장음표시 사용
311쪽
Rides non est discursiva. 3o 7
solum virtus improprie , & late sumpta, uatenus videlicet significat habitum Iauabilem inclinantem ad bonum. Distinguo maiorem : Ita constituit vel in genere, vel in specie, concedo : in specie tantum i nego . Verum quidem est , quod Omnis virtus debeat constituere potentiam in optimo sui, si optimum accipiatur in genere,& universaliter: quaelibet enim virtus voluntatis disponit eam ad honestatem, quod est optimum voluntatis; & quaelibct virtus intellaetus disponit eum ad cognitionem veri, quod est optimum intes lectus . Si autem firmo si de optimo in specie , falsum est: non enim quaelibet virtus voluntatis affert illi supremum gradum honestatis; hoc nan que soli chalitati competit; oim tamen aliae ctiam virtute, sint in voluntate . Nec etiam Omnis virtus intellectus affert ei supremum gradum evidentiae ; nam scientia Physica non est in eo evidentiae gradu, in quo est Mathematica . Ad rationem ergo virtutis susticit, quod insallibiliter attingat bonum suae potentiae , quoa ex Aristotele colligitur o. Etich. cap.2. & 3. qui aliam conditionem non postulavit. Id autem maxime competit fidei; licci enim illa excedatura scientia secundum evidentiam , tamen scientia praestantior est , tum in supernaturalitate, tum in certitudine , & insallibilitate : propter quod potiori jure meretur appellationem virtutiS. Dices seetimo: Fides non numeratur inter virtutes intellectus ab Aristotele: ergo signum est , quod eam pro virtute intcl-1eetiis non agnoverit. Nego conequentiam : Non enim mirum est, quod silcm non computaverit intcrvirtutes intellectuales , siquidem ipse non agnovit fidem alvinam supernaturalem cum infallibilitati, excellentia, quam in ea The in logi agnoscunt . Fidem autem humanam merito inter virtutes non numeravit, cum sit exposita errori , in quem quantum cst
de sic , potest intellectum inducere , quod potissimiim obstat definitioni virtutis , ut
bus revelatis immediate assentitur , q-renus revelata sunt. Haec est iubtilis Doci ris in 3. dist.2 . num. Iq. eamque probat au
thoritate S. Augustini lib. 18. de civis. C PHI ubi loquens de iis , quae continentur in Scriptura sacra , dicit, quod illa commenia data sunt nobis arviηis eloquiis, quamvis per
bomines , non argumentorum concertationibus
inculcata, ut non hominis iuenium, sed Dei eloquium contemnere firmidaret , qui illa e vostraeι, nempe quae tradita sunt in Scriptura ; unde concludit Doctor, quod qui eis assentitur, habet habitum, non qui- isdem scientiae: sed habitum, quo imme- ,, diate assentit omnibus , & singulis , & is non uni propter aliud, de his, quae tra- is duntur in Scriptura , quinimo la aliqua ,, ibi tradita probarentur ex aliis, non amen- isti ret eis, quia sic probata: sed cuilibet is dicto in Canone a Sentit, non quia prin f, batur modo dicto , sed sollim propter ,, authoritatem Dei. Iatione cuju, imme- is diate assentit omnibus traditis in Scriptu- MIa, non uni propter aliud per stilogisti- is cuin discursum. Idem docet S. Damasce- isnus lib.q. de fide cap. ra. probat fidem non esse inquisitivam, nec consequenter discur-sivam . Hinc sanctus Ambrosius lib i. de fide ait : Auserte bine argumenta, ubi fidet quaς-
ritur , quasi diceret non esse ratiocinandum. Quapropter Tertullianus lib. de prae scriptionibus cap.7. ait: Nisis curissitate opus
Evangylium : cum credimus, nihil ultra dem
Probatur similiteν ratione : Primo namque in omni discursu, assensus, qui praebetur praemissa, sive principio , distinguitur realiter ab eo, qui versetur circa conclusio nem : sed assensus Fidei circa divinam revelationem non a istinguitur realiter ab assensu, qui est de re rc velata: igitur assensus ipse non est proprie disturtivus. Maior constat, discursus enim est oratio, in qua unum insertur ex alio; non inferretur autem unum ex alio , si eodem actu , quis assinium praeberet principio , dc conclu sioni: hic enim assensus esset simplex, non vero illativus . Minor etiam est eviams 3 obuectum enim sermale assensus fidei est res revelata , non quidem considerata materia liter , & secundum suam entitatem , sed formaliter, Lu reduplicative, ut revelata lac subinde quando aliquis assentitur rei r
velatae, etiam assentitur revelationi.
