Scotus academicus seu Universa doctoris subtilis theologica dogmatica r.p. Claudii Frassen ordinis ... Tomus primus duodecimus Tomus octavus. De dignitate, ministerio, & cultu Christi domini, ..

81쪽

Tract. I. Disp. III. Art. II. Sect. III. Quaest. II.

non crat solum officium Levitarunt; sed id stum sed μί etiam 'o seipse, ille impi

etiam licebat cuicumque erudito, & doctoritatis crimen vitare nulla ratisne potest 3 ωπ-

Nain Ret. Paulus qui erat ex Tribu Be-Jstat enim nid umqvam deliquisse , nec nuianiamin Iesit librum, & disputavit in Syna-llum umquam pereatum designasse. sua igitur goga Antiochiae . Similiter , quod ejeceritiindigebat oblatione , cum pereatum cultvs M- Cmentes, & vendentes, non est signum eum istis iure, nullum admisisset habuisse ordinem aliquem Leviticum : idlIta Concilii vel ba transtulit Pelianus. Ra- enim potuit exequi potestate divina. quaitio igitur hujus assertionis est apertissima, etiam praedicabat populo, Ac pravos illius t quia sacrificium expiatorium respicit remis. mores, ne non & Sacerdotum carpebat. j sionem peccatorum: sed Christus peccatumbi enim id fecisset ratione alicujus ministerii l non fecit, nec levissimo quidem reatu fuit sibi competentis ex ordine Levitico, non j illigatus : isitur non potuit experiri vim fuisset interrogatus ab ipsis vendentibus, &isui sacrificii quatenus expiatorii. cmentibus ejectis , nec- non a suis adversa- Secundam partem apertissime docet Ap xiis, in qua potestate id faceret: igitur mi-istolus, maxime ad Heb. Io. ubi cum proratis probanda videtur tentia Uvaldemibasset Christum in oblatione , & sacrifi-

Iib. de sacramento Ordinis cap. II. ubi asseriticio corporis sui Deum nostris peccatis ODChristum non in sacerdotum, sed in lect Isensum placasse , & sanctificatos consum-Tum numerum electum suisse , unde colli-imasse, inseri praefercndum esse sacrifici uingit eum etiam fuisse ex tribu Levi. Christi, & oblationibus antiquae legis , Nec etiam audiendus est Suidas, cum re-iquod unum Christi sacrificium nostra pec- scri Verbo Uesus in Rabinum quemdam con- cata expiaverit, illa vero toties repetita id fessum fuisse Jesum revera esse Messiam, quia non potuerint cmcere. legerat ipsitus nomen exaratum in codice, Dires εοῦ Si Christus una oblatione ita tibi sacerdotes templi conscribi consueve-lpeccata expiaverit, ut non sit amplius il-rant, quem postea in excidio Ierosolymi-ilam oblationem iterandi necessitas. quem-tano sublatum, & Tyberiade repollitum admodum iterabantur sacrificia veteris le- fuisse dicebat . In eo autem codice rese-igis : igitur non est indesinenter continuan- rebatur quomodo Christus loco cujusdamidum Mistae lacrificium, quippe cum sacri Sacerdotis , qui eo tempore mortuus fue-ificium crucis omnimodam virtutem habu rat inter Sacerdotes Leviticos Communi irit auferendi peccata. aliorum consensu fuerit connumeratus, & Respondeo expiationem , dc ablationem electus, praemisso examine illius Geneal ipeccatorum fieri posse duobus dis: sci-giae. Haec, inquam, historia movere nonilicet vel tamquam a causa principali, vel debet, utpote cum aperte militet in Scri- tamquam a causa particulari. Tamquam apturam sacram amrmantem Christum non causa principali, re universali meritoria su Dibis te ex tribu Levi, sed Iudae, ut constatis cientissimae expiationis peccatorum: vel non solum ex S. Paulo, sed etiam ex Evan- tamquam a causa particulari applicando

gelistis Matthaeo, & Luca, qui Christi Ge- peccatorum remissionem jam lanicienter

Nealogiam texuerunt. factam per causam illam universalem .

Mens igitur S. Pauli fuit repeti debuisse CONCLUSIO SECUNDA . sacrificium veteris legis I quia nullum ill

rum sacrificiorum veteris lagis crat expiato-SArrificium CFristi quatexus expiatorium , rium peccatorum , ut causa principalis, uni- misit non cirim , sed dumtaxat homi- versalis, & summe mattoria : propter quananibus: ut vers honorarium , euebarasticum , rationem igitur iterum repeti non debzt crui , impetratorium , ipsi mi Cisso prodesse cis sacrificium ι quippe quod , ut causa potuit. Haec est communis inter I hcologos universalis suime meritoria fuit expiato- quantum ad primam partem, imo de ride rium peccatorum nostrorum: repeti autem determinata in Concilio Ephesino cap. H.Idcbet mmae sacrificium; non propter in- approbante epistolam Concilii Alexandri-isumcientiam sacrificii crucis, sed quia est ni ad Nestorium , quae est decima apudiapplicativum tamquam caula particularis Cyrillum , in qua decimus anathematis- remistionis peccatorum nostro una , jam mus sic erat ue suamobrem si edis dixerit , saetae per crucis sacrificium.

ron pro nobis solum seiAum ςbt sy, hri- Tertia pari suadetur, nempe quod Christi

sacri a

82쪽

De Sacerdotio Christi Domini. 77

Deriseium in ipsius usum , & fructum redundaverit, quatenus honorarium, eucharisticum, & iinp tratorium erat. Suadetur,

inquam, ex illo ad Hebraeos s. ubi Christus non soliim pro aliis, sed etiam pro se ora L se, & obtulisse dicitur his verbis r sui in diebus carnis suae prees, supplicationesque ad eum, auι possit situm salvum facere a morte

cum clamore laudo ,-lacrymis offerem exauditus est pro sua reverentia . Cuibus verbiS significat Apostolus non solum Christum

Sacerdotem more aliorum Sacerdotum pre-ccs , de supplicationes ad Deum fudis Ie , non tantum pro aliis , sed etiam pro se 3 quippe eas dirigcbat ad eum, qui poterat cum salvum iacere ; quod signum est eas fuisse directas pro obtinendo aliquo beneficio , sorte ut celeriter a morte eriperetur per reirrefiionem, quod beneficium obtinuit , & exauditus est pro sua reverentia. Sed etiam preces illas, ut Sacerdos seipsum ut victimam ostcrens, ad Deum dirigebat, quod utique colligitur , tum ex eo, quod Apostolus utatur verbo ossercndi , tum

quia ibi agit de sacerdotio Cht ilii: Consequens cit ergo Christi sacrificium , ut impetratorium , & honorarium non solum

aliis. sed etiam sibi profuisse .

