장음표시 사용
151쪽
1o8 Disput.II. De Daemone, ut causa Maleficiorum.
UεΛpreteri- . . Quanta ergo illorum sciuntia, qui praeterita memoria tenent tam universaliter. a tenent. ut omnium recordentur: tam firmiter, ut nullius Oblivisci possint λ ,
dib. Ieutoblivio circa praeterita non cadii in intellecium daemonum; sic nee ignoci rimri Eheu. o rantia circa praesentia, in quibus, mirum est , quantum homo caecutiat .riti ires . Nam etsi acutissimo sit ingenio, dc maxima rerum cognitione praeditus; tamens,ir ..u, multa sunt, quorum causas diligentissime investigatas reperire non potest i Spiri Corpo Mia . tualia sua subtilitate aciem eius fugium: Corporalia illum sua quantitate returi ἡ - dunt, di uti a lueetiam quotidiana intellectionis ejus superant facultatem. Non sienossidet. daemones, qui tam Corporalium, quin Spiri ualium notitiam possident: ut sev por into . quentibus articulis palam fiet.
mae in muri do sunt obin via homo. di melle C in gnoscit. solus demondimensus est. Altitudinem caeli .
ARduum, & operosum est etiam, quae de mundo videmur mimis diffieilia ,
nugisque obvia, persecte cognoscere. Nam, ut ait Sapiens Iesus filius Si- iacit Ecclesias. I. Altitudinem caeli, latitudinem terrae, , pnosundum ab se quis diis mensures, nisi daemon, qui a summo caelorum in prolandum illius abyssi depulsus universas orbis partes dimensus est: ut ei alias argute respondit unus exheremi accolis pCcelorum cognitio maximae dissicultatis, & laboris est hominibus; cum tanta altitudine nos superent ι & tam longe distent a mortalibus, quibus per unicum sensum, oculos nempe corporales patenti quos toties falli contingit vel propter tantam intervalli longinquitatem: vel summam velocitatem cilestis motus r veIpravam affectionem medii, aut potentiae visivae vel vitium instrumentorum astronomicorum. Unde tanta opinionum varietas inter Philosophos, quorum omnium facile Princeps Arntoteles lib. 2. de eaelo fatetur ingenue, se rerum caelestium non scientiam exquisitam; sed opinabilem notitiam tenere; & cogi se saepius probabilius duntaxat argumentis, &coniecturis uti; quia manifestis certisque rationibus destituitur.
g. LAT Acilis est illa coelorum eognitio daemonia qui suo subtilissimo intellectus
acumine quocunque excellentissimo Astronomo persectius illos globos mentur, ac considerat; ideoque perfecte, de absque ullo dubio cognoscit, quae sit caelorum natura, magnitudo, ordo , differentia, varietas , numcrus. An cae lum sit natura quaedam simplex; an composita ex materia, & forma. Utrumma teria caelestis, &terrestris lit eadem, an diversa. Sitne caelum animatum, an in animatum. Num sua vi moveatur a seipso , an extrinsecus ab Angelo assistente . Unde iudicari debeat eorum dignitatis praestantia. Quare non omnes eDdem m tu circumaguntur; sed alii uno, alii pluribus, alii paucioribus. Quae sat vis, NPotentia singuIarum itellarum in elementa, metalla, i irpes, & animantes. Qui nam effluxus, de effectus di manent ex variis altris ad diversas, & dissitas mundi regiones. Quantus sit stenarum numerus. Quare planetae interdum sunt terrae Viciniores : intcrdum remotiores: nunc stationarii r nunc.directi r nunc retr
gradis & quis rerum motus in eccentricis, &epycisis. Unde illae maculae inso-Diuiligod by Corale
152쪽
Ejus scientia ex parte objecti Praesentis. Ios
la animadversae, quae tamen non eundem retinent situm; sed assidue locum mutant ι & nunc pauciores, nunc plures apparent; Et an corpori solari inhaereant 1 an cireum illud ut parvae stellae in epyciclis moveantur. Unde quatuor stellae parvae, quae circa sidus Iovis notatae sunt 3 &nunc ipsum sequuntur, nunc antecedunt, nunc omnes, nunc aliae non apparent. Quare Sidus Ueneris crescit, de decrescit initar Lunae; curvatur enim in cornua, dimidiatur , & impletur; &aliquando fit multo altius sole , aliquando multo demissius . Quare corpus Lunae veluti spongiosum, de floccis quibusdam constans variis locis intercisum iΑn detur sphaera aere superior, ubi vigeat ignis es ementaris. Quae sint ventorum aerem ventilantium origo, progressus, & defectus. Quomodo fulgura , fulmiana, di tonitrua formentur ι atque tanto fragore perstrepant 2 l. iquescant nubes , Ec deserantur: Generentur grandines, nives, procellae, tempessates, Ec aliae meteoricae aeris impressiones, quae omnia hominibus, ut plurimum sunt incognita .
