장음표시 사용
191쪽
LIBER IIII. Irrbi, Ο perturbationes ex aspernatione rationis: cueniunt;itaq; in hominibus)olum existunt: nam
bubc mile quiddam faciunt, sed in perturbationes non incidunt.inter acutos alitcm,s bibes csxnterem quod ingeniosi, ut aes Corinthium in cruginem,sic illi in morbum incidunt tardius , o recreantur ocius;habetes non ire. nec Nero in omnem morbum, ac perturbationem animus ingeniosi cadit: non enim multa clerata, immania:quaedam ante humanitatis quρq; habent prima specie, Ῥt misericordia, aegritudo, mctus: aegro attones aut o morbi animorum dissicilius ere elli posse putantur, quam summa illa , tis,quae viciuribus sunt contraria: morbis enim manentibus, Ῥitia sublata esie non possunt, quia non tam cclcriter fanatur,quam illa tot untur.babes ea , quae de perturbationibus enucleate disputant Stoici: qualogica appellanti quia disserunturJubtilius. e quibus, quonia tanqua θscrupulosis cotibus enauigabit oratio , reliquae disputationis cursum teneamus : modo satis illa dilucide dixerimus pro rem
obscuritate A. Prorsus satis: Ied si qua diligentius erunt cognoscenda, qusremus alias: nunc Vela, quae modo dicebas,expectamus, et cursum.M.
Jando ali s locis de virtute diximus, s saepe dicendu erit pleres enim quaestiones, quς vita, more se pertinent, a Yirsutis fonte di/ κη- tur quado igitur γirtus est lectio animhcostat, coueniensq; audabiles Giciens eos, i quibus c
192쪽
laudabilis: ex ea proficiscuntur bonesis volanta, res dententiae, adtiones,omnisci; recta ratio: quan- qua ipsa virtus breuissime recta ratio dici potest. huius igitur virtus contraria est vitiositas: sic .n. malo, quam malitia appellare eam, qua Graeci καxlocv appellant: na malitia certi cuiusdis viiij ηο-men est, vitiositas omniu, ex qua cogitantur perturbationes:quae sunt, Ῥt paullo ante diximus, turbidi animoru, cocitatis motus, auersi a ratione ,s inimicissim mentis, itaq; tranquilis: important enim aegritudines anxias, atqς acerbas , an,
mosq; affligunt, debilitant metu. ijdem inflam 1 nam appetitione nimia: quam tu cupiditate, tum libidinem dicimus, impotentia quanda animi a te perantia, π moderatione plurimu dissidente. quae se quado adepta est id, quod ei fuerit cocupitu; tu fert alacritate, ut Ubil ine conflet quod agat; ut ille qui voluptatem animi nimiam summum egeerrore arbitratur . eorum igitur malorum in una
virtute posita fanatio est quid autem en non miserius solum,sed foediuretiam,o deformius, quam aegritudine quis as lictus,deliberatu se iaces ' cui miseriae proximus est,is, qui appropinquans. aliquod malum mesuit, exanimatusq; pendet ani- mi.quam Um significantes mali, poeta impendere apud inferos saxum Tantalo faciunt, ob scelera, ammiq; impotentiam, τ superbiloquentia. ea communis paena Rultitiae est:omnibus enim, qu νκm m s abhorret a rationeisemper aliquis aliis dolar,alijs terror impendet.urque vi balab ca
193쪽
LIBER. Utr. is 3 mentis perturba nes sunt;aegritudinem dico, T. . . metum:bc hilariores ille , cupidi:as alii sese imper i aliqμid expetens , T inanis alacris si, ijd est latitia se liens, non multu disserunt ab amentia. ex quo . intelligitur,qualis ille silli quem tum moderatim,
alias modestit, et temperantem,alias constantem continentemq. dicimusinon nunquam hςc eadem vocabula ad frValitatis nomen, tanquam ad ca . put,referre Nolumus quod nisi eo nomine Nirtu res coutinerentur , nu nquam illud ita peruulga
tum esset,τι iam prouerbij locum obtinereti homi j nem frugi omnia recte facere.quod idem cu Stoi. -- ci de sapiente dicunt, nimis adnurabiliter, nimisq; magnifice dicere Uidentur . ergo is , quisquis est, qui moderatione, si constantia quietus animo ea sibiq; ipse placatus, ut neq; tabcscat molesti', ne . : que frangatur timore,nec stienter quid appetens ardeat desiderio, nec alacritate futili gestiens desiquescat is est sapiens,quem quCrimus ; is eri bea .rus,cui nihil humanarum rerum aut intolerabile ad demittendu animu, aut nimis utabile ad efferendum Mideri potest quid enita Videatur ei magnum in rebus humanis, cui aeternitas omnis, i nusq; mundi nota sit magnitudo' nam quid aut in studiis humanis, aut in tam exigua vite breuita- . te magnum sapienti Uideri potest,quisemper animo sic excubat, ut ei nihil inprouisum accidere postis, nihil inopinatu,nihil omnino no sume atq; idem ita acrem in omnes partes aciem intendit, ut
