장음표시 사용
121쪽
re genitivus mos sper i Latinii enim tunc scribere) a mei vcl mis, & dativus moi a mi vel mihi, ut accusativus moia me, hac ratione formari pollet. Vnde Picardorum mi,&Northmanoru me pro nata iniuria reliquis Gallis subsam natur. Sed in nominatiuo quoque respodendo de interrogando, mol, non Dc dicimus. ut rogati: quis fecit hoce R bodes, ego, moli.& affirmati vel roganti, tu fecisti hoc, respodes interroga do, ego emi ubi si addas verbia, di s Rc, no nato, ego feci, g-e Phrai faici ego non feci, De ne lataim inch nict. similiter & de tu: sed hoc in syntaxi.
Personae secundae, Nominatiuo tu, tu. tui, de tΟy. tibi, te, alia. te,te,tόi. o tu, o tol. a te, a Vel dc tot. quod etia pro tu In noIninativo usurpamus, respondendo & interrogando
sine verbo,ut quis secit hoc tu tisii Si vero verbum addas, dices tu, no toi: tu illud fecisti, tu Phassai et admirando, tu illud fecisti e interroga do, i has tu nicte vel dias tu nictchelae ab habes tu faciti hoc illude Sed de hac loquendi ratione in syntaxi audies. Porro Latinos hoc quoque pronomen a Graecis mutuatos, singulari potissimia numero, palam omnibus arbitror, s int, Dorico more, mutata, illi
tione geniti hau toy per v psilo, dati uia tot per i nostru scripsi. si tamen magis placet tibi a Latinis deducere, ubique
tot per i nostru , no toy per y tenue cum vulgo scripseris. Pluraliter vos, votis. vestrum vel vcstri, de votis. vobis, avo u S. vos voli S. o vos,o Vostis. a vobis, a vel de votis. Quastanae praepositiones accusativo Sc ablativo alias ad iacim',
ut alibi semper, ita hic Gallice referim': ad vos, a viatis: per
VOS, par viai S. Inter vOS,entre vota s. prope Vos, pres votis. de vobis de vocis . pro vobis, potir votis. In VObIs, en Vesis.
Pronomina ego nos, tu vos, ille illi affirma do praeponimus, interrogando postponimus. 'rsonae tertiae, sine nominatiuo, Genitivo sui, sol. sibi sevelp-ii.
122쪽
a son se, se vel sol. Plurali non utimur, nisi se: sed eius locoeus pluralem ab is mutuamur: vel genitivosa,a geniti uo Craecoru ου, dativo sol a dativo bi, ut accusativo sol ab accusativo ε, acoetu aspero in s verso,ut quod illi s,υσα ερ, . ama, Latinisus, super,supnus: deinde topnus dixerunt, Gellius. y psilum aute Graecae dictionis a Latinis in v mmtari consuetudo est frequentissima,ut me mus,e ρσα bursa, ιχ συ map marsupion. Quod in literarum cognatione docuimus.
Adde quod se saepius verbo praeponitur in oratione Gallica: sisti aute fere postponitur: ut ii ne se so ulciet de cies, id cst, nullius est solicitus. Il ne tient compte de sol, id est sui est
Nominativo, ille illud, it Sc li: illi',de, ii, illi, a li. Galli tamen utrobique tui dicunt corrupte) illum illud, le, & litab illo, a vel d) li,vel cum Gallis tui. Cui ablativo praepositiones ut accusativo additas retinemus: sed tunc li etiam in accusativo, non ic dicimus,ut per illum, per ii, inter illum entre li, prope illum,pres ii,&c. nisi addas substanti-uum. Dicimus enim, pres ic fit de Picrae,a prope illum mlium Petri. Sed se potius ibi est articulus. Illam vero demonstrationem per hunc istum efferimus: ut par cli est home to ut est nict. Relative aute dicimus, ego illum video,
De la voi. In nominatiuo quoque ii & li differtit, quod ii verbo praeponitur. ut, it dit, id est ille dicit. Livero si pius interrogando & respondendo usurpamus: ut qui ati alet chela rite ch hat esse li,vulgo tui . Porro ii, aut ab ilfit, per meta. aut a posteriore syllaba nominatiui ille. E. EIlla, cite: illius d'elle: illi, li, vela elle illam, ii, vella, vel elle. ut video illam, De te, vel la via. quoi e elle ξ id est quaine illam e Si autem addas substantivum, dicis la, non te: vel demonstrative hanc illam, cli elle: video illam sceminam, la sim me, vel ch'elle semme) ab illa,a,vel desse.
