Marini Guarani

71쪽

s6 Θnragm. Ro uris, ac Patri Lab.L t.III. singulari causa tantum , & extra ordinem videtur interpositum ; sed Iustiniani novell. 39. c. a. ad undecimum mensem productum pariendi tempus pragmatici putant. At accuratius inspicienti mihi d. novell. nullam sane extensionem justi , & per Veteres constituti temporis, invenire suit : definitibi quidem. Imperator, ex desuncto viro non videri concepisse illam, quae ab ejus morte post memsem undecimum peperisset , non quia justum h beri vellet filium , qui in undecimo natus esset

contra notum Decemvirale carmen , & apertam

Ulpiani sententiam in d. l. 3. sed quia res ita gesta suerat ; quemadmodum nec justum filium

pronunciasset natum post vicesimum mensem a

morte viri , si res ita tulisset. XIII. Ceterum quod supra dixi, intra decem menses posthumos nasci oportere,ut justi liberi habeantur, id non ex Hippocratis, sed ex decemvirorum, &veterum Prudentiam sententia intelligi velim ; si enim ad initia undecimi venter excurrat, hunc ego partum jure civili injustum existimo: nec enim post pragmaticos astipulari positam Culacio distinguenti, sub finemne undecimi , an sub initia mulier enitatur ; si enim undecimus attingatur, seu sub inbtium, seu sub finem affecti mensis pariat mulier, recte undecimo peperisse dicetur argum. l. 3.

II. F. de suis, m legit hereae ubi post decimum

mensem natus ad successionem non admittitur .

Vid. Iacob. Gothosic in quatuor fontib. Iur. CLUil. in probari ad tabu quart. si . Quid igitur ob

r) Iure Romano mensis triginta dierum spatio definitur i. scimus , f. I. o 2. C. de iuri deliber. quod sit materia favorabilis si, duorum mensium praescripto spa

tios

72쪽

x De Iure Personarum. s limpug gestationis tempus, & insolitos naturae ca sus denegabit judex justis liberis parentum hereditates.& pudicas mulieres. praeter famae jacturam antenuptiali donatione multabit , cum expiar, tum hodie sit duodecim menses, & ultra scelus in utero detineri posse, & nullum certum pariendi te pus a natura statum illustres Medici, & Philosophi demonstrarint λ Durum id quidem, sed ita lex scripta est & aliunde id i cautum oportuit , ne via muniretur ad alienas hereditates per occulta stupra captandas: quapropter nulli vel supremi judices ab

tio , &, qui sexagesimo primo die venerit, audietur . Cum autem posthumi lanimo favore snt prosequendi , in mensibus genitalibus numerandis benigne eum eis agitur : proinde si quis nascatur tertio, vel quarto die supra trecenos a morte patris, intra decimum mensem naretus dicetur. Perperam igitur interpretes mensibus genitalibus unos triginta dies assignant, cum dies hic numerandi sint ad menses vere solares. Sane medicorum Princeps Hippocrates, quem in hac re sequuti Jurisconsulti sunt, menses vere solares in partu spectavit: proinde dicturus partum septimum mensem ingredi oportere, ut vivere possit, ait, centesmo Sc octogesimo secundo a comceptione die cum parte , idest dimidio, sequentis nasci oportere . Verba eius in lib. de pari. septimestr. sunt : ει με,

και δυο και προσοντν Wριου ' septimo res sunt ex diebus centum intainta cor duobus cum parte sequentis. Nec

obstat Vlpianus in L .f .destiis, o legit hered. ibi quidem tanti non habuit alterius diei dimidium , ut aperte illud

exprimeret: cum tamen ab Hippocratis auctoritate repetat dierum centum & octoginta duorum in septimestri spatium, quod facit & Paulus in I. Ia. F. de stat. hom. ex ejusdem sane mente intellexisse quoque censendus est alterius diei dimidi0m . .

73쪽

st 0ntagm. RomJurthae Patr.LibITitIII. hoc . ire recedere possimi a Cetenim si stemina honestis moribus, nec ambigua dicitia commemd uri , ipse princeps interpellabitur, qui exemplo

