장음표시 사용
161쪽
Ius potius, quam ulla alia res: Ergo operatio Angeli non mensuratur aevo . Major in Procli, qui est auctor libri de causis apud Aristotelem .
ctoritatem Procli respuit 3 Eo quod, inquit, doctrina de eapsis, trassita es secundum do. Eranam avicennae erroηeam, ac si intesii geret ille Auctor intelligentias esse Deos quoidam, imearum operationes mensurari nune temporis , non quidem inIrin ecam operaIionem , quia
hoe non poneret potentialitatem , nec sucres Mnem, sed extrinseram errea rarpus este in momento temporis: im ideo a. ctoritas illa non es babenda fleui aucioritas , quia tradita est
Dires 2. Nihil producitur, ut statim deficiat: Ergo quicquid pioducitur debet ali- qu diu durares & consequenter operatio angelica debet aliquandiu durare ; sed si
mensuraretur aevo, non liciaret durare aliquo instanti; quidquid enim mensuratur aevo, & non est sempiternum, debet existere pro aliquo instanti tantum, operat autem angelica non est sempiterna: Ergo si mensuratur aevo, debet cxistere pro aliquo instanti. Negat minorem Doctor : Quamvis enim natura non intendat productionem rei , ut deficiat, & idcirco secundum intentionem naturae res producta debeat aliquandiu durare , nihilominus potest aliunde deficere, ut constat in omnibus mutati nibus instantaneis. suae , inquit Doctor , non babent se nisi raptim , is, flatim non μην, hoc est, statim esse desinunt. Dices Talis est mensura operationis angelicae, qualis visionis beatificae; sed vis beatifica non mensuratur aevo: Ergo nec operationes angelicae debent aevo mensurari: Major conitat ex secunda probationesii perius deducta: Minor probatur : Tum ex illo Ioannis i T. Ree est vita aeterna , ut grabeant te: Tum ex S. Augustino tu . 83. q. εμ-.as. ubi nostram beatitudinem ae- ernitatem participatam appellat . Nego minorem, & ad elus probationem dico, Primo contextum Scit plurae sumi ,
non pro aeternitate formaliter accepta , sed pro aevo sempiterno , quemadmCclum anima dicitur aetema, eo quod in Perpetuum sit duratura: Nam, ut observavimus articulo de aeternisate, nomen aeternitatis
variis, sed praesertim quinquo modis, usurpatur in Scriptura . Ads. Augustinum dico, eum non loqui debeata Visione , sed de 'nima nostra, quam
docet esse aeternam participatione A terrai tatis, quippe cum a Deo, qui aeternus es, in perpetuum sint conservandae . Ivantum . ad operationes transeuntes A ri- gelorum, quales sunt motus localis, corporum deportatio, di agitatio, dico ipsas
esse mensurandas nostro tempore. Hac enim ratione quandam conditionem corporibus communem, nempe motum localem, &tibi participant Angeli: Ergo debent etiam
participare mensuram rerum corporalium , quae est tempus continuum. Confirmatur εNam in quantum moventur Iccaliter, participant ubi, quod est conditio, & passio
corporalis aliquo modo ejusdem rationis in ipsis, & in corpore : Ergo etiam possunt mensurari mensura primi corporis moti . μο addo , quod etsi praedicta de operati nibus immanentibus secundum sententiam Doctoris, certiora appareant, nihilominus non dubitarem asseret e tam ipsius Angeli,
juscumque rei permanentis durationem , revela etiam mensurari posse nostro ic-pore; ita quod per eorum coexistentiam ad nostrum tempus distincte cognosci po sit quamdiu duraverint, nempe vel per an num, vel per diem, vel per horam: addi que earum rerum duratio tam potest dici temporanea, quam quaecumque alia. Quod utique ratione firmari potest, duratio enim angelica aliquam habere debet mensuram, un)e facile coniiciatur Angelum tandiu aucdurasse, aut duraturum: sed id cognosci non
potest distincte per ipsammet Angeli existe
tiam; licci enim aliquis intuitive connosceret naturam Angeli, & realem ejus existentiam, inde tamen non posset certo cognoscere quamdiu duraverit aut duraturus sit: adeoque aliam debet habere mensuram ex qua Cogno scatur qualis, di quanta sit ejus duratio, eam que saltem de praeterito mensurare. Ad id
autem tempus facile deservire potest; siquidem ex hypothesi, quod sicut probatum est supra J Angeli creati fuerint cum Un eris, facile quisque judicare poterit eos jam pe
tot annorum millia, & centurias durasse, a condito sci Iicet orbe usque nunc; di si te in pus esset per tuum, ex illoquisque A ngelorum pos et cognoscere se, & alios tot, de non pluribus annis, diebus, & horis duras.se: Igitur si consideremus Angelorum CoeHMntiam ad tempus, as latere licebit ipsum
162쪽
ssici vosis mensuram externam durationis angelicae , sicut & aliarum quarumlibet
Inde tamen nollem subscribere Thomistis
asserentibus operationes immanentes Angelorum tempore discreto mensurari; Hςc enim assertio videtur improbabilis: Tum quia, ut supra probavimus quas I. conclusa. tempus illud discretum omnino fiet ilium est, & gratis excogitatum: Tum quia instans quodlibet temporis discreti necessario coexistit alicui parti nostri temporis, aut instanti : Si instanti: Ergo tempus nostruinpariter est discretum , habetque instantia sibi invicem immediate succedentia; subi
deque non est quantitas continua, ut v
Iuni Philosophi : Si correspondcat alicui
parti tempolis : Ergo sequitur Angelum non posse in instanti indivisibili nostri temporis formare intellectionem , quia non posset illam formare nisi in instanti sui temporis discreti, quod instans necessario corresponderet non instanti, sed parti divisibili nostri temporis: Sed istuci consequens est a veritate alienum; si enim ii mo possit in instanti nostri temporis formare intellectionem, multo magis Angelus. Tum denique quia fatentur Thomistae nostras intellectiones , de volitiones non mensurari tempore discreto: Ergo a paritate rationis idem dicendum de angelicis. Patet consequentia, nam intellectiones nostrae sunt totae simul, sicut de intellectiones angelicae: Ergo habent mensuram pro- , portionatam 3 adeoque si illae non mensu- irentur tempore dilicreto , hae pariter tali tempore dici non possunt ita mensurari.
