Scotus academicus seu Universa doctoris subtilis theologica dogmatica r.p. Claudii Frassen ordinis ... Tomus primus duodecimus Tomus quartus. De angelis

211쪽

est, & indicat sanetias Damasicenus lib. 2. A q. ubi reserens doctrinam S. Dionysii

ait : Primum ordinem Angelorim esse , qui Deum semper circi Mat, assis que, ac citra

ullius rei intementum ei copulatur '. nempe sex aligererum Serapiam. Item Gen. . legimus, quod Deus collocavit ante paradsum voluptatis Cherubim, flammeum gladium, aruque versatilem ad eustodundam viam ligni vi-rae. Diximus autem supra cherubim este secundi ordinis Angelorum , qui Deo prinximiores sunt, unde etiam q. Regum I9. Domine Deus Rex Israes, qui sedes super Gerabim tu es Deus solus Irael. Id ipsum etiam evincitur ex eo Danielis 38. Μιebael unus ex principibus primis venit

in ad utorium meum: Ze infra, nemo est ad

ror meus nisi Μichael princeps vester. Hinc

Ecclesia in officio Angelorum orat . Ange- Ium paeis Micbael ad istam caelitus mitti rogis ramus aulam. Et iterum, Michael Arctav Ie veni in assutorium populo Dei. At vero Michael unus ex primis si non primus Seraphinorum esse creditur, ut censet Pantaleon Diaconus, in bom. de S. Macbaeis apud Furium 29. Septembris, nec non S. Basilius bom.

I. de Angelis, ubi haec legimus, Μlabael Dux Uerrarum spirituum, qui digηitate, , b

plico. Idem sentit I aurentius Iustinianus dicens in sermone de S. Michaele: In spirituali primo eοηflictu ceteris Spiritibus sanctis praelatus es Asiebael , sicut Lucifer malit. Quod etiam firmari potest ratione, nam in bello AngeIicci, quod in exordio mundi fuit Michael fuit dux bonorum, qui il- Ios ad obediendum Deo excitavit, sicut Lucifer socios ad desectionem induxit.

Confirmatur, verisimile est mentem Fcclesiae esse supremum omnium Angelorum plus venerari, quam reliquos: quia hoc

ctiam magis consentaneum voluntati divinae esse merito praesumi potest 3 sed Ecclesia maximc veneratur Michaelem, ut in ossicio Angelorum profitetur, & Prae ceteris ipsi templa dicat ergo sentit illum

esse supremum Seraphinorum. Non tamen me latet S. Ihomam in a. dist. I. Asserere Michaelem esse ex ordine Principatuum, & ad litteram intelligit verba Danielis cap. Io. ubi MichaeI dicitur, Unus ex Priηeipibus primis : quam sententiam sequitur Toletus in primum caput Lucae, Syercrius lib. ra. in Danielem : Non desunt etiam, qui inter Potestates illum collo. l

Art. II. Quaest. I.

cent, quia ad illum ordinem spectat d bellare, & amovere D mones, in quo Miachaesi maxima patinaS tribuitur Anc. II.

Cui sententiae videtur Ecclesia favere inoffeto ipsius sancti Michaelis dicens, quoties mirae virtutis aliquid agitur, Michac Imitti perhibetur. Vertim probabilior sententia pm invaluit, ipsum esse supremum

inter Seraphinos, adeoque principem omnium prorsus Angelorum 3 qui cum ad nos mittatur, certum csse debet nedum inferiores, sed & superiores Angelos interdum a Deo ad homines delcgari. Denique hoc ipsum apprime cdocet S. PaUlus, ubi sine ulla exceptione testatur omnes Angelos mitti a Deo, & mandata sibi ministeria capessere , & persccrct: Nom: omnes, inquit ad Hebraeos I. sunt administratoris spiritus in ministeritim missi propter

eos, qui foeditatem eapiunt salutis p quae vcr-ba disertissime vcritalcm conclusioniSconfiimant; maxime si advertatur series totius S. Pauli discursus : intendit enim probare Christum rebus omnibus creatis antecellc-re; praesertim Angelis, qui ceteris Creatis omnibus plaestant : Ἀηιο , inquit, melior

Avelis effectus , quanto differretius prae illis numen baereditavit, nimirum quod Dei filius appelletur, di ad elus dexteram, ut Patri aequalis sedeat : Unde subdit ad quem Απ- gelorum dixit aliquando, sede a dextris meis, quoad usque ponam inimicos tuos scabellum pedum itiorum ρ quas dignitatis praerogati vas , ut cuincat Apostolus Angelis non convenire, subdit omnes stini administratoriis ratus, ,e. quae certe ratio imbecillis, Ee

nulla prorsus appareret, nisi Angelos omnes sine ulla dignitatis, veI ordinis ex c-tione comprehenderet, nam si summi or-ines eximantur, videri quidem poterjiChristus Angelis, 3e Archangelis, aut aliis

quibusdam excellere; non autem Cherubinis, & Seraphinis, qui nec a Deo cum ceteris mitterentur, nec in ministrandi par-leb venirent. Quare quod de Angelis dicit illo loco Paulus, ad omnes etiam supremos Angelos pcrtinet. Certum ergo CD se debet omnes etiam superiores Angelos ad nos interdum a Deo dc putari. Eamdem veritatem probant sanisti Patres, maximc S. Athanalius oratione becunda contra Arianos, ubi demonstrat Filium Dei csse verc Deum, ex eo quod superior sit Ania gelis, qui ad ministerium mittuntur, ἐν amvis qui Deum, ait, sursum, deorsumque Comia

212쪽

De officiis Angelorum erga homines. 2II

otes ministros se praebent de Filio vero dicit,& adorent eum omnes Arieli Hur. Quae ultima verba ex Apostolo desumpta omnes prorsus AngeIos etiam superiores denotant; 'uippe non minus principes quique Ange-ll , quam infimi christum venerari jussi sunt. Expressissimus es etiam Chrysostomi locus Ham. 8. in Gen. ubi illa verba , F elamur bominem, non ad AngeIos, ut Hebraei putant, reserti probat, quod Angeli non sint divinorum arcanorum principes, sed ministri: Non es, inquit, Arariis tributum , ut sint consilii participes , sed ut ossistant, is miniserio fungantur; quia ut discas audi magni loquentisinum oram de superioribus angelortim virtutibus loquentem :κιῶ Ckrabim flantia a dextris Deι, ω sorvbim . Consentit Cregorius Nazian Zenus oratione 3q- Cum Angelorum summos , &infimos recensuisset ordines, mox uniVersu ait: Elos divisae voluntaris administras A. ca omnia peragrare , -xibus ubique adesse promptor minuerit alacritate , tum naturae agilita e , alios aliam mundi partem oblinentes , sive alteri cuipiam parti u versitati at

