장음표시 사용
391쪽
348 Disput. III. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
& ineantatores utuntur: Uel signis determinatis, de pactis quibusdam a malefiet, peragendis a daemone constitutis in tesseram suae opis, & essicientiae. obibus mo- - . Haec autem multos complectitur modos, prout daemon divinae revelationis m uix Per dos imitando, variὰ invocari, & respondere consuevit. b. I. Idola. Colemnis in lege veteri divinorum responsorum modus erat, cilin Deus in pu o blicis necessitatibus a Iudaeis trepidantibus interrogabatur, Sc de propitiat rii medio edebat oracula. Nam cum in templo Ierosolymitano nihil esset augustus arca sederis, dicebatur super illam sedere in aureo propitiatorio desuper extenso; & ex eo tanquam ex solio Majestatis Pontifici scilcitanti divinam voluntatem suam sensibili voce manifestare consueverat. Qu.em morem diabolus imitabatur, dum ipse per idola celebriora in templis erectar ut Iovis Dodonei, Ammonis, Apollinis Delphici, Clarii, Delii Sminthaei, Veneris Gazensis, &aliorum antiquitus responsa fundebat. Itemque pertripodes, pelves, quercus, & reliqua supellectilis diabolicis institutis servientis vasa, ex quibus voces diversae prod
S. Pombrionis Gaa enserui copi, Iamblicus lib. de ΜΤster. Plutarchus lib. iis defectib. diraculi, Pomponatius lib. de Deantat. Aponensis insect.3o. Probism. Levinus Lemnius lib.2. de occultis naturae Fernelius I .de abditis rerum causis. Codroncus lib. de mαν his maleficis c. 8. Natalis Comes lib. 6α. Io. & Psellus lib.de seriis AEgν- pilorae.Σi.O26. Licet aliqui dixerint ex peculiari quadam loci illius e terrae exhalatione, quae fanaticos emciat, provenire.
g. II. . ii TVnc alius non minus celebris apud Judaeos subsequebatur, eum Pontifex. 4. . '' a A superhumerali, seu rationali ludicii duodecim splendidis, de pretiosis la.
pidibus intertextis gravi,& venerando indutus sacras illuminationes, de persectiones recipiebat a Deo, & receptas populo consulenti fundebat : Vel minores Sacerdotes Ephod Sacerdotale sibi applicantes, fiebant ad divinas illuminationes aptiores, quibus caeteros perficiebant: ut eruditu notarunt Tostatus, &Lipomanus in Exod.e. 28. Franciscus Ribera in lib. I. de templo eap. I 2. Nic.Seffa rius Thesb.de fuan. Sacerdotibus. Similis inveniebatur apud Gentiles, cum idoloeum gacerdotes a daemone afflati postlitatas multiplices hostias, dc peractas lustrationes ali asequelathanicas caeremonias observatas, indicabant, quid in propositis dubiis esset
s. III. scis Q Ic utrique Sacerdotes tum Dei, tum daemonis futura ex sacrificiis coniicientes I Iothia, imo annuntiabant, quamvis diversimode. Illi eni in osserentes hostias Deo vivo, 'i oc vero, cum de rebus pravioribus masestatem ejus consulebant, aliquando suas orationes acceptas esse signis externis experiebantur. Ut cum sacrificante Hostia ignis de coelo dilapsus boves oblatos , ligna, aquam circum quaque per altare es fusem, mirantibus cunctis, absumpsit. Isti vero solicite observabant victimam Cum producebatur, sillebatur ad aram, attrectabatur ab aruspicibus, & vinum infundebatur. Solicitius vero post litationes, & immolationes, ctim exta, jecur maxime considerabant , in quibus operante daemone , apparebant aliqua signa, α Otus insolici, ex quibus futurae rei quaesitae eunt us agnoscebatur . Ideo aries i
392쪽
Quales sint, quoad Speculativam Divinata. 3 ρ
voeati, teste Isidoro Deo eitato, propterea quod circa aras idolorum nantias pre ees emittebant, funesta sacrificia offerebant 3 iisque celebritatibus daemonum es sponsa accipiebant: Haruspices vero, sed Gazareni: quia prima divinatio erat ex vivae adhuc victimae observatione, dum producebatur, dum ad aram sistebatur , attrectabatur, & vinum ei insundebatur: ut docet Hieronymus in I am eap.q .
Quod ad Haruspicium revocandum, de quo genere divinationis postea. s. I V. N Ec absimilis erat modus ille, qui fiebat per Prophetas diversis temporibus
1 Deo initas ad ejus mandata proponenda, &ea annuntianda, quae ante eo inspirante cognoverant. Quem etiam apud suos imitabatur Dei simia per vates pythonicos, seupythios, ventri loquos, aliosque abreptilios , obsessiss, extaticos, & fanaticos homines, q ui extra se rapti, α motu, sensu cive privati futura enuntiabant, voce ex immo ventre prodeunte, dc daemone sub pectore infra cutem se manifestanter ut docent Origenes lib.7 contra Celseum, Chrysost. in I. ad Cor.e. Ia. Oecumenius in e. I 6. Actor. de Caelius Rhodiginus M.8.eap. Io. Ideo ventri-Ioqui dicti a ventre, ex quo vox prodibat: sicuti pythones vocantur asciscitando, a duodam Eurycle sic obsesso juxta Suidam, de Aristoph: vel ab ipso daemone o sidente, ac Ioquente. At quandoque etiam per umbilicum sutura enuntiabat rAut, si mulieres erant per partes Pudendas . Denum μηὸ or tali numine ait Origenes loco citato.