123쪽
LATINO GALL. Io Ego illi dedi illum panem, ye li ha, done te pain, vel, dupain : vel postponendo, ye thai done a elle . Plu . illi, illa, Iis Vbi cur Zadscribant Galli, non video, cu pluralis a singulari, solosassumpto differat) illorum, leuta, O 6. illis, leuta: ut illorum libri, leurs hu-res: ego illis donaui, De leuta hal done . illos relative, tes: demonstrative, cli' esch'eus, ab hic, is: ilcheus ab ille, hic, is . illae,ellas. Illaria, Sellcs & leurs: illis, a elles vel leurs: illas, ellcs. Nam dicimus etiam pro illarum & illis, leuta. Illaru mariti, leurs maris. Ego illis dixi, De leurs hai diei. facta prius de steminis metione . Si vero casum verbo postponas, dicendum, D p hai dict a Sus, in masculino,vel a elles pro stematino. Dicimus etia nominatiuo & accusativo les, pro omni genere, quod potius articulus est, quam demostratiuum . Tamen relative no raro usurpamus te & les, idque in accusativo. ego illii vel illos video , Dele velles vol. in
. nominativo autem, ii iis, elle elles.
Iste ista istud, simplex non usurpamus: sed compositum cuhic, hic iste, hoc istud, contra quam Latini solent: isthic isthaec isthoc vel isthuc,cli' est, I. 1. huius istius, de ch'est&chesti. huic isti a cli' est vel ch'esti. huc istum,ch'est. ab
hoc isto, de cli' est. Plu .chyesis, de clyests. ch'ests. Δ' - est, de chaesis. Sed ch es ta tum sonamus. Haec Ista, ch'este, de cli' este , a cli' este,cli' este haceste Narbonenses. Plu.chestes, de chestes, a chestes,chestes.
Ipse ipsa ipsum, per ille illa illud, vel iste, aut ab is composita,exprimimus.
Hic hoc, chc,dechc, ache,che. vi, hic liber, cheli inre . hoc pratum,che pae. Sed seque te vocali dicimus,chcst, ut hic homo, chest home: ne si ch'ome hic enim alteria quoqueli eliditurin diceretur, durior collisio esset, Similiter intaminino, haec ,cheste, de cheste.&c. Hic autem pronomen, che: metathesi literae c, & I. a. ut hic p. iii.
124쪽
adverbium, cli sic sol tim traiillato dicedum contenderim contra Gallorum omnium abusum, , ille, k, cy di centium,& scribenti uin. Plurali quoque pro omni genere ches, de ches, a ches, ches.
Is ea id, in singulari non exprimimus, in plurali et eos ea, clis. E. 8. saepius copositum cum hic ches vel cheus. )eo
Sic etiam suus suum: son, de son, a son, son. Sua: sa, de se, asa, se . Plu. sui suae sua, ses, deses, a s ,s . Quae Galli Qrmas te videntur syncope ipsius e in meus, Se u prioris in tuus sit'. Deinde pro masculino & neutro id estinoia,t6,sen, uino, V. 4.m neutri vel accusativi masculIni in ta mutato. Dicut aut e Plcardi men, ten, sen, id est meus meum, tuus tuta , suus suum. sed mea, tua ,sua,apocope a, me, te, se,& in his duobus u in e , V. 1. vel 1yncope e & u. A. 1 . nisi sorte a Graecorum pollet suis ἐμος εμι,
tuatos fuisse. Mc etiam Galli usurpant, dicentes me cire Pierre,ine cyre Ian: cum sacerdotes sunt. Nam κυριος cyre, hoc est dominus, dom dicimus. Illud regis, sacerdotu, ciuium Parrhisesium. Picardis etiam auorti: hoc, quorundam solum est monachorum. Huc a scri dum quoque . est Gallos etia dicere meus meu, inten: mea, in tene saddito e masculino caeteroru more ut docui canone 33ὶ no gemino nia, nuennc, ilenne. ut sientuus tuta, tien: tua liene: suus stati, sic: sua ,siene, tam acti-uς quam pol sessive, magna utenda disterentia. Vsurpamus
125쪽
enim ea cum articulis &substanti uis, affirmando: sed interrogando & respondcdo, sine utrisque, salte expressis,ut
meus amicus mon Vel te inien ami. mea amica, Iasa mic,
vel la iniene amie. Cui' est ille liberta qui est che liu-ret resp5des, ille est meus, ii est inten. oon aute inon: nisi dicas, hic est meus liber, cli' est mon litire. Est ille Tu'e est it iter ille non est tuus, ille est suus: il aeest potnct lien, ii est sie n.