Nam quae in caelisIunt, ait Sapiens Sap.9. quis investigabis p Sed daemoni noti stima , utpote scientia Persecta praedito, cuius primas partes Astrologia, sive notitia rerum caelestium tibi vindicat, cum sit natura ejus omnium praestantissima, dc usu,
de possessione nobilissima. . ILPAri indagine omnia terrestria rimatur, & novit. Nam di tu aes a ny , ara
ait Sapiens in eodem loco, quae in terra sint, O quin in pro pectu suns inveni- Latitudinem mur eum Iabore. Ipse vero sacile cognoscit, quia latitudinem terrae dimensus est , et u & dimetitur quotidiὰ: ut fatetur apud Iob I. Cirmivi terram, operambulavi eam 3
sed sicut monet Petrus, I .Petr.ωρ. tanquam Ieo rugiens circuit qu reur, quem de voret. Di metiendo vero videt totam elementi huius magnitudinem, circumferentiam, situm, cuncta naturae miracula incompertae rationis; in naturae maiestate penitus abdita contemplatur 3 S creaturas omnes considerat, quae sunt, &moventur super faciem terrae. Cur in diversis terris harum quaedam sunt calidae, alis frigidae, lentae, friabiles, leves, ponderosae, pingues, macrae, pulla, gilvae stia vae, albicantes, rubescentes, varii saporis , Ec odoris, variisque rebus gignendis accommodatae. Quomodo sub eodem climate alia loca sunt deserta, alia
fertilissima ι non omnium omnino rerum I sed quarundam, quae potius crescunt in unci solo, quam in alio 3 de transplantatae non nisi renitente natura oriuntur , dc maxima adhibita cura, quasi dimidiata tantum virtute fruuntur. Undὰ tot virtutes in saxis, Iapidibus, montibus, ver. gr. in Magnete, quae ferrum attrahit, dea cum nauticam sua vi tacta eatenus a3itat, quoad illa directo spectet Septentri nem. Unde tot pretiosae radices, dc infinita florum, herbarum, arborum vari intas; atque proprietates insidentes aliquando in flore, aliquando in soliis, alias in radice, nunc in trunco, is in corticibus, fibris, capillamentis, & medullis. Quaesit in culicibus, muscis, vermiculis, apibus, ciniphibus, de insectis
aliis velocitas, motus, sensuum acrimonia, & multiplex sagacitas, organorum dispositio, subtilitas, virtus ad totius animalculi completam sermam, ociuncti nes congruentes. Haec enim non sunt interius consula, & uniformia 3 sed distrinta, dc impermixta, diversi temperamenti, facultatis, usus formae, connexionis, situs; sed tenuitatis invisibilis, humanae industriae incomprehensibilis. Quae in avibus colarum pigmenta, pennarum pulchritudo , vocum diversitas, acuta, dc longὰ penetrans vocalitas in exiguo corpusculo . Quae in singulis, animantibus vis, qua locis congruentibus, figura , dc colore accommodis so mantur, dc crescunt ossa, cornua, dentes, ungues , pilis crustae, cutis, glabra 3 sed magis qua tot mira peraguntur, cum applicantur in morborum curation bus . Denique quomodo humana corpora formentur, cum tanta ossium diversitate, arietate musculorum, nervorum nexibus, arteriarum ductibus, subtilitate mem-
153쪽
1 1 o DispuLII. De Daemone, ut causa Maleficiorum.
branarum, interna medullarum sinuatione, sanguinis abundantias calore eontrianue humidum depascente, oc distributione spirituum vitalium , di animalium a Insuper qua ratione crescant, dc vegetentur alimenti transminatione in s euia optimum. dic byIi in sanguinem purum, in semen proliscum, re lac variae con e actum ad conservationem individui, vel speciei propagationem. Praeterea quatiter semiant, moveantur, operentur ι Praecipue tria principalia viscera, cere brum, cor, &hepar, quae per totum corpus extenduntur, dc in singulis ms paristibus quodammodo existunt, atque sensum, motum, pulsum , & nutrit Quem
zrficiunt. Iis adde, ut Auguilini verbis utar lib. I 4. de Civit. Dei cap aq. Guara
bar I ui, vel gularet caesariem deponere, O reυoeare ad frontem et algere λ μου realescere in umisa et volvtate perfici inter flagella: fugam repentes: so tacta, af ta, osculo υmia curare misera: Eralia id generis peragere . Quae Omnia ignora homines etiam doctiores, a quibus si petas tot prodigiorum naturalium rationesi ilatim confugiunt ad qualitates occultas, quas, mirum est, quomodo deprehen. derunt, si sint occultae: aut si occultae lint, quomodo sciunt, haec mira ab his fieri: Daemones autem apprime callent, di sua sagacitate intuentur.