ormatur ex eo , quod sabitus fidei distinguatur ab habitu Theolnico, ut con veniunt Omnes Theologi: sed ab eo non aliunde distinguitur , quam quia Theol
312쪽
gia est formaliter discursiva, supponens divinam revelationem, seu propositionena revelatam, tamquam Veram , ut ex ea alteram eliciat ; si des vero unico intuitu divinam rc velationem , & rem rc velatam immediate attingit. Deinde, divina revelatio immediate, &sine discuisu creditur ut quod: igitur, &articulus ab ipsa revelatus . Antecedens constat : In illo enim argumento probari potest aliquid esse revera a Deo revela Ium . Consequentia probatur exemplo Visionis; quc madmodum enim res colorata, di illuminata immediate videtur, quia CO lor , & lux ipsi rei inexistentes videntur immediate, color quidem, ut objectum materiale visus; lux vero ut oblectum ejus sor- male; atqui res, quae revelatur a Deo , cst Objectum tantiim materiale actus fidci 3 divina vero revelatio objectum formale: ergo unico , & simplici actu fides credit rem revelatam, & dignam revelatione : ac subinde fides non est discursiva. Denique, assensus ille dumtaxat est proprie discursivus , quando per aliquod ludicium antecedens duo aliqua , ita judicantur esse vel eadem , vel coniuncta , ut ex uno concessis aliud etiam videatur concedendum s atqui internus assensus fidei non requirit illud judicium antecedens, de Connexione revelationis cum re revelata e igitur ille actus non est discursus, nec consequenter habitus ad eum inclinans est discursivus . Major patet ex communi doctrina Dialeeticorum, docentium ad argumcntationem duo requiri judicia , nempe audicari debet de bonitate consequentiae ,
& proinde etiam judicium ferri debet de
Connexione extremorum cum medio , &ex vi isti iis iudicii de tali consequentia , assensus debet dari rei enuntiatae per conclusionem . Minor vero probatur: Tum quia quando aliquis credit Deum esse trinum, V. g. non ideo praeciSe , & formaliter credit rem ita esse ob connexionem, quam extrema hujus propositionis habeminter k , & cum ipso motivo , seu medio, scilicet divina revelatione ; nec idcirco assentitur ex eo, quod vidcat, talem C nexionem, de ludicet de bonitate istius consequentia illatae ex antecedenti, ut maxi me constat de hominibus idiotis , & rudibus, qui licet nesciant judicare de nitate consequentiae ex antecedenti, nihilominus praeclaros actus fidei eliciunt, de
interdum longc excellentiores, quam, qui peritissimi sunt Theologi. Cisfirmatur : Si judicium istud requireretur ad fidem, consequens esset, quod, qui
melliis apprehenderet connexionem illam extremorum, nempe veritatis cres endae, &divinae revelationis , Ec acutius penetraret bonitatem istius consequentiae ex antecedenti, eo etiam persectiores eliceret actus divinae fidei, qu cmadmodum, qui melius periz-trat Connexionem aliculi is veritatis scientificae cum mcdio scientifico , habet actum persectiorcm scientiae '. sed hoc experientia constat esse salsum; igitur, &C. Dices primo: mnc argumentum fit cum discursu: sed ex Apostolo ad Hebraeos II. Fides est argumentum ton apparentium t igitur est discursva. Distinguo maiorem: Argumentum proprie dictum , quatenus ligniscat illationem rei cx alia, si cum discuisu, concedo: argu mentum improprie dictum, & quatenus dumtaxat significat certitudinem, seu osten-soncm, ac convictioncmearum rerum, quae nec sensu , nec ratione comprehenduntur,
fit cum discursu , nego. Hoc autem posseriori modo ApostoIus fidem appellat argumentum , ita quod quemadmodum argumento diicursvo devenimus in cognitionem rei, quae ex alia inscrtur , & ipsa vi argumenti convincimur ad certo assentiendum veritati ejus , sic etiam per fidem divinam
habemus cognitionem rerum a Deo revelatarum, non minus certam, quam lite a cognitio, quae per argumentationes, & demonstrationcs certissimas comparatur.
Dices secundo: Eodem modo servata pro
ortione philo handuna est de assensu fidei
ivinae, ac de assensu fidei humanae; at hic elicitur per discurium : ergo & ille. Nego maiorem quantum ad praesens in stutulum: de ratio disparitatis est, quod fides humana non sertur in ipsam authoritatem humanam, tamquam immediate, & per se certam , scd ut certam , de cognitam peta liqukl aliud, puta per experientiam de probitate vitae , de pei secta scientia dicentis; quibus maxime conitare debet humana authorisas, ut moveat ad assensum: unde intellectus potest ex cognitione ejusmodi principiorum inserre conclusioncm continente inaflensum di at divina fides immediate feriugin ipsam authoritatem, seu veritatem Dei uesicove intellectus illi soli tamquam so mali motivo innixus, determinari potest ii
313쪽
voluntate, ut absque ullo discursu tendat in quodcumque objectum materiale divinae fidei; quemadmodum ob certitudinem primorum principiorum immediate tendit in assensum ejusmodi principiorum. Dices tertu : Si non essit necessarium, ut assensus fidei fieret per discursum, una propositio de s de non deberet inscrti ex alia : sed ita fit picrumque; nam I. ad Cor. I S. sic ratiocinatur Apostolus : Si mortalnon resurgent: ergo Christus non resurrexit rsed Claristus resurrexit : ergo mortui resurgent. Similitcr S. Ioan . cap. q. primae suae epistolae, se discurrit: Diligamus nos inviacem , quoniam ine prior diaerit nos : igitur fides eth discursiva. Distinatio minorem: Non deberet fieri talis illatio in ordine ad ipsum inserentem, quas ipse egeret tali discursu , ut propter
assensum unius propositionis , moveretur ad am nitendum alteri propositioni ex ea deductae, concedo: in ordine ad eos, qui non cognoscerent propositioncm deductam fuisse revelatam, nisi fieret talis illatio, nego minorem: Ad ejus autem probationem res polidci Doctor n. IS. illos Script uiae textiis non es le veras argumentationes. Quia,
is inquit, argumentum est de re aliqua sa- ,, ciens fidem de ea, quae alias erat dubia : ideo in argumento propriὰ dicto creditur, ,, & consentitur conclusioni propter arguri inentiam, & ejus evidentiam. Sed si Pauis ius dixisset istud, Mortui resurgent, tan- tum credidissem ei tunc, sicut modo: necis est majoris formalitatis illa conclusio , D quam si simpliciter narrasset eam: Simili
is ter sicut crcdo conclusioni , vel conse- quenti, sic & antecedenti. & c convero so: sicut enim credo, quoa mortui rc surri gent, credo christum resurrexisse, quiari nullam certitudinem habemus de Christiri resurrectione, nisi ex testimonio aliorum, , , sicut patet per Apostolum, ubi supra, quiis dicit : si Christus non resurrexit, invenia is mur fas testes , & ideo tota certitudo, ,, quae habetur de resurrectione Christi, dis, mortuorum, non est nisi certitudo fidei, ,, & non ultra. Similiter Quod dixit Joan- nes, Diligamus nos, o . hoc dixit ad mo-M Vendum animos nostros ad Ch: isti dii ,, ctionen t quod tamen Christus dilexerit ,, noS tali dileetione, de qua louuitur, hocis est nobis creditum, & sic ha Dei certitu-
, , dinem de conclusione, non tamen ma-
M jorem, quam de principio; di ideo clim
