장음표시 사용
101쪽
Trae'. I. Disp. III. Art. III. SQ. I. Quaest. IL
Extra controversiam igitur est crucem
Domini Constamini tempore Hierosolumis quaesitam , & inventam fuiste , quidquid
haereticorum more obganniat Salmatius epist. I. de cruce , ubi hanc narrationem
quasi fabulam ridet: at nisi crux Christi
veneratione , & honore digna esset , nec Helena , ut quaereret eam divina inspiratione mota , nec peculiari Dei providentia ipsam adinvenisse diceretur, nec inclus praclara inventione Deus miracula edidisset, ut illa a latronum crucibus di sterneretur. Quod enim Ambrosius supra
laudatus, & Chrysbstomus homil. 8q. in
Cap. lv. Joan. amrmant crucem Christi ex titulo fuisse cognitam , non est argumcntum ad illam notitiam non suis opus mi Taculo ; nam , ut narrat Resinus ob. I 2. Bistoriae cap. T. aderat quidem dc titulus ,
sed ncque ipse satis evidenter prodebat signa patibuli . Hie iam humanae ambiguitatis incertum divinum flagitat testim nium 3 quod quidem hac ratione videturbatelligendum , vel quia titulus etiamsi juxta crucem Domini repositus esset . forte non crat amx iis, vel quia licet assixus esset, tamen dubium esse poterat, an malitiose a Judaeis esset mutatus, ut inde deciperentur Christiani, mi aliquando desostas cruccs inquircrent, & invcnirentia Eandem veritatem suis oraculis firmant M. Patres, imprimis vero S. Ambrosius, qui cum plura elegantissimc dixisset in illa oratione stinebri Jheodosii Imperatoris describendo historiam repertae crucis, & inventricis pietatem mirum in mocrem e
tulisset, postea de adoratione crucis istius ita meminit; sapiens Helena , quae crucem in capite Regum elevamit, ut eruae christi in Regibus adoretur Et mox Judaeos ita
Conquerentes introducit: Nos crucifiximus, evem Reges adorant. Nec obstat, quod ibidem dicat, Helena Regem a soravit, aros Manum φ nam tantiim significat Helenam non adorasse veram crucem more Gentili, qui,
ut intelligitur ex eodem S. Ambrosio lib. 3. epistolarum epistola a. luxum esse Deum, de ita illud colebant: at Helaria non ita , sed Christum in illae cruce appensum , tri crucem illam propter eius
contactum ad Christum, vel quatenus suerat salutis nostrae instrumentum, adorabat. Eandem veritatem mirifice commendat
S. Chrysostomus plurimis in locis, maxime vero homil. 6I. ubi inter caetera eximia, & mirifica, quae in crucis commer dationcm prostri , haec de uerae crucis ligno commemorat: Iliud ipsum signum, inquit, in quo sanctum corpus est extensem , eme fixum, quaηto omnium stadis expetitur PItaque multi exiguum ex eo frustum adepti .avνο ineluctηtes viri pariter , ae faenunae de
ego sus sis pensant, idque arx menti Acababent .
Hieronymus in epithaphio Paulae: Pri
strata, inquit, avte crucem, quasi pendente Dominum cerneret, adorabat. Et epistola quam ad Marcellam , ut commigret B
thleem, scribit: Ergyne priralla dies, quando nobis licebit speluncam salvatoris intrare. in sepulcro Domini fre eum sorore, flere cum Matre, cum istis drande lambere signum p quo significat assectum animi cum ligno testi ficante summam aliquam excellentiam esse in illo ligno , & proinde adorationem deberi , quatenus dc notat fingularem aliquem fructum percipi ex tali actione exercita ciet ca veram crucem languine Christi Domini per unistam . Idem etiam significat in epitaphio I aulae cum de eadem ait: Iσ- gressa sepulcrum re urrectionis, osculabatur Ia-ρiaem. Et idem Apologia 2. contra Ru
finum ait 3 D adorasse praesests Cisisti Domiani: cujus tamen adorandi ratio habet c
iam locum in Christi cruce : Quaproptet exponens illud Psalm. 98. Adorate scabilum peduin eius, ait illa etiam de cruce D
mmi int uigenda. S. Hugustinus lib. 22. de civis. cap. 8. reo fert partem sanetissimae crucis ex calvariae monte ire Africam adductam musta patras se miracula: hinc in crucis laudes, & en cornia passim totus cstunditur: maxime vero se: m. de Laude Crucis , Ze in Psalm.
ICI. dc serm. IJo. de Icmpore, ubi Gru cem ntiirum in modum extollit.
Similiter S. Paulinus Noranus Episcopus
cpist. II. Severo sulpicio han tortim reli quias postulanti mittere se respondet euatra particulam de tigno druinae crucis, quod, &sequenti epistola repctit , cujus occasionulacri illius ligni praestantiam commem rat 3 ubi etiam narrat historiam crucis ab Helena repertae, stibjicit, narratque quantum illud lignum sacrum in honore habutum fuerit Hierosolymis: inquid, Eρiscopus urbis eius quotannis eum Pascha Domini agitur , adorandam populo Princeps
ipse venerantium promit, acque alteram diem,
quo crucis ipsius masteritura celebratur , im ,
102쪽
De Veneratione Crucis Christi Domini. 9
mae saeramentorum e fa est quo quoddam sacra Iumnitatis insigne prosertur : nisi interdum resimo Funi Hulent, qui hae tantumeausa itu peregrinati advenerint, ut sibi eius
revelatio an praemium Anginquae peregrinati
nis deferatis , quod solum Episceti beneficio
eatineri fuerit , cuius , ων tanIum munere de eadem ervee , baee -nuta saeri ligni ad
magnam fidei , devotionis gratiam baberi
dolor : quae quidaem eruae in materia insensata vim vivam tenens , ita ex illo tempore snnumeris pexe quolitae hominum votis li. Dum suum commodat , ut detrimenta non
sentiat , is, quasi intacta permaneat : quoti-ἀὸ dividuam sumentibus , o, semper totam veneνantibus : sed istam imputribilem virtutem , is indetroιlem soliduatem de illius Wo-1ecto carnis sanguine bibit, quae passa mortem
non vidis corruptionem. Veni miraculum II
cri illius ligm quotidie sine ulla diminutione abradi soliti , commemorat Cyrillus Hierosolymitanus Cathechesi Io. Lignum , inquit , sanctae erueis testatur nempe Christum esse Deum quia bosuaue apud nos cernitur, is per res, qui eum Ade particulam
ω illo capiunt , totum illine orbem terrarum Ioe complevit . Ut hinc discant haeretici , cur tot in locis olim servabatur, hoelicque inter sacra habeamur leti venerandae illius crucis particulae, ut si colligerentur omnes, jungerenturque simul , earum multitudo crucis dimensionem excederet.
