Commentarij Ioannis Arborei Laudunensis, doctoris Theologi in Ecclesiasten, ... Eiusdem Commentarii in Canticum Canticorum, ..

발행: 1537년

분량: 189페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

141쪽

iNCANTICVM CANTICORUM.

aedificij columnat O fulcra ulgebuvi perpetuo in regno dei. Ex eo columnae illius ta- Apostoli S doctores cui Paulus dicit ad Galatas,Cum cognouissent gratiam dei,Ia Galatia.cobus,Cephas, O Ioannes, qui videbantur columnae es extras mibi O Barnabae A. derunt societatis.Dicunt nonnulli hoc ferculum, esse carnem humana, quam Deus ibi fabricauit,in qua delituit Chris usM homo homines alloqueretur. t enim consules bduces, dum procedunt, in ferculo sedent,per ipsosque negotia mundi reguntur*c friurarae humana, Deus conuocando recisam sanctam erculusibi fecit quo quidem non

mundi negotia sed caelestis regni documexta mauit. Recbrumatorium aureum, propitia Exo Lastorium erat nites auro,quod erat quas sedes dei: aureum quidem quia totum erat de Exossis

auro purissimo. Et qui sublimia dei mysteria intelligunt, onceram C risti doctrinasti

profitentes O verbo er opere, elut aurum in ecclesia refulget. Ahesum purpureum, vocat praedictum velum, eo quod in columnis erigebatur in altum. purpureum qui&m, quod erat ibi varietates purpura intertextae.Hoc nonnihil habet arcani, quod eximiam

mare rum perfectionem in effusione sanguinis praefiguret. Mediavero charitate cov. structum es quia possvclum intra hanctum sanctorum superpauimentum erat arca,

in qua erant tabulae, burna aurea habens manna, ervirga Aaron, quae 'onduerat: haec autem erant diuina charitatis erga populum ingitia, idcirco addidit prooterjbas Hierusalem, propter scilicet populum I raeliticum, cui Hierusalem metropolis erat futura, pro cuiusplute ante oropitiatorium Febant a summosacerdote orationes. Elis

Christus nulla alia caussa ista omnia eccles et ornamenta construxit. nisi quia dilexit Ephesis nos, et tradidit semetipsum pro nobis oblationem O hostiam deo, in odore suauitatis, ut ad caeleste reclinatorium, multis laboribus, aerumnis,flagellis verberibus fame siti, eculeis et carceribus perueniremus, Oper gradum purpureum ostenderemus. Egredimini & videte filiae Sion regem Salomonem in diademate, o cor nauit illum matersia in die desponsationis illius.&in die lititiae cordis eius. Ad contemplanda huius msseris secreta,rudes, quallidi, Oscelerati non conu Stos babent is ad discretionem boni Hr mali. Egredimini Diae Hierusalem, di optimi Cbristi ai lutulentis vitiorii facibus, de caligine mussi e maledictiovis, increJulitatis, et perfidiae domo,advi,

dum Christum in humanitate, quam de purissimvirgine suscepit, in igni diademate

coronatum, Sin paternae maiestatis dextera collocatum, ut dixit Caiphae, O caeteris Matinita

Iudais,Amosovidebitis filium hominis sidentem a dextris irtutis dei, Ovenietemia nubibus caeli. Et aliubi,disserens de extremo iudicio, dicit, videbunt Fliu hominis si mrtui . nientem in nubibus caeli, cum virtute multa, O maiestate. Et prius dixerat suis distipulis, Filius enim hominis enturus est in gloria patris sui cum angelis suis,&tunc rel tunicuissecundum opera eius. Aliter quidam exponut buse locum,Semper ae ocu

142쪽

e COMMENTARII IO. ARBORE F

Iis babetesnliae anima,regem Salomonem,pacificum nostrum, qai Christus est, quemadmodum passiovem sustinuit genus humanum ab interitu liberaret injicite eum in diademate quo coronauit eum mater sua illa spinea corona, quam capiti eius Synagoga superposuit,trum die desponsationis eius,quet primum facta est in lege,cum irae sponsa ab optimo legumlatore dotalia munera accepit. Universam tamen ecclesiam ibi