De Activitate Angelorum erga Cosyra .ETsi Angeli ex natura sua nullum cum
re corporca commercium habeant , quippe cum nec Corpore tat concreti , nec ex materia , dc spiritu coalescant, nec tandem formae sint substantiales ad corporis animationcm, & agitationem ex ri tura sua destinatae ι certo tamen constat cos stupendos prorsus effectus erga res Corporeas interdum edere, dum vel cor-POra quaevis movent , ut in eis latentes
nobis appareant , vel in illis varios effe- tus operantur , 8e miranda quaeque , Minsolita proferunt. Quorum omnium , ut
aliqua saltem delibemus, hic tria maximὰ
proponimus determinanda. Primum , an , dc quae corpora Angeli assumant, ut in eis hominibus appareant: Secundum, an ,& quos vitales actus in eis corporibus edere valeant . Tertium , an , & qualiter res aliquas corporeas producere, aut immutare queant.
an , qualiter angeli soleane in assumptis
Notandum I. ex Seraphico Doctore in
secundum in Sart. I. qu. a. Duplicem in Angelis esse virtutem , nempe Contem plativam , & administrativam . Secundum Contemplativam, inquit, convertuntur ad Deum, fle sic non indigent solatio corporis assumpti . Secundum administrativam descendunt ad nos, de condescendunt nobis, dc ut nobis congruentius condescen dant indigent solatio assumpti corporis :Indigent, inquam, I. ad aliquas Oeer istiones exercendas. 2. indigent ad seipsos is manifestandos. 3. indigent ad nosmeti- is psos Ictificandos, 'iive confortandos, & ,, ideo assiumunt corpora sicut instrumenta, ,, vel organa ad operandum, sicut signa Gad manifestandum, sicut cooperimenta, is vel habitacula ad conversandum . Unde Mcorpus assiumptum coniungitur illis sicut is, instrumentum motori, sicut signum s- is gnificato, sicut habitaculum in habitat rire. Hoc autem magis exigit indigentia Mex parte nostra, quam indigentia ex parte sua: de quia finis imponit necessit, ,, tem his, quae sunt ad finem. Ac corpus is effigiatum, vel organiZatum bumana Es- ω figie , ma1 c competit operationibus is spiritus rationalis, de expressius signifi- iscat, Ze tanquam pulchium indumentum ,, quodammodo decorat; ideo Angelus as- is lumit corpuS , non qualecumque , sed is humana effigie insignitum .
Notandum a. ex eodem art. a. quas. I. quod
licet Angeli assumant intcrdum humana
corpora, non tamen perseete organi Zata is
sibi emngunt, quia, inquit, Angelu, non is
potest educere formam naturalem in CD riae nisi adiutus a virtute naturae 3 in vir- is tute autem naturae est producere Cor- is pora omnium animalium: verumtamen is
163쪽
,, cenda sumeti Causa universalis sine ad-ipossunt illa per se sormare veraciter, A is tutorio agentis particularis consimilis inicum alterius adjutorio non possunt f isse specie naturae, cujusmodi sunt animalia,icere, quod exeant in esse velociter: & quae generantur per putrefactionem : esto quod educerentur, adhuc non com- - suaedam autem sunt, ad quae non sus-lpeterent, tum propter appetitum, quem Mia ficit, nisi adjuvetur ab agente consimilisIhaberent ad animam rationalem , tum , , si speciei . sicin corpora animalium , quaeiproyter graVitalcm: quae duo repugnant isis producuntur lummodo per propaga-lfini illius corpori L. Nam si haberet ani tionem, & istud planum est ad sensum .imam rationalem, non esset competens isis Si autem quaeratur ratio hujus , primais*num ad apparendum : Si haberet grais , ,
,, . est divina institutio secundum quam estivitatem, non esset competenSinstrumen- -- limitatio in virtutibus, & naturis rerum. tum ad operandum, maxime ad motum, is
is S hoc secundi im legem, quam indidit non esset etiam compctens habitaculum isse eis ab initio. Unde sicut dixit, Germi ad inhabitandum. - net trera brebam virentem non dixit , Notandum δ. ex eodem ibid. quaest. I. Va- is quod germinaret hominem . Hominiiriam circa praesentis quaestioni, resoluti se autem dixit, quod se multiplicaret, sic nem sui sic gravorum Auctorum sententiam:
, , terra germinat herbam, di nomo gene-iquidam enim dicere voluerunt, quod An- - rat hominem . geli assumunt Corpora ex natura elemen- isis Haec autem lex , sive institutio, non lario ita tamen, quod non cx uno tan- ,, se est absque ratione; quia quaedam sunt tum, sed ex Omnibu, simu I mixtis, ali- ,, animalia imperfecta tam in organdiati iouo tamen eorum piaedominante: I 'n- is ne , quam in duratione: quaedam verolde dicunt co pus illud ab Angelo as- persecta utroque modo; quia vero quae-isumptum , esse vere corpus mixtum , ,, ,, dam corpora animalium sunt imperse- quamvis non sit vere corpus humanum. Dri eta & in orsaniaeatione , & in com-illlam autem formam mixtionis dicunt isri pletione, ideo non indigent agente tan- esse ab Angelo, tanquam a praeparante is,, tae virtutis; sed potuit virtus producti-ssolum, sed a Domino tanquam a dan- ,, M va ipsorum dari terrae, tanquam malit,ite , dante , inquam, non per Creati ,, , & Soli tanquam patri , cum ad Ratorioinem, vel insusionem, sed per intrinse- is is aliorum corporum simplicium tam ele- cam Operationem , quod indidit rebus ,, is mentarium, quam caelcstium; quia vero naturam, & virtutes seminalias, secun- is is sunt in perseeta duratione, de aliquan-ldum quas Deo cooperante cunctae na- is ,, do pereunt; ideo oportuit hoc commu turales formae producuntur in esse . - nicari agenti alterius naturae , quia ad 1ed cum corpus