Vere igitur Rusticus Diaeonus in dialogo
contra Acephalos, ait: Clavus quibus cou-Dui est Cnristus signum venerabilis
crucis, omnis per totum mundum Ecclesia
a me ulla contradictione adorat. Cui similis est haec Joannis Damasceni sententia : Mimum , inquit , pretissum rei a muris Δ-seum, is meaerandum, in quo semetimum is sacrificium 'o ηὐιι obtutit CDristus , tamquam sancti corporis, is sanuinis ι u socii catum ; meritὸ est adorandum , nec- non clavi, laηcea , vestes, is saera illius babi-raeuia , cuiusmori sunt praesem . spelunco Golgotia, crux, vivificum se labrum.
Seeunda pars eiusdemconclusionis, nem
pe quod vera crux Christi adoranda sit cultu Iatriae respectivae , constabit ex dicundis , ubi probabimus Christi, & Sanctorum imagines adorandas esse eodem cultu respectivo, quo sua prototypa; nam aut lignum VeIae crucis, in qua balvator pependit retinet formam Crucis , aut non habet illam
fguram L Si pri in inra , certum cst, quod FGrilen TMM. Tom. VIII. quando apprehenditur ab adorante , tam quam imago Christi in illa patientis pro nobis , adoratione latriae respectivae adoranda
est propter habitudinem , quam habet ad
Christum. Si secundum, cum ut sic apprehendatur ab adorante , tamquam habens specialem excellentiam fundatam in eo , quod Chi istum tetigerit, eique fuerit instrumentum nos redimendi, cumque haec excellentia Christum respiciat tamquam sontem, a quo emanat, licui Christum adoramus
latria absoluta , ita lignum illud salutiferum adoramus latria respectiva.
Ofieiunt baentiri primo : Quod non est ex fide , peccatum est , ut ait Apostolus ad Rom. I . sed adoratio crucis fit sine fide ι siquidcm illius adorationis nullum exemplum, aut praeceptiim legimus in Scriapturis: igitur, &c. Respondeo primὀ: Mentem Apostoli noncsh, ut supponunt haeretici, opus iuuit esse peccatum, quod non Procedit ex ea fide,
qua sumus christiani, & quae nobis divinitus revelata sunt credimus: sed ita Ap stolus fidem sumit pro fidentia , seu per suasisne , qua quis putat aliquid sibi esse Iicitum : Unde sensus Apostoli est, illum
peccare , qui agit contra dictamen conscientiae, ut amplius dicemus agendo de fide, & gratia sanctificante. Respondeo secunia , negando minorem nam crucem esse adoran)am est de fide determinata in v II. Synodo G nerali , dc perpetua traditione ab ipsis Apost lorum temporibus ad nos usque propa
ot: Si crucis adoratio ab Apostolis ad nos usque esset propagata , talem ipsi impendi flant adorationem Apostoli , aut na1centis Ecclesiae Fideles: at numquam legitur ab eis, aut adorata , aut in nonine, imo potius an contemptu habita , quippe cum ad annum 3 . sub terra defossa lacu rit : igitur illa traditio non videtur ab ipsis Apostolis ad nos dimanasse. Res ηδεο primo, argumcntum hoc viti sum esse, & sophi ilicum utpote a neῖa tione, quod haereticis familiarissimum, 1 utile tamen, & inane cne debet, ut communiter docent Dialectici. Secunia, dico non omnia opera bona,
quae secerunt Apostoli sacris litteris esse
Tertio, supposititium , & gratis cons-ctum, quod crux ipsiis δε postolau n tempori-
103쪽
hiis patenter hominibus proposita suerit :imo longc probabilius illo ipso Christi de
Cruce depositionis die, aut non ita diu post, cruces illas tum Christi, tum duorum Iatronum a Iudaeis in terra fuisse de itis. Dexique , Luantum honorem cruci impendendum judicaverint Apostoli, colligere licet, non sollim ex historia passionis1. Andreae, qui summo a flectu , & ingenti
animae exultatione, ac veneratione paratam
sibi crucem salutavit : sed etiam ex eo , primis illis seculis, quibus haeretici Eccle, sam floritisse in puritate iniurinae non denegant, vera crux apud Fideles fuerit insurrmo honore, ut constat maxime ex iis, quae reseruntur de inquisitione, & inventione sanctissimae crucis ab Helena.
Urgent. Centuriatores centuria q. cap. IO.& cum eis impius Salmasius, aliique plu-1imi haeretici historiam illam de clucis inventione inanem esse fabulam. Idque probare nituntur hoc maxime argumento, quod Eusebius historiae, ac vitae Constantini u- Iatissimus , ac peritissimus scriptor , non meminerit istius inventionis, quod tamen celibre admodum fuisset ipsi Constantino, ejusque matri, hoc autem ipsum, aut ignorasse Eusebium, aut incuria, seu oblivi ne praetermisisse verisimile non est. Respondet AIanus Copus dialogo q. Pri-mὸ, hoc genus argumentationis a negati ne nil concludere. Secunia , etiam Eusebium meminis te illius inventionis crucis nam postquam 3. ob. de vita Constantini cap. 2S. narravit quomodo impii Gentiles: de Iudaei, ut obliterarent memoriam sepulchri Christi illud sordibus aggeratis , extructoque secrario Veneris, & illius statua Iocata. ubi Crux fixa fuerat, profanum facere studuincnt, Cap. 26. narrat qualiter haec omnia fuerint a Constantino sublata. Et c. aT. apparuisse sacrum Christi Domini se-Dulchrum, de tandem c. 29. resert Episto-Iam Constantini ad Macharium, quae incipit in haec verba; Tanta servataris nostrι
erga nos benignitas declarata , ut nulla tam
accurata dicendi ratio, vis β, qvis praesens miraculum post explicare r Nam ut in signe isiud sanctissimae illius passionis monumeniarum, quoa terrae visceribus abitum ret, tamiaque mutiis annorum convcolandus Jam aelitui si Iet, tune illucesceret servis Dei, cum issi bose devicto in libertatem essent madicati: om-
nem proferi bominum admirationem si μperat. Haec Constantinus, ubi licet solius pepulebri meminerit, tamen ibi absconditae etiam caeterae Passionis Christi reliquiae facile sunt intelligendae. res adde, quod Eusebius in suo Chronico ad annum Domini. 32S. peculiarem inventionis Crucis Christimentioocm fecit, quam sine ullo prorsus fundamento, & sola haeretica, omnia pro libito negandi, aut assirmandi libertate , asserunt Centuriatores a posterioribus sui Dse isti Chronico additam.
