장음표시 사용
81쪽
debemus inungere caput vos bum, si nos rara mentem. Oleum eam babet naturam 3obis commodissimam M alat lumen, e fessorum resoluat laborem. l O oleum salutare S spirituale, oleum quidem exultationis, de quo Diuitur Davide Propterea xit Ptam. . te deus, deus tuus oleo exultationis prae participibus tuis: hoc oleo exhilarandus es vultus noster: habent O peccatores suum oleum quo inunguntur, O quod ius us detestatur, dicens: Oleum autem peccatoris non impinguet caput meum. Hoc habent oleum
haeretici, Seo cae ut deceptorum capita perfundere. Deinde monet Ecclesiastis trum, ut ita agat iucundam in sua lamore,qua amat perinde, carne sua, de qua dicitur is Prouerbiis,Ama illa eruabit te,amplexare illa, O circii dabit te. O haec est viri e Preue . . licitas, Splacidissimus 'oru labora fructus, in bacvmbratili vita,iuclide culpa pD- revivere. Ototis tribus debemus cotedere nostra insis ia,nos ris denim manibus, missu nobis reparemus, quod fecit Paulus nequodpia Eccles aegigneret offendiculum, i. r. .ec scis cum licuisset de Euagelio Muere, noluit tamen mi illa potestate,sed tutius putauit aequarevda arte propria, irae alimonia. Et eo magis O diligentius debemus in hac ita Ain o. incumbere labori,quo magis agnoscimus properisibus ad inferos,non esse relis tu paenitetiaelocu,nec humana ludia illicsua tam habitura. Nec dissentit ab hac sententia, quod praecipit Christus in Euagelio dices, eramini dum dies est,mniet nox suado nemo po I. F. terit operari. Verti me ad aliud,& vidi sub sole. nec velocita esse cursum. nec sertium bellum nec sapientiu panem nec doctorum diu trias, nec artificum gratiam sed tempus casuntq; in omnibus. Non semper qui v loci sin stadio currunt, optatum sui cursus j vem consequuntur. Nec tui tu agone christianorum dissicillimo ocessime cursitant, illustrantur corona. Abi feliciter suum auspicatis ut cursum, ante tempus tamen sii, wnAcantes bravium, defecerunt ire itinere. Mutardo S admodum pigro ivceduvi gressu quibus infelicia fuerunt uae cursuror auspicia peruntamen plerunm a s vlla virium ia tantia in opere perseuerates, aliis palmam praeripiunt quod plane expressit Paulus. Acens, Omlles quidem currulit, sed unus i. tinth.=accipit bravi u. Nec sui ferreis compedibus obuin ius es , O grauibus plumbi nexibus praegrauatur,aptus est ad peragendum cursium illum, quem Paulusgloriose absoluit, de quo gloriatur in domino, dicens Cursum consummaui, idem seruaui. Denique Vec sem- 1.Timoti .
per fortissmi quis et veros simi milites floriam assequuntur, nec propriis viribus incunt hostis,quibus cum nimium confidunt ab inimicis etiam bello inexercitatis expugnantur. Nec tam multis militum copiis obtinemus Ioriam, quam ope diuina.quod sacra os edunt literae. Cum enim Machabaei desperarent de victoria ropter numerosissimum exercitum principis Syriae, dixit eis Iugas, facile es covclusi multos Di i.Machab i. manu paucorum, et non est disserentia in conspessu dei caeli, liberare in multis ex ni paucis. Ionia non in multitudine exercitus, vis toria belli, sed de corio fortiiugo est. Ipsi munt ad nos in multitudine contumaci O superbiam disperdant vos Ovxores nos ras e filios nostros, frui spolient nos: nos vero pugilabimus pro animabus nostris O legibus nostris, eripse dominus conteret eos ante faciem nostra. Similiter cumj ij srael timerent incidere in mavus Pharaonis, dixit illis Moses,Domivus pugnabit Exoli :&iiij.