amor meus erga te, te inie vel mon amour entineri mi. scenim ab in & versus dicimus, ut in praepositione audies. )Sed meum, tu uin, suum, neutra substantIua: pro res mea, tua, sua: Inten, lien, sten, tantummodo dicimus,ut hoc nihil est tui vel de tuo: che aecst rien du tie. hoc est de meo, non de suo: cli' est dii inten, nondusen. At vide ne hablucineris,& quae Latinis steminina sunt, hoc genus perpetuu apud Gallos retinere putes. Vt enim illi, mea, tua, sua patria: sic non dices, ma,ta, si, sed genere masculino, mora, ton , son pal. Quae alia genus suum non seruant, pariun prius in genere nominis diximus, partim in Elymologico dicemus. Noster nostra nostrum, nostre, de notistae, a nostre, no stre. Plur. nos, de nos, a nos, nos . vel nostres, de notistae &c. aliqua tamen differentia,ut mox audies. Fester vestra vestrum, vostres veteres enim,ut est apud Plat. tum, saeptus voster vostra vostrum dixerunt)de voesma voictae, vostre. Plur. vos, de vos, a Vos,vos, cum substativo postposito, ut, nos amis: de VOS amis. Praeposito autem, aut suppresso, nostres,Vostre. Vt, testerres soni nostres. lesbois soni vostres. lis soni nin res,vo stres: facta prius mei; tione librorum, vel rerum aliarum.
Ita enim quoties postponimus substati uti, loquimur nostri& vestri amici, nos S vos amis: nostrae & vestrae literae, nos dc vos let tres. Si vero intelligatur substativum, vel praepo
126쪽
natur nostres vitates toto plurali dicimus. ut si roget quis, cuius sint hi librit qui sentches liti restrespondeo . Cheschisent nostres chesti vel cheus illec soni vostres. Subit hoc quoque loco admirari publicum vulgi Galloruerrorem, qui huc pluralem nOZ,Voz, cum Z, pro nos vos
scribant, accita litera peregrina,vbi sua uti poterant: quia tamen illa Z ut initio docuimus ad usum dictionu apud Graecos per e scriptarum, ut Latinis, ita nobis concessa sit. Adde quod ut Latini, nostrum etiam ac vestria, pro res nomstra vestra substantiva faciunt: sic & nos, sed voce Gallica non mutata. che n est rien du nostre, oudu vosere. ab ,hoc non est res de nostro,vel de vestro.
Tibi vero memoria non excidat quod lain est sepius repe
tum, praepositiones accusativo &ablativo pronominu , ut nominum,a Latinis adiunctas,a Gallis exprimi. ut, inter meam matrem,entrὸ ma mere . prope tuum patrem, pres ton pere . per situm campum, par sonchamp. de tuo loco, de ton ite i. in tua domo, nos a mansio, en ta mal-son,&c. suo modo'
Nostras&vestras exprimimus per nostae voltae: vel perdes nostres,des vόstres: vel per de nostra,vestra patria,villa, natione, parte,secta, farina, factione,&c. Tu es nostras si lignifico nostrae patriae: dicam,de noctrepat,ou des nostres. Ego sum vestras: si significo,vestras partes tutor. De suis des vostres,vel de vostre pari,Ou p/xxλς' , , Ut Latini caret pronominibus gentilibus,& pathiis a meus, tuus, suus: sic Galli caremus. Sed eam repraesentamus per meus, tuuS,suus: Inten, ilen, 1len,Vel, de meis, tuis,suis: des iniens, des tiens, des siens. vel, de mea,tua, sua patria, villa: de mon,ion, son pat: ma,ta, si vilic.
