장음표시 사용
151쪽
sed male,de picς & papagalli aliquas
voces formant,sed imperfectas.
Vtrum vocis di itio sit bene assia garrata a Philosepho. V Idetur quod non . Nam Philos.
dixit, Voce esse percussionem , Sed vox non ei 1 perculsio, sed sonus , Ergoa Secundo probatur, quod non sit respirati aetis. Nam subiectum vocis non habet rationem perculsi, Sed acrest subiectum vocis. Ergo. Tertio probatur, quod non sit ab anima. Nam aer respiratus immedia. te attrahitur a pulmone. Ergo non ab anima.
Quarto probatur quod non fit ad
arteriam vocalem,quia gralli,& cicadae sine arteria cantant,immo cicadssine capite. Quinto. Vox diuiditur per vocem significatiuam, de no significati m. Ergo non erat dicendum, vocem este sonum significativum. Sed ad primum horum dicitur, quod haec propositio vox est percucho dupliciter potest interpraerari. Primo causaliter, idest vos causatur ex percussione, seu ex motu locati . S cundo sormaliter, i. vox, est ipsamet percussio. Nos primo modo loquimur . Argumentum vero procedit in secundo sensu. Ad secundum dicendu , quod aer potest dupliciter conlidcrari. Primo ut est medium in quo rccipitur vox, ct sic se habet vi subiectunt. Secundo ut expellitur ab arteria, cupercutititur, & sic ibi dissinitur non est auteinconueniens eandem rem habere diuer sas rationes.
Ad tertium dicendum , quod ab anima est tanquam a primo princi-nc,oca pulmone,tanquam ab instrumento immediato .
Ad quartum dicendum , quod illicantus non sitiat voces, sed soni causati ex frequenti motu alarum ad di- fragma, i. ad caus,quod se habet ut percussum. Ad quintum dicitur. quod vox est significativa, non aulcm sonus abs lute, sed solum sonus vox.
Vtrum ' eadem vox numc , qκa a pluribus auditur. v Idetur quod i O. Nam operationes' specificatur ab Obiectis. Hic sulit plura obieeta .i. plures audientes. Ergo plures voces. Secundo. Sonus unus, & una vox possunt esse in duabus partibus, V g.
accidens ut est vox, non potest esse in pluribus subiectis numero. Igit nec
Tertio. Non omnes intelligunt λgnificatum unius vocis, sicut conti git in non intelligentibus diuersa idioniata linguarum. Igitur non erit una
Quarto. sonus in actu, habet a ditum in aetii ; Sed unamrma in ctu, non potest eme in pluribus subicictis. Ergo. Antequam haec argumenta solum ransitur.Primo notandum venit, quod in deratur voce duo sunt: unum tanquam ma- materiaciteriale,i. ipsa vox. Alterum tanquam ter, O forsornrule,i. significatum vocis. ad mal. rcr. materiale in omnibus audienti b. est, quia ab omni b. percipitur & sonus, ct vox. Quoad formale autem non , qui sic repraesentat ad placitum, o conlequenter non potest esse eadem apud on,ites, quia non omnes percupiunt intentionem piimi institueris. Secundo notandum,quod duo 1 consideranda in voce. Vnum tanqua
152쪽
Immutat reale,c commotio, & stactio aeris; non ita odorabile,quia inter alia ani- intentio-- Alterum intentionale, i. delatio spe- militer. ciet vocis ad auditum . Moad realetatest esse quod non sit idem in omnibus , quia non est necesse quod aer
commotus omnium audientium aures penetret. Quo vero ad intention te utique, quia species vocis omnium audientium aures immutat,intentionaliter .
Ad primum dicendum, quod au-- dientes non sunt plura subiecta sor Π inalia, sed subiecta materialia, ideo tur . non dii linguunt. Secundo dico in
maior.est vera quando operationes sunt reales,non vero quando sunt intentionales,ut est vox.
Ad secundum conceditur de reali, sed negatur de intentionali. Ad tertium patet per primum n
Ad quartum dicendum,quod una Drara realis non potest esse secundutotum in pluribus sebiectis realiter,
di in actu, sorma tamen intention
Iis, sicut est vox, potest esse intenti naliter in pluribus.