Ob ieiunt secunia: Si vera Cnristi Domuni crux estet adoranda latria respeetiva , maximc vel propter contactum, quem habuit ad Christum in ea suffixum, vel quia
fuit instrumentum nostrae reparationis. Primum dici nequit, alias beatissima Virgo, quae per novem menses gestavit Christum in utero , potiori jure deberet adorari latria; squidem contactus illius ad Christum fuit naturalis, & diuturnior; contactus vero Crucis violentus fui & brevi tempore duravit: hunc tamen cultum Virgini Dei parae tribuendum negant Catholici Doctores. Non etiam secundum , alioqui lictorum, & crucifigentium manus pari ratione essent adorandae, quia fuderunt Christi sanguinem in pretium nostrae salutis. Confirmant . dii contactus ad humanitatem. Christi, lassiceret, ut aliquid adoratione dignum existimaretur , consequens esset ,
quod aqua Iordanis, qua Giristus fuit bapti-Zatus, item terra , quam pedibus calcavit,
ama, cultiiumphali apparatu Ierusalem intrans insedit: similiter Cathedrae, lectuli , mensae , de alia id genus innumera, quae Christi Domini tactu nobilitata sunt,esic ac eadem latria respective adoranda: imo de ipsum imputissimum osJudae Araditoris, quo
deosculatus est Christum, nec-non Zc manus Malcbi, quae eum colapius Caedit, a impiorum carnificum manus , qui tot diis ris tormentis ipsum in passione laniaverunt, cadem ratione forent adoranda latria, quod Catholicorum nullus admittet rigitur nec tali cultu Chiisti Domini crux
est adoranda. Respondeo ad argumentum , crucem esse adorandam latria respectiva, ob utramque rationem in obiectione rositam. Ad id autem inconveniens, quod deducitur ex parte
Virginis, dico quod si res ex aequo librc-tur, non abnuerem illam esse capacem ad inrationi, latriae respectivae,ob diuturnum illius
104쪽
De Veneratione Crucis Christi Domini. os
contactum ad Christum, & ministerium ei exhibitum pro nobis redimendis . Imo id ei majori titulo convenit inquit Isambertus disp. s. ad quaest. 2 s. art. I. ex Chmineo in commentariis ad cap. ia. lib. de fide orthodoxa S. I amasceni j quam verae cruci , clim nobiliori' modo utrumque hoc praestiterit; siquidem illa modo vitali tam in genere naturae , quam in genere morti, ad id concurrit 3 Corpus enim christi formatum est ex purissimo ejus sanguine ,
de oportuit, ut suum praeberet consensum, quo Deus Incarnationis i sterium in ea perageret e lignum vero crucis tantum concurrit ad nostram Redemptionem , ut quill mortuum, Ad per modum altaris, in quo hristiis seipsum tamquam victima materno patri obtulit. Cur autem beatissima irgo colTmuniter non adoretur cultu latriae, dicemus articulo tertio. Ad confirmatisms particulas respondeo sigil-
Iatim . Primῆ quidem , quod 1 pectat , ad aquam Jordaniis , quod si haec eadem numero , quae Christum Iavit , 8e in igitfuisset asservata , & ut talis certo esset cognita , revera possct ob ejusmodi contactum adorari, secus vero de caeteris aquae Jqrdanis partibus, quae cum Christi humanitatem non tetigerint, tali adoratione non censentur dignae.
Quantum ad Asinae pullam, cui Christus insedit, respondeo, quod etsi adhuc siibsi-
fleret, non esset adorandus: Tum quia climnon haberet proprium dominum , deputabatur communi hominum usui e Certum est autem , quod res illae, quae post contactum ad Christi Domini colpus communibus usibus perviae sunt, cxindc cessint esse sacrae, nec ex illo contactu mutuatam excellentiam conservant ; quippe secundum morylem hominum aes imationcm non habent amplius peculiarcm ordincm ad Christum, quae tamen singularis habitudo sola in eis esset fundamentum respectivae ejus adorationis. Idem dicendum de iis omnibus, qt: ae Chlisus Dominus tetigit, 3c postmodum communibus usibus mancipata reliquit.
Adde quia caveri deberet illa Asinini pulli adoratio , quamvis nullis aliorum usibus p Christi conlaetum deservisset, propter suboriendum scandalum, de irrisionem in- ignorantium; non enim satis est ad hominis institutum , quod bo-''m iaciat, sed requiritur praeterea , ut istud bene, & decenter exequatur. Iuvat hic attexere, quae Ionas Aurelianensis in praefatione libri secundi de cultu
imaginum reponit adversus Claudium Taurinensem eandem objectionem effuti ntem Iubi cum dixisset, fle retulisset varia eri comta , quibus Apostolus cel brat Ch isti Domini crucem , subdit : Quibuη ver- is bis quam sit ab stirila aselli tui , & vi- is vificae crucis nostrae comparatio, aperte is comprobatur , 8e cunctis Christum ve- is raciter colentibus manifestum habetur. ,, Neque enim, ait idem Apostolus, quod ,, Christus asello tuo principatus, &po- testate, tenebrarum harum, quae spiritua- ,,lia nequitiae in coelestibiis , sed cruce in eas triumphans deviceiit. Asellus itaque is tuus, Claudi, rudit fame, aut lupi ter- orore stimulatus , Crux Christi purpu- ,, reo , pretiosoque sanguine ejus rubet , is in qua vitis vera pependit, ex cujus , , botro stirps crucis coruscae rutilat, qua- , dratumque orbem suis sacratis quatuor ,, cornibus circum vel, & fidelium fron- , , tibus defixa procul ab eis propcllit dae , , monum 'aestigias . Nam si istac non ,, asinum ad jugulandum futurus ipse ho- is stia, sed ligna portavit: nec utique ve- is rus Isaac noster asellum tuum, sed cru- iscem baiulavit, futurus ille salutifera ho- is stia Patris Quantum autem ag os Iudae proditoris , manum 3 alibi, Zc carnificum ι respondeo quod cum illa membra fuerint hominum iniquissimorum, cle cum Levitia, ac c'ntumeliis Christum tractantium , potius contraxerunt maculam , quam sanctitatem ex illo contactu Christi Domini corporis; quippe contactus ille , utpote contumeliosus , aut cruentus, grande peccatum erat. Unde tantum abest, ut propter contactum istum illa impiorum hominum membra dipnitatem aliquam mutuata fuerint, de existimata, ut digna aliqua veneratione , quin imo ut sacrilega , & prosa-na , erant cxecranda.