S. III.,ia Q Uperest ima mundi pars duplex, nempe, abyssus terrae, mari sque mortalibus
pinsundum impenetrabilis, & invisa. Nam Profundaem abis quis dimensus es, quis, i ibyssi, quam, novis ea, quae intereae penetrabilibus latent ρ Cur milia non uno loco omnia produci, sed diversiis diversa ξ Alibi enim saxum gigni, alibi cretam, alii rubricam: Qua via metalla gignantur, ferrum, aes, plumbum, stannum, argensetum, de aurum p Quomodo formentur gemmae tot colorum varietate fulgentes, ectam diversis praeditae virtutibus p Unde tam variegata diversitas sita in marmoreis ,
iaspideis, porphiditicis, & alabastrinis, lapidibus' Unde tot fontium petenni
Cur tu scaturrentium origo, & cum tam diverso motu, de differentibus emotibus pAlii caIidi , alia frigidissimi sum, qui interpellatim fluunt 3 quia fluxum , dc r fluxum maris imitantur: qui cum sint gelidi, immersas faces extinguunt, dc extinctas accendunts ut in Dodone: qui comburunt expansas vestes super aquas frigidas, ut in Illyriis: qui lignum convertunt in petram durissimam: qui liquidum bitumen fundunt, dccaetera: Unde pluribus locis flammae continuo erumpentes οpraecipue in montium summitatibus ι qui quamvis continua fere nive tegamur, de glacie nunquam dissoluta 3 tamen fumant, &ardent ne perpetuo eterrae visceribus prorumpente, ut in Vulcano, dc Ves uvios in quibus quale alime um quae materia, quam depascitur p
Iω. qui defendum in nothus fatainteropes Hicinem in aquismultit, viderunt. T Uem mini, eis misabilia ei in profundo. Vident quidem universi matis falsedinem contra naturam illius elementi, sed causam non penetram. vident Lontinuum fluxum, & refluxum inundantium aquarum non soritillo impetu lied Uurtu, &aestu ordinatoin tamen causa assignare nonuatiat. Uidet faecundιtatem Prosius admirabilem eamquevariis locis variam ι Non enim in quavis parte ma ἔα quaevis genera Piscium reperiunturi sed quaedam in Australi: quaedam mMPtentrionali L Et iraec cum tanta diversitate , ut natura in eis Iudere videatur . latenam nilui ierecti in terra vel rerum naturalium, vel artificiatarum, quae illa nori imi-
154쪽
Ejus scientia ex parte subjecti Praesentis. III
imitetur in aquis. Mare suas habet stellas, arbores, herbas, reptilia, aves , equos, lupos, animalia, pisces volantes, & natantes quin suos homines, &mulieres, tritones, dc syrenes; immo suos monachos rassis, di mitratos episcopos, ut non solum cum terra varietate, de multiplicitate contendere; sed etiam illam superare videatur. In quibus omnibus quantae sint innatae virtutes, unus testatur Scini pedalis pisciculus Echeneis, seu Remora vocitatus limacae magnae similis , qui ad linendo solum absque alio labore navem ingentem licet ventorum vi, cursu feratur citatissimo, ii a recogit quicquid sentiat in contrarium Leonard. Vairus de Fascino ut praetoria navis Antonii Actiaco bello experta est ν quorum omnium causas nesciunt, quamvis oculis pateam. Uident denique ianum erat .lem ibi specierum, de sormarum multitudinem , quarum singulae omnes partes internas, dc externas decentissi ne formatas habent. Quae structurae elegantia non statim cernitur in pilaibus; sed in ipsis etiam testis, quibus Conchae teguntur, de involvuntur; Harum enim pulchritudo est divinae artis specimen admirabile.T Miιi eoi iam differentiae, ait Plinius.lib.9.c.33. tot figurae planis, concavis , longis , lvinatis, in orbem circumactir, dimidio orbe caesis , in dorsum elatis, levibus , rugatis, denticulatis, friatis, vertice muricatim intorto, marginem in mucronem emisso , foris effuso , iorue replicato tum disi inritione vi=gulata, erinisa , crispa ,eanaliculatim , pectinatim dimis , imbricatim undata , cancellasim reiicviata , in obliquum, in rectum expansa, densata, pomina, Maasa, brevi nodo ligaris, toto laetere eonnexis, adplausum apertis, ad Mecisam recWυis s nitor tar puritas in pleri que lucredibilis, omnia vincens auri, argenti metalla, ni longissimo aevo non solescens. Hactenus Plinius. Sed unde lit illa varietas , nesciunt: praesertim cum fiat absque semine informi, de elemento seminales omnium rationes in se con
AT illa omnia daemones viderit; cum praeeipue in loeis maritimis habitent, ueait Iob ρ.4o. loquens de Behemot ipsorum principe, quem , dicit, do nine in secreto calami, di locis humentibus, atque circumdari a salicibus torrentis. Et Christus confirmat Lucae I I. cum asserit: Spiritum immundum ambulare perlaea inaquoca, ut quaerat requiem. Atque ita omnia terrae, & maris prosunda norunt, divitias in mari immersas, auri atque argenti fodinas, unionum, dc gemmarum latibula, dc thesauros absconditos. Cum enim sint incorporei interposivione corporum non impediuntur ι sed celeritate motus, de acrimonia sensias omnium corporalium Oblectorum notitiam assequuntur , dum altitudinem aeris, latitudinem terrae, de profundum maris dimetiri contingit. i.
