장음표시 사용
101쪽
V Eluti vero iam dictarum maxime naturarum, ec cum valent, re cum de se queruntur, illud comune consilium est, Ut fluxile re traspirabile undiq; corpus reddatur: ita illud quodq;, ut
tum Vigilias, tum iram,rum tristitiam, tum curam,tum in ionem,tum frigus, tum las Litudine fuse giant: cum promptissime post haec, eiusmodi temperam cta febri capiantur. Sanare Uero e quoties ex aliuua dictarum occasionum sebricitarint, oportet, partim similiter iis, quos ex stipatacu
is te laborare diximus, partim dissimilitori Q pe in prim accessibile inclinante ducendi in bal neum omnes sunt: tum pinguiter mila olliser i tradidi quidem, qui ex aliquo, quod cutim adsi rinxi laborant,sicut dieium est: qui vero ex siccitate, fricandi quidem & ipsi, sed parcius,la ' Al.-uandi aut uberiUs. Respiciedum vero semper ad virtu tis modum est in omnibus eiusmodi auxilquide,& tristitiae,& vigiliae,ac curae nec frictionibus, nec lauationibus multis,in digent: sed omnibus,qui ex eiusmocti occasione febricitarint, oleum infundendum tepidum lari ge est,cui minime adstringens vis insit: tu paululum fricadi, atq; ex cosuetudine lauandi. miro Tvero minus ali mitio refrigerationem desiderat, tum crebriorem lauationem: minime Vero aut ι oleum largu,aut crebram frictionem. Sint aute, quae refrigerent,& olaceum, & om aacinum, li quod etiam,arbitror, omotribes , id est crudum oleum nominant.Vtiliora vero ex his sunt, quae Fi nihil in se salis omnino habentiEfficies haec magis frigida,ssi ita vas,in quo continentur,in puteol si1spendri qui tangat. Praeterea, si defluxus frigidae aq vasi sessidat,ma humorem re i l frigerat.Qudd si largius refrigerata cupi vastitue circundasis. Insundere aute sincipiti, sublata
in altum manu, per mediocrem sanae modum oportet. Haec usq; ad inclinationem faciens,in bal l neum duces. Si vero, qui memorat' est temperameto, de quo omnis hic sermo est, ex frigore se
C l hricitet,etiam ducedus ad balneum in remissione is est. Si aut cam grauedine& destillatione se l hricitet,prius,Φ haec concocta sint,lauadus non est. At,qui ex ustione febricitant, η, vel cum haec l adsint,lauari debebunt: veluti in libris de sanitate tuenda ostendimus. Post lauacru vero iisdem, li quibus ante,madefaciendaamborum capita sunt: eorum quidem, qui ex ustione febricitarunt,m l frigerantibus: qui exarigore, Aiacietibus.Sunto aute & haec post halneu mediocria: cuiusmodi l
irinum est Δ nardinum unguentum. Verum de his immorandum pluribus non est,praesertim li in libris de sanitate tuendanam proditis. Sed sustecerit dixisse reliqua simili modo in febricitanti l hus esse facienda,quemadmodum in ustis refrigeratis citra febre, facienda praecepimus: Non lj ct quouis tepore lauandos sebricitantes esse,sed in accessionis remissione: Praeterea,qui exustio lne febricitant,iis intendendam, quae ex refrigerantibus constat, curationem esse: iis Vero, qui exGfrigore,e quae ex calfacientibus consistit, remitaedam. Reliquum autem fuerit, Ut comunitatia lac disterentiam in victu omnium coprehensarum conditionum in proposito temperameto,Vbi lfebri diaria laborat, exponamus. Omniu igitur comunis victus species esto, quae ec boni sit suc j A.li. . fi. Li.lci,& concoctu facilis, re quae nusquam exiguis cutis meatibus inhaereat: Sed iis, qui exusti sun i, lcum eo,quod refrigeret oc humectet: Pari modonis,quos ira male habuit:. Iis Uem, qui refrigerari l fueruhcu eo,quod calfaciat modice: Ιis,qui peruigilio,& tristitia,& nimia cura sunt affecti, quod lhumectet ac somnum conciliet: Ad eundem modum is qui fatigatisunt, magis nutries iis, qui l refrigerati sunt,minus nutries tueliquis,quod medium sit amorum. Vinum vero ipse conscius les omnibns me eiusmodi naturisy concedere, sed quoJ tum a ecbhtumviribus,sit aquosum lid enim ad omnia utilius, Φ aqua, est, utpote quod Sc concoctionem iuuet, urinas ac sudor prouocet. Constat autem S Hippocratem non in diariis modos ebribus, veru etiam in acutis, iis,quae lde acutarum victu prodit, vinii dare. At in sexto Epidemion, siue ipse sit, siue Thessa lus eius filius,uinum it callidis temperamentis prohibetrid si non modo cum febricitant,sed etiami per sanitatem: quippe in calida naaea suadet tum refrigeratione , tum aquae potione, tum qui ' irem.Nisi forte copiosius Maedum esse aqua,Φ vino, eiusmodi naturis suadereeum dixeris, quem Hadmodum no nullis placet. Hoc igitur seorsum per se disquiratur. De potione vero frigidae decidendum. Ego tetitur mitis eius aeneris naturas, re dum valent,eiusmodi potione magnope re iuuari: nec in diariaΚbritis,quibus in usu fuit, eam circucido. Siquis vero non assueuit, huic lper febrem dare non inceperim, nisi pristina planc sanitate prius reddita. Quod si vel propter timiditatem,vel propter consuetudinem a pueris,uel falsam opinione,frigidam timeat, tum ope re homini persuadeam,obseruans in aestate cum aestuat, tum oratione post opus. Nam, ubi post usum eiusmodi potionis liberatus statim ab urendo aestuando sta, est: visiis q3 firmiorem ex eo stomachum,Φ ante,habere: tuni Ventriculus illi biliosum deiecit, y probe concoxit: ac corpus,cum ea iterum iterum 43 vis fueri reficitur: tum Uero aliis quoque ei indicatis,quibus simili ratione contuli: exposuerim Primum quidem illud esse omnium longe verissimum, Q oontraria contra riorum sunt remedia , proditum autem mihi de hoc prius est: Mox illud, Q temperamentia eius sanitatis symmetrian egressum morbo est propinquum: Tum Q sanitas elusinodi corporum du thia est,ac potiussin is is quam schesin vocat Miaminitu nam hexin: Praeterea Q si boni tem lperamenti esset,hoc illi omni studio tuerer: cum vero vitiosi sit temperamenti re naturae, in me lius immuto. Porro dictum de his fusius est in libris de sanitate tuenda. Vnde nec immoram
102쪽
A dum mihi hic multis est eos imitanti scriptores,qui,cum pauca prorsus sciant, ipsa in Oibus libris
inculcant Idenim non multa esst docere sed multa scribere,ct multas chartas consumere, cu liceat paucas: ac multum rem poriS nulla necessitate conterere. Itaq3 nec notas diariarum febrium hoc Floco dest ibo,utpote iam prςdictas mihi in secundo de crisi propemodum uniuersas, si qus vero reliquae suerunt,etiam in primo de febrium differentiis proditas. Quin etiam in libris de pulsi lbus,quantu ex ipsis sit utile,exposuimus,soli Ut scis) omniis, qui ante nos fuerunt: - id sq; γ adeo i l
arbitror clare, Ut nec puerum,quod tradidimus, lateat: cum Archigenes rut ostedimus no do cuerit,sed deblaterarit plurima tum in opere de pulsibus,tum in eo,quod de febriu significationei linscribitid anquam autem eum,qui in aluminosa aqua se lauit, medici usq; in tertium die cibo ab . istinere iussierunt,ad eundem scis modum nemin- eorum, qui vel exusti fuerunt, ' vel alia qua st Addutantiet lpiam ex iam dictis causis febri tentat lauisse,aut nutrivisse prius, quam diatriton transmissislant: lnecesse enim pr sect6 est & me diatriton dicere, ne in hoc quoq; nugis eorum me exponam, dia lcentium alliam Te tertii diei accessione, aliam ipsam primam diatriton: quippe hactenus eorum 'nugas processisse ipse aliquando audisti. Sed, siue prima diatriton, siue aliud quiduis, appellasse velint,non semel nos bis ue aut ter,Verum sepius,* ut meminisse possimus, tum in primo statim lB die ad vesperam cos,qui diaria fiebri laborarunt,tauimus, tum vel magis in secundo, immo etiamt lin ipso tertio: ceu paulo ante diximus de eo,cui stipata cutis fuerati erum hanc causa, rararenter Uidi febrem accendere, itaq; etiam hanc maxime tractandam desumpsi: ustionem vero Zc lassi-l ltudinem, A caeterorum stingula, plane saepe. Vidisti autem eos omnes quarto die mane ad solitas redire munia: ac medicis,qui ipsos tertiis diem prorsus in cibi inedia exegisse fuerant opinati, o currere.Itam etiam miranti tibi acqusrenti,quid demum cauta esset, cur vel nunc saltem eiusmo idi medici ab iis,quae perperam opinantur, non recedant, conuenienter Ut arbitror respondi, φncq3 veram speculationem noscerent,di nunc eam incipere discere erubescerent. Aliqui tament
