장음표시 사용
111쪽
I Io Τract. I. Disp. II. Art. III. Sect. I. Quaest. I.
eomplexa natura , neque in loco es, neque in
Probatur secunda pars: Nemo ε quod Angeli non sint tibique . Primo quidem ex Scri-Plura quae docet Angelos esse in uno I co, ut in alio non sint, sic Apocal. I 2.
Locus eorum non est amplius inventus in cir-is: Ubi sermo est de malis Angelis e cclo
propter peccatum pulsis: Docet item Angelos moveri localiter, de ita esse praesentes alicui parti Universi , ut si alteri adesse velint, neceste habeant deserere hunc locum , de ad illum accedere per motum localem : Sic Zachariae a. Ecce Angelus qui loquebatur me, egrediebatur in occursum us , dixit ad eum, curre, loquere ad puerum istum:
Sic Job. I. Sathan ait et Circuivi terram, is parambulavi eam . Tobiae s. Raphael Angelus dixit , Omηia itinera eius freqtienter ambulavi, orie. Guae omnia in sensu proprio, dc litis rati sumenda sunt ὁ maxime
cum nulla urgeat ratio ad tropos consu-gere; atque etiam id ipsum litteraliter S.
Nam S. Lasilius lib. de Spiritu sancto
Cap. . aperte ait; Caeterarum porro Hνtutum singulae certo cire inscriptae loco esse ereduntur; etenim Angelus ille qua Cornetio adstitιt, non erat eodem tempore apud Imitinum neque qui ex altari Zachariam alloquebatur, eodem tempore propriam in Caelo flationem Obιbat . At spiritus semel, On is Abacuc opera ut, on m Daniele apud Babilonem creditur. Subscribit Theodoretus qu. 3. in Gencsim, ubi solum
Deum incircumscriptum esse pronuntiat :svae autem ab iniris aliquo, ea eruor esse , sunt circumscripta; suare licet expertem cor. portim fateamur esse naturam Angelortim , circumcνιθι tamen asserimus illorum substantiam. Consentit S. Damascenus lib. 2. de Fide cap. 3. ubi de Angelis ait ἔ- Circum scripti βηι, quoniam cum in Caelo sunt, non
sunt in terra , cum in terram a Deo muttiniat r , non manent in Coelo . Id ipsum aperte docet S. Gregorius Papa lib. a. moralium In Me, inquit, es nunc natura Avesica a naturae nostrae conditione distincta , quod nos , loco circumscribimur , caecitatis ignorantia coarctamur ; Angelorum vero spiritus loco quiaem circumscripta sunt: sed tamen eorum su stantiae longe juper nos incomparabili
Tertia pars sequitur ex praecedentibus , canaque Scraphicus Doctor loco laudato duplici ratione confirmat: Primam repetit ex
ratione Spiritus creati, de limitati . Climenim, inquit, SpirituSin creatus, qui Deus est, habeat in se simplicitatem, per quam
est intra omnia, &immensitatem, per quam continet omnia, & est extra omnia; communicat illas conditiones creaturae eate- , , nus, quatenus nata est recipere: Sed quia rispiritus non potuit recipere virtutem con- istinentiae, eo quod e DS simplicitas si fini- ta, ideo est in Ioco; 8c quia non habet ripartcm. N partem, ideo secundum se Atotum est simul hic , 8c nun C: Unde non ,, potest habere capaci ratem ad continen- is dum : Clim autem corpus sit composi- , , tum, Sc habeat plures partes, non pin ,, tuit participare simplicitatem divinam , is sed propter partium extensionem , po- , , tuit participare ac recipere Capacitatem , , ad continendum : Idcirco Deus secit Aunum nobilissimum corpus quod pos- isset Omnia ambire, Zc extra quod Om- is nino nihil essit , puta empyreum , in riquo Angelum reposuit . is Aliam rationem deducit ex eo quod ,,
in solo corpore sit distinctio secundum , , luc, 8c ibit quia enim, inquit, Caeterae is
creaturae ordinem habent in mundo, distinctionem, Ze positionem habent secun- , ,
dium gradus pei sectionum: Ac ita una est ,, hic , de alia ibi, una sursum , dc alia is derii sum: 8e quia in solo corpore est Po- ,, tentialis distinctio secundum hic, dc ita, is ideo inter creaturas soli corpori debet da- , ,ri universalis potentia locandi respectu rivisibilium. 3c invisibilium, ut sic Uni-
versum esset unum in omnibus suis par- istibus ordinatum. Et sc patet ratio dil- ,, plex quare data est corpori potcntia lo- is candi Spiritum, & Spiritum contineri a ricorpore Hoc enim exigebat ordo Uni- is versi, tum propter limitationem Spiritus is creati, tum quia in solo corpore distin- , ,
ctio est secundium hic, dc ini . Obiicies primo ι Plurcs ex XS. Patribus , qui Angelos loco definiri pernegant; nam prpter Gregorium Nyssenum in praesentis Sectionis praeludio laudatum, id ipsum edocet Didymus in lib. I. de Spiritu sancto , ubi creaturas spirituales negat circumscribi loco, de finibus, de lib. 2. ait: Loca ,
separamus: Idcm edocet S. Basilius homil o. de Paradiso, ubi ait; Meum esse praeripuὸ
σπιν et a rimam vero ex consequentι, ac D
lut acre is instar esse in loco proprer babitu-
112쪽
em ad eorpus, eum ex naturae suae proprie-' rate si minime circumscribatur: Ergo multo miniis Angeli debent loco circumscribi, cum nullum ad corpus ordinem dicant. svod enim magnitudinis molis, is partium es corpus sinquit Nemesius lib. de natura hominis c. . ubi docet animam minime circumscribi , eo quod sit Spiritus o nulla Aetparte circumsolbi potest; cum mole enim locus fit, quippe Aeus est terminus corpo i l am. bientis, quo id quod continetur , a lectitur. Unde Boetius de Hebdomadibus, ait, Communis animi renee is, quae omnibus videtur, es incorporeum non esse in loco. Ergo clim Angelus sit omnino incorporeus, nulla ra
tione dicendus est este in loco. Respondet, Doctor, supra Iainlato n. IT. Pranatas, & alias sit miles sanctorum Patrum sentcntias sic esse intelligendas, ut velint substantias spii ituales non esse in loco circumscriptive, & commensurative, quemadmodum corpora quorum singulae partes singulis Ioci partibus correspondent; ut ediplicat S i amascenus loco sup a laudato, Cum autem Angeli intelligentiae mi, inquit, etiam intelligιbititer in locis sint, non cor.