illud quas repente sese hoc data est vis generativa rebus , uilformetur, & destruatur, aliis non vide- ,, dicit Philosophus: ut perpctuentur initur probabile , quod sit plena mixtione ,, is este . E contrario cst de animalibus u- mixtum: maxime cum in eius resolutio- is ri troque modo perstastis : & ideo virtus ne non appareat temporis longitudo , M produetiva ipsorum majorem exigit a- nec putres altionis corruptio: N ideo di- etii alitatem , & ratio scminalis cum ma- xerunt, quod corpus illud est de natura is,, io .i difficultate prosertur in aetii: ideolesementari simplici, ex qua dicunt illud ori ma:oii indiget adiutorio. corpus assumptum formari hoc modo . , , is IlIa igitur animalia, quae ad primum Natura enim elementaris ex qua corpus is is genus spectant, educi 'fos Iuni ab Ange-lsibi format Angelus est aeris elementum, is is lis, mediante naturae adiutorio velocLiquod de sui natura est rarefactibile , & ,, ter, & quasi subito 3 veraciter tamen ,icondens.ibile, si adsit virtus , quae hoc ,, is quia per vim naturae. ded animalia, &lpossit. Unde sicut nunc videmus aquam is is eorum eorpora. quae spectant ad secun-ibolidari in crysta Ilum, vel glaciem infitia isis dum genus, educi non possunt vel aci-lgore: si contingit aliqua virtute occulta, is is ter nisi cum auxilio naturae, & cum diu-lquae non laici Angclos, aerem conden- isa, turnitate, & tempore. Et quoniam λLisari posse , sed hoc secundiim plus, & ,, , , sumptio corporum ab Angulis est vel iminus ad voluntatem Angeli operanti, : isis citer, de quasi Iepente, id Vcra CO lHoc autem corpus dum condcnlatur pin ,, is pora humana non assumunt, quia nonitest suscipere figuram , cic e lem: & ,,
164쪽
Angeli verZ apparent in corporibus. I63
o ita corpori organico effci consor me .ri Potest nihilominus in una parte conis densari pIus, in alia minus, in alia mi-m nime, &sic consormari nervo, ossi, &,, carni. Potest etiam in una sui parte in- is tercipere plus de lucc, in alia minus , is S in alia minime , & secundum hocis habere in se diversos colores : & ita corri pori humano emci quas in omnibus,, Conforme, quamvis non sit in suis prinis cipiis muItisor me; de ita idoneum esseis instrumemum , signum , & habitacuo lum, ut ab Anselo assumatur is,, t ed adhuc quia dissicile est hoc inteI-
,, lidere, quomodo ex aere , sine ait Tinsis elementi ccmmixtisne fiat corpus Et is dum ex diversis coIoribus coloratum , D Clim colores producere non sit artis , nisi is mediante auxilio naturae, ideo tertia via
is viduetur adhuc esse probabilior, scilicet,ν quod corpus assumptum ab Angelo cor. ,, pus clcmcntare cst, non quia sit ex qua- ,, tuor clemen is, plena mixtione commix-x, tum, sicut corpus complexionatum, nec
is quia sit ex puro, & limplici. clemento formatum; sed quia principalitcr forma-
is tur ex aere, cum aliqua admixtione al-
, , terius cic menti, sicut videmus in nube, x, quae non est corpus plene mixtum, ha-ri bet tamen in se naturas plurium elemenis torum: Per hunc modum , S corpus ab ν, Angelo assumptum principaIiter ab aereis intelligitur esse formatum . concurrenteis ad hoc natura alicujus vaporis terrae , ,, vel aquae, qui quidem faciat tam ad va-- rietatem condensationis, quam ad mulis liformitatem coloris 3 Hanc autem nonis oportet Angelum de longinquo menis dicare , cum aer pro magna sui parte,, si commixtus vaporibus .
His praenotatis quatuor praecipue superfunt hic dcterminanda , S probanda : Primum , quod revera Angeli assumant interdum corpora, quibus lensibiliter ii minibus appaveant, ita quod apparitio non
sit sensuum illusio, de ludificatio . sed re-Vera coi potis exterius sensibilis manifesta e - Secundum, quod Ilia corpus assumptum si aliquando ab Angelis era materia
lansibili emgiatum . Tertiam , quod illud
CD pus assumptum quandoque sit humanum cadaves ad modum viventis delineatum, dc agitatum .. suartum , quod ipsi corpori Angelus insie tantum , ut eAuln-kcus motor, di director
R ira aueti iaminibvr interdum προ-rent in corporibur visibilibus . cs, sensuperemtibilibus. Haec est communis contra Guillelmum Parisiensem parte secunda s cundae parti, de Universo αῖ . Se sequentibus , ubi piobat Angelos tion amumere coe pora, sed solum 'immutare phantasiam
eorum, quibUs apparent. Probatur Conclusio illis omnibus Νcripturae textibus, quibushu usmodi sensibiles Angelorum appariti
nes reseruntur ἔ Fuerunt namoue frequentissimae in Veteri Testamento. Nam Genesis 3. Daemon sub specie serpentis Evae apparuit , & Iocutus est ι & C. 18. Tres viri apparuerunt Abrahae; & c. I9. Duo Angelivencrunt Sodomam in figura peregrinorum, de c.32. Angeli venerunt obviam Iacob , quos cum vidisEt dixit, Castra Dei tunt Me
5e postea unus eorum in hominis figura luctabatiar cum Iacob usque mane. Ac d
nique Raphael non solum in transitu, ud sic dicam apparuit Tobiae , sed etiam permultos dies, & per varia itinera illum comitatus est . In Novo etiam Testamento
Gabrael AngeIus visibiI ter apparuit, & l cutus est Mariae Virgini, & Diabolus ad Christum tentandum ei visibiliter apparuit: Et in Actibus Apostolorum c. s. 3e clarius ira
I a. similes apparitiones Angelorum narran. tur. Itaque veritas haec certa est, nec in illa generatim sumpta dubitatio, aut dissicultab occurrit: in modo autem explicandi hujusmodr appariti ues, nonnulla esse potest.