Quod autem prosue i it quatenus erat eucharisticum, facile colligi potest; liquidem

Christus Dominus erga Patrem aeternum gratissimi erat animi; ac subinde inferre licet eum ipsi grates rependisse, quas potuit maximas. Cum igitur nobiliori modo non possit, quis Deo gratias agere , quam per lacrifici lim: igitur ric credendum est Cnriis hum suum sacriscium c tiam Oidinasse, ut debitas aeterno Patri, pro tot acceptis beneficiis, gratias rependeret.

Dices : Concilium Ephesinum, vestis supra laudatis , absolute pronuntiat Christum non obtulisse sacrificium pro seipso, cum

intentione placandi Deum : igitur censet etiam non obtulisse cum intentione obtinendi alicujus benescit . Probatur consequentia, nam idcirco ossertur sacrificium impetratorium, ut Deus offensus, sacrificii merito placatus, beneficium illud latagiatur: igitur, Ac C. Nego consequentiam: Concilium enim Ephe- sinum determinat solummodo Christum non potuisse percipere effectum proprii sacrificii, quatenus erat cxpiatorium: dicit enimcx eo Christum non indiguine sacrificio , ouia nihil unquam deliqucrat, nec ullum

unquam peccatum Commiserat. Nego etiam paritatem antecedentis probationis ιnam ii status innocentiae diutissime perseverasset, fuissemque homines confirmati ingratia , non desiissent cinerre sacrificia , tunc enim fuisset aliqua vera religio, quς

cum non possit subsistere sne sacrificio .

suisset tunc aliquod non tantii m eucharisticum, verum etiam impetratorium: ergo non praecisc offertur sacrificium impetratorium , ne peccata nostra impediant lamgitionem beneficii.

adde quia, si ubi non est peccatum, ibi

nulla sit occasio offerendi s crificium, pari jure erit tantum opus oratione facienda Deo, quia male vivendo possumus impedire cum, ne nobis constrat benescia ι &proinde Christus, oui erat omnino impec cabilis, nunquam uebuit orare pro impetrando sibi beneficio, quod repugnat Apostolo ad Hebraeos cap. s. Nec refert, quod faciae Scripturae, dum agunt de hoc sacrificio cructi , faciant tantum mentionem nostri: ibi enim agunt de illo ut fuit expiatorium , & reconciliatorium liotainis

cum Deo , quomodo cluistus illud proseipso non obtulit . Dices secundi: Christus pro se non oravit , nec suas preces ad aeternum Patrem ,

ut aliquid beneficii sibi obtineret, diremit et igitur multo minus sacrificium obtulit inroprium commodum, & utilitatem. Pro-atur antecedens ex sanisto Paulino lib. I ..contra Felicem Urgelitanum , ubi diserte pronunciat christum non ero se, sed pro nobis orasse: μη ibi, inquit, nee pro se orabat: quia , cui saeptili ot intimatum, non ssibi natus, nee pro se palpus, vel mortuus: sed pro illis, id est membris suis orabat, pro quibus

haec omnia voluntaria dignatioηe , altissimaque

pertulit mi state. Ac postea codem in libro, haec Apostoli verba profert : in diebus carnis suae preces, sumplicationesque as eum . viri ponit illam salvum facere, eum clam*re va liis , O, latarmis Uerens, exau utus es pro sua reverentia. Tum ista subtexuit 3 Et quia

non sibi , neque pro se, sed , sicut pristi s

mus , nobis, is pro nobis oravit, pro quibus nasci, pati, mori dignatus est , cye. Reymndeo 1. Paulinum intelligendum esse de oratione Mediatoris , sive Reconciliatoris, quam Christus iii hominum salu-lcm ad aeternum saltam fudit, qua certe Christus non egebat cum a Deo non es let

83쪽

8 Tract. I. Disp. III. Art. II. Sest. III. Quaest. II.

ciliatione egeret. Quippe eo loci agit contra Felicem , qui Christum idcirco filium non naturalem , sed adoptivum contendebat , quod per nam advocati , & Mediatoris

munus ageret . Paulinus vero ex adverso

probare nititur ipsum Mediatoris, & advo- vati vices aget ei non quasi ipse indigeret venia, & reconciliatione, sed dumtaxat, ut munus illud in hominum gratiam impleret: Unde si abdit ibidem , Μeaiator ab eo , quia merius su inter utriusque dissidentium partes , tit re ciliet ambos in unum . suod quidem Redemptoν ηιφν unigenitus Dea Patris filius pro ηονis iηter Deum, is nos feri gratir diagηatus es ; ut qui discordes a consortis obar

ratis Dei precando extiteramut , eum ad concordiam Hvini amoris reconciliati in san-

Qise ipsius, redimerari meremvr , Acut per Paulum docetis: Cum egemur, ait, inimici , ναο ciliati sumus Deo per mortem fui eius ,

sarei facti μν sanguinem ipsius. Subinde vero ita haereticum pulsare pergit: si ergo ideo Gristum Iesium verum denegas Deum, verumque Dei filam, quia advocatus noster est, pro eulpis delinquentium intercedit e suaero

quid de Spiritu sancto definire praesumas, qui

ipse advocatus noster es, O, incarnatus non est λ utrum sit verus Deus, an non, O c. Mox

item; sed F de filio rem sentires , ait , rem

prosecto is, de spiritu saem intelligeret, Dei enim filius omnia pro ηοhis, ηοη pro se , v Iuniaria pietates cepit. Ex quibus, aliisque ibidem a Paulino dictis perspicuum est, il-

Iud tantummodo pro se genus orationis ab eo detractum esse Christo, quo pro nobis intercessit; ut & peccatis veniam, & reconciliationis pratiam, & idonea comparandς salutis auxilia, de ipsam postremo salutem impctraret. Hujusinodi enim nihil opus

habuit ipse, nec sibi postulavit.

CONCLUSIO TERTIA.

