam 'per terram pluerent,do- Matth. ii nec intrepidus euangelii praeco venireniat bi vellit, discesserunt imbres etiam propbetici, non quiJem ad damnum credentic ed ad maiora Eccle, ae lucra nec imbribus opus es labi flumen dei laetificat ciuitate, bi in murumdissimo credentiu avimo it fons aquae tuae salientis in vitam aeternam. Devi p suis opus est imbribus, ubi iam flores apis Ioan. . paruerunt tu terra nostra dr exaJuentu domini exciditur iculum, quae prius no at- Matth o. tuleratfructum, nunc autem fertilitate 'i producit germina, quae fluvi spiritus sv- Cristifrustus udium, charitas pax, Oc. er banc arborem, insincera Christiallorum vo Mattiuis. Iuxtate plantauit pater caelestis: illaver o, quam non plantauit, eradicabitur. Et diuinasancitum ess prouisentia, ut arbor mala,pessimu adferres fructum,excidatum bona ver, O quae aferacissima sui natura non degenerat, perpetuo fore virescat. Et

licet posus fuam velit ponsam ad se properare, non potes tamen regium O magnis cum sui regis palatium ingredi, nisi vafra D pene inextricabilia huius munsi retia euaserit. Etenim, ita hominis subiecta est multis oti sonum laqueis quos tetraditigas ille fortissimus Nemrod aJuersus humanam naturam, nec possumus otio erdeliciis, haec daemonum illaqueamenta efugere, sed tribulationibus, Saequa avimi toleratia. Nec qui ua bominu potuit huius modi tradiculassiuapte vaturas Verare, sed solo Christi sub dio. Omnes enim declinauerunt omnes' ti sunt inutilis, nec qui ua Roma,s. Ut qui faciat bonum, etiam se ad nu. Nemo etiam mungus est a Forge etias; unius diei fuerit vita eius solus est aluator noster qui peccati naturam non habuit,licet pro nobis factu it peccatum, ue peccati hostia, O de peccato damnauerit peccatum. Ad haec incidit retia, sed inuolui no potuit, imo disrupit,quibus disruptis, dedit ecclesiae duciam ut audeat iam cassare laqueos, O cum alacritate dicere, Anima nostra Aut Pol iis, passer erepta es de laqueo lamavitu, suus contritus est,ervos liberati sumus, quae

132쪽

Cap. r. COMMENTARII IO. ARBOR Ei

frasso illentis putamine, odoriferos virtutum fores emi S. Ovocem turturis audiuit., Cotini. . illiu, file dubio sapientia, quae in m eriis abscondita est. Hoc narum p i'duot oppe q-tio turturis,etenim haec auis, in secretioribus locis vitam transegit deserta montium Illigens. Meruit tandem eccisa immaculata vomen columbae, quam vidit sponsus renouan. r. vari de die in diem, O esse capacem munerum spirit Fausti qui ire specie columba: de Ptam 1 - hengit in Iordane super Iesum,ad quem celerrimo volatu peruenit, dicens, Quis mi idabit pennas Aut columba, ervosabo,b requiescam: volabo quidem sensu bintelle-Huspiritali, O requiescam, cum apprehendero sapientiae eius ibesauros, nec potero nos suauissimum virtutum caelestium odorem per=ntire,er optatis lavdcm mei bos dolichs perfrui.In loco quidem sub elamento b tegmive saxi posto, qui tus est iuxta

promurale quoddam. Promurale autem dicitur,cu extra muros,qui ambiunt ciuitatem,

alius ducitur murus, erect murus ante murum. Et in hoc loco secretissimo, cupit pausus ostenderesponsae,quam tautopere diligit, faciem suam. Hoc autem saxum se pe-

tem erat Chri us, cuiusde e sapientias protegatur anima, cito perueniet ad illud secretum, bi reuelata facie Foriam domini contemplabitur. Et de eadem petra loqui-Pol 33. tur David, dicens, Etstatuitsupra petram pedes meos, O direxit gressus meos. Nec immerito creditur velamen istud petrae tutum esse, quia O Salomon de ea dicit in prouerno itaso. biis, quod estigia serpetis non possunt deprchradi super terra sic enim ait,Tria sunt. quae impossibile es mihi intelligere, O quartum quod i oro, sigia aquilae olantis, O iam serpentis super terram, Osimitas nauis in pelago, ervias viri in iuuentute. Serpentis ergo, id est diaboli vestiesa, era gna aliqua peccati, in hac petra, ua est Christus, inueniri non posunt. Et anima huius petrae velamine protecta peruenit ad pro- muralem locum, id est,ad contemplandum incorporalia D aeterna.Hoc autem foramen Matth.ii. petra ille est,qui reuelat Hr innotescere facit hominibus deum. Nemo enim nouit patrem, ni lius. O cui oluerit reuelare: at bi caepit esse congressus et confabulatiosius cum sua sposa,irum promurali loco, qui defignat futurum seculi flatum tunc Acit