Hoc ipsum probant sancti Patres, imprimis Augustinus lib. I s. de Civit. c. 23. Sic se
inquit, apparuisse bominibus Angelos in taliabus corpori r , ut non suam videri , vetaram etiam tangi possint, eadem vel issima Scriptura te tur. In quibus verbis Darum abest, ut hoc de fide esse doceat. Idem apertae sentit Damascenus lib.2 de Fide cap. 3. dicens de S. Angelis, Probo, ac virtute Arde. santibus seminibus, quibusque eos conspicis di sui rapiam facere Deus Noluerit, non qua les Ium apparent, sed aliam, areae aliam θν-mam, prout videri is iamrnibus possunt, assumunt: Et ideo infernis cum dixisset Angelos tribus dimensionibus non constare, ne cor poreo modo circumsci ibi, nec figurari ,
addis,. quantum ad naturam artinet, indicans in corporibus assumptis tria illa recipere posse. Imo etiam cap. a. de malis Ange-
165쪽
Is inquit, Potesate a Deo concessa, is viria omnino incorporalis: Ergo non habct proinbuέ pollent, is immutantur , is in exam5- portionem ad corpus: Ergo numquam ac ber formam , ut quidem sinaret, migrant ἔi1umit illud. Confirmatur, majorem convc- Ubi inquit Suarer, lib.q. cap. 33. particula, nientiam liabet anima rationalis ad co mi quidem apparet: non excludit sensibilem,ipus, quam habeat Spiritus angelicus: sed ut ita dicam, ostentionem ; at denotat , anima separata corpus non assumit: Ergo vel non apparere , quoad propriam na- nec Uiritus angelicus . turam, sed tanti im quoad corpus assum- Respondet Seraphicus Doctor quod illarium I vel denotat illa corpora, in qui-sproportio debeat attendi secundum modum Dus apparent, non esse illius naturae , seu assumptionis: unde cum assiimptio non sit speciei cujus ostenduntur , quamvis veresin unitatem naturae, idcirco non requiritur,
sint sensibilia, & externa . quod sit ibi proportio sicut perfectivi ad per-Hinc S. Gregorius 'milia 34. in Evan-Ifectibile, sed suffcit quod sit proportio sit
ona 3 duplicem distinguit Angelorum mis- cut motoris ad mobile. Ad confirmationem 1ioncm, scilicet in vis bilem, & visibilem, respondet non esse paritatem inter Ange- ad eum modum quo I heologi eas in di-ilum, & animam separatam, quia non navinis Personis distinguere solent: illamquesbet vim administrativam , nec usum admi- distinctionem in Angelis ex Dionysio re- nistrandi, & ideo nec corpus assumit, ne fert. Denique Cyprianus lib. de eardinali- habere debet potentiam assumendi .hus Chisti operibus in Praefatione; si, in- Dices a. corpus assumitur , aut propterquit, qui circa ipsum sunt Angelici spiritus,taliquid, aut propter nihil: Si propter niluet invisibilis naturae sint, in legationibus ta-shil: Ergo frustra: Si propter aliquid, aut men suis se auditui mani fiant , is visui ,res bonum, aut malum: Si bonum: Ergo Distis rostrae ministeriales saepissime expe- per corpus assumptum meretur : Si m rimur . lum: Ergo per corpus assumptum demo Probatur etiam rationibus Seraphici D itur: Ergo Angelus debet poste puniri, &ctoris supra laudati quaest. I. Primo quidem praemiari cum corpore assumpto, quod est
nulli ritcst impendi hospitalitatis hospi- inconveniens, & plane salsum.
tium, nisi habeat corpus naturaliter uni- Respondet idem Seraphicus Doctor 1 IIarneum, vel assumptum: sed Angelis aliquan- assumptionem fieri, non in vanum , scildo impensa sunt haec officia , sicut dicitur propter rationes assignatas in primo No- ad Hebraeos cap. ultimo, quod quidam pla- tabili. Illud tamen, inquit, propter quodcuerunt Deo, Angelis hospitio receptis : assumit, non perficit per corpus. tanquam Ergo vel habuerunt corpora unita, vela si anima per corpus proprium, sed tanquam si mra: sed non habuerunt naturaliter Artifex per instrumentum , & ideo sicut unita. Ergo assumpta. Fecunia, nulla su linstrumentum per quod quis meretur , santia spiritualis ex sui consortio eraebet non remuneratur: sic nec corpus ab An- solatium sensui , nisi per inhabitationemlgelo assumptum . corporis fiat visibilis: sed Angeli Dcquen- Diees 3. Ubicumque est assumptio , ibi ter O bent solatia , non solummodo se- est aliqua unio, vel in Persona, vel inna-cund im spiritum, sed etiam secundilm sen-itura, sicut patet in anumptione humanae sum, sicut patet in Anselo Tobiae: Ergo naturae a Filio Dei: Ergo s Angelus assumit inhabitant corpora: sed illa non habent sem- corpus, unit sibi vel in per na, veIinna- per unita: Ergo vinuntaricassumpta. Tem tura, sed non in natura urit sibi: quia noraris, nullus spiritus potest visibiliter demon- resultat tertium; nec in persona, quia nonstrari ad demonstrationcm corporis, nisi sit est communicatio idiomatum: ErSo nullo aliquo modo corpori illi coniunctus: sedi nodo est ibi unior Ergo nec assumptio . Angelus, qui loquebatur Iobiae visibiliter Respondet idem seraphicus Doctor, negan- poterat demonstrari , & vere dici hic est do antecedens : Non enim comprehendit Raphael, vel hic est Angelus: Ergo habe- omnes assumptionis modos, quia, inquit, bat sibi corpus illud aliquo modo conjun-ihomo assumit vestimentum cum se induit,ctum: sed non per naturalem coniunctio. non tamen unit sibi in persona, nec in D nem: Ergo per voluntariam assumptionem. tura : itaque antecedens sol tun verum est
Dices i. Proportici debet esse assumentis de illa assumptione in qua est unio perst- ad assumptum 1 scd Spiritus angelicus es icta, qualis suit assumptio humanae naturς a
166쪽
Angeli vere apparent in corporibus. 263
Verbo divino. IIt autem solvantur aliae Lmiles hujusmodi sermandae ob cctiones, scite admonet ibidem, quod quando Angelus dicitur a Sumere corpus , haec assiimptio
non sic veniat intelligenda , quasi tantum moveat, vel operetur aliquid circa corpus: sed quia illud accipit ad se, ut in illo
operetur , ut in illo manifestetur , ut in illo conversetur: & quia in illa coniuncti ne sive acceptione corpus potius sequitur modum spiritus , quam e converso , quia ab ilici formatur, & conservatur , & r gitur: Ideo Angelus se habet in ratione asis umentis, & habentis, corpus vero in ratione assumpti, & habiti. Dices q. Angeli interdum hominibus apparent per solam sensuum interiorum, de
phantaliae immutationem, puta clim homines dormientes alloquuntur e sic v. g. Amgelus apparuit in somnis Iose- , disem, fur.