S. D. Postquam Philocdeterminauit de visibili, & audibili, hic intendit
determinare de odorabili. Homo Primo ergo ponit talem conclusio Mala ori nem Dissicilius est tractate de odorarat. bili,quam de audibili,& visibili. Pimbatur. Illud est dissicilius respectu nostri , quod minus cadit sub nostris sensibus sed minus cadunt sub nostr:s sensibiis odor, de odorabile,qua faciant visibile,& audibile Ergo Ptobat minorem. Quia colorem visu, &sonum auditu bene percipimu. , sed tissimum.
malia homo praue odorat. Ratio autem quare homo male odoret, est Quia inter agens, δ' patiens debet esse proportio. At inter odorabile, echominem, non est talis proportio nὀodorabile est calidum de siccum. At homo habet cerebrum ad quem ascedunt odores,litimidum,& frigidum, de ideo male odorat. Quod etiam attestatur experientia in his qui vulgo dicuntur instigidari in in vere, vel in hieme., vel alio tempore,nam cum in eis tunc superabundet humiditas, ex cerebro descendens,ideo sere non setiunt odorem. Hinc homo non od rat nisi odorabile sit maximum, maximam inducens delectationem, vel
Secundo comparat olfactum pri- stamo ad oculos quorundam animali ii, , , ,& secundo ad differentias saporii. Dicit ergo,quod sicut quaedam animalia parum vident, nisi illa timor concutiat cuia habent oculos duros,& male ad videndum aptos, ut constat in
locustis,& in quibusdam piscibus,ita
etiam animal malum habet odoratu, de male odorat,nisi odorabile sit in ximiam. Secudo ait olfacti im habere aliquam conuenientiam cum speci bus saporum,& odorum. Inquit ergo
suod per dii serentias saporum sunt inuestigandae differentiae odorum, quia differentiae saporum nobis sunt manifestiores, quia tactum habemus certiis intim,& gustus est quidam tactus, animal enim in hoc sensu multa animalia vi iacit,& si in aliis ab his vincatur Et quia per sensum tactus multas differentias rerunu noscimus,&quia inter alios scit fur, nunc habemus certissimum diinc deducit,quod homo est prudentissimus inter omnia animalia, & ideo ex sensu tactus arguimus etiam aliquos esse ingeni sos, vel non,quia qui habent carnem duram,inepti sunt mmc, qui autem
153쪽
bent carnem mollem apti ni ad intelligendum, & ad omnes scientias percipiendum. Ostendit ariem quomodo species odoris correspondeant speciebus saporis, dicendo in hoc conuenire, quod sicut quidam capores sunt dulces , &qu. dam amari ita&odores .
Tertio ostendit, quomodo non odorabile percipiatur ab olfactu , cem tir kὸ xyςg Gue,sicut etiam silentium perdi pitur ab auditu, S: noli coloratum a
Asali bri I 'rii i O autem venit notandum circa supradicta , cur homo male odo.
Iet. ciciendum est ergo , quod a cerebro duo canales procedunt usque ad ossa per sorata narium, prope concauitates oculorum , exiitcntium ,
qui faciunt quasi duas extremitates mamillarum, S per hos cerebrum excrementa mittit in nasitim, & per hos etiam canales ascendunt odores ad cerebrum. Cum autem odorabilia secundum suam naturam sint calida,& sicca,& cerebrum frigidum,& humidiam, ideo cum non habeant proportionem , actio non poteticise expedita. Additur quod cum odorabile transeat perulas manam illas , quae multa excrementa a ccrcbro recipi ut, hinc odor non potest bene percrpi. Secundo notandum, quod multa hic dicuntur, quae apud I hysicos perquirenda sunt. Sed ne transeas hoc scire, odorem noncsse vapore, aut sumalem evaporationem solitialiter, ut tenuerunt Heraclitus, Galenus , Avicenna, Alfarabius,& plures alij,apud Rumum 2. de anima, tract. de sensu oli aerias, quaest. s. est enim qualitas secunda mi maliter , & causaliter cua ratio, quia causatur per
rem odoriferam, odorem emittente ,
' est sciat etia Aristotelis libro de sensu, de sensi. cap. .
An homo peius odoret caeteris anim libus .