Christus despondit, quando in ara crucis,omnes in se credentes edocuit: tuos etia Pau- a. tint. n. lus despondit mi viro, pirginem cassam exhibere Christo. Et cum Christus fuit a terra Damia- exaltatus,omnia ad se Fumattraxit, quod certe nobis maximum latitiae argumentum

praebuit. Nouit enim raris his summam gratiam, quam nobis sua passione condonauit, cuius bres iis nossea omnia studia debent referri acceptissima. ARGUMENTVM QVARTI CAPITIS. Sposui iesissimam sua ponsa imaginem, b elegautissima natiuae pussc,ritudinis

liniamenta,non solum exquisitissimo penicillo erumctiam noluis coloribus, O felectis simo artificio depingit,quam a castis fruerecundis oculis, atque a reliquo totius corporis candore,magnopere commendat, a cuius ore nihil egreditur, quod non suauis semo melle dulcoratius, S ambrosio mali punici odore longe fragrantius, s ea corporiser animi munditia nitet M de pulchritudine O castimonia iure possit cum ipsis imtutibus contendere, nihilque in ea de erari potest, quod non fit omni ex parte beatum Q md me hercules felicius unquam, O optabilius sonso contingere potuit,quam ivuenisse sponsam, in qua nulla est macula, nullus turpitudinis navus, nulla denis ruga:

sed omnia sano in ea, tanquam in ovevus issimo fore absolutissima sunt.

CAPUT QUARTUM.

fi Vam pulchra es amica mea, quam pulchra est Oculi tui columbarii, absq; eo quod intrinsecus latet. Capilli

tui sicut greges caprarum quae ascenderunt de montes Galaad. Dentes tui, sicut greges tonsarum, quae ascenaiderunt de lauacro. omnes gemellis talibus. & sterilis non est inter eas.Sicut vitta coccinea labia tua:& et quium tuum dulce. Sicut gmen mali punici, ita genae tuae absque eo quod intrinsecus latet. Sicut turris Dauid collum tuum, quae aedificata ea cum propugnaculis mille clypei pendent ex ea omnis armatura tarua, sicut duo hilpiret dies. & imyrrhae &ad collem thuris.Tota pulchra es amica mea,& macula nontium. Duo ubera tua, sicut duo hinnuli capreae gemelli, qui pascuntur

qui ea

in liliis, donec Hiret dies, & inclinentur umbrae. Vadam ad montem est in te.Veni de Libano sponsa mea, veni de Libano, veniet coronabe ris de capite Amana, de vertice Sanir.& Hermon de cubilibus leonum. de montibus pardorum. Vulnerasti cor meum seror mea sponsa, vula rasti cor meum in uno oculoru tuorum. dc in uno crine colli tui.Quam

143쪽

iN CANTICvM CANTICORUM. eti

pulchrae sent mammae tuae seror mea sponsal Pulchriora sunt ubera tua vino,&odor unguentorum tuorum super omnia aromata. Fauus distilis Ians labia tua sponsa. mes & lac sub lingua tua:& odor vestimentorum tuorum .sicut odor thuris. Hortus conclusus. seror mea sponsa: hortus conclusus, sens signatus. Emissiones tuae paradisiis malorum punico. m. cum pomorum fructibus. Cypri cum nardo, nardus & crocus, fiastula,& cinnamomum cum uniuersis lignis Libani, myrrha & aloe cum omnibus primis unguentis. pons hortorum, puteus aquarum vivetium, quae fluunt impetu de Libano. Surge aquilo.& veni auster,perfla horatum meum. dc fluent aromata illius.l Vam pulchra es amica mea quam pulchra est Oculi tui coluisl barum absque eo quod intrinsecus latet. Eo sesus amore trum suam Uluat i non satis possit eximiam eius pulchritudium commendare,quam non follim vocat pulchram,elegantem, O decoram, Arerumetiam mira cum

quadam repetiti sermonisgratia omnium pulcherrimam ermundissimam praedicatsed haec suam babent bis loria. Sublimiori philosopbia,arcanum hoc excutiendo 'sterium, dicimus ecclesiam abstersis vitiorum sordibus, O abrasa inueteratorum scelerum consuetudine, mirum tu modum Christo placuisse, suam a gemina pulchritudive laudat, s dei scilicet de operum,aut 1 praedicatione, O bonestis vitae officiis. Primarij etia ecclesiae antis lites duplici bonore digni sunt,modosiisprafinis verbo et opere. citenim Paulus ad Timotheu, n bene praesunt presbyteri, duplici bonore digni habean- r. motis tur maximi qui laborant in verbo S dos trina. Nec absurde conferatur oculi sponsa, oculis columbarum: nam quemadmodum columbis nihil es implicius, nihil dem p Ω-nignius, ita hac nica sponsa Chri sto amicissima, nihil est simplicius,nihil purius, nihil denlapsanctis viris tractabilius qui nec sua nouerunt extollerestusta, nec optimis aliorum operibus er monimentis inuidere. Poro in prosperis non superbi unt,nec insolescunt, nec in aduersis deiiciuntur, et illibata conscientia, ac puritate ita, magis deo quam hominibus placere contendunt. Mibi Paulus columbinis oculis exornatus, praeclare visus est dixit e,An quaero hominibus placere si adhuc hominibus placerem, Gri- Galatii.