s. V. Vocibus Prophetarum jungendus est alius responsionis divinae modus, qui
fiebat per symbola, figuras, &enigmata sensibiliter oculis Prophetarum , & Sacerdotum obrata, per quae divina voluntas significabatur. Hae namque species non solum in imaginatione eorum formabantur 3 sed etiam exhibebantur potentiae visivae , ut ex signis exterioris affectionis in interioris signati agnitionem devenirent . Cuius modi aemulator existens daemon etiamnum hodie, dum occulta patefacit, figuras ostendit varias in igne, aere, aqua, terra, ligno, lapide , ferro, annulis ineantatis, phialis vitreis, pelvi aqua pleno, dum variis immi tuntur characteres, speculis politis, chrystallis, cribro forcipibus imposito, securi palo infixa, alii sque modis, de quibus postea 3 qui omnes ad expressam divinationem Pertinent, quando conceptis, &expressis verbis invocatur daemon.
s. V I. HIs adde somnia, quibus aliquando divina placita quaerebantur: ut proba
tur ex illo Saulis Samueli I . Regum eap. 28. alloquentis, Zc reddentis rationem: Quare illum suscitaverat, nempe, quia Deus eum exaudire noluerat, neque in manu Prophetarum r neque per somnia, quibus modis deficientibus tanquam ordinariis, ad extraordinarium suscitationis confugere coactus fuerat. Et in Scriptura sacra multa somnia reseruntur e non ex speciebus in anima reconditis: ut volunt Platonici: Non ex affectibus , de cogitationibus: ut dicunt Macrobistae : Non ex imaginativa, vel phantasia componente, & dividenter ut sentiunt Averroistae: Non ex constellationibus, ut putant Astrologi: Non ex vapo ribus, & pravis corporum humoribus, & assectionibus, ut tradunt Medici, qui inter se etiam dissident, volentes aliqui ipsa provenire ex corporis plenitudine , alii ex inanitate ipsius, alii ex antecedentibus curis, ut notat B. Gregor. lib. q. Dialog. cap. 8. & Pererius a d versiis su per si itiosas artes lib.2. eirea medium: Neque
x ndem ex daemoniacis fallaciis procedentia s sed immissa a Deo, modo terrentes
393쪽
3 s ci Disput. III. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
rente, & turbante hominem: ut Abimelech, &Laban: Modo hortante, & ineutante ad ardua subeunda 3 ut Gedeonem, &Machabaeum. Aliquando docente, di monente, ut Ioseph,&Magos. Aliquando revelante mysteria, sicut Jacob, &Danieli: Alias prsmonstrante futuram aliculus gloriam, ut Ioseph,&Mardoch ΞΟ:Alias largiente spiritum propheticum, ut Salomoni, & aliis. Numer. D. Ioel.2. Quae ut alvina, de a divino spiritu emanantia, sunt amplectenda, N. Observanda .
s. VII 6 Imili modo apud antiquos daemon per somnia consulebatur ab iis, qui primo
Ab Antiqius in vigilia illum invocabant: praemittebant seiunium, templa adibant, certo Vbist - modo, & ritu se componebant ad somnum, di dormiebant in pellibus caesorum animalium, ut responsa acciperent. Unde Virgilius: Pellibur incubuit srmis, sim nosque petivis. De quibus videndus est Caelius Rhodiginus lib.27 .antiquarum Iectionum east. Id .de Macrobius desomnio lib. I. His ita compositis apparere solebat daemon , variisque illusionibus deludere dormientes. Quibus quis non videat plures diversis temporibus saepius illaqueari, dum illis versipellis hostis somnia dormientibus insidiose
immittit,. ve I ad perturbationes animi ciendas, ut libidinem, . iram, odi iura, vinflictam, desperationem, vel ad occultorum, aut futurorum contingentium significationem s de quibus verum est illud Sapientis Eccles. 3q. Multor errare fecerunt somnia, eis exciderunι speranter in eis: ut re ipsa probarunt, qui super matrimonio ineundo statuam Veneris GaZensis consulis tes, a daemone decepti insomnis, ut refert Marcus historicus testis oculatus, tale contraxerunt matrimonium , quod
postea inter eos fieri divortia; aut aegro, tristique animo simul cohabitare, necesse fuit . . Plures alios refert Deirius lib.q. Di .mag.e.2.q.6. qui per somnia detuli fuere. Hi ne juremerito haec divinatio squae&onirocrita dicitur) per somnia a daemone immissa , ut illicita, & abominanda a Deo detestatur, ac prohibetur. L . I9. Nec observabiιisfomnia Sc Deuta. 8. Nec inveniatur in te , qui luoiret filium suum ore. Quom dolia se observet semnia. Qvj enim ex somniis sive a daemon immillis, sive ex naturalii φi t bus causis ortis futura divinat contingentia, quae pendent a libero arbitrio, . vel a divina.providentia, ut mortem.futuram alicujus, belli victoriam, i inimicorum extinctionem, cujusdam submersionem, suffocationem, capitis obtruncationem, ad dignitatem evectionem,uel alterius cujuscunque felicem, . aut tristem eventum,.& certo, insallibiliter eventura eredit, prout in somnio vidit, gravissim d peccat, ut mox dicetur in fine hujus articuli: cum non conflet ex quadam illuminatione animi,. qua Deus mentem sic illustraverit, tale somnium a Deo, vel ab ejux Angelo bono Iuisse immissum ..