Videtur enim hoc esse salsium. Nam Philos. 1.de sensu inquit, quod homo solus percipit odores aromatum, non autem alia animalia
Ergo persectius odorabit, quia plures differentias odorum cogiaoscit . Pro resolutione huius dissicultatis: Vnus 'sprimo vcnit notandum , quod unus Di est in sensus sit emeacior altero in cognitiin tero emane dupliciter potest intelligi. Primo cior avuper se, quatenus lacundum se habet citer,sst,
virtutem maiorem in obiectum, rO- sperac- ut visus secundum se dicitur cogno- cidens. scere diuersas differentias coloi una. Sccundo per accidens, i. non per vim in se existentem, sed ex alio sibi adiu-cto,vel quia ipse alteri adiungitur dicitur habere maiorem cognitionem, prout auditus per accidens magis coissert ad obtinendas scientias quam visus,quia per auditum recipimus disciplinas a maoistro, vel quia auditus ut auditus ori natur ad sonum, non ad voces, ut sunt aliquid signifi- cat tu . Hic ergo loquimur de cognitione,& perfectione odoratus secundum sis. Secundo notandum , quod odor Homo a potest dupliciter cta siderari. Primo lius ed ut ordinatur ad delectandum solum, rar voad ut patet in odore rosariam, liliorum , delectatio violarum,& similium. Secundo vi or Rem .dinatur ad cibum. Primo modo nullum dubium est, quod homo magis dei celetur in odore, quam caetera animalia,quonia homo multum delectatur in odorandis floribus, quoruna
Odorem canes parui pendunt,& muliata alia alatia fugiunt. Secundo in m do melius canes,& alia animalia odorant, unde videmus quod antequam comedant m conaestibile odorant.
154쪽
Non quo Tertio notandum, quod haec pro- ad intena positio. Homo peius odorat qu.i aliasionem. animalia, tripliciter pol erptimi. Primo , quia odoratus in eo est ab ignobiliori forma,& hoc est falsum ,quia anima hola excellit. Secundo,quia in odorando minorem percipit delectationem,S: sic et falsum est. cu homo melius i. cii maiori delectatione odoret. Tertio,quia intuitus percipit qualitates odoru,&sic bruta melius odorat; na videmus canes a longe sentire lami ἰςporu, dc vltures cadauerisi., Quarto. Aliqui inter quos est Toletus dicut,quod homo peius odoret' duplicitet pol intelligi. Primo, quia non ita percipit odores a longe sicut bruta, de et non ita intenso Secundo modo,quia non percipit plures disse. renuas odorum. Primo modo dicunt bruta esse excellentioris olfactus, gaa remotiorib. Odorant, Sc omnem paruum odorem sentiunt. Secundo vero modo homo melius odorat, quia bruta noti odorant nisi comestibilia.
Sed haec distinctio nobis displicet. Primo,quia videmus canes per vias currere, sequi odorem dominorum suorum, quem nullus homulum, si nimis distent,) sentit. Secundo,quia videmus bruta odorem florum tu-gere propter eorum magnam activitatem in cerebrum eoru ; unde aliud
est quod magis prosequantur odore comestibiliu , & aliud quod non sentiant differentias omnium odorum. Dicendum igitur mihi venit,quod intensiue melius odorant plura ani- malia nam credo multa no bene odorare,ut imperfecta animalia extensi. Ue vero .l. quoad plures differentias Odorum disturguendum venit, quod h. e plures differentiae bis itiam consi derari possunt. Priino praeci se, vi disei crentiae odorum sunt. Secundo ut una per artem, de industriam potest ad alia ordinari,& cum alia coaptari,
ta in hoc homo vincit omnia alia animalia, sed hoc non prouenit ex odoratu simpliciter. Ad Argumentum igitur patet ex supradictis.
Vtrum sensus tactus sit e silentior os
Vidςtur quod non ex illis uerbis. Nos vos auditu, linx visit, simia gustu, uititur odoratu praecellit,aranea tactu.
Secundo. Quia Philos lib. Io. de peneratione animalium habet, quod rensus tactus 'ihil ad prudentiam sacit. Ergo propter tactum homo non erit pruden tissitatus animalium, ut dicit Philos .intextu.
Pro cxplicatione huius quaestionis Hamo Cerimo est annotandum, quod liomo animalifariam potest considerari. Primo excellit in ut est animal. Secudo ut est homo, i. tactu. ut cit cognoscitiuus. Si primo modo consideretur,sic sensus tactus est efficacior in homine, ut fundamentum aliorum sensini m. Secundo aut modo
non, quia alis sensus tacita spiritualiores,eum magis faciunt cognoscere. Secundo notandum, quod sensus
tactas per excellentiam sit collocatus AEnim in homine stat dupliciter. Priino com parando tactuin hominis ad alios sc-s 'hominis,lc sic uisius cxcellit tactu, ut habet Phi l. i. Met lia. Scao compa . r. in do taetum hominis ad tactu aliorum animalium, & ita uetum eii , quod praecellit in tactu super omnia alia animalia. Ad primum negatur, quod aranea sit excellentioris tactus, unde patet quod si comburantur eius pedes, uix sentit ignem e potest tamen dici excellentis tactus,t .subiti motus,quia si tela elus tangitur leuiter a musca,subito
Ad secundum dicendum,quod se-sus tactus non prodest secundum se ad prudentiam, sed tantum arguitiue ut modo dicemus.