phei dimensione constaηt, sed re ipso sunt in i co, quos intelligibiliter praesentes sint ise. Ideoque illi S1. l-atres negant An elos circumscribi loco, quia pallibus carent quas metitur Iocus: Qui rc m collocatam ita com rLctitur, ut pars parti respondea T. Quod Augustinus in Epistola 28. ad Hie-xonymum declarat sic: Porrosi corpus non es, ηisi qoia per loci spatium at qua tingit ine, latitudine , ita uitur, vel movetur, ut molore
sui parte mostrem siclim occupet, is bretiore breviorem, mixtique siu in parte, quam in toto, non est eo us anima : Per totum quippe corpus, quoa animat, non Aeoli diffusione, sesquadam vitali intentione porrigitur. Nam per omnes e Ius particula: tota fimtilades meminor in miηoribus, is in masrai s major, Iesalicubi intensfus, alicubi rem gus , , in omnibus tota, is in siettilis tota es. Ob ωιes 2.l ocus, secundum Philosophum, est, Ultima superficies corporis cominentis Immobilis prima: Sed nullum corpia, continet Angelum, quia contincns debet esse actua- Iiu, contento; corpus autem non ess actualius Angelo: Ergo Angelus non est in corpore tamquam in loco.
Re M et Doctor, ibidem negando mi in rem, & ejus probationem distinguit: Continens per modum causae debet esse actualius contento, concedit: Continens per modum loci , ita ut locatum reperiatur totaliter intra locum, negat. Si autem quaeratur qualiter Angelus indivisibilis Diasit contineri intra superficiem aliquam corporis 3 Respondetur non in alio sensu ,
nisi quatenus est praesens isti superficiei; non quod ii Ia sit ultima superficies ipsius, quia Angelus non potest esse in loco cum extensione partium , sed ita ut penetrativc sit intra partem illius corporis cui praesens est. Ex bis, merito inferi Doctor, quod ΑΠ- gelus non est necessario in loco; si enim corpus non necessario in loco existat, quippe clim produci possit evira mundum, reponi in vacuo, multo miniis Angelus pendebita loco corporeo; potest enim produci independenter a productione cuiuslibet creaturae corporcae, de sic tunc nihil esset, in quo diceretur locari, adeoque non habet ex natura sua necessitalcm ut alicui l co inexistat. Habet tam n potentiam, Ud loco insit fatic ira definitive, sucinterim illa potentia fundetur in ipso quatenus substantia est, sive quatenus nuturae limitata actualiter est, sive ratione alicujus cxtrin- seci; Et ideo, inquit Doetor, nou oportet quaerere aliquam intra ecam rationem essenia in t eo, qua ibi nulla es, ista tantum estini opotentialitas pas , qua potes esse in loco, quia non repugnat sibi.
Ratis formatis fundamentalis qua Angelus
constituitur in loco, non ab eyus operatione, sed ab illius substant a petenda est. Haeci
est Doctoris in a. dist. 2. qu. s. n. I. ubi ait, quod contraria sententia sit, inquit, quiaam aνticulus damnatur ab υι copo Parisiensi ne est baηo excommunIcatus. suos si Heatur , quod Excommunuatio noutra eat mare, v I Diaeesm; si tamen fuit artrculus condemnatus sicut articulas biseretiacus , ubique est condemnatus sicut baereticus 3 non auctoritate Diaecebam tantum, sed etiam auctoritate Pape extra de meres. c. Ad ab
lendam ; vel saltem sententia es su ecta , quando in aliqua Universitate solemnit, es
Suaderi potest hujusce conclusonis veritas illis omnibus Scripturae Sacrae textibus, id a qui-
113쪽
quibus Angeli dicuntur prius accessisset ad loca, quam in eis quidpiam fuerint ope- irati sic Luc.2. Μissus es Angelus Gabriel ad Mariam, is iuressus dixit M. Prius ergo
ingreditur, de fit piaescns , quam loquatur. Math. . Aecesserunt Angeti , im minis baηt et , nempe Christo Domino post
expugnatum Daemonem tentatorem : Fuerunt ergo prilis Christo praesentes, quam quidquam erga ipsum sucrint operati; suta indeque illorum praesentia ex operatione praecise non est colligenda . Reponunt Tbοmsae, Angelos esse quidem pri iis prascntes, quam operentur, sed presentia inadaequata , & inchoativa , quam habet Angelus quando incipit se ordinare ad aliquem locum, ut ibi operetur: quam Caicianus, praesentiam ordinis appellat, docetquc tres conditiones ad eam rcquiri , nempe judicium practicum de operatione nunc, vel tali tempore ab Angelo facienda , secundo electionem talis operationis,& expeditioncm potentiae executivae, quibus suppositis, docet Angelum fieri praesentem loco inchoativc , & incomplete priusquam in illo operetur; compicte vero, & adaequale per operationem . Contra, Ad veram , de adaequatam rationem praesentiae Angclicae sollim requiritur, quod revera Angelus totus sit hic, de non alibi, quid enim aliud rei praesentia sonat ρ At eo ipso quo Angelus est alicubi , verum cst dicere , quod revera
ibi sit, non vero alibi , etiamsi nihil ibi
operaretur: Ergo ejus praesentia ibidem estat aequata. Deinae , in illo instanti , quo Angelus se ordinat ad Operationem, potest ab ea removeri, vel per divinum imperium, quo alibi evocabitur, aut ab operatione exercenda prohibebitur, quemadmodum prohibiti sunt illi Angeli , quibus in Apocalyps dictum est , Nolite n
ore terrae, ori mari e Q. Vel per denegationem divini concursus: At eo in casu, revera Angeli fuisIent loco praesentes ,
nec tamen in eo operantes. Ergo dec. Denique, hi Angelus esset adaequa tu in loco tantum per operationem, se iueretur, quod nusquam dici posset operari in loco; quia operari in loco supponit locum, Zc rem in loco constitutam: Sed Argillus, ut op rans, non supponit seipsum ut constitutum in loco. quandoquidem per suam operati nem de oeret constitui in loco : Ergo numquam diceretur operari in loco : Quod consequens cum nullus admittat, nec pariter admitti debet id unde insertur . Probat ηel Mem mctor I. Prius est es.se , quam operari r Ergo pries est esse iri loco , quam operari in loco: Sed posteries non est causa prioris: Ergo operari in i co non in causa cur Angelus sit in I.