si seruus non essem. Voluit et ecclesia soli Christo placere,,uic soli sponso indissulubi

li nexu adhaerere, nec uos unquam oculos elato supercilio ad praedam huius instabilis secus in texit,nec instar ultum inbiauit cadaueri, O hisce temporaneae vitae opibus O bonoribus edi cerasui sponsi amore cotentavixit:quam cit conjure posum admiratur Cfri Lus er extollit,non solum a candore corporis, verumetiam S animi.euius mundities O bonestas, non tam sub omnium oculos posita est,quam qu)d i'tro sus S in intimo mentis recessu lateat.Idcirco apposite dictum est absque hoc quod intrinsecus latet. ita* miram quandam exterius prae se fert aliam. Laudatur quippe eximia corporis forma O pulchrituD, qua plerunque non tam alliciuntur oculi,quam rapiuntur,magis tamen animi pulchritudo Hr venustas extollitur. Illa siqui Je tandem

si rescito perit, bac vero perpetuos et O durat, diutiuse persi St, cum eum -

144쪽

Cap. . COMMENTARII IO. ARBORE I

ro ... lica pietate Osapietia illustratur. Omnis quippe caram faenum, O omvis gloria eius

i. - 'AE rarumquam fossaeni: exaruit fanum, Osos eius decidit. Verbum autem domini, manet r. Peri. i. inarternum. Capilli tui sicut greges capram, quae ascenderunt de monis te Galaad. Galaad,aceruus testimonii interpretatur. Massica ei laudo intellige tiam possurumi per capillos, illi qui ex circuncisone crediderunt, de ignari: bi ascenderite de monte Galaad, quia per testimonia sacrarumscripturarum uenerunt a Uem. Ex primitur O capillis, ornamentiu capitis, O praesertim tu mulieribus. Mulier enim, sic x. rint. n. mam nutriat,gloria es illi,quonia capilli pro elamine ei dati sunt: oblectavid pomsum cinnamei, O aurati huiusce sponsae capilli, O crines multifidi, O compestissima

ordine distincti, tius patent O distenduntur,quam greges caprarii. Et idcirco secura- dum allegoriam, Ecclesa populum illum in ornamento quammaxime habet, qui ex circunc iove primitusFidem amplexatus est. Aut mauissentiles intellige,qui diueditis sitis facultatibus,certatim contenderunt adorare Cbristum in cunis iacentem, b co temptis fortunae bonis, ac relictis parentibus sequuti sunt dominum de quorum matre o. ii . Piptum est, tartares trilis, quae non paris,erupe b clama quae non parturis,iuia Fu

res sunt j lii deserta, quam eius,quae babet virum. Sed paulisper ibi emas, militud,

iii, de capillis, o gregibus caprarum adductae.Quemadmodum cupra ascenderat, creuerunt in magnum numerum, in monte Galaad, per generatione carnalem: ita Arbs iani, in copios simum numerum creverunt, per regenerationem spiritalem cilicet per sacram baptis mi ablutionem. Et num adnotare licebit huic sententiae commodissim Nume.si. quod in monte Galaad, b in tota terra Basan, quae huic moti adiacet, magis multis, catur greges c rarum quam aliubi icut accidit ni regioni O terram it aptior ad generandum,altera, O longe fertilior. idcirco terram illam petierunt dii Rube inforarem, tanquam maiores: non absone igitur capilli ecclesia,fr Aristiani,qui in maxima

creuerunt numerum,conferuntur gregibus capraru. cum enim pracepta legis rumius

tur, Os de caelestia contemplantur,munda sunt animalia,quae caprarii instar, alta a sublimia depascuutur animo. Dentes tui. sicut greges tonsarum quae ascenderunt de lauacro omnes gemellis fietibus.& sterilis non est inter eas. Dctoressis ovibus nihil albius ita Euangelistis, solis, O DStoribus exuto eteribo

mine, O detonsa sordium omnis iugi scabie,nihil purius.nihil denique candidius qui cibum praemansum aliis impertiunt, s spiritalem alimoniam e sacra Euchari iam se collestam amelicis largiuntur. cendunt autem de lauacro, cumsonte barismatis abluti, O viuis aquis repurgati,in sublimem euangelicae philosophia intelligentias u bulbuntur, Osubuecti delicissimam beatorum sedem conscendunt nec simplici ciaritatis, aut j dci faetu distarumtur, sed gemellis, ergemino cbaritatis erga deum O hominem partu locupletati ditissimos misericordiae thesauros effundunt omnibus,e aperia is

