장음표시 사용
271쪽
to, organoque inesse ; de spiritum esse illum paulo, quam qui animalibus inest, crassiorem. Cap. XXVI. Vo, i A si igitur e diuersis partibus constitutae sunt plantae, ded,
uellis illis diuersa auunt , diuersaque patiuntur; nequaquam a na tura unica, ab in existente nimirum anima, ut earum forma consti, tutae, neque unum omnino videri possunt. Vna enim illa existens unum modo constituat ensi& unum modo id, idemque uniuersum allat, numq. . & idem patiatur, eo solo sorthinteriecto discrimine,
quod robustius ea sui agat parte, & aegrius quidem patiatur, at passum magis oblaedatur, cui copiosior ipsa in existit, crassiore nimirum, densioreque: coeli more, quod uniuersum ab uno,codemque constitutum calore ea sui parte vehementius calefacit,
qua sibi ipsit collectum, conspissatumque est magis. Magis igitur ligno inciso, quam
cortice intereant plantae; magisque ligno terrae, aut plantae commisse, quam cortice
illae vivant, de se etia ipsas constituant; sui scilicet longe densiori copiosior inest que
in plantis agit natura. Et quoniam nulle ab co sole planis constituuntur, a quo vesnon ingeneratur spiritus, vel ingenitus educitur; nullsq. ea in terra, quq non in mollem , viscosamque, de flexibilem agi queat rem; & quq non adeo compingatur, crassescatque, ut ita bentem spiritu retinere queat, coercereque; sed ab eo ille modo sole fiunt, a quo spiritus ingeneretur, minimeque educatur; eaque modo in terra, quq in rem agatur mollem, viscosamque, & in qua spiritus retineri, coercerique, & quam consti ingere, dilatareque inexistens ipse possit spiritus; quoniam omnino alimenta illi attrahere, quo non elabentes modo sui partes reficiantur, sed augeantur, excre
stantque, & foetus ferant; dc qui in propria planti substantiam agi non potuere cu'iusmodi sitis lachryms, gummiq. dicuntur, videri posiunt 'eijcere, operationes in
quam operari videntur, que a bene modo sentiente, beneq. mobili, nec valde omni no ab ea, qui animalibus inesse visa est, differente substantia a dantur: aliam omnino rubstantiam a conspectis corporis partibus illis inesse existimandum est; & talem rorius, qualis animalibus inelse visa est, sensu nimirum ben hexquisito priditam,&ene etiam mobilem; que illis in existens de deficientiam sentiat, & familiare ab alio. no dignoscat; de qui qui opus sunt, ec ubi opus sunt, attrahat, & molesta, noxiaque ei jciat. Et inesse omnino, nec uniuerse tamen planis, sed soli cortici, eiusque fibris, inde apertissime intelligere licet; quod uno ut dictum est) cortice vel tantillum ci eun cim arescunt plante, intereuntque; via nimirum, qua nutrimetum suggeritur, de substantia, qui id attrahit, intercina; de quod solus cortex rei, unde nutrimentum haurire queat, commistus non uiuit modo, sed uniuersam etiam constituit planta. ut uerξ secundus cortex, cui fibri intertexis sunt, planta uideri possit; veluti animal neruosum in animalibus senus; cui scilicet ut proprio tegumento, proprioque organo spiritus in existit. Primum uero corticem superpositum esse existimandum est,ut secundum illum tueatur, contegatque; ne ambientis uiribus ille expositu ,& ab exsupe
erantibus frigoribus, de exsuperantibus ab aestibus durescat, rigeatque, de inclusum Ipiritum opprimat; carnium itaque subire uicem. Et lignum inditum fuit; cui firmo, diuroq. ueluti ossi lisreat cortex, firmeturque.Id itaque modo ab animali differre pii tam decernen dum est; quod calidior illius, tenuiorque spiritus calidiori etiam, mobliotiq. cortori inditus est, longinue pluribus distincto organis ; quod sorth logd plitibus Miletati nexistens artifex , lauribus certe opus habeat: quibus de alia, quς ad
istamsernationem necessaria unt, occibos comparet, assumptOSq. in adeo rem tam agat rc m. Huius longe min us calidus spiritus, longeq. minus tenuis corpori trudem thditus cst longh minus calido, dc crassori, duriori que, de lose paucioribus dib
272쪽
stincto organis,&solis sorth fibris ι pluribus sortE uti nesciens, minimeque pluribus indigens; cui scilicet comparandum nihil sit, sed appositum modo, &a sole paratum iam, concinnatumque alimentum attrahendum, & modicum quid immut
dum; siquidem non dc ipsum magna ex parte a sole factum est.