co. Confirmatur, sicut se habet esse simpliciter ad operari simpliciter , ita se habet esse hic ad operari hic. Ergo quemadmodum operari simpliciter supponit esse simpliciter; ita operari sic necessario supponit esse hic: Adeoque prius Angelus debet esse hic quam operetur hic. Verum Thomistae negant antecedens: Siquidem , inquiunt, nihil prohibet aliquid esse prius simpliciter quod non est prius f cundum aliquid , scut subjectum est prius simpliciter super uecie, sed non quatenus est
coloratum: Tria namque ait Caicianus sunt in re locata, in corpore enim v .g. est is stantia quae locatur, quantitas quae est ratio
locandi, & relatio praesentiae , quae senuiatur ad illa duo tamquam ad proprium fundamcntum . In Angelo similiter est substantia quae est praesens ut quos, contactus virtutis, qui est praesens ut quo, de ipsa relatio piaesentiae consurgens ex illis duobus. Quae tria possunt diversimode conliderari, Ze juxta diversas considerationes habere rationem prioris , & posterioris : Nam si
considerentur ut sunt entitates quaedam existentes in rerum natura , sic prior est in Angelo substantia , quam operatio , dc operatio quam relatio; sicut etiam in corpore prior est substantia quam quantitas,
de relatio: Si vero considerentur non absoluic, ut sunt entitates, scd ut rationesi
estendi in loco, sic quemadmodum in rebus corporcis prior est substantia quam quantitas, de deinde sequitur ipsa relatio, ita in rebus spiritualibus pilor cst ipsa operatio quam substantia Angeli, ad quae tanquam ad subjectum , & rationes sun- dandi rcsultat relatio praesentiae . Contra I. Exemplum de subiecto non est ad propositum , constat enim quod ratio extensi colorati illud subselum constituat in ratione superficiei, siquidem superficie se est extensio corporis secundum longitudinem, de latitudincm: At non ita constat quod operatio sit ratio constitutiva Angeli in
loco; lino contrarium evincitur; prius enim
ut jam diximus, agens locatum esse debet, quam agerc, quod in agentibus corpDCei S
114쪽
est evidentissimum, prius namque Iocantur, quam agant .
Secundo, falso supponunt quod quantitas sit ratio locandi corpora, etenim quantitas panis, de vini in Eucharistiae Sacramento eadem permanet post consecrati nem, nec tamen est ratio cur panis dicatur existere in loco ; siquidem amplius non existit: ad coque quantitas praeci Sc non est ratio cur corpus sit in loco, clim haec possit
subsistere illo destructo: In uper, adorandum Christi Domini Corpus in Eucharistia non
habet quantitatem , qua illius partes extendantur ad locum, & ab co circumscribantur, nec mimis tamen revera in in loco de
finitivo ue adeoque quantitas secundum se non est ratio cur corpora sint in loco, sed sollimin quantum corpora assicit, & cis in existit.
Tertio denique, non vere reponunt, quod
applicatio vel contactus virtutis ad locum sit ratio qua Angelus sit in loco; illa enim applicatio vel est actus primus Angeli, vel secundus. Si primum, cum actus primus Angeli sit ipsemet ejus substantia , vel facultas substantialis; consequens est, quod Angelus sit praesens loco ratione sua: su stantiq. Si secundum, vel ille actus cst transiens , vel immanens, non immanens ut fatentur etiam Adversarii, quippe actus immanens nullum habet respectum ad extra,
1 ubindeque non potest oste ratio qua Angeli
dicantur praesentes in loco: Non etiam transiensis enim operat io transiens esset ratio formalis constitutiva Angeli in loco, qualis est illa transiens operatio ι Ergo cum illa Operatio extrinseca Angeli sit circumscriptive, dc mensurative in loco siquidem commensuratur corpori circa quod agit , S in quo recipitur 3 Corpus autem circumscribitur loco pariter illa operatio loco debet circumscribi: Idcirco enim operatio hominis v. g.
