장음표시 사용
91쪽
φ. Ego Iehova cor scrutor dc renes eXploro, unicatque pro ejus vitae instituto, & fructum
studiis ejus convenientem rependam.
Rusticula ova colligit, sed non parit; facit sibi divitias , sed sine jure , mediis
suis diebus cas relinquit, atque ad extremum stulta est. Solium gloriae tuae altum est ab initio; locus, nempe, secrarii nostri. Exspectatio es lsraelis, o Jehova, di quicumque te destrent pudore adficientur. Recedentes a te scribentur in terrae viti plebecula; quia Iehovam scaturiginem aquae Vivae deseruerint. '. Cura me , Je va,& sanitatem recuperabo; serva me, & salvus ero; nam tu laus mea es. - . Iam mihi dicunt: ubi est vcrbum Jehovae 3 ad nos nunc perveniat. Atqui ego non refugi, ne post te pastor essem Pudae, nec diem desiperationis exoptavi; tu rem nosti, quod enim protulerunt labia mea coram te fuit. J. Ne sis mihi, o Deus, terrori, die enim calamitatis,perfugium meum
desperatus, quis nosse possit Io. Ego Creator, toI, fuisti spes eorum, & postea te deseruerunt. ait Deus, corda scrutor 8c renes exploro , hoc quamvis omnes, qui te deserunt , pudore adfi- est, arcanas hominum cogitationes, ut unicuique cientur. Qui a te deficiunt eorum loco habebun- pro moribus mercedem , & fructum adfectuum tur, quo vilis plebecula; quia scaturiginem vivam convenientem rependam. Omnium bonorum deseruerint. I 4. At curam D. Ut Rusticula ova sibi colligit, quae hequa- mei suscipito. & priores res secundas recuperabo quam peperit, eaque calefacit . atque excludit Serva me, & tum vere incolumis ero , nam is Mamvis non sint ipsius ; sed pullos relinquit , solus es, quem laudare merito possim. rs. Jam quasi insanire videretur: ra. sic Iudaei se gesse- a me contumeliose quaerunt, ubi sint ea , quaerunt, qui primum editum montem Sionis sibi mihi pollicitus eras , eorumque exsequutionem vindicavit, quem postea deseruit; I3. sic, o Crea- flagitant. I 6. Atqui ego nequaquam recusavi ei se,
9. Anrmus omnium fallacissimus J ban abri appha ob haliis micchol, supplantator animuS prae
σα: Legisse videntur pus hamo , ut rectδ ob. 1ervat Lud. Canellus. Latinus : pravum escor omnium, minus commodε. Sententia est
nihil fuisse fallacius animo Judaeorum , nam supplantare est tralaticio sensu fallere, unde a pyhai ub fallax hic & Esai. XL, 4. Idem desperatus J Rari Uaκ anusch hou. LXX.
ἀνορωπός ἰm, legerunt, nempe, - , perperam Latinus: inscrutabile, legit, nempe, αλ η desperatum, sive quod icrutari desperos. Hi ν νmur ad locum: E NOS quatuor litteris
rabile, eo quod nultas cor hominis valeat in- ωenire. Symmachus ven hunc locum ita interpretatus es: inscrutabile cor omnium , vir
autem quis est, qui inveniat illud Si legeremus in Hebraicis praν kamou , admittenda sine dubio elici interpretatio Hieronymiana, sed cum h lectione nostra, quae recta videtur, sermo sit de hominibus iraudulentis, praedit eo
Luis istam nosse queat J Uuis eum noscet pNempe, aliud sinulat, aliud molitur , ideO-que homines fallit. Ut unicuique &c. J Et addendum pro ejus
Et fructum sudiis ejusdec. J Secundum fruetum studiorum ebus. Vide & C. XXII, I . H. Russicula ova colligit J 'u' mp ore δε-
gar. LXX. ἐφώ--, Hieronγmus vero: perdix iovis. Quod sic interpretatur : avum Scriptores Naturalis Historiae, tam besiarum , O Tolucrum , quum arbores I , herbarumque quorum principes Iuni , apud Graecos , Aristoteles, ct Theophrasus, apud nos Plinius Secundus hanc perdicis esse naturam , ut oeta alterius perdicis, id est, aliena furetur; e incubat, foveatque; quumque foetus adoleverit avolare ab eo & alienum parentem relinquere. Quod negat Bochartus Hier . P. I. Lib. I. c. I 2. ubi ostendit perdicem itoli dici a p ore
sed rusticulae, & gallinaginis genus , in Oriente notum, at nobis ignotum , ex earum avium numero , quae alienis ovis incubant. Eum, si vacat, adito. Ucrum vertimus
colligit, ut Esa. XXXIV, I s. quam significationem in Lingua Chaldaica obtinet. Nupplevimus autem ova, quia aliud nihil hic potest subaudiri.
Hic nop est, ut saepe alias , Mi comparavit. Vide ad Gen. XXX, 3 o. XXXI, I. Sed e Iure J Uzona vlo misivbat . non in judicio, scd Ius intelligitur , ut pas-
M diis Bis diebus J Dimidia parte dicrum,
quibus ova, aut pullos foveri par erat. C terum hic est comparatio, cuius ἀπό u Lectori lupplenda permittitur, cujus videtur haec esse sententia: tic qui ex alieno, contra jus dclas, divites lacti sunt, in medio vitae Curriculo, exstinguentur, nec raptis a se fruentur. Acisanε qui hisce temporibus apud Judaeos rapto divites erant, non diu divitiis sic paratis incubuere, cum jam immineret, captivitas , inruam sunt abducti, nisi prius mortui sint. Vie de Ps. LV, 24.
I 3. Recedentes ate J iit, v fiurat, recedentes a me. LXX. Init. αφι κιτια quasi legerint ramam vesurim. Latinus e recedentes a te, quasi esset
Durecba. Quomodocumque legemus, ita res intelligenda, loquitur enim hic Ieremias. Seribantur in terrae viti pleIecula J Una r ira Marens biccbathebou, in terra scribentur. Tales habiti sunt Judaeorum longe maxima pars trans EuPhratem ; cxceptis enim Dat tele , ejusque lociis, Mardocta aeo & pauculis aliis , viles fuerunt, apud Babylonios , Judaei , atque in censibus Populorum tales habebantur. Gratius interpretatur perinde ac si scriptum fuistet, in pulveret, Ouia quae in pulvere scribuntur, levi vento delentur. Nimis, ut opinor, argute. Scribi & alibi adhibetur . ubi
92쪽
fuisti. β. Pudeat insectatores meos, sed me nequaquam pudeat, terreantur illi; ego vero non terreor i Diem calamitatis in eos adducito, & duplici clade cos frangito. coram te fuit. Nc sis mihi, 5 Deus. terrori, die enim ea lamitatis perfugium meu tri '. Sic dixit Jehova mihi; ita & consistito ad portam popularium, per quam ingrediuntur atque egrediuntur Reges Iudae, similitisque ad omncs Jerosolimae portas, '.&verba haec illis dicito: audite verbum Jellovae, Reges Iudae, totaque Iuda & omnes incolae Ieiosolimae, qui per istas portas ingredimini. Sic dixit Jehova : cavete vobis diligenter, ne b uletis onus, die Sabbathi; neve per has portas Jerosolimae inseratis; . neve esseratis onus ex aedibus vestris, clie Sabbathi; neve opus ullum faciatis,
die quietis; & sanctum habetote diem Sabbathi, quemadmodum Majores vestros jussi:
I. At esse, sub tuo praesidio, pastor Iudae, nec ei op.
tavi tempus desperationis. Tu, o Deus, rem no 1ll, cum non ignores, quae, te audiente, iis dixisti. II. Ne me terreas, tu qui temporibus duris mihi fuisti perfugium. I 8. Pudore lubiundantur insectatores mei, nec me nunc pudeat. Terreantur illi, qui tibi adversantur, non ego, qui dicto audiens sum. Tempora calamitosa iis incumbant, de duplici clade eos frangito. I9. Creator vero milit, abito, inquit, ad portam laicorum & Regum , qua in montem Sionem ingrediuntur, atque ad omnes Jerosolimae portas. χo. illicque haec verba, Onimisus audientibus, dicito:
Audite verba Dei, vos Judae Reges, & tu Iudae Tribus: idemque facito ad Omnes Jerosolimae portas, & addito: sic dixit Creator, cavete dilis genter, ne ullum onus bajuletis , diebus Sabbathi. neve per portas ea in Urbem inferte; aut onera ex domibus vestris in vias urbis a nec etiam illo die opus ullum facite, sed sacris feriis celebratis, quem Glermo cst de censu populi, ut Ereh. C. XlII, 9. y N erus hic sumitur pro eo, quod alibi Occurrit, νη ν plebs terrae, ut 2. Reg. XXV, i 6. EZeli. XXII, 29. I 4. Laus mea es t Is quem laudo , vel isquo glorior
Is . Ubi est verbum Rhoetae J Irridentes haec dixisse intelligendum est , quasi nulla fuisset revelatio, qua Deus futura Jeremiae aperuis
16. Non refugi J 'nra m D at VI, non se-stinavi, hoc est, non ine festinanter subduxi.
LXX. Init. ὐκ εὐπi- Latinus : non Ium turbatus. Non satis commode.
bet negativam, ut passim. LXX. Init. κατακολουθώs λτίσω νω. Latinus a te pastorem sequens.
Adludit Propheta ad morem pastorum oves sequentium, adloquiturque Judae populum ;quem induxit, in antecedentibus verbis , p tentem numquid Deus ei revelasset; & respondet, negando te refugisse curam pastoralem sumere ludaeorum.
Nec diem degperationis tibi exoptavi Jmκnri mari rara veism anousta hithavethi, &diem delperatum exoptavi; nempe, tibi. Est hic negativa particula ex antecedentibus repetenda. LXX. Init. εμέραν Latinus rdi m hominis verterunt, legentes , nimirum
hominis, quod quid sit non adsequor. Melius ergo Massorethae punctarunt , hoc est, deveratum. Dies de peratus est quo nulla superest spes salutis , sed praetens adest exitium, ut dies, quo Jerosolima capta est , aut quo abducti sunt Iudaei in captivitatem. Ideo Ionathan vocat, DP diem malum. Sic infra C. XXX, Iet, & Is. κ anousc. dicitur
de vulnere, cujus sperari non poterat Curatio. Ita loquitur Jeremias, ut confutet eos, qui inimicum gentis suae dicere poterant, quod tam saepe extrema omnia ei praedixerit , ostenderitque eam maximis calamitatibus dignam suisse. Uide ad vers. Tu rem nosi &c. J Nempe , Tu Judati ;quem etiamnum adloquitur.
Luod enim protulerunt labia mea J Prolatio labiorum meorum ante faciem tuam fuit ; hoc est, i pie audivisti, cum ea mala tibi praedi
I . Ne ps mihi, ο Deus, JJam se convertie Propheta ad Deum, ut res ipla docet. O scuri facti sunt Prophetae , quia Interpretes non satis adtenderunt mutationes subitas personarum, quae loquuntur, aut earum, ad quas verba fiunt. Hoc praelertim in Ieremia observare licet, quod Dialogismi, tacitis personis, frequentiores apud eum sint.1 errori J rinnu, Iimhhitthab. Deprecatur
Propheta terrores illos, quos tot calamitatum revelationes necessario tecum trahebant. Deumque Orat, ut te Contra impendentia mala, quem admodum adhuc fecerat, tueatur.
Insectatores meos J Sacerdotes , Pseudoprophetas, Aulicos, ali6sque, qui vitia sua castigari atque exitium Jeroiblimae praedici pari
non poterant, ut ex sequentibus latis liquet. I S. Diem calamitatis &c. J Negavit luperioribus verbis vers. I 6. se diem calamitatis
optasse Iuda, quibus in verbis subaudiendum,
modo Iuda ad saniorem mentem rediret, De6que ex animo pareret. Nefas enim erat Id lolatris, εc sceleratis, nec impietatem & vitia umquam emendaturis secunda Omnia optare; quibus adversa omnia minatur ubigue
Deus, oc ulla usquam vaniae spe facta. Cum ergo Iuda pertinacius deliquit et, vaticiniaque Prophetarum Dei etiamnum rideret; jam non dissimulat, se contumaciter peccantibus, nisi resipiscant tandem, poenas, quas eis minatus erat Deus, optare ,& majores etiam. Is non hominibus math vult, qui poenitentibus veniam a Deo pollicetur, molis obduratis math pr catur. Hoc demum est odisse vitia; non ho
Duplici clade eos frangito J 'aν limν meo mistare schibbaron schol rem; hoc est , duplo majorem illis immitte; quia contumaciter ne quitiae
93쪽
3. At illi nec audiverunt, nec aurem suam inclinarunt; Verum indurarunt cervicem suam, ne audirent, ncve institutionem acciperent. 'Sic auscultaveritis mihi, ait Je-
hova, ita ut nullum inseratis onus per portas urbis hujus, die Sabbathi, sanctumque habeatis eum diem, ita ut ullum opus eo faciatis tum vero per portas hujus urbis ingredicntur Reges dc Principes, qui se sciat in solio Davidis, vecti curribus aut equis, cum ipsi , tum eorum pro res, viri tribus Judae & incolae Jerosolimae, atque haec urbs in perpetuum habitabitur; 'M. venientque eκ urbibus Judae, e locis, quae sunt circa
Jcrosblimam , c terra Benjaminis, e campestribus, & montolis locis eque meridiano tractu, qui adducent holocausta, victimas alias , munus farreum , atque thus, dc victimas
siliemadmodum jussa sunt Majores vestri. 23. At illi nihilo secius contra secerunt . & quali non audissent, quod eos jusseram , haud aliter se ses.sissent. χη. Si vero me audiveritis . & diem Sabbathi observaruis; 2 s. tum vero Reges eorum
quitiae suae adhorrent, quamvis iterum, iterumque moniti, & revocantibus ad simiorem mentem indignantur, de cxtruma minantur. I9. Popularium J 'Ia Debaham. omissum est ri in textu, quod in margine notatur. Itespicit Propheta ad portam quamdam ins-gniorem, per quam non tantum Jerosolimitanorum vul us, sed etiam Reges lolebant urbe egredi atque in cam rc dire. Forte intelli- genua porta sontis non procul ab Urbe Davidis, in occidentali muro, per quam portam in hortos rogios ibatur. 2I. Cavete vobis diligenter j et imma indetrihi Phamerou -πbshothechem, Caucte in ani-nxabus vestris. LXX. Init. υμῶν. Hierondimus vero e cusodite animas vestras. Incommodε. Est idioma linguae Hebraicae , in quo primum observandum, conjugationem passivam vim habere verbi Mettira. , ut Graeci loquuntur, quod complo
titur actionem, & passionem; deinde additionc vocum in anima vestra eius intendi signifi- Catum, quem voce diligenter ex pressimus. Uide hoc loquendi genus Deut. IU, Is.& Mai.