Mitto plurimos alios c SS. Patribus idemashrmantcs , uni cumque profero S. Be

nardum , qui sermone de S. Benedicto , Luciferum interpellans ait: Cisrubim , inquit Propheta , flabant , is non sedebant , quia laborasti, ut iam beriast omnes admini tiratorii sunt spiritus missi in ministerium propter eos, qui baereditatem ea uni salutis, o tu sedebis 8 Et Sermone riimo de S. Michacie , cum dixisset iplum licct c superioribus Angelis, nobis timen ad vigilare , & opitulari , sudis it: Neque id quidquam incred bile videatur, quandoquidem ipse quoque Creator , , Rex Angelorum , --nu non ministrari , sed minMart , animam suam dare pro multiν

Eamdem veritatem probat Doctor SubtiIis loco laudato, ex eo quod Gabriel missas ad Beatam Virginem tuerit unus ex s. premis Angelis, huippe cum cognoverit mysterium incarnationis, quod multo, in seriores Angelos ut putat 3 latuit. Nam, o inquit, incarnationem nescierunt multiis Ang li ante tempus Incarnationis, vel ri Passionis Christi, sicut patet, per illudis Isayae 63 ubi quaelitur in persona inse-- riorum Angelorum, quis es ste, qu3 v is nil de Edom tinctis vrsil us, is c. & peris it Iud Psalmi, quir est iste Rex gloriae Z dc

respondit Dominus sertis , ωc. apparet , ν etiam per Apostolum ad F phcssios 3. is innotestat Principibur , O, Potestatibus per is Ecclesiam, ,e. ubi glossa Hieronymi, is Angelicas potestates, vel dignitates dicit . , praefatum mysterium Incarnationis ad is uenum nesciisse , donec completa esset , , 'assio Christi, & Apostolorum plςdica- istici misist gentibus dilatata, quod tamen is usque tunc non latitit majores secundum , , glosam Augustini ibidcm dicentis: Cou- is stat autem, quod angelum missm M bea- istam Virgillem, ad θω nunciandum non D ,,

tuit : Ergo ille cui hoc patuit erat de is superiorinus, 3 non de infimis , quos is Iatuit ilIud sacrum mysterium , ita ,

Doctor. U

Dices S. Dionysius ea I 3. de Caelesti Hierambia, arbitratur supremos Angelos nunquam ad haec insima ministeria descendere : Quod autem ad Isavam purgandum unus e Seraphinis lapsis legitur, id sic explicat , ut non summi ordinis quispiam munus hoc obierit , sed inferior aliquis cui Seraphinorum proprium nomen im ponitur, quia propriam istius ordinis sunctionem gerebat , clim ignito carbone Pr phetae Iabia perurebat. Uuam etiam intel- praetationem S. Gregorius Magnus in ca- ut primum ad Hebraeos amplcctitur, pro- atque, ex eo quod etiam interdum Angeli nomine Dei appellentur quando vices illius gerentes opera majoris momenti obeunt : Ergo istε Patres censent superiores AngeIos ad nos non transimitti .

Re pondeo equidem illam fuisse illorum

sententiam 3 veri hac in re non videntur audiendi, maxime cum Scriptura sacra sa- tis aperte nostram sententiam firmet, & cς-

teri Patres nobis adstipulcntur , ut supra die uin est. Ad illam expositionem X. Di nusii vidcia pugnare in ipsa mei verba Pr phetae : Serapbim flabatnt juper i Iud hex alaeuηr, is, sex alae alteri Seraphinorum , qui per illas imagines repraesentabantur: bicut enim dicit Propheta : ridi Dominum sedentem super solium , ita dicit se vidisse Seraphinos illi assislcntes: ergo sicut priora illa verba intelliguntur de Deo iplo repraesentato in illa imaginaria visionc: ita posteriora inteIIiguntur de veris Seraphim assistentibus, & laudantibus Deum . Adde quod inquit Suarer ιλα . IO. in nul Io alio loco Scripturae fit mentio Seraphin rum, nisi in ilIo, ut ibi notat Hieronymus:

213쪽

Trare L Disp. III. Art. II. Quaest. I.

Ereto si ibi Seraphim non significat proprium

orat nem, sed generaliter Angelum accendentem, non habebimus in Scriptura mentionem illius ordinis, nec unde illum probemus 3 nam quod dicit Psalmo Io3. sui facii Angelos Spiritus, misistror suos flammam ignis, licet ab aliquibus de Seraphinis exponatur, itaut sensus sit, Deum etiam supremos Angelos in se ardentes, ut flammam ignis, sacere ministros suos; verus tamen sensus est, Davidem loqui de omnibus Angelis, quos vocat flammam ignis, vel quia charitate ardent, vel quia emcaciam habent spiritaliter urendi, S accendendi homines, ut ibi exponunt Augustinus, I heodoretus,& Gregorius rim. 3q. in Evangelium. Unde potius

roboratur argumentum, nam cum omnes

Angeli ministri Dei imi, & generali ratione flamma ignis, si propter hoc solum vo- Cantur Seraphim apud Isaiam , non superest Iocus, unde ex nomine Seraphim proprium ordinem Seraphinorum probemus. Dices seeun , Angeli, ut diximus in primo notabili, solito distribuuntur in assistentes, di ministrantes: sed illa divisio nulla soret, si omnes deligerentur ad ministerium: ergo necesIario satendum est superiores Angelos, qui Deo dicuntur assistere, ad ministeria deputari. Confirmatur ex S. Gregorio M. IT. Μora eap. ubi verba illa Danielis declarans: Missia multum miniflrabant ei, is decies millies centena millia sistebant ei, Ita scribit: aliud estos flere, aliud ministrare, assistunt enim illae 8r

culdubio Potestates, quae ad quaedam bominibus nunIianda non exeunt, ministrant vera bi, qui ad explenda officia nunciorum veniunt; sed tamen ipsi quoqνe eontemplatione ab intimis non νecedunt: is quia plures sunt, qui ministrant, quam hi qui principaliter assistunt, ris entium numerus quasi definitus, ministrantιum utroiuinitus estenditur. Distinguomat rem, distribuuntur Angeli in assistentes, & ministrantes, secundum oris dinariam divinae providentiae dispositionem,

concedo : secundum extraordinariam , &quantum ad extraordinaria opera, nego:

ordinarie quidem soli in seliores Angeli ad tutelam, & custodiam deputantur. Nihilominus etiam interdum superiores emittuntur ι quod utique ex Scriptulae testificati ne liquet, quae Angelos quosdam, qui nominatim assistere dicuntur, e caelo mitti docet in terras. ac variis legationibus, ministe-