Mattiuis.& circo rebus omnibus assuentes, erilescere non polliunt.Habenti enim cit scit C hyus in euangelio dabitur, Sabundabitnei autem, qui non habet, O quod videtur ba- Augustinii, bere, auferetur ab eo. Augustinus proferens hunc locum, libro a. de Zostrina chri laxa,

capite d. stadit quantum habeat roboris er mometati, eratio jurata in sacris literis,

145쪽

iN CANTICVM CANTI CORVMe eti

bi dicit, banc exponedo militudium,Dentes ecclesia,esefiuctos qui praecidunt ab moribus homines, O in eius corpus emollita duritia, quasi demersos transerui. Oves eo Atonsae fiunt, qui oneribus secularibus tauquam teribus depositis, ascedunt de Iauacro,id est, de baptismatem creent omnes geminos, id es duo pro Yta dilectioni se O nullus est ab is sanisso frustu sterilis. Sunt qui dicunt, praesentem hanc enarrates historiam, in rcgione Basan calidissima greges ovium lauari in aquis,qui cum primum

liti fuerint, ascendunt in montem Galaad, o caeteros montes circumadiacentes, ei itas uni oues admodum albae o pingues, si in tantum crescut numerum, nulla, careat proti,imbgeminos pariunt foetus, praeter consuetudinem ovium O caprarum, aliarum regionum. Nec megiocris haec est laudatio in faecudissima chris lavorum propagatione. Primum dulci comparatione tonsarum t dicit Ambrosius libro node iis, qui mysteriis initiantur,cap. . pras enim ei in altis pasci sine periculo nouimus, O in praeruptissecuras cibum sumere.Deinde cum tondentur, deonerari super suis. Harum gregi comparatur ecclesia, multas in si habens animarum virtutes quae per lauacrum super-

sua peccata deponant, qua mys icas dem, O moralem gratiam deferant Chri sto, quae crucem domini Iesu loquatur,in iis formosa esst ecclesia bata ille. Sicut vitta cociscinea labia tua & eloquium tuum dulce.Coccum, color sanguinis ita re cinea, mitra dicitur. Raab illa meretrix quae saluari meruit, O Israelitico populo associari, coccineum funiculum, in signum salutis, perfenestram suae domus appendit. quapropter bac pens culatim explica D mysteria, dicimus, illoru labia esse coccinea, e valde decora, qui cruenta Chri ii mortem, ei sanguine,ob naturae humanae reparationem usum, iugiter praedicat,nihil p existimat e dulcius inuenisse quodpalam apud Ari-yianos sequi 3 sint. O decantare: sicut ere Apostolus ait, Nihil me arbitror inter vos scire, nisi Christum Iesum, d hunc crucifixum. Per coccum, etiam flamma charitatisoaulbore Cretorio intelligitur,qua praesitatores ardent, ei per eos alis accenduntur, per quos eloquium sanStae ecclesiae dulcoratur. quia dum,quae dicunt aciunt,pra dicationes suas hominibus,quasi sapidas escas apponunt. haec ille. Nec quidua babes, quod cum cassis obriis blaere aureis Chri sti S eccisiae, eloiuiis conferre possis. Et licet se-. xanima illa oratorum eloquentia, e suada medulla plurimum habeat energiae O momenti ad exercendos hominum a Veictus,ad devip persuadendum S oblectandum, ut totum homine asse alliciat rapiat det pertrahan minus tamen potes , quam sacra,compos ta, O temperata Christi eloquentia. Illa squidem suos babet sucos, mille e verborum lenociniis illitas,quos popello, O ignauis diuenditate haec a fuco fucat Equesermonum blandimentis, O laruata sapientia abhorret. Illa urbes, O augustissima regu --titia tu strat O incoliti baec vilissimo contenta est tuguriolo er tenui ca uia. Illa drai. que sua dilatat phlalicria, b primas bonorum partes ambit, sua svulgo phaleras, nec sine verba sui nominis lai tantia ostentat: haec ver o bonorum conleptrix,res bu- manas et caduca quaeque ac fluxa despicit,ni,ss p docet quod non si favissumstabcum S sncerum, qua quisquitur, versatilem fortunae rotam ridet, nihilque putat bibi esse iucundius, er expetibilius,quam Christi ad eum de bac mira cloiuentiaseri

Ambrosius.