ponsus, O tinge mihi faciem tuam, O auditam fac mihi vocem tuam, quia vox tua suauis est. Auditam vult feri vocem ercisae suae, quia, qui eum confessus fuerit coram Mai Lib. bominibus, O ipse confitebitur eum coram patre suo, qui in caelis est. Et ex eo vox e defae suauis e , quia is qui constetur vocem eccisae catholica, veram idem confit tur: vox vero haereticorum es faeda insuauis. O iniucuda. Capite nobis vulpes paruulas, quae demoliuntur vineas nam vinea nostra floruit. Suo posus alloquitur sodales, O ipfis dicit ut capiant vulpes pusilas,quae in fidiantur ineis, bi primum germen o Xenserint, nec nunt eas peruenire ad forem, ex consulendo maxime inearum utilitati vult capi vulpeculas,sed discutienda es spiritasis intelligentia. Potestates O nequitiae daemonum, non absurde dicentur vulpecula, quae prauis cogitationibus nituntur Chri ianos b odoratissimum animae forem extremium re, ac j dc

sdem recisae perimere. subreptilias huiusmodi cogitationes immi sit diabolus Iuda es inui suo prout ratissima costio praecidit suis aetelis, opsolis,

133쪽

iN CANTI CUM CANTICORUM. G

ut ubinas daemonam assutias S cogitationes ab hominibus depellavi, O opportu, ne quidem cum adhuc pusillae sunt: dum enim cogitatio animi mala est, in initio facile potest abiici a cordemam frequenter iteretur, O diu permaneat, adducit animam ad consensum. Dolosa haereticorum sophismata, istis vulpeculis assimilantur. Nec minus conant simplices blandisverborum levociniis, O studiis vera religione praetextatis, inuoluere, quam vulpecula id suis antris irretire animantia. de quibus hac eloquitur Davidami cr) in vanum quaesierunt animam meam,introibunt in inferiora terrae, tradentur in manusgladij, partes vulpiu eru't. Et saluator cuidam scribae dicenti,Magister sequar te quocunque ieris,respondit, Vulpes foueas babent, Hrvolucres caeli nidos, bi requiescant lius autem hominis no habet a bi caput suum reclivet. Similiter ad eos qui dixerct domino, Exier ade hinc, quia Herodes vult te occidere respondit Iesus, Euntes dicite vulpi hic,Ecce ego elicio daemonia, er sanitates hodie perficio, ei crastina, ei tertia die consummabor. Adde quod in libro Iudicu, Samson,cum reor, quae erat ex genrae Philistinorum, etfuisset ablata, ait ad patrem eius, Innocens sum ego hac pice ab Assopblis,quiasacia vobiscum mala. O abiit Samson, Hr accepit trecentas ulpes, O accepit lampades diligauit caudam ad cauda, O posuit lampadem nam intre duas causas ulpium, O accendit ignem in lampadibus, O mi it eas per messes Assopblorum, si incendit omnes messes eoru, e stipulas ei vineas, si oliveta

Dilectus meus mihi, & ego illi,qui pascitur inter lilia, donec aspiret dies & inclinetur umbra. Reuertere similis esto dilecte mi capreae. hin, nuloque ceruorum super montes Bethel. Agrumoscit O bosa prope issimum sui sponti animum, a quo disiungi non potest. Vna est sane amborum connexio, sicut dicit Paulus, Erunt duo in carae' na. Sacramentum hoc magnum es , dico aute in Chris o et in ecclesia, Epbe.s. O redamat ilia quo amatur,que o vernantissimis liliis an reponit, cuius praesentia dum fulgidissimus diei splendor illis aspirat, cupit perfrui. canam sumere possumus ex bis verbis intelligentiam, Christusellux mundi, illuminas omnem hominem venientem in hunc mundum, qui inter cantida Apostolorum lilia vu. tritus, omnibus sua passime salutifera, euangelicae Philosophiae corvitiovem infudit, et in sanctorum acvirginum coetibus Acoratus,suam ecclesiam optimisvirtutum do, tibiis e strauit, quam permissi aliquandosub veteris instrumenti bis, et pilati obseruationibus obscuratam erugiri. Et nunc optat suum ponsum capreae Hr bivnubceruorum similem, ad se reuerti super montes Bethel. Interpretatur autem Bethel, Z mus Dei, hi superna angelorum, ac beatorum patria in qua depul iis omnium perturbationumsuctibus pilam aget cum suo sponso iucundissimam. ARGUMENTUM TERTII CAPITIS sponsa eo feruet amore erga suum sponsum t eius absentia maxime rei litur,maiusque sentitvulnus quam si acutissimis spiculis traffigeretur. 3 Pp locorum Avνή-