82쪽
pro vobis, ervos tacebitis.Acebat etiam Dauid Sauli, pugnaturus contra Collam, minus qui eripuit me de manu hovis, S de mauu si, ipse me liberabit de manu p&listaei huius Deinde dicit Ecclesia es,eum qui Fibi humanam arroga a ratiam, nouposse habere pavem di potissimum caelestem,nui per sapientiam diuinam cohortatem, Venite comedite tanta meos. O licet sapietes huius seculi aliquando fruatur pane,noutamen tuto, nec pleruns absque maerore O tristitiamecsemper eis suppetunt vitae necessaria. Nec doliti perituris latulltur diuitiis ex animi sententia:potius abundant viabus induiti quam Diti, ei fortuna magis adblanditur iis,qui nullo labore,nullis iisque ludijs rempublicam literariam iuuerunt, s illis sui totam avimi industriam,cou, tulerunt illu ravdis literis,nec qua labori, diligentiae Ostudiis pepercerunt,mi'uentis aliorum, nonnihil adderenn nec tamen diuites censentur, nisi mundas animi A. uitias in Christo collocent, O in bonis operibus. Docet O quae nuc diximus,beatus miselus ad Timotheum dicens Diuitibus huius seculi praecipe non sublime sapere, nec perare in incerto diuitiarum sed in deo tuo, qui praeibat nobis omnia abunde adfruendum, bene agere, diuites ieri in bonis operibus. Nec possunt viri docti O prudentes sibi comparare diuitias vis acceperint a domino, cuius unt verae diuitia. Et de expressissima diuitis ratione,loquitur Salomon in Prouerbiis, dicens, Est quasi diius cuni nihil habeat, Ocb quasi pauper, cum in multis diuitiis fit. Redeptio animae viri, Auitia sua,qui autem pauper es, increpatione non fusi vet. Quod autem dicit Ecclesastis de arti um gratia, ostendit artifices etiam solertissimos,non habere gratiam perma-nc'tem sed casuram quaesi sincero ali ci tui ei prudentia iuncta non fuerit,non est dicenda gratia, Nec a vobis pro 'Sta est sed a deo,cui innitensim est, em cuius praesio bene operamur.quod Paulus sciens dicit. Plus omnibus illis laboraui, non autem ego, sed gratia dei quae mecum es . er iterum,Cratia autem dei sum id quod sum. Ogratia eius in me vacua no fuit. In lania sum colligit Ecdefastis omittendo ocDe eo se neminem etiam ex nomenclatura felicium,habere quicquid optat, nec carere perturbationibus. O quia feruntur omnia incerto efflatu S euentu. no Zebemus figere ansi ram nostra spei in bis qui e cito fluunt dr euanescunt. Nescit homo fine suum. sed sicut pisces capiuntur hamo, & aues laqueo comprehenduntur: sic capiuntur homines in tempore malo, cum eis extemplo saperuenerit. Hanc quos sub sole vidi sapientiam,&probaui maximam. Civitas parua,&pauci in ea viri: venit contra eam rex magnus & vallavit eam, existruxitque munitiones per gyrum, & persecta est obsidio. Inuentusq; est in ea vir pauper & sapiens.& liberaui t urbem per sapientiam sua.& nubius deinceps recordatus est hominis illius pauperis. Q arandiu ignorat homo 'em suae vitae, O qua bora binc demigrabit, tandiu angitur curas iactatur naufragiis, S torquetur molestiis, S aduenit citius quam putabat tempus iudicii, tempus quidem luctus emululatus, O citius irretitur pedicis pallida mortis, quam piscis hamo, aut auis laqueo, Interpellabit res piscentiam, quando aduenerit dies illa horrenda, nec tamen exaudietur, diceturque illi, Pando tibi licuit bene operari, neglexisti, eru
83쪽
mea spreuisti mangata: tunc secernentur boni a malis. Nam quemadmoJum in sagena in mare demissa,concluduntur pisces O boni O mali: eligatur deinde bovi, S ma. Ii ac noxii deiiciuntur foras. Ita in consummatione siculi, avidi separabunt malos de medio iustorum, O mittent eos in caminum ignis, ibi erit fetus Si ridor dentium. Nec ab hac defectit fratctia, quod dicit Eccle, assicus, Filis babes, benefac tecum, Odeo dignas oblatioves offer. Memor es o quoniam mors non targat,b testametum inferorum, quia demonstratum est tibi:tes lamentum enim huius mundi morte morietur. Ante mortem benefac amico tuo, b secundum res tuas exporrigens da pauperi. Et rursus, Ante obitum tuum operare iustitiam, quoniam non est apud inferos inuenire cibum.Omne opus corruptibile in Ae deficiet, Osui illud operatur ibit cum illo. Et omne opus electum iusti abitur, O qui operatur illud, honorabitur tu illo. Hunc eccleS-s ae locv,attigit Augustinus libro uno de agone Aristiano,capite T. Aces, ubi piscis quando hamum non videns,=ca deuorarased cum piscator eum adducere coeperit Ai-hera eius torquentur primo, deinde ab omni laetitia sua per ipsam escam de qua hettatus est,ad consumptionem trabitur, sic sunt omnes qui de bonis temporalibus beatos se esse putant. hamum enim acceperunt, O cum illo sibi vagant furenici tepus seu tiant quanta tormeta cum auiditate deuorauerint. Laudat deinde Ecclesa es sapientiam viri pauperis O prudentis,qui sua prudentissima sapietia, b conflio liberauit ciuitate paruam, tu qua paucissimi erat iri,a fortissima O munitissima obrum dione regis potentissimi:ea tamen ciues ingratitudine, eaque execranda ingrati animi nota, iu-