Iosue Esi. tintit Gregorius

146쪽

mutet,ix. ptum ess in Deuteronomio, Concrescat in pluuii doctrina mea uat ut ros eloquium ivis. meum. De hoc etia eloquio dicebat Iob ad deum, Ponam eloquium meum. O Psalmogra Psalm.D. pbus, Eloquia domini elotura casti,argentum que examinatum,probatum terrae pii

Psithir. gatum septuplum. b aliubi, Eloiata domini tuae examinata. O rursum, Quam dubPtam. ni. cia faucibus meis eloquia tua. Sicut fiagmen mali punici, ita genae tuae absque eo quod intrinsecus latet. Iu genis rubore perfusis recundia . in malo v ro punico,Christi passio exprimitur. Illi igitur in facie ecclesia decorem obseruat,qui comitanteverecundia castitate amplexantur,eiusque studium ire colunt. Habet et sponsa ruborem ingenis, cum sacramentum dominicae crucis, verbis fatetur. Osactis probat. Aut genae ecclesiaesunt sancti mari res, qui imitando Christi passionem, roseo sanguinissui decore persa'durumtur, a que etiam eo, tuod intri secus latet,scilicet prater castitatis O mari ris meritum. Fragmine Fiue Paracto mali punici rubicundo, O cortice exterius puniceo,voluntas martyris de brumatur, quae facto laudem meretur. De natura Ovirtute mali punici,abunde disserit Plinius libro as.cap. 6. Sicut turris Dauid collum tuum, quae aedificata est cum propugnaculis mille Hypei

pendent in ea omnis armatura fortium. uid extruxit turrim altissimam iuxaegum s. monte Siou, t esset specula ad praeuidendum inimicos eminus mirates contra Hi

rusalem, quam multis armorum praesidiis muniuit. M ab hostibus ciues facilius protragerentur. Hac autem arce S turri estissima, adumbrabatur excellentissimus Apostolo rum flatus,qui in eminentissimo b diguitatis O doctrinae loco constituti, eluti ocu latis imi speculatores circunspicerent,qui nam ecclesiasticam arcem inuadererat, bin uictissimum euangelii propugnaculum concuterent tuorum tela, gladios, enses, O monimenta omnia,diuino adiuti subidio,perfregerunt Hac drai. y turris dici potes per

sitio is dbib ina sanctorum,quae non a se, sed a Christo aedificata es , cum propugnaculis, tumsacrarum scripturarum res immiis quibus haeretici O in deles debella,

tur. Aut conuenienter, hac turris, dicetur canonica cum veteris, tum noui testamerati

s riptum,quae per spiritum passu'clut turris excelse construita esst, tu qua mille prudent di pes: quot enim sunt in diuinis libris praecepta, toti uni nostrae Uri, vos que pectoris munimenta,quibus protecti, aduersus callidissimas daemonum insidias, O pestilentissima haereticorum dogmatas amus S rei limus. Et hic numerus, per pleri-Ptam. i. . tudinem v niues tatis, O b perbolice accipitur, sicut in Psalmo, Verbi quod mandauit in mille generationes, tanquam diceret, in omnes generationes. Hunc enarrans i

Grego ita. cum beatus Gregorius dicit, Bene igitur sicut turris Dauid, collum sanctae ecclesiae Z citur, quia victi praedicatores procul venientes bos essen ecdes a peculantur, bfortiter resistunt i quid in ecclesia laedere conantur, O libere terreva despicientes,c Iesba contemplantur. llum ergo propter bos tum speculationem, turris notio propter sortitudinem. O cum propugnaculis, turris Dauid aedificata esst, quia sancti praedic

tores contra aduersarios homines i necesse si,miraculis armatur: contravitia autem

se clypeis muniunt, quia nes ritualibus hostibusuccumbant irtutibus se defensivi: in quibus omnis armatura fortium IemAt, quia quisquis bos iura cretis sortiter res