veluti confitentem aliquado ex iis quenda,id ci; cum lachrymis, veritatem nobis solis audivisti lnec vitae sibi necessaria aiunt assutura,si,qui eos scire aliquid existimant, discentes la videant. V lrum tu hoc semel audisti: deos aut omnes testor, multos id mihi stipe soli confessos, id lachrymantes, inscelicitate suam deplorantes, Q sub malis praeceptoribus lepus perdidissent. Iuro clattibi rursus deos,illud quoq; mihi persaepe a codiscipulis dictum esse, cum essem adhuc aetate ado leucens. Nam,cum mihi mos esset,ubi aliquis me de secta aliqua,num sana esset,percontaretur,dilcere, me respondere non posse,nisi reliquora omnia dogmata didicissem: t methodum quam C Piam mihi comparassem,qua,quod potius esset,discernerem, no pauci ex condiscipulis, qui haec audierant,mihi responderunt me excellenti natura, re singulari propter patris mei liberalita tem esse eruditione, tum oc aetatem ad discendum idoneam,& impensas,unde disciplinis vacem, suppeditatas habere: secum no ita agi,qui ctc rudes in primis disciplinis essent, nec acuto, ut ego, ingenio,nec,quod impederent,habere: itaq; contentos esse oportere iis, quae nunc nossent, qua liacunq; ea forent. Minime igitur mireris,cur plerosque medicorum no pudeat dia triton in ore lhabere,etiam si sexcenties nos praesagire in aegris viderunt, diaria ne sebri laborarent, an ea, quae, itertio quarto ue die accessionem aliquam esset habitura. Illud potius aestima quod Hippocrates lmonuit,homo aliis ingenicvmax e pullosophico: ' Cuhi in acumino morbus est .statim tu A i. Apho. . vi timos labores infert, tum ς tenui ad ultimum victu necesse est uti. Vbi vero non, sed licet libe- Σ - λω- -
ratius cibare,tantum est de ultimo remittedum, quantu morbus ultimis est mitior. Labores naq3l B t peracum . dicit omnia,qus homine ostendunt: Ultimos vero,maximos: quales utiq; in immo vigore fiuia i C ' M. tenui i-
Iubet autem reseruari in id temporis summam victus tenuitatem, nihil prosect6 docens diue i sim μ sum ab eo,quod alibi dixit: ll Cum in summo vigore morbus est, tum victu uti tenuissimo estnel .Apho. s. Ex. α cesse. Atqui fieri non potest, ut summam victus tenuitate ad summi vigoris tempus differas, nisi i D inter initia conieceris,circiter quotum diem in vigore morbus sit futurus.Sed θc insanire Hippolcrate dicunt,qui haec scripserit: &,tametsi nos opere ea ostendimus,omnia potius putant, i pose se quempiam in prima aliquando accessione certam notitiam affectus ipsius letro tantis habere. iEgo vero nec in omnibus aegrotantibus fateor exacte me se est rimo die asi stum, nec ullam diariam me febrem posse fugere: at vero,ut nihil in victus ratione primis salte diebus pecces, hoc fatis est,si discernere diariam a reliquis queas. Ac propterea quarto die, in quo illi hominem, queiam sicCarirnt,primum nutrire incipiunt, nos ad cosueta dimittimus: ac a diariis in acutas febres , ' προταριχευ transitum fieri hac victus ratione prohibemus: cum,siquis aliter cibet, cipiat necessario iam di clas naturas ardentissimae stares. Sunt enim aliae naturae,quibus aut nihil,aut no magnopere,in lcommodet tot dierum inedia: sicut e diuerso aliae, quibus non modo innoxia, sed etiam utilis est strium dierum inedia. Verum de caeteris naturis post decernam. Propositum vero nunc nobis ab initio temperamentum inediae in summum ducunt discrime in quacunque iniungantur febri, lnon solum iis,quas modo commemoraui,diariis. imoacto Diaria Febris ex ob tructione curanda Praecaueamus,ne in putrida pertranseat. CAP. 4.
Tenim, si propter obstructionem aliquando ut dictum est) morata traspiratio est, si parua ea sit, qui recte deterserit, secundam fore accessionem vetabit: siin momcntanea, non possis Semri finis ggiaggg
103쪽
l ita promittere. Sodi1 & multi, ec crassi, & glutinosi impacti succi sint, quae hos excipit febris, Efieri non potest, Ut intra flues diariarum consistat: quando ex necessitate huic in mali succi nata- , is ea,quae ex putredine hUnioriana acandor succedet Nam in aliis sal tem temperamentis, quae in sequentibus exponam excitari cX tali causa podes citra humorum putredinem aliqua cotinen' t1sJebris species. Porro capere eiusmodi sermones omnino non potest, qui prius in memoratisi operibus non sit exercitatus: ac potis imum in eo,quod de febrium disterentia inscribitur. Nam, i ubi obstructio quaepiam mediocris cit, ob quam febricitant, quibus vitiosus csst succus, in primo i die,atq; etiam secundi aliqua parte,nullum est in pulsu putredinis signum, sque Ur nec cruditatis in urinis.Protralia tamen inclinatione, nec amplius pro ratione, sicut posio summum Uigorem incepera cedente,suspectUS asseeius est Uelu ti e diuerso,in quibus ad solutionem festinat, vel hali s ΑΛ iqisi eodit tus aliqui ' Vel sudores exierut,vel multa bona urina, cis signis in pulsu bonis, in iis proculdubio saddut ηνο-l diaria febris est . Sed,quae eae parua oritur Obstruct ione,ea ut dictu est) falle inter initia similis dial riis est.Pro tradia in inclinatione, suspecta reddit, uuis putredinis indicia in pulsu adhuc no appa-φ-μ9 μθ l , nisi vitiosus succus penitus traspiret,necesse est: putrefiat. Ergo, t transpirer,m 'l iore iam auxilio esst opus. Ac,siquide Vel puer vel senex sit, sanguine detrahere no licct: inter has aetates, Ubi robur aegro no deest,secanda Vcna est,etiam si plenitudinis signa non adsunt. Praestat ir enim vitiosi succiniatore parte emissa ad . detergedas obstructioes accedere: cu alioqui metuS sit,l si obstructionibI liberadis prius,a vacuaveris, studeas, ne ipsas magis impingas. At solitur adcobstruci iones,quae detersoria facultatem obtinent, seu foris cuti sint admota, seu ita tror in corpus ν In A. c. Gie. accepi Periculum Vero est etia, ne,quae foras trahis una cu iis,quae Obstruunt, etiam aliud quip legis ἐκφρα pia attrahant: ct ,quae ab interno sursum ferunt,aliquid secu in iis,que in vasis con tinent, rapiant. το vir ,i suiRR Quod ipsum,stae M GTet crassum Ubstructionem planc2 geminabit: sin alitcr, multitudine certe obiuV ikψης -nocebiti Cernimus enim aliqia,etiam quod multum est, cutimul rotu, Oct ix,
hζη 'ς' obstruendo h erere, infigidino minus, i ea, quae glutinosa sunt SI crassa: Q si s meatus angustosi est trasitus,multo prosec id magis retineri. Quor igie re his iter liberu,8 I iis, quae soris admouent,l attractio tuta si utilis striau est corpus inanisse. Quin etia fumosa fuliginosa q3 succoru excrement ta,quae traspirant,succis ipsis imminutis pauciora restabunt. Quare inde quoq; minor reddet te brilis calor,sic,Vt foras traspirare,si exigue Obstructiones sint, queat. Ergo, cu suspicio erit cutim A.li. . si Li. esse ex obstructione occlusam, id quod tum ex eo coniicies, ψ no fuerit in primae accessionis r 3 βψὶ ε ε ς missione vacuatio satis magna,ium similis sibi perdurauerit remisno) si homo nulla manife' sta febricitauit causa, etiam certius argumentum obstructionis habes: sin exeuidenti aliqua cau-Gl lia,fieri potest,ut duae simul coierint causae: nam,si altera tin causarum, nempe qua cXtcrna ina pres 'sit,subesset, imminuta remissio fuisset cusensibili alicuius expulsione. Haudquas igitur disterea