Quis quae quid ,qui:& a qualis quei, quele pro steminino. qui: que,quet, tequel. cuius,de qui, dequel diiquet. cui, a quiba quei,au quel. a quo,a quot. quod etia pro quid
127쪽
LATINO GALL. Tadicimus a qui: de quo, dii quel. Interrogative Se infinite, ut quis est hice qui est cher Qualis homo este quel homer
Quae foeminat que seminet vel quelle feminc: infinite, ut, nescio quis est: qui est che. Qualis homo est, quel homo. Sed relative qui pro omni genere , vel pro masculino de neutro, tequet,ab ille qualis. Pro sceminino, laquelle, ab illa qualis . aliquis aut un, ab aliquis unus: vel quesciuia, a quisquam unus. De Uenhai quesque,a, no inde habeo quenquam, vel quidquam . Il n lentrat home quesque, quhisbit: ab , ibi, id est eo no intrabit homo, quisquis sit. Quicu que, quicunque. Unusquisque, nos queseun,i quisque unus,& vn ques un,Galli autem chesdun.
Erbo accidunt septem: qualitas, genus, numerus, V figura, tempus, persona, coniugatio. Nec me latet specie addi a Nebrissensi, Nigro, Aldo, quam nos Donatum de Seruiu sequuti, sub qualitate, uti modum, continemus. praesertim quit Diomedes qualitatem vocet speciem : licet idem modum a qualitate separet. Sed Priscianus pro qualitate, modum, id est inclinatione de nunc formam, nunc speciem adnumerat, uti pro genere significationem,quod Graeci διαθέ rui, id est dispositione vocant. Sed quo seror e grammatica Latina scribo, non Gallica . Qualitas ergo est in modis & in formis. Modi, id est ἰγιασειρ de inclinationes quaedam varios animi affectus demo- strantes, nobis iidem sunt qui Graecis de Latinis, indicativus, imperativus, optativus, coniunctivus, infinitivus: indicatis, imperati optati coniuncti infinitis. In personalis quem addunt nonnulli, modus non est, sed verbii modos sortitum, personis tamen certis destituturquod nos per homo honi, vel thom,& verbum finitum,
128쪽
vi,curritur, hom ceu ri, id est homo currit . ut tamen in hoc singulari plurium sit significatio , pro homines currunt. Sed de hoc postea. Gerudia & supina, siue modi sunt, vino nullis visum est ,
siue verba : nos omnia per infimiluum more Graecorum ambobus caretium circumloquimur: praeterquam quod gerundiu in do tam active quam passive, tum fere exprimimus,cum velut absellite a Latinis profertur. vi,conficior amado, en almand , & In amando,en aimand,vel etiadeat meractiue, ouc standalme passive . Cecidi currendo, en cou rand, solli. Quum vero motus a loco significatur, se per infinitiuum a nobis effertur. vi,venio de amando, D. . lvien d iumer. Queadmodum est tempus amandi ,saimer. Vado ad amandum,vel amatum :gae vat alimer. Non es dignus amatu, id est amari,d-ία aime. Gerundium in dum nominatiui casus,uti apud Latinos necessitatem significat, ita apud nos: ut moricdum est, id est oportct inori, Il fauit moutar. Timc dum est,il est a cratn-
Forma, id est Species duplex: persecta,id est primitiva:& imperfecta,id est derivativa. Nos nullam formam ad viuum exprimimus : sed per alia atque alia, illius significationem circunloquimur. Nam quae in se sis inchoativa seu motiua vocatur, nos pervado Se infinitiuum verbi efferimus, , quo modo a Latinis quoque explicantur . Vt viso, g-e valii Vol r. aut visito, De visite, vis allud repraesentamus: nisi quod quidam Latinitatis affectantes in sermone nostro di .cunt a lacessere lacesscr, a capessere capeller, a facessere facesser, ab accersere accerser. Verba in sco meditativa picemque efferimus. Quaeda vero ctiam per Latinorum explicationem,ut aegresco, nigresco, albesco, frigesco, calesco, id est in dies, aut in horas magis, i. atque magis fio aeger, niger, albus, frigidus, calidus, du
129쪽
in quarta coniugatione, ord. L.