Vo u i a v igitur eaedem animalibus plantae apparent, Iisdemque Ero. bus,&ab eodem constitui sole; eodem omnino, quo illae, modo constitui existimandum est. Satis itaque in animalium generatione conspecta illarum constitutio, nihil ea amplitis explic*nda esset. At seorsum
in tamen & ipsa intuenda, de in quibusdam ab illa differens, & quae benEPerspecta, eorum, quae plantis eueniunt, omnium causas manifestet. Et quoniam latis earum partes, e quibus compositae sunt,&sol, a quo, & terra etiam, e qua constituuntur, conspecta est: si enascentes modo plantas intueamur, aperta earum con stitutio fiat. Enascentes, emergentesq. plantae albae omnes apparent, tenuesque, di
veluti aqua modicum quid crassa facta, compactaque ; tum & paulatim copingi omnes , durescereque, & nigrescere amplius earum superficies. Mollis nimiru, tenuisq; terra a blando, moderatoque sole longe mollior facta, longeque tenuior, proinde que & alba, in maioremque acta molem, proptereaque maiore indigens loco,& gr uis quidem,&ctuae sponte sua deorsum delabatur, at nequaquam adeo tenuis, ut te ram aquae ritu subire queat, quaq; versus diffunditur, sed in superiore praecipue par tem , molliorem, magisque apertam ; & in plantam concrescit, e partibus, quibus diactum est, compositam. Non ae E enim a sole terra in uersa, nec eadem uniuersa donata tenuitate, dum amplius ab eodem landitur, liquescitque; quae similia insunt, Eusdemque substantiae timui funduntur, dein unum conssuunt omnia. Forte igitur, quae minus crassa inerant,primit m liquefacta in externam plantae eluxere superficio at maxime ibi soli exposita, ten uitateq. exuta om ni in corticem concreuere crassum, nigrumque. Paulo crassiora paulo post fusa minus itaque propria natura a sole pati apta, ab externo cortice contecta, defensaque non mollia modo remansere, sed spiritu etiam plena. Nam neque tenuitate omni spoliari potuere; & prius quam inter'na absolueretur, aptaque ad eIabendum fieret, constricta illa fuere, & viscosa facta ;vt postea ingenito spiritui egressiis pateret nullus. Crassissima in imo, & veluti in me dio retenta summe itaque, & per se ipsa soli repugnantia, maximinue defensa, contectaque) i sole immutantur longe languidissimo; tenuitate nimirum, at adeo lenth, paulatimque spoliantur, ut nihil unquam adeo constringantur, ut elabenti illi egressum abnegent; quae igitur partibus, quae amplius attenuari potuere attenuatis, elapsisque omnibus bene in se ipsa densentur, compinganturque,&bene dura fiant. Quae sub terra remansere eodem modo ipsa & fundu ntur, de concrescunt: at minus a sole passa, minusque inexistente tenuitate spoliata, molliora remanent, albi oraque. Eadem, qua terra, ratione plantarum itidem semen in plantam agitur, plantae natu rae longe proximius, quin & spiritu sorth, aut re spiritui proxima resertum. Quoniascilicet succus, quo plantae nutriuntur, non longE ab earum abest natura, quin qua dam tenuitate exutus in plantam concrescit; &ex eo manifestξ fit semen, ubi coopiosior is, quam, quo ad plantae nutrimentum opus est, attrahitur, minimε retine tur, sed ut superfluus ad extremas plantae partes emittitur; & in ijs amplius a sole co coctus, in existenteque tenuitate spoliatus in semen concrescit; itaque plantae ratio.
nes omnes semini insun t: utique si a sole eae veluti excitentur; si scilicet semen a sole fundatur, factu q. euor modo, qui dictus est, compingatur, & spiritus interea in eo absolu
273쪽
absoluatur, nut timentumque, quod spiritus attrahat, ad sit; planta e semine fiat, illnimirum rebus restitutis, absoluti)ue, quibus demptis, aut non abiblutis, e planta, ah t plantae proxima re in semen transierat, e semine planta sit. Vbi itaque non in pretexistentis plat; taetrunctim , stipitemque superabundans succus, sede radicibus ipsis, in aliam desertur partem, alia constituitur planta. Eodem etiam modo, quo plantae constituae visae si int, eodemquge suore nutriri etiam videmur.Molles scilicet, laxasq; in illarum radices illapsum filiorem,amplis; que id ijs a solis,& a proprio etiam calore fusum reliquis plantae venis in existens spiritus eo propemodum modo ε radicibus xtrahit; quo maternis c venis scelus venis insidens spiritus sanguinem attrahere vi-sWs est; & sanguinis itidem more in plantae venis amplius suis suor, & ex ijs exudas, missus ire in omnes plantae partes diffunditur, in omnesque concrescit.