2I. Ne bastuletis onus Sec. J Cum hoc esset opus servile, die Sabbathi illicitum suit, neministerii cuiuspiam necessarii obtentu . miseris servis nulla umquam requies concederetur.
Qua de re diximus ad Exod. XX, s. Hinc etiam videmus Nohem. XIII, I 6. 9 seqq.
rem a viro pio de legis Perito vetitam sume, hac etiam addita rationc: avnon se fecerunt Mavores vestri, proptere, ne immisit Deus omnem hanc calamitatem in nos , O in hanc urbem' Fateor equidem tantum hoc non fuisse
Peccatum, quantum colere Deos alienos , aliaque id penus in delictis moralibus sta. Sed
quia hoc hebat, legum divinarum contemptu, d quo faciis ad asias graviores lcges Exemplum paullatim trahi potuit; ideoDeus, per hunculum Prophetam. violationem hanc Legis de Sabbathogravissime castigavit , temporibus quibus atrociora multo delicta vulgo admittebantur. Sed haec otiam Lex ,co aevo, quo Idololatricae Gontes imminebant cervicibus Judaeorum, ocmiseri servi ubique crudeliter habebantur, perfringi. tacentibus Prophetis, nequaquam exDe-diestat. Magnum ad pietatem incitamentum fuit, redeunte leptinio quoque die, creationis Om-que Aulici, pergent ingredi his portis in urbem,
iisdemque egredi, vecti curribus, aut equis, climi pii, tum et lam proceres , dc incolae quivis Itidaei , & Jero lotimitant. 26. Venient etiam alii ex locis circa Jerosolima sitis, ex agris Benja ini
i nium rerum memoriam celebrari; & ad humanitatis officia summopere pertinebat, miseros
21. Lutetis i Expressimus significiationem vocis nat' schisbore , ad quem hic respicitur,
Iraesertim, ut cmolliretur ter repetita vox IR-
Et sanctum habetote J Consecratum Deo ,
t in memoriam persectionis totius rurum univeri sitatis , postquam Deus creare leptimo diel desiit. Vide ad Exod. XX, S. 23. Ab audirent I Litterae sic leguntur intextu Inlu trans politae , sed in margine anno schmoab , ex analogia Linguae. Praestitisset veram lectionem esse in textu, dc mendosam l mitti. Haec apud me Massorethicam diligentiam non commendant; ostentatio enim praeposterae ακριβειαι tape negligentiam occultat.
24. Eum diem J Diem Subbalbi. 2s. Haec urbs in perpetuum habitabitur J Non sunt haec ita intelligenda, quasi e sola obsiervatione Sabbathi penderet spes omnis Ierosolimae , quamvis ceteroqui Lex Divina conculcaretur ; Lex enim de Sabbatho a Deo imp sita erat populo Hebraeo, ut memoria illa conditi terrarum orbis, a Deo, quem colebat, in
officio contineretur , Legumque Ceterarum Observantior est ei; non ut in observatione Sa bathi, ceterarum omnium securus , adquiet ceret. Recla ergo Gratius κατασωκδιχῆ una Lese memorata Ceteras omnes simul intolligentisscenset. Sed verum eth haec dicta ex Occalione violationis Sabbathi, quae memoratur , fuis
Verum quaerunt hic, qui Propheta nomine Dei polliceri queat incolumem futuram Ierosolimam, si Leges divinae obtervarentur, Cum Templi & Urbis exscidium de vastitas dudum praedicta essent, & quidem sine ulla spe revo-Cationis decreti, ea de re , divini ab Lisia aliisque Prophetis; usque ad extrema tempo-dra, quibus Jeretnias vixit; ut ex eorum Iliaris , Historiaque Regum & Ephemeridum constat. Ego vero, cum probe sciret Deus, hJudaeis Jeremiae nullam rationem habitum iri, crediderim haec mandataa Deo Prophetae data,ut Ostenderet, non tam quid laturum ellet, si Iudaei meliores facti essent; quam quid futurnm fuisset, si ab initio Ierosolimitani, & Judae tribules cet ri, legum Observantes futilent,utque simul ho
94쪽
laudis. 7. Sin vero nolueritis auscultare mihi , ita ut sinerem habeatis diem Sabbathi, nec h uictis onus ingredientes portas Jerosolimae, die Sabbathi ; tum faciam, ut ignis subjiciatui ejus portis, absumatque altas aedes Ierosolimae neque exstinguatur.
Iudaei in potestate Dei, ut te sae in potesatenati, minaeque iis intextae , S vaticinium in eos, qui Ieremiae insidias struxerant.
r. TER B A, quae facta sunt ad Ieremiam a Jehova, in hanc sententiam di surge, C A WVτV teque conser domum figuli, ubi faciam, ut verba mea audias. s. Ivi ergo do- XVIII,
mum nitarum, cum ex montanis . tum etiam 8 eam- mihi, tum faciam, ni portis urbis ignis subjiciatur. Pestribus; qui adducent holocausta, tum alias vic- impediamque ne exstingratur, sed ut abs ut ab timas, & munus farreum, thus, Echostias Iaudis. tissima aedificia Urbis. in Aidem oratoris. 27. Sin vero parere nolitis
1. V ERB A laeta 1 Creatore, in hane senten- guli, ubi te docebo, quid velim te scire 3 Me tiam; 2. surge, Ieremia, itoque domum fi- ergo contuli domum figuli, quem inv- forman
minibus aevi sui contumaciam, qua omnes jugi impatientes erant, exprobraret. Vide E. Reg. XX, I . , seqq. ubi res praedicitur H MLiae; C. XXI, Ιχ. de sequentes, ubi res re stetitur clarius, & copiosus filio eius Manassae et C. XXII, Is. O Meqq. ubi a Prophetide Chut da tertia vice, Iosiae . Manassae nepoti , religioso licet Regi, sine ambagibus ullis repetitur, sed tantum post ejus mortem disse
,neti oumis hasbephelahoumm hahar , Ouminharingeb, dc a planitie dc a monte. & a meridie.. Haec tria pertinent ad designationem tractus agrorum 1'ribds Iudae . qui erant ad meridiem. Vide Iud. I, p. de notanda ad Habdiam, vers. I9. Non erat cur Hieron mus ad Allegorias hie confugeret, easque iri fidas, cum grammaticus semus sat apertus esin
Mictimas lauris in AEdem 'ebova Imri nomme rva mbie ibodab istb Ieboma, addueentes laudem domum Iehovae. mn hic sumitur pro victima i 'uὲ mactata laudabatur Deus. actis propter eius beneficia gratiarum actioniabus. Vide ad Levit. VII, I 2. Non repetiiamus adducentes, quia jam ea vox adhibita erat. in antecedentibus verbis. LXX. Init. veri runt fren ἀ-σω, Latinus: oblationem, incom-mωE, quia certum genus oblationum signiocatur, non qua vis. Verum in Comment rio r O inferent oblationem, quae Hebraiia diaeitur T H O D A , di ingratiarum actionem dici potes.
r. c Onfer J Amiseriatha, descendisti, pro
descende; hoe est, ito ; nam adscendere & descendere, nulla habita ratione sivisi Orum , perinde sunt, apud Hebraeos ac
3. En ven irim in textu, pro hae mri hinne hOu, ecce rue, ut est in margine. LXX. Init. ἰδου , Latinus: ecce i e. In rota J 'Iam thri Mobnaim. LXX. Inti. - τλ ω με, quia Πη eben, est lapis, sed quis est usus lapidum in facienda lamna y Praeterea dualis vocis terminatio ostendit verba fieri de instrumento nescio quo fictorem duplici. Hieronymus habet: Iuster rosam , quia rota utebantur fictores , ut etiamnum hodie. Sic de Horatius de opere inlino A. P. vers.