CHristus revera dum is terris ageret, Patrem oravit; non ur Deus, sed ut bomo, idqtie oratione non satam interprerat a , sed etiam express . Haec tribus partibus consat, quae simul probantur illis omnibus Scriptulae textibus quibus lignificatur Chri-

sum, dum mortalem vitam in terris ageret, pluries orationes, Ec preces ad Deum

fudiste: Sic Matthxit . dicitur de Christo,

Et dimissa turba ascendu in montem solus orare. Et Matthaei M. Oravit ad Patrem illi;

verbis: Pater mi, si possibile est, pranseat a

me ealix Me, veruntamen non scat ego isti ἰsed sicut tu . Et Lucae 6. Exiit in monte orare , is erat pern ηι is oratione Dei is Ioan. IT. lonpam ad Deum habuit orati nem illis verbis r Patm init bora, elari ea filium tuum, is e. Denique ad Hebr. s.

sui scilicet Christus in diebus earnis

suae preces , sup eationesque ad Deum , qui

pessit illum salvum farere a morte, cum ci more valido ,-Debomis offerens , exaudiatus es pro sua reverentia . Quibus omnibus textibus apertissime constat Christum revera oravisse, non soli im oratione sumpta pro interiori actu , quo mens in Deum fertur a flectu, & am re, sed etiam sumpta pro manise latione

desiderii, seu postulatione , & supplicatione. Decens autem fuit Christum orare quadruplici de causa , inquit seraphicus

Doctor d. II. art.2. qu. t. videlicet propter meritum, propter virtutis exemplum, propter veritatis argumentum, & propter o Dficium explendum. Propter meritum , quia

sua petitione, & postulatione merebatur ,, nobis, qui minus idonei eramus ad su- ,, sceptionem beneficiorum Dei . Propter is exemplum, ut scilicet discipulos suos, & is per consequens alios invitaret ad ora- istionis studium , in cujus exercitio ma- ximo superatur adversarius: Propter quod ,,

Dominus dicebat discipulis; Vigilate, ,,

strate, ut non intretis an tentationem. Pro- pter veritatis argumentum , ut ostenderet ,,

se verum hominem, & vere a Deo misi , , sum, propter quod dicit; Gratias uo ti- , , bi Domine, quoniam audisti me s ego autem is

sciebam quoniam me semper audis 3 sed , , propter Mulum istum, qui eircumstat, d, is xi, ut credant quia tu me milli. Propter is disseium; quia Christus habebat dignita- , , tem sacerdotis, & Pontificim: Unde si- cut ad ipsus officium pertinebat sacrifi- , , cium offerre pro peccatis, ita & pro ripeccatis exorare. Unde ad Hebraeos S. Omnis Pontifex ab iaminibus assumptus , ,, pro bominibus constituitur in bis, quae sunt ,, ad Deum : Et, rati; decebat, ut esset no- , , bis PMij, sanctus, is, invocens, impollu- istus, segregatus . peccatoribus, is excellior , ,eaelis facius r His ergo de causis Con ,, gruum fuit, & decens usum orationis is in Christo reperiri . xv

dices. Ille verc, & propriὰ non orat , qui propria potestate conserre potest , quod ab alio videtur postulare: at id omne, quod

84쪽

De Sacerdotio Christi Domini.

quod Christus postulare videbatur , pr'pria authoritate poterat Φtinere, & aliis

Iargiri , ut colligitur ex illo Joan. II. ubi cum Martha exorans resurrectionem fratris sui dixisset Christo , seis quia quaecumquem steris a Deo dabit tibi Deus, respondit Iesus: Resurget stater tuus, quasi diceret , ait S. Chrysostomus homil. 6 i. Non opus es in boc petam a Patre meo , quia bola mea potestate possum escere ut resurgat fatre tuus. Id ipsum confirmatur ex sequentibus verbis Christi, 'o autem sciebam , quia semper me audis, sed propter populum , qui ei cumstat Gei, ut eredant quia tu me mi ι . Unde subdit S. chrysost. ' sciebam, quia

semper me audis : Hoc est ut fiat voluntas mea non egeo precibus ad persuadendum, una enim voluntas cst, ad quid ergo preces p propter infirmiores, &c. scilicet, ut ostenderetur veritas naturae sumanς, quam assumpserat, & ut orandi caeteris exemplum praeberet. Sic etiam textum illum e

plicat Theophylactus , suare, eutem , inquit, precatus est, i- precantis figuram suscepit, ipsum Dominum vicentem audivimus:

irquit enim : Pro re circv autem turbam

dui, tye. Et infra . autem aravit Munquam ρ prius enim, quam dixisset aliquid , inquit, Auasi me , o, ria non oratio , sed figura oratisηis est , is, inccium suum . Euinymius etiam in eadem verba Joan. II. ait , sed quomodo dixit , quia mali me , cum precatur non β ρ Et respondet statim , Mn precatus, sendens, quod precatione opus ura non est .

Respondeora Patres nihil aliud significare, quam quod Christus non oravit ex necessitate simplici, sed ex hypothesi, & sup- politione decreti, ac providentiae divinae , quae ab aeterno decreverat aliqua tantum concedere Christo , virtute meriti ipsius orationis , ut significat Psalmista a. his verbis: Postula a me, & dabo tibi gentes in haereditatem tuam, hoc est . proposui quidem tuo imperio gentes subjicere , sed media oratione.

CONCLUSIO QUARTA.ΡR'abilius est Gristum Dominum ρο s

iam oratione interpretativa , verum et iam expressiva, nunc pro nobis Pa trem or re in euelis . Probatur prim authoritate Scripturae ,

nam ad Romanos 8. Apostoliu t*Mur ;

Cissus Iesus , qui mortuus est , imo D, qui

resurrexit, qui est ad dexteram Dei , qai e iam interpellat pro ηοbis. Ubi Apostolus interpellationis nomine, expressivam orationem significat: siquidem inter'llare illam pro B

m erga nos explicet rearitatem , qui etsi earnis assumptae dispensationem pesteit, baud tamen suam tu nos elementis am s lis arimi assectionem : sed intercedit pro nobis. Item ad Hebraeos 7. docet sanctus Apostolus Christum habere sempiternum sacerdotium et is, inquit, salvare in perpetuum mustae. eedentes per semeti um ad Deum, semper vivens ad interpellandum pro nobis . Interpellatio autem est orationis continuatio, dc iterata repetitio . Tandem S. Joan. epist. I. p.2. Si quis peccamerit, ad carum babemus

apud Patrem Iebum Cissum iustum , is, ipse est propitiasio pro meratii nostris. Quibus diserte pronuntiat Christum, nostrum inre advocatum apud Patrem : at inter ossicia advocati agentis partes alicujus rei , hoc unum est , ut expressis precibus apud judicem intercedat, quatenus clementer , &non ex rigore Iustitiae agat cum reo: ergo

cum Christus sit vere , & proprie noster

advocatus apud Patrem , etiam vere , Ac proprie eum orat pro nobis. Probatur secundo authoritate M. Patrum , imprimis vero S. Gregorii NaZianeeni oratione 36. Unus inquit Deus , unus is, Mediatis Dei , is bominum Iesus rarour .