semper uideat eisnislsi, tu la: μη sne molestia,
194쪽
atq; angore viuedi. ut quemcunq; casum forti na iuuexerit bnnc apte quiete ferat . quod qui faciet, non aegritudine solum vacabit, sed etiam
perturbationibus reliquis omnibus . his autem vacuus animus perfecte atq; absolute beatos e citi idem ἰ concitatus, s abstracius ab integra, certaq; rati0ne, non constantiam Iulum amittit, ruin etiam sanitatem. quocirca mollis enervata putanda est Peripateticorum ratio , o oratio ,
qui perturbari animos necesie epe dicut sed adbi
bent modum quendam, quem ultra progredi nooporteat. modum tu adhibes vitiolun Ῥitium nu lum est, non parere rationi an ratio parii praecipit, nec bonum illud esse , quod aut cupias ardenter, aut adeptus te seras insolenter ue nec porro . matre, quo alit'oppressus iaceas,aut, ne opprimare mele uix costes in eaq; omnia aut nimis tristia, aut . nimi; lata errore fieri' error Hultis extenuetur die, i cu res eadd maneat, aliter ferat inueterata, aliter recetia: sapientem ne attingat quidem omnino.etenim quis erit ladem modus ille ' quin
ramus enim modu taritudiuis. in qua operae plurimum ponitur. aegre tulisse P. Rutilium fratris repulsam Cosulatus, scriptum apud Fanium est: sed tamen transisse modu ridetur, quippe qui ob eam cauillam 2 Ῥita recesierit. moderatius igitur ferre debuis. quid, si, cum id ferret modice , more Iberoru accepisset' nata esse taritudo noua , ea modica: magna tamen famesset accessio. quid
sidern de solam graues corporis, si bonorii aud
195쪽
so,si caecitas, i exilium i pro singulis malis aer tudines accederent umina ea fieret quae no Iustineretur.qm modum igitur vitio quςrit, similite facit τι si posse putet eu,qui se e Leucade prscipi tauerit ahincre se, cum elit: ut enim id non po . t est,sic animus perturbatus incitatus ncc cobi . berese potest, nec,quo loco vult i sistere omnino: qi se crescetis perniciosa sunt, eadem sunt vitiosa nascentia aegritudo autem caetc se perturba tiones amplificats certe pestiferae sunt: igitur etiasusceptae continuo in magna pestis parte 'versuis tur: etenim inaese impellunt , ubi semel a ratio
ne discesium est; ipsus sibi imbecillitas indul
get, in altumqς prouehitur imprudens, ncc reperit locum consistendo quamobrem nihil iteron virum moderatas perturbationes approbent, an moderatam iniustitiam , moderatam ignauiam , moderatam intemperantiam.qui enim Nith; modum apponit,is partemsuscipis vitiorum.quod ca ipsum per se odiosum est, tum eo moleIlius, quia sunt in lubrico, incitatas semel in procliue labuntur, sustineriq; nullo modo posunt. Q. id, quΘd
ijdem Peripatetici perturbationes istas, quas nos extirpandas putamus, non modo naturales esse dicunt sed etiam 'utiliter si natura datas in quorumen talis oratio .Primum mussis verbis iracundia laudant:cotem sortitudinis esse dicunt multos e in hostem, S in improbum ciuem 'vehemetiores irasorum impetus esse t laues autem ratiuncular
eorum,quitia cogitarent:pralium rectum est Me
196쪽
ei iconuenit dimicare pro legibus, pro Ebertate pro patria. bsc nulla habem vim, nisi ira excanduit fortitudo.nec uero de bellatoribus solum disputant .imperiaseueriora nulla esse putant sene aliqua acerbitate iracundis.oratorem denique nomodo accusantem, sed ne defendentem quidem probant sine aculeis iracundiς. qui etiam si non adyti tamen uerbis atq; motu semulaudam arbitrantur, ut auditoris iram oratoris incedaι actio.