ter eum perues stat nec tam, facile llum inuenit, perquisiuit O in litiptiali Habiles, nec tamen reperit strauit omnium ciuitatum vicos O plateas, cis citata est acus D

Iudicum Is Ephesis.

134쪽

COMMENTARII IO. ARBOREI I

dibus bium I nam, quem diligebat, idissent, nec rescire potuit ubi nam locorum M. te rei,donec pertranseundo Uiles rivitatis, osendisset quem nice amabat, cuius osculo O placi Assimo amore cu'ui coepissetges ij truic omne animi aritudinem, O tamdem in suis ecretissimu cubiculum introduxit, a cuius amplexibus dimoueri non potuit.

CAPUT TERTIUM.

N lectulo meo per noctes quaesiui quem diligit anima

mea: quaesiui illum.& non inueni. Surga.& circumibo ciuitate: per vicos & plateas quaeram quem diligit antisma mea. quaesiui illum, & non inueni. Inuenerunt me vigiles, qui custodiunt ciuitatem. Num quem diligit anima mea, vidistis Paululum cum pertransissem eos. inueni quem diligit anima mea. Tenui eum, nec dimittam, donec in troducam illum in domum matris meae,&in cubiculum genitricis mea: Adiuro vos filiae Hierusalem per capreas, ceru6sque camporum, ne suaseitetis neque euigilare faciatis dilectam, donec ipsa velit. Quae est ista. quae ascendit per desertum sicut virgula fumi ex aromatibus myrri et di thuris.& uniuersi pulueris pigmentariis En lectulum Salomonis sexaginta sortes ambiunt ex sertis uinis Israel, omnes tenentes gladios & ad bella doctissimi, uniuscuiusque ensis super semur suum propter timores nocturnos. Ferculum fecit ubi rex Salomon de lignis Libani. Colum, iris eius secit argenteas, reclinatorium aureum, aseensum purpureum. media charitate constrauit propter filias Hierusalem. Egredimini & vi dete filiae Sion, rege Salomonem in diademate quo coronauit illum mater sua in die desponsationis illius, de in die laetitiae cordis eius. N lectulo meo per noctes quaesiui. que diligit anima mea quae, sivi illum.&non inueni. Quid molestius potes esse sponsae, quamsu lustimo ut sponsi commercio priuaris Quid est quod tam acerbe amiculam

torqueat, quam Dis locorum sequirere ponsum, O frustra viiij nec illum inuenire, quem tantopere diligit Sed ab historia sue litera, migremus ad allegoriam, bis ira cloquia. In bis sui in De dormitant,oden risimis ignorantia tenebris obsucuntur, aetates a quaesiuit Christum, nec tamen pro illis inurari. qui enim luctuant ius de, ervix tantillam dei scintillam habent, obtinere non possunt quod postulante opus enimes iugi studio, Sassiduis precationibu optatis rebus perfriumui. ivo i precam do, repulsam passi fuerimus,non propterea ab inceptis AF lere debemus, eg permanere ter illum urgere debemus, a quo sieramus beneficium, O tuto configimus, nos nonnisil gratia assequuturos.quod pulchre exprest Christus in euigilia Lucae dices suis disci- rillis, Quis vestrum habebit amicum, bibit ad illum media nocte, O dicet illi, Amice commoda mihi tres panes,quoniam amicus meas venit devia ad fine, O non babeo. ppi Ioram ante illum, O ille driatus respoudeas, dicat, Noli mihi moles sese am

135쪽

IN CANTICUM CANTICORUM.