Nam ων nunc quoque demeratur tanquam bumo, pro mea salute: Iuandoquiaem cum meo Ore es, quia assumse ι ληω me Deum

faciat vi bumanitatis assumpta: Quamvis non amplius secundum carnem cog catur; nempe secundum carηis affectisnes, is, nostras eis- ea peccatum . Eodem modo , is, advocatum

babemur Iesum; non ut stra eausa se se ad

semili. Proeut sit strvilis ista suspieis, o, iσ-

digna spiritu. Non enim Patrem deret id erimbeere, nec pati Filium 3 neque pium , ore aequum tale aliquid de Deo eisitare . Herum ars, qua tanquam bomo pas ', P tri suo persuadet, ut patientis toleret , tamquam nisum, 6, bortator . sis προ σει

Subscribit Dic mus lib.2. de Spiritu sanis ctor Cum enim salvator ait mediatoris , ' legata perseram habeari ex quo Ponti me deprecetur pro peccatis mstris, salvans in sempitera m ras, qvi per imum arcesserunt M

85쪽

8o Tract. I. Disp. III. Art.

Deum, O e. Idem egregic docet S. Augustinus in I sal.83. Nullum maius inquit.) δε- num praestare Deus msset bomimous, quam ut Verbum suum, per quod eorridis omnia, faceret illis caput, O, illos ei tanquam membra coaptaret: ut esset filius Dei, O, filius bominis,

is unus Deus cum Patre, vsvI bomo cum bominibu M. ut is quando loquimur ad Deum deprecantes, non inde sitim separemus; is quando precatur corpus fui. non a se separet eomvssuitum, si que unus ipse salvator comaris sui Dominus noster Iesus Cisrastus Liui Dei , qui ,

erct pro nobis, , ores in nebis, is oretur amobis . Orat pro nobii, ut Sacerdos noster: oratan Zobis , ut rami nistrum : oratur a nobit, ut Deus noster. idem ha t sermone II9. de

tempore , & epistola ubi docet Christum non utcumque interpellare pro nobis, sed orando, &postulando. Ipsi subscribit Leda in sermone de stentecoste , Rogabit , inquit, Patrem per bamaxitatem , qui dabit

cum Patre per aevinitatem: neque enim putandum est, quia ante passionem suam tantummo- ιιο pro Selam rogaverit, is non etiam nunc pes Alcensionem roget, eum dieaι de eo Amstolus, qui es ad dexteram Dei, qui etiam interpellat pro ηοbis. Idem docent Gregorius Μa-gηus in Psalmum s. poenitentiae . Et B: nardus sermone de Nativitate Virginis. Cui-hus omnibus authoritatibus constat Curistum revera nunc etiam pro nobis orare . Suffragatur etiam ratio : Enim vero sit Christus nunc pro nobis non orat oratione expressiva, maxime quia hic orandi m dus diaccerct Majestatem ejus divinitati S , vel statum beatitudinis: sed neutrum congrue potest affirmari: Non quidcm primum, alioqui sequeretur etiam clim inter mortalas mortalem vitam degeret, non P tuisse hoc orationis modo Patrem aeternum Gonvenire, suit enim Deus ab instanti coryceptionis: at nullus orasse tunc negat Christum Dominum: igitur nec iste modus orandi ipsi est dis sandus . Non etiam focantum : alioqui omnes Sancti sempiternae felicitatis participes pro nobis intcrpellare non possent, quod nemo Catholicus

concesserit.

Obsecies plures e SS. Patribus, qui assirmant Christum non aliter nunc apud Patrem orare, quam interpretativo modo ;manifestando scilicet aeterno Patri suam humanitatem, suaque merita: hic Rupertus Itb.9. de divinis ossiciis p.3. ubi loquens

ue ciuisti interpellatione ait : Ilis inter'

II. Sect. III. Quaest. II.

tatio, Doctorum omnium vera assertisne , non

submissa est postulatis Dd e:ui pas*ηir . quae semel suscema, semel pro nobii in saeri cium

oblata est , aeterna commainoratis , semel in

eo pectu sanctae Trisitatis admissa sanguinisdus innotentis exclamatis. Similiter Ν. Gregorius lib. I a. Moral. cap. 33. Unigenito ,

inquit, Filio pro bomine interpellare , est apua coaeternum Patrem seipsum hominem demoσ-strare: eique pro bumana natura regasse , seandem naturam in divinisatis suae cel dine suscepisse. Inte . Eat igitur pro nobis D minus non voce , sed miseratione: quia quoadamηari in electis x eluit, suseipiendo liberavit . Alias ejusmodi authoritates proscrivasques pro sua sententia disput. 82. cap. 2. Verum respondeo SS. l atres csse ita intclligendos , ut velint Chi istum nunc pro

nobis non orare oratione exprestiva meritori .a, quae habet quid poenale , & humile annexum : non vero negant orati

nem expressivam , quae fit per postulati nem voluntaria millius, quod de iatur virtute meriti praecedentis . Hinc facessat ridicula Origenis cxpolitio homil. 7. in Le-yiticum , ubi asserit Christum regnantem in coelis non solium pro nobis intercede re , sed etiam de nostris erroribus , &peccatis affligi , plangere , & lugere :Neque exim putandum est , inquit , quo Paulus lugeat pro peccatoribus , fleat pro δε- imauentibus : Dominus autem meus Jesus absineat a fletu , cum aecedit ad Patrem , eum asΜιt altini, is propitiationem pro π bis offert . Et Me es accedentem as ah re non bibere vi um laetitiae , Levitici 22. veis. 9. J quia asiae meratarum nostrorum amaritudines patitur ; quam utique de Christo pro nobis lugente fabulam merito carpit , & arguit 1. Bernardus homilia de verbis Origenis. Petes , an Christus orando semper su