Iiisque perfungi; talis tuit Rapbari, qui se

unum e septem esse fatetur, qui adstant ante Deum, & istamen ad Tobiam mistus, nullane infima quidem servorum obsequia detrectavit: ita Gabriel Zachariae Sacerdoti oblatus in templo: Ego sum, inquit, Gabries qui adsto ante Deum: idemque Angeli alterius jussu Danieli se stetit: & ei ventura praedixit: Μiebael vero unus de principibus primis

apud eumdem Danielem venire nitidominus ad opem serendam legitur, ac de Mov- sis corpore certasse cum Diabolo; in Iudae canonica: nam de Seraphinis, qui supremi omnium habentur, satis ex Isaia constat mitti eos, ac diversis iunctionibus operari. Cberubim item ante Paradisum voluptatis collocatus resertur a Moyse. Quod autem de utrisque Dionysius quorumdam cx Opinione scribit, non illos ex Seraphinorum, aut Cherubinorum ordinibus fui sie, sed ex inferiore, ac majorum illorum gessisse vices, minime consentaneum videtur, eique complures reclamant veterum, qui quin rum nominibus appellantur, eorum ad ordines pertinere illos putant, unius cxonibus Hieronymi testimoniciero contcntUS, qui de Selaphinis ita loquitur: Ividam Gra eorum in scripturis apprime eruditus Serubim virtutes quasdam in eis tas esse exposuit, quot ante tribunal μι asistentes, laudent eum, is indrversa ministeria mittantur, maxime quae ad

eos, qui purgatione indigent, si pristina peccata aliqua ex parte suppliciis purgara me

rentur.

CONCLUSIO TERTIA.

OR trarius, is praecipvus auesicae ad

bomines missionis effectus, est uni e purgatis , intellectus illuminatio, affectus ιη'ammatis. Ita Seraphicus Doctor al. I .

art. a. qu. I. O 2. Hancque veritatem lu- , ,

culenter expendit ipsemet, vel alius ex is ipso quisquis fuerit auctor compendii , , theologicae veritatis lib. 2. cap. IS. ubi is ait, S. Dionysius attribuit Anyto, tres is actus, scilicet purgare, illuminare, & ,, perficere: purgant itaque Angeli remo- is vendo phantasinata, quae impediunt il- ,, luminationem, quam Angelus intendit ,, sacere in nobis. Unde tria removent ,, ab anima, scilicet ignorantiam, & nu- Mbila phantasiarum, ac falsas opinio- rines philosophicarum rationum revela Lim , , ni contrariarum. Illuminant vero anu rimam tripliciter , scilicet ad sensum, ut is

214쪽

De ossiciis Angelorum erga homines. 2 I3

D patet quando aliquid manifestatur jn

,, sumpto corpore : item ad imaginatio, , nem, scilicet clim fumositates, quae per spiritum animalem ad cercbrum clevantur transmittunt in diversa phantasma-

is ta; & hanc potestatem habet etiam Dia- is bolus: item ad intellectum, & talis il- , , luminatio solium persecta est.

Non autem, quod Angelus illuminetis intellectum emciendo novam Cogniti ri nem in anima, quia non potest in inteuis lectu novam speciem imprimere, nec ha-

is bitum novi luminis dare, sed nec ejus

is intentionem quo vult convertere . quia

is hoc est contra naturam liberi arbitrii. M Haec enim tria requiruntur ut intellectus,, noster intelligat aliquid, scilicet species,

is qua cognoscatur, & lumen in quo cogno- is scatur, & intentio qua convertatur intelis laetus super speciem. Illuminat autem

,, Angelus intellectum nostrum excitan-

do, di disponendo, & lumcn divinum

is in nos transferendo, facit enim ut dictum ,, est, in phantasia transmutationem spe- is cierum componendo, de dividendo se-

cundum exigentiam rei, quam vult r

is velare. Item irradiat lumen intellectus ri sui super illas species, ut moveant intelis lectum nostrum, & sic plura, & subtiliorari videre ponunt in lumine duplicato. Item

is excitat intentionem animae aliquo motu,

is ut insa convertat se super illa pnantasma-- ta abstrahendo se ab aliis: perficit autem, si id est, promovet ad melius. Idem docet quantum ad inflammationem assectus, dum probat, prius praemonendo accendi posse intellectum humanum tripliciter 3 scilicet vel emciendo, vel excitando, c adjuvando, vel movendo. Primo min,, do, tolus Deus potest inflammare ais ,, et um, scilicet per cffectum. Secundo min do, ipsum delideratum inflammat aste- ctum, scilicet excitando, & adjuvando. ,, Tertio modo, potcst Angelus affectum n D strum incendere per motum. De his ha-M bemus exemplum in naturis; quia primo ,, modo ignis accendit ligna; secundo mori do ligna incendunt ignem , & tertio m do, qui ligna igni apponit, ignem accenis dii: Disserentia autem est, inter mittere,, cogitationem, & incendere, & mentem il- ,, luminare; quia cogitationem immittereis est, ut dicit Beda, intus creare, &saceri re cogitationem; sed incendere, est cinis Si .ationem jam iactam inflammare; illuminare vero est dare revelationem de , , aliquo occulto intelligibili. is Observandum es autem primo cum Suiatili Doctore in a. dist. D. n. q. quod Angeli intellectuin humanum illuminando, nullam intellectionem actualem, aut speciem intelligibilem ullo modo causare possunt,

ut causae totales. Ratio autem, inquit, non

est ex aliqua impotentia ex parte Angeli, quia lassicienter est in actu primo, dc pintest causare in alio Angelo actum secundum: sed ratio est ex intellectu nostro, qui tro statu isto est passivum determinatum ad deter minatum activum, ut ad phantasmata, Ac intella tiam agentem: de ideo impeditur ne possit recipere immediate immutationem ab aliquo actu intelligibili sine phantasmate; quia phantasmata se habent pro statu isto ad intellectum nostrum, sicut sensibilia ad sensum; quoad hoc scilicet, ut sicut sensus non immutatur primo, nisi a sensibili extra, sic