ge , accipe puerum, bi matrem eius , 6Q. Cur ergo non affirmabimus ita semper ap-Parore λResipondeo : id revera quidem interdum ita contingere, sed nego id semper eo m do seri. Fateor itaque , quod apparitiones Angelorum alterutro ex his tribus modisseri soleant. Primὸ per solius imaginativae
facultatis immutationem: secundo per sensus externi quandam perturbationem ut fit
in praestigiis: Tertio per objecti sensibilis ex
ternam repraesentationem , sive interim id quod apparet, verum sit, aut tantum fictitium . verum quidem est , quod Angeli hominibus interdum appareant primo modo, conspiciuntur etiam siccundo Modo, qui 're cum Dimones suis praestigiis hominibus
illudant: At ctiam fateri oportet eos nonnumquam tertio modo percipi, nempe in corporibus assumptis debite propolitis facultati visuae recte ad operandum dispositae.
Dices denique cum Guillelmo Parisiens Iaudato initio conclusionis, si Angeli apparerent in corporibus, aut illa corpora es, fugerent, aut aliunde formata assumerent:
sed neutrum dici potest. Nou quidem primum, Fabricatio enim hujusmodi cor eorum, aut esset subita, aut successiva ; quod si subito fieret: Ergo solo nutu , di imperio assium cntium hoc autem non in nisi omnipotentis virtutis Creat
ris: Si vero subito non fieret, sed per successionem, pars scilicet post partem, tunc esset generatio fabricatio hac, quare emet cx aliquo, quod corrumperetur in generatum , quia igitur oportet it Iud esse visibule, necesse est alibi fieri generationem hujusmodi quam ante homines quibus fit hujusmodi apparitio: Cum igitur numquam in toto mundo visa suerit, vel ipsa seri , vel mathria ex qua fit ἔ necesse est ipsam fieri extra habitationem hominum : quaIiter, igitur adveniunt ad c nsrictum hominum tanta velocitate , 5c abeunt similiter non minori Θ & ubi deponunt atque reponunt corpora ista quorum nullum indicium post eorum dispar itionem apparet pHac ille. Confirmat ex eo quod Angeli interdum
appareant maximo numero, videtur enim, inquit, exercitus eorum major omnibus exercitibus omnium Regum , & Principum is
terrae: Unde eroo amumpta esset materia ex qua tanta numerositas Corporum huma- , , norum, di novorum equorum, scutorum, lancearum, galearum, &aliorum appa- is
rentium fabricata sit, cuin integri mon- ,, teS omnes, & a Iiae partes terrae persistant λ Non etiam seeundum Si enim essent , , vera corpora, inquit ibidem, qualia ap- ,, parent, essent vere tangibilia, vero pal- is
pabilia , de vere passibilia omni genere is
passionis, nihil autem eorum reperitur in ,, ipsis: Insuper , ut subito corrumpantur . is de redigantur in nihilum non est possibi- leue Corruptio enim corporis, vel Renera- istio non videtur posssibile I subito fiat, ut , , de creatione manifestum est ipsam esse su- is bitaneam, sive instantaneam, & non fie- isti ullo modo tem ser partes aut succes- issionem: ubi erso heret ista corruptio, nisi is
ubi & apparitio eorum, & disparitio λ Ibi isitur necesse est apparere, &esses iscundum veritatem id in quo fit corruptio, is seu resolutio hujusmodi corporum mani- is
sestum autem est , quia nihil post se , ,
relinquunt, quod sit corpus, vel cor- is porcum. is Respondet: Angelos quandoque apParere in corporibus a se eniἡiatis , quanaoque vero in aliunde sormatis; qualiter autem, de ex qua materia illa possint effingere . vel dimittere corpora tam sacili, tamque subitanea sormatione aut resolutione, aperiet
Meli interdum apparent in eorporibus
sti , ππ pπὸ vimentari , sed mixta. Haec
167쪽
est communis secundum rei veritatem apud omnes pene Jheologos, quamquam non Ili varient in modo explicationis, &probationis ejusdem 3 eamque aperte luetur Subtilis Doctor, dist. 8. n. 3. Cujus Verba quoniam hujusce resolutioni, veritatem , &Probationem Iuculenter explicant, hic lubet exscribere.,, Dico, inquit, quod non assumit comis rus coeleste , nec corpus es mentare,, in quibus appareat, quia in Acmentariis non visibiliter appareret a nec corpUS ,, eIementare est susceptivum it Iorum acciis dentium in quibus apparet . Corporari autem mixta, jam a natura generata potestis assumere, sicut est cadaver mortui , velis lapis, vel aliquid tale. Et quando assuri nutat: quod, quod nori viae tur prius cauri satum , vcl formatum a causis naturali-
bus, sed quasi sormati tunc , & subitori completa operatione disparere , sicut fuitis de Raphaele , de Samocle ; tunc vid is tur probabile , quod illud sit corpus
is mixtum propter accidentia quae apparentri in corpore: scd non mixtum plena miXri tione 3 tum quia ex gcneratione taleis mixtum non posset ita subito formari ,
is quia non ellet natum generare nisi secunis mina detei minatum processiim naturaeis qualis non est ibi , puta si appareat in is corpore hominis , non prius geniti peris naturam, illud corpus non esset Πatum, is vel aptum generari nis in materia.