rit exauditus. Respondet Seraphicus Doctor dist. IT. art. a. qu. 2. quod cita oratio sit petitio pro- , , cedens ex voluntate, &ilcsdcrio, secun- ridiim quod voluntas humana fuit in Chri- , , sto, secundum triplicem differentiam , is sic&oi aliq. Nam quaedam oratio suit exin riprimens , sive procedens a voluntate ra- ritionis, quςdam a voluntate piet. iis, quς- isdam a voluntate carnis . Gratio proce- ridens ta voluntate ratimis procedebat a v is luntate , quae quidem requirebat exau- , ,

diriue de talis oratio in omnibus est exau- is

86쪽

De Adoratione

, ditat tum propter hoc, quod ista volun-

, , tas erat per omnia conformis voluntatiis divinae, tum etiam quia adeo petebat di- , , , & sancte, quod in omnibus erat, , exaudita pro sua reverentia, & dignitate. M Oratio aulcm praecedens a voluntate pieta- ,, ris, is, voluntate carnis non fuit in Chri-M sto exaudita per omnia: tum quia hac vo- is luntate non conformabatur in omniis volito, sicut habitum est prius: tum ciri iam quia illa petitio plus ordinatur ad nOM stram instructionem , qu1m ad divinam is cxauditionem. Magis enim petebat hac

,, voluntate , ut nos erudiret , quam ut

se, Deum ad tuam petitionem inclinaret. Petes secundὀ, an possimus Christumor re , ut ipsemet oret pro nobis 3 dicendo Christe Salvator ora pro nobis . Respondent communiter Theologi , absolute,&secluso periculo erroris, atque scandali id fieri poste ratione humanitatis: veruntamen censeo , id non esse in praxi usu GPandum, ne convenire videamus cum Ari nis: quando enim simpliciter oratur aliquis, ut oret; tunc significatur ipsum habere superiorem, qu cm possit orare, & quia simpliciter loquendo Christus non cst inserior Deo, imo Deus ipse, non debet orari, ut oret, sed potitis, ut misereatur nostri. Adde quod orationes diriguntur praecise non ad humanitatem, sed ad personam Christi: persona autem chim divina sit, ratione sui non habet inferioritatem. nec subjectionem Oranti necessariam . Denique , quando orandus est aliquis, ille compellandus est modo magis honorifico . blandum est igitur veteri Ecclesiae praxi, quae vitandorum errorum Atti, & Nestorii causa renuit hunc orandi modum usurpare.

ARTICULUS TERTIUS.

De cultu , O, veneratione cisisti Domini , ejusque μηcti nise Genitricis , ac Sanctorum, eorumque imaginum, is, reliquiarum.

OUoniam in more positum ess a plurimis c recentioribus Theologis, ut explicato Dominicae Incarnationis sacramento, de Christi hominis adoratione, necnon de ipsius sanctissimae Genitricis , as caeterorum Sanctorum, deque dominicae crucis, re sanctarum imaginum , ac sacrarum reliquiarum cultu , & veneratione dissereunt ne quidpiam intactum circa has Theo-

Christi Domini.

logicas dissicultates relinquatur, operae pretium judicavi, aliis morem gerere, deque triplici Christianae, ac Catholicae religionis cultu erga objecta Deo inferiora aliqua delibare. Is autem cultus pietatis , & religionis est appendix, & officium quod maxime per adorationem impenditur: adoratio autem , ut paucis dicam , es assectus . seu actus a voluntate. elicitus , quo quis effi- eariter sese asteri sufficit si eius excellentiam,

ris exbῖbet. Ex quibus apparet adorationem, ac re ligiosum cultum esse duilicem: unum emteriarem, qui corporis administratione, &externo aliquo gestu, ac significatione prς-betur, cognitam ejus excellentiam, velut inclinatione capitis, adgeniculatione ,

prostratione , & limitibus ; siquidem in omnibus sacrae Scripturae locis, qui odorant, semper exhibent quaedam signa suae subjectionis , & inserioritatis ad illum ,

quem adorant. Aliquando inclinatione genuum, ut lib. I. Regum cap. I9. aliquando per osculum dexters, ut Iob cap. 3I. iv terdum per procubitum in terram . Sic

Genes. 33. Iacob adoravit pronus in t ram, & alibi passam. Hinc diabolus ollicitans adorari a Christo, ait Matthae

si eadeηι adWaveris me . Altera adorati

nis species est interior, quae in mentis actione consistit, & exteriorem actum quodammodo animat, format, de perficit . Hic autem interior cultus fit dupliciter, nam & intelligentia percipimus, ac prO-fitemur excellentem illius dignitatem , quia nobis colitur ι & voluntatis affectu in eundem rapimur, & ipsi nostri venerati

nis, de suojectionis signa exhibemus; hinc

adoratio ita in externo cultu, ac veneratione consistit, ut necessiario ipsius comes esse debeat interior animi assectus, quo nos aliis cui subjicimus propter illius excellentiam ιnam, ut praeclarc observat Ionas Aurelianensis lib. I. de cultu imaginum 1 Aliud escolere , aliud adorare . Potest quis interdum

O, invitus adorare , sicut nonnulti regibus adulantes , dum eos in e umo sudio devitos vident. adorare se statilant idola : cum in eo de inarumeretum fit, quia nibil est idolum curae verὸ est totum huic assectu . O studio mancipari :igitur ex interno illo animi affectu, de cultu metienda est , dijudican laque externa consormatio corporis, ut quali, ille sit cultus, .& utrum major, minorve pro merito,

87쪽

sa Dact. I. Disp. III. Art. III. Sect. I. Quaest. I.

ac dignatione rei, quae colitur sat impendendus, nam externus cultus per se spectatus fallere potest : cum unus, idemque interdum homini triouatur, ac Deo. Caterum clim hic cultus tam interior , quam exterior triplex solito distinguatur,

scilicet Latriae, qui Deo , ac divinis impenditur, 'preduliae, qui Virgini Deiparet, ct Dudiae, qui beatis, ac Sanctis tribuitur: de hoc triplici cultu agendum erit in hoc articulo tribus in sequentibus sectionibus.