quatenus rem operatam importat, circumscribitur loco, quia recipitur in sublecto , quod loco circumscribitur: scd Angeli prς- 1entia non est in loco circumscriptive , ut constabit quaestione sequenti. Ergo, &c. Adde quod si virtus ipsemet substantialis Angeli non est ipsi ratio existendi in loco: Ergo neque applicatio ejusdem virtutis; nam
si quantitas corporis non esici ratio existendi in loco circumscriptive, nec clus applicatio talem praesentiam efficeret. Insuper, licut applicatio virtutis calefactivae ad calefacien-
dum lignum, non est ratio calcfaciendi, sed cantum conditio sine qua non 3 ita a simili Frassen neol. Tom. IV. applicatio virtutis Angelicae ad locum non est ratio existendi in loco , sed conditio
sine qua non cognosceremus An3elum esse praescntem huic loco potitis, quam alteri; Angelica namque praesentia sol tim per operationem nobis innotescit , quamquam prius supponatur in loco , quam ibidem operetur. Probat et . Doctor Si Angelus praecise esset in loco per operationem, sequeretur quod plerumque nusquam esset; Siquidem saepius Angeli nihil ad extra operantur ἔ etenim dum in Coelo empyreo cxistunt, illud ne
que movent nec transmutant, quia nec m
bile est, nec mutabile ad ullas qualitates, quas posset in ipso Angelus producere :Ergo dum Angeli in eo existunt, vel necestario dicuntur esse nullibi : vel non
sunt alicubi per suam operationem . Res ηδει Gonetus ex Ca,tano , primo quidem Angelos habere aliquam operati nem circa Gelum empyreum , quamvis ejusmodi operatio nobis non innotescat . Verum haec solutio omnino gratis profertur , nec ullatenus est admittenda; Tum quia si talis operatio Angelica nobis non innotescat, asseritur absque tandamento ,
& gratis fingitur: Tum quia sic facile esset argumenta quaecumque dissolvere : quis enim difficultatem quamlibet non posset eludere respondendo rem quidem ita es.se, ut asseritur, sed illius rationem , &causam nos latere pRespondet 2. Angelos producere aliquod lumen quo magis perficitur innatus splendor Coeli empyrei: Licci enim , inquit , non postit Angelus immediate qualitates
gus, sed statim applicando activa passivisa
bene tamen lucem, nam lux est suprema omnium qualitatum corporearum i natura
autem inferior in sui supremo attingitur a natura superiori, quia, ut ait, S. Dionysius de divinis nominibus. Sapientia divina con . iurgii fur primorum principitis secundorum. Ex hac autem luce corpus illud cςleste maximudecoratur, & ornatur, sic enim de Leatis dicitur Apoc. 2I. asserent εἰσιam suam , bonorem in illam , scilicet Civitatem celestem;
multo magis Angeli luce sua speciali gloriosissimam efiicient civitat m illam . Contra, gratis & absque ulla ratione fingitur Angelos Cςlum cmpyreum novo lumine exornare, illud enim lumen , vel ab ipsis Angelis promanaret , quemadmodum emanabit a corporibus beatis, ut asseritur
115쪽
IIq Tract. I. Disp. II. Art. III. Sech I. Quaest. I.
per laudatum contextum Apocalypsis, vel ab eis producetur : sed neutrum dici potest. Non quidem primum, chim enim ΑΠ-
geli rure sint spirituales suόstantiae, Iumen
corporeum, quo Colum illustretur, ex se profundere nequeunt. Non etiam secundum, vel enim illam lucem producerent per Creationem , vel per generationem :Non per creationem, siquidem creatio soli Deo propria est, ut cum Doctore Subtili probavimus in 'usicis. Adde quod, si Angeli polΤent producere
Iumen per creationem, eo quod supremum
infimi produci possit ab aliquo superioris ordinis; bi , inquam , hac ratione possct
AngeIus creare lumen , multo magis posset Creare animam rationalcm, haec enim licctillis sit inserior, maxime tamen eis est cognata : consequens aut m admittit nemo ;Ergo nec antecedens debet admittere, non
ctiam producere possunt Angeli lumen per generationem; Gneratio namque fit per Corruptioncm formae prilis in materia exi-scntis , in Coelo autem empyreo nihil est , quod corrumpi possit, adeoque nihil unde generatio possit fieri . Denique , substantia ertastissima, quale est Olum empyreum, ebuit a suo Conditore in suae sermationis initio cum tota persectione sibi debita procedere, subindeque lumen sibi conveniens
ex vi suae creationis obtinuit . Nec valet reponere , substantiam perse.ctis limana alteri subordinatam ab illa posse Compleri, quemadmodum Angeli inferi res, quamvis persecti, indigent tamen illuminari a Superioribus. Haec, inquam, responsio non est ad propositum, discrimennam. que longe est inter Coelum em reum, &λngelos, clim enim Angeli sint intellectualiter operativi, novam in dies suscipere possunt perfectisnem, & illustrationem, quod inique de Celo empi reo prorsus immobili,& in alterabdi diei nequit; clim enim nullam possit exercere actionem , nec potest etiam ullam perstationem acquirere, ad inque omnem tibi debitam persectioncm habere debuit ex vi suae persectionis. Probat 3. Doctor . Si Angelus necessario deberet operari ubi est , sequeretur quod Angelus movens Cς Ium, esIet immediaic in toto coelo; totum enim Cςlum est proportionatum virtuti Angeli; sed falsum conloqucns; Angelus enim summe distulam haberet prςsentiam,& per universum Cςlum protentam, quod Adversarii non admittunt.
Nec dicas quod Angelus sit tantum In illa Coeli parte, in quam immediate operatur, quamque movet, & illa mediante reliquas. Non enim Angelus, inquit D ctor, ex se habet magis movere unam Partem immediate , quam reliquas, nisi quat nus mapis applicatur uni parti, quam reluquis; hi autem prius applicetur uni parti, quam immedia tu movet, consequens est ,
quod prius sit in loco cum illa parte, quam operetur in illa parte, & sic non habebit praeci Sc ab operatione, quod sit in Ioco 3 Alias similes habet probationes Doctor ,
quas omnes licui & praecei ontes hac ratione perstringo .