Obiiciunt denique: Filius erga Patrem am re, & veneratione flagrans, non existimaret honorandum patibulum , in quo ejus contumeliosa morte fuisset extinctus et
sed Crux fuit patibulum, in quo Christus
nostrae salutis parens coptumeliose , dccruentc obiit: igitur tantum abest, ulce statur a Fidelibus Christianis venerandum, imo potitis apparere dcbet execrandum. Doinguo ma rem : Filius non colit, neG
105쪽
roo Traist. I. Disp. III. Art. III. Se t. I. Quaest. II.
honorat patibulum, in quo Pater, ob pro-
Priam culpam contumeliose extinctus est. Concedo: non deberet illud honorare , si Pater istud patibulum voluntarie elegisset,& assumpsisset tanquam instrumentum congruum, tum ad conciliandum sibi honorem, & gloriam , tum ad Patriam a captivitatis jugo liberandam : tum denique ad filios ipsos perpetua felicitate, & omni
bonorum copia donandos, nego: haec autem Omnia per crucem evenere; siquidem ipsi met chi istus per crucem erat sublimandi's, ut testabatur Ioan. II. ubi de sua morte sermon in faciens, ajebat : Nunc
iudicium s mundi, nuηe Princeps bHus mundi ejicietur foras. πο si exaltatus fuero arerra, omnia trabam ad meipsum: Me autem
dicebat , signi ans, qua morte esset moriturus. t ndu I iicar et q. duobus Discipulis in via ait: Oportuit pali C,sum , O, ita intrare in gloriam suam : Similiter per crucem nos a daemonum juso liberavit, nosque aetcrno Patri reconciliavit, ut significat Apostolus ad Colo R. I. In ipso complacvit omnem plenitudinem inhabitare : O, per eum reconciliare omnia in i um pae cans per
sanguinem Crucis eius, sive qua in terris, FNe quae in caelis sunt. Hinc praeclare exclamat S. Augustinus is sermone de laude Crucis , O Crux quaeis Deo hominem conjunxisti , & a. domi se nio diaboli captivantis magnifice segre-ri gastis O Crux, quae humano generi pa
,, sionem Salvatoris mundi, &. redempti is nem captivitatis humanae, vera comitanti te fide semper repraesentas incolumem se O Crux, quae quotidie laudes imi nacuis lati agni Fidelibus dividis Apostolis, &M dira serpentis venena poculo salutari deis pellis, atquc romphaeam paradisi signari tam credentibus une Pntermissione reis stringist O oux, quae quotidie pacem
M terrenis cum cces estibus operaris, &Me-M diatoris mortem, qui de mortuis resurri rexit, de jam non moritur: aeterno Pa-
,, tri Ecclesia pro filiis satagente tedulo,, reparas, dc Iegatione felicissima renori Vas, & reformas grande, Sc profundum is mysterium oucis, de ineffabile , atque ,, inseparabile vinculum charitatis i Peris crucem ad se traxit omnia Deus. Hoc
,, est enim lignum vitae , quo destru tum is est mortis imperium. Haec S. Augustinus.
CRucii egi ei vel picta , vel ex qualibet
materia formata est digna aliqua adoνα- iisne . Haec est de fide determinata in P. yynodo actione 7. Probatur primo ex constanti, perpetuaque traditione, & praxi, quibus aperie constat effigiem S.Crucis sive pictam, sive ex qualibet materia fabri. catam fuisse honoratam, ut testis est tertulliantis pluribi, maxime vero in Apolo gelico cap. 16. ubi ait: Ivi Crueis nos reis Igiosos putat, consectamus erit noster eum lignum aliquod propitiatur , c . Quibus significat Cnristiano suo tempore ciueem venerari : unde ,cntilibus id objicientibus Christianis, quod lignum adorarent , id non denegat, sed 'bidem ostendit, quod si absurdus videatur ille crucis cultus, paris absurditatis Gentiles esse arguendos , qui
plura simulachra in crucis modum consormata adorarent. Idipsum firmatur testimonio . Martialis Apostolorum discipuli epist. ad Burdegalenses; cap. 8. ubi viilr Fi Aelcs Crucem Domini semper non solum in mente, in ore, sed is in signo babere . Id md cet Justinus Mattvr ait versus Triphonem , nec- non & apologia a. pro Christianis.
Hinc illa conficta ab Gentilibus in Christianos calumnia , cruces omnes ab illis adorari. Apud Minucium Felicem Coec
lius Gentilis homo in Christhinos invectus hoc illis exprobrat, quod bominem summo supplicis pro Deiηore punitam , , crucis si gna pratia ereum caeremorias suspieis fabulatur. Cui sic Octavius Chiistianorum Patrωnus occurrit: Cruces nee colimur, nee Ut
mus. Nempe promiscuas, Ze quae ad pri cipalis crucis reptaesentandam figuram proprie non spectant: igitur apud Gentes ri
mor iste perci ebuerat rcuces omnes etiam
noxiorum a Christianis in more, cultuquChaberi quod certe lion obiicerent, nis Christiano, aliquas cruces venerari conspexissent. Mima facio, quae de crucis effigie exarata in vexillo, cui nomen labari impositum cst, refert Eusebius in vita Constantini l. I. cap. 3 .sμο solutari gno, inquit, velut m nimento adversus hastιles , ins iresque vires omnes, perpetuo usus es Imperator: is eiusdem expressosfguras matre d inceps mand vit exercitibus suis. Neque hoc contentus idem crucis signum militum clypeis insculptvoluit, ac tam in nummis, quam alibi expi μ
106쪽
De veneratione Crucis Christi Domini.