155쪽
Pirum molles earrae sint apti mente, i.al,s inseniosioreι. Vtaeriar enim quod non.Nam nobilitas potentiarum attenditur seci indi:ira nobilitatem principioru ;Sed anima quae est principium intellioendi in homine,in uno non est nobilior ,quam in alio. Ergo. Secundo. Mulieres molliores sunt carne, fle tamen minim sunt aptae quamasculi ad scientias. Tertio. Sensus qDanto est materia-lior , tanto minus aptus est ad intelligendum ut patet ex supradictis. Sed
talis est tactus Ergo. Quarto. Visus. plures disserentias ostendit. Ergo. Quinto. Melanconici secundum Aristot.magis sunt apti ad scientias, ῆ alij & in hi habent carnes duras . , ' Pio explicatione humquςstionis. Molles Primo notandum venit, quod unus carne aut homo sit altero perfectior stat dupli- apti mete citct. Primo secundum substantiam, ex bona de hoc est falsum,quia substantia non in positio suscipit magis & minus. Secundo ine coνpo- cun dum conditiones indiuiduales ,ris quia unus habet corpus melius disp'. situm,& aptu ad exercendas operationes il alter,&hoc est veru . Et propterea quia mollities carnis,ostedit bona dispositionem corporis, ideo dicimus
molliores carne aptiores esse mente.
. Arguisse Secundo notandum,quod hF pro M. positio. Molliores carne aptiores tint mente dupliciter potest exponi. Primo causaliter, ut sit siensus, mollities carnis est causa boni intellectus. M. cundo arguitiue, i. quod sit signum quod aliquis sit boni intellectus. Primo modo est falsum, &secundo v rum,quia talis habuit bonam dispositionem corporis, & mayotem aptitudinem ad exercendas vires ingenij.
Ad primum patet ex primo nota emn bili. ta solus Ad secundum dicendum quod du tar.
plex est mollities carnis. Prima spun-gios asin humida, quae est potius rei xatio carnis, quam mollines, & haee reperinit in mulieribus, & ncn indicat bonitatem intellectus. Secunda est bene temperata, reperta in viris,dc de hae locutus est PhilosΑd tertium dictum est, quod bonitas tactus est signum boni intellestiis,& non causa nisi materialis, prout bona dispositio corporis iuuat intellectum, ut possit exercere suasorii tiones .
Ad quartum dioeni est supra, quod
sensus visus magis deseruit cogniti
Ad quintum dicendum,miod meis Ianconici sunt in duplici dinerentia . Quidam enim tales sunt a natura, &hi hebetes sunt ingenio, quia in ipsis
humor terrenus superabundat. Alii vero tales sunt ex aliquo accidenti,ut ex nimio dolore, vel magria contro. uersia,vel ex alio accidenti remouetute subtiliores partes sanguinis, unde remanet in eis humor stigidus,eos detinens in studijs,&speculationibus. Nam proprium est frigoris constringerein adunare.
Postquam Philos determinauit de .
odorabili, modo hic determinat quomodo odor immuto oliatum. Primo ergo dicit, quod medium is in oliatu est aer,& aqua,& quia hoc 'la' 'manifestum est de acre, quia nos qui in aere versamur, odoro sentimus, ideo aliqualiter immoratur ad declarandum quomodo etiam hoc sit vGrum in aqua. Dicit ergo,quod pisces qui simi in aqua odorem sentiunt,& qu
156쪽
Ad quonia tri dixerat supra in cap. de Voce, quod animalia sine sanguine
proprie non respirant, hinc ne imaginaremur, quod etiam non odorent 1ubinfert, omnia animalia habentia sanguinem, vel non ,odorare,unde pisces. a longinquo mouentur ad cibu,
quod etiam magis patet in Auibus viventibus in aere, quae a longissimis
factis, Mcundo mouet dubitationem, si eis id in secundum speciem sit olfactu, sterie iis N Videtur quod non .