Prebatur q. Angelus potest esse in Ioco
corporeo absque ulla operatione, aut applicatione virtutis suae , quaesit operatio proprie, vel impropric dicta ,& absque eo quod
patiatur in loco, aut illum exornet; Ergo non habet ab operatione tanquam a rati ne fundamentali, quod sit in loco. ProΓatur antecedens, corpus potest esse in loco absque ulla aeplicatione virtutis, aut operatione propric, vel impropric; Ergo mulato magis Angelus. Antecedens admittunt Adversarii; Probatur consequentia. Idcirco potest corpus poni in loco absque ulla operatione, vel quia potest in ipso habere ubi intrinsecum, per quod formaliter dicitur este in loco, nempe relationem locati ad locum; vel quia per actionem causae extrinia secae loco motivae poneretur in loco; sed tam Angelus est capax ubi, ac sormae intrinsece, per quam poneretur sormaliter in loco absci; operatione ulla, & est etiam tam capax poni in loco per actionem causae loco motivae
ipsius quam corpus: Ergo sicut corpus potest poni in loco absque operatione ulla propria , aut impropria, poterit & Angelus. Progatur minor : Primo nulla proferri potest, nec assignari ratio cur Angeli suόstaniatia sua quantitate virtutis non ita sit capax loci desinitivi absque operationibus, quatri substantia materialis corporis bencscio susquantitatis molis est capax loci circumscriptivi: Ergo, &c. Secundo , Deus non magi vab aliquo dependet ut aliquem Angelum in
loco constituat independenter ab operatione, quam ut in eum corpus aliquod deportet,& collocet; sed hoc potest: Ergo & illud
Tertis, dum Angelus alicubi locatur, & ope ratur , Deus potest clus operationem suspendere, vel ei prohibendo ne quid ultra faciat in isto loco, vel ei suum concursum dene
116쪽
gando: sed per illam suspensionem actionis
non minus Angelus remanet praesens in illo loco, eumque ibidem alius Angelus ae- qud videret, ac videbat dum operaretur :Ergo independenter ab operatione reveratam est capax loci occupandi, ac corpuS . Obiiciunt primo nomistae, substantia corporea ex ratione sua formali non potest proxime, Si immediatu tribuere corporibus esse in loco: Ergo nec substantia spiritualis potcst esse ratio formalis proxime fundans ubi cationem in rebus corporeis,& immaterialibus. Consequentia patet: Si enim substantia corporea non ponit ex se,& praescindendo a quantitate, esse ratiosormalis proxime fundans ubicationem corporibus, sed hoc soli im habeat ratione quantitatis , multo miniis substantia spirirualis
habebit ex se , quod sit ipsi Angelo ratiosormalis essendi in loco. Antecedcns vero probatur; Illud solum est in corpore ratio formalis immediate illi tribuens esse in loco, quod est ipsi ratio sor malis proxima ,& immediata tangendi locum : Atqui su
stantia coi porca nequit ex se esse ratio sor alis proxima, & immediata tangendi i cum ; 1ubstantia siquidem corporea non tangit locum immediate ratione sui, scd tantum rati ne quantitatis inter ipsam, S l cum mcdiantis: Ergo, &C. Probatur malor a simili, nam aliquis vestitus , quamvis habeat vestcm, nullo modo dicitur venitus, nisi vestem tangat: Ergo neque su santia poterit esse in loco nisi locum tangat , vel contactu physico per quantitatem, ut corporeae substantiae ue vel metarhorico per virtutem , ut omnes sphitus . Re penaeo I. neganao consequentiam: Quamquam enim contactus Icalis, & physicus c stet necessarius, ut corpora dicantur esse
formaliter in loco, non inde sequitur , quod pari jure dcsideretur contactus virtutis, ut substantia spiritualis loco formaliter prςsens dicatur: ideo namque contactus physicus dicitur des erati in corporibus, quia nempe sunt in loco divisibiliter , & per commensurationem I ita quo eorum partes loci partibus corrcsponit cant, & commensu-rcn r, ad quod , ut apparet, necenario requiritur contactus , & applicatio partium Corporis ad partes locr: Sectis autem est de subriantia lyirituali, quae cum definitive ,& modo prorsus invisibili sit in loco, non est nceessum , ut aliquem contactum habeant, aut certe non alium, quam suς substantiae realem praesemiam: Quemadmodum
enim corpus per quantitatem locum tam
gere dicitur, & hac ratione fit ei praesens; ita Angelus per suam substantiam fit realiter praesen, loco, quod sufficit ut ipsum
RespMaeo 2. Negari poste antecedens , nec- non & majorem illius probationis: Tum
quia, ut jam diximus, adorandum Christi Domini Corpus in Euchalistia spoliatum sua
quantitate saltem externa, & qua locumi caliter tangere postet, revera est praesens
in altari, & sub speciebus Eucharisticis ,
praesentia definitio 3 adeoque quantitas it Ia , qua locus tangitur, non est ratio sor- malis cur corpora praeci in sint in loco. Noquia , species Eucharisticae panis, &vini eς-dem post, ac ante consecrationem permanent ted peracta consecratione illorum quam
litas non est ratio sormalis, cur substantia panis, &vini dicatur esse in loco, siquidem illa substantia desiit este , nec amplius
subsistit: Ergo quantitas non est ratio sor- malis fluulans ubicationem corporum in loco, quippe inim corpora saltem divinitus possint esse formaliter in loco sine quantitate , & quantitas ipsa remanere possit irrcodcm loco absque eo quod corpora sor-
Obiiciunt a. Cuod est proxima ratio sun- dandi ubi cationcm Angelicam , importat
determinationcm, aut limitationem in Ordine ad locum, clim per illud ita sit hic, ut non sit alibi: Sed substantia Angeli secundum se, & remota operatione, non impor tat talem determinationem; ordo cnim ad
locum non est essentialis, sed accidentalis Andela: Ergo remota omni operatione . substantia Angeli non est ratio formalis immediatu fundans ubicationem Angcli. Nego minorcm: l lla namque dcterminatio, aut limitatio in ordine ad locum, vel intelligitur causaliter , de denotat causam
extrinsecam, aut intrinsecam, per quam Angelus determinatur ad hunc locum Occu Pandum. , potiusquam ad altarum , vel iundamentaliter, aut sormaliter, quatenuS
nempe cxistens hic habet rationem fundandi rclationem ad hunc locum , potiti squam ad a Iterum: sed haec habere potest independenter ab ulla operatione extrinseca; siquidem vel per divinam, vel per suam voluntatem determinari potest ad subeundum hunc, aut illum locum: cui ubi praesens sit , ejus
117쪽
Τrach. I. Disp. II. Art. III. Sect. I. Quaest. I.
tionem praesentiae, & ubi cationis ad locum; ad id namque nihil aliud requiritur, quam quod dici possit Angelum eme revera hic
praesentem, & non alibi, adeoque habere respectum praesentiae ad hunc , 3c non ad alterum locum, quae omnia fieri possunt seclusa quali topeiatione : Ergo quovis modo illam determinationem usurpent I mistae, sit inderendenter ab operatione .