opima clausum es , O pueri mei mecum sunt in cubili non possumsurgere et dare tibi. Et si ille perseuerauerat pul sens, dico vobis etsi norum dabit illi furuus, eo quod amicus eius fit, propter improbitatem tamen eius surget, O dabit illi quotquot habet necessa

rios. O ego dico vobis, Petite O dabitur obis: quaerite O inuenietis: pulsete, O aperietur obis. Omnis exim qui petit, accipit: O qui quaerit, iuuenit: Opul senti aperietur. Hac eadem promissio expressa est in euangelio Matthaei, O apertius eam Christus explicat,dicens, Omia quacunque petieritis in oratione cre lentes, accipietis. Non igitur

fatis est petcre, sed quae interpellando pos utamus,debelli eo te, Ofcruentissimis ora

tionibus fulciri. Nobis Chananaea illa os rasit,quomoJo debemus cotinuo orare domi, num, quam bis precando repulit, vicit tandem animum Christi, o obtinuit quod postulabat,cum se contulit catellis,qui comedunt de micis,quae cadunt de mensa dominorum suorum, cui dixit Christus, O mulier magna es fies tua, at tibi Fcuivis. Nec fatuis irginibus aperta est ianua tametsi pul assent, neglexerunt enim opportuno tepore pulsare, nec acceperunt oleum in lampadibus suis, t exirent obuiam ponso. Idcirco Christus dixit illis,Nescio vos. O Pharisaeis dixit, miseretis me, o non inuenietis. Savstissimae mulieres quaesierunt rari tum in monumento, O non in vellerunt. Nec Maria Magdalenes de vacillans, meruit Christum tangere, quem quaerebat in monumento. Filii Is ad quado quas erunt Zeu toto corge, tota anima, b totavoluntate,inumerat. Sed qui tepida mente quaerunt dominum, non inuentui. Idcirco dicit Propheta. -- res locum eius, O non inuenies. Et apud Hieremia dicit dominus, taretis me, O nouinuenietis.Quaeramus igitur dominum ius plicitate cordis em Ducero assc tu, et a terrenis rcbus,ac voluptatibus abducti, quod eruenti des derio pervestigauimus,inuenimus. Et licet ecclesii a toto eluans desiderio, suum quaerat sponsum, ob hoc mini inuenit, ut amore illius accensa ardentius quaerat. Surgam, & circumibo cuuitates, per vicos, & plateas quaeram quem diligit anima mea, quaesiui illum,& non inueni. Videraui omnem praesentis seculi oriam inspexi covcn

ticula infidelium, em diuersas philosophorum hessas quorum adj mysteria, sed nec illic

reperi quem diligit anima mea. Circuivi terram, b mare, ne pullus est haereticorum lculus, que non tu rauerim, nec laboribus pepercidit totum terrarum orbem Feragra-rm,ncc tamen quod optaba prospere euenit. Haec ciuitas dici potes , Ecclesia militarumnde qua dicit Psalmograpbus,Gloriosa dissa sunt A te,ciuitas dei. O iterum, Fluminis impetus laeti at ciuitatem dei sancti Frauit tabernaculti suum altismus. O rursum, Magnus dominus O laudabilis nimis in ciuitate dei nostri in montepvsto eius. Beatus et id Ioanes in sua vocat si Ecclesiae sanctae adhuc desidantis in agone, sterium adaperiens,ait Ego Ioannes vidi sancta ciuitatem Hierusalem,noua, defiendentem de caelo,a deo parata laut sponsam ornata viro suo. ia appellat ibide an Stam ciuitatem, quonia iv ea fidelium omniu est collectio,ianqua in una republica sub capite Chri la,cuius legibus O institutis vivunt.b Hierusalevocata est, quod in ipsa harumquilla pacis situ per si A. O in spe futurae pacis potiundae. O aliquaso haec ciuitassaria est meretrix, de qua loquitur Esaias, dices, Quomodo 'Sta est meretrix ci-

136쪽

Ephesis.

COMMENTARII IO. ARBORE I

ustas I Alis uelina iudichler id accidit, quando Iudaei interfecerunt propbet acersabitatorem nostrum. er de eadem dicit Hieremias, Haec est ciuitas visitationis, omnis calumnia in medio eius. cuius captiuitatem Hr aflictione deplorauit idem propheta, dicens, uomodo sedet sola ciuitas pleruma populo, facta est iubi vidua, dominantium. abundauit haec ciuitas multis vitiis,quod dr ecbiel testatur,diceus Terra pleua est iudicio sanguinum, O ciuitas plena iniquitate, fuit tamen ciuitas Arisbavorum auacro aquae in verbo vitae repurgata, qua non potest abscorum i supra montem posita de

qua dicebat dominus Hieremiae, Dedi te in ciuitatem munitam. Inuenerunt me

vigiles qui custodiunt ciuitatem. Num quem diligit anima mea, vidi stiss Paululum cum pertransirem eos, inueni quem diligit anima mea. Aethnicae philosophia principes. Hrgraecae sapientiae classici mecum de rebus diui uis manus conseruerunt, s multa inania O futilia perscrutati sunt, quibus dixi, cur casso