TERRAM IPSAM IN IPSAS AGI PLANTAS, MINIME IN UM
porta actam prius ό ut Peripateticis placere videtur. Cap. XXVIII. X quibus non e vaporibus a solecterra eductis,&a terrae po stea frigore gelatis, compactisque vi P ripateticis placere vi detur plantas constitui,sed terram ipsam in ipsas agi plantas, liquido patet Manifeste enim e seminibus quibus, quae in platas agitur, terra similis facta est, cognataque, & quorum om nino vicem ea subit non vapores, sed ipsae exoriri viden lux plantae ; & nequaquam ea in terra praecipue constitui , in qua, res vaporibus crassor ingenerari aegre queat; nos cilicet in maxime humidis, maximeq. mollibus, neque in aquis ipsis, minus etiam in longe crassissimis, sed veluti in harum, illarumque mediis. At neque
nodum quo vapores in plantas concrescant, minus etiam quo factae, constitutaequq evaporibus nutriantur, quo nimirum e longe tenuissima reuene corpulenta, benE que cras a res fiat, reficiaturque, intuere licet.
VAE PLANTIS ENASCENTIBUS, FOETVMQVE PRO-
creantibus,&occidentibus eueniunt. Cap. XXIX. . :X ijs itidem, quq dicta sunt, non quae epascentibus modo plantis,
sed quς sorium etiam procreantibus,occidentibusque eueniant,cxposita, & eo rum causa manifestata videtur.,ν res ut uniuersa, qu tum per no seu potest, aperta fiat, repet C ca omnia, corumque causas amplius explicare non grauabimur. Vςrc ut dictum est pi taecnasia videntur omnes, enatae, constitutaeque valde augeri, &grauidae etiam fieri. Aestate grandiores nullae quidem enasci apparent, at enatae,constitutaeque augeri, humiles vero, temporariae' arescere, in terireque omnes; nisi subfrigido coelo, vel in summe humidis terris postae sint. Autumno rursus paulo,ac vere minus enascuntur; augentur l. quid ; de quaedam scelum etiam rei terant interdum. Hyem nec sponte sua ullae oriuntur; nec quae per autumnum exorta sunt vivat , nisi sub temperato, calidoque coelo; sub quo novae ctiam assidue enalauntur; & que es M inceductae sunt , vesciatea nimiruiu , robustaeque vivunt quidem, at non augentur, Terra vero ea praecipue in plan tas agi videtur omnes, quae tenuis est, molli 'ue, at
acta, duraque vel niti id prorsus, velaonge Merrime; de paulo minus quae 'alde de sata, valdeque tenax, aegerrimc itidem quae nimis humida cst, & veluti ex aqua , reterra composita. Et quae in crassa, di tςnaci, se viscosa fiunt plantae , per breues fiunt;
274쪽
D: AER une, palustribusque, at miniis sapidae, minusque odore.Et den': In sunt niti, diuturnisque aestibus, squalioribusque ydc in summis etiam frigoribus, summe. qui: Inuuijs conititutionibus plantae interire omnes apparenta
. CUR QUAE PLANTIS EVENIRE VISA SUNT EVENIANT.
Ista Iloqn Inoo : - pDT XXX. tur, & senileirtur, au gonruique, & is um procreent oportet ; a quo, ct e qua proba illa, multaq; educitur, requo diximus modo concrescat. ibi velo seruentur tantum, nota&augeantur etiam, imumq. feror; ubi tanta east modo, quanta earum satis est nutricationis: imminuantur ,&interea dr etiam, ubi minus ea, aut nulla fit; vestnecillius quam in plantam concrescat, aut planipeam attrahanta ampli iis attenuatatur; aut Naisestit amplahs ;&multo etiam promptius,s quae platis in ex illit tenuitas, vescdiuatur, vel coqMur, constringaturq; . Ira l. luserere praecipue enascuntur, augentur, pubescunt,ec gravidae in luper fiunt. Blandissimus enim verui solis tepor, talis omnino est, ut tirram in huiusmodi agat rcm;&qui ci externa modo eius parte tenuitatum educat Om m .in cortier m q. cam agat , de nodi ex internis citam ab ex terna iratori , &prius quam quae illis in ei hab luatur,ciabatur l. omnis, constri eta hac ,. diviscola, aenacique fallar& terra ipsa in huiusmodi iuuerti rem nihil repugnat, mollior ab accedente iam sole facta. Iure etiam pcraeitatem gradio rex, diuturnaeque satis magnum capiunt incrementum; at humilcs, temporariaeq. nulli amplius exoriuntur Beenrub intereunt ointrins4 nisi in frigidis . beneq; humidis arris. R suia stus siquidem sol multam quidemiae id tenuitatem, aptamque, quae in plataras cocre scat; at temporis.mo ento in vapores eam attenuat, plantarum nutricationi penitus ineptos. Neque igitur planta enasci possunt, neque e iratae lintrita, nisi quae e profundo adtrahunt. 8: ronustae duae sunt, iactam tenuitatem fibris prius attrahento
quain ita vapores agatur;&in frigidus, & bene humidis taris; quibus nimirum, qui
inest, humiditas non adco uniuersa attenuari potest, ut nulla citis portio in plantas in concrescere possit. lurci eidem autumno humiles , temporaliaeq, paulo minus, quam revere eruiseuntum Nam&caedem solis vites, &eandem pene in tetram agunt tessuiu istat Wlitat quain aestiuus sol ingenuit,bene refertam, & pluu3ς madefactam: neque re nimaru e quam talis fiat, plantae nascuntur vllae. At breues, i inmoderatique,&io se. naequalissimi autumni non tantum grandioribus suggerunt lucca, quanto vivat de aut euntur, festum l. 1 erant opus habent . Sed & iterum grauidae interdum fiunt,
minus scirciter uiuun r. Iure etiam hy eme in temperatis, mollibusque, at bene cuhub terris merum tur ;&enascuntur plantare neque enim impotens ibi sol mollem , m centcinque ita ra inurrrum. Et quae multum subigitur, imultoq; spargitur terra simo, revela languentissimos lepulcherrime in plantas agitur; ad solis actionem excipien- .edani, plantamq.. mittendam multo aptior tacta, ct rei commista tenui, calidaque . . Et iure pia iitae quilae in ipnge crassissimis, d u rissimisque, & in valde viscosis, tenaci- . ebusque t cciis; quae tumirtim di aegerrime attenuantur,'dcafiluentem tenuitatem ve- luti ria inent , cri ercentque, vix tenuissimae factae egrestum demum praebentes.Et iure se
fit in hi lusmodi fiunt, tacucssiunt, at quatum latus vidicium cst & quae ipse di se sapore
275쪽
sipore excellabridio lare 1 e re constitutie, alteque diu a sole inocta, elaborata umniagno minuum donata caIorαEt iure nullae in humidissima, maximeq. lutosa terra.
