Tusculanarum quaestionum Ciceronis ad M. Brutum libri 5. Cum scholiis Paulli Manutii

61쪽

τι, no glorie cupiditate, qua censurus non sit; sed 'virtutis, quam nece Sario gloria, etiamsi tu id non agas, cose uatur natura vero se silc habet, ut quomodo initium nobis rerum omnium ortus noster asserat, sic exitum mors. quς ut nihil pertinuit ad nos ante ortum,sic nihil post mortem pcrtinebit . in quo quid pote H esse mali. cum mors nec ad ui pos pertineat, nec ad mortuos ρ alteri nussi sunt, alteros non attingit. quam qui leviorem faciunt,

Iomni simillimam uolunt esse . quasi vero quisquaita nonaginta annos velit uiuere, ut, cumsexaginta confeceriti reliquos dormiat.ne sues quidem id, velint, non modo ipse. En mion uero, si fabulas

audire uolumus, nescio quando in Latmo obdoseisiuit qui est mons Cariae, non dum opinor experre dius .vum igitur eum cura re censes, cum Luna laboret, a qua consopitus putatur, ut eum dormietem osculareturρ quid caret autem g nesentit quidem habes somnum imagin mortis; eamq; quotidie induis: π dubitas, quin semus in morte nullus sit, cum in eius simulacro videas esse nullusissensum pcllantur ergo istae inepti e pene ani-' Ies, ante tempus mori miserum esse. quod tandem tempus 'naturae ne8at ea quidem dedit usura

vitae, tam quam pecuniae, nulla praestituta die.quid est igitur quod quaerares repetit cu uult 3 ea enrconditione acceperas. ijdem,si puer paruus occidit aequo animo ferenda putant.se uero r clinis, ne quaerendum quidem .at qm ab hoc acerbius exigit natura, quod dederat.no dum gustaverasiquinct

62쪽

L I B E I 'suavitatem. hic autem iam sperabat magna, quibus f coeperat. at id quidem ipsum in celaris rebus melius putatur, aliquam partem, qκam nullam attingere: cur in nita Iecus:quanquam nomale ait Callimachus multo sepius lac masse

Triamum, quam Troilum .eorum autem, qui exacta aetate moriuntur,fortuna laudatur:curinam,

reor,non illis, si uitalogior daretur, posset esse iucundior hibit est enim profecto bomini prudentia

dulcius: quam ut caetera .auferat, assert certe senectus. quae uero aetas longa est8aut quid omnino homini longum' nonne modo pueros, modo adolescentes i cursu a tergo isequens nec opinanteis affecuta est senectus sed quia nuru nihil habemus, hoc longum dicimus omnia ista, perinde ut calydata sunt, pro rata parte aut Ionga, aut breuia di cunetur, apud Hypanin fluuium, qui ab Europ

parte in pontum insuit, Aristoteles ait be Riolus quasdam nasci quae unum diem uiuant. ex bis igitur hora octava quae natura et i, prouedia aetate mortua est; quae uero occident Iola, decrepita; eo

magis, si etiam stultitiali die. confer nosram longi imam aetatem cum eternitaterin eadem prope modii breuitate, qua illae bestio , reperiemur cotemnamus igitur omnes ineptias: quod .n. leuius huic leuitate nomen inponame totamq; uim bene uiuendi inunimi robore, ac magnitudine, si omnium rerum humanarum contemptione, ac desti .eientia, o in Omni hirtute ponamus. nam nunc .

