장음표시 사용
71쪽
atq; usta ad eundem modum: alia praeterea multa ex iis,quae vehementer, sicut illa,siccant. Siqua EP vero eiusmodi ulcerum sine madore sunt ac recentiaciis sola ' aloe salutare med1camen est Insper, Rihi emὶ gitur autem sicca,sed in tenuissimum zeu polline redae a.Haec vero etiam, quae in sede consistiit, 1icca ulcera probe pcurat Simillima huic vim habet Ec cadmia vino elota, dc sicca. Ab hac quoq; non longe abest argenti spuma, Lithargyros graece didia. Deinceps vero molybdaena sequitur. Omnibus vero tum mirim inserens doloris, tu nullo minus emcax, pompholyx est. Sin humi diora sunt,ipse per se pini corteX,item 43 lapis lismatites vocatus,idoneus est Qtu6d si profunditas quaepiam ipsis adfiit, i excitata fuerint,dictorum alicui tantulum mannae admiscendum est, quantu sit ad carne gignenda fatis.Neq; igitur horum quicu vel per somnium norunt, qui istius 'suntesimrime modo sedi cu omne victi .m quacunque animantis sit parte,eandem postulare curatione Opinentur: neqῖ etiam, quemadmodum suere quaeda ulcera oporteat, Veluti ea, quae in domine contingunt:de quibus in sequenti libro cum iis,quae restant,Vniuersis agetur.
GALENI M ET HODI M EDENDI ID EST
Neruorum , Tendinum, Ligamentorum, Partium que, quae illorum natura participant, Ositum quoque curationem abseluit.. prolixitatis labrorum Excusetis,ac mae hactenmmon Iratuunt. C, p. Lon dubito fore non nullos,quibus esse prestaus videbor, qui unum hacte
nus morborum genus,quemadmodum methodo curetur, expona. Par est
aute,non tam nihil longitudinem hanc imputent, Φ iis, qui parum intelli gentes,quae rectissime ab Hippocrate sint scripta, ea caluntari suntconati: quos,ne quemadmodum ulcus quidem recte curent,scire ostendi, nedum, quod maius sit,quicquam. Atq; ipsum quide morbi genus, cuius Una spe cies ulcus est,seu continuitatis seu unionis solutionem voces, nihil reserat. GIllud monstratum est,methodum curandi eius,in quocunq3 corporis memhro sit,quae quidem ab aflectu ipso sumantur,indicationes seruare communes: quae Uero ex par ribus praebeantur, alias atq; alias habere.Cum enim in carnosis particulis incideri nominat quiadem ulcus: habet vero curationis indicatione omnium quidem,qus praeter natura sint, communem,sui scilicet ademptione: quam vero,ceu assectus,praestat, ut per contraria tollatur: qu vidisi uitio est,unitione, quippe generatio huius vit 3 in diuisione unitatis cossistitJdeo 33 in ostero μ' tur fraetura,graece Calagmarin neruosis fibris Spasma: in musculis Vlcus re ruptio: quoru disset rentia prius iam dicta est Idem in morbus,cu in neruum Sc arteriam dc vena inciderit,nulta pr' i Priam appellatione est sortitus,mutuatur aut interdum viceris, interdum vulneris vel ruptioniS, appellatione.Cstera parum esse de nominibus solicitu debere eum, cui reru scietiam inuenire sit in opositii,sspe iam diximus. Itaq; huc potius no1bus neglectis speremus: qn no ex horu eXqui sita impositione,sed exappositis remediis,aegro salus paritur. Rursus uti reuocandu ad memoeriam est,queadmodum audacissimus Thessalus,cu nulla curandi viceris methodii tradiderit,Oesin dixisse se arbitratur.Siquide,m sinuosum ulcus postulet impleri,& simplex glutinari, haec nec Miotis sunt ignota: queadmosu in methodb quis pharmaca inueniat,quibus vel impleat quodH sinuosum est, vel glutines quod simp lex est,haec vulgus 115 nouit: at id est,quod medicis considei l randu proponitur,atq; in eo alius alio est pstantior.Quippe,velutiin praecedentibus ostedimus inueniet remedia,& inuentis redie utetur,quisquis in medendi methodo est exercitatus.
'm Thessalum de Nemipunctura,ac de Medicamentis,quibus cura tur.. C A P.