nec intelleeius noster prima immutatione immutatur, nisi a phantasmate. Ex quibus inseri, quod nullus Angelus potest naturaliter hominem in extasim rapere ter intellectionem seu visionem intellectualem, &quod omnis raptus factus virtute Diaboli, fiat primo, & directe ad imaginationem aliquam vehementem , quanγconcomitatur, aut potest comitari cognitio

intellectualis eiusdem objecti, quae imaginatio potest esse tam vehemens, ut distrahat hominem ab attentione ad ullum aliud objectum; & denique quod omnis raptus aduena homo potest seipsum per consuetu-inem disponere, sit etiam ad aliquid imaginabile considerandum. Quamvis sorte Deus

animam consuetam se retrahere ab omnibus

aliis objectis ad considerationem alicujus unius objecti boni, v. g. passionis Christi, aut gloriae Paradisi quanaoque rapiat ab illa consideratione ad consi ierationem mercintellectualem independentem a phantasmatibus, talem scilicet, quam haberct anima

extra corpUS.

Observandum secundo ex eodem ibidemn. . ut ipsum explicat Pontius, quod Αngclus non possit in homine producere cognitionem ullam independentem a phantasmatibus, neque etiam dependentem tamquam causa totalis aut partialis immediaior concurrens eneetive ad ipsam cognitionem; posset tamen docere hominem; quae sei

tentia est communis, & probatur. Quia sicut homo docet hominem proponendo signa

215쪽

ar Tract. L Disp. III. Art. II. Quaest. I.

signa illr taliter inter se ordinata, ut ipse possit cognoscere, quod ignoravit ante: Ita etiam Angelus potest facere; quia in corpore assumpto possct loqui tam bene quam homo, & quia melius cognoscit naturas rerum, facilius, & citius posset perducere ad cognitionem, quam homo. DMande Angelus potest excitare illas species quas quis habet , eo ordine quo determiunare possint *siim afl cognoscendum aliquid antea ignotum, dc hoc faciendo doceret, Ec instrueret. Rursus posset ipsasmet res proponere secundum talem rationem, secundum quam ex ipsis posset quis cognoscere aliqui fi, quod antea ignoravit; Ac sic etiam doceret, in quo non est dissicultas ΑΠ autem Angelus cititis hominem d Cere posset utendo signis naturalibus ad placitum institutis, quam doceri possit abaliero homine, id fore mirum existimat stor; mrum enim, inquit, videretur, siritius posset immutare visum m his sensibiliatas, vel visibilibus , a quibu3 abstraberentur

species naresariae ad unam magnam argumen-tαιον Mminit , quam posset ipse, vel b:motiti silvis illii ad placitum institutιs re raesem tantibus illa obiecia. Vertim id non solii ira mirum videri debet, sest etiam impossibile, si sit sermo de

cognitione, quae indigeret variarum rerum

Propositione; sed non dubito quin possit

citius docere monstrandorem ipsam unam, vel alteram de naturae tutus, quam homo posset Ioquendo. Observandum tertio, ex eodem ibidem n. 6.quod Angelus nequit produccre novumphantasma in phantasia nominis, nisi me- viante oblecto naturaliter causativo ejus; dc ratio est , quia non potest . producere visionem albedinis cum oculo assique concursu ipsius albedinis, nec potest etiam Consequunter producere speciem visibilam ejus absque at dine, ut omnes satentur ἔEt certe gratis illa virtus ipsi concederetur et Ergo a pari, non potest producere actum phantasiae, aut speciem requisitam ad talem actum absque concursu objecti: Posito autem concursu objecti, sussicit concursus ipsiusmet potentiae, fle situ Angelus nul Ium debet habere concursum immedia tum ad actum aut speciem. Itaque soli impotest concurrere per modum proponentis objectum, aut speciem eius, S per mindum etiam removentis impedimentum.

QUAESTIO SECUNDA.

Aη, ω qualiter angeli sancti ad bomiηρ, eis, iam deputentur. Notandum I. Quod quamvis Deus, sicut

omnia per semetipsum immediat c produxit, ita pariter res omnes sua providentia particuIari administret, dirigat, servet, de certos ac sibi debitos in sines ordinet, ac deducat; nihilominus executionem hujus providentiae, quam gubernationem, seu directionem appellamus, solus immediate nominiendit, nec emcit; sed quibusdam creaturis interdum utitur ad alias servandas, Ecmoderandas. Consentaneum enim suae divinae bonitati judicavit, non solum creaturas sui esse participes emcere, sed & virtutem agendi, & communicandi se aliis voluit impertiri, quatenus divinam bonitatem, &modum illius communicationis possent aliquatenus aemulari, & participare. Ideo per quasdam creaturas in alias influit, sicut per Solam in alia corpora lucem , ac splendorem diffundit, fle ut loquitur S. Augustinus lib. 3. de Trinitate cap. q. Sιcut corpora erasara , is inferiora per bubluiora, immua

tiora quodam ordine reguntur, ιta omnia cor

pora per visitum vitae, , spiritus vitae i ratimalis per Spiritum vitae rationalis, , spia νitus desertor per spiritum pium, is γ' m , , ille per i um Deum regitur, is adminia stratur ... Nibit enim si vi ibter , , sensbititer, quos non de interiori, invisibili, is imtelligibiti aula βιmmi Imperatoris, aut Fube tur , aut permistatur. Nolandum a. Duos maxime esse modos custodiendi rem aliquam. Primus fit clim ab ea removentur, de climinantur cauis omnes, vel o casiones, quae ipsi nocere possunt, & sonum ipsus, vel acquisitum auferre, uti acquirendum praepedire. Secu dus vero fit clim bonum ipsius promovetur , ipsam nempe ad persectiorcio statum aut excitando, aus ad eum adipiscendum illam adjuvando per vires internas superadditas, vel per interius inspiratam majorem l Ilius boni notitiam, ex qua desiderium a demius, illius consecutionis accendatur . Sic bonus Pastor oves dicitur custodire, non solum ab eis lupum, Zc omnia nocentia removendo; sed etiam. u riora, & meliora pascua, dc alia ipsis com mota animo vigili procurando. An autem

216쪽

De ossiciis Angelorum erga homines. Os

utroque hoc modo Angeli nos custollant, hic aeterminandum est. Notandum q. Angelos maxime nobis invigilare, & servire propter tria, ut observat seraphicus Doctor, vel quisquis est alius Ructor comvendii 4 heologicae veritatis Db. 2. cap. I 8. scilicet, propter ruinae suae reparati nem, quia homines salvandi intrabunt in locum cadentium Angelorum. Item prΟ-pter mei iti accidentalis cumulationem, quod augetur in cis usque ad diem Iudicii. Item Propter amoris erga nos demonstrationem. Ut fusius infra demonstrabimus. Quibus praemissis, tria sunthic determinanda. Pri. mum, an. revera Angeli ad hominum custodiam deputentur. Secundum, an hominum quilibet sibi specialem Angelum custodem destinatum habeat. Tertium, an etiam ceterae creaturae Angelo custode d

nentur.