Omnibis quidam Odorant cum respira. imisi. xione, attrahetulo ad se aerein,ut ho
mines,quidam vero non, quia non re' spirant,ut sinu pisces,&ideo non videtur idem olfactus in omnibus. Reia spondet autem dubitationi, quod nocit idem olfactus numero, ted bene specie,in omnibus. od dupliciter probat. Primo,quia idem est obiectu,
.i. odorabile in omnibus, & e dem disseientiae, cum omnes sentiant bonum,de malum odoramentum.Sectido,quia quae habent eadem corruptiua sunt eiusdem speciei. Sed omnia
odorabilia habet eadem corruptilia , cum olfactus liominis corrumpatura vehementi olfactibili, ut abitumine, &sulphure ,.Respondet ergo ad rationem dubi), quod diuersus modus in odoranuo.i. cum respiratione, M sine ea, non prouenit ex parte odorabilis, sed ex parte subiecti, i. ex diu tate organorum distin chorum in diuersis animalibus, unde sicut. iii hominum disserunt ab oculis alioria
animalium, nam qu dam animalia. habent oculos duros, Ne ista non trabent aliquod operimentum supra imsos, ideo statim quod diaphanum illuminatur,vident. Homines vero supra oculos habent operimentum,i. palpebras, Se ideo non uident,nisi eleucri. m qita animalia quae odorat cum respiratione , habent quoddam operi inetum sine cuiu; dilatat:Ope, M aperitione animal no sentit odores. A lia vero non habent hoc operimentum . de ideo odorant sine respiratione. vltimo determinat de odore, dicendo quod fundatur in sicco,sicut sapor in humido. Antequam ueniamus ad decisione qumtionum occurrentiu circa inpradicta asserta a Philos. Primo uenit notandum,quod materia odorum est humidiim, saporosum, quod est ii midum aqueum, calido coluncium,
unde sapor eli prior, & deinde odor. Nam humidum excedens siccum saporem ficit , 5 ideo utimur humido ad eliciendum saporem; siccum uero stiperans humidum fit materia ὀdorum, unde non est in ei Mem partibus sapor,& odor,nam sapor est in partibus grassioribtis, sed odor est in partiis bus, in quibus siccum humido supereminet. Quod autem odor consistat in sicco, posIumus quibusdam eXperient ij, comprobare. Prim',qilia quado iam terra aestiuis caloribus est exsiccata videmus, quod dum pluuia descendere incipit, ipsa OdCrat,non ut
purum elementu TI ,sed iit permixta humido,dum autem multum ira adefacta est,nsi, quia tunc humidum si co sit perabundat,& ita scias quod nullum clementum odorat,cum odor sit
qualitas secunda, de non prima. Secundo , quia si forc aqua abluamus, reperiemus quod minus odorabit, si non fuerit aqua lotus. Et hinc cit , quod omnes nores qui spinas habent, acutistititi sunt odoris , quia in eus ii cum superabundat. Secundo notandum, quod una res quae bonum habet odorem, potest habere malum saporem , de econticisb, quia hF non sunt in e. adem partet, in cadem temperie, quapropter quaedares possunt esse boni saporis,& mali odoris & su dam boni odoris,& mali saporis . Odor ergo , de sapor μsuint esse in cadem re subiective, ut
Pudatur insiccos Aratcria odoru e thumidu
157쪽
patet in multis homogeneis, ut in vino qua lambicata, de similibus , sed
non erunt in ea in eade temperie, unde propter qualitatem humidaim,vel siccam superabundantem fiet odor, vel sapor,maior .
An odor habeati esse reale in med o.