VT enim ia aliquid persequamur,quod praecedentibus sit deinceps, Ramus quempiam asnos venire,cui tin cutis it puncta Aunes idiam, Itis sit, curiacile vici a sanescant, etiasi citra medicamentu nudo q3 membro ad opera consueta dimittas,nihil sentiet mali: sin,cui dissi ire primu quideMlebit,post etiam tum pulsu particula infestabitur,tu phlegmone. Ac Empiricus quide examinando percontando hois natura discet: Nos vero, tu ex eiusmodi examinatione Oibus his usi, quae per experientia inueniatur: tum nihilo minus ex iis notis,quas de boni succi mali 43 naturis habemus: praeterea de iis,qui acris hebetis m sunt sensus: tum pleni tudine grauatis,modice q3 se in succis habetibus: no ignari, Q, qui vel plethoricus est, vel vitiosis si Iccis premitur,vel acris est sensus,vel horum quibusdam Oibus ue premitur, phlegmone tenta-hitur: qui contra est affectus,nihil mali sentiet. Atq; haec prospicientes,no equidem medicamen, - quod glutinet,imponemus,cuiusmodi plurima sunt eorum, quae Enarma Vocant, ea sunt,quae ta
72쪽
A recentissius statim applicantur vulneri bus immo molla dc blandum,8 quod doIorem miti Assi quidem,vh1 magna diuisio est,ibi studium impendi debebit, ut magis siccantibus remedii abralviceris Uniantur, atq; coalescant: Ubi autem acu stilo ue facta diuisio est, i untaxat cui indu est, ne phlegmone particula tentet. Atq3 ex hoc manifestum est cruentoru Ulceru indicarionem,quaela Thettalo est prodita,nihil nos marias adhuc docere,osit cuilibeter plebe notum. Non enim scis re,quid fieri oportea id magna res est,Vt quod omnibus hominibus natura infit: sed, quibus ra tiotiiEus illud cias,id vero scire artificum est Nam, si nauem quispiam sit edificaturus scimus lprosector ora,etiam qui nauium fabri non sumus, quo loco poni gubernacula debeant, quo loco lpuppis,quo prora,ac reliquorum quiduis: csterum nihil nobis haec ad rem conferant, utpote ne lscientibus,quemadmodum ipsa struant. AEque,qqui sdes molitur, iiq3 non ignorat, nec Q ia-- lcienda primum parietum fundamenta sint, neq3.super his erecti minime q3 inclinates erigedi lsin t parietes,nec si, super his strui rectu Oporteat,nec qi ostia re senestrae singule q3 reliquarum do imus partium propriis collocandae sint locis: Uerum haec ad domum aedificandam quid conserat, lquoad ipse fabrilis artis ignarus ea fabricare nesciat Uni igitur Thessalo omnium hominum sis lpientissimo,nosse, quid fieri oporteat, ad artificiosam notitiam satis esse videtur. Sed nos per sv lB perius comprehensa monstrauimus id esse operum,quae ex artibus expectentur, Ucluti principiui quoddam, no dum aliquam eorum propriam partem, sed quae etiam sit cuiuis e plebe comunis: tquippe primae in omn1 arte indicationes Oibus hominibus natura sunt praesta Quare,si hae satis sunt ad opifices faciendos,nihil Uetat,quin naues ipsi aedificemus, materia fabricemus tro pium 4; sit omnibus tum calceos facere,ium Vestes, tum domos,se asinite 'tasEIeaec cithara IPersonare,ct rhetoricari. Vcrum non ira seres habet: nec,qui UtIlneratae parti naturalem unitio- liacm esse moliendam nouit, is medicus est,sed qui,quibus id rebus perficiat, intelligit: quan* nel hoc quidem ipsum per se satis est,si quis etia,quor pacto his sit utendum,nesciat: sed,qui viam om T 'nem curationis cousq; percalluit,vi ipsum cosequi destinatum finem queat, is demum est,qui mel se deri nouit. Ergo istis amethodis Thessali smulis illud accidit, ut cri maiora viribus audeant,nec ad ea, quae consequi alioqui possent,accedant.Quippe,cum dudu stilo quida vulneratus in manui esset ita,ut tota diuisa cute aliquid neruorum, a suberant, pugeretur,sapiens scilicet Thessalius in principio emplastru quodda impostrit,quo sepe in maximis vulneribus usus prospere fuerat. Parabat.n. arbitror) omne vulnus eande curatione requirere. Phlegmone vero oborta,ad cataplastma,quod ex farina tritici coponitur se conserens,atq; interim hominem putrefaciens,intra septi l C mum die iugulauit.Nec sane: comprehedere numero est,quot,ubi in Peonias istorum manus in