CONCLUSIO PRIMA.

TvE fide est IS. Angelii per ineffabilem Deil I promidentjam au b mum mistrum sodiam deputari. Probatur primo ex Scriptura, imprimis vero ex illis vcrbis Psalmi Immittet Angelus Domina in cιrcuitu timentium eum, , eripiet eos 2, seu, ut ex Hebraeo vertit S. Hi Ionymu, , circumdar angelus Domini in Dro timentivm eum. Vel ut alia vel sici habet. Castrametat r Angelus Domini in circuitu timentium eum. More quidem Ducum, qui castra sua juxta arcem, vel civitatem constituunt, cu Ordinant, ut eam ab hostibus tueantur. Unde halmeron ex Graeco vertit, Costra sua itfructis aciebus Angelus eoia locavis in circuitu timentium eum. Fcmpe,

ut immissiones per Angelos malo, undequaque propellat. Hinc S. Basilius in eadem v ciba Psalmi, Flavi, inquit, muri civitatis circumducti omni ex parte arrent pro-m antes hastiles incursus: Sie is Angelus te praemunit a fronte, is a tergo eisodit: ει ηLbil utrique in ei Munda relinquit. Clarius hanc Angelicam tutelam, & custodiam describit, & aperit Regius Vates Psalmo m. his verbis, Auelis suis Deus manuavit de te,

ut eustodiant te in omnibus viis tuis, in manibus portabunt Ie, &c. quem Psalmum licet ad litteram de Christo exponant S. Ambro sus Luc. q. ω Augustinus ad illa Halmistae verba, nihilominus censent alii S. Patres, de Doctores cum S. Hieronymo, dc ibi semn.onem c se generalcm de omnibus hominibus, maximc de Iustis: siquidem Psalmi

principium Iustos omnes designat his ver bis, Iut babιtat in a. utorio Ahismi. Unde praefata verba mirum in modum exponens b. Bernardus in Psalmum, qui babitat, ait, Μira digηatio, is vere magna dilectio ebaris iis, quis emm, quibus, de quo, quid manda et it consideremus fratres ρ dum singula ea ,, quatuor expendit, & Primum qui Sῆ quan- ,, tusque sit, qui tale mandatum dedit, Deus rinempe qui magnus est, x laudabilis ni- ismis, & cujus magnitudinis non est finis. secvnom quibus mandavit λ Angeli, ip- is sis , utique creaturis nobilissimis, poten- istissimis, sapientissimis: Tam sublimibus, istam beatis, tamque sibi proxime cohae- is rentibus, & familiariter adhaerentibus, is ac vere domesticis: Terrιum de quo man- is davit Deus p Utique de homine, undec clamat idem Bernardus cum Davide, Do- ,, miηe quid est bomo, quod memor es ejus, aut is Mitis homiηis quωiam νυutas eum p Quasi is vero non sit Homo putredo, cessius mi- , ,

nis cinis. Apponis tamen erga cum cor οῦ, tuum, geris pro eo sollicitudinem, cu- Mram eiusna S, neque ei soli immittis Uni- is genitum tuum, immitti, SPilitum tuum, ,, promittis vultum tuum: sed interim, ne riquid in caelestibus vacet ad opera solli- is citudinis nostrae, Leatos illos Spiritus is propter nos mittis in ministcrium, cu- is stodiae nostrae deputas, nostrosque iubes isset i Pedagogos. MAddo quid est admirabilius, quam pulcherrimos Aulae rudereae proceres, Triadis honoratios, Palatinos caelitas λ Genios illos magnificos. & ornatu omnium grati rum nobiles, illos divinis honoribus perfruentes, & beatos devolare ad homines, se illis benignissime ad)ungere, eos luctueri, & humanissimc compleoli Z Homines, inquam, in Deum impios, irae filios, multis criminibus maculatos, Crudelitate prope belluas, vecordia pecudes, in eos ipsos tutelares ingratoSὸ Sunt enim Angeli Olympici Dynastae, Ac Empyrcae domus purpurati, apEd Augustum o bis terrae opificem , & Dominum gratiosi, Praefecti Universiitatis, & rerum omnium creatarum Praesules, quibus dominans in nobis Deus, &supremus Imperator, dedit hominum atque omnium, quae sub Caelo sunt curam providentiamque , ait Justinus martyr apolog. I. Iuartum δenique considerandum occurrit

217쪽

etis Tract. I. DI . III. Art. II. Quaest. II.

rit ex S. Bernardo. Quid mandavit Deus Angelis suis de nobis . ut videlicet cust

diant nos in omnibus viis nostris p Ncmpe in omnibus vicis, foris, dc plateis in quibus instar sponsae Canticorum Deum quaerimus ; in omnibus itineribus, locis, negotiis, Sc exercitiis, quippe in omnibus Iapis offensionis, petra scandali, & laqueus tentationis ab hoste immittitur. Haec ipsa veritas firmatur pluribus ex N

vo testamento depromptis oraculis; maxime vero ex illo Matthaei i8. ubi christus de fidelibus, pusillorum, hoc est, humilium

nomine, loquens, ait, ridete ne contemnatis tiηum ex bis msi is, dico eηιm vobis, quia

Angeis rarum in Gesti semper vident faciem Patris mei qui es in Caelis. Quasi diceret,

eos non esse contemnendos, maxime quia

tanti sunt meriti apud Deum , ut non dedignatus suerit Angelorum illis custodiam tribuere: Namque inquit Euthimius in haec verba, suos servant Angeli, bos despicere non

oportet, et sin propter illorum virtutem, saltem propter Custodes eorum. Unde S. Hylarius, perieuis e illa contemnitur, cuius desideria- ω postulatiores ad Deum, Angelorum ministerio pertebantur. Confirmatur ex illo