,, . Non potest dici, quod Angelus subiri to inducat illam formam in.materia, quia ,, non potest naturalem formam inducere ,
is sed tantii in clementa activa , 8c passiva is potest convenienter smul adhibere , &is corporibus in situ convenienti apiroxiis mare, ut inducatur forma particularis , ,, qualis nata est a taIibus agentibus par-- ticularibus inducto Itaque corpus, quod ita tam subito formatur j dc resolvitur , is est mixtum imperfecta mixtione , Qualis potest induci ab agentibus naturalibus , ,, quas subito facta approximatione e Iemen- torum; ita quod magis tale corpus assi- ,, mi latur impressioni quae est imperfecte ,, mixta, de signum hulus est, quia quandori disparet tala corpus, non remanet aliquidis talis corporis in quod naturaliter essetis mediate resolabi Ie corpus illud assumis plum, si persecte fuisset mixtum; corpus is enim humanum, si esset perfectum mixti tum, non est natum redire nisi ad cadaver: sed tale impersecto mixtum resolviatur statim in elementa, sicut ex eis p tuit statim 3enerari propter corum imperia Vfectam mixtioncm.
suibus Doctor tria maxime concludit Primum, quod Angeli non assumunt m pus coeIeste, quia , vel assumerent corpuςcα Iesse ante generatum seu productum quod scilicet esset aliqua pars corporum coelcsuum, U. g. CCelorum aut Astrorum ιat hoc esset stupidum cogitare , quia s qucrctur illa supcriora coipora non manere intcgra, vel loco istius partis, quae assumeretur ab ΘngcIoaliam fartem de novo pr
duci: et ellet aliquod corrus ejusdem speciei cum corpore cchic sti ἔ at hoc etiam esset Iudicrum, siqnidi na cum speclcm prae- siserat corporis sublunaris, potius sublunare quam cα Icste dici lcberet. Adde, quod corpus cαlcste non essit proportionatum 1 L ectum his accidentibus, quae apparent in corporibus huiusmodi a Bumptis. Conestiaet secun δ, corpus illud ab Ann
lis estigiatum, & aslumptum, non formari ex aliquo ex quatuor elemerui S Si cniiii
ad id aliquod purum elementum deserviret: maxime aer: sed aer non est proportionatum subjectum istorum accidentium , quae sunt in corporibus assumptis ab Angelo , puta tantae soliditatis, ac densitatis, quae est in ossibus , aut in illis partibus, quae apparent ossa in illis corporibus o Drande , quandoquidem it Iud cor ptis appareat mi tum aistinctum ab clementaribus , de non videatur facilius ab Angelo producere illa
accidentia e terna , quae N parent , quam corpus mixtum, potius debet dici , quod si corpus miItum, quam aer, aut aliquod aliud elementum
Hinc non possum assentiri Alens s. g membro q. ubi' chim dixisthi , quod si plexist pars acris, scilicet superior , quae puriorcst, quae proprie dicitur aer , 8e alia ins rior, quae AEtber nominatur, secundum haecidistinguuntur duo Coeli; berbereum, S a reum: inde concludit, quod Angeli Mn, de aethere assumant carmin , sed mali pocrus de aere. Haec, inquam, vix probare possum, quippe clim neutra aeris portio videatur posse in corpus ita condenstri, & compaginari , ut carnis milli Mnx, & duritiemiosium reserat.
Unde concludit tertio, Doctor , quod Corpus efformatum ab Angesis habeat pro materia quid mixtum, nempe vaporem, aut nu
168쪽
Angeli vere apparent in corporibus. Μ7
bem: ut etiam consentit S. Thomas amrmando Angelos sibi interdum corpora ex nube emngere , quod etiam Maro non ignoravit cum de Diabolo larvato cecinit. Tum Dea nube rava senuem fine viribus' umbram
In faciem istareae visu mirabile mon rum s
Ratio autem hu us est , quod corpus mixtum facile possit condensari , di spissitudincm , ac figuram suscipere, ut constat de nuόibus . vaporibus , exhalaticinibus, & aliis metheoris , quorum aliqua sic per frigus compaginantur , aut per ignem aethereum indurantur , ut dissicile possint resolvi, sicut compertum fit de fulmine, &grandine. Fatere tamen vix posse explicari quom
do ab ρngelis ex vapori g, & nubibus efformata corpora , ita possint indurari , ut palpari, aut tangi queant, ita ut tactui vel solida , vel mollia appareant 3 suis enim explieri , inquit, sanctus Augusti nil,
cernerentur, verum ePIam tangerentur : Et
Paulo post addit , Faciuntque dolaillimam
quaestiovem quom o Patres eis pedes laverint , quomoas acob cum Angelo tam bacida concertatione luctatus L s Et ibidem concludit , Cum H r quae=untur, is ea Mut potes quisquii
si adhibeatur vi reptatis mouerata . ων absit erreropinantium se scire, quod negetum: qua enim opus est, ut baee atave buirimodi affirmentur, vel nerentur, vel a nurntur cum dicramιne, quando sine eram ne numηtur di quamvis
naee dixerit Augustinus de corporibus quibus Angelos naturaliter constare putavit, idem fortiori ratione iudicium esse dc bct de his, quae voluntate sola Angeli assu-
bdominus assirmare possumus , quod Angelus per eamdcm virtutem, per quam Corpus assumit , facere possit, ut corpus illud, quamvis in se solidum non sit, s Iidum tamen ta hii appareat; nimirum sua virtute resistendo , ne Partes talis corporis facile cedant, aut divi ilantur. Hinc potest emcere , ut quaedam partes molliores admodum carnis, & aliae densiore, ad modum ossis appareant; nam potest magis, vel minus tactui resistere, & in quibusdam nihil omnino cedeIe , in aliis vero aliqualitercedere; non ita ut dividantur , sed ut aliquo modo comprimantur.