-- amphora eoepit Insilui, currente rota, cur urceuoe exit.
4. AIterum denuo fecit dec. J Et reversus es, O fecit illud vas alterum , sicut rectum m oculis Muli, ad faetendum. Notissima haed
Linguae Hebraicae idiomata, quorum sensum expressimus, nam verba non opus erat.
6. P sim vobis facere J Hoc est , quia n luistis esse, quod cupiebam, seu legum mearum Observantes, volo vos omnes abjicere; dc P pulum mihi novum eligere Quod tandem s cit Deus, temporibus Christi. Deus , nem- , summus, Iure creationis rerum Omnium dominus, potest huic potitis, quam illis, hoc tempore Potius, quam alio ν plus aut minas dare, quemadmodum ei libri s 1imma est enim, in beneficiorum . nulla virtute, aut nullis benefactis provocata collatione , ejus libertas. Sed ubi iustitia agitur, tum vero legibus ipse suis Deus tenetur; & quamvis nocenti igno scere possit, aut poenas instigere , prout ipse
Vult 3 non licet ei, per praestantissimam suam naturam innocentem poenis, quas meritus non est, adficere. 7. Pinm repente loqui J iam rari regis mdalber, repente loquar. Haec dicuntur, ut im
telligant Iudaei, Dei minas ac promissi pend Eea re
95쪽
mum figuli, en vero opu iaciebat in rota; '. corruptumque est vas, quod faciebat. dum lutum erat in manu figuli, itaque alterum denuo secit, prout ei vi sum. F. Tum facta sunt ad me verba Ie vae, in hanc sententiam: M. annon, sicut figulus ille Iura se. cit. possem vobis faceret 6 domus Israelis ait Iehova. Sicut enim erat in manu figulii sic vos sis in manu mea, o domus Israelis. 7. Possim repente loqui de gente. aut de regno, ut gentem evellam, exstirpem ac perdam. . At si ea gens a nequitia sua ad saniorem mentem redeat, me poenitet mali, quo eam adficere cogitaveram. γ. Pos sim contris subito loqui de gente, aut regno, ut gentem augeam ec stabiliam. At si id fecerit, quod mini improbatur, ita ut vocem meam non audiat; tum me poenitet honi , quo dixeram me eam adfecturum esse.
Nunc vero dic viris e tribu Iudae, & incolis Jerosolimae: sic dixit Iehova: jam ego cogito mali quidpiam de vobis, ec contra vos molitionem ordior. Revertimini quis
tem vas in rota; 4. quod Baetium est , elim so mabatur . dum figulus id tractaret; quamobrem alterum sormavit, prout ei visum est. s. Tum Creator in hane sententiam me adloquutus est rannon me gerere possem erga Vos , quem admodum figulus se gessit erga vas. quod forma Bat. 6 domus Israelis ρ 6. Quemadmodum illa abjecit lutum ut enim erat lutum in manu ; sic vos estis in manu mea. 7 Possim autem repente loqui de gente, aut de regno, in eos homines extirparem ,& perderem. 8. sed
Te ex ratione . qua excipiuntur a Gentibus ;ita ut si , minis auditis, emendantur,eas I Unsit exsequuturus 3 vel, si auditis promistis, eis minimh adficiantur, sed pejores evadant, eamn sit impleturus, Haec, nempe, nituntur, eo itionibus, ouae si impleantur, aut negligantur, Deus io iacit, quod sanctistimam eius
velintoah, ad aediscandum , aut Plantandum. AEdseare est interdum augere sobole, ubi de hominibus sermo est. Vide not. ad Ex . I,ΣΙ.
Iuod misi improbatur J Malum is oculis
m. Cogito mali quidpiam I nim α ν
Miser bauebem rahas, fingens Contra vos malum. Vocula adhibetur hic, ut videtur, ex Occasione eorum, quae antea de figulo dic- ea sunt. 'ν Inser cogitationem si ficat Gen. VI, s. ubi vide notata.
e Masbahab, cogito cogitationem. Supplendum, nisi pravos vestros mores emendetis.
32. Res conclamata es J .m noasib . desperavimus, ut habet Hieromus, qui in Commentario docet , Aquilam vertisse: desperaviamus, & Θmmaratim e defecimus. Recth sequutus est Aquilam. LXX. Init. ἀνδριώρμα, suod vertit confortabimur. Sed huc non iacitis sensus & - noasib, sine dubio est despo--vit, qui significatus loco optimε convenit. Vide supra C. II, 2s. Non videntur Judaei ver tenus sic respondisse , sed potius factis Ostendisse, se ita sentire; cum pertiumiter vi- fila tuis indulserint. Maior autem fides hahetur iactis γλ verbis, quae a Philosopho
dicebantur eres σκιὴ, umbra factorum. usisque cont-aeiae &c. J Quisque Contumaciam cordis sui mali faciemus. Vix videntur
ita de se loquuti Iudaei, quamvis ira leges arat, Sed talia quidem fecit.
s ea gens . 1 nequitia sua , rediret ad sani rem mentem, me paeniteret eam perdere , ut eam gentem augerem & stabilirem. s. Possim primum loqui de auqenda , & stabilienda gente. Io. At si primum fecisset quod mihi displiceret; ita ut praeceptis a me acceptis minim Eobsequeretur; tum me poeniteret boni, quod me eam affecturum dixeram. Ir. Nunc autem dicito, o Ieremia , viris tri. hus Iudae. 8e incolis Ierosolimae dic, meo nomine , dixisse Creatorem et jam ego cogitavi devObuI I. Rem summopere horrendam i m p h rurisb. LXX. Init. φρ-α. Latinus et hora bitia. Α - borruit. Repetitio secundae radicalis significationem intendit. 'm meis, valde, quod sequitur, rem confirmat.