quidem cogitationibus molli iras luminamur,

63쪽

ηt,si aute mors aduentet, quam Chaldsorum pro

xiissa cosecutisumus, θρliati magnis quibi Idam

bonis,illlusti destitutiq; uideamur.quod si expecta D, T desiderando pendemus animis, cruciamur, angimur: pro b dii immortales, quam ρptabilis illud iter ineundum Ue dcbet, quo confecto,nulla reliqua cura, nulla solicitudo futuraste quam me

delectat Theramenes, quamque elato animo eri set β.nolemus, cum legimus: tamen no miserabiliter uir clarus emoritur. qui cum coiectiιs in cum cerem triginta iussu Urannorum uenenum Et β-tiens Obbibisset, reliquum sic e poculo eiecit, ut id

resonaret. quo sonitu reddito, ridc iis propino, inquit hoc pulchro Critiae, qui in eum fueras teterri mus.Graci.n .in conuiuijs solent nominare, cui poculum tradituri sint. lusit vir egregius extremo spiritu ,cum iam praecordi' coceptam mortem corineret vereq; ei qui uenenum prςbuerati morte est eam auguratus, quae breui consecuta e R. quis hanc animi maximi aequitatem ipsa morte laudaret, si morte malum iudicarei φ uadit in eunde icarcerem, atq; in eundem paucis post annis sopbum Socrates, eodemsectere iudicum, quo branoru Theramenes. quς est igitur eius oratio, qua facit eu Plato usum apud iudices iam morte mulctaium' Magna me,inquit 'es tenet iudices bone Mibi euenire,quod mittar ad mortem. necesse est. n. t alterum de duobus, ut auisensus omnino mors omnes auferat, aut in alium quendam locu

ex his locis morte migretur quamobremsiue sen

64쪽

, , non numquam, Ita sine visis somniorum placa-

, qμiclcm uJert: dis boni, quid lacri ess,, emoris aut quam multi dies reperiri possunt, qui ,, tali nota anteponatur,cui similis sutura cst per-

, , petuitas Omnis conseqentis temporis' quis me, , beatiores in uera sunt que dicunthi , migrationem, , esie mortem in ζ s oras, quas, quievita excesc- ,, runt , incoli uid multo iam beatius est,te; cum ab , , ijs , qui se iudicu numero haberi volunt, evageris, , ad eos venire, qui uere iudices appellexitur, Mib, , Noem, bd adamantum, Aeacum, I riptolemum: , , conuenirese eos, qui iuste cum fide vixerint. i, , haec pegrinatio mediocris us bis videri potent uero colloqricii Orpheo, Musaeo, Homero, Hesio, , do liceat, quanti tandem ac limatis ecquidem saepe , , mori,si fieri posset , vellem, ut ea,quae dico, ibi li

, ceret inuenire. quanta dele natione antem asces, rer, cum Palamedom, cum Aiacem, cum alios iu , , dicio iniquorum circunuentos conuenirem' tentas, rem etiam summi Regis , qui maximas copias du., xit ad Troiam, o VHxis, Si γphis prudentiam: s, nec ob eam rem , cum haec exquirerem , sicut bies, faciebam , capite damnarer. ne uos quidem iudi,, ces, i,qui me absoluistis, mortem timueritis: nec , , enita cuiquam bono mali quidquam evenire pos, test nec Ῥiuo, nec mortuo, nec unquam eius rex adi, di si mortalibus negligetur.nec mihi ipsi hoc acci, , dis fortuito. nec uero ijs, a quibus accusatus sum, aut a quibus codemussus, habeo quod succensea, D

65쪽

, , dem hoc modo nihil 'autem messius aestimosed te- ,, pus est, inquit , iam hinc abire me, ut moriar, vos, , ut vitam agatis. utrum autem sit melius, dis im- , , mortales sciunt: hominem quidem scire arbitror, , neminem. 2Vae ego haud paulo hunc animum thalliri,quam eorum omnium fortunas,qui de hoc iudicauerunt. etsi, quod praeter deos negatscire

quemquam 1cit ipse, utrum molius siti nam di, xit ante , sed suum illud, nihil ut abfirmet tenet ad