is vim liberata ab hostibus ciuitate, ne quidem unus beneficii hostimentu beratiam pensuerit,nec memor fuerit illius pauperis sapientissimi. Haec certe diuinas pientia populum iustum, O semen fine querela liberauit a nationibus, quae illum opprimebant: iurauit in animam serui dei, O stetit contra reges horrendos in portentis gnis Quidam dicunt hanc paruam ciuitatem esse hominem, qui secundum stilosophos dicitur microcoseus, id es , minor mundus. hanc autem ciuitatem,rex magnus scilicet Ziabolus suis injijs O munimentis concussit O obegit,cuius tamen minacissimam o direm pluit homo interior, apiens s circum pestus,nec tamen eius benisvitatem Osumma beneficia agnouit homo exterior omnium ingratissmus. Aut haec parua ciuitas, reparatione totius mundi, est EcdeS:quae subdolis catad monum fuggestionibus obesa euast gratia Cbris icqui pro vobis fastus est pauper pericula obsidionis. Et cum hic pauper vicerit, O virtutem ac potentiam diaboli imminuerit, is unus reperitur, qui ei agit pro tantis bene hvratias.Chrispus in Euagelio Lucae,nouem leprosorum ingratitudinem obiurgat, O ostendit quantum bi ingrati animi M-tium displicuerit.cum enim decem viros 1 lepra muna set,non es inuentus, qui rediret, O daret gloriam deo, nisunus Samaritanus. Et dicebam ego meliorem
esse sapientia sertitudine. Quomodo ergo sapientia pauperis contemapta est, & verba eius non sunt auditas Verba sapietium audiuntur in si lentio. plusquam clamor principis inter stultos. Melior est sapientia uarina bellicam qui in uno peccauerit multa bona perdet. No absurde cos
84쪽
Iuit apientia ess, tamana fortitudine praestantiore: diruit enim Hrsubuertit castra, quae nullis hominil viribus subuerti possunt oluit obfidiove,quam robustissima hominum fortituDsoluere non potest, o Ge diutius durat, spateatia principum aequanibit commendatione dignum Ieri potest. Et simile est huic sententiae, quod comperimus in opscudo Sapientia, Melior est sapientia quam vires, Ovir prudens psortis. Quodsi sapientia praeferatur fortitudini, O armis bellicis, cur igitur vos extollimus O admiramur sapientiam pauperis cur deni pabeo non d fimui, quid fit agendum, quid verofugiensim cur toties sapientiam paupera pannosam O neglectam insectamur, O quem ditat, furca plectimus Melius esset incolere casulam pauperii sapietis apmagni a diuitii palatia,cuiusverba,non ni issentio excipi utur, O in tuieto loco audiuntur: nec plausus hominum,lenocinia,Overborum fucos quaerit. Fugit Ospectacuti hominum, nec in theatris fiam profitetur disciplivam, nec amat quae suasu t,sed
quae diuinam religionem exornat. Et eius modestia frueneranda maiestas, magis meretur audiri, quam clamor principis, inter stolidos Hr insipientes, qui vo tam virtuti priucipis applausit, suam diuitiis. Nec deSas velim versare animo,quatum tibi prodesse
potest sapientia, O quaviam si facturus iacturam eius patrocinio desiluari facile corrues in sentinam vitiorum, facile Diabolo succumbes, O facilius occaecaberis. nec sollim mortiferae noxa macula, tibi unam adimet virtutem. sed omnes: b qua aliquati praeclarescivi,ictbagosoporata terascent, Sobliterabuntur.Hoc habent virtutes vinculum, hoc denique nexu iretiuntur, t sui unam habuerit perfecte, o omnes habere necesse est: G qui tu uno offenderit, fastus est omnium reus, quantum ad transgressionem legi qui enim non moechatur ei occidit,dei legem transgreditur. ARCUMENTUM DECIMI CAPITIS. Praefert Ecdefasses sapientiam cumulatissimis diuitiarum thesauris, quam immortali gloria dignam esse existimat, a cuius vestigiis longe abcedunt stolidissimi, qui ad sendum sua stultitiae spectaculum, transeuntium oculos pelliciunt: S longe plures,
quam qui veram profitentur sapientiam a qua noxii asses tuum morbi curantum nec ob ea instituti,primas bonorum partes ambiunt, nec ut stulti,dsderant in eminentiore loco seser praecauent summopere a viperinisserientum morsius.parce sed modeste i quuntur nec more loluacissimorum, balbutiut , obstrepunt, aut is de imperant,aut eos qui principantur alas, philostibari docet, nullis capiuntur donis, nulli denim conuiciantur,nec qumiuam maledica lingua vulneravi, sed omnibusse praestant mansuetos.