I . E rupe agri θ' m mitisor schadui ιhoe est, E rupe sita in agro, seu in planitie, quae est in summis Libani iugis. Possent etiam
intelligi de imis collibus,ut 'nu' significet agros Libano subiectas. LXX. Init. --eri, quasi legissent 'in seliadatim mammae, de sic vocarentur rupium protuberantes res, unde aqua erumpit. Quod elefantia non caret, sed argutius esse videtur. Notum auiatem est in summo Libam vertice semper esse nives, unde scaturiunt perpetui fontes: Videtant. VI, IS. Hinc Mart. Eas arten. Itineri Lib. III. c. H. Videbamr supra urbem l Tripolin J non amelias ιribus mimaribus decanta tus ille mons Libanus, alto ct ni is protensus vertice. ρlenus Cedris, abietibus, plaganu atii quo nauibus arboribus. Inde aquarum ille impetus, quem Canticorum Salomonis describit Iliaber . in mare strorumpit. Tum de inferioribus eoilibus: Hic Wrsrepentes fluvii, Me risi muri murantes, ac getida fontium IcarurigmoVide & Iocum Damis PMea ad Cap. XXII, 6. de Hadri Relandum Palaestinae Illustratae Lib. Lib. I. C. 48. Ax issciunt aquis exundantes J v I ara a im bimaras u moim zarim , an evellentur hoc est. exhaurientur, vel deficient aquae exundantes. Quod citin non caperent LXX. Intia verterunt: μὴ ι παρ μιαι - - de quibus verbis vide LM. Cantium. Hieronymus: raua erumpentes frigida, ct d fluentes. Nihil hic obscurum, praeter vocem mmr zarim. Existimavit Hieroumus eam asfinem esse voci Dra' derem, inundatio, imber. Sic & Ionat,an: l'mu 'um, mimetar Math
pluviae desim enus. Eos sequuti sumus, cum
96쪽
que a vita sua prava, atque vias vestras,& vestra studia emendate. Dixerunt vero issi res conclamata est, nam cogitationes nostras sequemur, ic quisque contrimaciae animi sui mali indulgebit. ' , . Propterea dicit Jchova: intcrrogate nunc gentes, quis audivit qualia haec functrem summopcie horrendam admisit virgo Israelis. Num dcsinit e rupe agri saere, nixtiqu/sum Libani3 An deficiunt aquae exundantes, frigidae, defluentes λ s. Sed oblitus est mei populus meus, atque inanibus numinibus sumtum obtulit, di offendit in viis suis, semitisque antiquis, ut ingrederetur calles viae nondum calcatae, q. ut redigerem ejus terram in statum stupendum, & perpetuum exsibilandum; ita ut qui per eam transibit obstupesicat lc moveat caput. '. Sicut ventus orientalis stipulas: sic, in conspectu hostis , eos disjiciam , cerviccm, non vultum iis ostendam, die quo exitio dabuntur. 3. Dixerunt vero illi: agito, molitiones contra Jeremiam ordiamur ; neque enim abscedet lex a Sacerdote, nec consilium a Sapiente, nec vel bum Dei a Propheta ; agite
percu- vobis calamitate mala habendis. Quisque vestrum a sua vita prava , ad meliorem redeat. ra. Repponderunt pertinaces serosolimilani, rem esse conclamatam, se pristinas suas opiniones sequuturos, nec aliter velle vivere., quam secerant. I 3. Tum vero Deus, ore prophetae, respondit: interrogate nunc Gentes alias, an talia audiverint rem enim omnino horrendam admisit gens Israelitica. IA, Libani non desinit cadere nix liquefacta e rupibus, hec umquam illinc deeit aqua. ι I. At mei populus meus oblitus est; atque fictitiis Diis sumtus vocis ti m significatio, qui alienos notat, huc lPertinere nequeat; quati hic esset uini m ninabim zoremim, in Participio Eri 3 nm mirum esset, si quis suspicaretur excidisse prius u. Quod tamen non adnrmo, sed omnino ad significatum vocis VPr zerem respici existimo. Sunt etiam qui 'rit Elai. I, 7. imbrem esse putant,
sed , ut opinor, frustra. Sed quo haec omnia spectant ρ Crediderim hunc sensum este non magis debuisse Iudaeos ossicio io deesse, quam Libano deest nix, & quam ex eo monte aquae lsubjectos campos rigantes deficiunt. Quod aliquo modo vidit Hieronymus, qui hic habet. I his es, O illud Virgilianum e Ante leves ergo pascentur in aethere cervi, Et freta Adsituent nudos in tittore pisces, iam nostro illius Ialasvr pectore vanus Et in alio loco sis freta dum fluvii current, dum montibus
Lustrabunt convexa, tuus dum siderastasiet, Semper honos , nomenque tuum , laude ae
Luomodo, inquit; vix de Libani summitatibus
descere non potes ; nec ullo, ut omnis liquefrat, Solis ardore operatur, fluenti que de montibus rivi nequaquam Accantur in fontibus i fiemeum nomen, quod per D sabile est atque perpetuum, non poterit immutari ; O tamen cum cetera natura orinem servent , populus meus oblitus est mei. .
Is. Sed oblitus est mei J 'in ν 'a ebi scheneueni. 'I chi hic adversiativam vim habet, ut alibi. Vide Chr. Noldium XXIII. signis.
Inanibus numinibus J κm, Gum. Hoc interpretati sumus perinde ac 'peri sche re, hoc
obtulit, in semitis suis antiquis relictis , ut vias numquam a se calcatas ingrederetur; I6. quasi Optaret me suos agros in solitudinem sterilem & in perpetuum exsibilandam redigere; ita ut quicumque
per eos transiturus esset, moturus esset caput, pIae stupore. I . Quemadmodum vellementior ven
tus stipulas huc illuc dissipat: lic imprudente hoste dissipabuntur Israelitae, eis dorsum vertam , die quo eos perdere statui. 38. Cum audissent haec a Jeremia , exilium ei moliti sunt; neque enim eredebant umquam su
est, mendacio nam hae voces saepe miscentur posteriori autem saepe vocantur falsi, Commenticii, seu inanes Dii. Imo & haec ipsa vqx Ps. XXXI, . conjuncti cum m an inanitates ejusmodi Deos significat Mintum obiu it J Sinuerunt & postea σα-derunt , quae Omnia reseruntur ad Populum.
endit in viis suis oce. J Antiqua instituta, hoc est , leges Mosaicas delut observa
Calles viae nondum calcata J Nova, nempe, Idololatrarum instituta, quae antea non norant IsraElitae, observare Coeperunt. I 6. Ut redigerem ejus terram &e. J Non quidem quasi rem eo animo fecissent , nihil enim miniis optabant, ouam desolationem patriae ; sed quia ita se generant, quasi rem Optassent. Sic saepe Scriptura effectum tribuit consilio eorum, quorum culpa Contigit, quamvis similem nullum finem sibi proposuistent. In statum stupendum J p nno riseriam schri ore holam, in stuporem ct
sibilos aeternos; hoc est , ut ii transeuntihus sibilis exciperetur. Vide infra XLIX, I7. L, I 3. &αI7. Sicut ventus Orientalis J d zκ ' p innin ventus orientalis dissipabo eos , supplendum t o mois gluma, aut π kasib stipula , ut sthaec similitudo: sicut ventus vehemens spargit stipulam: sic dabo operam, ut victi ab hostibus quaqua vertum fugiant, εἰ disjiciantur.
ui Ventus urens, aut vehemens nam saepe
ita intelligenda verba π m mahθ assim non tam dicitur spargi , quam sisargere , &patriis agris expulsi an hostibus lyarsi dicuntur. i Vide supra C. XIII, 24. PL LXXXIII, I . El. XVII, I 3. Cervicem non vultum J Non favebo , sed aversabor. Deus abscondere faelem dicitur iis quibus insensus est. Vide inaei XXXIII, s. Eee 2 PL
97쪽
percutiamus eum lingua, nec ulla ejus Verba adtendamus. Sed tu, Iehoo , adten ius mihi esto , & verba mecum litigantium audito. '. An pro bono malum rependendum est, ut foveam mihi sodiant ξ Recordare me stetiste coram te , ut pro iis bona loquerer, quo ab iis iram tuam aVerterem. . Qirare filios eorum fami permitte, fac ut eorum Ianguis fluat per gladium, sint eorum uXores orbatae viris, & viduae , & viri
eorum occidione occidantur; juvenes eorum ense vulnerentur, in proelio. . Audiatur clamor ex eorum domibus, cum hostis agmen repente in eos adduces , nam foveam sederunt, ut me caperent, & laqueos pedibus meis abdiderunt. 3. Tu, Iehova, nolit omne corum consilium contra me, ut mortem mihi infrant , ne eorum iniquitati placeris, nec peccatum eorum e conspectu tuo deleas, coram te impingant, Er tempore irae tuae contra cos ogito.