idni eorporalia pe pecta habeant daemones, cum etiam spiritualia oculis aifi
eorum Pateant. Animae, scilicet, quaecum simi spiritus corporibus Mirg Anima patriti a solutis spirisibus Deilius , de in seipiis, de suis Operatiom bus agnoscuntur' Et quidem ita anima vegetante arborum, virgui orum s herba nibus vel rum, florum latentes ratio es, di totius formae strumaram conliderant. In sentiente occultam fabrica corporeae dispositionem: Cususque animantis rationem se suum, imaginationum, appetituum, instinetia um, morum , dc virium ommnium eum suis obiectis, instrumentis, actionibus ,&peculiaribus operandi m dis . In rationali non solum structurae corporis, de sensuum rationesi sed etiam seculiares intelligendi, volens, de recordandi, per quas totum mundum , α
155쪽
I 13 Disput. II. De Daemone, ut causa Maleficiorum
res omnes corporeas in seipsa fingit, Omnibus utitur, vel fruit tir ad suum comm Ue sunt C - dum i omnes retinet ι & cum opus est, in usum profert. Insuper elus operationes λο αἱ ta. etiamsi occultat sint, &spirituales, a daemonibus facile conlpiciuntur, quia ut censent Scotus in a.d.9. .a .ad I .dcina.d. IOH.9.ad 3. Durandus, dcocham, spiritus spiritualia queunt agnoscere, ut sunt cogitationes, bc affectiones cordis , sed eo modo, quo mox explicabitur.
6. I. a ij F Erum nanque est, Deum esse scrutatorem cordiam, ut sacrae inculcaneu seripturae Ieremiae T. Pravum es cor hominis, O inferurabile, quis eos Hisvrud λ Ego Dominue scrutans cor, ω probanν rener . I. Paralipomenon capit. 28. Omnia enim corda sevinatur Dominur, se universar mentium eogitationer inreustist .
3. Regum 8. Tu nou silureor omnium siliorum hominum. Psadm.qἶ. Nonne Deusis tiber sal Us novit ab condita cordis. Job q. a. Seio, quia omnia poter, ω παι- Ia te latra cogitatio. Matthaei 9. Et eum v disyra Iesus eogitationes emtim. Actuum I. T. Domi na, quἱ earda nosi omnium. Romanorum ου Qui tem scrotinων corda, sis, quid de δε et spiritur . Et Hebraeorum 4. Di erasor es cogitationum, ω M- u.ἀ temi num cordir, ornon es uua creatura invi bilis in conspecta Hur. Immo sat altatiotita mur, hoc illi soli convenire praecipue quatuor de causis. I. quia ipse solus eas Wordi . universaliter, & simul expedibiliter novit: a. Solus cognoscit eas ut Iud exr 3. : eo noscere competit ex propria persectione: 4. Soli sibi ipsi usque ad uni rer- sale judicium eorum reservat cognitionem. Et ideo Angelos, & daemones naturaliter non posse directe cognoscere cogitationes , dc assectiones , quae a voluntatis libertate dependent, prout solis intellectus, di voluntatis terminis continentur. Quia sicut Deus voluntati creaturae rationalis largitus est dominium . cui nulla potentia praesidet nisi divinal sc ejus cognitioni dedit conscientiae secretum, cujus profunda non penetrat, nisi Divina sapientia. Quod docent plu
mones directe eas non cognoscunt . In direct e gnoscam
Ttamen in hoc conveniunt, Angelos aliquo modo cognoscere r aliquo
modo non Cognoscere cogitationes, & a Sectiones illas, quamvis in assignando modo variis concertent inter se altercationibus, quibus omissis, asserimus: Illos viribus naturae de facto non cognoscere futuras cogitationes, neque Praesentes quoad omnes earum circumitantiast neque quoad respectum singularem, quem habent ad obieeta singularia r neque quantum ad assirmationem, Mnegationem 3 utrum assentiant, vel dissentiant: & in quem finem dirigantur et neque liberas prout sunt in intellectu, & voluntate. Tamen posse venire in earum notitiam prout sunt in effectu, vel interno, vel externo 3 Nam peractum s&effectum externum, ut per locutionem, & operationem, signa iaciet , dc immutationem vultust praeterea peractum interiorem ν nempe, motus phantasiae sdi appetitus, qui exurgunt in parte inferiori animae absque voluntatis deliberatione non solum Angeli boni, &m alii sed etiam homines possunt volita, &c irata cognoscere. Sicut peritus Medicus, ait S. Bona v. loc. citat. ex pulsu, & vultu novit animi habitudines: ut hominem morti eme propinquum, tristari, sin re, aliisque passionibus agitari. Quare utroque modo in directὰ illa cognoscunt scientia non certa: sed coniecturali: ut idem λugustin. docet lib.a. de Genes. actiicia cap. 17. & lib. de Divinat . cap. . Daemoner, ait , aliquando hominum d
156쪽
Ejus scientia ex parte objecti Praesentis. M 3
DUilanu non solum vocem latarue verum etiam cogitatione conceptast, cumsigna quae . dam ex animo exprimustur in eo are, tota facilitate perdiscunι. Id ipsum tradit D. Hierom in cap. I s. Matth. explicans illa verba: De corde exeunt eo iιationes ridie. Non
debemus, inquit, opinari Daemonem occulta eo di, rimari , sed ex corpori, habitu, ωgotibus .esimare quid ve emur intrinsecus.