dum est sanguinem ita laborantium mittere,ssitum ad virtutis, tum ad obstructionis modi portionem. Disceriacturalite dirum is magnitudo exima magnitudine febris ut quae ex maiore obstructione maior,ex minore minorinciderit. Ubi vero modice vacuaveris, haud multo post aut nutrimetu aliquod ,aut pharmacu ex iiS, quae detergeat, exhibebis. Sunt porrδ nomUlta, quae
in febribus id pstent.Sed, sicut dici u prius est,in alimetoris ratione sunt piissana, ct mulsa: in phar macorum, Oxymeli,5 quecuq3mcoquere in mulsa licet,ccucalamintha, ct hyssopii, R origanu, - ec serpillii,& irim,& apta. Veru hsc omnia iusto sunt calidiora,ideo sis febres accedunt, ita Utiqῖ, ut vinii Oxymeli vero sola nec febres accedit,ec strenue deterget sib ut ea, que glutinosa crassa q3 sunt,dissoluat,& meatus obstructos liberet. Porror inter mulsam ec oxymeli mediti locum habct, quoJApoincti grsce dicituῆ: cuius plui imus in Peloponesio est usus.Non immerito, arbitror, θί faccharia inter haec numerandis. Ex hoc victu seruabis,quatu de febrili calore minuit. Etenim, si . tertio die mane videris minimu esse,quod de febri relinquis: ac ' neq; putredinis humoris in pul- A.ibidem.t se nota subsit,neq3i urina cruditatis: si hesia vero hora,qua primo die febris occupaUit,eXIra me Hridiem sit: audacter holam,* ocysTime lauabisabnge ante sextam hora. Abunde tia sit,si intra etertiam horam lauatione compleueris.Ad eundem modu, & si decima horam suspcriam habueris, usq; ad septima laues,licet: cum tres squinoctiales horas quatuor ue inter balneum accessionis Us interponi,abunde sit satis. Debet aute in balneo corpus prius unctum ac moderatissime friactum, mox detergeri extrinsecus, tui q3.Sane detergentium materia exposita habes in comes tariis iis,qui de medicamelis sunt coscripti. Deligeda vero semper sunt, quae ad re pro possia sint accomoda: quippe distincta in his sunt, tum quae magis, tum quae minus detergent. Sed di nun C, exepli causa pauca dicemus. Moderatissime deterget tum etasiarina,tum hordei tum fabarum rL Prsterea mulsa, quae sit aquosar magis vero,in haec,iris,& panacis radix, 8c aristolochia, Sc mulsa, qtis mediocri est mistura: veluti etiam hac magis,quae meracissima est.Fit lisc,ubi mista melli exigua est aqua sicivi liquatu mel exiguos cutis meatus facile ingredi possi t.Possunt aut vel hac magis detergere tum spuma nitri, tum nitrum ipsum,tum aphronitru. Sit aut nitrum, portet, Godex tenuibus partibus constet,cuiusmQdi serenicium est : si vero lapidosum sit, Hi id laevigari cis diligenter debebit: Mel autena purissimum,acerrimum q3, cuiusmodi est Hymmetium. Est autes apo ex iis,qula axime detergere valeant. Atq; haec satis multa detergentium materiae cxcm
104쪽
A pla stunt Tempestsuum.n.est iam ad ea,quae post balneu adhibentur,accedamus. Sunt aut ea nuta. nime nrulta. Nam praeter aqUam, quae parmapri mdoc'ΠΙΠ in serit,int,nihil his est oneredum, licci, quod inter balneum suspectas horas spatium erit, trium fore horaria conjciamus. Si veroi ε . circa vcspcram, aut duabUS horiS citiUS, Φ primo dic, accessio inuadet, tu lauisse mane liceat, tum ciballe, sed tantu piissanae cremorc. Deinde,si suspectae horae nihil prorsus asterant,& lauare rumsus, si uelit, licet,ec cibare,ad caS,quas diximus,considerationes intento.Sin aliquid euenia re coserendum id est cu accessione, quae primo die inciderat: Sc tam Vrinae considerandae, tum pulsus furit quae omnia profector mediocria apparebunt, ubi exigua relinquitur obstructio. Quare ip
sum Sc lavabis quarto dic,& cibabis ad la dictas considerationes spectans: sperabis q; nihil quin to die superuenturum. At,si magna obstruetio facta sit,ea febris ex diariaru genere no crit. Qua re in proruinum disturatur librum,cum in hoc de diariis tantum agere statuerimus.
De Dui e s Febribus, que Superueniunt si talibus ciborum. A. E si. r. Voniam igitur diarie sebres in propositis corporum temperamentis saepenumero etiam
im x ciborum cruditatibus succedunt, proximum fuerit de ipsis diiserere. Ergo pessima qui dem ita elusimodi tem peramentis cruditas est, citissime q3 sebre accendit, in qua cibi in
B nidorulentam re fumosam qualitatem corrumpuntur: quando ea, quae in acidam Uertit, Ut raro 'talibus naturis contingit, ira minus nocet.Dicemus autem de utraque seorsum, incipientes ab ea,
que sepius his incidi hec magis isdit. Ea est Vt diximus) nidor0sa qusdam ac sumosa: quae utiqet, lii astatis lubrica est,minus est noxia: sin adstringitur,grauis est. Siquidem ex adstrictione eius vi ti6far naturae in febres prompte incidim hac potissimis cum neglecto consilio in lectulo domi manendi,ad solita conuerrunsUr Opera. Febricitant autem non nulli Sc cx iis,quos diarrhoea ex cruldstate male habet: quibus Vtiq; non minime increscit febrilis affectio dc ex desurgendi frequen ltia. Qtio d si etia rosio,aut dolor,aut calor immodicus in Ventriculo SC intestinis sit, hinc utiq; vel longe magis aflectio febrilis increscit. Eit autem eorum,quibus clausa aluus est,re quibus flues, lnon eadcm sanatio. Itaq3 et seorsum de Utrisque agetur. Apparebitan sic tractantibus non solumi quatenus disterunt,sed et quatum ambobus sit commune. Si igitur ea latum, quae corrupta sive ire, Vacuata esse Widentur, tam lauandum, tum nutriendum in remissione sebris est, sed qs,quae circa Vetriculum sunt, priuS consulto.Sin ita multa inanitio aut prius facta sit,aut nunc etiam in ho lmine duret, ut virtus iam desessa sit, satius est omissa lauatione cibare, sed consulto prius ias, quae lcirca ventrem sunt. Consuletur ita laborantibus, is imodo Vacuatio ampliui non durct fomento lcIex Medd absindubitas remi tingi absinthium, quo minus nidore offendat,seruenti aqua. lQuord si quis morsus, aut doloris sensus,in Vetriculo adhuc supersi si incingi illi peniculus post so lmentum d bebi u vel siccus ec calidus sit, vel ex oleo,in quo absiliathium incoctum suit,madH, ac plurimum expressus. Satius aut sueri si irdini unguenti,quod curiose stit factum,facultas sit,
ex eo poniculum eodem modo imbutum Ventri incingere. Iam multo etiam satius sit,si purpura marina is sit: atq; etiam longe optimum, si optima sit Tyria: quippe tenuiorem adstringedi vim habet tum ea purpura, rum optima narduS,ita, Ut Uis earum siccando,calfaciendo,ac robur inseredo, in corpora,quae circa Ventriculum habentur,alte penetrare possit.Qu6d si os vetriculi quod Itomachum appellare solemus, abutentes nimiru a ellationc imbecillius sit, et tanta portione chiae mastiches in nardino tunsa, Unde sordium cras litudo existat, madefactam ex eo purpuram imponemus. Esto autem abunde calenS talium quodqῖ, cum primum imponitur: quippe, quae. At . s. r. l. r. tepida iunt, omnia ventriculi firmitudinem dissoluunt.Non aut te fugit solere me unguenta in fi se ' lefacere in vase duplici, utiq; coniecta prius in Vas maius, aqua fero ente: quando aliaer calefactis Vitiatur eorum facultas. Caeterum fluente adhuc aluo,Vtilius est optimo recente qa melino simili modo,quo nardino,utu tile aut ad omnia talia est et mastic Tinu Non in postremis accomoda