xrrum denique uideri negant, qui irasci nesciati . eamq;,quam lenitalem nos dicimus, uitioso lentitudinis nomine appellant nec uero solum hanc libidine laudant est enim ira, ut modo dissimul, ulciesces libido)sed illud ipsiιm genus uel libidinis. Mel cupiditatis ad summam utilitatem esse dicuntd natura datum:nihil enim quenquam, nisi quod Bbea praesere facere posse. noctu ambulabat in publico Geminocles, quod somnum capere non posset;quaerentibusq; respondebat, Milcladis iropbsisse esomnosuscitari.cui nonsunt auditae Demosthenis uigiliae'qui dolore se aiebat, se quando opificum antelucana victus esset industria. philosophiae denique ipsius principes nunquam in suis studi' tantos progressus sine sagranti cupiditatefacere potuissent.ultimas terras lustrasse 'thagoram.Democritum, Platonem accepimus: ubi
enim quid esse quod disci posset, eo ueniendu iudica erunt. num putamus baec fieri sine summo cupidisatis ardore potuisse e ipsam aegritudinem, vari nos ut tetram, a immanem beluam fugien
197쪽
Πn is dum esse diximus, non sine magna utilitate a natura dicunt constitutam, ut homines castigationibus,reprchesionibus ignominiis a cise i delicto dolerent: inpunitas enim peccatorium data uidetur eis,qui S ignomiinium , O infamiam ferunt sine dolore morderi est melius conscientia.ex quo eIt illud e vita di dium ab Afranio. nam cum dis' solutus filius, heu me miserum, dixisset tum Icueras pater, at Dummodo doleat aliquid,doleat quod Iulet. 'Mliquas quoq; partes taritudinis utiles esie dicunt, misericordiam ad opem ferendam, er calamitates hominum 'indignorum subleuandus: ipsa illud imulari,obtrediare, non es e inutile; tu abi se non idem uideat consecutum, quod alium, auraliud idem,quodse : metsi uero si quis su iis omnem viis diligentiam sublata fore, quae sit ima esset in eis,qui leges, qui magisti sus,qui paupertarem, qui ignominiam, qui mortem, qui dolarem timerent.haec tamen ita disputanti uiresccan 'da esse fateantur, euelli penitus dicant nee pine nec opus esse: ut in omnibus fere rebus modiocri em esse optimam exi yiment.quae cu exponunt nihil ne tibi uidBur,an aliqd dicere'. . Mihi vera dicere aliquid:itas expecto, quis ad ista.M. 'Rsperiam fortasse.sed illud ante.vides ne,quanta μ fuerit apud Academicos uerechdia 'plane cni di cunt quod ad rem pertineat .Peripateticis r londetur a Stoicis. digladietur illi,per me licen cui m
bit en necesse, nisi ubi sit illud , qJ uerisimillimit
198쪽
ideatur, Duirere.quid est igitur, quod occurrari in hac quinione,e qua possit attingi aliquid rerisio mile,quo longius mens humana progredi non po. restide initio perturbationis:qua recte Zenonem, sum puroata eum desinit, τι perturbatio sit ad- A versa ratione contra narura animi commotio Del . breuiys, vi periurbatio sit .appetitus Nehemen, nor: Tebementior autem intelligataris, qui procul ubsit a naturi constantia.quid ad don riones possim dici relatqui hςc. pleras sani prηνήenter, illeq; disierentium. Κρ quidem ex rhe
n Dero ir fortis,nisi Ioma bari coeperis, no po sessori esseegladiatorum i quidem quanquam Iin eis ipsit idemus pe cosyauci.colloquutvr, cogrediatur gruntur,aliqui Ie lulat,πι magis pla. alisquam irati ese Ῥideatur edi illogenere sit sane Paci eianui aliquis hoc animo, It narraro cilius . . Occidam illum eqssidem, T. mcam,si id qμ rh