Non unum enim existeus lutum, sed e terra, at aqua eo nihbita ra z.
sum simul attenuatur, aqua primum attenuatur. &sola dum Inon ἰri rimo- neretur in plantam concrcscere minime inepta, emeroere ex ea certλ ri diri in f y
luantae, iure&ipsae, ipsarumque foetus magnitudine quidem exsuperant . at sancire
guidissimo fit sole supposita terram tenuitatem agatur vllam. At aquaec ut dictum
Q VIBvS ADIECTI SVNT, NON vr NECESSARIOS . sed messoris gratia Aristoteli adiectos esse de semen nulla telum opera '
vi imparis coitus tempore confici. Cap. XXXI
teles traditi ut clarius veritas cluceat, eius etiam explicanda est. ex
s. Ibis ' RVRRIRinqui natura facit; aut quia necesti Melioris igitur gratia is, quibus adiecti sunt, tributos esse exi mandum ess msa - esse conuenit,ijs, ne vehementi, assidua uestimul oriri, i; L;a: -- 'N multi reuolutionibus, militisque obuolutians iactibu , t Ah ' , ' γ, Avosumi , quae magis sobria esse oportuit et testacti ais, hi ' M 'R . '
276쪽
is semini egressiis nullus pateat. Quo incommodo nisi assiciantur exsecta,generct utiq;. ,, Etiam taurus statim a castratione iniens, nondum scilicet retractis, complicatisque M poris, coijt, impleuitque. Nam quae nec adeo ad venerem prompta, ueluti pisces, nec ,, 'deo tarda, lentaque, veluti viuipara, ipseq; inprimis homo, sed quae veluti horum , ,, illorum q. media sent, cuiusmodi dcaues sunt, & quae ovum pariunt, quadrupeda i,, in testes intus inditi sunt, & meatus seminarij pars sunt, semen in se ipsis recipiunt r,, quod in auium genere, quae non perpetuo, sed certis modo temporibus coeunt, pa-o tet. Ii enim bene grandes coitus tempore, alias vero adeo obscuros testes habent, ut ,, habeant nec ne, incertum sit. Propterea scilicet non coitus tempore vel serpentibus, M ves piscibus conficiendum esse semen, sed paratum iam incne oportere,& meatu, quo ,, eQuat, latum tis omnibus, rectumq; dandum ; quod lubrici cum sint, nullisq. orga. ,, nis, quibus sese mutuo connectant, praediti, si quidem coire, iungique, minime cen.
te, duin languis in semen agatur, simul iuncta immorari queant. Eoq; pisces miniis ,, non modo sese complicare lynge ineptissimi, sed in aquis, in infirma scilicet, insta,ri bilique degentes re; & qui insuper pereant omnino, nisi quod dum coeunt , scincqὲ,, conticiunt facere nequeunt mare branchijs assidue attraliant. Auibus etiam semen M intus paratum i nosse oportet, testesq. in tus indi, & meatus partem esse; nec valde sci,, licet complicari, nec frigefieri, coni ringiq. meatum: ctenim &ipsarum coitus di ,, turnus este non potest. Quae vero castiora esse decet, & quae nullo negocio iunsi poc,, sunt, & bene diu alteri alter superstare ii s scine minime praeparari oportuit, sed coi-M tus tem pore con fici. Meatus itaq.& valde obuoluti dandi, & soras cum testibus ex te. ,, dendi fuere; ut a frigore constricti, occlusique paulati in calcfierent, aperirenturq. . M & non prius, quam semen conficeretur, colligere. rq;. Pisces itaq; vix sceminas c ,, tingentes semen emittunt,&serpentes paulo post. Aulum quoque coitus longe br M uissimus . vi viuiparorum diuturnus, tardusque.