s. III. Ed inhaerendo comparationi a Seraphico Doctore allatae addere possumus,quod
si eut solent Medici tribus potissimum signis aegritudinem interiorem corporis Est Antee deprehendere, Dignosticis, Cognosticis, & Prognosticis. Prognosticis cognoscunt futura, ut ex diversis antecessionibus febrem obventuram . Dignosticis, ah ibis, subtentia sub cute ulcera, & vitia in intimo pectore existentia: Cognosticis ea, quae sequentibus . . iam pastus est aeger ex diversis corporum dispositionibus. Sic daemones cum acutiore mentis acie polleant, ex lignis antecedentibus, concomitantibus, de subsequentibus deprehendunt pene omnia, quae versantur in intellectu . Clim enim intellectus humanus ita stricte in hae vita sit sensibus alligatus, ut nihil sine illis possit intelligere; vixque quicquam cogitare, quia fiat aliqua mutatio in sensu fastem
interiori: Et voluntas sic appetitui conjunista, ut ejus operationes in eum redun Pmptet eo, dent coniunctione quasi inseparabilir daemones, qui rimantur omnes nutus nostros, omnes phantasmatis, cic imaginationis species, omnia spectra memoriae, omnes motus appetitus, inde possunt experiri, quae recipimus, quaeque respuimus. Αn- nis. tecedentia saltem cognoscunt ex hominis phantasmate. Subsequentia ex memoria s I. seu reminiscentia sensitiva, aut aliquo alio nutu. Concomicantia autem, seu praesentia licet non possint ex vivacitate intellectus comperire o ex assectibus tamen ,
aut signis affectus conantur perscrutari. Quod saepe assequuntur propter subtilem, re acutam intellectus notitiam, quo clarὰ colligationes sensus, & inteliactus atque si non e appetitus,& voluntatis in cogitationibus,&aifectionibus est ormandis Mnoscunt. ν 4ρεζοῦ g, Quamvis lapissimὰ non veniant in talem cognitionem cogitationum, vel quia spe- divina v ciali Dei providentia eis occultantur: vel quia ipsi ex in advertentia eas non observant: vel quia invidia, ira, de malitia obcaecantur, ut non videant quae alias vide- ei,. re possent. Obscurenι illos tenebrae, se iambra mortir, ait Iob. 3. Quae tem brae nihil Excaecatione aliud sunt, quam ignorantia secundum Gregor.q. Moral. e. Ita, & umbra mortis , quam oblivio.
U Lterius adhue progreditur daemonis intellectiva iacultas. Non enim solum
ad praeterita, de praesentia se extendit s sed etiam ad futura 3 In quibus praedi- osis i '
Cendis ab initio totus Luit. Hinc tot in orbe oracula suturorum praenuntia, quae ab tua fuit ab illo edebantur. Aliquando per idolorum Sacerdotes, vates, aruspices,& caeteros idolorum ministros insigniter magia imbutos. Alias per mulieres pythonico spiri eendi, a iis tu asstatas, & horribili commotas agitatione, quando ex obscura aliqua scrobe per 'di . Ioca pudenda, &saetida responsa dabant. Saepe per statuas, tripodes, quercus, ut atrii remos, dc arbores fatidicas Diis consecratas, ex quibus voces prodibant humanae si- falsa. miles: ut dodonea quercus apud Antiquos famosa testatur. Sed illa, communiter ra M',iFalsa e aliquando Vera: ut sequentibus articulis demonstrabitur. ce M. Erogn. Alexἰchaeon.
157쪽
11 DispuLII. De Daemone,Ut causia Maleficiorum.
adit Alsitas, & ambiguitas oraculorum, prophetiarum,&praedictionum, quae 1 daemone fiunt, experimento comprobata est in nobilissimo, & clarissimo apud rils M is , Graecos suturorum praecone Apolline Dclphico, quem in suis divinationibus sie-
eulorum ipsi, pissime mentitum suisse, fatetur Porphyrius lib. de Oraculis. Exquisitam, ait ,futuis ebrio obita rorum cognitionem non hominibu modo , sed multir etiam Deorum incomprehens bilem Ua' s. unde intereogati mentiuntur nonnumquam ,sed nonoonte solent enim praemonere in tune vera responciere non posse I homines tamen ex amoria peineverant tirge1 e , se cogere eos, tit respondeant. Deinde concludit et Manissam , inquit, fecimus, undefaIIDar ad Deorum oracula sub retar. Haec ex Porphirio Eusebius lib.6. de praepar. evang. cv. . qui lib. . c. I C. refert, Oenomaum quendam apud Graecos tum philosophia .