Pauli ad Haebreos: Omnes sunt Administratorii Spiritus in ministerium mis propter eos, qui haereditatem capiunt salutII. Probatur haec eadem veritas testimonio SS. Patrum, primo quidem Dion ii qui in Cap. 9. de caelestι merarebia , specialiter de tertia, seu infima Hyerarchia Angelorum dixit praeesse humanis ordinibus, ut reserantur ad Deum, & convertantur. Hermas etiam alius N. Pauli Discipulus ut sertur in lib. qui mel a dicitur , diviseone 3.1cribit se custoditum, de praeservatum per Angelum bonum dictum aegrim, a magna quadam bestia quae informa netis apparuerat, ex cujus ore Iocustae igneae egrediebantur. Clamens Alexandrinus lita 5. Sti ornatum circa finem : Divina virtus, inquit, praebet bona per angelos, sive videantuν, ωψ. Urigenes hom 8. in Genesim . Angeli tenent

curam animarum nostrarum, in quod eis ab infantia tamquam Tutoribus, im Curatoribus commistimus. Ninianae. carm. . de substantiis separatis, de ministrantibus Angelis sic ait, Pronaque ad obsequium pars altera sustianet strbem, auxilioque suo servat, H. Gregorius Nysten. lib. de vita Moysis; Est, inquit, sermo ex Maiorum traditione fidem sibi modicans, quid is su postea quam natura n stra in pereatum decidit, Deum Mne lapsum strum providisse, sua cura minime destitat, set sed angelum quemdam ex bis qui naturam eorporis expertem sortiti suηt actibuisse, ad

unius cu sque tutelam ac praesidium. At ex adverso, naturae Corruptorem pari macbinatione eontra nui, is pravo quodam ac malefico ad uncto Daemone humanae istae perniciem efferre. Porro bominem in amborum medio constitutum alterutrius ad certum scopum ac propositum alterius proposito contrarium suopte momento, valentius reddere. Ambrosus lib. de

viduis post medium : Obsterandi sunt sueti

pro nobιt, qui nobis ad prosium dati sunt: Et in Psalmum 37. Ivomori, inquit, longestant qui ad aulamentum sunt attributi Θ Et Psalm. m. in id, qui mandas salutes Jaeob: salus, ait, in ministeriis angelorum , qui ad

protectionem baminum deputantur. Suadet hane veritatem Seraphicus Doctor dist. I. art. I. qu. a. triplici ratione; Con-

veniens erat, inquit, homini lapso depu- istari custodiam Angelicam: Tum quia de- iscet altitudinem divinae potentiae: Tum is quia decet ordinem sapientiae: Tum quia , , etiam decet dulcedinem misericordiae. Altitudinem namque decet potentiae , du- plici ex causa, una est, quia Deus non δε- istum modo vult honorari in se, sed etiam is in suis servis r Unde non susncit altitu- is dini divinae potentiae quod Angeli mini- is strent sibi, sed etiam ad ostensionem CX- is cellentis suae potentiae hoc ab eis exigit, is ut ministrent cliam creaturae suae: Alia ,, est ratio, quia cum Deus habeat Diabo- ,,

tum, de ejus Doemones adversarios, ma- is

sis decens est quod ipse eos vincat per is

suos ministros, ut pernoc ostendatur p tentia manus Dei, quia non sollim po- , stenses in se, sed etiam in servis suis; & in

ut non indebite possit Dominus exerci- ,stuum appellari. Urdinem vero sapientiae in similiter decet ν nam hic in ordo quem is divina lex in suis operibus exequitur, dc ,, conservat, ut postrema per media dedu- ,, cat ad summa ue quoniam igitur Angelus ritum ratione immorialitatis naturae, tum Hetiam ratione gratiae Consummatae medium ritenet inter inum, & hominem lapsum, is decens fuit, ut Deus hominem adjuva- ., rei, dc custodiret per Angelum. Dulce- ν, dinem etiam decet divinae misericordiae , ,,

quae aperuit sinum homini lapso, nec in is aliquo ei defuit, quod spectat ad salutis , , suae promotionem I dc ideo clim homo ,,

218쪽

De officiis Angelorum erga homines. 2IT

is lapsus, esset venumdatus ut faceret ma- , , tum, ei ministravit prctium sanguinis Fi- ini sui, per quem est redemptus, ut fa- ,, Ciat bonum; n quia habet adversarium is impugnantem: dedit ei ininistrum cust is dientem , vel custodem auxiliantem; ut ,, sic ex nulla parte miseria romaneret hu-

is mana sine divinae misericordiae subsidio, is & beneficio. Competebat igitur homi- ni Iapso dari ex hac triplici ratione Amis gelicam custodiam.

Hanc eamdem Neritatem mirum in modum

probat, & confirmat Guillelmus Parisiensis is secunda parte de Universsi c. I 38. Primὀis quidem quia, inquit, naturalis est pi ,, tas, Ee dilectio in hominibus ad invicem,

se naturalisque amor honestatis, & compo- ,, sitionis vitae, per quem unusquisque pa- ,, terfamilias ad hoc intendit, ut compori nantur mores, in decoretur vita familiaeri sua in sorinsecos. Etiam ostendit hanc ,, pietatem, de dilectionem, movens eos at , , que Corripiens a vitiis, & pcccatis quiri bus deformantur mores hominum, & viri ta turbatur; & nemo dubitavit adhucri quin hoc & ,γnum sit, '& Deo altissi- ,, mo placitum. Quanto sortius igitur in is Sanctis, ac beatissimis Angelis est ista nais turalis pietas atque dilectio, di etiam tanis to major quam in hominibus, quanto n is bilitas eorum ad haec, & alia bona om- ,, nia expeditior est atque potior quam ipsis homines in miseria vitae praesentis. Si igiis tur natura humana in ista depressione, &,, miseria homines bonos a correptione, &,, gubcrnatione hominum, quod possibile M est, abstinere non patitur, quanto magis, , nobilissima illorum bonorum Angelo

is rum natura ex incomparabiliter maioriis pietate atque dilectione , miserabilissis, mos homines suis consiliis, & auxiliis