147쪽

iN CANTICVM CANTICORUM. ets

sere vult, in eis exempla videt, quibus armatus hostesstrenue let superare. Mille autem hic, pro perfrictione ponitur, quia in millenario numero muta numeri perffii complentur. Hac ille. Duo ubera tua sicut duo hinnuli capreae gemelli. oui pascuntur in lilijs,donec aspiret dies & inclinentur umbrae. Duo eccisa bera, duo sunt testamenta, duobus hinnulis capreae gemellis id est,duobus populis coaptata,circurifonis scilicet, O praeputis,ex peccati traduce natis: quae tamen pascuntur in liliis, dum sanctorum exemplis, effava doctrina proficiunt quibus praeses tisunt aliquado duo duces, Petrus scilicet, O Paulus: illis uidem creditu est circuncisonis euangeliu, huic vero praeputii. Donec quidem aspiret ales, O inclinetur umbrae, boees donec beneficiis Christi, et amplissima gratia nobis collata antiquatisveteris testamenti umbris, O nouosole Chri ianis oborto, absorbeatur, quod mortale es . V dam ad montem myrrhae,&ad collem thuris. Hoc monte, altissima vitiorum morti alio, er colle thuris jublimis humilitas exprimitur. Et sensus est,coniungar illis qui carnis vitia morti ando, O detersis lachramam fonte sordibus, in summum irtutis fastigium conscenderunt. Tota pulchra es amica mea, & macula non est in te. Eam Fbi sponsa murumilitiam praese fert i ne quidem ulla unquam labecula foedari O coinquinari potuerit,nec sola facie nitetsed toto corpore, quid dicam corpore imo eximius er corpori S animo candor ius: nec tam dicenda est pulchra, quam ipsa pulchrituD Hoc si Ni dramatica bifloria. Accommodemus O banc muditiam ecclesie,de qua dicit Paulus ad Ephesos viri, dilipite xores es ras cuter Chrsus dilexit ecclesam, O seipsum tradidit pro eam illam sanli aret, musans eam lauacro aquae in verbo itur, t exhiberet ipse Figloriosam ecclesam, non babentem maculam aut rugam aut aliquid huiusmodi, sed ut fit sancta ta immaculata: necfolum in mari ribus sancta est O pulchra, sed etiam in cossessoribus,eruditis viri nibus, iocontinentibus, remosynariis, ac famitentibus. Sed obreperet facile scrupulus,cum tota ecclesia precetur bi codonari debita, quomodo caret labe er ruga oramus enim t animi hordes abluantur,er quin ima ritia. Dicam hunc discutiam scrupum, quod ab Ume didici, qui homilia heruda, in primum lucae caput ad locum illum, Erant autem leti ambo in covspestu dei docet bifariam aliquid es ne peccato: alterum fit, nunquam omnino peccasse: alterumvero,desi e peccare. Primus modus nulli competit puro homini, vis dei gratia a lapsu praestruetursecundus piris faustis, O beate viventibus,accomodaturseri enim potest,t qui ante deliquerit desierit peccare,osne precato esse dicatur. hac forma dominus noster Iesus Christus Ibi exhibuit gloriosam ec- defiam non babentem rugam ne* maculam, quam furo baptismi lauacro repurgauit,

ei sui sanguinis est fove abluit.nec ab Origene dissidet Augus inus, dice'ssermone 1'.

de verbis apostoli, Licet recisa non habeat rugam nes maculam,nunquam tamen est in hac via sive peccato quotidiano, id est niali. nam precando deum dicit. Et dimitte nobis debita nostra: er libro secundo, retractationum, capite i8. dicit, Non ita accipiendum est ecclesam non babere rugam, nes maculam, quas iam fit sed sua praeparatur si,quando apparebit etiam gloriosa. Nupc autem prorter quasdam i orantias, e

Augustinus.

148쪽

COMMENTARII IO. ARBOREI

infirmitates membrorum suorum, babet unde quotesie dicat, Dimitte nobis debita no D a. Plura de hac rescrip mus libro s. nostrae Thesophiae,capite d. Veni de Liabano sponsa mea, veni de Libano. veni: coronaberis de capite Aman de vertice Sanir & Hermon, de cubilibus leonum, de montibus pardo,

rum. Libanus candor interpretatur, Se dealbatio: Amana, inquitas: Sanir lucerna: Hermon, consecratio. Sunt qui dicunt Amana,esse montem Ciliciae, Sanir O Hermo montes Iudaeae in quibus leones habitant. Aut haec tria, dici nomina montium tra Iordanem ex lentium. pita montium, Ut principes:cubili leonum verbia magnatum

exprimitur: ec montibus paesorum,crudelitas maligni spiritus ob ocribli simulatorum hominum. Vult igitur sublimis haec allegoria,ecclesiam candore O puritate sacribaptismatis,ac esse nuptiali exornatam, ad Christum contedem nisi enim quis puri se Mum candorem in sacro Christi lauacro,suo peccata abluuntur, perceperit, ad Ornsium proficisci non potes . Vnde siriptum est, Asperges me domine hysopo, S mundabor.De Libano ergo anfla ecclesia ad coronam venit, quia in Chri li baptismo idem percipit sub qua, cum Chris i gratia,meretur,ut praemium aliquando obtineat. Et ponsus ter hortatur suam sponsam, i veniat. Nam tribus ins ut avirtutibus, de scilicet, pe, O charitate, amplexibus sui sponsi summa cum voluptate perfruitur. De fide enim dicitur, de mundans corda eorum. O iterum,Sine De impossibile esst deo placere.De spe, In te Zomine peraui non confundar in aeternum. O iterum, Spes non consuetdit. rubus, iis in te sperat, O derelictus est in charitate Si distribuero omnes fa-r.Corintiis. cultates meas in cibos pauperum, erat tradiaero corpus meum,ita ut argeam,ctarit