QUID ARISTOTELI SEMEN SIT i ET FOEMINIS NON ALIVD
i sanguine menstruo semen confici; & materiam modo ad generationem a scumina conferri. Cap. XXXII. EMr Nis postea naturam,&quid stomnino semen,&num
emasculino semine ut e materia flatus constituatur, an formae
id, agentisq; modo principi j vicem praestet, & num immina de ipsa semen emittat , unumq; ex ambobus seminibus mi istu fiat, an semen nullum a foemina secernatur,& si nullum, utrum no aliud quippiam ad generationem icemina conserat, sed locum modo praebeat, an aliud, idque quonam pacto , &quomodo
inquirens Aristoteles; bemen inquit praeter naturam corpori,, minime inest; omnibus enim inest ,& natura ex eo ipso oxoritur. Secundum natura ,, porro cxlilans, nullaque animalis existens pars, aut alimentum sit, aut colli quam ei is tum, aut excrementum .nm Re enim praeter haec quippiam corpori inesse apparet. Et M alimentum quidem rion esse, inde intueri licet; quod ali metum aduentilium est. Mi- ntis etiam colliquamen tu sit: sunx enim ea omnia preter naturam ; nec quicqtia quod ,, secundum naturam semicis constitui potest. Superest, ut excrementum sit. Excremeis tum porro aut utilis alimenti est, aut inutilis. Huius non sit: quibus enim plurimusis inutilis i neli succus, morbo allectis,senibusque; aut nullum ijs, aut perexiguum conis ficitur semein. Vtiliς itaque alimenti excrementum,&reliquiae semcnsit oportet. Si- ,, guin sim porro in sanguinatio genere vltimum alimentum este, in cXangui aurum san,, suini pio portionale antea declaratum est. Aut igitur ianguis, aut proportio siste, utri ex in aliquid est. Quod emiis explicans, Quo tuam, inquit, do Προιμι consocio,
277쪽
, & modo quodam digesto pars quaeq. constituitur; semen autem eoncoctum, & aliud
is a sanguine famam emittitur; nam ubi nimio plus emittitur,&vt concoquatur spatia D non datur, sanguinea spetie emittituri constat semen sanguinei alimenti, quod viti M mum in membra digeritur, excrementum esse. Et quoniam debilioribus, in nrmioriri busque plus excrementi, minii'. concocti fieri, idq. cruentum humorem esse neces. ,, se est; infirmius autem , debili ui q. secundum naturam, quod miniis caloris adipisci tΗr; de tale ut dictum est foemina existit: necesse itidem est, secretionem languinea, is quae in foemnais fit,excrementum & ipsam esse; ea aute menstruorum est ullo est. Quo-M niam igitur quale semen a malculis, tale menstruus sanguis foeminis ; fieri autem nois potest, viduae simul secretiones agatur: ideo semen ad generationem a themina non ,, conferri manifestum est. Nam si lemen esset . menstrua no essent: nunc idco illud do,, est, quia haec sunt. Inditio criam est, non tale semen a tamina emitti, quale a in astu ,, io, nec ex amborum mistura foetum constitui; quod saepenumero imminae concipi ut ,, sine ea, quae per coitum sit, voluptate; rursusq. cum ea ipsa voluptate, pari q. pio su ,, sionis utriusque concursu nihilo magis concipitur, nisi menstruorum humor sit mo- dice temperatus. Neque scilicet nihil omnino effluente sanguine menstruo, nec cum ,, valde fluit, sed ubi ilucre desierit; ubi videlicet vis, quae in maris genitura coli nutur, M nee alimento, & materia, ex qua animal constituatur, caret; nec ea adeli cius copia, ,, isque eius emuxus, ut cum eo maris quoque semen effundatur. Nec quod ea interduis foemi nae voluptate, qua mares, assiciuntur, semen illas emittere existimare licet. Hu D more nim, qui ex utero essivit, nequaquam seminalis est, sed uteri proprius, & uteris, excretio; quae alijs euenit, alijs non . Eueniunt autem , quod plurimum dixerim i)s, ,, quae albae, & magis foeminae su nt, non autem ijs, quae fuscae sunt, viraginesque. Illudis etiam indicat,semen omnino a s mi na non emitti ; quod cum per coitum similis vo- D luptas eiusdem loci, pudendi nimirum contrectatione taminis, atque maribus, eue' in 'iat; humor in non indhelhemineo scilicet pudedo,veluti Et nasculino emittitur; sed D vel e penitioribus partibus, vcl ex utero ipso,& in utero retinetur. Tu praeterca,quod M non Oibus,sed quibus uterus ad septum transuersum est, & partus non mouo. Iuditia
,, itidem semen in menstruis esse; quod simul ut dictum est maribus semen fieri inci
M pit,& taminis menstrua innotescunt. Genituram itaque, de agens omnino princis, pium a foemina ad generationem non conferri,sed materiam, & eam sanguinE men si struum esse, cum ex supradictis, tum etiam ratione, uniuersalique indagatione con-
,, stat. Esse enim quod generat, de ex quo necessc est: idque quamuis vulam,sormae qui s dem, & rationis diuersitate differre oportet. At vero in iis, quae distinctas e s pote M tias obtinent, corpus etiam, di materiam diuersam csse agentis, & patientis. Quod, si mas est ut mouens,&agens, stamina qua scemina,&patiens ; sequitur, ut ad ma ,s ris genituram tamina, non&ipsa genituram, sed matpriam conserat: quod & fieriis ita videtur. Natura enim menstruorum pro prima materia est.