. Ton est tamen denegandum somniorum ex naturalibus causis procedentium . . is; i5. L eatenus licitam esse observationem , de interpretationem, quatenus causaeriorum. quae naturales effectibus causae suae conjunctis sunt ad c quatae: si causa certa , &esse-Procedunx, ctum certum producat, somniorum praedictio certa crit: si causa probabilis, &tau' ' ' probabilem producat effectum, praedictio probabilis erit: si fortuito, fortuita, α fallax. Ideo si somniorum causam attendimus naturalem, duplicem invenimus , aliam intrinsecam somnianti, alteram extrinsecam eidem .
Intrinseca, Intrinseca vel est anima, quae dicitur causa animalis, aut ut quidam loquuntur moralis. Uel est corpus, quod vocatur causa corporalis, & ab aliis stricte loquendo naturalis. Intrinseca animalis est, quando somnia obveniunt de rebus , quibus cogitatio vigilantis valde suit intenta iuxta illud Salomonis Ecia. I. Mulist ror seguunturAmnia. Quae enim in vita frequentius homines usurpant,cogi xδΠxa- curant,
394쪽
Quanti sint, quoad Speculativam Divinatr. 3 31
curant, &vident; quaeque saepius agunt vigilantes, ea in somnis sic illis ut plutimum eveniunt. Ex quibus somniis sive bonis , sive malis potest quis observare, ut imposterum studia, exercitationem, locutionem, conversationem, vitamque suam melius, &securiit sinstituat. Corporalis vero causa intrinseca nascitura praesenti dispositione, ae temperamento corporis, quod vel inedia exhaustum vel crapula repletum; ves humore aliquo nimis praedominante aegrescit: vel alio interiore vitio laborat. Exinde vel pacata, vel turbida, vel multiformiter varia somnia nascuntur. Quibus enim prς- dominatur humor sanguineus, id est, sanguis citcopiosior, rosas somniant puni.
Ceas, crocum, hortos, convivia, choreas, complexus, aerem; volatum, &laeta omnia . Phlegmatici, mare, aquas, balnea. Cholerici, colores flavos, rixas, pugnas, occisiones: vulnerationeS, incendia. Melancholici, fumos, caliginem, tenebras, vagationes per Ioca sola, nocturnas oberrationes, tetra spectra, mortes, tristiaque
omnia. Quibus vesica humore plena, somniant de lacubus, fluviis, imbribus , de somniando nonnunquam impluunt ipsi super stratum . inibus dominantur sinceri, purique succi, putant in somnis volutari se inter Odoratos, suavesque floscu. Ios. Contra in sordidis caeno, cloacis, cadaveribus versari sese, quorum in corpore humores faetidi, putridique coacervantur. Quibus visci do humore assectae , obstructae sunt partes cerebri posteriores, illi comprimi, ae suffocari sibi videntur in somnis, quem morbum ineutam latini vocant. Unde Arist. desomno, O v ilia ait: Si Gmnia sunt ex bis, quisus eomponimurr tune suntsigna sanitatis: veI IUNmitatis secundum eorum differentiar. Hinc Medici hujusmodi semniis non parum juvantur ad dignoscendam corporis dispositionem. Qua notitia usus est Hippocrates de insomniis, & praecipue Galenus, lib. de praecetio, quod exsom. ducitur Seribbequendam, cum λmni albet alterum crus sibi factum lapideum, mox ea corporis
Parte paralyticum extitisse. . Extrinseca vero somniorum causa naturalis est veI aer ambiens, veI impressio , Extrinsera.
sive influxus corporum caelestium; a quibus dormientis imaginatio, seu phantasia movetur: exem. gr. Somniatur quis esse in aqua; quia aer , vel caelum influens est in proxima dispolitione ad pluviam, vel somniatur comburi: quia aer ambiens est calidus, di humiditate expers, vel coeli influxus est calidus, di siccus . Sicut enim corpora caelestia suo in materiam corpoream influxu varias formas lapidum , metallorum, plantarumque gignunt: sic influendo in phantasiam, quae Organis corporeis est immersa, posse e celestibus corporibus produci, vel saltem excitari , es componi species imaginabiles effectui 1 corporibus illis caelicis pro manan
ULtimus modus divinationis expressae fiebat certa verborum forma, certis car- 6IIminibus, descriptisque circulis, figuris,literis, aut characteribus a daemone permorin mediate, vel immediate acceptis, fere semper adhibito sanguine per homines mortuos a Magis ficte suscitatos. Nam cum per mortuos vivis apparentes Deus 'suam voluntatem saepius notam faciat; ut ex scripturis, de ecclesiastica probatur historiar hoc daemon aemulatus solet per mortuos suscitatos eo modo, quo supra
docui disi . I.n. 33. sua promere oracula, resque occultas, aut suturas Prqnuntiare. Quod divinationis genus neeromantia vocatum apud Gentiles summopere viguit .