De eultu Latriae Cbrim Domino debito. O Uamquam Latriae nomen, quod Gr

ce γα uae dicitur , secundum suam primariam institutionem significet obsequium, ac servitutem , ut perhibent Grammatici Graeci, unde μ ρειν, juxta Cyrilli dictionarium , significat ancillam cum metu servientem εἶ nihilominus hoc vocabulum non tantum apud Graecos , sed etiam apud Latinos Patres, ac Doctores , usurpatum est ad significandum cultum divinae, ac supremae majestatis, ut egregie docet S. Augustinus lib. Ita de Civitate Dei cap. I. ubi sic scribit: Latriam quippe nosti, ubisumque sanctarum Scripturarum μῖrum es, interpretati sunt semitatem. Sed ea semitus , quae debetur timinibus , secuniamqvam praeeipit Apostolus, servos Dominis suis Iubditos esse deme, alio nomine Graece nun- pari solet. Latria vero, secundum consuetudinem , qua locuti sunt , qui nobis divina eloquia eoηdiderunt , aut semper , aut tam frequenter, ut poὸ semper, ea dicitur servitus, quae setinet ac colendum Deum . Et Iibro I. cap. IS. Pistas, inquit, vera non exhibet servitutem religiosam , quam Latriam Graei vocam, nisi uni vero Deo . Et in lib. 2o. contra Faustum cap. 2I. postquam Colendos esse Martyres religioso quodam cultu docuit, de quo post agemus : de altero , qui soli Deo convenit , ita disserit: Et vero illo cultu, qui Graecὸ Latria diacitur , Lalixe vra merbo diei non potest, cum sit quaedam proprie ivinitati debita servirus , nec colimus, nec colendum docemus ;nis unum Deum . Cum autem ad buno GLrum pertineat oblatis saerificii : unde idolo. Dirra dicitur eorum, qui boc etiam idolis emhibent . nummodo tae aliquid serimus , aut

serendum praeripimu1 , vel cuiquam Mar irrri , vel euiquam μηctae axima, vel αι-

quam a Velo .

Constantissimum est igitur Latriae nomensi3nificare supremum cultum , qui nulli rei creatae , sed uni vero Deo tribuendus est. Cum autem Christus sit Deus homo , merito quaerunt Theologi , an tam ipsius humanitati , quam iis instrumentis , quae maxime ejus passioni, ac nostrae saluti ops randae deservierunt, hic latriae cultus sit impendendus .

QUAESTIO PRIMA.

Utrum , qualiter una adoratione fit ad randa Dimisitas Cisisti, is, ejus buma

nitas .

Notaηdum primo, quod cum Christum

Dominum duplici natura constare Christiana religio profiteatur , eademque doceat singulas naturas divinam scilicet , & humanam, quae sibi sunt propria, & i

sita retinere, citra commutationem Omnem, aut confusionem; nulliis Catholicorum ambigit, Christum qua Deum propria Verbi persona in humanitate subsistentem , esse ad randum cultu latriae: cum enim, ut sic, pr prie , & essentialiter habeat excellentiam Increatam , nec tantiim ejus natura , sed etiam ipsa ejus persona sit quid increatum summo, & infinite excellens, ac motivum latriae , haud dubium est, quin Christus , quatenus Deus, & Uerbum divinum , sit colendus adoratione latriae . Verum dim- cultas est utrum Christus totus, de in solidum, nempe quatenus Deu, homo simul sit illo adorationis genere colendus. Similiter, an ejus humanitas secundum se spectata , quatenus vel dicit ordinem ad suppositum verbi, quo subsilit, vel secluso tali ordine, sit adoranda adoratione latriae . Circa culus quςstionis resolutionem varic errarunt plurimi haeretici, nam spollinaristae negantes in Christo hominem fuisse persectum , ac nostri similem , solamque a verbo carnem esse susceptam, eamque de Gelo lapsam, & Patri consubstantialem statuentes, ut tradit S. Athanasius lib. de Incarnati ne Verbi, etiam docebant unica adorati ne latriae carnem cum Verbo esse colendam, quia de substantia Dei credebant utrumque es te. Ideoque Catholicos vocabant bommi- las, quod veram in Christo substantiam hominis colendam asserebant : at vicis Itiri

88쪽

De Adoratione

Catholici hoc se convitio purgabant, eos

appellantes Nestorius vero unica itidem adoratione ambas naturas colendas putabat; sed subdole, quia morali dumtaxat unitione illas conjunctas esse dicebat. Resert etiam Gausredus discipulus S. Ber- nardi in epistola ad Cardinalem Albanensem , Cilbertum Porretanum exponendo haec verba Psalmi 98. Adorate stabellum pradum eius, dixisse carnem, & humanitatem Christi non esse adorandam adoratione la-rriae , sed adoratione quadam inferiore r

Non illam, inquiebat, dico a rationem , quae

latria est ι avae ini Creatori debetur ι sta illam, quae dulia dunior est dulia enim adoratis es , quae etiam ereaturae exbibetur e quae duas babet species ; unam quae bominibus imd sterenter, alteram quae sin humanitati Cώνιβι exhibetur . Verum in Manu scripto membranis exarato commentarii illius Cilberti

in Psalmos, quod asservatur in Bibliotheca monasterii sancti Victoris iuxta Parisios , contrarium omnino iis , quae refert Causi edus, legere licet . Notandum secundo, pariter citra Controversiam esse, Christum, ut hominem, posse adorari latria per communicationem idiomatum; quia chim natura humana, & di. vina de se invicem in concreto praedicentur: quo sit, ut Deus dicatur homo , 8e homo-Deus praedicetur , & revera sit : sic per eandem communicationem idiomatum

.hristus, qua homo , dignus est, qui colatur eadcm adorationc latriae, quae Deo , & divino Verbo propria est. Sed difficultas videtur, an cultus latriae deserri possit Christo, ut homini, itaui ad illum, ut ad hominem, & secundiim humanitatem Ierinminetur , sicque non solium ille homo denominetur adorandus latria, verum etiam

ita adoretur , ut homo, quod ut percipiatur evidentilis, clariusque solvenda difficuutas appareat, observan)um est humanitatem Christi per respectum ad adorationem posse tribus modis considerari: Privi , quatenus concipitur, ut hypostatice unita Verbo divino, & ut sic concepta adoratur. Secundo, ut apprehenditur separata , & derelicta a Verbo: siquidem illam Verbum absolute dimittere potest, in quo casu quaeritur, an ut sic, sit adoranda latria propter unionem , quam habuit cum Verbo: vel etiam utriim

secluso, dc praeciso omni ordine aa suppositum verbi possit adorari latria, quatenus plurima per illam consecuti sumus i grati et,