Deus peccata Pudaeis exprobrat, gravesque poenas , per Ieremiam , in valle Hinnomi, denunciat; quas summatim Propheta in Templo repetit.
Capuae CIC dixit Jehova: Ito dc tibi lagenam testaceam a figulo comparato, adsumitoque te-XIX. o eum nonnullos e senibus populi, eque senibus Sacerdotum, & in vallem filii Hin-
nomiturum ut Sacerdotes cognitione Legis earerent , gladio caedi, aut ne ut uxores eorum sint viduae aut ut con filium sapientiae nullum haberent , caede virorum, filii eorum juvenes vulnerentur in aut ut verbum nullum esset a Deo factum Pro- praeliis. 22. Audiantur eorum voci serationes ex phetae: agite ergo, Jeremiam objurgemus, nec in eorum domibus, cum liostes in eos immittes suis ulla re autem ei praebeamus. I9. Verum tu , o bito; nam mihi inlidias struxerunt, ut me cape- Creator, precibus meis aurem praῆbeto , di liti- rent. N laqueos abdiderunt pedibus meis, ut megantum mecum audito injustas querelas. 2O. An caperent. 13. Tu, Creator, qui omnes eorum pro beneficio rependenda injuria, & struendae molitiones nosti, ut me occidant; ne eorum ini- insidiae Quamobrem memento me stetisse in Tem- quitati placatum te praebeto. neque i iis ignoscito .plo tuo coram te, ut te lis placarem. 2I. Quam- eorum sceleribus; sed, projultitia tua , pinuis eos obrem liberos eorum permitte laborare same, aut adficito.
r. Ubi vero Creator, ito, inquit, ad figu-- lum, & emito lagenam testaceam , adsum-Pl. XIII, 2. XXVII, 9. Eodem pertinet hoc loquendi genus , nam & Pro res , li quos supplices audire nolunt, tersum iis vertunt,& alid se conserunt, aut abire iubent. Die quo exilio dabuntur J Die exilii eorum. I S. Motitiones dec. J Cogitemus cogitationes. Ante haec verba , lupplendum Iudaeos audivisse a Ieremia manuata ei a Deo ad ipsos
Neque enim lex abscedet i &c. Colligebant ex sermonibus Jeremiae, contraria eum Omnia de Sacerdotibus & Prophetis sentire ; quasi Sacerdotes mal. Legem interpretarentur , Prudentes prava conlilia darent atque inirent, &Prophetae pro verbo divino venditarent, quae revelata eis non erant. Quod vertimus abcedet, est Hebraicae nam thobia , peribit, sed sic loqui non possunt Latini, dc id volunt Hebraei quod expressimus. De Sacerdotibus vide C. II, 8, 26. de Sapientibus C. VIII, 8, p. de Prophetis C. II, 26. & U, I 3. unde intelligere licet, vere sic de iis sensisse Jeremiam.
Vide&Cap. XXIII, XXVI, XXVII, XXVIII.
Percutiamus eum Ggia J pn,I maa naech tis aliquot ε primoribus populi , eque senioribus
Sacerdotum, atque ito in vallem siliorum H inno- misbou Hasibon. Ei detrahamus, dum cum quasi Pseudoprophetam, & malum civem traducimus, quod ejusmodi homines factitarunt. 2o. Rependendum es J -M Iesibullam, α- pendetur. Interrogatio est hic , ut pallim . vehemens n Catio , qua non quaeritur quid sit futurum, lod quid fieri debeat. Saepe Init. Futuri vim aut non satis intellexerunt, aut non satis commod4 expresierunt. Vide Esaiae C. LVIII, 4.
Ut foveam mihi fodiant J Insidias mihi
struant, quali serae. Nam feris sollae fodiebantur , in quas inciderent. Pro mihi, est 'umbina rei, aniniae meae. Uide vers. 22. Stetisse coram te J Te oralle. Nam stantes
1 I. in eorum sanguis fluat I Fac fluere eos ad latera gladis. 23. E con pectu tuo deleas J Rus memor esto, ade6que poenas de eo sumito. Haec Le-em redolent, sed sunt emollienda , subau-iendo. nisi resipiscant. Quod si factum fuisset, dubium non est, quin Propheta iis ignovisset, & Dei pacem precatus estet.
98쪽
nomi egreditor, z. quae est ad ostium portae solaris, atque illic clara voce pronuncia , quae tibi dicam, L ac dicito: audite verbum Iehovae, Reges Judae atque incolae Jcro solimae. Sic dixit Jch ova Deus cxercituum , Deus Isiactis : mox adducam malum in
hunc locum, quod qui audiverit, ejus aurcs tinnient. '. Quia reliquerunt me & aliz- num a me reddiderunt hunc locum, adoleveruntque Diis alienis, quos neque ipsi. neque eorum Majores norant, Regesque Iudae replerunt hunc locum sanguine innocentium, s. atque cxstruxerunt cxcclli loca Bahali, ut filios suos, quasi holocauita, Ba- .hali comburerent; quod nec jusseram, nec dixeram, & quod mihi in mentem non venerat; M. propterea moX aderunt dies, quibus non vocabitur amplius Thophethum,
aut vallis filii Hinnomi, sed Vallis Occidionis. Irritum faciam consilium Judae dc
Jerosolimae, in hoc loco, dabo operam, ut cadant gladio , coram hostibus suis, &manu eorum, qui eorum vitae inlidiantur; daboque cadaucra in pastum avibus coeli lc feris terrae. M. Exponam hanc urbem stupori dc sibilo; quisquis enim per eam transibit obstupescet, & propter ejus plagas sibilabit. Faciam, ut carnem filiorum, filiarumque suarum comedant, sc quisque carne amici sui pa icctur, in obsidione dc angustia, quibus eos coarctabunt hostes,&qui corum vitae insidiabantur. '. Tum si angus laγ- nam conam viris, qui te comitati fuerint, N. cisque dices: sic dixit letiova Deus cxcr-cituum: frangam populum hunc atque hanc urbem, quemadmodum frangitur vas figu
mi. 2. quae est ad portam Solis, atque clara voce pronuncia quae tibi dicam , nimirum : 3. Audite verba Creatoris , ejusdemque Exercituum Dei . atque Israelitarum: Mox in hunc locum inducam calamitatem, quam quisque audiverit , tinnitu aurium laborabit. 4. Quia a me defecerunt Israelitae , & meum hunc locum alienarunt, in quo adoleverunt thymiameta fallis Diis: quos nec ipsi, neque Majores eorum rebus iplis Deos esse expreti erant; quia Reges Iudae liunc locum ei lino innocentium languine polluerunt ; s. quia in eo construxerunt loca edita, quae Baliali consecrarunt, ut in iis liberos suos, quod nec jusseram . nec memo
raveram , aut cogitaveram, mactarent. 6. Propteris ea mox veniet tempus , quo non vocabitur is
locus Thophetinam, aut Vallis filiorum Hinnomi, sed Vallis caedis. r. Irritum reddam consilium quod illic iniverunt tribules Iudae , & praesertim
Jerosolimitani, & faciam, ut caedantur a luis ho-llibus & manu eorum , qui vitae eonim insidia-hantur ; Cadavera vero eorum dabuntur in pallum avibus carnivoris & feris terrae. 8. Exponam serosolimam hanc sibilis & stupori eorum. qm eam eversam videbunt ; quisquis enim inter ejus rudera transibit, obitupescet, di compectis ejus ruinis ex si hilabit. V. Tantam eis immittam Denuriam . N eum furorem, ut parentes liberorum suorum carnibus proh nefas i vestantur . ut de carne amicorum debiliorum ; tanta in obsidione erit penuria ciborum solitorum , atque ita ab
hostibus viae servabuntur, ut cibi nulli in Umbem intromitti possint. Io. Hisce dictis , lagenam , quam a figulo acceperis, rumpes , spectantibus iis, qui te ad figulum comitari suerint, Seo clara doliolum. Maluimus lagenam, quae vasis mino- iris nomen est; ut Papa quod nomen est factum a sonitu liquoris h lagenae collo arctiore estus .