mendam illius imaginem imperavit. Etenim , inquit SoTomenus lib. I. cap.8. divinae eruci multum venerationis adibebat, tam
propter sMUM in bello edintra botes gerendo eae Hus virtute sibi oblata, quam propter divinam de ea sibi illatam visonem . Sumeit enim ad istum cultum saluti serae crucis imagini a Christiani, deserri solitum comprobandum : sumceret illa Juliani Apostatae criminatio, qui in eo opere, quod adversus Christianos edidit, graviter eos incessit , quod ab avita religione Paganorum desciscentes Ancile , hoc est e coelo lapsum Clypeum colere destillant, ac pro
eo crucis lignum adorarent , ait, enim :O miseros mortales, qui crucιι dignum adWatis , imaginem illius in fronte, ante domos
pingentes s Cui Cyrillus Hierosolymitanus
lib. 6. contra ipsum hanc adorationem, ut ob istum crimen non negat; sed fatetur
crucis imaginem depingi ad genus humanum erudiendum , de ad omnis virtutis
Exinde profanis usibus interdicta fuit
crux , & a Constantino vetitum ne amplius in reorum suppliciis assuineretur , ut refert Eusebius. Unde S. Augustinus serm.2. in Psal. 36. Crux iam de paena generis bumani s blata es. Cum enim sub ea antiqui scelerati crucifigerensur , - nullus crucifigitur. Nonorata is , fuita es poena , manet in gloria; A locis Iupplicis um ficit transitum ad
frontem Imperatorum. Et in Psal.4 . Attende
gloriam Crueis Christi: iam in fronte Regum crux illa fixa est , cui inimici ini harunt. Effectus probat virtutem , domuιι orbem , non ferro, sed ligno. lino imperatoria lege cautum cst, a theodosio in codice tit.ου. lib. I. Cap. I. signum illud salvatoris cir i nemini
licere, vel in suo, veι in filice, vel in marmoribus humi positis insev ere, vel pingere :sea quocumque reperitur tἀti . Quod ipsum sub excommunicationis poena decrevit Trul lana Synodus Can. 3. his verbis, Cum crux vivifica salutare nobis ostenderit , nos omne fluvium adhibere oportet , ut et , per quam ab antiquo lapsu salvati sumat eum , quem par est bonarem babeamus t unde os mente, Θ, sermone, O, sensu adorationem ei tribae res , crucis figuras, quae a nosnusiis in suo , ac pavimenio sunt, omnino deleri iubemus ,
ne incedentium conculcatisne lictoriae nobis
tr baum iniuria sciatur . Hos igitur, qui psbae crueis figuram construxerint ex municari iace mus.
patum, in veneratisne babitum.
Probatur primo ex S. Dionysio Areopagita lib. de Ecclesiastica hierarchia, ubi signaculi usum in Daptismo , de consecratione chrismatis pluries nominatim recenset. Id mtestimonio SS. Ignatii, de Martialis comprobatum habes apud Eusebium lib. l. cap. 43. Hinc I ertullianus lib. de Corona militis cap.3. demonstrans multa sola traditione usurpari in Ecclesia, id maxime probat
ex more consignationis signi crucis Asomnem c-gressum, inquit , atque promotum , ad omnem aditum, is, exitum, ad vestitum , calceatum . ad lavacra , ad mensas , astamina , ad cubitia , .d sedilia quaecumque
nos conversatis ex reet, frontem erucis signa ctilo terimus. Unde subdit: Harum, Θ, aliarum eiusmodi disciplinarum si legem expostuos, Scripturarum nullam inmenies et trastitio tibι praetendetur auctrix, consuetudo confirma
iris, fas observatrix. Hinc catechumenis signaculum hoc ab ipsis rudimentis Christianismi praescribi solebat , ut testatur S. Augustinus trach. II. in Ioan . Si dixerimus , inquit, catechum
no , Credis in ciristum p respondet , Credo eis, sigηat se crure , Cisisti crucem portat ius te ι O, non erubescit de eruce Domini sui. Idem serm. i8I. de Tempore inter varias causas, quas profert, quare Dominus p tilis eligit mori per supplicium crucis, quam alterius supplicii genus , hanc subdit: Ut
signum crucis in propugnaculum , & ,, consecrationem nobis traderet: Quare is Dominus tale mortis genus elegerit, in- is
uitὶ quare noluit praecipitari, vel lapi- is ari, aut etiam gladio trucidari λ Utique , , causa nostrae salutis hoc fecit. Mors enim is Christi lianum cst nostrae salutis. Noluit ,, ergo lapidari, aut etiam gladio percuti, is
quia videlicet nos semper lapides, aut ser- is rum ferre non possumus, quibus defendamur . Elegit vero crucem , quae levi is motu manus exprimitur , qua & coma ,, inimici ver lutias munimur . Hoc enim is signo crucis consecratur corpus Domini' iscum: sanctificatur fons Baptismatis: ini- ,, Liantur etiam pre, teri, ac caeteri gradus Ecclesiastici , di omnia quaecumque is sanctificantur, hoc signo dominicae G - is
107쪽
Ioa Tract. I. Disp. III. Art. III. SQ. II. Quaest. II.
cis cum invocatione Christi nominis ,, consecrantur. Ita S. Aug istinus. Quantae efficacitatis, & virtutis sit sacrum hoc signaculum alitersiis daemonum insultus, & insidias, praeclare docet Origenes homil. 6. in Exod. times Le-
inquit λ suid ρ Tremunt sine dubio erucem Cissi, in qua triumphati sunt; in quo exuti
μης prineipatus rerum . potestates . Timoretas, is tremor earint sepeν eos , cum signismin nobis viderint erueis Mel ter fixum , , magnitudinem brachii illius , quod Dominus evaηdit in cruce. Eandem daemonibus terrificam in signaculo isto vim inesse eximie confirmat 1. Athanasius lib. de Incarnat. Verbi Dei, &eo argumento utitur ad Christi Divinitatem, & potentiam maxime adversus daemones comprobandam ; ad cujus rei experientiam provocat quemlibem Gentilibus; Utatur , inquit, signo crucis, qvσm irridere flet CH ο suo nominator ac videbit quemadmodum μν ipsum daemones quidem fugiunt, oracula vero cessant, porro magica vis omnis, ve ea irrita redditur.