quodq; habet csse reale in sua potentia passiua ; Sed olfactus in quo est odor est potentia passiua , patitur enim ab odore, eo in do quo Omnis sensus patitura sensibili. Ergo. . Secundo . Quae mutuo se impediunt, habent este reale. Se d duo odotes diuel si si sint ita eadem parte acris,
mutuo se impediiint, oc quendain meduini odorem conitituunt. Ergo. . Tertio.Qua: habent esse intentionale in aere a venio non impedillntur. Sed pcrceptro Odoiis impeditura vento flante in contrarium. Ergo Maior est nota, quia sicut color.vissus a longe non impeditur a Vento , quin videatur, quia habet esse intentionale in aere, ita a siniti dicimus de odore Ex altera parte probatur qtiod solum habeat esse uitentional in m dio. Nam medium per quod dist imditur odor,est aer, & aqua. Sed nec in azi e . nec in aqua, potest esse realiter . Ergo. Probariir minor de aere, quia de aqua constat . odor est callidus,de siccus. Sed aer semper est hii midus, & nunquam per odorem sui
humiditatem amittit. Ergo. Pro solutione huius quaestionis. Primo animaduertendum venit, quod circa hanc rem tres sunt Opiniones. Prima est Avicennc ita tractata de Orata, de Alban sinuara de homine p.2. in traci de oliactu, Themiiiij c. q. h. ix Tneopluastili si de causis planiorum. Nam hi sustinent odorem subiectari in materia,maximam siccitatem, de paruam humiditatem habente , quae humiditas continuo resoluitur per calorem , dc per hunc odor realiter fertur usque ad olfactu. de ideo no possitinus odorate nisi fiat
fumalis evaporatio, quae deueniat usique ad ollactum.Hanc suam sentemtiam probant duplici argumento. Prinio,quia experientia teste reperimus, quod quado pomum odoramus, odor cxtenuatur manibus adhettet. Igitur sgirum est,quod cita rat, Sadextra mittit fumalem vaporem Secundo. Quia quando obiectiam intentionalites immutat poteritiam, remoto obieeto,remouetur etiam species intentionalis.Scd remoto odora bili adhuc in medio remanet odor , sicut patet ad sciis m. Ergo. Secunda sentemia est Aliermis, quod odor Qt umeri timentionaliter ab odorabili, & sic mouet olfactum , sicut o lor mouet visu, quod inultis rationibus plLbat. Primo. ia narrant quidam, ltures ex Africa venisse, de occisorum cadauera in bello Troimo cςsa denorasse. Mirabile autem videtur quod atrae ς odore reali , per tot millima dii fusio, venerint ἀRespondent Aduersatij, hoc ita
euenisse ex vento flante, rarefaci te illum odorem.Sed haec res sio, a. dubio non saluat, quia de si hoc potuerit accidere per aliquod spatium, non tamen videtur possibile per tam remotum,ultra mille milliaria. Secundo.Quia sic daretur penetratio corpOi uin , nam sic odor penetraret aerem,qui est corpus. Respondent hoc accidere in penetrabilibus ut pa
158쪽
Tertia fra tentia est S. D.tenentis procedit de medio non distanti
per aliqualem distantiam odorem re noc idem probant secundum,& terumpi in medio realiter . sed in remota tium,& per hoc etiam soluuntur alia.
Sesus qη. Sectindo notandum venit, quod QUAESTIO XXXXI.
modo α- odor inprimis distinguitura gusta-B Uuan bili ,& tangibili, quia haec medium Virum sit proprium homini Marare
ν r. habent intraneum, ut suo loco dice- cam respιmtione. mus. At Odor non sentitur niti per extrinsecuna,i. per alterationem coris Idetur quod non. Quia omnia poris odorabilis.Secernitur quoque a M animalia saltem persccta odolanoaca loIe,quia haec habent ec rant per respirationem ut suisic intentionale in medio,& odor per pra. In contraia una stat PhiloLtextumultum spatium reale. Sed conue- 8 Respondet Commentator Arist. niunt sonus,de odor, quia sentumtur dixisse proprium esse aianhelatium ut Ur omnem partem;sed alia sensibilia sunt homines, di alia animalia non Oium directe posita sensus immutat, odorates ne respiratiotae,& per hoc
ior feriens per lineam rectam, Q homo ab aliis animalibus non distingustabile in tagibile percontactum. guitur,sed cum eis conuenit. In con Odor ha- Turtio notandum, quod si odor, trariam fiat S. D. hoc intelligens so-bee esse bile sit in debit distantia ab olfactu, tum dehoivit,ibus, ct non de alijs anireale in tunc habebit esse reale in medio;at si malibus . Hinc dicebat Alb. hoc esse
meis . nimis disiet, tunc solum mittet spe- proprium omnium hominum,sed noctem Intentionalem ad sensum odo- quarto modo, quia etiam aliis conue- 3 c melius Videtur dicendum Conclusio Prima conclusio. odor habet esse hoc elle attributum ut proprium h eus proba intentionale in medio distante. Pro . mini, non quoad substantiam ; quiatur. batur rationibus adductis pro opinio etiam alijs conuenit, scd quoad sin- ne Commentatoris. gulare modum, i. per disi. pertur. Secunda conclusio. Odor habet es organi x t siri pra. Et mr hoc patet ad se reale in medio propinquo. Pioba- aliud dubium,quod veri Dotest. Antur primo, quia pecies intentionalis habentes organum olfactus coope non sentitur.Sed odor in medio pi tum,melius rcspirent. Nam quamuis Ximo sentitur. Ergo. Constrinatur, Commentator dicat,quod sicut habeqina experimur odorem olfactum de res oculos coopcitos melius vident, lectari, cerebrum alterare Sc.quioni quam habent discoopertos, non ta Drum sunt effectus reales. men asserit hoc idem in Olfactu,undera sutauisa primum in oppositum dicen- amrmat s micas, S Apes halisnies 1. . dum,quod aer,& aqua dupliciter con Crganum disco rarum iraelius ms derari possunt. Primo in sua pro- dorare. pria natura, quo modo sunt media in
Olfactu,&sic recipiendo odorem pos De gustu,&gustabili. D. M.t, sunt dici pati ab odore sito modαS - cundo considerantur vi sunt 1brinae L E CT IO XXXXI. S. D. ai activae, de secundum hunc sum procedit argumentum. Dostquam Philos egit de potentia
Ad primum, quod probabat odore vis via auditiua, di odorari ua,hic habere esse Ieale in medio patet, incipat irarire de potentia gustatim,
159쪽
& de eius obiecto, 's degustabili.