principium non cognoscatur ex evidentia , rei, non potest habere scientiam de con , elusione: sed si aliquis habet habitu mul- istra fidem, ille assentit omnibus, S singu- is Iis, quae dicuntur in Canone,& nulli uni is propter aliud; quia etsi unum posset sequi is
ex alio, non habet tamen majorem certi- istudinem de illo, quod sequitur, quam ,, de illo, ex quo sequitur . Haec Doctor. Quibus apertὰ significat omnes propositi nes, quae eliciuntur ex aliis in Scriptura, sive una sit de fide, sive utraque, nullat nus ut sic deductas de here censeri de fide, quia astensus illis sic datus non nititur immediata revelatione, seu testimonio Dei. Dices quarto: Saepius contingit, ut expropositionibus creditis per fidem aliae inserantur, quae etiam pertinent ad fidem: sic ex
hac propositione sde credita, Christus est vere Deus, &homo, recte collegerunt Patres Concilii Constantinopolitani , in eo esse duplicem voluntatem, nempe divinam ,& humanam, hoc syllogismo. Ubi est duplex natura intellectualis, ibi est duplex voluntas: sed in Christo duae sunt naturae intellectuales, divina, & humana: igitur &duplex voluntas, quae utique ultima pr
positio est de fide, de elicita ex illa pri ri , quae est pariter de fide , nempe , in Christo duae sunt naturae intellectuales. Resipondeo , illationes illas non fieri per habitum fidei, sed J heologiae, quae ex principiis revelatis conclusiones eas eruit; unde veritates in illis propositionibus aeductis expressae, non sunt de fide , sed sunt
conclusiones Theologicae, quatenus conruderantur , ut illatae per discursum , Ii teaedem sint de fide , prout subsunt immediate divinae revelationi. Dices denique : Quoties assensus aliquis duo respicit 3 ita ut unum attingat dumtaxat mediante altero, a quo causatur, to
ties est legitimus, ac verus discursiis: sed interior assensus divinae fidei respicit primo, ac per se divinam revelationem , &ea mediante ipsam rem revelatam, cui idcirco Fidelis asscntitur, quia assensum praebet divinae revelationi r igitur interior asesensus divinae s dei est ditarii ivus. Distinguo maiorem: Si attingat unum mediante altero per modum inducentis in cognitionem alterius , concedo: si per m dum objecti formalis afficientis, ac determinantis objectum materiale, nego: duobus
enim modis intelligi potest aliquem assen-
314쪽
sum, ita duo respicere, ut unum attingat, mediante altero: Pri quidem ii versetur Circa unum , tanquam circa formale, Zc ipso mediante attingat objectum materiale quatenus tali objecto sormali insormetur rsecunia, si attingat unum tanquam prim rio cognitum, ut eo mediante deducatur in cognitionem secundi : Primus autem modus nullatenus importat rationem sormalem discursus, alioqui operationes sensuum : v.g. viso qua oculus terminatur in - coloratum, prout lucidum, esset discursi-Va, quia non percipit colorem nisi mediante lumine, secundus vero modus est quidem discursivus: at assensus nostrae fidei divinae
attingit tantum rem revelatam tamquam obic&m materiale δ' reve Iationem vero ut
objectum formale , sicque nulla ratione dicendus est discursivus.
FIdes divisa absolui direnda est practica ,
nen autem specvlativa. Haec est Dost Iis quaest .d. Prologi num. 3I. ubi resolvit idcirco I heologiam este practicam , quia nititur divina fide , quae est praetica . Et num.qI. respondens ad argumenta ait: ad Wimum respondeo , quia fides non es babitus speculativus; nec cred re est actus specularia aeus, nec visio sequens credere s vi speculativa, sed practi mva est oim ista visio consermis se fruitioni, is prius naturaliter bais beri in intineta oeato, ut fruitio recta illi tam formiter eliciatur. Quibus Doctor significat fidem esse absolute practicam , & nullum esse argumentum eorum , qui contende- t idcirco fidem esse speculativam, quia ei successit viso beatifica, quae est spec Iativa: negat enim Doctor beatificam visio m esse speculativam, contenditque illam esse revera practicam , quia idcirco viso beatifica praecedit in intellectu, ut fruitio sequatur in voluntate. Haec autem concluso sufficienter probata manet ex articulo I. quaest. I. disputationis prooemialis de Theologia in communi ; nititur enim iisdem rationibus , quibus ibi probavimus d heologiam esse practicam , solvimusque omnes dissicultates, & rationes , quibus oppugnari solet a Thomistis contrarium sentientibus, idcirco ne trita jam si adiare- metiamur, ab eis repetendis superladimus.
ces praesentem quaestionem dissicultates complecti, quas utique fusiori stylo declarant, & explicant nonnulli Theologi snos vero brevitati, ae claritati studentes , ad tria potissimum capita eas omnes revocabimus, inquirentes, acresblventes. Privi, utrum fidei habitus extiterit in viatoribus innocentibus: Devmo , utrum perseveret in omnibus viatoribus, qui peccpto mortali inquinantur. Tertis, utrum existat in iis , qui. sunt in termino beatitudinis, aut damnationis. Certum est autem Anselos suisse aliquandiu viatores, nec initio tuae creationis, in statu beatitudinis suisse constitutos, i ut docuimus in Trach. de Angelis, disp. 3. uod etiam luculenter docet S. Augustinus
uper Genes. lib. q. cap. 3. ubi ait, Avetiacam naturam primo uniformiter fuisse creatam, caeIum anellatam; iuxta illud: In principio Deus creavit coelum , is e. ω seeuxia fuisse formatam, ori appetulam lucem, quam do ad Creatorem est eonversa ei inboerens perfecta directisηe, iuxta istua: Et dixit Deus. sat lux ,-facta est lux. In eo autem statu viae donati fuerunt Angeli mediis necessariis ad promerendam beatitudinem : an autem etiam habuerint fidem infusam controvertitur apud Theologos: plurimi namque cum Alensi 3. pari. quaest.68. membr.R. art. 2. Contendunt in Angelis viatoribus
non fuisse proprie dictam fidem , sed habuisse praestantiorem aliquam connexionem scientificam, nempe vel notitiam supernaturalem scientiae infusae, vel evidentiam inattestante , quae proprie loquendo non est fides, sed scientia ; caeteri vero Theologiam ativam partem tuentur , quibus &nos substripsimus, in a. volumine Tractatu I. disp. 3. art. a. quaest. 3. Conclus unde hic dumtaxat agendum est de primis Parentibus. Notandum secunia, Beatos omnes habere omnem omnino Persectionem, quae statum eorum beatitudinis maxime decet 3 quippe cum beatitudo sit status omnium bon rum aggregatione perseetus 3 ac proinde certum est, eos donari , ac illustrari omni prorsus virtute, quae nullam habet repu
315쪽
gnantiam, nec incompossibilitatem cum illo beatitudinis statu. Quia vero tria maxime felicem illam Beatorum sortem complent, ac perficiunt , nempe intuitiva Dei vis D, aeterna, & intima fruitio, & ineffabilis dericitatio, ac divina voluptas , quae ex Dei visione per intellectum, Ac fruitione per v luntatem , in ipsam animae sistantiam, ejusque facultates omnes exundat: hinc illi beatifico stami , ea repugnare dicuntur , quae
vel illi perspicuae Dei visioni , vel intimae fruitioni, vel delectationi opponuntur 3 an autem fides directo , vel inclirecte pugnet
cum aliquo ex his tribus, ratione cuius non
possit cam statu beatifico subiis ere, determinandum est in praesenti.