. Fueruntque quondam apud varias gentes loca ejus usu nobilitata, in quibus a de- iunctis Oracula, &responsa petebantur, ut Avernus Campaniae locus , di Thesprotum in Epiro, in quibus manes ab inferis ad Superos vi magici carminis irrito licci conatu) accersebantur. Insuper, ut ex Apulaejo docet August. IV. icide Civit. Dei Diqj cl
395쪽
3 s et DispuLIII. De Maleficis, ut causa Maleficiorum.
Deies. In Boetia Amphieraus: In Africa Mopsus: In AEgypto Osiris i alibi
Gentium AEsculapius ubique evocati apparebant. Neso manas propria oracula apud sepulchra parentum mansitando captasse, ex Heraclide refert Tertullianus M. d. Anima. Et Celtas apud virorum sortium busta eadem de causa obnoctasse , Nicander affirmat. Et modo nullum divinationis genus tam est in usu, quam ciere daemones, qui se defunctorum parentum animas simulant, quo facilius inserant animis hominum profanos Gentilium errores. Sic enim nostri generis hostis vivis mortuorum terrorem immittit, ut eos tanquam sibi noxios, & terrificos variis superstitionibus placare studeant ν Aut tanquam beneficos, & sibi amicitia atque necessitudine cono unctos superstitiosὰ diligant, & colant: Aut tanquam beatas animas non humanis modo; sed etiam divinis honoribus prosequantur. Sic facit, uehomines putent, animas post mortem habere corpora, in quae migrare, seq. trans formare ad libitu possint; & ita inspirat errorem pythagoricum de transmigr atione animarum, quo fides christianae resurrectionis labescit. Sic persuadet, infernum non esse carcerem perpetuum, quo liceat aliquando egredi I nec adeo graves, &perpetuas esse pet nas inferni, sicut asseritur. Uel similes opiniones falsas, quas facile in hominum mentes instillatue clim se simulat esse animam parentis, co3nati, aut amici de iuncti. Quis enim non credat libentius, & promptius iis, quos diligit,&1 quibus se diligi putat, quam daemoni, quem quique naturaliter horret 8 Hanc
veritatem testantur D. Augustinus lib. IO.de σωι.Dra c. O .ae medio. D. Chrysolio-mus homil. 29δε Matthaeum, & alii supra relati dii ,.2. n. 362. ad quos remitto ieet
rem . Exemplis probat Cresperus lib.de odiosathanae disp. DEUM. f. X.
AD hoc genus divinationis reserendus est ritus magicus eorum, qui petunt
daemone, ut respondeat per caput asininum mortuum super prunas assum , ut prisci Germani solebant: aut caprinum, ut Longobardi: de quibus D. Gregor. lib.7. yy.T.or in Dialag. lib. 3.c. 26. O 28.ω hom. I. pertractat: aut per Caninum, cui in toto corpore nullus sit pilus niger, staturae mediocris, sicut hoc anno I 8. dum haec scribebam, secisse quandam anum Venetiis audivi ab iis, qui Canem a prehenderant totum nigrum, di sine ulla maculat ut ipsa praeceperat z cujus caput abscissum ei tradiderunt, quod ipsis praesentibus super prunas assavit, nonnul- Iis interim ad murmuratis verbis ad remedium praestandum, ut ipsa a jebat, quo possct dominum illius domus, ubi haec peragebat, ab oculorum aegritudine liberare . Aut tandem perhumanum caput adaemone hujusmodi expiscantur praedictiones: ut plures hodie, qui illa craniomantia utuntur. In his vero septem modis ad occulta, & futura praecognoscenda squi omnes , sicut&alii similes ad daemonomantiam , & necromantiam revocantur gravi Deum injuria assici, certum est. Nam siccum ejus hoste perpetuo initur societas,
ct ei tribuitur, quod proprium Dei est, nempe, futura Praecognoscere ι quod fieri non potest,nisi in divinae Majestatis contemptum cum tacita blasphemia, & evidentissimo periculo apostasiae a Deo, & damnationis aeternae. Huic nanque crimini ut plurimum, immo sere ordinarie alia crimina sunt coniuncta de quibus a Confessariis, & Iudicibus diligentissime sunt interrogandi ii, qui pacto explicito daemoni sunt addicti) nempe Idololatriar quando daemonem adorant cultu solius Dei, & caeremoniis ad ipsum solum ordinatis. Vel Idolodulia, quae contraria est virtuti duliae, qua coluntur Sancti; cum illum adorant solo Sanctorum cultu Pro Pxςr excellentiam suae naturae, discientiae ad habendum illum propitium. Apostasia: quando expresse abnegant Deum, Christi humanitatem, ejus fidem: re nuntiant Baptismo, Confirmationi, ac caeteris sacramentis; eaque conantur in se quibusdam caeremoniis extirpare. Blasphemiae in Deum, in Christi humanitatem, in beatam Virginem, in Sanctos omnes. Sacrilegium: cum in suis incantationibus