D taesunt eiusmodi ventriculi affectibus re unguenta ea, quae ad gratia delicatarum mulierum flut: lhaec,inqua,pretiosa, qus Romanoru luxus videtur inuenisse,appellationes '; Romanas dedisse: inoiantur.n. tum spicata, tum foliata. Si vero,qui affligitur,cinctum non patitur,siue ob consueta ldine siue delicias cingi recuset, licet,cerato idem cssicias. Est aut in eiusmodi usum optimu,quod ex oera fit Tyrrhenica in unguentonardino liquata, ' cui post, i refrigeratum est,, aloes ac mastich es mollissimus puluis est admistus. Debet aut singulorum hic esse modus: Cers ac nardi partes pares: aloes pars octaua: sic et re mastiches, vel si placeto lautus paulo aliquid plus. Quod si cerato aliquid e sumptuosis his unguentis admisceas,praestantius medicamentu habebis. Si aut vetriculus intus urit ita,ut affectus quida phlegmone similis in eo consistere videat,utilius est cera tum,quod ex melino conficie. Sunt porror alia medicamenta no pauca, alia quidem ex oenanthe, alia cx hypocistide,dc balaustiis,& palmularu carne confecta,quae vctriculo tum refrigerando,tu vero sinuando,sint idono. Horu ergo quod ad rem praesente sit modissimum,id deliges, iis, Quas memorauimus,cosiderationibus in tetus. Cibadi vero deinceps his sunt: fluete quide etianum Vcntre,polenta, ec Pane,que graece Uxylipe Vocatῖqui utiq; minimis aceti habeat, no sicuti in dysentcria Sc diutina diarrhoea praeparare solemus. Inspergere autem polentam debebis alias aqua calida ubertim: alias, ubi s. Ucnter adlaucplus iusto excernit, Vel mali Punici vel pirorsi,vcl.
105쪽
lmalorum succo, potitamia cotoneorum Quod si iucund1tis laborati erit, etiam decocto ex piris, Ei aut malis, aut myrtis, preparato polentam insperges. Sin venter non amplius excernit, suffecerita alica Gmiliter plumae praeparata,hoc est aceti habens pauxillum: tum ex ea sine aceto sorbi ωπωρων. lti tam gallinaceorum teiticulii saxatiles ex albo iure pisces: praeterea struestuum aliquis ex iis, qui adstringat,vel solus, et cum pane.Hos Vero vel magis et vetre adlauc fluente dabis. Quord si appetentia careant lic, Ut cibOS auersentur, incidit naq; id non paucis eorum, quos diarrhoea ex cruditate male habet etiam de medicamento, quod succo sit cotoneorum, unum aut duo co-l chlearia danda his sunt: aut,si huius copia no esst,eius, quod ex carne eorum componitur.Tradi i ta vero eius generis medicamentoru possitio est: in libris de tuenda sanitate. Atq; ita quidem ini prima remistione, Js,qui ex cruditate febricitant, Uentre excernete,mederi conuenit. Si vero om GV hyp 'inino venter astringitur, pertractatis prius praec5rdus, mox toto ventre considerabis diligenter, E. MEi duri l cibus in gracile iniect mUm,aut in colon descenderit. Deinde aegrum interrogabis,qua ma Celso siems vel l xime in parte vel morsim, vel grauitatem sentia quales ue habeat ructus. Vbi ex his copertum ux P ςQx Ἀ- habueris,in qua nam totius ventris parte nutrimentum confisi at,si in superioribus partibus pent det,ali'tri fratribri peperdi, dabis, non medicamentosi illius,sed eius,quod in opere de sanita j te tuenda,ceu A simplicissimum,&ηs,qui cruditate laboraret,aptisssimum laudauimus. Post de- Fl inde praecordia, Oem Eq3 Ventrem perfundes. Hoc vero, etiam si inserius descenderint, quae vitiosa sunt,facies, pluris minoris sq3 ratione id varians. Siquidem plus 8 c temporis S perfusionis exigui ad praeparationem eorUm,que deinceps sunt agenda, abus iri superioribuWetris corruptum nu. ., trimentum adhuc manet. Sin motu id notabiliter ad inseriora sit,adiuuandum aut glande subdi i ta ut leui per inferius infusione esst,utiq3, si morsus simul adsit,hanc mitigan tibus: s i flatus,hunci csmprimetibus: sin neutrum fuerit,ex melle,aqua, ct paululo olei id, quod subter infundetur,fa l cientibus. Vbi vero vehementior morsus urget, Sabinum oleu,in quo aliquid sevi anserini sit li l est utilius si V ero eius copia noesst, altisnacei sevi: sin nec huius faculias eIt saporri quod ρ μ' quoq; penuria est, in aciendum oleo parum cers est , potissimu elotae. Flatas Vero sanan, idi sunt oleo,in quo ruta,& semirea, quae latus discutiunt,fuere incocta: cuiusmodi sunt aprj,& culmini,& marathri,& sinonis,aliata id genus. Vacuata vero aluo, nutrienda protinus in ceteriSdem iis, quos memorauimus, similiter est,amotis tame iis,quae adstringant. At, si quidem primo die ad vesperam haec egeris,aut etiam noctis qualibet hora,etiam secundo die similem adhibebis prouidentiam. In quo et,si plane desiit i febris,lauari holem sines. Ac, ubi in sequenti nocte, quie tus citra offensam dormierit, fanum ia hominem prorsus existimabis.Si vero, qui cruditati succes G sit,dies cum sequente noste febrem attulerit, veluti in secundo die, ita tunc & accurandus & nu triendus homo es: Si vero Sc nox tertiae diei febrile quiddam paululum asserat, ne sic quidem formidandum,sed hos quoq3 postridie lavabis,nutries cl3 ac reliqua omnia in illis,ut ante definitum esst,ad portionem exequeris. Sane 'mutationes crudi alimenti in acidam qualitatem nec incidere in eiusmodi naturis cernuntur, nisi admodum raro,id q3 ex cibis,qui prompte acescunt: nec sebrem accendere diariam, aeque Ut nec tarditas concoctionis: quando,ssicubi propter talem crudi i tatem febricitant, quibus amara bilis in temperamento abundat, obstructionis ec humoris putredinis suspicio est. De qua postea diligetius definiam, cum de putredine agam. Nunc huic de dial rii, sebribus disputationi hoc adiecto,ad alia transibo. Fumidus vapor ex tarditate concoctionis,l aut cruditate,in qua ructus sentiunt acidi iunqua excitatur. Quippe frigidi halitus abs talibus succis ascendui, hi q3 omnino paucissimi, minime autem vapores multi fumidi q3 ac fuliginosi: cum nec in iis, quae extra sunt, aliter aut fumu edi aut fuliginem videas, Φ fumum exinateriis uti ita dicam emisistis, fuliginem ex immodice assis ustis est naq3 fuligo vapor te restris, fumus mistio quaedam ex tisrestri aquea 43 substantia. Verum non est, quod hoc loco audire expectes, i aut quemadmodum 1js, qui tarde concoquint,aut ijs,qui acidum ructant, sit prospiciendum: est Hi enim de his tractatio ad opus de tuenda sanitate pertinens. Hic tantum earum cruditatum metionem faciemus, quas febris subsequitur. Quoniam igitur diaria febris cruditates, quae cum acido ructu sunt,non consequitur: qus Uero ex putredine humorum oritur,ea quandoq3 sequitur: non sine ratione in eam tractatione, iis de illis instituitur, distuli de his cruditatibus precipere, sed ne tunc quide eo modo,quo in sanitatis tuendae libris.Ιn illis. n.diximus,quς na per sanitate agenda sint illi,qui cruditate laborat: hic Vero,qus nam in iis sebribus,quae cruditati superueniunt. ia parito, qui Diaria ex Babone correpti siunt, sibi ip sis Consitim, ac Diamtarios
Icta mihi ferme sunt de diarq s sebribus uniuersa: qn, qui ex bubone sebricitant, medicos,n quid sibi sit agedum,ne cosulunt quide,sed, ubi tum viceri, quod bubonis occasso fuit,tum postia buboni ipsi prospexerint, in remissione eius, quae inciderit,accessionis lauatur. Ac, siquisium diatriton vel nominet, omnes irridet,scholas icum q3 appellant, natura puto) ipsa intelligetes id transmittendum non esse,qUOd omnino no erit. Censent cla etiam in omnibus iis, quae sen
sum fugiunt, tales debere esse medicos,quales ipsi sunt in iis,qus sensui apparent. Porro in Oibus tales esse nihil est: aliud,Φ intelligere,quando sit in tertio accessio futura, re quado futura non sita
106쪽
A Quin etiam,qui refrixerunt,aut Vsti sunt,aut fatigati,aut tale quippiam passi, postea vero febrici starunsilit,ubi in remissione talem status quietem,qualis erat per sanitate, sentiunt, ne tunc quide leos, qui diatriton nominent,serre possunt. Quod.n.Usurpare saepe leo, quelibet priuatum, qui secundum naturam se habeat,quovis sophista veriores opiniones habere, hoc etiam in diuinisti ma istorum diatrito videre licet,Vt qus ab omnibus,qui naturaliter se habent,sit irrisse. Nuperin.