labore ei vano conatu animum torquetis cur frustra nos ra inrevia atteritid num,

quem diligit anima mea, idis lisy nec tamen in tumidis pestrae pientiae spadijs, quae puperbe iactatis Christum inueni: iuandoquidem stultam fecit deus sapientiam huius mundi Dici possunt gilis, sui cu stodiunt ciuitatem,id est, Ecclesiam apostoli, et caeteri doctores, qui solidam Christi doctrinam amplexati sunt, sed opus est diuino sub-s diom tutius ab incursionibus haereticorum, O obsidione protegatur baec ciuitas. Nisi enim dominus custodierit ciuitatem,stus ravus at qui custodit eam.saepissime nos cohortatur Cbristus t vigilemus,er in castris nos ri animi agamus excubias, ne diabolus nos inueniat oscitanter dormientes, o otiosos. Vigilate inquit, quia nescitis quabora dominus es redienturus h. Illud autem scitote, quias sciret paterfamilias qua hora fur venturus esset, igilaret utique, O non sineret perfodi domum suam: ideo Hr os estote parati,quia nescitis qua horasius hominis enturus est. Eifatuis irginibus dixit,Vigilate irae e, quia nescitis di m neque horam.Cum etiam properaret ad aram crucis, dixit Petro et duobus Zebedaei filiis,Tristis est anima mea sep as mortem sustinete hic Hr vigilate mecum.at' iterum, Vigilates orate, t non intretis intentationem seiritus quidem promptus est, caro autem in ma. Perpetua digni sunt oria pastores illi qui in natiuitate Chri sti vigilabant, O cus odiebant vigilias hostis uper gresem suam. Vult etiam Paulus dei minis, osse exhibere deo in multa patientia,

in vigiliis, in ieiuniis, bc. Beatus quos Petrus nos commonefacitori in multis vigilijs stimus aduersus infidias diaboli, dicens, Sobrij estote, O vigilate, quia aduersariusve sire diabolus, tanquam leo rugiens circuit,quaerens quem devoret cui res litefortes ius de. Deinde dicit sponsa, Paululum cum 'trans sem eos, inueni quem diligit anima mea. Ac ivellet innuere, cum pertransissem paululu huiuscemodi homines qui sibi . nam arrogant sapientiam, O iudicassem eos in suis superstitios is adinventionibus p Iidissimos, inueni luem diligit anima mea, scilicet Iesum Christum, breperi sapientiam in is erio absconditam,quam loquuti haut apostoli inter prefessos, quibus deus reuelauit per spiritum suum, qui scrutatur omnia etiam profunda dei.aut dic ecclesii ambac innuere, dum comitatui apostolorum ad si, comteritis arethnicorum studiis, O re m

137쪽

iN CANTICVM CANTICORUM. ca

lissa Iudaeorum religiove, 'agrantissimam euangelu gratiam olfeci: iuueni quem tantopere diligebam,cui omnia mea istudia, conatus, insistriam O omnes animi Mires ge- uoui: quem osculatus est Symeon vir ius us, O cum eum suis vinis constrinxisset, dixit, Nunc dimittis seruum tuum domine, ecundum verbum tuum in pace.QEsa viderunt oculi mei salutare tuu. Tenui eum, nec dimittam, donec introducam illuin domum matris meae, & in cubicula genitricis meae. Nihil putat ecclesii a sibi unqua felicius ac optabilius contiuere potuisse,quam sculo sui sponsi O exoptata eius praesentia frui, O mutuo cum suo amiculo confabulari, O Epithalamium iucuudissimis facetiis O salibus respergere .prius languit ecclesia,fr tota maerore contabuit, nunc vero omnia illi rident, plaudunt, O depulse tristitia perplacent, nec sinet abiresponsum nec dimittet, donec introduxerit illum in domum suae matris: illi missimaside adba rebit, etiam us p ad consummatio'em seculi: quando eius mater, synagoga scilicet, illi credet, O fet unum ouile, bunus pastor, ut Iudai, qui eum bactenus negauerant, corde recipiant, pro quibus optauit Paulus esse anathema a Christo. Esaias etiam clamauit pro Israel,Si fuerit numerus Fliorum Israel tanquam arena maris, re

liquiae saluae Fent. Si tamen dominus fabaoth rumorum reliquisset cis semen, facti essent *