Christi Domini. 83

& redemptionis beneficia. Dcrique, spectari potest humanitas Christi secundum propriam suam excellentiam, puta eximiam sanctitatem, & omnia alvina charismata , quibus illustratur. Ouaeritur itaque, an hoc triplici modo considerata Christi humanitas digna sit, quae cultu latriae adoretur.' Notandum tertiὸ, duplex 1 Theologis distingui adorationis objectum , unum quidem motivum, alterum vero terminativum:

Himum est illud, quoci nos movet, & m raliter excitat ad exhibendam adorationem rei, quam colimus: secundum vero est id, qitia illam adorationem terminat. Sic in homine, quem propter virtutem colimus , vimis est objectum motivum honoris,& cultus illi exhibiti: homo vero virtute illustratus, est objectum terminativum illius. Potest autem feri, ut unum Ac idem sit obiectum motivum , & terminativum simul , quando scilicet nos movet ad exhibendam adorationem, & praeterea simul etiam adoratur. Sic quando natura divina adoratur, illa simul est objectum motivum, & terminativum istius adorationis. Unde climquς- ritur, an Christus, qua homo possit adorari, sensus dissicultatis este potest, an humanitas possit esse oblectum motivum adorationis latriae, an vero dumtaxat sit illius objectum terminativum,.quatenus id quod constat Verbo divino, & humanitate, adoratur latria, ita ut humanitas in illo toto subsistente inclusa, sit etiam objectum terminativum, si non totale, saltem partiale ad quod terminatur ista adoratio latriae, licet non sit illius adorationis objectum motivum. His praenotatis resolvendum est primo, an Christus, qua Deus homo , sit adorandus unica adoratione latriae , itaut ejus humaniras, ut unita hypostaticὸ Verbo divino debeat adorari eadem adoratione , qua Divinitas, & Uerbi subsistentia adorantur. s cunia, utrum humanitas Christia Verbo diu missa eadem adoratione latriae esset colenda. Terris , utrilm illa humanitas licet unita Verbo sic tamen non apprchensa, sed dumtaxat spectata secundum propriam suam e cellentiam I sic etiam sit adoranda .

CONCLUSIO PRIMA.

C 'istus quatenus Deas-homo, debet uni

89쪽

8 Τract. I. Disip. III. Art. III. Sect. I. Quaest. I.

Divinitas, O, sub emia divina ador Iar .

Haec est communis inter Theologos, eamque docet subtilis Doctor in 3. d.9. n m.8. ubi ait: Clim quo ritur an adoratio debea- is tur Christo solummodo secundi im nari turam divinam, dico quod ly s timm ri potest accipi dupliciter , scilicci ca-

is tegorematice , vel syncategor ematicc ris Primo modo, concedo quod sic, quia sunis ficiens ratio summi adorabilis est in Chri-

,, sto considcrato sccundum solam natuis ram divinam , si autem teneatur synca- is tegorematice , tunc notat exclusionem, , ab uno extremo respectu alterius extre-

, , mi . Hoc etiam modo distinguo , quia ,, solummodo potest excludere aliquid ,ri vel a termino adorationis, vel a ratio, , ne adorandi. Primo modo dico , quod is non solummo lo secundum naturam diri vinam cst Christus sic adorandus, quia ais termino adorationis non debet excludiis natura humana, quas ipsam includendori non possit totum adorari. Hoc dicit Da- ,, mascenus lib. q. c. 8. Cissus Deus muὸ-- Ti,iniam opeHjur, quem adoramus cum

se Patre, is, spirιιu s. xxa adoratione cum in ,, contaminabris carne eius, non isadorabilemri carnem esus dicentes s adorantvν enim in

is una Verbi sepsin, quae ejus sem sis facta

is es. Et paulo post ι Unam personam Deiis Herbi duabus ipsis reductis nasurιs . Excmis plificat postea: Timeo signum tangere pro- ,, pter Imro immixtum ignem. In illa aut la D ritate Damast. ly cum , accipitur audis clative , non autem copulativc , ut sitis sensus: Adoramus Verbum cum carne, se id est habens earnem sibi unitam: non ri autem cum carne, hoc est , carnem is adoramus, quasi sit praepositio copulatiis va: & hoc considerando carnem , utri caro est , & non ut unita divinitati :,, sic ergo non debet excludi a terminois adorationis caro, licet ipsa non sit ra-M tio adorandi. Has Doctor . Probatarautem coxausio, primὀ quidem e

Scriptura sacra, illis videlicet testimoniis, quibus significatur cultum latriae Christo , ut homini Deo dcfert, . Sic Matth. a. de Magis Christi veneratoribus dicitur: Procia

dentes adoraveruηt evm . Ad Philip p. a. Ut in nomine Iesu omne genuflectatur, cyc. Apocalypsis s. Viginti quatuor seniores ceciderunt eo. ram agno. Et rursus, Viginti quatuor se toresceridount in facies suas , adoraverunt via

ventem in saecula saeculorum. Et itertim, sedenti in thram, saxo beηedictis, Mrar, is gloria. Quae omnia quamquam de Christo quatenus Deo recte possint intelligi, nihilominus etiam possunt accipi de ipso. ut homine; siquidem Christo omne genu flecta debct, de omnis honor impendi, quia Iesus est , & quia agnus: at non est Iesus

nec agnu S tantum penes Divinitatem , sed maxime pencs humanitatem, cujus vita o lata est, & mactata in pretium nostrae re-dcmptionis: igitur illa testimonia possunt intelligi etiam de christo, ut homine.

Herum , claritis haec veritas apparet en

Matthaei 28. ubi de mulieribus ad Christi

sepulchrum accedentibus dicitur : Et e rJebus pecurris Hii dicens , Auriet vis aute accesseν ηι, b, tenuerunt Dedes ms, is ad raverunt eum. Cum auic maetus ille detensionis, seu osculi pedum, sit externa adoratio interioris adorationis significativa, ecilla versetur circa coi pus, &pedes Christi, certum cst cassic tenentes Christum, etiar humanitatem ejus adorasse . Idem praestit et S. Thomas Apostolus Ioan .eto. clim ait Christo: Dominus meus, , Deus meus 3 quibus verbis confitcbatur Christum esse Deum , dc hominem, eumque a mortuis revera suscitatum esse profitcbatur; ac subinde eum, ut Deum, dc hominem adorabat: nam illa prosessio fuit actus insignis cujusdam fidei; quae proinde actum adorationis sibi comitem haberet ν praesertim cum Christus eside praesens. Igitur sanctus J homas non soli im Christi divinitatem, sed dc humanitatem censendus est adorasse .