e plebe quidam, u in splendida coena prolixius sibi epulis Diu indulsisset, venit domum erra, lbimdus,ac manu deductus. Cum aut ea, quibus mauabatur, in Ventriculo eius fluitarent, omnia
ea euomuit: ct per noctem quidem sebricitauita Dormivit autem in magnam parte sequetis diei. Postea surgens, ac paululum inambulans, Iauit, risit sta eum, qui sibi diatriton manedam suaserat: illo nant authore etiam postero die inediam tolerare debuisset. Vt autem res ipsa monebat, ipse sua sponte faciebat lotus modice cibatus,post somno deditus, eo q3 inoffense frues, mane surrexisset: ad consueta q3 redηsset etiam in ipsa diatrito, in qua eum tolerare inediam oportuisset, si diatritariis medicis paruisset, ita enim eos per iocum eleganter nominauit quidam: re quidem
O cognatus iam ex consuetudine homo esset: accedens facetus ille risum excitauit, comemorans,
quemadmodum eum, qui tertio ante Vesperi vomuisset,oportuisset etiam biduo i nediam ssiccum B ac sidrdium plenum tolerare, ad horas q3 spectantem pro diatritariorum iussu decumbere. Sunt enim, arbitror, vel plebi non ob ra, Quae pwter rerum euidenriam temere audentur. Atq; inde merito alios medicos,alios gr&ce Logiatros,id est verbis tenus medicos este dicunt uomodo enim non iure hac appellatione censeantur, qui ea nesciant,qus nemo e vulgo ignorat Domodo non meritissime irridendi carpendi q3,qui etiam, cu talia ignoret, Hippocrati se prsponunt c erum illorum stupiditatem ne I cupius uide ipse cum Musis sanauerit.
ABsoluta vero in iis naturis, quibus amara bilis redundat, in quibus felementum frigidum lvincitur 1 calido,& elementum humidunt a sicco de diarys febribus disputatione,ad aliud
corporum temperamentum transeamus, quod nihil minu , Φ Impra dictum,vitioso est sacco, in taquo solidum praeualet frigido, humidum sicco. Maxime.n. nam putredini orbis hegintemperies expositaein ptereae, pcr ipsam samtatem proxime putredinem accedit: veluti tum exsudoribus coni)cere estis qui grauit his lant, tum Vero exFrinis, deiectione atm ipsa respiratione. Etenim,qualis est hircoram,t esset talium nauuaamnetemperies. Ideo q3 prom pta esto qualibet occasione tum aliis multis morbis,tum vero febribus, corripi. Nam, a hac in pixῆtion C temperie sunt,cum stipata cutis eorum est, effugere, Tem non possunt: sed nec, cum Ualentem
cruditatem eontraxerunt, auuaerusti cin Sole, fuerunt,aut tale quippiam aliud passi. vinolis quidem habitibus stipatis cutis plurimum esse inmmoda solet. Ideo *,quibus amara redundat lbilis non minus J qui ad putredinem sunt proni, Sepedon udois, id eli putredinosos Grscivo 'cand febribus iis,quee Alipata Oriuntur cute, patent. At in nidorosis cruditatibus,quae humidere calidae naturae sunt, quas modo putredinosas prppterea vocavi, w succi facillime in iis putre stant) promptius laedentur. Nam de obstructione quid attinet dicere s quam idcirco maxime se
bres accendere diximus, , putredinem in iis, quae non transpirant, corporibus creet. Verum de , a. .
eiusmodi sebribus pos agemus. Sane diaxis omnes promptissime in iam dictis temperamentis laccendunt, id 3 ex qualibet earum causarum, quas modo in amaura bili Uitia tis naturis xetuli: cu-- lrationem q3 persiimilem illis habent,ac in paucis omnino dissidentem. Nam,cum iis humidio - lxes naturae unt, magis serunt, lillae, famem sitim que. Itaq3 minus laedentur har, siquando fame i per diatritarios crucientur, si modo libera ipsis traspiratio non desit. Atque idcirco balneum hi, ceu quod cutim eorum laxet, Vel magis , Uel certe non minus, Φ qui amara bili abundant, requi . runt: ceu,quod humectet,non requirunt. Quscunq; Vero de eiusmodi natura sunt dicta,eadem D de acquisito habitu dicta esse cesendum. Aliqui enim,quibus boni sunt natura succi, coeuntibustiosum habitum mutantur. Da enim Venisse hominem ςstatis tempore in regionem calidam re siccam esse preterea eodem tempore statum coeli calidum ac siccum: tum vesci eum cibis calidis siccis q;: cogitare quoq3,ac tris ari,S vigilare,ct irasci,& quam plurimu laborare: fieri autem po test,ut idem homo per id tempus venere sit Vsus frequenti re in Sole maiore ex parte versatus. Scmedicamenta,quae siccent calfacianTq3,biberit,uesudasiqui Theriaceia,non nulli Umbrossia, alii Athanasiam, scimus enim prosecis medicamenta a iunioribus medicis eiusmodi nominibus vocari: Cui ergo omnia iam dicta per estatem contigerun hunc,necesse est, calidum Sc siccum reddiderint,ac propterea eo habitu,qui amara bili abundet, quamuis antea optimi succi fuerit. Itaq; etiam em omnibus supra dictis causis facile febricitauit. Ad eadem modum,& siquis naturaliter honi sit succi,ac locum temperatum incolat: si illinc se in alterum locum, qui calidus sit humi dus, veris tempore trafferat,id m statu coeli calido humido q3: tum omni Vic us ratione calida humida q; utatur: is quoq; similiter illis, qui natura sunt putredinosa, tum caeteriS tentabitur mor
bis, quibus illi: tum febricitabit non solum aliis,sicut illi ex iisdem causis, febribus,sed etiam non
minime diariis,de quibus nunc instituimus. aue
107쪽
me inter Diarinstares Π Acium,aut Multorum dierum, omptius,uoacili inpertransirent, s. E. Vm vero octo inteperies in Universum sint,viostedimus,opportunisTima ad sebres est in . αις silida d. iii i ac, nisi quis hanc,Vt dietu est, cibet, ocissime in ea mutatur diaria febris in acu , ψ ei tam . PropinQua huic est, Praesertim quod ad febrem attinet, quavis ad alia sit deterior, calida in i temperiesue humida.Tertia ab his intemperies est simplex illa,in qua oppositio altera recte se hari het, utiqi quae humido re sicco costat, ut Mesa calidu exuperat. Quipee opportunior est haec,
Φ ceterae,quae sequuntur,ium Ut omnibus supradictis occasionibus laedat, tum ex diariis in 'pla. rium dierumJ- febres transeat: nihil malienum fuerit eas sic appellare. Huic proxima est, quae in calido ec frigido debitu modum seruat, ceterum siccum elementu habet humido praeualenS. Ab hac deinceps media olum est,s.quae mediocritate in utraq; oppossitione seruat. Qisatuor, quae re liquae sunt intemperies,n 3 facile sebribus occasione iam dicitarum causarum patent: neq3 diaria tentatae,si inediam tolerant,in Plurium dieru febres transeunt: Immo aliquae saltem earum, Ubi redundantiam humorum citra corruptelam contraxerunt, contrahunt aut eiusmodi intemperieSassidue utilitate ex inedia sentiunt: ac potisminu, quae frigida est ec humida: ab hac, quae humi da est: tertio loco, quae frigida: quarto loco, quae sicca est re frigida. Siquidem post diarias sebres discussas, i coactus quispiam nulla necessi sate est mirificam diatriton transmittere,alia quidem F nulla in frigidis temperamentis ex inedia febris excitabitur: isdetur tamen ipse siccus C frigidus
corporis habituso maxime,Vt, nisi longo tempore,redire ad naturam,qui ea sunt in temperie,no jpossint.Caeterum,siquod forte fortuna his adsit acquisititium humorum vitium, fieri potest,Vbi l in fame Sc illoti per triduum custodiuntur, ut ex diarns in plurium dierum febres immigret. At, quae sicca quidem corporis natura est, sed in altera contrarietate teperata, ea in logioribUS ined JS gracilescit magis,in quae sicca est 56 frigida: reficitur in facilius,cum idoneum naeia est victum. pacto Curatio, ac Vidius ratio, ins tuenda sit, cum Disi identes Inicationest in Diari sebribus coierint: CAP. '.