M aliisque omnibus ad gubernationem ein D rum pertinentibus, carere non sincipis Secundo, si in tantum possunt apud ho- is mines naturalis pictas atque dilectio, uts, quemadmodum praedixi, alii aliis consuri lant, alii alios adiuvent, aliisque ossiciumri regiminis impendant; quanto magis hoc M poterunt pietas ac dilectio, ut beati acis sancti Angeli in tanta miseria, ac desori latione deesse nolint hominibus , , Tertio, si iustitia est quae nec mistrum sa- is est, nec miterum deserit, nulla igitur eritis justitia sanctorum, ac beatorum Angelinis rum, si curam non gerant hominum. suarto, si hominibus datur potestas in

homines , cte praeficiuntur eis Rectores is hominum, & hoc contra. perturbatores is publice faciunt homines atque privatet , squanto sortius contra malignos Spiritus is qui maxime infesti, maxime noxii sunt ,, nominibus, necessarii sunt eis Rectores, is& Defensores Θ Si igitur cura est Crea- , a 'tori, videlicet Deo altissimo, ut omnes ,, Rectores, & Defensores habeant sive Re- ,, ges, & Principes contra i nsestatores, & ,sperturbatores homines; quanto sortius , , cura est eidem Creatori benedicto, ut is sint eis rectores, & defensores, contra , , infestatores , de Urturbatores spiritua- is Ies, videlicet malignos spiritus, uoi tan- isto magis indigent hujusmodi regimine, is

8c cura, quanto majora sunt spiritu ,,lia bona , de mala corporalibus , di is

temporalibus. is

ouisis, cum ordinata fit universalis is gubernatio Dei altissimi, & nihil ultra is gubernationem suam esse patiatur, nihil is

sinat debito carere regimine, unumquod ,sque igitur pro modo, & ordine suo com ,s ruentibus subjecit rectoribus: manife- isum autem est quia homines hominibus, ,,

nec congruentes pro toto, nec sufficien- istes rectores existunt, maxime cum in ma-

jori, Zc meliori parte regiminis eorum ,, deficiant, videlicet contra principeSmi- is litiae spiritualis; contra eos aenim virtute is sua aut sapientia incomparabiliter minus

possunt, quam requirat cura guberna-

tionis hominum. Ut igitur persecta sit is gubernatio Dei altissimi qua regi totum , ,

indiget universum, necesse est&sapientiores, Ze sortiores atque modiS Omni . , rubus meliores esse rectores hominibus I ,, praesertim propter infestationes ac per- ,, turbationes quae hominibus, de rebuShu- is manis a spiritibus proveniunt; prascrtim is cum manifestum sit per gubernationem ,, Rectorum, hoc est regentium , homines ,, nec astutiae, nec potentiae malignorum

spirituum resistere posse; alioquin, quid ,, aliud esset de hominibus p Nili quod ma- is Iignis spiritibus tamquam animalia Occi- issionis absque Pastoribus, Ze Custodibus is

dati essent in praedam, Ze devorationem, is quod bonitas atque benignitas Creato- istis benedicti nullo modo patitur. Ita ,s

Guillelmus . MDires I. Angelica custodia detrahit omnium libertati, de meritorum praestantiae:

219쪽

ngo non videtur admittenda. Probatur 3ntecedens : Homo per liberum arbitrium non potest ad malum compelli, nec vi

lenter agitari: Ergo de se sussciens est quircsistat Adversariis: Frustra ergo Angeli ad ejus custodiam deputantur, aut ipsius libertatis gloriae Angelica illa custodia quidpiam detrahit . IUUer, tanto maior in gloria Vinccntis, quanto paucioribus auxiliis de adversario triumphat. Ergo gloriosius esseth mini diabolum vincere per scipium , quam

Cum adjuvante, 8e compraeliante Ange

Io: subindeque ipsa Angelica custodia ipsius gloriae sicut & Iibertati quidpiam detrahit. ων antecedens, quantum ad utramqne

partcm, quamvis enim forte homo per li- herum arbitrium gratiae auxilio, & beneficio roboratum per se sufficeret ad repugnandum contra adversantes, &illustrem de ipsis triumphum reportandum : Attamen quoniam non est ipsi colluctatio adversus carnem. & sanguinem, sed adversus

Principes, & Potestates, & contra spiritualia nequitiae in caelestibus, cum ipse sidebilis, de infirmus, frequentitis ab eis vince-rctur, quam vinceret, nisi Angelos sanctos haberet adversiis malos Angelos compraei liantes. Neque mim, inquit Petrus Damiamus Epist. ad Alexand. o. sumi mim Pontificem, versuarie tam callidi, is exercitatibustis posser multa 1 6umana remere, nisi

eum is textamnibus Electarum virtus Angelica propulparet. Multo igitur. ci melius est, &gloriosius cum Angelico praesidio tam sormidandos hostcs vincere , quam absque

praesidio superar r. Diras a. Ex illo Christi Domini Luc. 22. Craculo, Μινω est qui recumbis quam quiministrat: Ergo si Angelus hominem custodiendo ei ministrat, sequitur hominem An helo esse superiorcm: sed falsum consequens Irgo & antecedens. Insuper, si Angelus hominem custodiar, vel id habet a natura, vel a gratia: si a natura, sequitur, quod DCemones debeant etiam hominum custodes Censeri , naturalia namque in eis integra permanserunt: Si a gratia, cum una anima aliam in gratia excedat, ad illius cu- .stodiam deberet deputati. Nego utramque consequentiam, & ad antecedens primae, dico illud quidem verum es Iu deministerici subjectionis, non vero deministerio praesidentiae: Angelus autem hinminem custodiendo ministrat ei praesider1do, & illum regendo ac docendo, ut pedagogus parvulum; non serviendo, & o diendo, ut famulus Domino. Ad antecedens secundae consequentiae, dico Angelum habere simul a natura, &a gratia, quod hominem possit custo 'ire: A natura quidem, quia est homine sortior, Sepotentior: a gratia vero quia est praestantior, & firmior: Ideo ex utroque capite ei convenit hominem regere, dc protegere. Dices 3. Soli Deo vonvenit hominem custodite: Ergo non Angelo : Probatur antecedens. Tum quia Deus in Scriptura dicitur hominum custos sic Iob 7. Iuid furiam

tibi aeustos bominum p Et Psalmo IM. EGoe non dormitabit neque dormiet qui custodit