IUaηt , Subllantia Angeli secundium se
est indisserens ad omnem omnino locum in particulari: Ergo ut sit in loco certo, aut determinato , necessiario requirit aliquid , per quod determinetur ad hunc Io- Cum Potiti squam ad alterum subeundum:
sed illud non potest esse aliud, quam ejus
operatio transiens. Ergo per hanc forma
liter in loco substituitur . Nego minorem: Nam ut dictum est, illa dcterminatio , vel intelligitur causaliter , vel fundamentaliter. Si primum , id habet
Angelus non a sua Operatione transeunte
ad locum, scd vel a propria virtute mΟ-tiva, qua libere se transtulit ad eum locum, vel a virtute extrinseca, puta a Deo, per quam in eo loco productus cst, vel deti-vetur , vel ad eum fuit translatus. Si vero illa determinatio accipiatur fundamentali
ter, id habet ex substantia sua, quae licet ex se sit indiffercns ad existendum hic, aut alibi, tamen ubi praesens sistitur hic, vel per
suam , vel per alienam voluntatem, non est amplius indissiciens ad fundandum respeetum ad hunc, vel alium Iocum ; sed necessario tandat respectum praesentiae ad eum locum , in quo substantialiter praesens est. Urgent iterum : Seclusa operatione nihil habent AngcIi, quo landare possint relationem rca Iem Draesentiae ad locum ; Ergo haec necessario desideratur, ut locnm determinatum habere dicantur . Probatur antecedens, si quid praeter operationem lit in Angelo, quo landare posset hanc relati nem immediate, maxime illius substanti sed Angeli substantia non potest esse tandamentum immediatum talis relationis: Tum quia substantia secundi im se, & praecise noni undat aliam relationem , quam identitatis. Tum quia, Si landaret relationem, maxime
vel quatcnus est substantia, & prout habet
conceptum communem substantiae, vel quatenus in substantia Angelica 3 Sed neutrum potest assirmari : Non quidem primum , alioqui omnis substantia similem relationem fundaret: Non etiam secundum , quia ratio sormalis substantiae Angelicae nihil aliud
sormaliter denotat, quam substantiam spiritualem totalem, & adaequatam, nullum ordinem dicentem ad corpus: Ergo .su stantia Angeli per se praecim non potest sun- dare relationem ad spatium, vel locum . Nego antecedens. Et ad minorem illius probationis dico, substantiam Angelicam iundare remeetiam ad locum, non praeci Sc qua tenus substantia est, nec quatenus substantia Antalica . sed quatenus substantia essthie, & non alibi; quemadmodum U.g. Paries fundat relationem similitudinis ad alterum, non praeci sc quatenus est substantia
corporea , neque quatenus cst cxtensus ,
sed quatenus est vel albus, vel niger . Ad id autem quod dicitur, nempe su
stantiam non aliam landare relationem ,
quam identitatis; Re Mao Id verum essedum consertur cum altera substantia, non vero dum comparatur cum aliquo alio , quemadmodum enim substantia quatenus creata , dum confertur Deo, dicit ad Deum respectum dependentiae; ita dum comparatur ad locum, dicere potest ad eum re-
spectum praesentiae omnino distinctum ab illo respectu identitatis , quem habet ad aliam substantiam . Inde patet Thomitas videri non satis congrue philosophari , dum pro suae opinionis fiundamento quasi
indubitatum proserunt , substantiam se cundum se nullam posse relationem sun- dare , quippe clim ad Deum relationem dependentiae , & ad aliam substantiam relationem identitatis habeat. Ob ieiuηι 3. Si substantia Angeli secundum se, & antecedenter ad operationem virtualiter trariseuntem, esct proxima ratio fundans ubi cationein , seu immediatu tribuens Angelo, quod sit in loco, Angelus semper certum sibi locum vendicaret , & non posset in majori, aut minori pro suo libito existere: Sed hoc dici nequit: Ergo nec illud . Minor infra patebit. Probatur malor; nam substantia Anguli intra propriam lineam est quid invariabile , sempcr enim eandem habet persectionem substantialem,& nunquam in suo esse substantiali variatur : Ergo si illa secundum se, & antecedenter ad operationem sit proxima ratio lundans ubi cationem Angelicam, seu immedi
te tribuens Rngelo, quod sit in loco, semper certum sibi locum vendicabit, nec pinterit pro suo libito in majori, aut minori intra sphaam sua activitatis existerς .
118쪽
GUIrmatis, ex eo quod quantitas molis sit in nobis ratio sormalis essendi in loco,
non potest corpus v.g. occupare sive replere modo majorem, modo minorem locum,
nisi fiat aliqua mutatio intrinseca in ipsius
quantitate , puta per condcnsationem, vel Complicationcm, aut rarcsactionem: Ergo
similiter si substantia Angeli secundum id,
quod habet intra propriam lineam, sit ratio formalis proxima essendi in loco, non poterit Angelus aliquando in majori , aliquando in minori loco existere , nisi ipsa ejus substantia intrinsccc , & intra propriam lineam varietur , quod tamen est
Nego minorem, Et ad ejus probationem
dico 3 Quod quamvis Angeli substantia ex
se sit invariabilis secundum suam entitatem, variari tamen potest per respectum ad I Cum, Cui applicatur , quatenus nempe suta est divinae, aut propriae voluntatis determinationi , per quam ad locum talem, vel talem applicatur. Cuamvis cnim substantia
Angeli secundum se sit determinata ad locum sibi adaequatum, in hoc sensu, quod
non possit esse in majori, non tamen est determinata ad existendum in toto illo loco, neque in aliqua certa ejus parte , sed indisserenter potest csse, aut in loco, aut intra ejus latitudinem in majori, aut in minori l
co: atque proinde necessarium est, quod uanitim ad hoc determinetur aliquo mo-o, ita ut ipsa substantia sit res determinata. Non est tamen intelliget Quin determinati nem hanc ita ficti, ut ipsa substantia Angeli prius saltem ordine naturae in quam Unia
tur loco, amittat terminationem , quam habet cx sua natura, & acquirat aliam, quas per quandam constitutionem, aut d ilatati nem , ratione cujus postulat tantiim , aut tantum locum intra latitudinem illius, quem secundum naturalem terminationem postularet 3 quemadmodum corror a ratione propriae quantitati S postulant locum certae extensionis, & ut sint in minori, necena-zium est, quod eorum quantitas prius saltem ordine naturae constringatur, aut alio modo acquirat novam terminal ioncm: Sed dicendum est fieri praedictam terminationem in Angelo per hoc soliim, quod ejus substantia applicatur tanto, aut tanto loco, lux- La propriae voluntatis mensuram .