FNimuero eiusmodi oibus victus ratio alteranda est,multo profector magis, cy 's, de quibus primum omnium est dictum, nempe calido re sicco,item calido Θύ humido.Quippe, qui inpigidus Sc humidus natura cst,qm calido sicco in utraq; intemperie contrarie est aliectus,contra
rio nimirum Utetur Uictu. Melius tamen est non absoluto sermone contrarios dicere, sed exso Ilus temperamenti indicatione, quado ex eo, , eadem febri febricitant,non diuersam, sed Omni no eandem sortientur indicationem. Dictum nanq; saepe numero iam est id,quod secundum na turam est,similia semper postulare: quod grster naturam est,contrar1a. Siquidem,quod naturali Gle talabet,custodire : quod prester naturam es tollere oportem. Porror febris omnis praeter natura est: ideo 4; victus rationem humidam frigidam i 3 exigit. Temperamenta vel o ipsa alias ssimilia, lalias postulant contraria. Ouae enim vitio carent similia perpetuo, quippe quae seruare CXpedit: lquaeviticiniabent Vestiis in opertae nitate tuenda est dictu alia si 1sia, alias cotraria Idq3: imerito accidit, cum nec ad unguem naturaliter se habeant, quomodo enim essent vitiosi neC IprorsuS praeter naturam,qn,qui sic attemperati essent,perpetuo aegrotarent. Ergo similia deside rant, tum in aliis, de quibus mox dicetur, tum vero in ulceribus omnibus: monstrat Um.n.id saepe numero iam in superioribus est: contraria vero in eo victu,qui per sanitatem adhibetur, Veluti in libris de sanitate tuenda, docuimulis sed neq; haec perpetuo, sed tum,cum corrigere inteporriem eorum studemus. Quippe dupli Tnob1s in Aui messiium, finis prostonitur: nepe vel cor pus sanum in pristina eius tempme lucti: vel etia haric messore peddere. Sic igitur, arbitror, ii x ijs, qui diaria febri Iaborant; cibandis,uel uni febrili assectui contrarium,vel etiam ipsi laborantis j intemperameto,desumemus.In ea tamen natura,ρος haud dubie in medio temperamento est,ab lipsis febri cotrariorum indicatione accepta,eatenus humidum rigidum q3 victum adhibebimus, quatenus siccius calidius 43, Φ ante,iam redditum corpus apparet. Verum hoc tum perspicuum, Hl tum indubitaxum est. Revertamur autem rursus ad inte peratas naturas.Nam, quoniam eaS ii
cui in libris de Sanitate tuendae est proditu) licet 8c, quales accepimus, seruare, licet oc ad meliust transferre,satius, arbitror, est,cum plane valent,non cum aegrotant,vel de se queruntur,inctus il l Ιis rationem mutare. Gaudent n. naturae D stretis Enper ut 8 Iippoperates i euidctissimis argumentis in libro de acutorum victu adstruxit: 8 in omnibus, qui se secudum naturam habent manifeste apparet. Quo d naq3,qui sibi iam displicet, extra coetum eorum, qui secudum naturam habent, sint ponendi, id nemo,qui compos est mentis, dubitet: caeterum, η an praeter naturam si, an non naturaliter solum habeant,id utiq; quis ςstimandu duxerit. Atqui, si ex ipsa cosuetudine indicationem aliqua sumi coueniet, si quidem multo iam tempore intemperatas naturaS contra :trio victu ei, que vicit,inreperiei cibauimus,lta et,& cum parum ex sententia se habent aciemus: lsin minus,quae similia temperamento suadet,indicationem preferemus.Ita vero re Hippocrates mihi sentire videt, i ait: si Humidus Ois victus febricitatibus est idoneus, potissimum aut pue ris,dc alijs,qui ita cibari sunt sueti. Febricitatibus.11.inquantum febricitant, ex ipsa contrariorum υ indicatione humidus victus conducit: pueris,ex similium.Eodem aut modo quae a consuel udine prebei Quo ea Quu ab ςtate dat,accepit. Na stas,cum talis si quae natura nobis insunt,
108쪽
A similem sibi Vicis postulat. Et,qusa consuetudine indicatio sumitur,sic sumpta est,sicut ea, quae ab aetate: quippe seruare quom hanc iubet, perinde ac proprium aetatis teperamentunt. Itaq3 etianos tum ex Oibus,quae circa aegris spectant,eius,quod conducit,inuetione moliri: tum,qn indicationcs oes secum consentiant, oc qn inter se distentiant,inspicere sema conueniet. O bas.mcon 1 entientibus, una prorsus Uicius speciem costituemus: dissidentibus vero inter se, quae valentio res,ac plures sint,praeseremus ita,Vt Viri us species,quani hae prescribant, praeferat, sic tri,ut ne co- uaria lit negleeta. Porro praelatio haec alias utrisq; in unius auxili j materia mistis perficitur, aliis lseorsum sumptis. Ac cois quidem haec ratio est olum,quae inter se coplicats sunt, contrariaru indi cauonum.Qsio aut hanc ad Usum conferre oporteat, cu aliqn ipsi morbi coeuntes sint contrarii: aliqn morbus unus sit, sed qui contraria indicatione subiiciat,aut naturali laborantis reperamen tro, aut ei, quod nunc acquisierit: praeterea aetaῖi, Sc cosuetudini,dc regioni,& anni tepori: in ipsa L parriculatim tractatione Ostenda. Nunc ergo, cupropossitu nobis hoc loco sit unicuiq; memorae s li torum inteperiei generum idoneum inuenire victum,cois,quem coepimus methodi modus,voli Iuli sub exemplo, examinet. Pone.n. correptos febri esse duos homines in regione natos educa tOS q3 teperata: nunc in ea non esse, immo alteris in calida Sc sicca, alterum in humida I frigida: P praeterea eosdem diuerso esse tum teperamento, tum natura,tum consuetudine, tum aetate: et sub