In textu igitur lol. Philos. ponit talem conclusionem, habentem d uas partes. Gustabile est quod Iam tangi. bile, per medium intraneum. Probat
primam, s. quod guttabile est quoddam tangibile, quia gnitus eii quida
tactus. Probat secundam,s. quod sit per medium intraneum dupliciter. Primo. Quia tactus differt ab alijs s sibus, quod laetus fit per mediu in Intraneum, de alit sensus per extraneu At gustus est quidam tactus. Secando Quia quando duo ita sunt coniuncta, ut separari nequeant, si unum longitur, k alterum tangitur. Sed humiditas in qua si in datar tactus ut in materia,ita coniungitur gustui, quod non percipitur nisi a tactu. Ergo gustus desunt pcr medium intraneum,
auidam humiditatem . Sed Philoctunc tactu, subinfert dubiit, quia videmus quod si mel persundatur in aqua, in parte longinqua sentimus dulcedinem in
aqua. At aqua est medium externum. Ergo gustus non erit per medium internum. Respondet tamen Phil. quod dulcedo melis non percipitur a gustu, ut simpliciter est in aqua , sed Via-
qua facta saporosa, & duleis tangit gustum, quoniam gustus est quidam
tactus. In textu vero Io 1. docet, gustabile
non posse percipi a pullii sine humiditate,quia quamu is aliqua non videantur habere humiditate, ut sal ,& alia multa,attamen ista non gustantur,nis dum cum salitia miscentur, & humectantur , unde ista sicca vocantur humida in potEtia, quae a saliua fiunt humida in actu. et In textu lo . declarat gustum esse gustabilium de in gustabili una,i. corii modis H- qu. ae non positi ni gustari. Num sicut citur . Oculus dicitur visibilium, S inuisibilium, ita g stus dicitur gustabilium, & non gullabilium. Vt autem magis mentem suam explicet, apponit ni
Lectio XXXXI. dos, quibus aliquid dicitur inuisibi
le , hoc enim pluribus modis continis git. Primo priuatiue,c per priuatione visibilitatis; Sc sic tenebrosum dicitur inuissibile. Secundo per excedentiam,& excellentiam visibilitatis , & sic soldicitur inuisibilis.Tertio propter paucitatem materiae,& sic punctum dici tur inlusibile in parte longinqua. Ita pati ter aliquid dicitur in uitabile Primo propter prauitate Iaporis. Secundo propter vehemetiam saporis . . Tertio propter paucitatem saporis, prout exemplificat in textu. V lterius in eodem textu ostendit gustum non solum cise guttabilis, & non gusta lis, sed etiam este potabilis; cic non potabilis. Potabile illud dicitur, quod est secundum naturam gustus, & imp tabile quod ei nocumentum facit. Adiungit,quod cum potabile sit com - Imune tactui, degustui, est prius ipis ,
gustu. In textuio .ostendit organum gu Sensoriustus csse secundum seporentia lium, gustus de dum, Sc non actu, quia si esset actu hu ora est Lumidum, no immutaretur ab obiecto, mi m . quod duplici signo probat. Primum eii, quia quado lingua est admodum
sicca, nec humectatur,non Sustamus. di Secundum est ,quia infirmi qui habet linguam malis humoribus plenam, dulcia non percipiunt. Gustus autem magis viget in cuspide linguae, Ut in parte molliori, ut significauit Arist iteles lib. i. de hist. animalium, Capa 2. sed extenditur usque ad palatum, in imo etiam usque ad gulam, secundum eundem Aristotele lib. de partibus animalium cap. II. In textu Ios .docet duos esse extre Sapore; in sapores,c dulce,& amarum,sicut extremini vitabilibus duo sunt exiremi coim snt a itariis, s album, dent gru Subdit quod σ am ad dulae sequitur pingue, adamarum , salsiam, de quod medi j sapores sunt austerum, erbiim,& accidum. Prima ergo conuarietas,de essentialissa -
160쪽
Librisicundi. I strum stat inter dulce, de amaru , quia per hos sapores sensus primo immutatitur,& non P acerbum, acutu,ut
voluit Galenus apud Conciliatorem, differen.t smisi intelligat acerbum,& acutum esse primas qualitates contrarias materialiter, i. in ordine ad di Cur prius temperamenta corporum.