Probatur θαηri , aut horitate Concili, Alexandrini praside S. Cyrillo , cujus Synqdalis ad Nestorium epistola hoc inter alia capitula estavum , subscribendun

praefixit sub interminatione anathematis , Ac excommunicationis: Si quis audeat dire: re assumptum hominem readorari cum Deo rariabo siportere, is conglorificari , tanquam alterum cum altero nam particula cum additaiae regis intel 3 non metu una reverentia veneratuν Emanuel, unamque ei glorificarienem rependit, Juxta quod Verbum caro f

Eum est, anathema fit. Quod utique Alexandrinae Synodi decrctum una cum id laepistola Synodica, approbavit Chalced nensis Synodus Amone s. necnon 8c V. Synodus: Itemque Lateranensis sub Maria vino primo, quae V. Synodi Canonem nonum sic refert, dc probat: si quis adorari in duabara nataris vicis G um, ex eos

duas

90쪽

De Adoratione

ptionem carnis , aut ad contusionem Deitatis, cybumanitatis unam naturam, Dd essentiam convenientium pro enιὸ dicens, sic adorat CHLMm , sed non ura adoratione Deum Herbum incarnatum clim e us carne adoravit iuxta quod

sanctae Dei Melesiae ab initis traditum talis anatisma fit. Quibus constat non solitin Christum ut Deum hominem in solidum adorari, sed etiam adorationem illam terminari ad ejus humanitatem persona Verbi subsistentem. Cuod utique confirmatur ex Concilio Tridentino sess. east. s. Can. o. ubi definiens cultum latriae , qui vero Deo convenit, Eucharistiae sacramento deberi, rationem reddit his verbis: Neque enim ideo miniss est addirandam. quod fuit a raristo Domino, ut sumatur, institutum: nam illam eumdem Deum praesentem in eo adesse credimus, quem Pater aeternus innoducent in orbem terrarum dicit, tit adorent eum omnes Angeli Dei, cye. Sed Eucharistiae sacramentum nonibliim comprehendit Divinitatem per con- comitantiam, verum etiam corpus, & sanguinem Christi vi verborum, & significatione sacramenti: igitur ii Eucharistiae Sacramentum disnum sit adoratione latriae, corpus , & sanguis Christi eodem cultu

adorantur.

Probatur tertio , avetoritate SS. Patrum, im Primis vero S. Athanasi in epistola ad A telphium Episcopum: ubi de nbc argumento copiosam orationem exponit: negans adorationcm carnis ab illa Veibi separandam: sed ambas naturas jubens unica coli veneratione. Nos cνeaturam non ado.

ramus, inquit, absit, Gentilium enim, is a-νianorum eius adi s error. sed Dominum creaturae incarnatum Deum Hrebum adoramuν.

suanet vis enim caro ipsa per me pars est cremturarum : tamen Dei corpus es jacta. Ae neve corpus ejusmovi persedimusenteν, per Verum adoramus; neque Herbum ad rare volem

ris, ipsum longe a earηe disiungimus. Verum istud scieηtes, ut iam diximus, Herbum caro factum es, θος ι um etiam in earne possum Deum πηοstimus. suis igitur ira dehit, ut

Domino dicat, Recede a corpore , u te ad rem λ Hic veram, certamque rationem dicti sui Athanasius attulit, cum idcirco una erga utramque fungendum adoratione dixit: MMa caro propria fit Herbi; nam ipsius erat corpus, in eo Verbum incrat, ut

Christi Domini.

subinde ait: Ubinam vero pergit idem omniso impii isti separatim, ac per se ea eminuenient quam Frivator suscepit, ut disera

audeant ; Adoramus nos Dominum cum camne . sed dividimus ramus, is, illi sui latνiae cultu se vimus p Quare ibidem vocat Geniatiles, atque Ethnicos, minimeque Christi nos, qui se palandum a carne putant esse Verbum, ut illud adorare possint. Insignis est etiam ad eamdcm veritatem comprobandam S. Epiphanii doctrina in Anchorato , ubi contra Arianos probat Filium Dei increatum, ac Deum esse propter quod adoratur. Deinde profert haereticorum calumniam Catholicis cxprobantium, quod creaturam adorarent, quia corpus a creatura genitum adorabant. Hinc eos sic urget : Adoras Salvarerem in m ratum , aut non adoras. suomodo verὸ non adoravero λ Si enim non azoravero, non habeo vitam. Ecce igitur creaturam adoras, i sum ramus. Ingens autem es vesania earum,

qui latia dicunt: Nam Rex purpura indutus ab omnibus adoratur. Numquid ergo purpura adoratur, aut Reκλ Μaηfistum es, quia Reκ : coadoratur autem cum ipso etiam pum pura , quam gestat, ubi autem Rex bane exuis, is, in locum reposivit, non amplius vestis pampura adoratur.

Praeclarc quoque illud demonstrat S. Andibrosius lib.3. de Spiritu sancto cap. II. explicans illud Psalmi ς8. Adorate stabellum pedum eiuI, quae sic accipit, ut scabellum pro carne Christi sumat; Itaque, inquit, persecari

bellum terra intelligitur, per terram autem e

re Cissi, quam Dodi quoque in masteriis ad ramus ; quam vomit in Domino Iesu, ut

supra δximus, adorarunt: neque enim divisus bristus, sed unus: neque tam adoraretur ramquam Dei filius, natus ex Virgine neMbatur . Cum iratu ν incarnarionis adorandum M sacramentum , incarnatio autem opus spiritus fit disieat seriptum est, spiritus sanctus perveniet in te, baud dubie etiam Spiritus θηειν addirandus est, quando adoratur illa, qui secundum carnem natus ex Spiritu es. Sanctus Augustinus eadem Psalmistae verba exponens, luculenter eamdem vetitatem comprobat his verbis: Aηceps, inquit, factus sum ; timeo adorare terram, ne damnest me, qai fecit ealum, is, terram. Rursum t meo non adorare stabesium pedum Domini mei,

quia Psalmus misiacit, Adorate beabellum p dum eius. suaero quid sis stabellam pedum ι, Θ, dicit miti Fer tura , Terra scabeia