cidere, conuulssione perierint: qud, si diis placet, sanctio illa Thessalia seruetur, Omne cruentum .lcus similiter esse curandum,id 43 partibus ijs,qus laborent, nullam indicationem coferentibus. Ceterum vera ipsa methodus non perinde,atq; haec Thessali,est amethodos, immo pol vel nunc etiam post tot tantos medicos non solum meliora medicamela, Φ prius fuere,sed etiam Univer lsum curauonis modu inuenire.Nemo enim statim ab initio is usus,quae nos inuenimus, ex nem lui Vulnere in couulsionem incidit. Aduerti' 'nanq3, ubi punctus neruus esset, ei ex semitat,quod cob tinet aeumine necesse e tu Brem inccidere, quam reliquis partibus, maiore, tum ex nein lcessitate phlegmone consequi, nisi quis oc medelam dolori inuenire S phlegmones generatio nem prohiberet. Rationabile igitur mihi est visum cutis quidem vulnus apertii inglutinatum m l
custodire, quo per id ex nerub vulnctato sanies efflueret: totum Uero corpus superuacuis humo - Iribus liberare: asinequis dolor vulneratam partem Vrgeret, in primis solicitudinem habere. Itaq3letiam medicamenta excogitaui non pauca,quae Vulneri imposita ad retrunq3 mire sunt compar, ita, tum ut dolorem mitigent,tum ut exitum saniel patefaciant. Tutius vero fuerit etia,siquis ci tem latius incidat,ac totum corpus sanguinis missione inaniat,Vtiq; si fortis sit virtus. Si vero vi- lD tiosis succis repletum corpus sit,protinus purget. Aqua Vero callida, quanquam reliquas phleg 1 imonas valde mitigat, vulneratis tamen neruis est inimicissima: cum praesertim eorum substantia ex refrigerata concreta que humidiore materia sit condita: omnis enim eiusmodi constitutio permo,qus simul calefaciunt &humectant,resoluit ac putrescit. Itaq3 ab aqua calidaeos, qui ita vulnerati fuerant,omnino prohibui,utilius iudicans oleo calente fouere propterea, Q demonstratum alta me est,hoc quoq3, si frigidum applicetur,ten es meatus obstru sin calidum, digeresi Porro fugi ex huius quoq; generibus 8c crudum, quod Omotribes graece dicit: oc quod deniq; adstrin pendi vim haberet.Delegi aut tenuissim cuius generes Sabinum est: quod etiam utilius fuerit,si Dimu trimum ue si .quippe id, i recens, magis per halitum digerit: quo q3 magis est antiquus
hoc semper magis digerere est potens, verum dolore minus sedat.In pharmacis aut huc omne cosilium direxi, ut esset eorum facultas tu tenuis, tum modice excalfaciens,& qus siccare citra dolo rem posset: cum sola hec trahere ex profundo saniem neq; contracta neq; demorsa particula pos
si t. Vsus sum aut primu terebinthina resina, tu per se, tum et paulum euphorbii admisces: Et per Jse quidem in pueris,&mulieribus, & generaliter iis, sim Olli essent carne: cum euphorbio vero 'in hs,qui dura. Non secus aut & propoli,non per se modo, veru etiam cu cuphorbio ipsam mol Ilicns: q, si durior effex cum tenui quopiam oleo.Quin re sagapeno in duris corpor 's sum usus, γ
73쪽
iniq3 cum oleo & terebinthinaid miscens: sed& opopanace ad eundem modum,quo A sagape E no. Mihi vero & lachryma cyrenaica non inutilis fore videt,siquis empirurum ex ea faciat,cuiusmodi est quod nos ex euphorbio coposuimus: verum no dum id experietia, queadmodum reli qua omnia,comprobauimus.Quippe precedere oportet eam, qusa era methodo Proficiscitur, . . remessoruminuentioneras invexperietiam incertiorem et fidem subscribere. Siquidem ex