Verba in urio desiderativa per Latinorum quoque eXplicam tionem repraesentamus. Vt esurio, parturio, dormiturio,
id est desidero seu sui vulgus Gallorum loquitur) famem habeo est e,id est mandere, parere quod nos an homine imfantare finximus) dormire: gQ deure, ou gratat Lim demenger,s ensanter,de dormir. Verba In to,so,Xo, as, frequentativa, si qua in usum Gallis veniunt, fere Latinorum significatione,&termInationem apud Gallos retinent. vi cantare canter, pulsare pestifer, tractare traptister,volitare voliter, halitare haleter, habitare habiter,dormitare dormiter, sync. i. fluitare Boter,usitare usiter,uisitare visiter. Genus,ut in nomine sexum, ita in verbo significationem e primit activa, passivam, neutram,deponctem dc communem . Caeterum activam, passivam, neutram: seu ut vocant Graeci media, solas Galli Graecos imitati, distingunt: quia verbi significatio in actione proprie de passione Pri-lciano authore consistit. Quin quae Latini quinque genera faciunt, aut actionem solum, aut passionem solum, aut neutram, aut utranque significant. Genus autem in verbo non voce,ut Latini, sed sola significatione, quae de apud Latinos plurimu Valet, discernimus. Actiua, uti nonnunquam apud Latinos, tanquam neutra Usurpantur, quoties sine apposito adhibentur: ita quoque apud Gallos. ut ego amo, g alme, id est sum captus amore: seu sum ut Galli loquuntur am6breus,ab amorosus. Contra vero verba neutra Latinorii, non raro in activa ver
130쪽
nos pro sorbere solum usurpamus: quia sorbitione corpus humescit. Verba ad sensum pertinentia, audio, video, odoro,gusto,tango, id est Dia vel grain,voi, odore, go use te, totice: praeterea lachrymo, ploro, lugeo, fleo, timeo, metuo, De Iarmie, De plore,vel pitare,& eorum passiua: si vocibus contrariam habent significatione apud Latinos sui quibusdam rem ipsam altius pendentibus no pessime visum est hoc est si voce activa in o palsione, & palliua inor actionem Latinis exprimunt: eandem apud Gallos seruauerunt. Caetera partim incoiugatione,partim in Elymologico admonebimus. Passivorum tepora omnia & personas omnes, per sum es est,& participium praeteriti temporis circunloquimur. quod in coniugatione audies. Neutra proprie sunt Prisciano,quae nec nos in alium extrinsecus, nec alium in nos aliquid agere significant, nec eget aliqua constructione casus: sed per se prolata absoluta &plenam monstrant sententiam, ut respiro,vitio, ambulo: De respire,Vi,ambula. Addunt grammatici quae in passi- Ua non transeunt. Sed nos in neutrorum familiam ea recipiamus quae Latinis neutra censentur, seu absoluta sint, ut vocant, seu transitiva. Quae neutra passione voce activa significant Latinis,dicta neutropassiua, eandem nobis Ictinent, cXulo, Vapulo, vaeneo, fio: nos a sum bannitus baianire enim Gallis pro relegare in usu est quotidiano batulus a batuo,venditus, factus,ye sui banni, batu,Vemdu, salict. Deponentia dicuntur quod significatione altera comunius inter quae olim numerata sunt deposita, nuc altera tan tum seruant,hoc est vel activam,ut luctor, confiteor,consolor,vior, machinor,dominor,gin lucte,consesse, conso k,Vse, mactane,domine:vel passivam, naturalem scilicet, non grammatica ut nascor, morior,patior, misereor,ob