Ad confirmationem , nego paritalcm , Disparitas enim est inter substantiam corpoream, di Angelicam, quod illa dum est
in loco divisibiliter , in eost per omnimo
dam commensurationem totius quantitatis cum toto loco, & partium ejusdem quantitatis cum partibus loci: Haec vero Lit tota
in toto, & tota in qualibet parte, sicut anima rationalis in corpore, & Corpus Christi in Eucharistia; Ιθnde sicut anima rationalis absque sui variatione intrinseca potest
informare nunc majorem, nunc minorem
materiam, & Corpus christi aliquando esse sub ma;oribus, aliquando sub minoribus dimensionibus sive speciebus, juxta voluntatem consecrantis, ita & Angelus absque intrinseca variatione suae substantiae poterit aliquando in majori, aliquando in minori loco existere, juxta beneplacitum suae v luntatis, ratione cujus uniri potest Angelica substantia, vel toti loco sibi adaequato, vel tantum alicui ex partibus loci. Urget Gonetus; Etiamsi aliqua substantia sit tota in toto aliquo loco, & tota in qualibet parte illius loci, inde non fit quod illa postit se constituere nunc in malori, nunc vero in minori loco, prout ipsi libuerit; nam Deus in totus in toto loco corporeo, & totus in qualibet parte illius,& tamen non potest non replere omnem locUm creatum. Item anima rationalis cittota in toto corpore, & tota in qualibet
ejub parte , & tamen non potest ad libitum
aliquando informare totum corpus , aliquando solum unam partem illius. Unde quod illa possit insormare modo minorem materiam, dum scilicet primo actuat corpus pueri, modo majorem, quando nimirum idem puer crescit: hoc non provenit ex eo quod sit tota in toto corpore, & tOta in qualibet ejus parte, sed quia ex natura sua dcterminata est ad hoc 3 ut primo actu et minorem materiam . deinde majorem in propriam substantiam hominis conversam. Similiter quod corpus Christi possit aliquando sub minoribus , aliquando sub majoribus dimensionibus panis , juxta
beneplacitum consecrantis signantis mat riam in Illud convertendam existere, prinvenit ex natura sive institutione Sacramenti
Eucharisti e ipsum ad hoc determinante . At vero substantia Angeli non est per se, & ab intrinseco sive ex natura sua determinata ad hoc, ut pro divcrsis temporibus sit nunc in minori loco, postea vero in majori; quin potius cum sit omnino invariabilis ab
intrinseco , oportet consequenter, quod dc-
119쪽
D8 Tract. I. Disp. II. Artic. III. Sest. I. Quaest. U.
per in aequali loco, si sit illi ratiosormalis
proxima existendi in Ioco. Nego minorem: Chim enim substantia Angelica quantum ad motum , & unionem c jus ad talcm , vel taIem Iocum, omnino pendeat ab ejus libera voIuntate, licet secundum se sit invariabilis; tamen non determinatur ab intrinseco ad semper existendum in aequali loco; unde multo facilius ,
quam anima rationalis, potest majorem, aut minorem locum occupare, anima namque ita colligatur corpori, ut major, aut minor illius disti sio, ab ipsius corporis majori , vel minori constitutione pendeat; Angelus vero non ita pendet a loco; sed pro nutu suae voluntatis potest suae substantiae praesentiam ad ampliorem , vel strictiorem locum profunderc. Ratio autem cur peculiariter Angeli substantia ad Occupationem loci pendeat potitis ab ejus libera voluntate , non vexo corporea hominis quantitas ita ejus libertatis imperio subdatur, ut pro nutu majorem, vel minorem locum Docupet , neque animae rationalis substantia libera sit ad totum corpus insormandum , Vel tantum aliquas illius partcs, nec Deus possit efficere ratione suae immensitatis, & aeternitatis, quod ejus substantia sit tantum in aliqua parte Ioci, non autem ubique; neque quod eius duratio alicui tantum parti temporis coexistat: Ratio, inquam,hujusce discriminis est, inquit noster Rada, quod quantitas perfectionis in Angelo, quantum ad il- Iam unionem habet duo, ratione quorum convenit ipsi ita subdi libertati ipsius Ang ti Primum est, quod ex propria cntitate, de CX modo, quo unitur , non repugnat ipsi indisserenter uniri toto loco, & Iarti ejus :Alterum est illam unionem esse terminum operationis liberae ipsius Angeli , scilicet motus Iocalis : nam Angelus medio motu locali applicat, de unit seipsum cssicienter alicui loco . At vero quantitati corporeae deest primum ratione suae extensionis , ut explicatum est , de animae rationali deinsccundum, unio siquidem ejus ad corpus, quod insormat, non est terminus alicujus actionis liberae ipsius animae, sed fit ab agente extrinseco, de similiter potentia Dei ad omnem Iocum , & coexissentia cum totorcmpore, si ex parte Dei considerentur , non terminant aclionem aliquam liberam
ipsius ini : sed supposito , quod sint
locus , & tempus , necessario coexistuipsis Deus , alioquin esset Deus mutabus; secundum locum, & secundum tempus.