Hadriani causa cognita decernet , quod suae relis gioni videbitur. Uid. quae supra cusserui tir. I. 8. Ita sane supremam Frisiorum Curiam pro partu δυδ εκαμην duodecimestri pronunciasse i refert Sandius L deci . tit. 8. definit. Ita Sed nos elongiori vel uti diverticulo redeamus in Viam. XIV. De ceteris divisionibus hominum natura proditis commodius alibi ; properandum est enim ad quae jure civili sunt constitutae. Summa itaquσdiυbis de iure personar um haec es, quod omnes h mines aut liberi sunt, mi simini, ait Tribonianus princ. b. t. Et libertas quidem est naturalis facultas

eius, quod cuique facere libet, nisi si quid υi, aut iure prohibeatur . 1. eod. Scilicet non libertas est, sed licentia , quae sit a ratione, vel a jure dita mis: ea libertas igitur hic definitur , quam in lip

minem cadere fas, & jura sinunt : divine Papbnianus in I. I s. de condit. instic quae cum bonis moribus pugnant , ea ne posse quidem nos facere credendum est. Alia ratione quidem Stoici sol sapientes liberos docebant esse, quia cogi uni non possent; eos enim morituros potius, ne quid tumpis admitterent ; aut si res turpis haud esset , iponte facturos , ne cogerentur Arian. Epict reor. 4. & Groti in spars florib. ad hunc tit. Contra servitus est constitutio iuris Gentium , qua quis contra naturam dominio alterius subiicitura. eod. Coutra naturam intellige contra prumaevum naturae statum , aut certe contra jus naturae permittens , quemque libertate uti citra in

ae factum humanum ; actequam scilicet domi nis

74쪽

ni, & ipseas servi interesse coeperat, servitutem imstitui: ea enim semel admissa, servorum commodo deliniti captores haud aegre abstinebant a summo illo jure, quo captos illico licebat occidere. Lbcere autem hic intellige , non quod salva interna justitia in captos promiscue saevire fas esset ; sed quod apud homines esset impune: nec enim ultra aciem saeviendum ; ea ubi deserbuit, aemulandus ab humanis ducibus Agesilaus est , qui apud Xenophontem admonebat. milites , ut captos non tamquam sontes punirent, sed tamquam homines custodirent.

XV. Iam vero ex L a. bs de stan ho-mm. facile constat, Iurisconsultos sibi persuasissis,

servitutis originem repetendam ex bello ; id &Ηobesio placuit cap. 8. de cis. ejus sane fabrulae peropportunum : at vero propior mihi semper est visa sententia Pusendorfit L f. c. g. g. Φ π s. de jur. Naturi Genn existimantis , exuta ἔ qualitate , primo hebetiores homines solertior,bus operas locasse; mox conscios sibi quosdam imbecillitatis suae, certitudine alimentorum illectos aliis se perpetuo mancipasse: enimvero quia commodum videbatur, per alios expedire labores, blis increbescentibus, ea lege vitam captis victores coepisse relinquere , ut perpetuo sibi servirent . Paetitiam sane servitutem Athenis fuisse antiquissimam , Vel inde probes, quod eam Solon prim interdixerit Plutarch. in Solon. eamque apud

Graecos recentiores frequentius usurpatam , n bmus ex Dione Prusaeensi orat. I s. Apud Germanos etiam non deerant olim , qui novissimo alete

Uu de libertate contenderent, ac victi volunt, iam servitutem adirent de morib. Germ.

75쪽

ω Θntagm. Rom uris, ac menti, IT . . Aliunde servitus isthaec non multum acerbitatis habere videtur Grotio de iuri Beli. o Pac.

i. z. c. S. 27. nam perpetua servitus pensatur

perpetuis alimentis , quibus liberi saepe doituumtur; inde factum , ut fugitivi ultro remearent ad dominos, atque, quod ait Eubulus apud Stobaeum

sui se fugitivi gesserunt pro liberis,

Rursus recurrant pristina ad praesepia. Quin nec desunt, qui pessimo publico sublatam servitutem esse serio contendant; sero eam ipsis Christianis displicuisse ; speciosum igitur caritatis titulum obtendi non posse : inde certe tot nebulonum vim ingritisse , quos egestas ad mendicitatem primo , deinde ad scelera quoque praecipites trahat. Vid. Bodin. de Rep. I. 4. & Bm qin epise. 3. Denique ego non video , qui deterior servorum olim conditio suerit , quam eorum hodie , qui mercede conducti serviunt , quique vix denis in diem assibus se, ac liberos exhibere coguntur.

XV. In nostri Regni constitutionibus lib. sbinae de servis constitutiones prostant ; altera Guiselmi. I. sub rubrici de fer ancili. fugit. ab tera Friderici II. sub tit. de mancip. fugit. Et in priori quidem Gulielmus adversus detentores alieni servi atrocius agi jubet , quam jure Romano in L quicumque Coae de se . fugit. edicit enim, ut fugitivi statim domino restituantur; is si ignoretur, bajulis locorum fugitivos tradi, per eosque Magnete Curice trasmitti: si adversus ea quid factum, detentores, aut bajulos cum bonis suis omnibus poenae Curiae subjici lancit. At silet in ea. Gulielmus, cui