diuerso si placet oc anni tepore, re statu coeli fgrotare sic,ut Alter calidus siccus q3 natura fit, ac itali Uictus rationi in totum insueuerit: praeterea iuuenis sit, oc hieme aegrotet, id cl; in humida Sc lfrigida regione,ac statu coeli simili: Alter humidus Scis idus,simili victu assuetus, ta puer arta re,ac aestate, in calida sicca q3rcgMne, ac simili coeli statu laboret: Que nam igitur in utroq; hora lsunt indicationcs r Nempe,qus a febricitando sumitur,cois amborum est,ac,quae restigerent, Sc lhumectent, desiderans: reliquoru nulla est praeterea cois. Siquidem Priori ec propter naturam, lpropter artatem, quae simili sibi victu fuere assuetae, flacioris calidioris 43 temperamenti cibus lidoneus est: idem 43 propter canni tempus,ec statu coeli,S I regionem couenit: non enim, quae lab his suppeditatur, indicatio similia desiderat, sed contraria: Alteri ex g positis Propter ςtatem ire naturani, o consuetudinem, similia ipsis exhibenD indicantur: propter statem quidem humri da,modice q3 calida: propter natisram,re consuetudinem humida & frigida: propter regi ei lec anni tempus,& statum coeli, contraria: quae & ipsa nimirum sunt tanto teperatis frigidiora re lhumidiora, quanto regiones ipsae sunt calidiores teperatis & sicciores. A consuetudine n. et est indicatio sim ilium,quoad scaegrotant homines. At ab stat natura regi Ganni tem re, ScC statu coeli, ubi temperata Asc Iunt, limitiumsemper prssidiorum est indicatio, siue valeat homi
9, siue ςgrotent. Eontra ab intemperatis anni tempore,1iatu cdeli, Megione ntrarioruMesi graci habent,
indicatio : ceterum ab state Sc natura non absolute,sed cum consuetudine. 'Porror nihil in contra rns indicationibus tam conuenit expendi,* magnitudinem ' eorum,qus ad indicationem cole lxunt.J- Qua utiq; in libris de sanitate tuenda dupIicem esse Ostendimus: alteram, quae CX ipsoru, άJώqus indicant,dignitatibus censeatur: alteram,quae ex ipsorum ut sic dicam propriis subitantiis lspectetur: quas ex conferendo cum mediocri, 8c quod secundum naturam est, accipiendaS esset ι. uicti νῖ , testati sumus. Nisi enim ita quis indicationum potestates examinet, nequeat sane mensuram vis j et praesidiam. eius inuenire.Cum enim refrigerandum humediandum q3 esse sebris perpetuo indicet, reliquo l abs δ' rum Vero quodq;,prout dictum est,ubi concors eorum indicatio est,nullum exhibetur negociu: l - ubi discors,pro pluribus ac potioribus formari victus ratio debebit. Siquidem in modo propositis,eκ eo,quord febricitant, communis refrigerantium ac humectantium indicatio prsstatur,non ltamen ex caeteris. Sed cuius tum aesaS, tum temperamentum una cum consuetudine, ium regio, ib gai, tum anni tempus,& coeli status,humectantia refrigerandia q; ejimibenda indicans,him laud dus esib, ut ii haebhhium est non solum humectandum refrigerandum q3 esse, sed etiam nec leuiter lisc,nec Utcunq3, Verie tu D facienda esse, immo plane magnopere ac vehementer, omnibus scilicet indicationibus idem dia et is , ta s ctantibus.Cuius vero reliqua omnia refrigerantem quidem humectantem q3 victum, quemad Lbro tertio de sit modum Sc febris, non indicant, sed contrarium ipsi calfacientem scilicet re siccantem,Utiq3 ambi si guttas pugna q3 indicationis inter se oritur: quo casu magnopere opus est,tum numerum indica tionum,tum magnitudine,simul conferas.Quippe,qusa febri sumitur, ea reliquis,qn OmneS co ctatur. Neq;.n lirarium faciendum priscribunt,numero quide inserior est: magnitudine in,q ex dignitate,aut ἰς ςR Vm cit lpotestate,aut quomodocunq3 appellasse libet,spectatur,utiq; superior est,potissimum, si Ionge a lnatura recessit: quippe duplex tum magnitudo illi accedit, k quae ex febris genere Puenit, quae q- costrunt. lomnibus est is: re que propria, sua q; ipsius est. Siquidem, & quia febris plus csteris omnibus
solicitos nos habet: quia,preterquam,q, febris est,etia magnitudo illi notabilis accessit: idcirco contrarias indicationes inducit, ama obumbrat. Sin parua fuerit, fas est reliquas Omnes una con iunctas cu ca conserri,atq; expedi. Ac, si quide pares videantur, neq; sebris indicatio prςferet sic, lut humectandum & refrigerandum sit: neq; etiam reliquorum sic, ut calfaciedum ac siccandum Lit: immo media victus ratio, ubi ita se corpus habet, eligeda erit. Sin altera indicatio exuperet, tariim rcccssisse a temperato oc medio victu par est,quantum ea,que pollent,sua cO traria superant. ὶ Erno tum exercitatum in his Oibus, tum natura prudentem,esse medicu conueniet, quor cuius 3
109쪽
ind1cationis potestate diligenter conssiderata,omnibus sta inter se collatis,una idonei victus sum Et mam,que laboranti sit comoda, mparet. Ac diariarum quidem febrium indicationes ex his ge scopi neribus capiuntur,raro q3 accidit, si alicubi a laboratis virium modo: cum febriu,quae pluribust diebus affligunt,indicationes, tum viriu respectum necessario adhibeant, non enim leue in hisi consilium es ,quod a viribus petitu tum causarum,quae ipsas excitant,exceptis tamen hecticis: utpote quaS nulla accendit causa, queadmodum nec corpus id,quod iam habitu calorem ignis in se suscepit, siue id lapis, siue lignum sit. Illud itaq; coe cum diarps habent,* videlicet no ampliust fiant. Disserunt autem in eo, in diarie in leui ut 11c dicam) affectu C α di /GHci vocant calorem habent: haecticae inhabitu qui aegre soluatur. Licet etiam, dicas eam quoq3,quae a Viribusi sumitu indicationem tum m reliquis omnibus morbis, tum in diariis febribus, semp adhiberi: nobis tamen in praesenti disputatione opus ea non esse propterea, Φ ex prima qUidem ratione nol indicet, ex accidenti vero indicet. De eo vero accidente in sequentibus disseremus.
s Curandi ratio Febrium Continentium: ac ordo, de dignitas Indicationum,
quibus curatio uniuersa continetur. De Transitu Diariarum in vi febres, ac de ipserunt Perduratione CAP. I.