Israel. . . Dσminus cν odit te ab omni malo custodias Mimais tram Dominus: Dominus e fodiat introitum tuum, , ωιlum tuum . Tum

quia custodia ordinatur ad praeservanduar hominem, ne in Diaboli captivitatem ruat: sed eiusdem est praeservare in libertate, cujus est liberare, & redimere fi eaptivitate: Ergo chim solius Dei sit a captivitate redimere, etiam solius ejus est in libertate custodire, & conservare. Nega antecedens, Zc ad primam ejus probationem dico cum Seraphico Docto relupra laudato ad s. quod perseetio divina custodiae non excludit utilitatem Angelicae. Sicut enim Deus propter suae bonitatis ostensionem, & ordinis sapientiae manifestationem , creaturis communicavit posse operari , Ee effecti v alias maturas producere, ipso tamen producentC, 8c cooperante ; sic dedit Angelis posse hominem

custodire, cum tamen a servorum suorum

custodia nusquam ipse desistat, quiae talis custodiendi virtus Angelicae gratiae, & naturae dignitatem decebat: Divina ergo Custodia Angelicae non ossicit : imo divina confert ad Angelicae perfectionem; & Α

gelica ad divinae commendationem, &manifestationem.

Adseeundam probationem, nego paritatem cum eodem Seraphico Doctore: Redimere enim, est mortuum vivificare; solius autem Dei est vitam primo conferre, & eam deperditam de novo rcstituere : Custodire vero dicit tantum aliquem beneficentiae actum externum, qui potest a praestantiori natura, & virtute potentiora conserri 2 ideo non mirum, si Angeli qui hominem a Doemonis captivitate solvere non Po-

220쪽

De ossiciis Angelorum erga homines. 2Io

tuerunt, possint tamen cum custodire, Sservare, ne rursus in eam praeceps per pς

Catum ruat.

CONCLUSIO SECUNDA .

sanatis, aut reprobatis, peccatoribus, aut 1usti, deputantur singuli angeti eumdet. Haec receptissima est apud Catholicos contra Calvinum lis. I. Instutionum cost. Id. ubi mendacissi me a stirmat incertum esse an singulis hominibus singuli Angeli assignentur: Et super Psalmum 9o. addit salsum esse commentum. Hanc veritatem ex Scriptura, cra colligit S. Basilius lib. R. contra Eun mium: Ouod autem, inquit, knicuique fretium ad u Angelus tamquam Pedagogus alιquit , ω Pastor vitam gubernans, nemo contradicat, qui Domini verborum meminerit dicentis, Ne contemnatis tinum ex bis pusillis, quoniam κη- geli eorum semper vident faciem Patris mei,

qtii in Caelis e . Et Psalmista dicit, Crestrametabitur Angelus Domini in circuitu timentium ipsum . Et angelus qui eruit mea Iuventute mea, & cetera id genus. Quibus Scripturae locis commune Catholicorum dogma

Basilius adversus Calvinum adstruit. Ipsi subscribit Hieronymus , qui eumdem l

cum expendens ait, Μagna dignitas ammarum, ut unaquaque habeat ab ortu nartistatis

in eo iam sui Angelum delegatum. Primo signanter dicit unaquaque, non em munuSδngelus custodit plures homines: Tum qina

non potest csse Angelus custos simul in pluribus locis, &saepe potest Continpero, ut duo homines loco distantes indigeant locali praesentia, & asiis lentia sui Angeli:

Unde si esset unus Angelus, & idem, non ponet utrique Convenienter subvenire . Tum quia hoc magis magnificentiam , & liberalitatem Dei Commendat. Tum inique quia verisimile est in infima Hicrarchia plures esse Angelos, quam sint homines actu', de de facto existentes, subindeque non apparet necessum, quod unus plures homines custodiat. Probatur insuper Conclusio; idque primo de infantibus, & parvulis. Hoc enim primo disertc edocet S. Hieronymus dicens, supra hoc unaquaeque anima ab ortu natiπιιatis

sibi deputatum babet Avelum. Quae verba licet aliqui ut S. I hom ι . ρ. q. art. .σda, . explicent de Nativitate non in utero, si dextra uterum I quia, inquiunt, pure cilinest in ulcro cst veluti pars, & fructus matris . Unde quemadmodum, qui custodit corpuS, aut arborem, etiam custodit partem corporis, de fructum arbori connexum; ita Angelus Matrem custodiens, etiatam puerum custodit quamdiu est in ejus

utero

Attamen jam omnes pane conveniunt se

quod illa Angeli deputatio sat statim , a Canima corpori insula est. Hocque aperte docuit S. Anselmus in elucidario scribens,

aquaeque arima, dum in corpus mittitur, A gelo committitur: Anima autem in conccpti

ne insunditur: Ergo in conceptione ad ejus custodiam Angelus deputatur. Suadetur in is super haec veritas ratione, primὸ, quia statim, ac parvulus formatus est, incipit este homo viator: Unde licet physice lit quasi pars Matris, tamen in ordine ad salutem animae, est persona distincta; Unde est capax peccati Originalis, etiamsi Mater sit iam cta , & per gratiam Dei est capax meriti, ut in Ioanne Baptista cernere est. Dem credibile est statim illi adjungi Dcemonem, qui

specialiter nocere, & damnum inferre pro ciret: Ergo etiam debet illi Angelus ex tunc deputari, ut DCemonem arceat, de lia impedimenta tam corporalia, quam spiritualia, ex tunc Praecaveat. Neque obstat, quod Angelus cullos Matris, possit hanc curam

suscipere : quia soli im pertinet ad illum, quamdiit ad bonum Matris est neces lariae. Potest autem in solius Lilii utilitatem redundare, &speciali ancinu, & magis proprio proprius Angelus illam habebit. Et interdum Mater non parens suo Angelo, potest aliquid tentare Filio nocivum, quot Angelus lilii custos impedire poterit. D nique haec piovidentia liberalior est, ideoque huic parti libentius adhaereo.Qualiter autem, & quam ob causam fiat haec Angelica custodia crga parvulum sive

in utero, sive extra Matiis uterum existentem, edocet Alensis qu. 4 I. memb. q. art. q.

Accipitur autem, inquit, ratio hujus custodiae tam ex parte Angeli custodientis, quam ex parte hominis custoditi: Ex parte Angeli,

ratio est meritum, meretur enim Proemium

accidentale ex custodia huiusmodi: Exparte veνὰ μνυώi accipitur ratio, tum ex parte corporis, ut scilicet bonus Angelus custodiat coi pus parvuli a vexatione contrariae potestatis: I um ex parte animae, de hoc du.pliciter, quia sumitur ratio animae secun-