Vscae morientes perdunt suavitatem unguenti. Pretio, si ores auro sapietia.&gloria: parua ad lepus stultitia. Cor sapientis in dextera eius.&cor stulti in sinistra ibi ius. Sed & in via milius ambulans, cum ipse insipiens sit omnes stultos aestimat. Si spiritus potestatem haben
85쪽
tis ascenderit super te, locum tuum ne dimiseris: quia curatio seciet cessare peccata maxima. Est malum, quod vidi sub sole, quasi per errorem egredies a facie principis: positum stultum in dignitate sublimi &diui, tes sedere deorsum.Vidi seruos in equis & principes ambulantes super terram quasi seruos.Qui fodit seueam. incidet in eam:&qui dissipat se,pem, mordebit eum coluber. Qui translert lapides. affigetur in eic: &qui scindit ligna, vulnerabitur ab eis. Si retusum fuerit ferrum, & nocnon ut prius, sed hebetatum fuerit multo labore exacuetur, & post induis striam sequetur sapientia. Si mordeat serpens in silentio nihil eo minus habet qui occulte detrahit.Verba oris sapientis gratia:& labia insipientis praecipitabunt eum. Initium verborum eius stultitia.& nouissimum oris illius error pessimus. Stultus verba multiplicat. Ignorat homo quid
ante se fuerit:& quid post se futurum sit, quis ei poterit indicare Labor
stultorum affliget eos, qui nesciunt in urbem pergere.Vae tibi terra cuisius rex puer est & cuius principes mane comedui. Beata terra, cuius rex
nobilis est,&cuius principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum.& non ad luxuriam. In pigritiis humiliabitur colignatio & in infirmita, te manuum perstillabit do us. I n risu faciut panem & vinum, ut epulentur bibentes. Et pecuniae obediunt omnia. In cogitatione tua regi ne deis trahas, & in secreto cubiculi tui non maledixeris diuiti: quia & aues caeli portabunt vocem tuam, & qui habent pennas annuntiabunt sentetiam. Vscae morientes perdunt suavitatem unguenti, preciosior est
auro sapientia, paruaq; gloria ad tempus stultitia. Cor sapietisi in dextera eius.&cor stulti in sinistra illius. sed & in via stultus
ambulans cum ipse insipiens sit omnes stultos testimat. Nos commonefacit Ecdefas es in exordio huius capitis is ultorum Hr improbora hominum commercia familiarem consuetudinem O colloquia deuitemus,qui nihil praeter immunditiam, ex fetidum vitiorum odorem spirant, ni bssep ab eorum lingua di manat quod non sit pestilentissimum. Exprimit Augustinus libro uno contra Euhentium Donatissam articulo i naturam muscam morientium, Squid hoc Fbi vult,Muscae moritura exterminant confestionem suauitatis. Muscae moriturae Donatissae circunuolant per totius corporis membra, sicubi reperiant vulnerata. sana pungunt,agra lambunt, O eorum lceribus peccatorum vermes fundunt, quae conscientiam mordeant, quae animam niant, quae putredinem nutriant, quae nec iss mortuis cadaueribus pareant. Muscae moriturae cum oleum exterminant, oleo perimuntur: ne penim vivitis, qui spiritu favstum effatis.Haec ille. Et quemadmodu muscae quibus nihil est indocilius, cum mortuutur, perdunt pauitatem unguenti,odorem 6 saporem: ita boni malis permixti fragrautissimum suarum virtutum oJorem persit,s subornati colliaminantur.Quapropter Paulus prudenter monuit Corinthios, ne commiscerentur fornicariis huius munA, aut
aris,aut rapacibus, aut idolis seruientibus: alioqui debuerant de hoc mundo exisse:
86쪽
nec vult ut cuillis fumant cibum nec minus sceleratos homines fugere debemus, quam
pestem. Corrumpunt enim bonos mores colloquia praua. dicit etiam Salomon Proue
biorum O. Ne deletiteris in semitis impiorum, nec tibi placeat malorum via fuge ab ea, nec transeas per illam,declina S desere eam. Et sola nos docet sapientia omni auro erargento precisor, ut nihil habeamus commercii cum malis O stultis, quorum gloria citius arescit quam faenum. Ovix no temporis mometo durare potest, nec quiduammo iuntur, quod non sis ni strum. O cum in sua ambulant stultitia, suo ingenio iudicant omnes esse deliros, O fuis i 'niti vectighs. Nec mirum est. nam pulcherrimus es byulti cum stulto tauressus, at gloria sapientum est perpetua,nec quicquam agunt, illos non sit dextrum, O cum faciunt eleemos nam, nesci nistra sucinam agat dextera:
O cum fercutiuntur in dexteram maxillam, praebent Spercussori alteram .er cum venerit saluator adiudictaum, illissiparabit a malis, Ostituet oves a dextris suis,hados autem a finistris. Et in Prouerbiis dicit Salomon: Ne declines as dexteram,ve passinistramAias enim,quae sunt a dextris, nouit dominus: peruerse vero sunt,quae Oini ris sunt. Illi cui arbitror declinant ad Axteram, qui volunt inavigloria ducti, plus sapere quam oportet: illi vero adfini stram, qui rei iam virtutum semitam negligentes sessantur errorum e vitiorum diuerticula. Si spiritus potestatem narebentis ascenderit super te, locum tuum ne crum niseris, quia curatio seciet cessare peccata maxima. Demus operam,ve diabolus asuersarius noster ei hostis infestissimus, inueniat ire nobis 'vestram, qua subingrediatur clanculum nostra mentis domunculam: toto denup conteusamusstudio,ne, quod in nobis est optimum, inuadat. vosF er orationibus O ieiuniis,muvitissimam eius acie perfregerimus,discebia nobis emus fortes aduersus insidias maligni spiritus, Osummopere praecaueamus, ne illi resamus locum: quodsii fecerimus ne quidem talum nos cotinget peccatum. IJcirco dicit Petrus in prima Epistola canonica, Sobrii estote, fruigilate,quia aduersarius vester diabolus tauquam leo rugiens, circuit,quaerens quem deuoren cui resi ite fortes ius A. Et Paulus nos movet ad Ephesios, ut accipiamus armaturam dei, ut possimus res flere diabolo. Induite,iniuit,vos armatura dei, ut positis stare aduersus insidias diaboli quoniam non est nobis colluctatio asuersus carnem O sanguinem es a Dersus principes O potestates,aduersus mundi rectores, tenebrarum baru, contra stiritualia nequitiae in caelestibus quodsi diabolus nobis no dominetur, euasemus illasi er immaculati. dicit enim David, Si mei no fuerint dominati, tuc immaculatus ero, fremu-
dabo a deliito maximo. Et si titillauerit mentem nostram diabolus, ex ad libidinem concitauerit laboremus ne subreptiuos impulsus erysimam csgitationem sequamur. Et licet diabolus conscenderit Wiue ad interna no strae mentis praecordia posumus tamen praepedire, ne inficiat quod contigit. O Iudas poterat non cedere locum diabolo,
cum in eius cor immiserat cogitationem,ut suum proderet dominum, Ioannis i s. Est
malum quod vidi sub sole quasi per errorem egredies a facie principiri Positu stultum in dignitate sublimi de diuites sedere deorsum. Vidi seris
uos in equis, dc principes ambulantes super terram, quasi seruos. Intolera-
87쪽
bile est malum S inaugitum,quod videtur incuriam et negligentiam priscipum ius mulare, pati stultos, nobiles D pauperes in loco omnium eminentissimo sedem S honoratiores locorum sedes,dignioribus er nobilioribus pra ripere. uidporro indignius er absurdius, quam intueri Archadicum pecus, O Uminam belluam in Ecclesia principatum obtinere, O Ditissimis viris pasci Verum bicunq; locorum siderit imia, semper sibi erit simia. Et M das etiam primos babes in carnis accubitus, uas personabit clitellas. Sed bene conueniunt crassa crassis nec debent dolere sapientes O Atili, si in hoc seculo deiiciatur,er loco mulionum sedeant. Nam in futuro seculo bonoris resedebunt cum beatis, bi stulti ei arrogantes nullum sunt habituri locum. Pollicitus es E
Cbris us suis discipulis, sui fuerunt mundo spei iacula luAbrii er contemptus, Ib