396쪽
Quanti sint, quoad speculativam &c. 333
utuntur rebus sacris, di interdum oleo sancto, &sacra Eucharistia. Luxuria tquando se cum daemone nefarie commiscent. Hypocrisis sacrilega, si intentio sit ad conciliandam opinionem Sancti, aut Prophetae. Scandalum: si ex hoc sequatur divinatio, & inductio aliorum ad credendum divinata; & juxta illa operandum . Damna proximorum in bonis animae, corporis, re fortunae: & alia abominanda crimina, de quibus tota secunda hulus disputationis parte late pertractavi. Sed p
tissimiim haerelis, ut confirmant SuareZ tom. I. de religione lib.a. desupersitis e.8. In.ar. usque adfinem, Lemus de Dolitia, O iure lib.2 c. 3. dubitatione s. an.27. queata 3o. ω e.44. dub. . u.27. ει Sanchez to. I. in praecepta Decalogi lib.2.cap.38. n.2σ. cum credunt, diabolum non subiturum paenas externas: aut non esse damnatum, & miserum: &eos, qui ipsi adhaerent, non esse damnandos: Uel ipsum aliquid posse absque Dei permissu : Vel quod saepius evenit in his divinationio us, s divinando
crediderunt, daemonem futura contingentia, quae a libero pendent arbitrior vel 1 divina providentia, certitudinaliter praescire, ac praenuntiare posse, uuia si sic rtune sunt haeretici excommunicatione prima in Bulla Coenae Domini lata contra haereticos ligati. Hoc enim modo quantum est ex se, tollunt libertatem a libero arbitrio; & voluntati, quaelibera est, imponunt necessitatem 3 3 utque soli Deo competunt, daemoni attribuunt. Quo errore quid pejus λ Ratio dictat. Nam sicut
voluntas humana non est determinata ad unum ι sed manet semper libera ad diversos, & contrarios actus producendos: sic eventus suturus ab ea procedens semper est indeterminatus, donec actus fuerit productus. Similiter divina Providentia necessario necessaria, & contingenter contingentia evenire sinit, teste August. lib.7 de Ciυ. Deie.3o. Rer, ait, qua condiuit, uec adminiην ι Deur, ut ear uenar proprior motus agare. unde secut ros se babet ad esse, ita se habet ad regnosci, teste Aristote-Ie, idcirco quae necessario eveniunt, possunt a creaturaleertitudinaliter praecognosci; sed quae contingenter, non nisi contingenter, & indeterminate praecognosci queunt. Nam si certitudinaliter possent praecognosci, certitudinaliter evenirent rite contingentia non essens contingentia, nee a libero arbitrio provenirent ι vel si provenirent, liberum arbitrium non esset liberum, quod implicat contradictionem. Solius ergo Dei est, huiusmodi futura contingentia certitudinaliter praelabre, cu)us Oculi S Omnia nuda sunt, &aperta , cum omnia praeterita, & futura illi snt praesentia, ut dicitur intra n.623. cum ipse solus noverit corda hominum e ut
ait Apostolus Adt. I. Romβ. ω ebria . Sic quae pendent a Deo nemo novit, nisi ipse Deus: ut ait idem Apoit. I cor.2. Nemo novit, quae sunι mi , ns Diritur Dei sui in ipsos. Quare dum illi divinatores credunt, daemonem certitudinaliter pra cire, de praenuntiare posse effectus pendentes a libero arbitrio, & a divina Providentia , tollunt ab eo libertatem ι & quod solius est Dei, daemoni patrono suo ascribere non verentur se illumque ut Deum omniscientem, ac sapientissimum suspiciunt, de venerantur juxta illud IDMe.qI. Annumiate quin ventura sint in futurum ,
O sciemus , quia Dii Uiis vos. Quo quid Deo iniuriosius, ae Reipubucae Christianae perniciosius p
Implieitam. π Mplicita divinatio continet Invoeationem tacitam, tacitoque pacto sundatur , A & dividitur in Augurium, & Sortilegium. Divinatio
Prima capitur ex sola inspectione dispositionis quarundam rerum absque alia ho-- 4 'minis actione: cum aliquis quaerit mediis indebitis, hoc est, a divina protidentia Auεurium ae ad hoc minime institutis, cognitionem Mit Deo reservatam. Nam hoc ipso, quod .Q i ,-- vanitates illas observat, tacitd velle censetur edoceri a daemone, qui se huiusmodi observationibus libenter immiscet. Fragm. Alexicacian. Z S. L
397쪽
3 s Disput.III. De Maleficis,ut causa Maleficiorum.