rem autem non habuero, nihil hum. Potest S aliter intelligi, quos ter dicat ponsus e ni: prim o, venit sponsa ad sponsum in carne per bona operasecund o,aboluta carne,ad percipiendam vitam aeternam:terub,recepto corpore, adseuedum post resuri sitionem Ierfectis gaudijs. Pro ratis autem Sei bos libus, Missa daemonum lupa, debellatis eonibus, domita superborum arrogantia, O concussis pardorum ac cruselium montibus, immarces bilem, ac immortalem coronam nanciscetur. Nullas quidem coronab rios restilla,quae dehonestissimogenerosissimi certaminis laboreparta est. Idcircor ,.Timo. . Ne dicebat Paulus,Bonum certamen certaui, cursem consummaui fidem heruaui, tu reliquo repos ta est mihi corona iustitiae, quam reddet mibi dominus, in illa die iustus iudex:non solum autem mi, sed ex ijs, qui diligunt aduentum eius, quos Christus posscuis am improborum iniquitatem illuminat,consecrat,ips p coronat: illorum p humilitatem optimo penset praemio, qui superbos pro rarunt, O erectum elatorum superci-Ecita, .. sum subiugarunt. De quibus scriptum es , Omnis vallis implebitur, er omnis mons e collis humiliabitur. Illi vero de cubilibus leonum veniunt qui de magnis cis ac amplissimis regum palaths, ad amplex D derive lium cursitant: de montibus ero paradorum qui Uatis arrogantiae uitibus, O reli Stisphilosophorum stud. mas a cura animi implicitate ad Christum properavi. Et quia pardi variegatis coloribus gestauin cute maculas, clanculum tamen obtectas, pocritae, montibus pardor, designari posssunt, qui assestata laudis gloria, O praetextato religionis candore, pietatem, e vitae

149쪽

IN CANTICUM CANTICORUM.

functimoniam Mulant, qui amavi iv I vagogis,er in avgulis platearum stantes oma Mat. 6.8tas. reret ideantur ab ho minibus, qui denis comedunt domos visiarum, oratione lovga antes. Vulnerasti cor meum soror mea sponsa, vulnerasti cor meum in uno oculorum tuorum, & in uno crine colli tui. Exprimitur hic tropus,

O modus loque'di, quo ardentissimus sponsi erga suam sponsam amor Evoscitur, nec quicquam expressius dici potuit et elaboratius,quo feruentissimum amoris lucendium pateferet: hac ardenti fama aduritur sposus, vec abfip corculo suae parumsue viuere potest:quicquid pestat, in sua eius ivxum est,nec quicquam animo versat, quod nou

hunc spiret amorem. Nonnihil hic latet arcanum. Defiderium repurgandae eccisae, Seripiendi oues avoracissimis luporum morsus, psitus C,risti, em cor illibatum transse fit. Sita vulnerauit ut ne quidem borula quieuerit. donec pro amicis suis animam posuerit: Bovus enim pastor animam suam dat pro ovibus suis. atque iterum, Maiorem Ionia..hac dilectiovem nemo habet,quam ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Et in 'Ducerce Alcissionis oculo vulneratum est cor spons, quod sponsa, Fue ccxlesia pretistarce fortunae diuitiis arterna boua amauerit, Opsipexerit. Vnde dicit propheta, Vna petii a domino, hanc requira At intabilem in domo Jomini, omvibus diebus ille meae. Et in vo crine collisen d hoc ulvus, quod non istuduerit ornari virum bilibus sed aeternis.aut forte, nus oculus er ciniis colli, es credentium populus: quem Chri sus ita dilexit ut atrocisimum mortis supplicium pro eo pertulerit. Quam pulchra sunt mammae tuae soror mea sponsal Pulchriora sunt ubera tua vino Nodor unguentorum tuorum super omnia aromata. Ne venustissimus corporis candor, O pulchritudo mamarum ac bersi te irretiat, Opis obuoluat pedicis,a litera ad spiritalem intelligentiam demigra, O ad intelligenda haec indisseria conuertas animum. Nomine maniarum, sani ii O admirandi doctores exprimuntur, qui brones fidei, frneophytos lacte nutriunt, donec ad perfectam morum probitatem euelli fuerint,suos taedem soliso cibo e lucabunt. Nos Paulus ad Romanos cohortatur,ut infirmum in D Ronlisi . de assumamus, non quidem in disceptationibus cogitationsi, quem usi ad tempus olusculis victitare. Per mamas etiam, hoc in loco conuenienter disessio Ai O proximi intelligitur pcr quas mcus fausta omnes sensus suos suaui Alei tione nutrit. cudeo tenacissim conglutinatur. Sed miraberis forsitan, havcsponsam esse sororem has a vehac te obturbet a biratio, dica hanc esse sponsam per Hem, b sororem per dilestiovem funt etiam lavius et eius sim carnis salte mesticae, O eiusdem animi. Nec menti- Gene,