derent aliquando super duodecim sedes, iudicantes duodecim tribus I rael. Matth. iv. Qui sedit foueam incidet in eam, & qui dissipat sepem, mordebit eum coluber. qui transfert lapides, affligetur in eis,& qui scindit ligna. vulnerabitur ad eis. Phrunque euenit ut qui effodit scrobem, siue foueam, in eam decidat: er qui aliis parauit laqueos er decipulis,ab eisdem inuoluatur. Et faber aliis quando quas fecit compedes gestat. O huic flentevtiae cohaerent quae scribit Salomon tu Prouerbiis, dicens, mii foditfouea, incidet iv eam, O qui voluit sapidem,reuertetur ad eum. Et fusius multo hac expressit Eccles asticus, Qui fouea fodit incidet in eam: er qui statuit lapi lcm proximo suo, offendet in eo: ei tui laqueum alii ponit, peribit in illo facienti nequissimum conflium, super ipsum deuoluetur, e non agnoscet nD adueniat illi. Idem quoque dicit Psalmographus, cum aperuit, Hr est odit eum, O incidit in foveam quam fecit. Sepis autem Hr maceriae euul b,fecundum spiritalem intelligentiam sunt ecclesiastica dogmata, O instituta ab Apostolis er prophetis fungata, quae si quis dissoluerit, O praeterire voluerit, a serpente percutietur, de quoscriptues Amos s. Si de raderint in infernum,mandabo serpenti, O mordebit eos iue ibabet nos a tralatio, Et si celauerintse ab oculis meis in profundum maris,ibi mandabo serpenti, O mordebit eos. Ad historiam dico,eum ese dignum morsu serpentis, sui dedita opera dissipat ferem, ub qua latebat coluber. Et si haeretici vivos recisae lapides destruitissimo Christi adisio abstulerint, dilacerabuntur ab eis, O fisserent tormetaeo qui absciderit ligna,periclitabitur ab eis. Ligna infructuossunt baetetici qui diavi sunt incedio. In niuersum innuit Eccles stes, neminem debere alteri praebere ansam mali, ne vitium ab altero commissum, in caput eius recidat. Si retusum sue, rit ferrum,& hoc non ut prius sed hebetatum fuerit multo labore ex cuetur. N post industriam sequetur sapientia. Retusum babent ferrum, qui acumine ingenij carentes, imbecilla admodu di putatione congreJiuntur cum illis,qui pollent O ingenio ei literis.Si tamen duro b inuicto labore hebetatam mentem iuuerint,ingeniosos defidia torpentes superabul. Euenit enim plerun*At qui nounihil sapientiae in sacro musam fonte ebiberunt,clati in superbia, desinant discere, etsic ferrum,quod erat acutu hebetatur.Otium enim ei pigritia est rubigo sapietiae. Ager forte natura feracissimus, nisi excolatur, qualet vepribus Osthiis obitus. Nec desinci
88쪽
COMMENTARII IO. ARBOREIbetbo aere crassiores, O qui ingenium babelli pistillo retusus modo labarrat,perat. nire ad frugem. Ad quam indefessis vigiliis peruenit Cleanthes philosopbus,quo nibil
yupidius S magis inJotile. Nunqua enim nec de ingenio, nec de literis desperandu es Si mordeat serpens in siilentio, nihil eo minus habet qui occulte de trahit.Verba oris sapietis gratia,&labia insipietis praecipitabunt eum. Initium vel borum eius stultitia, & nouissimum oris illius. error pessi mus. Stultus verba multiplicat. Nemo nescit nil lentissimum esse serpentis morsum longe tamen pestilentior est contumacissimi detractoris lingua, qua nisil est exstialius nihil nocentius, nihil denique pervitiosius. Lingua minutulum est membrum aemolliculum plurimum tamen habet malorum: quam si animus integer non refreno rit O cohibuerit, magis nocebit quam aspis, cujusvenenum est pene immedicabita nos enim imoetit aspis aspidem,nec scorpius ferit scorpium, nec vipera suum virus in M. peram diffundit: sesus autem homo sua nocentissima lingua, in hominem, enenum babet, Institatur Salomon multis in socis Prouerbiorum,linguam garrulam, mendacemo obtrenatricem. Et intersexvitiorum mos,a,quae detesiatur deus, collocat linguam mendacem. Et aliubi: Verba impiorum insidiantur sanguini. b, Abominatio est domino labia medacia.ais iterum, Lingua placabilit,bgvum vitae, quae aute immoderata est, conteret spiritu.adbaec, Malus obedit linguae iniquae, O fallax obtemperat labiis mendacibus Dicit etiam Ecclesiasticus de moderando linguae plectro, Beatus vir qui non est
lapsus rebo ex ore suo. item, Lapsui DFet linguae quasi qui in pauimento cadens, si
casus malorum fes inantervenient. iterum, Labia imprudentum stulta narrabui, verisba autem prudentum statera ponderabuntur. ais iterum, Beatus qui habitat cum muliere sensata, b qui lingua flua non est lapsus. Et beatus Iacobus eum existimat perfossum, qui in verbo non ossendit: b linguam putat esse ignem ardentissimum, Suniuestatem iniquitatis, quae in membris nostris constituta, maculat totum corpus,quam