Fateor tamen, quod si homo cum quo conversatur Angelus in corpore assumpto, attente consideret id , quod tangit , dum Angelicum corpus contrectat, facile judicare poterit illam non esse veram duritiem, nec veram mollitiem qualis in ossibus , de carnibus te peritur: qui a s attenderet , s cile perciperet , non ita immutari tae iam ab illis corporibus sicut ab aliis, .quae Vivvunt , & vcras carnes, & ossa habent. Co tra vero accidit, quando homostdi persuasum habet illum esse verum hominem, cumquci conversatur, de quem videt , tunc cnim quoniam oculis judicat eum essehominem ,& animo contrectat corpus illius, videtuo sibi carnes, &osta tangcre, nec discernit utrilmsit verum corpus, an apparin S tantum. Ita existimo accidisse Abiahamo, &Loth dum Genestos a R. 3c I9. laverunt ρο-
dcs Angelorum: neque mim tunc cognoverunt Angelos esse, & in corporibus aia sumptis apparenteS. suantum autem ad colores , qui in corpo ribus assumpti3 est iamur ab Angelis Plurimi cens ni eos tantii m esse apparentes ,
illorum instar, qui in nubibus, aut collo columbae identidam cemunium: Sed hoc videt ut dissicile, cum plurimis iisque , de
dive sis locis conlucntibuSiidem appa I cant, bole etiam non lucente , quoa non conti git in trade, nubibus, & aliis coloribu, me-xe apparentibus: veli ergo sunt, di partim ex ν lumentorum, & primarum qualitatum c an rumperatione orti, paltim opera Adg li velut pingentis arte disposui. De Dutute vero , qua baec corpora af muntur , oramur : Censet sanctus I homa, qua fit. II. virtute Dei fieri. Alem sis vero quis. qq. membro I. ait , quod Angelus p aeparat illi lusi, odi corpus assum-Ptum, formatio autem ultima fit ab ipso Deo. veritin piobabilius iudico cum D etore, illa corpora fieri ab Angelo propita
virtute: censti enim Doctor , ut supra diximus, ista corpora figurari condensatione: inim autem condensatio solo motu compresesioni, fiat, quem potest Angelus propria virtute essicere, sequitur propria virtute poste ab Angelo corpus assumi. Et quamvis non sola condensatione id semper fiat, potest tamen aliquando Angelu, applicatione ali rum causarum naturalium talia corpora perficete, ut assumant . . Id autem Gallii probas
169쪽
probabilius , nam cum mali etiam Angeli ad mlimos fines corpora assiimant , non est verisimile Deum propria virtute illa formare , di solum ipso Daemone , ut instrumento, uti.
Aisertendi m autem est insuper , quod quando Angeli, maxime DaemoneS, apparent in a Sumpto corpore a se emgiato , possit ni istud in corpus hominis cum quo ITuuntur inserere , necnon & istud suo assumpto corpore circumdare 3 ita quod homo tali corpore circumdatus, & indutus, aut alterius hominis e tem reserat, aut aliam formam induat: id enim suadet aereae substantiae facilitas ad dilatandum , sive rarefaciendum, &spissandum densandumque . ouam merito Psellus causam tradit cur spectra tam brevi spatio crescere, &decrescere videantur : Interdum enim illa spectra gigantem, alias vero nanum , aut Pusioncm reserunt; quia materia illa ex qua
assumptum corpus compaginarunt, cum sit
tenuis, & mollis , facile potest rarefieri , di condensari.
Πωοηes plerumque apparent in eor r/bus eu beminum , vel animalium vita suntiorum. Haec etiam est communis apud TheoI Eos , ut probatur innumeris propemodum exemplis, quibus constat Daemones pIeru que homines delusisse in assumptis mortu rum radaveribus: cujusmodi plurima exc-pla profert Caesarius Monacnus Eisterbacensis loro I a. miraculorum c. 3. ubi imprimis refert Daemonem gestasse Corpus cmiusdam Principis Germani vita functI, in-
integro anno, priusquam sepeliretur, quasi illud vinetaret: Ita quod revera e mortuis
surrexisse videretur . Subdit ibidem , similia Iegi in vita S. Patricii Hibernorum Apost Ii , de quodam homine in cujus corpore mulinannis, Diabolus habitans quas esset
hominis anima, tandem ad nutum viri sancti exivit, corpus vero corruit, & in Pulverem redactium fuit ι Et cap. 4. scribit , quod quidam Clericus adeo dulcem vocem habebat , ut audire eum deliciae Putarentur, donec Religiosus uuidam vir illud ad- uravit, quo dicente, inclaver corruit planis,
si me foetens. iSic etiam induto cadavere Diabolus sive incubus, sive succubus rem habet cum stri- fgibus, & sortiariis . Unde & In hoc gemnere hominum, cadaverosus quidam foetor graveolentiae .cernitur. Sic Guillelmus Parisiensis parte ultima de Universo refert, quod aliquando assumpto bestiae cadavere Diabolus deluserit militem , qui cum putaret se formosa potitum Virgine, invenit se in amplexu cadaveris belluini tabe soluti foetidissime jacentem . Sic denique Damon aliquando sepulta jam corpora suscitat, eaque quasi viventia ementa3itat, ut resurrexisse videantur, cujusmodi rem stupendam refert Phlegon hb. de mirabssibus, tingaeis vis , cujus authoritatem usurpat Origenes tractatu 29. in Matibaeum ad probandam ecly-osim, quae. Christo moliente acciderat. II-Ie, inquam, I hegon testatur se cognovisse quemdam nomine Machatem , qui Phi-
Iinnium sui hospitis filiam, indigne id ferentibus parentibus, amaverat, &sponsam ducere optabat st quae absente Machate moerore tabescens, mortua est, Ae publice funerata. Clim autem sexto imst mense eo rediisset Machates, circa noetem ad eum ingressa est Philinnium , & post Ionga coI- loquia cum ipso noctetm duxit; quod cum id audiissent parentes, dormientemque cum hospite suam filiam conspexi 1lant , in ejus