Hinc ut ipla refert in vita S. Antonii ,
sanctus ille monachorum parens signi crucis praesidio daemoniam omne, frangebat im-ctus , minasque superabat. Unde selebat icere t signum erveis , fides ad Dominum, inexpugnabilis nobis murus es. Eodem armatus clupeo cum daemonibus assiductu-ctabatur Hilarion , de quo in ejus vita Hieronymus sic scribit: prevolutus genibus, Cbrsi crurem Ilinavit in fronte : tatique armatus easde, lorica fisi circumdatus , iacens sortius praeciabatur. Praeclare igitur dixit S.Cyrillus Alexandrinus lib. I. in Isaiam , crucis signum est quo fideles muniri solent: Huc enim
re semper utimur, inquit, cum omnem dia-hoticam vexationem abolemus , ac daemcnum
impetus depellimus : Alvrvs enim firmus, impenetrabilis est : de ea gloriari revera
es salutare , misi vera absit gloriari nisi in
crure Christi. Neque veris cogitandum est, ut falso criminantur hujus temporis haeretici , nos putare, aut asserere mirificam illam vim inesse signaculo crucis, aut ipsa cruci, qualibet ex materia fabricatae , per se st , seu quatenus physice considerantur : quis enim tam absurde, inepteque deliret, ut hoc sibi persuadeat λ Fatetur igitur Catholicus quis que crucis effigiem, aut smum nullam ex
τὸ ura sua vinulcm praeferre 3 scd esse instrumenta divinae potentiae, quae per se nihil posistant, ncc agunt, perinde ut in sacramento
baptismi aqua promia vi nullam gratiae, a sanctitatis habet efficientiam, uti nec malleus in extruenda domo: sed eadem illa mirifica opera per haec sisna patrat ille, qui ad
hominum salutem ea instituit, & usurpavit. Petes , an sicut imagines verae crucis , sic etiam imagines cIavorum , lanceae , dc
aliorum instrumentorum passionis Christi Domini possint adorari. Respondeo primo , cum S. Thoma qU. 2
art 3. ad 3. non eandem esie rationem de
clavis, & aliis in strii mentis passionis .hristi, ac de cruce , siquid cm cruce, referunt hristum , eumque reptaesentant velut in cruce expansum: clavi autem, lancea, de
alia hujusmodi Dominicae passionis instrumenta , ctim Christum ita pro nobis ratientem non repraesentent , sed solii in ejus. sacro. sanctum corpuStetigere, propter C Π-
tactum istum quandam excelkntiam obtinent , & sic possunt adorari adoratione latriae rospectivae: clim vero caeteri clavi ,& lanceae, nec hristum pro nobis patientem rcferant , nec citis corpus tetigerint, idcirco nulla videmur adoratione digna.
Respondeo secundo , clavos , lanceas , &id genus alia secundum communem Ecclesiae usum non assumi ad repraesentandos clavos. lanceas, eu alia instrumenta passioni Christi ; ac propterea cum careant hac repraesentatione, de significatione , non potest religiosus cultus ei adhibcri; secus vero. dicendum est, quando illa instrumenta simul
cum cruce pinguntur, chim enim tunc sP-prehcndantur, prout habent specialam aliquam habitudinem ad Christum patientena, se considerata adorari possunt adoratione latriae respectivae
De eultu sanctorum, eorumque Imaginwm Lis, Reliquiarum.
CVm dia Ius hominum in sentissimus
hostis omne suum virus evomat, i eo, maxime, qui vacuatas ab eo sedes divina suffragante gratia , obtinere , & implere nituntur, omnes quas potuit semper movit machinas, & malitiae tentavit artes ut quorum felicitatem praepedire non valuerat, eoriam gloriam, & honorem infuscaret: hinc virulento ipsius amatu conci-
108쪽
De Cultu Sacrarum Imaginum. Ior
tati nefarii hornines , debitum illis beati Dsimis hominibus cultum , & obsequium , omni ferme ab Apostolis seculo oppugnare
tentarum . Proclierunt namque imprimis
Asar ηistae , Maniciat, & Hamasiosta, qui ut asserit Tharasius Constantinopolitanus
Archipraesul Actione s. septimae Synodi ,
omnes tum Christi, tum Sanctorum imagines cxecrabant nr.
Eodem pestifero veneno agitatus fuit Xenaias quidam natione Persa, condition servus, qui dominum fugiens cum Antiochiam venisset, pro clerico se gerens, etsi nondum baptismosuisset initiatus, vicinos illic pagos a recta fide instituit abducere: sed a Cal initione Antiochiae legitimo Prae sule pulsus , a Paro Cnaphaeo ejusdem urbis Pseud Patriarcha Hierapolytanus is opus creatus cst circa annum S. Hic itaque ab universis suae Dioecesiis Ecclesiis sacras imagines amovere tentavit :at neminem in hoc impio negotio habuit
Contigit etiam post centum circiter annos, ut serenus Massiliensis Episcopus zelo quidem ductus , sed miniis prudenti sacras imagines ab Ecclasiis sibi commissis deturbari curara , ne videlic t , qui ex Gentilibus ad Ecclesiam fuerant recepti , eas ut idola, & ementitas divinita;es adorarem. Quocirca Gregorius ad eum scribens , laudavit quidem intentioncm , sed
intempestivum Zelum reprimens, mandavit ut quantocius imagines restitui curaret, populu ue doccrct, quem cis cultum dederet impcndere.
At omnium , qui sacris imaginibus exitiale bellum indixerunt, Miditissimus fuit Imperator a patria havrisus cognominatus , qui Conon antea dictus , obscuro
genere natus, vile mercimonium exercens,
cum duos Iudaeos Impostores, & Magos. casu asellum ducens obviam habuisset; audiissetque ab eis se futurum Imperatorem si
spondere vellet se rem unicam cis concessitrum, ubi primum Imperium esset adeptus: stipulatione facta, renuntiatoque vili opificio , statim militiae nomen, & operam dedit ι Et ita seliciter , ac strenue pugnavit, ut summos tandem praescisturae militaris gradus adeptus , postmodum Imperator
salutatus fuerit circa armum TIS. quem cum
illi duo Judaei Praestigiatores convenissent, se velut a Deo deputatos Prophetas simulantes , hoc unicum rugaverunt, quod si diu, feliciterque Imperium tenere , Rr gere peroptaret , omnes e citristianorum templis imagines tamquam idolatriae offendicula semovere, ac exturbare curaret.