nullus unquam hominum domarepotuit, nisi diuino adiutus praesidio: O licet homo Dmet feras,non tamen sua litiua, sed deus in bomine. Paulus acerbe reprehendit fusurarones, O detractores . O ex Psalmographo dicit, Sepulchru patens est guttur eoru duis suis dolose agebant, venenum aspidum sub labiis eorum: quorum os malegii time, O amaritudine plenam est. Et ad Corinthios dicit, maledicos regnum dei non possessuros. Interim omitto quot locis instinetur 3 mouio O quanta pueritate co,ibeat liqgua muliebris intemperantiam, pia redeo ad explicanJam Ecclesill aesententiam. Strapentem confert detractori. Nam quemadmodum ille,occulte mordens evenum inserit,
Fc iste clam detrabes, virus pectoris sui infundit in fratrem: at apiens ab immedicabili linguaevenevo si praecauet, cuius verba placent omibus, O miram in se coni,nent gratiam. Et lingua sapientum, es sanitas, ut scribit Salomon in Prouerbiis, O etiam ornat scientiam: os autem fatuorum ebullit stultitiam. Os olidissimum leui bma garrulitate, O incontinentia arcavi distientem, ire multa scelera praecipitate cuius sermovelut cancer serpit, O aserinum strepitum refert, vec potes procaci Batto-loria non incidere in omnium odium,maliuolentiam O ivdigvationem, Subi primara
89쪽
incipit loqui sitam prodit stultitiam etiam infantissimam: O cum definit sequi nec tamen sine difficultate, sua omnibus euentilat errata. Ignorat homo quid ante se fuerit,& quid post se futurum sit,quis ei poterit indicare Labor stultorum affliget eos, qui nesciunt in urbem pergere. Homo tam imbecilli essi'genis, ut solum quod praesens est, perfecte intueri pote 3,nec prarterita sua mete er-
sata, comprehendit: nec capit integre futura,imo multo minus,p praeterita.Ob have stuporem, O tantillam rerum cognitione, debet longe as e superbiam pellere, O tumorem animi deiicere, O quo magis contendit res abditissimas animo consequi, A magis insano Ovano labore affligitur. Curiose rerii humanarum cognitio vehementer toris Platonem, Aristotelem, Zenonem, Carneadem, O reliquos philosophos et,nicae philosophiaepudies imos: ed quid avius illorum labore, industria, b conatibusy cum
nunquam peruenerint ad veritatis cognitionem. Et cum putarent humano captu se comprehendere sapientiam, nunquam tamen ad caelestem beatorum ciuitatem reus crederunt de qua dicit David Domine in ciuitate tua imaginem ipsorum ad nihilum reii- Psittari.ges. Et huiusce ciuitatis admirandae meminit Christus in Evangelio, dice's: Nore potest Matth. s. ciuitas abscondi supra montempsta. Nec ad hanc ciuitatem perueniunt haeretici qui sacras literas deprauando Diuos Ecclesii e lapiJes, de suo loco dimouere contendunt ac Ecclest sancita subuertere. Vae tibi terra cuius rex puer est & cuius prinacipes mane comedunt. Beata terra cuius rex nobilis est.&cuius princi, pes vescuntur in tempore sito, ad reficiendum,& non ad luxuriam. Existimat Ast: hilus libro i . de ciuitate dei,capite ro .hac sententiam pertinere ad duas Augustinus. ciuitates, nam Ziaboli,alteram Christi: b earum reges, diabolum, O Christum: asolescentem dixit diabolum, propter stultitiam O superbiam, O temeritatem O petula)tiam, cateram vitia, quae huic aetati assolent abundare: CDis um autem lium ivgenuorum, sandiorum Patriarcharum pertiventium ad liberam ciuitatem, ex quibus est in carne Rogenitas. Principes illius ciuitatis mane manducantes, id est,ante horam coli eruam, quia non expcitant opportunam, quavera est in futuro seculo elicitatem fessi ilanter beari huius seculi celebritate cupiunt. Principes autem ciuitatis Chri ti, tem-rus non fallacis beatitudinis patienter expcitant: hoc ait infortitudine, O non in confusove, quia non eos fallit pes Ze qua dicit Apostolus pes autem non confundit. - Rom.no psalmus: Etenim uniues