NASCULINUM SEMEN NULLA ARISTOTELI F Tvs PAR
iit; sed vis in eo contenta menstrua mouet, & in animal agit,
Qv t eva, inquit, apertum itidem id, de quo disserendum dein
ceps sit, factum videtur. Quemadmodum videlicet ad generatione mas conserat, di quonam pacto semen maris causa eius, quod gignitur,st; virum ut insitum, in existensque, & protinus inde cum ioeminae materia mistum; an nihil ad eius constitutionem seminis moles, corpusque conserat; sed motus modo, & vis in eo colenta ipsa
- ω, quae constituit, quod autem constituitur,& sormam recipit, reliquum excremcustaminei
278쪽
,, smninei est. Atque ut ratione, sic effectis quoque comprobare videtur. Nam cum in
, uniuersum animo complectimur, non ita ectici unum ex patiente, agenteque, uid tur, ut quod agit in eo, quod ericitur, insit; nec omnino ex eo quod mouet, & quod ,, mouetur, quicquam constitui. At sumina quidem, qua tamina, patiens est: mas,, vero, qua mas, agens, & motus principium. Itaque si extrema utriusque sumantur ,, qua alterum agens, & mouens, alterum patiens,&quod mouetur; quod ex his con- ,, stituitur non alia ratione unum est, nisi qua lectus e fabro ,& ligno, aut sphaerahcera,&λrma. Facta etiam rationi consentiunt. Siquidem mares nonnulli per coitumo nec membrum quidem ullum in staminam indere uisuntur, sed contra flamina in D marem: ut in quibusdam insectis fit. Quod enim in iis quae indunt semen in tam inais idem in mari ipse uapor, uirtusque essicit; stamina particulam suam, quae seminis ca- pax est , admouente. Vnde fit,ut genus id animalium diu coeat. Id certe, quod auibus in &piscibus ouiparis euenit, maximo inditio est nihil tale amare emitti, quod ineo' ,, quod genitum est, Hasiit , sed virtute tantum contenta in genitura vivificari; ut de in- se sectis dictum est: quorum stamina in marem transigit, si siquidem subuentanea ouari ierat, &Ouo non dum e croceo in album mutato coeat, sescunda ex stubuentaneis is redduntur ;&quae etiam ex alio coitu concepit, si luteis existentibus duino uiscum se alio coierit, sintiles ei, qui cum postea coijt, pullos omnes aedit: quod videlicet nonis admiscetur, nec constitutionem subit maris semen; sed sua facultate materiam conis ientam in minina qualitate quadam assicit. Hoc idem in generatione quoque ouip is rorum piscium euenit. Vbi enim inmina ova aediderit, mas semen aspergit; & qua se cunque attigit fiscunda essiciuntur; quae non attigit,remanent intacunda; quasi n5ri ad quantitatem mas conserat, sed ad qualitatem. Patet igitur m i inquit nec foe- is minam ita ut marem conferre ad generationem; sed marem principium motus, minam materiam prestare. Itaque partum in tamina contineri necesse est. Nam & Ω-- her ligno, & figulus limo adest. Hinc etiam quemadmodum mas ad generationem conserat acceperis . Nec enim mas omnis semen emittit; & quibus emittitur mariabus, nulla pars istus hoc est. Nec a fabro quicquam secedit ad lignum; neque pars ulla artis fabrilis in eo, quod essicitur est: sied serma, &species ab illo per motum in
materia existit.Atque 1nima,in qua serina, & scientia est, manum mouet: manus a uintem , instrumentaq. materiam . Itaq; maris emittentis natura eo semine quasi instrumento utitur, at actu habente motum; quo sanguinem menstruum commoueat,&in animal agat. Et hoc pacto ubi ex utero non egreditur, in spiritum resoluitur. Naturam enim humidam habet, aquosamque. Placet itaq. Aristoteli liceat enim, ut melius uniuersa ipsius de semine sententia stimul innotescat, breuiter eius decreta repetere) tale in masculis sanguinis excrementum esse semen , quale in taminis menstrua sunt.&in vitriparis animalibus coitus tempore a pudendi motu confici; nihilque ad eius consectionem testes conferre ; at id modo eos praestare, quod vase, in quibus fit, intendunt,&ne in seipsa complicentur prohibent;& nullam omnino istus partem masculinum fieri semen, sed agens modo principium apportare; materiam omnem a tamina praeberi, & menstruum sanguinem eam esse; ea itaque in animal, aut in animalis principium acta, ves Milire masculinum semen, vel in spiritum resolui; animam igitur vere masculi opus esse, corpus vero isminae. Qirg quidem omnia, aut pleraque ita a Galeno consutara ,reiectaque sunt, & ab an atome aperta, manifestaque; ut nec reijciend.i, nee aperienda magis videri possint. At res ut uniuersa, quantum per nos
fieri potest, in aperto natur, nobis itidem examinanda visa sunt omnia.