tus ei Abraham, dixit: Saram esse sua fororem, quia erat ei propi'qua sanguiue,referens eam esse fiam fratris sui, ut dicit Iosephus, libro i .antiquitatil Iudaicarum, ca Iosephus. pite Eo. Aut etiam Loth di tus est frater Abrahae, qu od esset pius fratris eius. Itaque

ivsuit Augustinus lib. is de ciuitate dei, capite iv. Abraham uxore tacuit, nec tamen Augustinis. negauit, coniugis tuenda pudicitiam comittens deo, b humanas in sidias cauens ut bo-mo, quoniam spericulum, quantum cauere poterat, non caueret,nietis tentaret deum,

quam speraret in deo. Non defunt qui dicant, Abraham missice loquutum,cum dicebat Saram esse sua sororem,rumam eam vocabat famem secullium virtutem animi. Sed de

150쪽

Cap. . COMMENTARII IO. ARBOR pi

bae re plus satis Devberibus sponsae vino pulchrioribus,qua suauius spirat odoramAtum,quam pigmerum, O pretiosissima aromata, diximus in explanatione primi capitis huius libri,quibus Sapostoli, O apostolici viri designantur, quorum studia, labores. O merita fragrantismos balsam S aromatum odores longe praecellunt: b hic odor unguentorum super omnia aromata, dici potest distributiogratiarum, quae per spiria , Corint. ii. tum sanctum cousa est,quam Apostolus declarat, dicens, Atii per spiritii datur germo sapientiae alii sermo scientia secundum eundem spiritum, OV Aliter haec langueta dicuntur virtutes, quae a charitate proficiscuntur. Habent etia reprobi nonunquam aromata quibus redolent, quia tamen in studio charitatis non pers luntrere quicquam agere possunt,quod deo placeatnqui in borrendo illo iudicio dicent iuZici aequissimo, Do-

Matth. . mine in nomine tuo prophetavimus, in nomine tuo daemonia eiecimus, in nomine tuo

irtutes multasfecimus quibus respondebit iudex, Nunquam noui vos, dis Ate a me omnes qui operamini iniquitatem. Fauus distillans labia tua sponsa, mel de lac sub lingua tua: & odor vestimentorum tuorum. sicut odor thuris. Infauo mel latet, O cera videtur. Apposite igitur mellitissimasponsalabia auus P cantur, quia cum infragili humanae carnis pasculo latet sapientia, quasi mel in cera occultatur: quanso vero sapiens arcana rerum diuinarum mysteria aperit O reuelat, tunc favus dis illat. Docet O Paulus. thesaurum euangelicae sapietiae in vas Nilia, rint. . bus reconditum esse. Habemus, inquit, thesaurum istum in ab is fictilibus, MFublimitasAvirtutis dei, O non ex nobis: nec fulget illis illuminatio Euangelii, quorum mentes vitiis excaecatae sunt. Mel etiam suauissimum, quod in fauo latet, dici potes PColossi. plenitudo diuinitatis, quae corporaliter in Christo inhabitat, bvelamento precies ses et humanitatis tegitur. Aliter, fauus di hilans labia, expostio sacrarum literarum vocabitur, mellis Olassis dulcorem in se continens. In lacte, eruditio paruulo- i. rint s. rum: Aut dicit Paulus,Tanquam paruulis in Christo lac obispotu dedi non escam: in melle ero, solidior perfectorum doliriva exprimitur Ospiritalis diuinorum eloquiorum intelligentia: mel enim ceram distillatio Agulae bibliorum sententiae, mulitiplices sensus si laxi O pariunt. dicit ecclesia de hoc melle o fauo apud Ecclesa i-

Ecclesia. a . cum, capite vi fimoquarto, Spiritus meussuper mel dulcis. O Lereditas mea super

mel O favum. Labia sponse, sunt doctores peritissimi, qui multifariam sacrae scripturae intelligentiam patefaciunt O explicant: vestimenta Arreb eccles a quibus od ratius est nihil, bova sunt opera, quibus praecedeutium malorum turpitudo operitur, A si ne videatur. de quibus scribit Ioannes in Apocal es. Beatus qui vigilat o custodit vestimenta sua ne nudus ambulet, O videatur turpitudo eius. Et nobis opus est mundis O nitidis insimentis se in sacra Christi mensa discumbere velimus, O ad nuptiale conuiuium intromitti. Nec iniuria dixit rex summunissi qui fordida este amissus, in conuiuio discubuerat, Amice, quomodo huc intrasti, non habens vestem nuptialem at cum ille obmutuisset dixit suis mini ibris,ligatis manibus, b pedibus eius, mit- Matth. at. lite eum in tenebras exteriores, ibi erit fetus, Osbridor dentium. Multi enim sunt vocati, pauci ero electi. Eccles a is quoque nos monet, M vestimenta vostra At

SEARCH

MENU NAVIGATION