sualiter angeli existant in loco . Rra maxime hae in quaestione sunt diat scutienda: Primum, an Angeli quem libet locum maximum, & minimum occupare valeant: secundum, an plures eidem loco simuI possint inexistere; Tertium, an unus pluribus csse in Iocis queat. Notandum I. Locum AngeIorum distingui posse duplicem; adaequatum videlicet sive totalem, de inadaequatum, seu partialem: Locus adaequatua, & totalis ille est , qui correspondet Angelo secundum ultimum suae potentiae , de virtutis , in quo toto esse substantia litor potest, & extra illum simul esse naturaliter nequit: Locus v re inadaequatus , & partialis , atque minor toto loco adaequato, ille est, in quo Angelus existens potest etiam propria virtute extra illum esse ue videlicet tanquam in loco partiali continuo ue cujusmodi est pars aliqua praedicti loci adaequati, &spatii. Qua rimus ergo an Angelus naturali , aut supcrnaturali virtute possit in pluribus locis adaequatis , & inadaequatis simul
existere. tandum T. Extra controversiam esse ,
quod unus Angelus possit simul in pluribus Iocis in adaequatis continuis, & inter se non distantibus existere, cum enim ejus substantiae praesuntia ad locum pendeat ex ejusdem libertatis applicatione, aperic constat, quod si aula sit locus adaequatus Ang li, de quatuor illius aulae partes, & anguli sint ipsius locus inadaequatus, quod pro libito poterit suam praescutiam ab uno, & altero angulo removere , ut solita duabus aliis. partibus , δ: angulis se praesentem sistat , maximc cum hoc virtutem ejus naturalcm non excedat: in divisibili Senim ejus substa
tia ad locum certae, S determinatae magnitudinis naturaliter non protenditur, qu madmodum extenduntur corpora, quae pro sua majori, vcI minori quantitate ma orem . vel minorem locum naturaliter , dc necessario requirunt: Unde solum disticultas est an Angulus possit esse pro suo nutu, & virtute naturali in locis inadaequatis discontinuis, di inter se distantibus, contentis tamen itura lacum sibi naturaIiter adaequatum I V.
120쪽
Angelus potest esse in loco divis bil I. rry
g. an possit Angelus existens in aula, se praesentem sistere in duobus angulis istius aulae absque eo quod existat in modio.
Notandum 3. Praecisam rationem, cur duo Corpora non possitnt naturaliter eumdem locum simul occupare, ex eo maxime repetendam , quod eorum corporum quemlibet locum cui praesens est, repleat e Lo-Cus a uicin uno corpore repletus aliud capere nequit: quemadmodum vas aliquo liquore plenum, alterius liquoris superi niusionem virtute naturali non capit . An autem eadem
vigeat ratio, vel alia similis proserenda cur duae substantiae spirituales eumdem simul locum occupare non posti ni , invicem non Conveniunt Authores; plurimi namque cum S. I homa, & ejus discipulis amrmant Angelos non posse uni , eidemque loco adaequato simul adcne: Caeteri vero cum Subtili Doctore rem problematice in utramque partem disputant, magis tamen in amrmantem, quam in negantem partem inclinant. His praenotatis lit
CONCLUSIO PRIMA.LDet Angeliea sub antia sit indivisibili, ,
di sibilem tamen locum occupare potest , nee non is minimum in mimilem . Haec Conclusio quoad utramque partem est D ctoris in a. dist. a. quaest. 5. num. I . Quamquam enim hac in re videatur problematicus magis tamen in amrmantem, quam in negantem partem propendet. Probatur prima pars: Nempe quod anima indivisibilis divisibilem locum occupare possit: Si quid enim huic occupationi, &praesentiae obesset, maxime Angelicae substantiae indivili bilitas i sed illa non ossicit quin loco divisibili se praesentem sistere valeat: Nam licci substantia animae rationalis sit pariter indivisibilis, nihilominus divisibia Iespatium occupat, oim sit tota in toto corpore quod in sol mat, & tota in quali t elus parte: Similiter quamvis substantia , & essentia divina revera sit summe indivisibilis , nihilominus quia est infinita secundum cntitatem, per universum mundum realiter ,& substantialiter diffunditur, ut probatum est agendo de Immensitate divina r Ergo pari ratione quamquam substantia Angeliea sit indi visibilis, di visibilem tamen locum
Adde quod cum Angeli nraesentia fiat vel per voluntariam suae substantiae applic, ticinem ad locum, ut supra cum Doctore1ubtili docuimus, vel per virtutis applicationem , dc diffusionem , ut contendunt Ihomistae, utraque siliola hanc conclusionis partem necessario pro certa, & indubi tata habere debet : Certum namque est quod Angelus naturalitcr velle possit, quod a substantia per determinatum locum se praesentem sistat; quid enim huic volitioni posse t obsistere λ Maxime clim substantia m- divisibilis divisibiliana locum occupare queat. Certum pariter, quod Angelus alicui spatio extenso, Ac divisibili suam virtutem applicare potest quamquam enim illius operativa virtus, & operatio, sint in entitate suasormaliter indivisibiles, sunt tamen virtualiter divisibiles, & extensae , eo quod inserant, & immediate causent effectum divisibilem, & extensum in sublecto circa quod
Inde tamen inserre non licet, quod Angelus quantitati infinitae, si daretur, posset heri praesens, quippe cum ejus nativa virtus sit limitata , & determinata , nec proinde ossit in infinitum se extendere ; non enim eri posset praesens quantitati infinitae ut infinitae, nisi praesens fieret omnibus ejus partibus, implicat autem finitam, de limitatam substantiam infinitiisyartibus posse proportionari, & commensurari: Ergo, dic. Unde merito concludit Doctor ibidem nu. II. Conceaetur communiter, quod Arielus ηοη potest esse in loco quantumcumque mura, quia boc est proprium Deι. An autem Angclus habeat locum ita determinatum, ut non possit esse in majori vel minori; Hoc inquit numero Iq. st dubium es, quia nec videtur posse faciliter probari una pars, nec alia ; quod quidem inconveniens est,
si quantitas sua virtualis p:r quam potes esse
praesens alicui sico, fit naturatis ratio essenda in tanto loco suo modo, sicut quantitas corporis es naturatis ratιο e Ienda in tanto loco suo modo; ita quod licet in potestate mea sit, me esse in Me loco, vel in illo loco, non tamen est in potestate mea esse in tanto loco, telis tanto: suia iste effectus est
naturaliter eo equens quanistatem , quae non
subest potestati meae I ut nec in se, ita nec
quantum adsum sectum, se scilicet is tanto Deo, HI tanto. Moil ergo viae tur sequi inconveniens si ita poneretur in Angelis, vel si ponatur quod quantitas eorum babeat aliquem locum adaequatum, quo majorem non posset babere secundum conditunes suae virtutis , is essentiae I licet