279쪽
MEATVM SEMINARIUM TESTES SUBIRE: ET IN TESTIBUS'
absolui semen, minime l. coitus tempore, sed praeparatum inesse; nec excrementum videri posse semen. Cap. XXXIIII. Ei vis seminari utestes subire,& semen in testibus perfici, absoluiq. , .& nequaqua coitus tempore a pudendi motu confici, sed paratu pretexistere ipsis intueri licet oculis. Siquide vel dum testes no subijt satiguis, sed meatui adhuc in existit: albescente quidem eum videas, &ad seminis natura in uerti coeptum, at non dum in in absolutum semen actum. Tum non ipsos modo testes, sed astites etia glandulosos qui propterea inter testes, pudendumq. siti sunt; quo semen,quod testium nutric tioni superest, excipia ni, servetq. semine resertos passim in tueri licet. E semine scili cet costituis vent, testesq. semine itidem nutriendae sunt, reficiendaeq;. Itaq. de in ipsis conficiendum semen, ves uti in iecinore sanguis,&suus itidem tenuior, puriorq. in corde: & veluti E suis hec succis constituta apparent, scitidem & venae, testes'. e semine.Nec videri queas quid a com spissato semine, vel venae diiserant, vel testes. Ad coi- . tum itaque impellim nr, non a generativa in existente potentia, ut Aristoteli videtur; qus i n corde ei residens, qui pudendum ad seminis confectionem incitet, nunquam reor declaret; sed ab in existente seminis copia I qua&vasa, di testes turgent,&ipsi etiam astites. Spititus videlicet ijs in existes in angustius actus, pressusque,& seminis etiam acrimonia commorsus, stimulatusq. eij te id appetit ;& ubi bene illa turgent. vel solo staminae aspectu, vel imaginatione eicit sola;& ubi rebus alijs intentus vigilas id non sacit, ab externis ociosus in somnis, & pudendo nihil commoto id facit.Est& . ubi pudendum manu contrectans manifeste sentias, si vel teporis momento amplius contreetas, egressurum semen; remanet aute pudendo non amplius contrectato: reponitur igitur, seruaturque. At neq. modico, momentaneoq. pudendi motu sanguinem in vasis semi nariis satis longh a pudendo positis adeo immutari posse exillima duci Aristoteli fuit; ut in semen ageretur album, viscosumque,&maxime spiritu ple. tanum.Mirum san Ecum piscibus paratum insit semen ,siue ab anni tepore, sue ab ipsis, in quibus fit, venis consectum ἰ non & viui paris, ijsq. omnibus, quae testibus donata isunt, in existere. Vt enim nihil ad seminis consectione constrant testes, at vasa modo
intendant impedimento certe, nec vatis, nec ambientis calori sunt, quo minus ienae
conficiant. Ned quid ego in re immoror,quae adeo stnsui patet e Licet vidit tu est de , mortuo rem animalium no seminarios modo meatus, scd astites etia lamine resertos . intueri. Assidue. s. in animalibus omnibus sanguis in semen agitur ; omni Iq. inoibus inuertatur venis, fi diu in omnibus immoretur.At in reliquis a subsequentibus vesuti prereptus sanguis itaq. earum actionem nihil immoratus, minima immurmurpari et qua venae oes nutritia tur. Nolis in seminat ijs die is venis v nutersus ille immutati incupit: repetieci ei 'in animalibus Oibus, veluti dipiscibu Aland i immutetur, inq ab solutu agatur iamen: nisi & ipsis surripiaturili firmissima ceri per se Aristotelis ratio; qua testes. nd necessarios declarat, propterea quia non Oibus insunt. Quonia. n. non aeque Oibus elaboratum, apacium l. coniiciendum, necassidue in dies Gibus emittenda est semen I sed bene Mi iusiuidita, liquid a l. , di id parandi logissimum datam est to pus ; aliis bene concocta,bene 'cos pistatun ,assidue l. emitrendum,& propterea assidue itidς absoluendsi: lolis illis meatus satis fuere his nequae ida, eq. n. ad aduocsicos eii seminis Gese conluetioudiatis soli esse poterat lati, gracilas qὶ tid testes adini edi: fuere; qui loge maiore prsditi calore, logeq. magis c acti, angustiq. celeriter bet eco . pactu conficerent semen.Teiles porro meatui veluti podus,a quo intendat, & ne in seipsum coplicetur prohibeatur,appcdens Arist. multos incusandus videtur modis. Primum. n bene firme, beneq. stabili rei ita inligrente, infixul meatu cum intueretur; ut