eo de me Circa supradicta autem aliqtiaioza oostus notanda . Primo notandum . venit circa ordinem,quod Philos hic non incepit ab obiecto gustus,sicut se ' cit du de aliis sensibus egit, quia obiectum dupliciter cognosci potest. Primo secundum naturam, ut qualido ex natura obiem modus immutatio nis innotescit, quia . s. obiectu ex sua natura hoc modo aptum natum est immutare potentiam,sicut color, sicinium,& sonus auditum immutat. Seeando secundum naturam motionis potetiae,quia .s ex immutatione obiecti irarura potentiae dignoscitur, tunc a medio licet incipere, sicut hic fecit Philos. Vel secundo dicendum, quod hic Philos. incipit a nobis notio riuus, ct quia faciliu, percipimus immutationem Distam in medio guttiis, quam in obiecto, ideo a medio incepti,dicendo ipsum esse internum, de
Is ut - Seeundo notandum circa illud, intia avtia quaedam dicuntur inaudibilia,anuisic ter, ne bili este: quod illa sunt in duplici di-V liue, cst scrimine. Nam qi damomnino suto' priua--deoquia nullo modo secudum se possunt cadere sub potenti jssensitivis, quomodo angelus,& sonus dicunctarentia inuisibilia. Quaedam
vero talia clicuntur,quia cum dissicul' interui denim &c.Prima dicuntur imuissibilia negatiue,dc secunda pritiati-ue s. iii or lii e ad id, od optime videtur a idi surri&gultatur. Potabile Tertio notandum circa cunde texiam une tum io D de illam particillam , quod potabile eii commune g. litur, rem-οῦ Zii secundam Atardium potabile dicitur his commune,quia est laumidum,huinid uiri autem respicitur a tactu, & a gustu. Sed hoc stare non potest,quia duo sensus sub eadem ratione sormali non possunt respicerei dein obiectum. Ideo cui. S. D. direnia dii est, ψ potabile bifariam considerari potest. Primo ut est,humidum , de sic respicitur a tactu, secundo ut est humidum saporosum de sic respicitura gustu. Hic autem colligas gustuir immutari a sapore non secundum suu esse reale,quia sic no attingit organugustus . s. neruum, nec etiam per pa
tes subtiles nisi p speciem;& ideo dicimus saporein per suam speciei di sentiri a guitu, quod exprelse docuit Aristoteles p.ra. huius in principio, M
ad quartum. Nam dato quod etiam in elae reali potentiam tangere , amuin ea non esset in esse qui labili nisi per speciem,quod nece starium eit v t potentia fiat in actu proprio . ,
Vtrum Guctus distinguatur a ta Zu.
Videtur quod no. Primo P Philos
hic dicentem, quod gultus eliquid.im tactus.
Secundo. Quae habent idem organum,& sensorium, idem sunt. Tales sunt guttus, de tactus, nam gustus est in neruo linguae,ubi est etiam tactus. - Ergo Tertio . Illae potentiae quae habent unum obiectum,idem sunt. Sed quis stus,& tactus habe. unum Obicctum,
Quarto. Potentia quae percipit fusi obiectum,tangendo, est laetus. Talis est stultus, ut hic asserit S. D. Ergo.
Circa solutionem huius qua ii, Pri Gustu diamo notandum vcnit, quod cu gustus dieatur sensus alimenti, potest bifaria is, considerari. Primo ut eit iudicativus
eorum qilae sunt deuccessitate alimet, .s qualitatum tangibilium,vel corporis