Notandum tertiὸ, peccatores viatores posse
maxime considerari in duplici statu . Vel
enim sunt haeretici, vel dumtaxat peccato mortali inquinati. Haereticum dico eum,
qui litat initiatus doctina Christiana, &baptismi sacramento cum Christianis , ac Fidelibus deputatus, nihilominus errorem aliquem pertinaciter contra fidei obiectum,& regulas, ac Ecclesiae definitionem pro
Unde ad haeresim tria maxime concurrunt: Pri , quod talis error sit pertinax, qui enim dumtaxat propter sibi non com Pertam divinam revelationem, aut Ecclesiae definitionem circa aliquam propositionem ab omnibus aliis fidelibus vulgo receptam, di creditam, dubius fluctuaret, nec in alterutram assenias partem affirmantem, autnsantem animo obfirmato declinaret, non esiet censendus haereticus . Meunia, quod
qui pertinaciter illum tuetur , fuerit iniutiatus non solum baptismi sacramento, sed etiam , quod fidem Christi aliam quantum ad alios articulos profiteatur 4 per hoc enim
distinguitur haereticus ab infideli; siquidem infidelis ille est, qui nec baptismo fuit initiatus , nec ullatenus Christianam fidem profitetur . Tertsi denique , necessum est, ut quis censeatur haereticus , quod fidem pronteatur secundum aliquam panem sub novo Testamento saltem fide humana , si enim illam omni ex parte iuret, sive sit baptizatus , sive non , dicendus non erit haereticus , sed vel Judaeus . vel Paῖanus, licet ratione suscepti baptismatis sit subditus Ecclesiae , de consequenter iisdem poenis, quibus haeretici, subiaceat . Quaeritur ergo uta in tam peccatores mortati Peccato inquinati, quam qui sola haeresi inficiuntur, fidem infusam servent. Quatuor igitur hac in quaestione supersunt resolvenda. Primum, an primi Parentes habuerint fidem in statu innocentiae , eamque peccando perdiderint. secundum, utrum animae fideles ex hac vita migrantes sive in coelum receptae, sive in purgatori Clugentes, habitum fidei servent. Tertilis, umim damnati tam homines , quam daemones habeant fidem insulam . suartum,
uinim ille fidei habitus insulas perseveret
ΡRHabimis est primos Parentes in flava
innocentiae babuisse fidem in fissam, is eam per ficum peccatum perdidisse. Haec est communior apud Theologos, maxime quantum ad primam partem , quae utique probatur primo quia primi Parentes in statu innocentiae Deo erant accepti, & grati, ut omnes fatentur: at ex Apostolo I. ad Heb. II.
sine sis impos sie est pilarere Deo , credere
enim oportet accedentem ad Deum , qria est, o, quia . iurentibus se remunerator fit. Igitur , &c. Secundo eadem veritas tirmatur
auctoritate fiammorum Pontificum, qui damnarunt propositionem Baii , Absurda esssententia eorum, qui dieant, hominem ab initis dono quoiam supernaturatio, gratuito, super emit inem naturae fuisse exastatum, ut
Fide, spe, is, Ciaritate supernamratiter Deum terra: Igitur propositio contraria huic damnatae eit approbata. Tertio denique, in eo statu mereri poterant ξrimi Parentes et sed fides e gruentior est ad meritum , quam scientia: Igitur fatendum est primos Parentes eam habuisse.
Dices: Fides est cognitio imperfecta; sed in statu innocentiae nihil erat impersectum:
D ora magorem; Est cognitio imperfecta per ordinem ad cognitionem intuitiis vam, & beatificam, concedo: per ordinem ad omnes alias cognitiones, quas de via ordinaria 'Rest habere viator, nego. Minorem similiter distinguo: Status innocentiae nihil imperstatum admittebat , quod spectaret ad statum viatoris , concedo :quod imperfectum diceretur per ordin mad statum beatincum, nego. Probatur Naam secuari pars, de superior
confirmatur: Urimo quidem auctoritate ve-i lcrum Theologorum, ac sanctorum Patrum,
316쪽
ra Tract. II. Disp. I. Art. II. Quaest. III.
nam imprimis Tertullianus Iib. I. adversiis Marcionem cap. II. ait: suis dubiiabis it-
Iud ipsum Adae detictum bare pronuntiare, quia per electisηem suae potius, quam rivinae seηtentiae admisse : nisi quod Adam nunquam mulo suo dixis, Non prudenter definxisti me : Usus est seductionem , non occultavit seductricem: rudis admodum haereti s fuit, lyc. idem docet S. Ambrosius epill. 33. quae cliad Marees linam sororcm suam, ubi Deum inducit Adamo lic loquemcm: Agnoscis te nudum, qnia bona indumenta fidei persidisti.