Iariarum,or Eugeniane,curatione in libro,a hunc prscedit, posui,totius ppositi operis octauo. Est aut huius febriu generis unica a emo,vno pluri mum die ex ipsius salte natura circunscripta. Quippe, ' qcunq; vel per medi lcorum ignorantia,vel fgrorum intemperatiam,vel ministratium errorem, lin eiusmodi febribus comissa in aliud ipsas genus transferut,hςc sus naturs lsponte no incidunt.Non. mest profectS miru, si per ea,q delinquuntur,no G solum porrigat,aut in aliud genus traseat, morbus auis ed.ehcum priuS no lI esse nunc exciteENa cum iis,si integri et,delinquere non lj quaquaid egris ediscrimine cotingat. Reliqua vero ea sint genera duo, veluti in libro de se li brium differet as est ostesv alterii ex humoru putredine nasci docuimus: alteru,quod ia solidas il aialis particulas occupauit 1ecticu notant.Transeunt saepe aut diaris febres,veluti superius osten .l dimus,in vutiq3genus, nisi quis eas cmodetractet. Veturiasitim s teris rebus Oibus, quaecunq; l uno genere coprehenJ, societatein naturis habet,ac propterea mutuo in se transire valent, tertiat quaeda formula in transitu ipsisu existit, q neutrius extremitata forma plane exhibet: ita nimirul sc in diariaru sebrium transitu imagineris,licet,altera quodda genus in trasitu exoriri,quod neu l tri extremitatu sit ide. Ac primu quide de hoc differendu esse mihi videt: qud,sicuti reliqua,et ipsel sum tu protinus noscas,cu incidit: tu sic inhibeat in primo ortu,neaut ςgre sanabile,aut insanabi l Ie post,u auctum est,euadat.Csterum,mediu id cum incideri nec nosse η possunt,nec sanare,qui l extremitatu,quarum est mediu,speciem ignorat. At tibi, qui praesertim no solum diariarum, sed etiam reliquorum duum generum,notas intelligis,ubi vel diariarum notae utiquatenus sunt alie natae, vel reliquarum notae simul apparent,haud dissicile fuerit iam transitum suspicari. Ergo ex Hi adustione, cruditate, lassitudine,vigilia, animi perturbatione,vel bubone, qui ex euidenti aliqual sit causa, nunquam ad tertium usq; diem progredietur febris accessio,nisi quid delictum circa Ial horantem sit. At,quibus stipatio febris occasio est, 1js etia ultra hos porrigi accessio potest. Nam, j qm stipatio ies obstructis exilibus meatibus,vel contuentibus, vel etiam corpore ipso immode t ratius densato accidit, merito, arbitror, diximus ex frigore Θc balneis, quae vel contactu refrige irent, vel facultate: praeterea pharmacis similis generis: pari modo iis,quae cutim siccent,veluti Sole seruente: necminus et iis, quae densent,veluti dura cum hs,qu, frigefaciant, fitctione: ec delia ineri intra corpus ceu fumida Iuliginosa te excrementa,& ab iis febre accendi: veru ex his densa l tionem quadam corporum ipsorum fieri,ac veluti exiguorum meatuum conniventiam: obstru rictionem vero velisp glurimosos vel crassos,vel copiosos succos incidere: Quin etiam febres,quasicunq3 vel conniventia meatuum, vel recens corporum densatio excitant, has Sc desistere post pri mam accessione, siquis recte eas tractet,ec vere diarias tu esse, tum appellari: at,qus ex obstructio. ne creant si haec pusilla sit, solui ipsas quoq; similiter, ut alias diarias, siquis eas legitime sanet: sinvalenter impacti humores sint sic,ut valetius aliqui quod eos eximat,desiderent, s sebres por rigi citra unum diem necesse est, ac diariarum febrium genus videri egressas. Quomodo n.dici
110쪽
A VItra diaria febris potest,quae ita tertium usq; diem extenditur,quando ex ipsa nominis ratione insecudo eam desistere par erat Dicitum enim supra in vigintiquatuor horas esse sic appellais diei spatium, utiq3 ut cum nomine diei nOX quoq3 Vna comprehendatur. Atqui,si nem humor putre lscens subsit,nec corpus ipsum febrilem calorem, ut habitu, susceperit,a duobus generibus diuem lsum sit. Aut ergo aliud prs ter tria iam dicta genus esse in prima febrium diuisione dicendum est: laut appellatione pro nihilo habita diarias ipsas nominare oportebit. Neq; enim prosector de sub stantia ipsa talium febrium indiariae uocabulum: verum conuenienti nomine destituti, clario ris simul breuioris ' doctrinaegra abeat quod septuseisaccidi nomen indida . Ac natu ira quidem eadem his est, quae diariis, nomen autem non idem Maesiint Febres,quae SI chi: Hamuris' quaei reum enumerentur inter Hal M. CAP. 2. lSΙquidem,in quibus una accessio ab initio ad finem perpetuo manes, in multos dies porrigis, leas febres synochos,id est continentes,appellat, non illi quidem graeco nomine usi, caeterum soloecismum committendum potius rati,* formam ipsinim sine nomine linquendum. At non, sicuti idea una eiusmodi febriu est,a Qua synochos eas nominant,ita Sc natura simplex una * est. Quaedam naq; earum manifestam habent putredinis notam: quaedam prorsus non habent, quas B nimirum ex diariarum sebrium genere esse diximus. Cum.n.accesssionis remissio ex seruentium ζα transpiratu contingere soleat, non traspirant autem in vehementi stipatione, necesse , με - est multorum dierum fieri accessionem. Igitur, ubi in tali febri nulla subest occasio, quae alterius accessionis principium excite Vltra hoc,Φ multorum dierum febris est,nec inuasionem alicuius
febrium sigm sicationisγ facit, sed permanet ab initio ad finem una febris, quae nec quotidianae, toec tertianae, nec quartanae notam praeserat. Caeterum, cum me audis dicentem,ubi vehementer
stipata corpora sunt, cohibcri intra corpus febrile calorem, non ita factam prorsus densitudinem 'putandum est, vinuli 1- ijS humoribus, qui tenuariadmodum sint, em reseras sinat: unxi necis1 de ossibus tradiviris,id verum sit, nedumcarne Sc cute. Verinia feruentibus humoribus lvapor attollatur plurimus, effluat aut foras exiguus, hunc, qui relictus est, febrem seruare est ne G1se,net id modo propterea,w ipse manet,sed etiam propterea,* quae proxima sunt,adurito '
inpacto Febris Contincns cum putredine, aut sineputredine ori itur. CAP. lVoniam igitur duobus his set uari febris potest,& q, totus vapor non traspiret, Sc W ide lVapor ea,quae contingit,etiam excalfaciat, necesse est tres esse in synochis febribus disteren litas: nempe vel pari permanete magnitudine ea, quam in prima accessione summ1m ha C buit: vel adficiente semper exiguum aliquid, diminuentelae: atque hςc vel aequaliter faciente, vel insqualiter. Ac,si quidem,quod accenditur,e quod transpirat,par fuerit,nec augeri,nec minui l lsebrilis calor net, sed perinde sibi similis permanebit, ac si nihil illi prorsus adiiceretur, aut dese meretur. Quippe ad squalitatis custodiam,nihil interest,seruetus ne eadem assidue substantia: an
ei, quae Vacua par silea,qus adiiciatur. Verum,si altera earu vicerit,utiq3 si, quae vacuatur, minui liebrem necesse est: sin,qus adncitur,omo incretare. Sed nec illud sane quequam latet, ,cum ex febribus altera magis minus,e, i altera, tum augetur,tum minuitur,id ob exuperantie impari ltatem necessario accidat. Nam, i alias ampliore mensura,alias minore, Vel febrium generatio, luel transpiratio exuperat,nec iis, quae augetur,oibus par esse auctior nec ijs,que minuuntur,demptio, oi potest: immo plurima est e tum excessus, tum defectus, differentiam est necesse. Atmvnum quidem hoc siue genus,siue speciem, seu quiduis aliud appcllare libethrimque vidi;Mesicon itinetium febrium est, quod q3 ex eadem caundiarijsnatura constat. Alterum est,ubi in Oibus vasis,ac potissimum maximis,squabiliter sicciputrescunt. Elius odi febriuivit gracili &Γ1 do lcorpore neutra cosistere soIet: sed plurimum in ijs, qui sanguine abundant, & corpulentis,gigni 'πρυσήρ cernuntur: quando nec obstructio citra putredine citare febrem valet, nisi id, quod transpirat, lD & copiosum sit,& calidum: nec humoru putredo in ora, quae inter inguina Sc alas intersum, V tnas aequabiliter ac cito porrigi in se ido habitu potest. Debent enim: semperγ quae putreiciat, . st 'tum calida humida q3 effritum vero dissicilem transpirationem habere. Eo q; fit, ut nec in frigi
da aetate,nec in frigido corporis temperameto,siue id ab initio costitit,sme modo se idum sit 1 ctum,contines excitetur febris: Sed nec iri gracilibus,vel qui raro sunt corporis Eabdiu: Immo tu aetate,tum natura,tum acquisititio temperameto,qus calida sint,ac praecipue si Sc carnosus,& hono ac multo sanguine affluens, Sc denso corpore aeger sit, aut etiam calidis excrementis refert . Proinde fit,vsiqui ita febricitant, is oc pulsus maximus sit & aequalis,& vehemens: quibus etiam arterie habitus,nec durior,Φ pro natura,est, nec mollio celeritatis tamen frequentiae *cor peruenit, quo sebris ipsa magnitudinis. Atq; haec quidem ambarum sunt comunia: alteri vero priua tim putredinis insunt notae,id q3 tum in lotis,tum pulsu,tum caloris ingrata qualitate.
dolescentium Duorum Curisio, quorum aeter Continente sineputredine, alter cum putre aene,febricitabar. C P.
AC tibi exeplicausia rediga in memoria adolescentes duos, quos Vni meo vidisti. Erat altercorum liber,& palaestrae peritus: alter seruus, haud inexercitatus ille quide, caeterv in palae stra pri a vehemes,nec in ad quotidiana,qus seruu deceant, tum exercitia Iu OPaa Iraetanda,non