tum eloquentia nobilem responsis Apollinis saepe delusum diligenter collegisse quam plurima ejus oracula I eaque ut vana, futilia , di falsa consutasse . iis ibis 2 Ambiguitas vero sentiebatur, cum resis si erat non cum ignaris, dc simplicibus , ordinaria. quibus audacter , dc palam mentiebatur; sed cum prudentioribus, de doetioribus , qui sucum sacile deprehendere poterant. Nam tum exili sono ita perplexe , obscure, & ambigue respondebat, ut, aut vix intelligeretur; aut in utramque partem responsa interpretari poterant I atque ita quomodocunque res accideret, laudem consequebatur, si proconsultoris votos si e contra , praetexebat ignorantiam , atque stuporem interrogantis, qui mentem respondentis non intellexerat; ut patet in responso Craeso Regi redditor Perdet Cra sus Habm transgressur maxima regna.
Per quod sive vinceret, sive victus esset, semper veritatem dixisse videbatur. s. I. RΑtio ipsius salsitatis, 3c ambiguitat is, quae adhuc in suis praedictionibus maleficis semper observatur, est daemonum ignorantia, qui etsi possint praevide-222
xat, initio. re, ecpraescire futura, quae ex caulis necessariis oriuntur ι non tamen contingen-rantia suxu- tia , quae causam habent in determinatam. Et quidem non est ambigendum, ut eru- rotis,aeoti dite docet D. Bona v. in a.dis. 7. q.q. quin futura illa, quae habent causam determi- tingentia e natam, dc infallibilem ad eorum esse producendum, certitudinaliter agnoscant , ' : 'xi . ver. gr. Caelorum motus, planetarum Orius, dc occasus, Solis, de Lunae eclypses ,
in quibus est determinatio, di omnis impedimenti remotio. Cum enim huiusmodi futura habeant in suis ca usis necessario determinatis esse determinatum, infallibile,& necessarium, necessarici ab eis cognosci possunt Iuxta Philosophum a. Metaph. Sicut resse haset ad assa, ira aes cognosἰ. Nam si haec norunt homines ingenii acumine, di solertia illis inferiores, quid spiritus illi clariorem, & certiorem nacti causarum notitiamὸ Quod si futura illa nabent causam, ut plurimum determinatam . δε infallibilem ι sed fallibilem aliquoties ob multiplex impedimentum, quod eis a cidere potest, illa etiam cognoscunt quatenus rerum siperiorum, Zc inferiorum naturas apprimὸ calento non tamen certitudinaliter, sicut priora. Sed neque de utrita Re ceriam omnimodὰ habent scientiam, si comparentur ad causam ruperiorem . 'rovidentiam, nempe, divinam; quia ignorarit, an caula talium suturorum sint hsuperiore impediendae, ut de facto contigit temporibus Iosue, Ezechiae, di Christi Domini, cum sol stetit, retrocessit, dc obscuratus est .
158쪽
R T sutura contingentia, quae causam habent indeterminatam, Zc fallibilem , certitudinaliter praescire non possunt: ut sunt omnia, quae dependent a vo-Iuntate humana, ψuae indeterminata, &sallibilis est. Indeterminata, quia potest moveri ad opposita: Falliollis, quia volenti aliquid perficere, multa possunt oecurre impedimenta. Quare non datur eis in earum cognitionem ceriam devenire 3 Alia eonte immo ne ipsis quidem beatis mentibus, &spiritibus angelicis, qui liquido certa ou au et, nunc, de clarissime vident Deum; possidentque perfectissimam cunctarum rerum naturalium scientiam. Nam certo scire futura non queunt, nili in Deor vel per Deum. In Deo, qui cum sit speculum voluntarium ea manifestat illis prout vult. Per Deum vero revelantem , cic singularem notitiam impertientem pro libito suae voluntatis. Ratio hujus rei est, quia cognitio creaturae pendet ex re , qua do igitur res incerta est, ct in se, Ec in sua causa, creatura nun potest eam certitudinaliter nosse, aut praescire. Divina autem cognitio non pendet ex re ssed omnia, quae novit, secundum modum suae veritatis novit . Et quia veritas ejus est certissima, certissime cognoscit sutura contingentia ι hii sicut certissimὰ novit, certissimὰ potest illa revelare. Ideoque haec praecognitio futurorum vel Dei est, vel a Deo. Quam veritatem praeter mox citandos Patres, Gentiles ipsi fatentur: ut Xenophon. lib.4. de Dict. 9 Oct. crat. Apollonius Thyanaeus in Orat. - Domitianum. Iulianus Apostata apud Amnianum lib. I. Pacuvius , dc Phavorinus apud Aulum Gellium lib. Iq. e. .qui docent, cogitationes soli Divina Naturae perspectas caeteros latere.