Hanc autem veritatem apertissimc tuetur S. Prosper pluribi, maxime vero in responsione ad excerpta Genuensium, dubio tibi loqv ns de Adamo, ac de natura
humana, quae per i plius peccatum lapsa fuerat, ait: suid es autem , quod eidem naturae Mam faeem non vult esse praereptam,
quam nisi primam ammet, coerι bonis om. nibus non carerent P Credendo enim adam dia-holo non credidit Deo. Et infra: suom a fides in Adam per ita, in quoquam filiorum e usjnveniret , nisi eam idem spiritu1, qui omnia in omnibus operatur , infuηderet λ Et paulo infra sic concludit : Omηes igitur , quia Adam perdidit , perdiderunt 3 perdidit aurem primit 3 foem , quam omηes , quia primam potuimus amittere , primam debemus M.
eripere. Quibus vel bis luculenter significat indamum revera fidem amisisse. Idem d cit in libro contra Collatorem cap. I9. Id etiam docet S. Fulgentius libro de Inca Gnat. & gratia Garisti dicens: Primus bomo
diab ea es persuasione deiectus in humilitarem , quia perdidit Dem: perdens autem fuem
perdidiι Hiisnam protectionem.
Dices primo: Si R damus, & Eva fidem infusam amisissent, revera fuissent haeretici: sed ita non est ; nam ille non est ccnsendus infidelis, & harcticus , qui veritati sibi divinitus revelatae pertinaci animo peccando non adversatur : at nec Adamus,
nec Eva peccando divinitus sibi revelataei veritati pertinaciter adversati sunt: ergo, o c. Major patet: haeresiis enim est error fidei contrarius simul cum pertinacia. Unde S. Augustinus epist. I 62. ait: si qui saLfam, ac perversam sententiam nulla peninaei animositate desndant, is parati fini corrigi,
is tota sollicitudine quaerant veritatem , non sunt inter haereticos deputandi. Et lib. q. de baptism' contra Donatistas C. Io. assignans dinerentiam inter duos homine, crcdent c,
eumdem eriorem, sed cum hoc discrimine, ut unus sit in Ecclesia, alius extra Ecclesiam, & ab haereticis baptiZatus, sic loquitur: Con=tuam Hos aliquos isto modo, Ug.
unum borum sentire de Cbram, quod Minus omnino opinatus es , is in Hus baeresi baptiaetari extra melesiae Catialieae eommunionem;
alium vero Me id m sentire, sed in Carbutea Ecclesia by:ietari, existimantem ipsam esse Ca- tbodeam fidem: dum nondum baereticum dico,
spere maluerit. At nec Adamus, nec Evasucrunt in peccato pertinaces, nec divinae reprehensioni rebelles: imo suum uterque peLU tum excusavit, ille uxorem sociam, illa serpitem patrati criminis instigatorem accusando: cIgo, Sc. Distingua masereris: Qui non adversatur veritati cum pertinacia, quando veritas cui adversatur , ipsi non constat , nec certus est eam fuisse a Deo revelatam , non est censendus haereticus, conccdo: secus, nego At primis hominum Parentibus constabat apertimine Deum ipsis mortem fuisse comminatum, si de fructu vetitae arbor,scomedcrent: ergo fidem dantes diabolo dicenti , Nequaquam morte moriemini , ωα consequens est, ut eam denegaverint illi,
qui dixerat: De ligno scientiae θοηι, is maline eomedas; in quacumque enim bora comederis , morte morieris.
Inflabi . Etiamsi notum habuissent primi
Parcntes Deum illius vetiti fruetus usu in sub mortis interminatione prohibuiste, non
propterea constabat eis, an Comminatoria sollina, an veic executioni demandanda so-ret illa divina sententia . Clim enim supremum in omnes creatura, imperium essent adepti , haud difficulter suspicari poterant , Deum noluisse eorum libertatem ad unius arbusculae fructum constringere ἔac proinde constat, vel eos divinis verbis non sat attendis Ie , vel eorum lcnsum , dcintclligentiam nequaquam assecutos. COHrmatur ex eo, quot diabolus serpentis imagine Iarvatus , non aliud tentando praestiterit, quam mendacibus verbis se Dei amicum , & divinae gloriae Zelatorem simulans divina verba, non eo, quo putabant , sensu, sed longc diverso esse intelligenda 3 Cur praecepit, i . quasi diceret, Nolite arbitrari id verbis esk prohibitum;
cur enim praecepisset Deus, ut a fructu aliculus arboris manum abstinerctis, cum omnes bonae sint, de salutarus f ita serme in
terrictatur b. Epiphanius in haeresi Calan
317쪽
i rum, quae est 8. 3 deducti ur ex Apostolo2. ad Cor. II. ubi comparat eorum seducti nem per Pseudo-A postolos, seductionii vae per serpentem , dicens : Timeo ηe -ut serpres Evam seduxit astutia sua , ita corrumpantur sensus vestri. Sicut cnim Pseudo- Ap stoli Deum aperte non calumniantur, nec eum falsa dixisse pronuntiant 3 haec enim si dicerent, merito nullum haberent auditorem . sed ab omnibus exploderentur: scd transfigurantes se in Apostolos, Dei Zelare honoi cm, & salutem animarum simulant, affirmantes haec, aut illa divina elociuia, non ut alii sentiunt este intelligenda. Non enim Calvinistae dicunt christum fuisse mentitum, clim dixit: Hoc est Corpus meum: sed astar mant ca verba a Catholicis non recte, ut sonant, acceptari, clim per tropum sint interprctanda . Inferendum orgo PIOtωParentes errore potitis, S dubio, quam infidelitate, & haeresi lapsos. Nera eo equentiam: Non enim sine aperta fidei jactura potuerunt divinae prohibitionis verba alium in sensum dctoi quere, cum eis sat fuisset insinuatum, tum per lumen rationis naturalis, ac inditarum scientiarum; tum per lumen sdei, hoc praecepto eorum esse probandam obedientiam, nullaque passione urgerentur, ncc errore, aut ignorantia aliqua laborarent, divinaque verba absque ulla ambiguitate essent
insinuata; haud dubium est eos nonnisi in fide hasitantes, S descientes, aliud a nc fra significatione verborum potuisse suspi-Cari, nec tentatori aliud insinuanti credere. Quid enim aliud praestat haereticorum animus , suam divina verba Christianas veritates indicantia , praeter nativum eorum, &Ecclesiin sensum interpretari λ Nec aliud voluit Apostolus: quemadmodum enim C rinthii fidem dantes Pseudo- Apostolis a Christi fide ceeiderant; ita Eva praeter divinum imperium eum diabolo lentiens a divina fide una cum marito excidit. Dices secundo I Quisquis solum peccat,