HIta autem inspemo dispositionis rerum, quae Augurium dicitur . vel Auseiacium: vel etiam Avigerium, seu Avigarium, considera tineis vel motum. latum, di numerum: Uel voces, cantus, dc nos: Uel figuras, colores line' '
Ex caelorum astris, &maximὰ planetarum ortu, Occasu, coniunctiori
sitione, varioque aspectu inter tum ad stellas fixas Genethliaet ii ditari ae Ita
cuiusque constitutione naturali, conditione vitae, matrimoniis, honoribus, opibus, infortuniis, inimicitiis, praelias, exilio, carcere, morte, aliisque casibus humanis pr' ': Caula ritura benignis, aut malignis constellationibus. Quod an iuste'. lieite. vel illicite faciant, mox anfra dicetur vel 9. 9squem. cruria2. ωώσει igne Pyromantam, seu Pyro opi prosperos, aut infelices eventus praecogno-icunt, si ignis in unam coeat pyramidem, aut varie dispergatur: si stet, aut et pilair si splendet, aut obscuratur: si extinguitur, aut Incalestit ι si calor eius intensus est, aut remissus: si ascendit, aut flectitur: ii faces cito comprehendit,auvlambit: si fumum inimam emittie, aut rarum: si assurgit tricuspis,&his similia :ut docet Glycas ex heodoreto, dc Sousa lib. I. c.46. ADor. Ex aere limitia rimantur Reromantici, Observando, cum tonitru Ionatorem aut breuiorem: acutum, aut Obcusum sonum editi fulmen ad levam se tetur nil RUt tur: spinra incolita in equitum, armotum, & animalium sorma apparentia τ α fulgetra conspiciuntur, quae iuxta illorum mentem dividuntur m bruta nulli rationi innixa, dc prorsus vana di fasidiea, ' aerussu sunLI uη li ria, vel consiliaria, vel pestifera: de 'quibus Plinius lib.2. p. a. SA. O lib.23. ωρ a. S. rhO.2.2.g. g.art Torre-d G He
IT, que se trifariam amplexantibus. Ex ictibus annuli de filo suspensi. &vasculi latera constitutis ictibus pulsantis. Ex colore, sono, motu, agitatione, & circumvolutione. Exspontaneo motu, cum pronuntiatis carminibus effervescit r sic UNnetus plures mulieres ad cognoscendum, an aliquis sit maleficio assectus, ponum super caput infirma mappulam plicatam, dc super eam vasculum aqua plenum , quae si spontaneo motu ebulliat, divinant, aegrum esse maleficio affectum, & aquam an cur pum, seu canalem proiiciunt: ut egomet audivi ab ipsis aegrotis, quibus talia Iue. unt adhibita . Ex guttula pariter olei immissa in aquam, in qua tanquam in heculo mira cernuntur. Ex nominibus inscriptis inpillulis, ct in eam conjectis. t cera, vel plumbo liquatis, de instillatis aquae guttatim, &figuris inde ortisse coniectare sutura jactant. De quibus S. Thom. a. a. q.9I. art.3. Antonius SOusal3b. I. cap.D. Aphaei orum, oc Deirius G s. magis. M . cap.2. ρ SIM. 2. Si vero hujusmodi motus, vel actus fiunt in vinos aut in vasculis vino plenis dicuntur Oenomantici, ut docet AZOrius lib.9. disti fur. morat. cap. Iq.
s. III. EX tWra Geomantici per varias punctorum protractiones, diversasque figuras
398쪽
Quanti sint, quoad Speculativam&c. 33 s
alvesse imagines post fusas ad Deum preces apparent, si puero impolluto onerantur : aut mulieri gravidae usque ad certum mensem: quae omnia repraesentant, deruibus fit consultatio: Hi ab aliis dicuntur Captromantici, seu Capriomantici . lityi taliomantici sua vascula chrystallina. Gastromantici suas phialas aqua plenas cum cereis accensis, ac vocibus obmurmuratis partim intelleciis, partim non
intellectis. Dactilomantici suos annulos ad certam caui posituram. Parthenomaniatici achaten in potu haultam ad explorandam puerorum, & puellarum virginit tem . Clidomantici suam clavem cartulis inscriptis circumdatam inscripto nomine furis, di sacrae scripturae libro alligatam, digitisque virgineis sustentatam, cujus rotatione furtum indicare putant ,susurratis quibusdam verbis. Coschinoma taei, seu Coscinomantici suum cribrum per forcipem suspensum , dc deseratione facta, seu adiuratione per ignota verba. Labanomantici thure igni addito felicem , vel abominandum conjectant eventum. Axinomaritici securi, vei ascia ama trun- eo, filoque suspensa perpendiculi more sub alicujus nomine, culpae alicujus reum agnoscunt, & ex motu lignificatur, innocensne, an reus sit: Alii dijudicant idipsum ex praedictarum motu in aquam prolectarum. Ceromantici facta evocati ne ceram perisnem in aquam decidere faciunt, ut dictum est numero priecedenti. Tephramantici ex cinere, additis exorci tionibus, & litteris in ipso cinere scriptis, quae in verba coalescant, suas divinationes exhauriunt. Tiromantici ex caleo. Onomantici, qui Zc Arithmantici, seu Arithmomantici praedicunt mortem aut vitam aegrotantibus, Prosperam, vel adversam fortunam , consideratis primis litteris proprii nominiῶ cum suis numeris, die lunae, aut solis, dictorum numerorum additione, &subtractione, ac residuo totius subtractionis, dc hoc fit per rotam, quam Pythagorae vocant. De his legantur Morius lib. Institui. m I. cap. IA. Mula lib. I. a r. c. o.