76쪽

De Iure Personarum. 6 Ieuinam fugitivi Magnae Curiae trasmissi cederent; proinde Fridericus constitutione sua fugitiva maiucipia fisco addici jubet si intra annum Dominus ea sibi non vinclicet . Per Fridericum igitur ab rogata in fisci favorem Lijeimum Cod. eod. ubi rescribunt Diocletianus 3c mximianus , servum fugitivum sui furtum facere videri, ideoque: in eo

locum habere non posse nec usucapionem, nec longi temporis praescriptionem: apud : nos. enim post an num supervenientem dominum annali praescriptione fiscus excludit. Sed hodie imae haud iniusti sunt usus : cum Christianis enim vetus . jus servitutis exerceri desiit communi veluti sponsione jam ab amno Iaso. ea enim tempestate ultimum manumissionis

exemplum Lovasi extare traditi Gudelinus de furi Uig. l. 1. c. . Tantum inter. nos, & Christiani nominis hostes stat adhuc vetus jus servitutis:

proinde apud nos Turcae, Tartari, aethiopes quoequo modo alienari possunt, nec nexu, mancipioque nostro liberantur , quamvis Religionem nostram fuerint amplexi : nec enim Pii U. constitutio , qua liberi pronunciantur Turcae statim a recepto baptismate , apud nos umquam recepta suit.

XVII. Illud autem probare nequeo, quod quidam non indocti homines tradidere , Christianos scilicet captos ab Infidelibus hodienum servorum jure censendo esse; in eisque fictionem legis Cor- . neliae, & postliminii servari oportere. Potius enim

existimarim, eos tesse quidem in servitute, servos non esse: proinde si quod secerint testamentum mpud hostes, ratum apud nos esse debet, ne praeter caritatis vinculum durius cum ipsis agatur . . Vide Covarruv. ad cap. peccatum de rem iuri in . 6. &Schillen in prax. jur. Romam exercit. 3. J. 'ra. a.

77쪽

Θntagm. RomJ -- α μυλ M. MIL eclare tamen Covarruvias , senuandam adhuc i Iegis Corneliae & postliminii m jctionem si quando ea cintivis prosit. Hinc Chri stiana mulier in inuadia capta ab Infidelibus, &, susceptis apud ex Iadeii libetis, capta ruris a pratis Christiani , cum filiis-Iibera pronunci, in ficit: per Regium Collaterale Consilium , res rente inlegato Iurisdictionisi, ad quem pertinent libertatis .causae , thste Ioann. Leonarct Rod L

XVIII. Illud addubitari queat , servilis, an liborae conditionis Gistimandi sint agricolae , censiti, coloni , inquilini, qutis generali vocabulo adscrumitios. dicere licet, quia praediis quibus orisina rio jure tenebantur . erant adscripti si) . ' Hi quidem omnes aut capitationem, leu tributum clipitis, aut

i) Nemo Connano melius exposuisse videtur adscriptitiorum vocabula comment. Dr. C d. l. a. c. Io. eius hic verba iuvabit exscribere . -direntur ea ratione , quavrum colunt , er in eam rem adscripti glebae , atque amdicti sunt; unde adscriptitii nominantur . Qua vero rati ne pensionem domino pendunt annuam , coloni appellantur, propria ta en ii, qui parte fructuum aliquota colunt agros,

miles partioriis colonis ; sin id pretio , pecuniae pensione faciunt, aut parte fructuum certa, o constituta, censiri nuncupantur, similes conductoribus alienarum aedium, aut villarum, qui mercede sabitant in alieno ; hine es, quod inquilini quandisque voeantur. In eo tamen, quod de inquilinis scribit , viro clarissimo assentiri nequeo ; potius enim inquilinos inde dictos putarim , quod praedio urbano servirent: movent me verba Valentiniani in πιυeα de colon. vag. si ad praedium se rus cum, urbanumυe collegerit ; quae sane verba colonum , aut inquilinum indissetant, prout praedio rustico, urbanove inserviunt.

78쪽

. Τ ' De Iure Personarum. Qeerte iugationem, seu tributum soli , fisco pendebant, praeter annuas functiones in speciebus, pecuniave, quibus terrae dominis obstringebantur i. s. 8.. ao. Coae de aerio. censer. ρο colon. Non omnestamen eodem jure sunt usi ; alii ad libertatem, alis ad servitutem propius accedere videbantur. Gmneratim festasse licet asserere, deteriori eoζ conditione fuisse ι qui capitationem sisto pensitabant: ceteri inspecto praedio , servi , inspecto fisco , liberet videri poterant : aeoloni prim , qui solam jugutionem fisco praestabant capitalis illationis immunes , glebae potius , quam dominis erant obnoxii:

proinde Imperatores tu L un. Cod. de colon. Pine'. do num fundi dicunt, & dominum possessimnis, non coloni. Uide Cujacium in parati. Cod. de agrici censen oe colon. Longe optima suisse videtur colonorum conditio Palaestinbrum, Thracensum , Illyricianorum, in quos, ut scribunt Themdosius & Arcadius, possessores utebantur & patroni sollicitudine , & domini potestate L nu. Cod. de colon. Thraci In ceteris adscriptitiis vix distrimen ullum a servis intellisi polse, scribit Iustini,nus in L a I. Cod. de agric. cctust. o colon. Ex quibus constare puto , perperam hic doctores asscriptitios omne genus confundere: quo factum, ut eos alii liberos , alii servos pronunciarint. IXIX. A veterum adscriptitiis propius videntur abesse hodierni proprii homines Germanorum, quuque Mildfaviatus jure extra justum matrimonium nati , aut advenae per annum & diem in Palatu natu morati tamquam per occupationem Electori Palatino cedunt: & ipu enim, aeque atque illi, a alienati per accessionem intelliguntur: nam nisi contraria' consuetudo probetur, in eis etiam jus 'com-

79쪽

64 0ntagm. Rom uris, ac PatriLib.LT MILmune servabitur ,. quo coloni seorsim sundo di. Irahi non possunt L a. o 7. Coae de agrico ..cens t. colon. In aliis tamen ad liberos homines propius Videntur accedere ἰ . Praeterquam

quod enim utuntur jure contractuum in illis saltem, quae praediis, rebusve eo perφinentibus haud haerent ; connubii etiam, Sc testamenti jus habent in iis , quae extra causam praediorum . sunt : qu*sane duo potissima libertatis sunt argumenta S muel Strikius in us modem. pantia. l. I. t. s. q. festu. XX. In nostris quoque Constitutionibus adscriptitiorum frequens est mentio , ubi villini, serυi glebae , & adscriptitii quoque dicuntur

constit. errores eorum . de his , qui deb. accedenad ordin. clerici Cum eis apud nos agebatur

Iure Romano ; proinde fugitivoς praedio eos res di Eridericus jussit confiit. qui quis de burg n-sbus. Adscriptitios autem diu post servos apud nos stetisse , vel inde constat , quod tamquam

vulgo recepti memorantur in capit. Honor. IV. ann. I 283. quae leguntur in annat. Eccles dict. n. apud Rainald. & Historicum Urbis t. a I. c. I.& sequiori adhuc aevo frequens eorum mentio .

Nec ego tamen facile definiverim , quo tandem tempore in Regno exoleverint. Haud temere sor-- tasse dixerim , mitescentibus in dies nostrorum morbbus, primum exolevisse servos, deinde etiam adscripti-.tios; mox adhuc angarios ,& parangarios, Mi seudis adscripti vocari possunt. Sane hi quoque ratione seu- , di praeter ceteras functiones muneribus personalibus erant obnoxii. Proinde ann. Is 7 I. contendebat in Camera utilis S. Marci dominus, vasallos su's e seu

do non posse discedere , quippe qui angariis, &

80쪽

. De Iure Persennium. 6sparangariis obstringerentur ; alio igitur migrare non posse ex constit. qui quis de burgensibus. Comtra Baronem quidem decisum testatur Regens Moeles de exacition. function. cal. quaest. non 'uia tamen angarii, & para arii tamquam adscripti seudo existimandi non es ni ; sed quia status controversiam passi ea conditione censem di non viderentur ; quoniam quae praestabantur ab illis munera , sordida non erant , ac potius studi reditus videri debebant . Id ipsum t men haesitabundos pronunciasse Praesides , vel inde constat, quod scribit ibidem Moles, causam non decisam in genere, sed illam tantum speciem demnitam . Nimirum fortasse non deerant, qui ex Cynisententia ad LI. Od. de se . fugit. existimarent, vasallos e seudo excedentes videri sui surtum se. re , ac proinde a Barone vindicari posse. Sed apud nos hodie rara selicitate temporum Vix u quam angariarum, Sc parangariarum vestigia, nee quidquam impedit, quin, ouo Uisque velit, trans . ferat domicilium ex L ninit 6 ad munici XXL Licet autem deterrimi mortalium, salsis Principum donationibus suppositis, multorum foditunas, & libertatem everterint; nec temere hujuς modi monumentis probarit credendum esse vir rei diplomaticae impendio peritissimus Franciscus Vargas si , suppositione revicta Rogerianae concessionis Dio

I . . . . Maximus ;lle s Unus quἰ nobis audendo restituit rem Regni diplomatteam ' victuro Dpere , eui titulus . D me deue votate earte , e diplom, ile' RA.PP. delia Cent a di x Mefano δει Aseo. sospitent illum superi, ac doctis, bonisque omnibus dia servent incolumem. aod