cut Sodoma O Gomorrha. Dixit etiam diuinum responsum e oraculum Eliae, Reliqui mihi septem millia virorum qui non curuauerunt genua ante Baal. Sic ergo O in hoc tempore reliquiae fecundum electionem gratiae factae sunt, O caecitas ex parte contigit in Israel, donec plenitudo gentium intraret, O c omnis Israel saluus feret,sicut scriptum est, Veniet ex Sion qui eripiat, O avertat impietatem a Iacob. Facimus autem Christo secretum cubiculum, quando fordes animi, O insevae cupiditatis abluimus, ut in nostrae mentis bospitiolo diuesctum de quo dicit saluator nos re in euangelio Matth. Tu autem cum oraueris, intra in cubiculum tuum, di clauso ostio ora patrem tuum in abscondito: er patre tuus qui videt iii abs coudito, reidet tibi. Adiuro vos filiae Hierusalem per capreas, ceruosis camporum, ne suscitetis, neque euigiis lare faciatis dilectarn donec ipsa velit. Haec a nobis in secundo capite huius operis abunZe explicata sunt, iterum tamen repetunturAt intelligant omnes,eam esse

Iuntatem sponsi M er Iudaeos, e gentiles velit fuluas Feri. et eandem Si esse de om

nibus curam,nec quempiam ad Sem suscipiendam cogendum: nec debent doctores inaconsulto ei temere,vel muneribus plicitare vel minis deterrere crediturassed quae sancta sunt, praedicare, ei sponte ad Sem Christi, o religionem, credituros adducere. Quae est ista, quae ascendit per desertum sicut virgula fumi ex aroma, tibus myrrhae,& thuris & uniuersi pulueris pigmentarii Miratur nagoga Iudaicae religionis obstruantissima, quomoJo gentiles nullo circuncisonis mysterio abluti. nullis devir prophetarum oraculis eruditi. subito a oris linis voluptatibus,quibus faede immergebantur, per desertum paganis mi O idololatriae ad sublimia virtutia culmiva ascevderint, O reiecta svagentilitatis spurcitia, se totos Christo addixerint, em Iusaeis in certamine Aci, Obncero religionis cultu, palmam praeripuerint. Hunc cutem populum orauit dominus cui in Osce dicit, rubo non plebem meam,plebem

Ioannisio Roma.'

Roma. I

138쪽

Cap. i. COMMENTARII io. Appo pri

m i. meam: S non dilecta dilectam: Onon misericordiam consecutam, misericorgiam mv- secutam: O erit in loco,i dictum est eis, Non plebs mea os, ibi vocabunt j ij dei Roma. p. viui: O haec Paulus reducit in memoriam in epistola ad Romanos,bi dicit, quod gentes qua non sectabantur iustitiam, prehenderunt iustitiam, iustitiam autem, quae exs de est: Israel eo sectando legem iustitis,in lege iustitiae non peruenit. rare uia non ex De, sed quasi ex operibus: Crederunt enim in lapidem Ora ponis, icut scri-

dit in eum, non confundetur. O banc gentem per desertum ad caelestia conscendentem, Roma i , doctor gentium Paulus ab Hierusalem fim ad Ill ricum conregatam, O ventis do Strinae delibutam,m steriorum s aromatibus aspersam, siue ad paci fici regis, scilicet Christi lectulum perduxit. Et re demigrauit gentium populus a deserto, O tenebris ignorantis,ad clarissimam euangelii lucem. Desertum appo, te pocamus,locum illum, in quo nomen Christi non fuerat nominatum. De hoc populo qui per desertum, O per Pol m. i. . saxosa S inculta loca ad ,em Christi peruenit, loquitur propheta, dicens, Posuit Z serta in stagna aquarum, O terram Se aqua in exitus aquarum. Idem apud Esaiam,

Esaiae i. Ponam desertum in stagna aquarum. O terram inviam in rivos aquarum. Loquitur etiam Hieremias de illis qui inueneruntgratiam in deserto, dicens, Invenit gratiam in Zacha. . deferto populus,qui remanserat gladio. Et in Zacharia scriptum es , Posuerunt terram

dejerabilem in defertum. Sed quis non aliquando incoluit desertum, O praeruptis tiorum scopulis illisus, sussuauit insere Posuit deussios Isiael in deserto, dura Exod i. quas S acerba susserendo, tandem perueniret ad terram promissionis, terram quesem Hic lacte O melle fluentem, sed quia in desertis locis contra Deum di Mosen obmurmur runt, Onestanda commiserunt sagitta, 'rissuri indigni, t suavissimis illius terrae