qui te expectavi non confundentur. bacille. Sed tra- Remus historiam qua non dissidet a prophetia Esaiae licinantis de Fumma miseria er calamitate Iudaeorum, bi dicit dominus exercituum: Et dabo pueros principes eo- Elates. rum, O egerminati dominabuntur eis, Esaiae s. Reprobat Eccles astis iuuenum princi- ratum,qui ante tempus summopere cupiunt regium obtinere sceptrum,ac regio diademate in i iri, t orbi imperent, O libidine dominandi, summam apud homines j icomparent eloriam, uibus necatas est matura, nec armis parata,nec consilio instruo ita. In Statur O principes, lasciuiae S deliciis deditos, aut antequam turgant a lecto Sexperpiscantur, de cibis cogitant, O ventre farciendo:quorum vires, divenere,
Obaccho solum,dum in lat tempus pugnasdi, facile agnoscu)tur ab his, tui duro la-
90쪽
bore frugali cibo,ac continentia sub dio sua corpora exercuerunt, O quorum gloria, nulla qua voluptate,nullis denis deliciis enervari potuit. Econtrario maximopere commentat regem nobilissimum,optimis moribus O bonestis discipli vis a puero recte ivstitutum, qui in laudatissima philosophorum schola didicit quid bove um, quid turpe,quid prosequendum quid denis fugiendum,quanam deni pavimivirtute uis posset imperare subditi sequem nec desidia vicit,nec arrogantia excaecauit, nec mollitudo eneruauitsed abdicatis a se oluptatibus nouit prompta animi dexteritate, in suis ca-sbis nocturnas agere excubias, suorum denis animos accendere ad propulsandos hos es, nec quicquam magis quam desiderauit, qu)am omniumgratiam O beneuoletiam
sibi conciliare, b omnibus se praestare humanissimu nec quod in illustrissimo rege maxime expetendum est,suum populum durissimis exastionibus vexare. In pigritiis
humiliabitur contignatio,&in infirmitate manuum perstillabit domus. In risu faciunt panem & vinum ut epulentur bibentes. Et pecuniae obediunt omnia. In cogitatione tua regi ne detrahas. & in secreto cubiculi tui non maledixeris diuiti.quia &aues cassi portabunt vocem tuam, de qui habent pennas annuntiabunt sententiam. Pigritia extrussissimas cedri demolitur, Signauia hominis,magnifica pereunt aedificia inibit porro tam egregie factum est, eas adparatum industria quod non inertia possidentis collabascat Osuburi an ' tatur. Dicit Hierondimus ad hunc locum edisserendum: Domus nos, a, quae cum statu hominis erecta es , O habitatio quam habemus in caelis i pigri sumus, di ad bona opera tardiores, humiliabitur. Et omnis colignatio,quae debet culmen portare in sublime, ad terram corruens, habitatorem suum opprimit. Cumque auxilium nanuum virtutum p torpuerit, omnes desuper tempestates O nimborum ag nos turbo prorumpit. bacilli. Et quia pigri nullis torquentur curis, nec futura praeuident, idcirco laetius musto, O iucundius vivunt, O in hilaritate animi fruuntur pane omino:diuturnius talmen O felicius, cum bonis externis abundant, nihila non intentant robustissimis p cuniae neruis oppidoquam muniti. Ea nos tenet auida illa pecuniae congerenda sitis tui sis nummis aut tutissimis pecunia recipienda pollicitis, diligentius accingamur operi, o magis strenuam nostro artificio nauamus operam. Etenim odor quaslus ex re sua libre,omnibus es gratissimus. Q um tam quadratum ianis constantem reperies, spinon alliciatur donis aut non seruiat pecuniaraeotendunt pene omnes huic deae o re
gina a blavdiri, Osuum prae stare obsequium: huic seruiunt rhetores poetae,pbilos)phi,patroni, Oid genus hominum. iod non subticuit Esaias dicens: Omnes diligunt
Harim. s. munera, sequuntur retributiones. Et a minore que ad maiorem,omnes auaritis Ibi,
dent.Hieremiae s. Monet deinse Ecclesiastes,ne detrabas regi, cuius maiestatem sui picere debes nec importuna lingua maleaicas diuiti,qui non mediocre tibi potest as iumentum praestare. Dilige proximum ex praecepto Christi, hut teipsum. Et angeli, qui terram circumeunt instar autum, nostra verba O cegitatioves ad caelum perscrunt, nec deum latet quod clam cogitamus.