vel ex temeraria praesumptione, vel cx inordinato creaturarum amore , a fide non
excidit , sed vel a Spe, vel a Charitate, vel ab utraque simul: at Adamus ita peccavit ν primo quidem temeraria praesumptione veniae consequendae: ut enim ait S. Augustinus lib.q. civitate Dei cap d. Adamus cilm inexpertui σι dimina severitatis, in eo falli potuit, ut venisse erederet esse commised .m. Capite I 3. Putaretque se Wmnter ra6tre serem esse praerepti, si vitae suae sietam nos
desereret etiam in serietate peccandi. Secundo ex inordinato conjugis amore 3 nam , ut loquitur idem S. Augustinus lib. II. de Genes ad litteram cap. qa. vel quisquis alius eiusdem libri auctor : Adamus noluit Erins contristare, quam eredebat posse me suo solatio contabeseere, si ab e ius ahenaretur animo, b, omnino illa interire inseraria ἰ non quidem carnis victu 3 concupscentia , quam noηdum senserat in rinente ore membrorum legi memtis suae , sed amicali quadam bene-entia, qua fit ut offendatvν Deus, ne bomo ex ami- ea fist inimicus. Distinuo: Cuisquis peccat ex praesumpti ne, aut inordinato amore non habente ullam antecedentem, aut consequentem in s delitatem, concedo e secus, ncgo: Adami autem si quis fuerit praesumptionis, aut inordinati amoris motus, hava dubium est antecedentem, aut consequentem habuisse infidelitatem; cum enim nulla a, peccatum
carnis, & passiqnis illecebra pelleretur, quo pacto fieri potuisset, ut in id laberetur, si
mortem corporis, & animae, omniumque coelestium charismatum, ac supremi in universas creaturas imperii iacturam illico ins rendam, uti Deus suerat comminatus,
didisset ρ Fateor plerumque homines concupiscentia victos, aut ineluctabili peccandi assuetudine catenatos, etiam ad intentata,& expectata simplicia non evocari: Uerum nihil simile fas est in Adamo suspicari; quippe clim, ut ait laudatus Augustinus , nulla in eo membrorum lex adversaretur legi mentis; ac proinde necessum est divi nam fidem prius extinxerit , vel Dei verbis non credendo, vel alium insensum detorquendo, quam in praesumptionem, a in ordinatum affectum fuerit lapsus.
ΡRobabilius est Beatos non babere fidem.
steus vero est de amniabus in Purgatorio lugentibus. Haec est communior apud she logos quantum ad utramque partemue quamquam contradicant Alensis, 3. par. qu. o hmemb. 7. & Durandus in 3. d.32. q.3. quisbus favere videtur Magister sententiarum
in 3. dist. 23. Piimam partem probat metor dist. 3I. nu.2. ubi aperte significat habitum fidei, aut lyei manere in Beatis: Nullus, Minquit, habitus ponendus est ibi manere , , si intra : frustra autem esset ibi habitus, isi cuius
318쪽
as cujus inclinatio tunc esset impossibilis ;,, fides autem ex ratione sua inctiinat tantum ν, in verum latens, secundum glossam su-
,, per illud Hebr. II. Fides est substantia re-
,, rum sperandarum , argumentum non appari rentium: & spes tantum inclinat lin bo- ,, num Commodum absens , juxta illud ,, Rom. 8. spes quae videtur , non est spes ,ri accipiendo spem prosperato, scilicet pro ,, objecto : inclinationes autem istae nonis poterunt haberi in patria, ubi erit verum is Patens , & bonum habitum: igitur istiis nabitus non manebunt, quia essent suis perflui. Ruibus verbis Doctor non solii mamrmat habitum fidei, & spei non remanere in Beatis , sed etiam id probat hoc argumento: Nil otiosum, ac inutile patitur status persectissimus, qualis est beatificust sed habitus fidei , ac spei in eo statu forent
Otiosi, cum in eo nunquam possent elicere actum suum, quia actus fidei involvit impersectionem obscuritatis; actus autem spei coimotat absentiam objecti, cognitio autem obscvia , actualis possemo objecti
non possunt subsistere cum ejusdem objectivisione clara , & intuitiva , Ze ejusdem actuali possessione: igitur in statu beatitudinis frustra forent habitus fidei, & spei.
Confirmatur eadem veritas ex Apostolo I. ad Cor.I3. ubi docet omnem cognitionem impcrsectam ablegandam esse statu beatifico: ait enim : Ex parte cogηψcimus , ex parte prophetamus ; cum venerit autem ,
quia persectum est, evacuabitur , quod ex parte est. Id est, quod est imperfectum, nec nisi, incompletam persectionem ingerit, qualem dumtaxat per sdem habemus, quae nobis quidem confert cognitionem certam dedivinis mysteriis, sed i ne videntem, & obscuram; unde cognitio illa est quidem perfecta ex parte certitudinis, imperfecta vero ex parte obscuritatis 3 unde si ibdit idem, Apostolus : Nunc cogηosco ex parte , tu caruem rognostam sicut cognitur sum . Nunc autem maneηt fdes , 'es , cbaritas Ubi per illam adversativam autem , videtur innuere diversitatem viae , in qua manent haec tria, a statu patriae, ubi sola manet charitas, de qua praemiserat; cbari tas nunquam excidit , juxta qucm sensum acceperunt vel ba S. Pauli Hieronym. ibi dicens : Cbaritas nunquam excidit , id est , psa sua permanet in futuro . Chrysostom. hom. 3 . in eum locum, dicens charitatem esse malorem, quia fides, dispes transeunt,
charitas autem semper durat . Augustin Serm. 3ῆ. de Tempore . AnseImus in illum
Obiietes primo S. Irenaeum lib.q. cap.2s. ubi docet in statu beatitudinis tres viri' tes Jheologicas remaneia, ait enim: Paulus inquit, omnibus maevatis manere fidem ,
spem, dilectιonem. Cui subscribit Tertullianus lib. de Patientia circa finem, dicens:
Merito ebaritas nunquam excidet , caetera eυacuabuntur , consummabuntur , exhaurientur
linguae , scientia, propbrtia , permanent fidei, spei , dilectio.