od si illa, quae ex humani arbitrii libertate dependent, cognitionem da
monum fugiunt, Quanto raragis ea, quae absolute pendent ex divina v voluntates cuiusmodi sunt supematuralia mysteria, nec non gubernationes Regnorum, mutationes rerum publicarum,& Principum consilia, quorum corda, cum in manu elus sint, commutat ut lubet. Sicut enim ea, quae sunt in homine, nemo videt nisi spiritus hominis; sic neque ea, quae Dei sunt , nisi spiritus Dei; ves cui voluerit Deus revelare, ut ait D. Paul. I. Corint 2. Te stantur Patres, Athanas. in lib. quaes. Sacrae Scrin. ad Anthiorum principem qu.27. Dat scen. lib.2. fidei arthod. ev. . oe lib. 3. cap. IG. Origeri Itis q. Peri N. cap. a. Tertuli. lib. Molog. eourra gor. D. August. lib. de Diυinat. daemonum ,-lia 2.ώ- per Genes cap. VI. se lib. . O9. de civit. Dei. B. Isidorus lib. desummo Eono cap. Ia. B. G regor. lib. 28. Moral. eap.6. O S. Thomas lib. 3. conιragenter c. I ω q.I6. de ma D a.7. a c Theologi Omnes in a.
INter tot salsa, quae daemon effutit circa sutura contingentia, si aliqua vera P - 224 nuutiat, non provenit ex aliqua cognitione, quam de illis habeat, cum in si v I fit solo Deo reperiatur, aut in iis, qui ab illo sunt edocti, &inspirati; sed ex pluribus aliis causis nuntiant
Aliquando ex vaticiniis Prophetarum, & a revelationibus factis Sanctis Dei futuora divinat ,dc praescit. Cum enim accuratius perpendat, quid vaticinia illa Praedi- - prophe- cunt, & praedicant, ex veris saepe futura calet, non cognitione propria, sed suffura 'ta, ut loquitur Tertullianus in Mologetico cap. aa. Disputationes, inquit, e iam mis
159쪽
116 Disput. II De Daemone,ut causa Maleficiorum.
nune Prophesis eonesonantibus excerpunι , O nunc lectionibus resona tibus earpunt. Da b hinesumentes quasdam temporumsorras aemulantur divinitasem, dum furanι- ῶυ
nationem . Hoc pacto tam multa de fidei arcanis, Christi ortu, di miraculis, idolis itiae eversione, Et similibus olim Praedixere Poetae, &Philosophi, vel quia Iibros Prophetarum legeram: vel quia ab illorum doctrina, ministerio daemonum fui
, si , mi IA de Divin. semon. capo. Isidorus tib.2. de Summo bono cap. I a. & S. Bernardi Angelos. nus lib. I frem. Io. de idolatriae cultu. Iusto enim judicio permittitur aliquid seire , quod potest aliis manifestare, antequam illud executioni demandet. Nam hae siepe dolosa cautela utitur, ut ante praedicat, tale quid eventurum, quod antea se fa mirum proposuit. Sic poterat praedicere, filios Iob certa die perituros, decipiendum Aenab, Exercitum ejus profligandum, pestem cessaturam, morbum, aliaque mala, quae Deo permittente, di ipso essiciente regnis, provinciis, civitatibus, di ho minibus accidere solent. : Ex aliena do- Λliquoties ex aliena doctrina, nempe, ex Clandestinis Conciliis, verbis, stri, R 'μ' piis, & signis huiusmodis sicut ex praeparatione Causarum , aliarumque rerum , quae ad gerendum aliquid debent concurrere, ex quibus tum publicas, tum prisvatas hominum deliberationes non soli impraesentes; sed etiam suturas solerti sim me conjectando addiscere potest, tum aliis revelare. Et sic consuevit ob incomparabilem sui motus celeritatem, quae in longinquis locis ι remotisque regionibus geruntur, ea referre iis, qui longissime absunt: ut Apollonio Thyanaeo, cui Ephesii praedicanti mortem Domitiani annuntiavit ea ipsa hora, qua Imperator ille necaba- Lur. Quare exclamando: Percute urannum, statim populo propalavit, a quo fati-x, . uri;h. dicus reputatus est. ' .. . intellectus. Saepe ex acumine intes lectus, quando conliderat, ad quid affectio inclinetur humana, vel quae sint illam impellentia, aut retrahentia. Optime enim novit appetitus sensitivi dispositionem, di causas, quae illam inducere possunt. Hinc est, quod vera saepius de actibus humanis praenuntiat, eo quod voluntas secundum dictam dispositionem movetur, plures sint, qui illius inordinatos motus sequuntur, quam qui resistant. Adde, quod ex externis operibus intelligit, quae sit interior dispolistio juxta illud Christi Domini Matthaei Τ. Afrecti reextim cognoscetis eos, Ique ita ex /ignis, quae tam interius, quam exterius apparcnt, occultas hominum cogitati nes tum praesentes, tum futuras coniiciendo perlpectas habet.