Hoc vaticinio excitatus Leo , & diuturni, ac felicis Imperii spe illelius, nullum non movit lapidem, quo exec abile sacris imaginibus bellum denuntiaret. Quod
utique diu conceptum nefarium animi de cretum, tandem in apertum deduxit, cum
decimo post adeptum Imperium anno Publicum edictum proposuit, quo ex Ecclesiis, aliisque quibuscuntque locis sacras imagines exturbari voluit. Dum vero pervetustae religionis imaginem Salvatoris, quae ad aeneam urbis portam sita erat, ex cdito loco vi, serroque deturbat ; succensent qui aderant, totaque hoc nuntio civitas percellitur 3 tunc armati populi concursu satellites discerpuntur, & apparitores ad hoc exequendum facinus missi. Ea de re infrendet
scrox, 8c truculentus Leo , totamque urbem rapinis , hominum raptationibus , deseralibus suppliciis infestat, & cruentat . Aggreditur inter alios sapientissimum, devenerandum Studitatum collegii praesectum, ejusque duodecim contubernales divina, humanaque sapientia insti uctissimos, ad quos, ceu .ail oraculum in praecipuis divinarum, humanarumque disciplinarunt ambiguitatibus recurrere solebat: quos ctiam ipsi Imperatores frequenter consulebant. Hos privatis colloquiis adhibitis, nunc blanditiis, nunc minis in suas partes attrahere conatus cst Leo ; sed eorum constantia repulsus, eos dem cum aedibus, in quibus convivebant, una cum instructissima Bibliotheca flammis una nocte absumpsit. Novis praeterea sce-lcribus priora accumulans, Sanctorum ctiam cultum abolere, eorum loculos perfodere, sacraque laedare lipsana insti tit. Has recitatas a Leone tragoedias tacensent Author
Historiae miseellaneae , Nicephorus Consta tinopolitanus Patriarcha in Breviario, Ζ naras, N Ccdrenus in Leone. Dum truculenter furit Leo, inquit bassutius in epitome Conciliorum o Regiae urbis Patriarcha Germanus vir sanctissimus
omni studio nascentem impietatem coercerenititur , atque Fideles, quos dira infeci tio urgebat, aut labefactabat, confirmare: hunc privatis colloquiis se ultra tentatum ex sede Patriarchali, de urbe exegit, muΩque loco Anastasium icon octastam Leo suta rogavit .. Joannem quoque Damascenum
109쪽
Iog Tract. I. Disp. III. Art. III. Sect. II. Quaest. I.
riarum ima pinum strenuum defensoremtiansmissis ad Saracenum Principem Damasci confictis proditionis litteris , accusat, quasi Damascenam civitatem, cujuscustodiae Ioannes praesectus erat, sibi vendere attentasset: Unde ipsi dextera manus jussu Principis barbari amputatur ue sed ei praecisam manum invocata Dei Genitrix insigni miraculo restituit. Sic efferatum, grassantemque I eonem Gregorius Papa II. boni, sollicitique Pastoris pro dominico grege munus obiens, a coeptis nefariis per litteras revocare conatur . Verum crescente in dies
illius rabie, anathemate pertulit, simulque Italiam ejus dominationi subtraxit, atque
illi tributa ulteritis pendi prohibuit. Tum ille majori perculsus rabie, comparata ingenti Haste, & Pontificis, & Italiae
molitur exitium . Sea classem cum omni bellico apparatu ad Adriaticum littus exorta tempestas allisit, aliisque sinul calamitatibus ejus Deus ferociam reprimit, de impietatem ulciscitur desectione urbium, & Pr vinciarum ; maxime vero fame, penuria, pestilentiis, & horrendis terrarum agitati nibus, eo usque, ut plurimae urbes, maxi vero Regia Constantinopolis , Per integrum annum istis assiduis concussionibus agitata Penc tota corruerit, moeniaque illius magna ex parte solo sint aequata. Et ipse Leo tandem post exactos in imperio annos 2q.ec menses tres divis excruciatus torminibus
Impio parenti successit impiissima proeles Constantinus , cui Ceprommi, id est ,
Stercorer cognomen indutum fuit, ab excrementorum prosluvio, quo clim insans baptizaretur , sacrum lavacrum inquinaverat :
Inde Germanus Patriarcha, qui illum ba- Ptismo excipiebat, vaticinatus est ejus imietate sanetam Dei Ecclesiam aliquando sce. atum iri e praedietionem eventus demum Comprobavit. Is enim paternam non solii maemulatus est impietatem, sed etiam longe supergressus , quippe qui se totum magicis flagitiis, & amonum execrandis evocati nibus, quibus ventura postet cognoscere, de suis adversariis mortem , dolorcs , &alia quaevis infausta procurare, di insu-Per longe crudelius, quam pater , Dei genitricis, aliorum Sanctorum cultoribus, &sacris imaginibus bellum denuntiavit. Crudelissime vero saeviit in omnes prorsus Religiosos, & sanctissimos quosque viros, in
quos Sanctorum cultores, & sacrariam imaginum defensores audiebat. lim autem ipse ubique provinciarum praesens non posset adesse , ut conceptum in Catholicos odium sacilius expleret, omnibus sibi subditarum provinciarum rectori bus mandavit , ut dirissime in imaginum cuItores animadverterent . Cujus impio mandato prae caeteris obsequentissimi fusrunt Manes prorex Galatiae , Μicbael Melissae , de Laeoodrogyn Jhemis Thracesensium , qui omni saevitia in omnes Catholicos debacchati sunt; maxime vero eorum postremus . Is namque cmnes sibi subditae
provinciae Religiosos , sive solitarios , live in claustris degentes , una cum religiosis Virginibus in aperta,& patenti planitie juxta
muros Ephesi congregari mandavit, & eis omnibus ingenti numero collectis significavit, aut exuendam religiosam vestem , ei randamque professionem, de matrimonium invicem ineundum: aut avulsis illico oculis in exilium esse detrudendos. Cui nefario mandato pauci obsequentes ingens illa sanctissimorum Virorum , ac venerandarum Virginum turba. iditis oculis varias in insulas relesata est. Post haec omnium eorum monasteriorum divendita sunt suppellectilia ornamenta , ac sacra vasa , cx quibus ingens auri, argentiqiae copia compacta , transmissa est ad Constantinum , qui Fra tu latorias ad Lacanodragon epistolas scripsit, quod ita seliciter , fideliterque sui
Principis mandato paruisse . Interea tot impietatibus , & c iunctis una crudelitatibus populi commoti, Constantino rebellant, amnemque illius Artabasdum Curopalarem virum Catholicum, qui adverbiis illum alma sumpserat, illiusque exercitum profligaverat, designant Imper torem, si crasque imagines pristinis in i cis reponunt: Sed comparato ingenti exercitu , Artabassio bellum denuntiat pr nymus, illumque semel, & iterum victum tandem Constantinopoli inclusum obsidet,
eumque cum civitate captum oculos pcrdere jubet, Ze omnes illius liberos inte sei : in reliquos etiam sibi adversos crudelis lime desaeviit, maxime in orthodoXOS, quo rum plurimos variis suppliciis excarnificatos, interimit, reliquos omnibus fortunis semii tos in exilium tradit. Quin etiam in Pseud patriarcham Anastasitim , qui Artabassio manus dederat, & sacras imagines animo
placendi regnarui principi, restitui curaverat a
110쪽
De Cultu Sanistarum Imaginum. Ios
uerat, suae vcsaniae specimen exhibuit ; hunc enim asello praepostole impositum, & a publico lictore per urbis compita flagellis caesum, tandem tot cumulatum opprobriis in thronum Patriarchalem idcirco restituit , quod in universo imperio hominem ipso nequiorem , & principi astentatorem magis, ac devotum non agnoverat.