280쪽
nulla ipsius portio nulla a re e proprio dimoueri posset situ: n equaqua pondux es vllu, a quo detraheretur, proindeq. intendcretur,& ne in seipsum coplicaretur, obstaret, appenderid si ei fuit u si id oino agendum visum soret; non unis,&extrema in parte, sed in singulis ipsius reuolutionibus inflexionibusq. singula appendenda suere podera; &quae nequaqua quod testes a scorto,cui insunt, pati videtur alijs a rebu , sed ab . uni ipsius meatus portionibus, ne deorsum delabantur,retineantur. Nas ab aliis substi neatur,itaq. nihil meatu grauent, nihil etiam cu intendant. Id certe modo ii pes lia. Mox test ;si . meatusmodo intenderent, & in se ipsin coplicari illos prohiberet; ianguini igitur a pudendi motu in semen acto egressum preberct: nequaquam teli illi ablatiotie adeo holes languerent, adeoq. immitare imi r pene& in alia transirent natura;
at id tanta sorte Aristotest pateretur, quod a generatiua potentia ad coietum nosti mularentur; at inihilo ceteris uiuerient,ne Utristiores, neq. debiliores, neque minus viri; uin forde magis cria, nulla sanguinis portione in semen acta, emissaq; . A t alibi Arioteles pVna inquit) parte opportuna mutata uniuersae aialis constitutionis forma summopere immutatur, Idq; in spadonibus inrueri licet; qui una parte truncara illa Di illina torma dis Munt, parurnq. a loemine specie distant. Cuius rei cauta cibi quod part non ulte principia tu ni. .principio autem mutato, multa in iis, quae sequuntur, Ginutati, dimo' ueri q. necesse est: Aristoteli igit inprimis princsps pars testes videt uiri Et ea qui pravamur para Oge. fiunt languidi es; quod organo piluanturia quo rex
fiat, cuius con tactus quod spiritu proximius sorte, quam res alia quaevis ad propria agit operatio: rein spilitiam excitat exi Iarat l. ,& vivificat. Ita I. illa prauatus, surrim opere is in Gei et languet cl. & torpet. Tclies itaq. 1emini veluti viri maria impora ut manum: proptereaq. id ipsi eo ficiunt, eo ut alantur.Nis igitur iusinodi excrementum masculinum semen videri potest , cuiusmodi loeminarum me nitrua; neq. excrementum omni ho sidere istit excrementum,quod in bonam, comino damque,&in eam OInorem, quae proposiracst, verti non potuit ;& quod immutantis, in uertenti'. naturae vim exarperet: i moritaminarum sunt menstrua. Sanguis it . in venis, testibusq; ad proprium ipsorum nutrimen tum amplitis elaboratus, concoctusque semen est.
NON MENSTRVUM SANGUINEM, SED J V Mi DITATEM,
quam cocuntes scemitas emittunt, flaminemn esse scinen. Cap. XXXV. Via vos axa itidem mirari Aristotele licet; qui coeuntes steminas h umiditate, que nihil prorsus a puerorum,eOruque, qui isti eidum so titi sunt corpus,amasculino oinosci nebat non bene concocto,be ncq; copacto differret, eademq. , qua mares, emittere cu voluptate, eaq; emisia eodem laguere modo cu intueretur, vi qua seminaria sorminarii vasa, testesq. , nihilo interdum minus, quam marita, resertostaeintueri poterat, non eam tu, sed menstruum sanguin qui quamlsigi sitiri ea seminis speci nati: Pq. abest,&quin ilii utero. Glric to,& nulla cli voluptate, quin sensqcu nullo certis ex eo et fiuit teporibus tamin tu semen esse statuat; ab.indi iijs id, rationibus . persuasus statuat, quo infirmissim sunt, inanesq. oes. Non.s. si nulla inter dum ca percepta voluptate, qua in humiditatis illius emissione assicisDemisis solent, concipiunt in &ocmisa non perpetuo concipi urit; propterea no semen illa esse ustimanducst Porte. n.ubi c5cipiunt, perpetuo illam foemiue emittun t:at nulla interd cum voluptate emittunt; quod non duna eo donata cit calore, a quo mordax fiat. Navel maribus, quibus,aut ubin si bene concoquitur semen, pei ex laua id cum v0luptate emittitur. Tum quod feri interdum poste minimc pernegarim ut unum masculin semen ad istus costitutionem satis interdum sit; cur ubi &1oeini ne illa adest humiditias, que ut dictum est ci marium lumine non benὰ dii concocto nihil prorsus distery, non & ipsa laetus constitutioni bona iit, comodaque, & ex ipsa masculino semini civo ua yo Z a milia