extremum .nos alitem teneamus, ut nihil censeamus sse malum, quod sit a natura datum omni-Pur; intelligami A; si mors malum sit, esse sempiterna in malum: nam viis miserae mors finis ine letur: mors si e misera, finis esse nullus potest. sed quid ego Socratem,aut Theramenem, praest ires inros virtutis, S sapientiae gloria, commemoro, cum Lacedaemonius quida, cuius ne nomen gdem proditum est, mortem tantopere contemps rit,ut,cum ad eam duceretur damnatus ab Ephoris, s esiet noultu hilari, atque lato, dixissetq; ei quidam inimicus,contemnis ne leges 1 3curgilaetybdefit, Ego uero illi maximam gratiam habeo, qui me ea poena mulctauerit, quam sine mutuatione, s sine Nersura possem disioluere. o viri Sparta dignum: ut mihi quidem, qui tam magno animo fuerit, innocens damnatus esse videatur.ta

Ier innumerabiles no inu ciuitas tulit. sed quid duces N principes nominem, cum legiones scribat Caro sepe alacres in eum locum profectas, unde

66쪽

redistra se mon arbitrarentur st pari animo Lace. Amonis in Thermonsis occiderunt. in quos

lis tundim Iiscaena' uae cum filium in 'inlii 'misi e risiterficium audisset

geniserum, 'ut esset cyli pro palm stri ibitareCoccumbere . esto fortes, e Muri' g p. magnam balet vim I sipes ciplina. ingum Theodbi in philosopta tion ignobilemne miramur'mica L simachiis rM ' naretur, istis quost ,linquit fla Orribili Mire purpuratis tuis: Theodori qui e nihil interes, i humi ne,ansublime putresca cuius hρς disio a moneor, ut aliquid etiam de humatione , sepii tura dicendum existimem: rem non discitem, sis praesertim cognitis , quae de nihilsentior paulo ante dicta sunt. de qua Socrates qui cm quidsenserit,apparet in eo libro, in quo moritur: ἐς qκοι

iam tam musta diximus. cum enim de Inserta i

67쪽

dum sepestri uellet, Multam uero,inFr Operam amici si stra nconsumpsti Critoni erum nostro nempersuasitime hinc avolaturum , neq; quidqua mei relicturum,ucru tamen Cy o,si me Uequi potueris, aut sicuia nactus eris; ut ι bi videbitur, sepelito ed, mibi crede inemo me uestrum , cum hinc excessero, consequetur. Praeclare id quidem, qui amico permi eris , se ostenderit de hoc toto generenibit Iuborane durior Diogenes, s id quidem sentiens sed,ut omicus, perius, proiici se iussit tubumatum tu amici uolucritus ne et feris; minime uero, inquid: sed bacitium prope me,quo abigam,ponitote. qui poteris, illisno enim senties. quid igitu tibi ferarum laniatus oberit Gil sentὰhtili aeriure Anaxagoras: qui cum Lampsaci

moreretili quaerentibus amicis velletne Cl omenas in patriam,si quid accidisset, asserri, nibiInecesse esj, inquid: undiq; eniim ad inferos tantumdem Ῥiae e t. rotaq; de ratione humationis Ῥnum tenendum estiad corpus illam pertineu, siue occiderit animus,siue Ugeatan corpore autem perspicuum est, uel extincto animo,nes elaps),nulla residere sensum .sed plena errorum sunt omnia. trahit Hectorem ad currum religatum Achillest lacerari eum, o seni ire credo putat.ergo bis ulci

scitur, ut quidem sibi uidetur. vi illa sicut accerbis

simam rem maeret.