Clim autem Romani Pontifices diversis in occidente collecti, Conciliis, Copronymi,& omnium sibi Icon lastarum adliare lium impietatem , de nefariam haeresim damna flant , ut aliquid religionis praetenderet Copronymus , Plaudo-synodum 33O. Antistitum constantinopoli coegit anno
7 3. qua in sacras immagines conclamatur. Quoniam autem audierat non solum a Romano Pontifice, sed etiam a tribus Patriarchis, Antiocheno, Alexandrino, di Hierosolymitano damnatam esse suam suorumque de sacris imaginibus liae reticam sententiam, ut saltem aliquis c Patriarchis ipsi suffragaretur, Ac eo praeside Synodus aliquid authoritatis prae se serre videretur, Anastasiolam misti e vita iuncto sustecit perditissimum
nebulonem nomine Constantinum , eumque Patriarcham dc nunciavit, ac consecrat ivoluit, qui peracta Pseud Synodo , cui Pres uerat, ut suam ait Cabas uti us) Imperatori fidem consignaret, ipsius satellitio stipatus per sorum, per Ecclenas, per omnis
1 cxus Monasteria, per privatorum aedes concursans, imagines quot supererant diripit, abradit, dejicit, & eos qui habebant verberibus, de carcetibus mancipat: Sanctorum reliquias cum venerandis imaginibus, de Catholicorum lita is excitatis rogis incendit. Ipse vero Copronymus aliquot Senatores, di clarissimos viros, edi quod prohibitas imaginexcoluissent, vel occultast nt, durissimis nervis in medio foro verberare ad necem
Iussit: Monachos etiam, & Sanctimoniales raptari, & post immania supplicia. dc Iudibria trucidari. Qui vero superfuerunt M nachi , compulsi sunt pallio , & cucullo deposito inire incesta connubia, sordidisque
artibus victum quaerere: Inter milites quo
que Monasteria distributa lant , ut omnis instituti Monastici memoria prorsus ab Ieretur, Monasteriorum autem piatalia, &facultates fisco tunt addinae.
Constantinum Pseud patriarcham tot sce Ierum facem , ac incentorem divina ultiopiosecuta est. Cum enim detestandus C
Fronymus arcanum illi suum de abroganda Christi divinitate aperuisses , nec illerem silentio texisset, jussus est per orbis vicos flagellari, dc in sordidissimo loco jugulari. Par etiam ultio in Coptonymum incubuit, cui pedes ardentibus anthracibus
intumuerant, tantoque aestu totum eius corpusa exarsit , ut vociferaretur infelix se
inextinguibili traditum igni , ob violatum
Dei parae nomen, & Cultum: 8c cum canindem iussisIet honorifice coli , sera tamen ejus minime recepta est paenitentia , sed acerbissimo, dc horrendo interitu, ad quae migraret supplicia demonstravit. Successiorem Comonymus habuit Le
nem filium , qui Catholicum se principio simulavit , ubi vero suum stabili fundamento firmatum credidit Imperium , in apertam haei csis prostissionem erupit, quam de sacrilegio cumulavit . Cum enim gemmarum cupiditate carbunculis radiantem coronam, quam in maiori Basilica Mauricius olim dedicarat, aetractam inde suo capiti imposuisset, eruperunt ex illius capite venenati carbunculi, ex quibus ardens exorta sebiis hominem brevi extinxit , ut
Theophanes, &Miscellae Historiae scriptot
Hinc haeredem reliquit Constantinum ex Irene susceptum Filium. Irene gubernacula
suscepit Imperii sub Constantino decemni
puero . Tum demum immanibus, diuturnisque procellis discussis, pax, &nova lux Orientis Ecclesiis refulsit. Catholica namque religionis amantissima Irene, nihil antiquius hiuuit, quam ut illam jacentem excitaret, Regiamque civitatem multiplici anathemate involutam , & a reliqua Ecclesia divuliam reduceret. Cumque Paulus abdicato Patriarchatu se in Monasterium conclusisset ad spontaneam poenitentiam, respondit Imperatoribu , causam rei sciscitantibus, quia Copronymi Conciliabula , quo proculam fuit adversus venerandas imagines, decrotum, suam adjecerit subscriptionem, & ni paenitentia scelus eIuerri,aeterno foret supplicio damnandus. Qua permoti respontione Imperatores de optimo Patriarcha eligendo solliciti Therasium promovendum curarunt. Ille vero gravissimum onus detraetabat, nec prius urgentibus Augustis cessit, quam fore pollicerentur , ut legitimam Synodum ex Romani Pontificis consensu indicendam de habendam curarent. sScripsit ergo litteras ad Adrianum PGpam Iharasius,quibus de sacrarum imaginum cultu