. II. 226 O .Epissime ex multa experientia tot millium annorum incredibili mentis solertia ,
Ex longo, & dc perfecta rerum omnium naturalium absolutaque scientia, quae eum ad prae scienda,& praenoscenda futura callidissimum, re sagacissimum faciunt. In his tamen in his tamen omnibus aliquando hallucinatur ; quia Deus multa solet agere prae Ier communem naturae ordinem, & generalem , ordinariamque providentiam. Dae sectando. mon ipse exequi non potest, prohibente, & impediente Deo ea,quae ante facere con stituerat, ut late ostensum cli su pra d. I. u.97. Homo tacit, quam antea facere cogi laverat, tacturusque era i suo ingenio, & arbitratur via divinitus gratia Dei in cata tus; vel se ipso permotus, di suo invitatus arbitrio, quod, cum liberum mutabile,NMIibile sit ad omnia, nonnunquam extraordinaria quadam ratione operatur. Non tam eo Nec tamen cenat, sutura praedicere, di mendacibus responsis homines dementare versipellis ille veterator. ra etiam PIimoi v I sibi arroget quandam divinitatis speciem, ut docet S. Bernardinus
160쪽
.r Rus scientia ex parte objecti Futuri. , II
Ioeotia de Mes. rasit. Tale enim est supe ibi illius spiritus genium, in omnibus Deiritali fidis. aemulum se praebere 3 praecipue, ut ait Tertullianus in Molo . Deo eis. nu. s. cum Ut sibi arro-flivinandi munus assumit ι quia praecognitio futurorum solius Dei est, qui omnia videt in sua aeternitate, quae, cum sit simplex , toti tempori coexillic, dc ipsum elem. concludit 3 ideoque unico intuitu fertur in praeterita, Praesentia, dc sutura tanquam praesentia. Quare cum daemon futura nititur praedicere, tunc vere divinam sectatur similitudinem ι de quaerit Deus reputari: ita Isaiae 4 I. Annunitat/, quae ventura sinu
in futurum se Gemur, Dia Dii estis vor.
s. III. SEcundo ad infirmandum prophetarum imissimum testimonium, ex quibus 227 christianae fidei veritas comprobatur . Nam prophetia, quae est futurorum a li- αα
hettate arbitrii pendentium praedictio, manifestum est signum divinitatis. Quare pro=hre non poterat melius illa veritas comprobari, quam per Prophetas,qui suis Praedictio rum. nibus mysteria longo tempore antequam fierent, Orbi manifestarunt . Non enim pote rant seipsis ad illorum pervenire cognitionem, quae omnem mortalium facult tem Ionge excedit, divim intelligendi infinitam postulat 3 sed inspiratione mentis illius infinitae, cui vi propria haec praenotio competit, ut testatur Petrus epist.2. cap . Non enim voluntare humana allata est at quando prophetia, sed spiritu Sancto inretrati locusἰ sunt Sancti Dri hominer. Unde tot divinitatis testimoniis illa fides stabilita est, quot prophetiae ejus mysteria annuntiantes in utraque lege naturali ,& scripta praecessere. Ideon uetestimonia illa irrisare volens daemon, &ipse praediore futura conatur, ut diabolica, di falsa prophetia divinam, de veram aut omnicio destruat: aut dubiam reddat.
TEnici ad capiendas curiosorum animas, qui maxime expetunt, sutura prae 118noseere, ut colligitur ex D. Iustino in Molog. contra Gentes, & Augusti- Captat & d ano lib.q. de Trinit. eap. II. Sunt enim multi novarum, di innovatarum rerum, atri cipiat raci
que adeo incomprehenubilium avidissimi, quibus non tam cordi est, vera nos---R ' ' se, quam videri vulgo ea scire, quae summi Philosophiae Antistites nescire se con fitemur. Unde ad intelligendum hebetes , & infirmi ad judicandum se facile credulos exhibent daemoniacis praedictionibus , praecipue cum ea audiunt, quaraudire volunt, atque ideo a daemone facilius capiuntur, & decipiuntur; quia seipsos in laqueos praecipites dant, a quibus se liberare nec possunt, nec volunt 3 quia placent, &delectant; ut vere dicatur a S. Cypri ano triuit.'. de Uanitate Idolorum : Nequismi spiritur, inquit, sub statuis, ct imaginibus eonsecratis delitescunt . m Q σω suo datum pectora in iraχι , extorum fibras animanι , avium volatus gubernant, forter regunt, stra la inciunt , Dira veris somper ἐπ- volvunt ut ad cautim sui cogant: Nee aliud illis sudium es , quam a Deo bo- miser avocare , O ad saperstitionem sui ab intellectu verae Reiagionis avarim a Icum sis i r pinnati, quaerere sibi ad panam comites, quos ad crimen suum fecerimere re participes. Conclusio primae partis.
SI ergo daemon triplici scientiae acumine viget, quae tripliciter extenditur ad
omnia praeterita, praesentia , de futura , quid non poterit in adinvenie dis maleficiis , Zc variis artibus , quibus innumera inducit mala λ Cum enim perspicacissime agnoscat caelorum motus , stellarum influentias , planetarum Conjunctiones , elementorum mixtiones , virtutes lapidum , operationes Brogu. Alexicachon. H 3 me-