s. IV. EX herbis, &plantis, & fructibus Bolanomantici, verbenae, saIviae, lunariae, clis
tamaricis, seu myricae soliis, deramusculisconsignant quaerentium nomina , Herbis: &α quaestionem agitatam, atque ab eis turis, vel rei futurae cognitionem petunt . Pi M. Chapnomantici grana sesamir vel papaveris nigri in ardentes prunas iniiciunt 3 deinde surgentem fumum observant. Critomantici ex tritico, & ordeo ea, quae ab aliis ignorantur, enuntiant. Das mantici ex Iauri foliis cum fragore obstre remibus. Sycomantici fici solium pro basi suae divinationis habent verbis necis mantie is solium hoc imphiltratum. Ita AZorius is eis. Musa - . lib.I. e.ω. Expiscibus Icothiomantici, precibus quibusdam additis, sumpta esca suas per- Piscibus.ficiunt alvinationes ι ut antiquitus in Dina fossa, & in fonte Apollinis apud Miras, de apud Syrrhum vicum fiebat: qua divinatione usi sunt Polydamas bello Trojano, di Tyresias Thebanus: ut referunt Caelius Rodigin. M.7. e.2O. Plinius lib.9. ωρ. 1σ. ω lib.ga. ea. & PIM.tib de industria animalium. Ea mibus Ruguristanta, dctam varia praecognoscebant sive oeculia, sive fu- εν-b' tura, ut nulli ex divinis apud veteres ipus aequari viderenturr cum ob omissum
augurium Romani P. Claudii, de Lucii Junii bello Punico primos de Flaminii bello Punico secundo clades accidisse putarim: ut tradunt Cicero lib. I. da diet mrione, Festus iuPuti, or in ossinam, Polybius sibi x. de Valerius Maximus lib.I. capcl. Isti vero suas praedictiones sumebant ex garritu, volatu, dc tripudio avium, quarum aliae funebres: aliae cliviae: alia arculae . aliae remores dicebantur. Diligenterque notabant, si negligerent cibum o si avidὰ depascerentur, si aIiqua grana rostro deciderent, Et retram serirent. Quem sonum puIs edebat cadendo: Ex quibus vel secundos, vel sinistros eventus praedicebant: ut raserunt Gellius sibo. o.& Plinius lib. Ici. eap. I 3. ωI8. Idcirco dicitur Augurium, quasi Αvigurium zst Migerium, ves Λrigarium: quod nuncupatur etiam Auspicium. Nec est alia
399쪽
3ues Disput.l II. De Maleficis, ut causia Maleficiorum.
differentia, nisi quod Augurium dicit cognitionem habitam per auditum : Auspicium vero pervitum et ut d ozet S. Thom. a. a. q.93. mT. 3. O T. Torre, &SOusa lib. I. hor. 9. cum utrumque denotet Augurum Praenotionem , quorum stultitia
refellitur ab Uvimpina lib. de diυinatione cap.3. q. O IO. s. V. sis T X quadrupedibus Auspices seu Augures etiam suas praedictiones aucupaban-
Quadrupedi. tur, quae auspicia pedestria vocabant, di sumebant ex lupis, leonibus, simiis,h ' canibus, arietibus, asinis, capris, vulpibus, mustellis, ut probatur a Tiraquello ad Alexandrum ab Auxandr. lib. D cap. I. Sed praecipue exanimantibus, quae in laetificiis offerebantur, ut antea dictum est. Unde Haruspicina nomen accepit . Non enim ab observand is horis dicitur, ut dicunt quidam ; sed ab haruga veteri vocabulo, quod juxta Donatum, hostiam lignificat. Ex hominibus quid praedictionum non hauriunt ex homine nascente, crescen is II te, vivente, &mortuo isti homines irrisores ρ Sinascitur, Omphalom antici Peruominὲbu . nodos umbilico adhaerentes coniiciunt quoties puerpera 3 &quid postmodum p
ritura. Amniomantici ex colore rubicundo, livido tegiminis. & involucri, quo caput infantis, quasi galeatum tegi Lur, fortunam ejus ariolantur 3 de cujus vanitate legendus Levinus Liricaeus lib.2. de occult. narur. mirae. ev 8. Si crescit ronychomantici, seu Onimantici ex ungue pueri impolluti oleo, ac fuligine illinito, de solem versus obverso, ac varia repraesentante praedicunt. Si vivite Chyromantici ex inspectione linearum in manibus. Pedomantici ex signis pedum . Nothomanti ei ex dorso. Spatula mamici ex lineis, &signis in scapulis, seu a mo reperiis . Meto poscopi ex vultus, dc frontis lineamentis. Physionomici ex totius corporis statu, de dispolitione futuros eventus enuntiant. Si moritur An- tropo mantici ex hominum occisorum fibris, visceribus, alvisque dissectis mulierum gravidarum: aut puerorum corpusculis suas praedictiones rimantur. Hac usus est divinatione Heliogabalus, monitrum, non homor usus etiam Iulianus Αρο- stata, qui gravidarum alvos exsecabat: ut Antiochiae , &Carris deprehensum, testantur Cedrenus in Annal. dc Theodor. lib. 3. ca I. Oaa. Aliae innumerae superstitiones includentes pactum cum daemone, quae fiunt per verba, characteres , acres aliquas naturales applicatas ad curationes, & effectus mirabiles dignosci possunt, consideratis regulis a S. Th. traditis a. a. q.96. quas late exponit ibidem Raphael de la I orre per multas disputationes. Sed de nos latius de his disputabimus Inlia tom.2. di 't. I. in sine. Fere autem omnes praedicti divinationis modi si concurrat aliqua ex illis conditionibus positis supra n. l. ad divinationem cae plicitam sunt reducendi.
f. VI.618 s. e. TTI autem omnes praedictionum modi, de quibus latὸ AZorius ΓΗ.9. dissim.