Vidi, uidere quod me passa aegerrime, Curru Hectorem quadriugo raptarier. quem Hectoreme aut quandiu ille eris Hectore '

68쪽

merus Actius, s aliquando sapiens Achilles.s, Immo enim uero corpus Priamo reddidi, Hectorem abssuli.non igitur Hectora traxim , sedcorpus quod fueras Hedloris. ecce adius exoritur e terra, qui masrem dormire non mat. ν, Materile appello, quς cura somnosuspra lauas, . , Neque te mei miseret : surge , s sepeli natum. haec cum pressis τ' stellibus modus , qui locis ibeatris maestitiam inserant,concinuntur, discite Gιν non eos qui in humati sunt,miseros ii dicare: i prius quamst . ineolucresse metuit, ne lacerasis membris minus bene mi rne combustis, non extimescit. v Heu reliquassenusii gis denudatis Per terram same delibutum sede diuexarier. non intelligo,quid metuat, cum iam bonos se rnarios fundas curandum esie pon mortem, eum inriti μι-ο etiam mortuos punian . exerceathr luculentis

sane uesbus apud Ennium T rectes, primu ut naum,o pereat Atreus. durum hoc nes.. enim interitus nὸ est sine grauiseisu illa inania, Inesummissaxis fixus asperis, Eui creatus latere pendensOxaspargem tabo

Sanie, sanguine atro. inon ip saxa magissensu omni uocabunt, quam ille latere pedem,cuise hic cruciatum censet optare. quam essent durasset inre i nulla sine sin ii, illud vero perquam inam .. D 3

69쪽

,, questpularum quo recipiat bubolo,' mis Vbi remissa humana vita corpus requiescat ais Martis. Vides,quanto haec in errore uersentur.portum esse cor is et requiescerein sepulcro putat inopulum magna culpa Pelopis . qui non erudierit mi is nee docueris quatenus eρι quidq; cu randum sed quid singulorum opinion animad tier usi,nationum uarios errores perspicere cum liceat' Condiunt Aeoptj mortuos, Geos domseruant: Persae etiam Gera circunsitos condiunt,t quam maxime permaneant diuturna corpora. uubfuminos eu non humare corporgi orum,

nisi a feris sint antea laniatacin 'rcania plebs publie. sit canes: optimates domesticos nobile auteni genus canum illud cimus Ue ed pro sua quinquefucustate parat, a quibus lanietur;eamq;

opis milli esse censem M iligit cosippus, ut est in omni historia cui Ohi, M sta rem sunt quoia ιι ea fugiat,

ad mortuos pertineresed prose mors tu aequis

μα animo oppetitur, cum sui se laudi Mi 'i'.Ma ius consolari potest. nemo parum diu vixit, hui,irtutis persediae perfecto fundus est munqu.multa mihi ipsa ad visnem empestis I ierivi

70쪽

L 1 BER I . . utinam potalem obire:nihil enim iam acquirebatur: cumulati erans oscia uitae: cum fortuna bella rei labantiquare se ipsa ratio minus perficiet, ut mortem negligere posmus: as uita acta perficiat, ut satis superq, uixisse uideamur. quaquam enimsensus abieris, tamen summis, a priγpri' bonis N laudis, s gloria, quamuis non set tiant, mortui non carent. si enim nihil in se haleat gloria,cur expetasu r: tamen uirtutem tamquam umbra sequitur . uerum multitudinii. .iuii

cium de bonis, siquando est, magis laudandu est, quam illi ob eam rem beati. non possum autςm A cere,quoquo modqboc accipiatur, cursu',Solanem legum et publicae disciplinae carer floria, Themi locu Epaminondabci uirtutis; te enim Maminam ipsam ruptunus obmet, quam Salamini tropim memoriu: priuig Boeotia Leuelira tollentur, quiprande rauctriss gloria. miso etiam tardius fama deseret Curium , Fabrictu,

Calatinum, dum Scipiones, duos Africanos,M. ximum,Marcellum,Paulam, Catonem, Lstam

innumerabiles alios. quorum similitudinem asiqu*m qui arripuerit,non ea ama populari ea uera bonorum laude metiens denti animo,si ita rei feret , gratetuar ad mortem . in qua tali si Uum bonum, aus nullu nivim esse cognoi, immesecundis uero suis rebus Met etia mori: nouem' tam cumulus bono rumocudus esie potest,quani