Ad umitoque tecum nonnullos &c. 4 Supplevimus hic n , D abbiha, quia verbum, myhanitha, quod antecedit , non potest vicem
utriusque verbi supplere , cum non dicant 1 Ic- thraei 'ny σκ 'n'ap kanithi ista himmi , comparavi Virum mecum, pro eo quod est , Iu
E senibus populi J E viris honoratis , nam
haec est passim vocis et anim potestas. Djusmodi nomines testes cile decebat Corum, quae, lex Dei mandato, dicturus 6c facturus erat lJeremias. Vide Dan. Seldenum de Syncdriis l
ra irilem filii Hinnomi egreditorJ Notissima est vallis ad orientem Jerosolimae. Mird ver- l
rutram rim et phethahb Ichabar habbar'b. est lin textu hic nidum bisba outh, sed in mar- lgine rvmm babbasies. Hierondimus, in Com- lmentario: Aquila, Symmachus ct Theodotio, limum verbum posuerunt Hebraicum LI A R- l
, ITH, pro quo LXX., juxta morem Avum , lpro aspiratione H E T H litterae addiderunt lC H u ut dicerent C I lA R SIT H , o A R-
SITH. I ple interpretatur Aritis, Sed scribitur tesae nomen Hebraicum per π non pero, nec puto hoc esse de nihilo , s uni enim
rationes, quae suadeant eam figuram temper Iinguiore lono pronunciandam , ut punctum lacriticum lit Massoretharum involitum. Maluimus cum multis recentioribus vertere starem, nam OV hheres solem significat , quod orienti obverta esset. Clara voce pronuncia J m p, clamato. Mox adducam J Ecce cdduco. 4. Alienum a me rediderunt i rea P benach rour, dum, nempe, Jerosolimae, & in Judaea Deos alienos colunt & omnis generis scelera admittunt ; quibus factum est , ut nec urbem , nec agros pro luis habere noluerit
bnehem holoth. Hinc atque ex aliis pluribus locis liquet mactatas& combustas victimas hu-nianas, in honorem Bahalis; quod nonnulli , non expensis his & similibus verbis , Perperam negarunt. Vide z. Reg. III, 27. & illic notata.
Luod nec jusseram &c. J Haec videntur innuere, fuille improbos Juvaeos , qui facrificia ejusmodi Deo non improbari contenderant ;
99쪽
ti, quod non potest amplius refici, atque in Thophetho sepelientur cativera, donec locus plaribus sepeliendis non supersit. Sic faciam huic loco, ait Jehova , dc incoli1 ejus, ita ut hanc urbem redacturus sim in eumdem statum , in quem Thophethum. Erunt sedes Ierosolimae, dc Regum Iudae, quemadmodum locus Thophethi , immundae; quoad omnes aedes, in quibus adoleverint toti coeli exercitui, di diis alienis
Rediit postea Ieremias Thophetho, quo eum miserat Iehova ad vaticinandum stetitque in atrio AEdis Je vae, totique populo dixit: Sic ait Iehova, Deus exer
cituum, Deus Israelis: mox adducam in hanc urbem, & in omnes. urbes ; quae ejus sunt ditionis, omne malum, quod proloquutus sum contra eam ; quia cervicem suam
indurarunt, ne verba mea audirent.
elaia voce dices: sic ait Creator , idemque Deus 24 Reversus postea Ieremiis Thophetho , ad exercituum: frangam vires hujus urbis, & hujus quod eum misserat Creator ad vaticinandum, ste populi: quemadmodum vas figuli frangitur, cujus tit in Atrio Templi, atque his verbis totum' po fragmenta iterum conjungi nequeant ; atque in Pulum est adloquutus. I S. Sic ait Creator . Thophetho sepelientur cadavera , donec pluribus Deus Exercituum, Deusque Istaelis: Brevi addu non sit locus. ia. Ita me geram erga hanc ur- eam in hanc urbem Ierosolimam. & alias omne, hem. ejusque incolas, ut redigantur in eum ita- Tribus Iudae, quae ejus ditionis sunt, omnes tala tum, in quo elt redactum Thophethum. I 3. Re- mitates, de quibus antea loquutus sam, quia in gia, & civium Jerosolimitanorum domus in eum durarunt suas cervices , ne mihi dicto audientes natum, in quo est Thophethum redactum, erunt essent. Immunda. PARMdum sorte sacrisicio Isaaci abuterentur. In mentem non venerat J Non adscenderat in
Non vocabitur Priorum nominum inOlescct memoria, aliaque tristiora ei imponen- ltur; aut, non erit amplius vallis, quae nullis itympanis nam 'in tbopb est tympanum tresonci, lut factum est, dum vocabatur vestis fili Un-nomi, sed quae cadaveribus impleatur, ut merito vocari queat vallis occidionis. Perperam rurn interpretati sunt LXX. lnit. λάπτωσis, &
. Irritum faciam J ' di balistbi. LXX.
Init. παξ. , perperam. Hieron*mus vero :dillabo, qui est lenitus, quaecumque sit pro- lpria verbi ppa baiah potestas ; quod alii in- lterpretentur evacuavit, alii emit.