Quomodo II Moral. ἁ cap. I 2. ad 24. & Detrius M.A. di uis magis. non aequaIiter I sed -ς ος xv t alii vi alii licii Er alii illici id exercentur. Certum enim est, ut bene Lessius dOcet lib. 2. ev.M. dub.7. desupeusiιione, haec omnia non inspici tanquam causas, aut effectus eventuum futurorum. Non ut causas. Nullus enim Chyromanticus, aut
H xuspex illas sic accepit, & intellexit. Qiram enim vim ha bere possunt in tales eventu Non ut effectus ; quia illa eventus praecedunt 3 sed ut signa instituta, di directa ab eadem causa, aqua praedicti eventus proveniunt. Quare luste, licite zaut illicite exercentur, prout vel a peculiari directione divina: vel a causa sola na ruit . turali, Vela daemone procurante proveniunt. Si certum sit, aut etiam probabile, aliqua signa provenire a Deo; vela singulari
ejus Providentia dirigi ad aliquid praesignandum 3 justum est, ex illis praedictio
400쪽
Quanti sint, quoad speculativam &c. 337.
nem papere. Sie Iris signum est non amplius delendi mundi per aquas Genes est. Columba deferens ramum olivae virentibus foliis signum erat, Deum esse placatum, dc exhaustas aquas diluvii. Exercitus visi in aere inter se pugnantes, &C metes in forma gladii apparens super urbem Hierosolymam, signa erant ventuia Ne cladis per Reges Graecos tempore Machabaeorum: de ultimi excidii status iudaici tempore Titi, Sc Vespasiani. Quard juste praedictio ex illis capi poterat; eum Deus haec ita institueret, ut talia significarent; & videntes occulte inspiraret ad impendentia mala praecavenda: ut in lib.2. Machia. e. s. & ex Iosepho lib. . debeialo fuciateo resertur. At rarissime talia signa videntur i & superiora , quae tam multipliciter ex creaturis capi diximus, ad hanc speciem reserenda non sunt. Si tamen daretur aliquid simile praecedentibus, & certo constaret ex divina procedere Providentia , quis non concedat , juste ex illo futurum aliquod bonum, aut malum eventum coni ici, cum ad hoc fuerit a Domino praemonente inititutum p
SI vero hujusmodi signa, ut naturalia inspiciantur, licitum est ex illis prae- ,
dicere omnes eventus, qui ab illis ut a causa naturali proveniunt: aut abeas sequi solent. In hujus naturalis conjectationis classem refero quaecunque causis naturalibus vere innituntur; vel saltem eas non improbabilicer omnino praetexunt : cujusmodi sunt agricolarum, pastorum, nautarum, a rchitectorum, medicorum', 'Chiromantarum, metoposcoporum, Phyilonomorum, altrologorum , 5c altro
Astronomi enim, quorum scientia astronomica nititur universalissimis veris, & Astronomiὲ incommutabilibus principiis, ac velut theorica, ides , speculativa agit in univerialide astris, videlizet de eorum quantitate, mensura, distantia, de situ, motu, &cursu, de aspectibus , de eclypsi, de pol is, de hemispheriis, de circulis excent ricis, Acconcentricis, de epiciclis, de retrogradationibus, de accessibus, de recessibus,& de aliis similibus ad astra,& eorum motus pertinentibus, licite possunt ex siderum aspe diu,& motu futuras Solis, aut Lunae eclypses, ac caeteros universales illos artis suae
eventus juxta canones suae scientiae ςerte praenuntiares quia ad horum inferiorum enfectus concingentes non se extendunt nec ad conclusiones de fide, ac de moribus descendunt 3 nisi tamen vel supputatio, vel initrumenta eos fallant: ut docet Dellai di uisaneta6.e. I. s. VIII. s.
Strologi vero, quorum astrologia est veluti praxis respectu theoricae astronomicae; quia agit de astrorum effectibus, influxibus, ac proprietatibus , λω . .ὶ cive possunt ex altrorum, ac planetarum cursu, motu, &statione varia conje- Ast vivsu'ctare iecundum ea, ei rea quis versantur. Si enim respiciant syderum revolutiones, licite possunt aeris salubritatem, annonae pretium, puta, abundantiam, via Carizatem, tempora ad plantandum, seminandum, &scindendum apta, ventosa
tempestates, terraemotus, pestilentias naturales tam in hominibus , quam in j mentis, & alia id generis naturalia praenuntiare ut testatur Thomas Garzonus in sua Platea universali, ubi de Astronomis, de Astrologis dissic u 39. dummodo haec necessario eventura non praenuntient ι sed contingenter, Ac cum sormidine oppositi. Si autem hominum nativitates considerent, licite hominum inclinati Mes bonas, aut malas conjectare possunt, & dicere, se suspieari hunc, vel illum Puerum fore talem, & ad talia vitia, aut virtutes inclinatum: & isti appellantur Genethliaci. Si tandem attendant electiones: quid in singulis rebus consulto , di utiliter faciendum, quid omittendum, quando aedificandum, quando navias udum , equitandumve , quando egrediendum , manendumve domi 3 denis Ero . Ala achon. Z. 3 quo