quas vivat amplexus ruunt 3 illa autem torvis in eos intuens oculis , o vos Crudeles , ait, in filiam parentes: Ergo ne vos invidisse mihi meo Machate paterna In d mo, vel reiduum solidum frui Magno vobis dolore haec sive curiositas , sive duritia stabit λ renovabitis dolores praeteritos , & fi- Iiam iterato sepelietis. His dictis expalluit,& concidit cadaver mortuo iterram simile . seu potius revera mortuum: Cuin enim jubente Magistratu illius Philinnii sepulchrum
fuisset apertum, inventum est vacuum C davere, erantque in eo dumtaxat annulus ferreus , dc hcyphus auratus, quae Machates ipsi quas redivivae dono tradiderat. Contingit etiam , quod Daemon illectus
Magorum opera, interdum viventes personas surripiat, eorumque loco mortua cadavera ad illarum personarum similitudinciri expressa substituat , quasi Ianguentia , demum ad mortem aegrotantia, deinde morientia , & tumulana a veluti mortua exhibeat εquo subductae ab eo personae ciuasi revera mortuae censeantur . Cujusmodi duo stupenda exempla resert l homas Brabantinushb. l. de bono me . cap. s7. ubi scribit , quod in villa Drabantiae nomine Gti verebena ,
170쪽
quidam iuvenis puellam Virginem adamavit , climque pro ejus nuptiis parentes ari-χεc sollicitaret, & illi renuerent , puella medio tempore incidit in febrim acutam , qua ingravescente, omnibus mori visa est, Iuctuque facto, Campanae quasi pro mortua pulsatae sunt. Nec mora juvenis amator puel-Iae de villa eadem in crepusculo noctis transibat ad aliam, & cum Per dumeta per ret, audivit vocem quasi laminae Iamentantis sollicite: Ergo discurrens, de quaerens auditam, invenit puellam, quam mortuam ςstimabat; cui dixit, mortuam te plangunt tui, di huc unde venisti λ Ecce, ait, vir ante me vadit qui deduxit me: stupefactus ad hoc juvenis, cum nem mem alium nili puellam videret, audacter rapit eam, & in domum extra Villam protinus occultavit. Hinc ingressus in Villam amicis suis loquitur , &Cum cis convenit patrem puellae, una cum
tua familia sedentem ad funus; ab eo quin rit si filiam suam sibi daret, quam quasi mortuam deplangebat λ Cui pater admiratus respondit, numquid pro Deo mihi es, ut mortuam resuscites, & accipias in uxorem λCui iuvenis, ait, tantiim lubens spondeas, ut filiam tuam habeam in uxorem, si vivam reddidero, & sanatam . Cui pater consen-llcns, dictum coram omnibus confirmavit; mox Iuvenis relevato linteo quo cooperta
putabatur filia, figmentum mirabile qualea nullo hominum fieri potuit invenerunt. Dicitur autem ab his, qui figmenta hujuLmodi diabolica inspexerunt, este interitis putrido ligno similia, Ievique exterius pellucula circumducta: Hinc reducta puella est, oc patri reddita, sanaque post dies aliquot
dictum iuvenem maritum accepit, & usque ad tempora nostra incolumis perduravit, ita dictus Brabantinus. Subditque aliud, quid simile, quod contingit in confinio Flandriae. . Si autem requiras qualiter, haec operari possit Daemon ; Reponam id quidem
fieri, Deo permittente, per vim magicam, qua sorte usus suerat illa juvenis , ut praefatam filiam sibi in uxorem duc ret . Alia his similia reseremus in ultima disputatione dum nobis erit sermo de Magis, Se Sagis . Advertendum aurem es, Imprimis , Daemonem non posse assumpta illa cadavera Vere organiZaie, nec eis vitam restituere , cum mortuorum vivificatio, sit opus solius Dei. Potest tamen si permittatur, in assumpto d*llancti corpore te praebere tangendum,
8e palpandum cum vera duritie, de mollitie ex parte corporis , adiunctis etiam e trinsecis causis, calore, & aliis qualitatibus sufficientibus, ut tactui vivum appareat . Advertendam pariter . sine dubio credendum esse nunquam hoc permitti Daemoni circa eorum corpora, qui iusti mortui sunt3 quia non decet, nec est divinae amicitiae consentaneum: De aliis vero fortasse aliquando id accidit, raro tamen existimo id Daemoni permitti , quia non datur illi tanta licentia, praesertim in Ecclesia Chriasti red homines decipiendos. Quantumvis autem ille velit pulcherrimam h in is similitudinem repraesentare , quae Dei bonitas est, tantum Iet assumere quam , dc qualem Deu S permittit, teste S. Chrisostomo Homilia q. de Draro, 3c ideo vel ipse, invito fieri videmus, ut qui non obsae nimium mentis sint, semier si attendant , sucum queant deprehendere e Aut enim Q ostendunt Daemones humano corpore atro, illuvioso, squallido, feriente, tetro, ac formidabili , saltem obscuro, ni pro, foedoque vultu, naribus vel deformiter limis, vel immane aquilinis, oris ricta sparso, profundoque, luminibus valdEa ditis, fiammantibusque, manibus, pedibusque obunciis, de vulturinis, strigosis brachiis, cruribusque, & admodum villosis , caprinis etiam, vel asininis tibiis , uno , vel utroque pede bifido corneoque ι interdum, de solidungulo, interdum mutilipede altero, vel utroque: Demum statura corporis numquam justa, ac decora . scacui semper adsit aliquid insolitae notae, de
deformitatem , pravitatemque Daemonis prodentis. Diees: Si Daemon verum corpus humanum posset assumere, sequeretur nullum
suisse Christi Domini aRumentum, quo Lucae M. dubitantibus Discipulis de eius vera resurrectione , suadere voluit se non esse phantasma dicens, Palmie,invidete, quia ιρινιIus carnem, is ossa non babet, sicut me vi detis habere, quibus verbis eos invitabat ad palpandum, de videndum, quod ipse carnem, & ossi haberet qualia non habent spiritus etiam dum assumunt corpora : Ergo censet spiritus non posse assumere sibi cor pus , quod sit palpabile , carnisque moIlitiem , ac ostium duritiem habeat: sed tale si
ret cadaver humanum a D morti assumptui .
Ergo illud non potest assumere, vel Cluistit argumentum non multum videbatur urgerc.