Responteo S. Irenaeum , & Tertullianum non velle quidem, quod fides, & spes remaneant in Beatis secundiim suas rationeS formales specificas , nempe cognitionem inevident in Objecti revelati , & fimam tendentiam in objectum absens: sed tantum
secundum aliquam rationem communem
attingendi primum vestim , & 1 mmum bonum 3 in quantum videlicet Per visionem beatificam fidei succedentem , habetur cognitio firma, ceriistima de Deo. quemadmodum habcbatur pei fidem. licctimperseetiori modo : simi liter per fruitionem succedentem spei Deus persectissimEpossidetur, ut praesens, qui antea pei spem dumtaxat postidebatur, ut absens.
Obiicis; secundo: Si habitus fidei , & spei
non remanerent in Beatis, maxime quia in eis furent inutiles: scd ita non est: igitur, 8 c. Μa,r constat ex mox dictis. Μinor vero probatur; cesim enim triplicis generis objecta possint subesse cranitioni Beatorum , quorum aliqua per se spectant ad beatitudinem, ut vitio divinar essentiae suis attributis.
illustratae, & in tribus divinis personis subsistentis: alia vero sunt, quae tantiim con- comitanter ad eam pertinent, ut omnia musteria Uerbi Incarnati, & nostrae Redemptionis : Alia vero sunt omnino extra statum, ac sortcm beatitudinis, qualis censeri potest
notitia eorum omnium, quae vel in mundo peracta sunt, vel gcruntur, vel emcienturusque ad consummationem faeculiue quamquam forte in Beatis non remanear fides ;quantum ad objeeta primi, & secundi generis , ad quae per se terminatur visio beatifica r tamen remanere potest quantum ad oblecta tertii generis 3 enimvero nil obstat quominus unus Beatus possit Deo specialiter revelante nosse, qua vel gesta sunt, vel geruntur, vel fient imposterum; & illa credere propter divinam revelationem: nullac nim
319쪽
enim excogitari potest contradictio, quod
Deus alicui manifestam reddat sitam essentiam per visionem intuitivam , dc tamen ei occultet, quae in mundo aguntur , Vel agenda sunt, quae postea, vel per se, vel per Angelos manile flet : igitur quantum ad haec obiecta poterit esse actus nilei, ac proinde habitus in Beatis non crit omnino inutilis. Respondeo, equidem haec ita esse, verum assensus ille non erit actus fidei Iheologicae, sed vel Angelicae , vel humanae , si id quod revelatur fiat mediante Angelo, vel altera anima beata; non enim actus illi tendunt in Deum tanquam in objectum , in eis objcetis, ad quae terminantur dire ae , vel indirecte inclusum. Hel dico, quod Beatu, eo in casu certissimc quidem assensiimprabcbit ob cctis sibi a Deo propositis, idque propter testimonium Dei, non quidem obscvrc, sed clarc cognitis: ac proinde a Dsensus ille non erit propria , & stricta fides, sed notitia evidens per medium demonstrativum aposteriori; quae notitia evidens non repugnat cum statu beatifico, saltem de iis oblectis, quae non videntur in Verbo , ncc aliunde persectissima cognitione immcdiata possidentur.
Obymies tertio ι Si habitus fidei , & spei
non remanerent in patria, maxime quia in
eo statu, vel habitus, vel actus sunt incompossibiles: at it. a non est 3 enimvero si esset quaedam onpositio fidci cum beatitudine, maxime vel penc, actum, vel pencs habitum , vel pencs actum beatitudinis cum habitu fidei, potest enim seri triplex compa- Iatio: i rimo quidem inter actum visionis , de actum fidei: Zecundo, inter habitum fidei, luminis gloriae: dertio, inter altum visionis cum habitu fidei, vel inter actum fidei cum habitu luminis gloriae : at neutra ex palle repugnat fidem posse subsis le- Ie cum visione beatifica: igitur, dic.
Nego miηorem l l)rimo namque constat
actum fidei repugnare cum actu visionis uetum quia unum , & idem oblectum non potest simul clare , & obscure videri, ut jam saeptiis probatum est; tum quia beatitudo citin 1it status omnium bonorum aggregationem infercns , nec non & exclusionem totius mali , conscii uenter debet cxcludere sormidinem de omni malo , qui enim timet malum aliquod proprium, non
scurus, qualis est assensus fidei, semperannexam habet sermidinem erroris, ac proinde inseri potentiam formidandi, quae per se malum est , nam posse ipsum malum timere, non leve malum est; si vero actus fidei stare posset cum actu visionis, sequeretur quod in eodem instanti staret malum Obscuritatis cum visione Dei, & per Consequens eo instanti homo non esset plane, Ac undequaque beatus.
Repugnat etiam habitus fidei cum habitu luminis gloriae: quia inclinat ad oppositos actus ncmpe inevidentes, & evidentes, unde necessum est alterutrum habitum sore Perpetuo inutilem: talis autem non erithaoltus luminis gloriae, qui cx natura sua exigit permanentiam , seu perpetuitatem,
ac statum beatitudinis completae in subjecto hcato, & per consequens exigit perpetuam carentiam totius obscuritatis , Ecfidei actualis; ac proinde infert inutilitatem habitus fidei, quippe ad nullum actum jam deservire potest. risi denique , repugnat habitum fidei subsistere cum actu luminis gloriae , quia vilio Dei clara non potest connaturaliter dari nisi habenti lumen gloriae: ergo clim istud lumen gloriae ex se exigat negationem habitus fidei, idem pariter insert ejus actus.