de retus a domino. Praedicauit O Ioannes Baptista in deserto Iudaeae, in quo austeram M. O i. Utvirum, O asscssui camis multis ieiunissperdomuit. O praedicando dicebat, paeni tentiam agite, appropinquauit enim regnum caelorum, O multos ad Sem Christi FLIexit, avos docuit integerrima suavitae castimonia, macerandam esse in deferto caranis la ciuiam, O aculeos neris obrepentes, assiduis rigiliis coercendos. Subimus luctam cum dimove in deserto, illic facimus periculum nostra constantiae, quod osten- Matth. . At locus ille euangelicus, Dussus est Iesus 1 spiritu in desertum. M tentaretur a di bolo, qui tamen a piritu sanin non ducitur in desertum, facile succumbit S cedit barenae. Nec Christianos unquam deseruit Christus in deserto, si mod)'ua animites Martiuis. rantia aduerstates patiantur,nec fame pereunt. Pauit enim Christus, O refocillauit in deserto,qui *panibus, O duobus piscibus, quiny millia virorum, exceptis mulieribus Sparuulis, miseretur suorum famulorum nec ruit eos deficere in Ma.quia autem dicit Salomon, Ecclesam regentibus, ascendisse per desertum'ut virgulam fumi ex aromatibus myrrha Sc. innuit, huiusmodigentem, summo amoris incensio succen-fam, O omni virtutum praefidio adiutam, adfragrantissimam Cbri sti doctrinam costendisse,quae sanctis precibus. O ardenti amore, Hic sponso copulaturivirgula fumi

139쪽

iN CANTICUM CANTICOR v M. O

ra aromatibus, orationes dici possunt, quae cordis compunssione ascendunt ad domisnum.Solet fumus lachrymas excitare, o de incenso nascitur,cui conferens Dauid orationem, dicit, Dirigatur oratio mea Aut lucensem in confici tu tuo domine. Murrha, Osius, O niues pulueris pigmenta,mortificationis sunt infiniam dicit Iu las Episcopus d druersa gratiarum. quae in Asitis redundavi, dona, infinuant: aut puluere pigmetario, exprimitur irtus bonae operationis.conues adchristum spirant Ogorem suauissimum, cui nes odor aromatum, Res thurii, nes pigmentorum conferri potes . Et insolitudine ac convallibus gentium posuit deus cedrum, myrtum. O ligna oliuae. sicut dicit per Esaiam, Dabo in solitudinem cedrum, O spinam, O mi tum, O lignum clivit. Ponam in desertum abietem opimum, O buxum mul ut vidcant, disciant, errecogitent, er intelligant pariter, quia manus domini Fecit baece dicit etiam Dauid de gentibus geo seruiet bus, Ode anima pauperis, Et luet, er dabitur ei de auro Arabiae, O adorabunt de ipso semper, tota die benedicent ei: D erit Frmamentum in terra, ius ummis montium, uperextolletur super Libanum 'unus eius. Osoretat de ciuitate. sicut faenum terrae. Et multis in locis osten At Dauid gentes bovorare deum super misericordia Confiteborcinquit tibi in gratibus domine, O nomini tuo cantabo: sal. i . SUM. ii 6. Laudate omnes gentes dominum, O magnis cate cum omnes populi. Esaias etiam cap. n. ait, Erit radix Iesse, O qui exurget regere gentes, in eo gentes sperabunt. Lege Paulum de hac re ample disserentem ad Romanos cap. is. En lectulum Salalomonis sexaginta series ambiunt ex sertissimis Israel omnes tenentes

gladios.& ad bella doctissimi. uniustulusq; ensis super tamur suum pro,

pter timores nocturnos. Salomon regum omnium Israel er sapientissimus s opulentissimus,multis satellitibus er viris fortissimis yipabatur,ne ab inimicis circumue- viretur, delictos habebat sexaginta ex fortissimis Israel,quibus concrediderat nos turnis vigiliis curam sui corporis, a quibus pendebat salus suaevit' er tuto illis militi bus esse, b omni armorum praesidio instrustis protectus, in trans aurem dormiebat. Quem existimo securumsi allegoriam praefigurasse Christum, tranquillae pacis autborem primarium, de quo scriptum est, Irae Ulpax nos ,ra, qui fecit utras unum, O medium

parietem maceriae oluens, inimicitias in carne sua, legem mandatorc decretis euacuas, ut duos condat iv flemetipso,in v nouum homine faciens pace, i reconciliet ambos iu no corpore,&o: per cruce interjiciens inimicitias in semetipso. Ovellies evageliduit

ici si qui longe fustis, O pace hs qui prope tuonia per ipsum babemus accessilam

o in no spiritis ad patre. Huius aute regis pacisci lectulus, i requies, se recisa a malis quiesces, sua elegit dominus Sion elegit eam in habitatione Ai.Haec requies mea inseculilsecuit,hic habitabo quonia Aegi eam. Et huic Salomoni hi tuu facimus, uado morti atavitio, carve, a terrenis muA AFeriis, O sollicitudine quiscimus. In sexagenario aute numerosiqui totus suis partibus constat, sper denari si as edit merito exsortissimis iris describuntur, qui praesente domino in ecclesse custodia defigvantur, ad

quam dicitur per prophetam, Super muros tuos Hierusalem custodes constitui, tota dieta nocte perpetuo non taccbunt. cuntur etiam sexaginta fortes, apostoli, mari ros,m.iij.