s, alarum iliud credo fore, i os prius accipiam ipse, , , Quam gladium i stomacho ura, ac pulmonibus,, odi homine:iratus pugno nee longius quidquam ,,. Vobis,quam dextra gladiu duaccomodet altera ,, 'que adeo studio,atq; odio illius, esseror ira. at sine hae gladiatoria iracundia Ῥidemus progredishtem apud Homerum Aiacem multa cum hilaris e,cum depugnassurus Uci cu Hediore . cu
199쪽
. cfs,terrorcm aurem hostibus: tinum Hediore, quemadmodum est apud Homerum, toto p ore trement in prouocasie ad pugna paeniteret . alse hi collocuti inter se, priusquis manum cosercrent;
laniter N quiete , nihil ne in ipsa quidem pugna
iracunde, rabiose 'ue I ccrunt. ego ne Torquatumi quidcm illum,qui hoc cognomen in i cnit , iratum exillimo Gallo torquem detraxi Gnec Marcelluoapud Clastidiu ideo fortem fuisse, quia suerit iratus .de Africano quide, quia notiιr est nobis propter recentem memoriani,Ῥel iurare possum, nisillum iracundia tum inflammatum suisse, cum iuacie M.Alienum Felignum scuto protcxit, gladiunq; hosti in pectus infixit de L.. Erimo fortasse dubitarim , an propter infinitum odium t rani effrenatius in Arunte inuaseriti video enim utri q, comminus ictu cecidisse cotrario. quid igitur huc adbibetis iramρan fortitudo, nise insanire coeperit impetus suos no habet' quide Herculem, quem inctium illa ipsa, quam vos iracundiam isse vallis, sussulit fortitudo, iratum ne censes confluxisse caE manthio apros aut leone an etiam Theseus Marathontis tauri cornua comprehenditisatuse vide, ne fortitudo minime sit rabiosa, sitq; ira διndia tota leuitatis .neque enim est illa fortitudo, quae rationis expers est. contemnendae sunt humanae res:negligenda mors est:patibiles s dolores, s labores putandi, haec cum cossisuta sint
iudisio, atque semenna tum est robust illa, σφ
200쪽
rso ΤVS C. D Ag Sribilis sortitudo.nisi forte quae Ῥehementire,acriter, animost funt,iracunde feri suspicamur. mihi vere ne Scipio quidem ille Ponti rex maximus, qui
hoc Sloicorum Ῥerum esse declaraitit, nunquam iratum Ue sapientem p iratus , fur fui Graccho,tum, cum Consulem languente reliquit,
atq; ipse priuatus, i si consol efici, ni Remp alva ebe vellet sesequi iussit.η 6cio, ecquid ipse nos fortiter in I p fecerimus. se quid fecimus, certe irati non fecimus . an est quidquam similius infamae, quam ira' quam bene Ennius initium dixisinsaniae. color, Ῥox, oculiliniritus,impotestia diciorum,atque factorum quam partem habent Ianitalis' quid Achille Homerico foedius ' quid Memnone in iurgio 'nam Aiacem quidem ira ad furorem, mortemq; perduxit no igitur desiderat fortitudo aduocatam iracundiam .satis en instru. dia,armata,parata persese. nam isto modo quidelicet dicere Ῥtilem vinolcntiam ad sortitudinc vi, tilem etiam dementium,quod G insani,s ebrij multa faciunt saepe vehementius, 4'. ,, Semper Aiax fortis fortissimus tamen in furores,, Nam facinus fecit maximum, cum Danais incli
' nantibus, is Summam rem perfecit man*s,praelium cum restituit insaniens.
dicamus igitur Ῥtilem in ania. tru cta definitione fortitudinis:intelliges ea Romacbo non egere. ortitudo est igitur animi lectio legi summae in per petiendis rebus,obtemperant,vel conservatio sta