Dui eorum citae insidiantur J Luarentium
8. Sibilabit J Signum suit hominis obstupefacti, aut, non sine horrore vastitatem viden
s. Faciam ut carnem &c. J Iuamquam haec, ait Hieronimus, ct in Babylonica captivitate populo accidis noverimus ; tamen pleniiss referuntur tempora Sareatoris, cilm obsessisunt a Veva no ct Iito &c. Rectius dixistet in ob me Babγloniorum, de hac enim loquitur Propheta non de captivitate. Si hoc non memorent Historiae Regum & Ephemeridum, nec eo secius contigerint , brevitati 1 Iistoriae tri-huendum erit; sin minus, maxima fames hic
describitur ; qualis suit Jerosolimae , sub finem obsidionis. Descriptio ejusmodi etiam exstat Deut. XXVIII, 33. Ieqq. Io. Tum franges lagenam &c. J SImbolica
imago cladis Ierosolimae, quae efficacius m vebat spectatorcs , quam sola oratio. Bene Hieronimes ad prima Capitis verba: I uitscriptura divina non solum auribus doceri , Ied Ooculis. Magis enim mente retinetur, quod visu, quam quod auditu ad animum per nil. I alia
saepe occurrunt. Vide I. . Rege XX, g . &insta C. XXVII, 2. XXVIII, 9, Io. 'II. uuod non potes ampli iss resei J bai, si narum D Ihuebat leber heb, non poterit sanari. Pervisve, inquit Hieronymus, non de Bablonia. sed de Romana dieitur captivitate. Post Babsonios quippe , urbs in amata , populus reductus in Iudaeam ct abundantia Wisma restitutus es. Pos captivitatem autem,
quae sub Vespasiano O Tito , O postea accidit sub Hadriano , inque ad consummationem faeculi ruinae Drusalem permansura Iunt. V Kim totus hic liber de Babylonica clade agi clamat; acre verit urbs Ierosolima prorsus eversa est, nec tam instaurata , quain nova urbs, loco prioris, est aedificata. Quin &hte Propheta praedixit, urbem ψ Cui exitium minabatur, iterum aedificandam , & populum in
eam rediturum. Itaque non est oratio Prophetat ita capienda , ut prior cius pars pugnet cum Posteriore.
Immee locus pluribus Iepeliendis non supersi q' p, mipti l no meen ma om hiber a nullo loco ad sepeliendum; hoc est, ad id icmpus ouo nullus supererit locus Pluribus scpeliendis. Quibus verbis magnitudo cladis ollendiatur, cum Ionga vallis ad sepelienda cadavera satis non esset. Ιχ. Redacturus sim &c. I Ad dandam , aut ponendam hane urbem scut Thopheth. LXX. Inti. - τὰ λαπλουσαν, absurdε ι rectius Hi ron mus , qui habet, sicut Thopbeu. 13. Ut Deus Thopheth. I LAX. Inti. . τά- .P. . Hierondimus melius : Sicut Deus Thopheta. Nempe, cadaveribus poli
sisad omnes J ut lues, omnibus. Hoeest, quod adtinet ad aedes &c. I s. Urbes qua ejus sunt dirimis J Urbes ejus hoc est, Tribuum Iudae, & Benjaminis, quae urbes in eius ditione lum. COM
100쪽
Fhaschur Sacerdos yeremiam verberat, eumque in carcerem tradu; ande exm eum eduxisset, futuras calamitates iterum as eo audit. Tam Propheta ad Deum orationem fundit. 1. RUDIVIT autem Phaschur, Immeris filius, Sacerdos, is etiani praesectus erat
AEdi Iehovae Jeremiam iis verbis vaticinantem. . Tum verberavit Ieremiam XX: Prophetam, eumque misit in nervum, oui erat ad portam sirperiorem Benjaminis, in Ede Jehovae. F. Postridie vero cum Phaschur eduxisset Ieremiam e nervo, et dixit Ieremias: te Phasthurem nomine non adpellat Ie va, sed Magor-missabitam, Loe est. terrore' circumquaque. '. Sic enim dixit Iehora: mox terrorem tibi di omnibus immittam
r. AUDIVIT interim Phasehur. Immeris Fi- noni appellabit cieator, sed Magor. misiabibum i lius, Sacerdos erat enim Praefectus Isidi hos s. ureream raramma ravis. 4. Etenim Cre Creatoris iis verbis vaticinantem; 2. Ieremiam, tor dixit Sacerdoti: tibi di omnibus , qui te Deum verberavit, & misit in nervum , ad portam mant, terrorem immittam; oculisque suis vide superiorem Benjaminis, in AEde Creatoris. 3. At tibus cadent. gladiis hostium suorum; totum Istaeis postridie, cum Jeremias esset eductus Phasthure. Iem mox tradam Regi Babyloniorum . qui vesPropheta Sacerdoti duur Te nomine Phaschuris captivos Babylonem ducet de gladio occidet s. omnes
qui 1 Luca Act. IU, I. V, 24. Vocatur ενα--γὲε τῶ ι ρου, de 'uo diximus ad Luc. XXII, sh. quibus dictis accsdat oportet hic locus. h. In nervum J mi , -abnecteth. .LXX. Init. κατανα-ν, qua voce propriε signiscatur vectis, quo janua introrsum Clauditur, deinde in careeris significationem transit. Hi rendimus habet: m nervum, quem sequuti sumus . . Sunt Compedes ligneae, quae ideo ei λαὲ Graecis voeantur. HieronymuI in hunc l tom: pro nervo, quem nos diximus, Septuagm-Dj, ct Theodotio vertere Catarracten. Θ- ehus y--σί . sive His τέρω, quod utrumque tormenta signi ac Nos autem nervum diximus, more vulgari ; quod tormenti genus
etiam in Ambus Apostolorum leximus ; quamdo Apostoli Paulus ει Silas in custodiam ea rarisiati δε-τ. Vide Act. XVI, 24. de V loeum
ρbecheth, distorquentem sisnificat. 3 Nomine non ad uas Dbmas , sed de e. JHoe est o si nomen calamitatibus tuis conveniens tibi imponetur, vocaberis non Phasbour, sed Mago Missabis. Mutatio nominis significat mutationem sortis, quae ea futura erat Phaschuri, ut terroribus undecumque cin
Mago missabi m J Hierondimus sic habet: go stomore, quod in Hebraio scriptum es ΜΑ-UR, LXX. de Theodotio ris, id es, migrantem, Aquilae secunda Eritio peregrinum , prima Circumspicientem, Θmmaraus tablatum, me , congregatum, O coactum ,
4. Mox terrorem titi dec. Ja,m 'lanuum hinnent nouencha Imagor uis, ecce ego do te in pavorem tibi. 'ut est couli , in alieno μIo vivere, unde notae Veterum interpretati nes. Sed aptior est timendi potestas, quam obtinet Deut. XXXII, 27. Esai. LIU, I . um de 'im pro timore Esai. XXXI, V. s. Opiscium J VrRTibas, laborem I neminre, artificum labore confectas res alicuius preri
feduxisti me, Domine, O Ieductus sum. Cum hoe verbum sisnificet etiam persuadere ' -- luimus hunc significatum sequi, quam frium di potestatem, quia religiosisumo Prophetae Deum ipsum adloquenti non convenit s quia enim pius fallaciae Deum insimulare iustinum rit Vix quisquam paullo prudentior hominem probum sic adloqui suderet. Cum vero di. centi presis S mihi, quivis extemplo ing rat : quid vero tibi persuasi λ id supplendum Censuimus, Perspicuitatis causa, quod quivis subaudire necesse habet. A verbo ma iactum est Arth --. fallere led & inde deriva dum πω persuadere. optimis verteris: --
: Mihi iam intulissi se superiis fusi J 'avin
baini Mara thoi vatiboschal. i Vi insertur verbis, ab eo qui majoris est auelaritatis, cum iubet, pnesertim eum, qui jubenti parere ossicii sui judicat. Vide notata ad Gen. tXIX, 3. de Paulum GaI. II, I . ac observata illae a n his , in Addit. ad Hammondum.. 3. Probro J Quod propterea in laus patriae haberet , quin & Pseudopropheta dice
seu recordalor e s , neque lassar amplias in nomine eius. Addidimus ama me , quia noti sunt hi larmones , quos aliis audientibus habu