140쪽

D. COMMENTARII Io. Ast postri

er optimi ecclesiae Zoflores O contionatores, quorum Aligentia, ludijs, anssis bo-

miliis illus ratur domus dei, O in dies clarior euadit. Per denariu, decalogum legis, au- Gregoti . tbore Gregorio,accipimussenario vero, intelligimus totum tempus, quo deus sex di

bus operatus est. Sublimius hac meditado dicemus, huiusmodire iris fortis'mis adumbrari nobilissima corporis mestici membra Constituit enim spiritus sanctus csui nos congessit in unum solum hominem,nes effudit omnes virtutu dotes,nes omniagratiam munera diuersos ecclesiae assertores. G tutissimos protectores ne obuolui possit ecclesia, O illaqueari callidis Amonu casibus, Odecipeis. iosa enim civiuit Paulus

x. Corint.b. posuit deus in ecclesia, primu Apostolos ecundo Prophetas, tertio doliores,deinde Oh LPMs tutes exinde gratias curationum, itulationes gubernationes, genera linguarum, interpretationes sermonum,bi ladius est verbum dei. Vivus es' enimsermo Di Hr efficax, O penetrabilior omni gladio ancipiti, Opertingens usque ad diuisionem anime, Hebr. . ac spiritus, compagum quoque,ac medullarum, O dii cretor cogitationum S intentionum cordis. Et AglaZiis, sensibus spiritalibus,quibus aduersus daemone decertamus, Epheta. loquitur Paulus ad Ephes os dicens, Induite vos armatura deitat postis stare aguem sus insidias diaboli quoniam non est nobis collussatio aduersus carnem Osanguinem sed aduersus principes O potestates,aduersus munA rectores tenebrarum bam, contra spiritualia nequitia in caelestibus. Propterea accipite armatura dei t postis res si re in die malo, b in omnibus persessi stare. State re succinSti lumbos vestros in veritate, O induti loricam iustitia. O calceati pedes in praeparatione euangelii pacis,iet

omnibus sumentes scutum fidei, in quo positis omnia tela nequissimi i ea extinguere, ergaleam salutis assumite Ogladium sipiritus,quod est verbum dei. Et illi subita

bella spiritalia aptissimi, qui nouerunt carnali concupiscentiae obluctari, O repugnare. er eum supersamur suum comose baiulant,qui in raenes assitus,er libidines, temperantia O frugalitate mortis cant, OUFJue aus era vita insultus carnis er aculeos frangunt. Ferculum secit sibi rex Salomon de lignis Libani, columnasius secit argenteas reclinatorium aureum aseentum purpureum, media

charitate constrauit propter filias Hierusalem. Ne ballucineris, nomine feraculi, exprimi epulas O cibos lautissimos: ferculum hoc in loco dicitur, gestitorium, ex qui transtulit ex septuaginta interpretibus, gitferculum graece habetur.*: p, id es , Exod.3s. ferculum fue gelatorium. Et hic disserit Salomon de tabernaculi extrui lione, quod prompti mis populi donariis illustratu es ,cui dominus praeceperat, feri tabernaculum s dei. Sin honorem dei er cultum, extrussum est, quod dictu est ferculum a ferendo, Lymium quasi fericulu, ut placet Lorano, quia portabatur a leuitis, O deferebatur de loco ad Nume. . Iocu. O in Hebraeo habetur, papili ione fecit sibi rex Salomon. 3 aute papillio domus portabilis de lignis Libani,qua sunt imputribilia Domus dei, quae 3 columna. 86b-x.Timol. 3. mamentum eritatis,fulcitur fundamento imputribili, quod est Christus. Fundamen, Corintius . tum enim aliud nemo potest ponere praeter id quod positum est, quod est Christus Issus. Et apostoli sunt haec struitura er aedificatio, quae ne psuminibus nas ventis con- , h. r. cussa collabetur undata enim est bac domus super irmam petram. Hr huius infignis

SEARCH

MENU NAVIGATION