Ncc refert, quod sanctus Paulus in ra-Ptu , sorte habuerit visionem beatificam :kespondeo enim, quod etsi sanctus Paulus
revera liabuisset visionem beatificam, cujus contrarium docuimus agendo de visione beatisca, tamcn non esset consequens, quod
actus visionis beatificae subsistere posset con- naturaliter cum habitu fidei: illa enim conjunctio visionis cum habitu fidei in S. Paulo non fuisset con naturalis, Ld contra leges connatu tales utriusque . Unde ex ea
non licci inscrre, quod ille actus visionis subsistere pos Et con naturaliter cum habitu , qualiter revera subsistere dcberet in Beatis , alioquin perpetuum requireretur miraculum, ut conservaretur habitus fidei cum actuali visione beatifica ἔ qucmadm
dum opus fuit miraculo, ut conservaretur
frigus modicum in tribus pueris projectis in fornacem Babylonicam.
secunda Dars etiam communiter admittitur a 4heologis: tum quia illae animae adhuc sunt in statu viae, ac proinde id omne habent, quod per se conducit ad sanctitatem eiusmodi uacus , quales sunt virtutes 4 hcologicae 3 dum qita nihil est in
320쪽
3ω Tract. II. Dup. I. Art. II. Quaest. III.
eis animabus, quod cum habitu, vel actu fidei repugnet; Licet enim inquit de Lupo ex creaturis possint evidenter cognoscere Deum earum Creatorem: haec tamen
cognitio non est incompossibilis cum fide de eodem objecto, ut constat in Angelis, qui in statu viae persectius cognoscebant Deum, & adhuc habere potuerunt fidem. Deinde . Multa sunt eredibilia de Deo,
quae ex creaturis naturali virtute non cognoscuntur, ut d rinitas, & alia etiam plu-xa de creaturis creduntur per fidem, quae. Tatione naturali non possent deprehendi, Ut unio hypostatica , resurrectio futura , Iudicium universale, & alia innumera. Deηique, Non repugnat statui harum animarum revelatio oblcura, in qua fide stri cta sun dari possit, cum ille non sit status beatificus excludens omnes desectus, & angores, sed status potius tenebrosus, plenis Dque sollicitudine , & anxietate , quamvis Cum certitudine propriae salutis. Quamvis autem circa aliqua fortasse objeeta habeant revelationem sibi evidentem, non autem obscuram, susscit tamen si ejusmoili revelationem ita claram non habeant circa Omnia objecta, ut debeat retineri habitus fidei, qui non erit ibi omnino otiosus.
F AE-ηer, damati non habent fidem infisam. Haee est communior apud
Ueologos contra Durandum in 3. dil .23. quaest. p. ubi dicit fidem in damnatis manere 3 idque probatur primὸ auctoritate S. Dionvsi lib. de Divinis nominibus cap. q. tibi ast, damnatus earere omnibus druinis δε-nis , necnon & S. Augustini lib. p. de Civit. Dei cap. 2I. dicentis daemones cognoscere Christum , non lumine fisi , inquit , sed oraria si norum. Probatur etiam ratione: Primὸ, quia fides insunt habitualis idcirco conceditur, tum ut quis fiat membrum Chri lii ejus cor pori mystico insitum , quod est Ecclesia uerum ut sit radix justificationis, & fundamentum rerum sperandarum: sed damnati sive sint homines, sive daemones, nec actu, nec potentia sunt membra Christi, & Ecclesiae, quippe sunt veluti palmites abscissi, aridi, Ac in ignem missi s neque etiam sunt Capaces tum lustificationis , tum sperandae beatit fidinis, ac salutis: igitur pariter sunt incapaces fidei. Meunia , Dona, dc auxilia gratiae non
communicantur damnatis: at habitus fidei est donum eximium ι igitur non remanet in damnatis. Maior constat ex illo Matth. 7. ubi Christus dixit : Sanctam non datur canibus, nec margaritae ora iciuntur ante ρω- eos . Insuper , status damnatorum est status summae miseriae: sed si haberent aliquod donum supernaturale , eorum status non esset summae miseriae. Maior enim miseria
dari posset in eis, qui ipsum supernatura te donum non haserent; igitur censendum est statum illum damnatorum non illustrari. habitu fidei. Tertis tandem , Deus nil concedit stu- straneum: at habitus ille fidei infusae omnino esset frustraneus in daemonibus , &damnatis , quippe cum ad nullum fidei
aflum efficaciter concurreret, non enim
elici potest actus fidci absque auxilio supernatiuali gratuito: hoc autem auxilium me. rito negatur damnatis, quibus jam gratiae,& misericordiae locus non est. Adde quia frustra illis tale auxilium daretur e clim enim actus supernaturales ordinentur ad justificationem, & beatituΛnem , cessante illo fine, prout definit in damnatis, etiam desinere debent omnia media supernaturalia ad utrumque ordinata. Nee ob at , quod in damnatis remaneat
character Baptismi , vel Consimationis, vel Sacerdotii: siquidem charaeter ille non est per se qualitas operativa , sed solii in signum indelebile potestatis, vel gratiae acceptae , quod utique signum merito in eis
perseverat ad majorem eorum cruciatum,& confusionem: at vero habitus fidei infusae est qualitas pcr se operativa, quae ubi non poteli amplitis suum elicere actum , necessum est, quod pereat. Dices primὀ : 1. Iacobus p. a. docet fidem aqualem es Iu in daemonibus , igitur & habitualem. Consequentia pater. Antecedens vcro probatur, ait enim: Daemones credunt,
O contremqcunt; ubi certe loquitur de actu fidei insulae , alioquin non recte uteretur illo exemplo, ut probaret solam fidem etiam infusam non sufficere ad salutem, quod utique ibidem intendit , ut praeclare o servat, & monet Salvianus lib.q. de Providentia non longcaprincipio, ubi praefatum Apostoli oraculum sic expendit. Hunc , , ipsum fidei fructum infructuosum Aposto- is lus line operibus bonis est. testatur di- ,, cens: muti sine operibus Mnir mortua es. is