tali methodo et sulfur,quod igne expertum non sit,quod lapidosum non sit,sed olao tenuium rpartium,ei,cui neruUS Vulneratus est et,conducturu sperauimus,tantum eius tenui oleo miscetes, Ddum, quod utrisq3 mistum erat, sordium haberet crass1tudinem. In valetioribus Vero duriori ἡhus in corporibus,et si ad mellis spis Ilitudinem redigas, sic quom iuuerisinam id quot comprohatum experientia est.Quin etiam 'notam calcem similiterest Ladmistam his applicandam exco A l.t s 6 L .gitauimus: quae et, si mari lauetur,magis proficie a uir optime per diatem in aestu caniculata sei Quod si bis ter ve eam laueris,utilius medicamen emcies. Quo pacto aut talia praeparanda sint, ex Comentariis, quos de medicamentoru copositione edidimus,intelliges. Nunc mihi tin dixisse sussicit me tum lisc, tu alia multa medicamenta aduersus neruorum vulnera inuenisse, cum nec sub aliquo magistro ea usurpata viderim,nec in vetem alicuius aut medendi libris,aut quos deFacultatibus ex propxia sapientia inscribis prodita: sed ex ipsaret a natura indicationes sumpserim. FI uod propria essemiedici illeclioda rentis existimo. Mirificus aute Thessalus,cum ne unum quidem medicamelum inuenerit,iam pridem materiam eorum notam esse assi M. Atqui miniorum medicamentorum,quae nos excogitauimus,no modo Thessalo, re qui ante eu medicisuerunt,materia nota non esst,sed nec 's,qui post eum in huc usi diem fuerunt. Siquidem ipse, mi in- accersitus aliquando essem ad quendam,qui a Thessaliis istis amethodis medicis putris fuerat si
eius:ac cernere eum cataplasma, quod ex triticea farina fit, impositurum: ubi nullum adpraesens mihi medicamelum erat,poposci ex figulo quoda, que videra,aegri vicino aqua lixinam: tum coquens in ea farinam hordeaceam,non aut sicut illi in oleo re aqua triticeam,imposui.POsi ea vero arinam erui simili modo cocta, iam phlegmone inflammato 8c putri ex bella horum curatione neruo impones, vindicaui ab ea putrefactione hominem. Verum de qs, quae cum Phlegmone lPutrescunt,alia disceptatio sequetur, eaq; diffusa in opportuno operis loco. De neruis vero Uul-meratissatisfaciat, qusdicta im sunt. Et sane: ex ηs,quae ipsi inuenimus, plurimi uno illo emplastro utuntur,quod ex euphorbio,& cera, re fricta resina est compositum. Cui, nescio quomodo, aliqui sin idis aliiquiid stea miscuerunt,aliqui ochrs,quὼ videlicet sucatum, Unde componas, Iateret, ' ς gre serentes,si meum id esse videretur.FVerii non est a principio sic a me copositu. Mi Gscuerint fortassis ei non nulli re e salis flore aliquid,aut aliud quippia tale,quod colorem eius im mutet,nec Uim eius minuat. Potest quis per ignorantiam etia tale aliquid immiscere, quod facies etatem eius immutet. Verum nos illud ex cera,resina terebinthina,pice, oc euphorbio composui mUS,immiscenteS ex cera partem mamrex terebinthina,θc pice triusque partis unius dimidiu: sic, ut quod ex utrisq; conflaretur,cers par es LLicet autem interim,& plus sit,quod ex ambobus confit, Φ cera: licet rursus& alterum eorum tantum, cerae admiscere. Quin etiam in penuria te imireminae sum humidam pineam, tum etiam frictam,commode admisceas: non minus etia his&abietinam immittas. Strobilinavero duris tantum corporibus idonea est: ad mollia vero im-
miseenda non est . Si itam humidam resina immiscebis,tunsum cribratum q3 euphorbiu reliquis immittes liquatis: esto vero pondus eius,cerae panduodecima:etiam plus aliquando,Vbi scilicet valentius emcere est in animo: Sin siccam, sicuti quae kicta est,utiq; olei pusillum desiderabit euphorbium.Quare ego tum id cum oleo contundens,ac ad sordium spissitudinem redigens, mox 'reliquis post liquationem refrigeratis terens misceo.Saepe etiam tantulum aquς immiscui medicamento conficiendo,quantum in mistis ipsis liquandis tum absumi tum evanescere prorsus potuit. Verum ola huius generis ad tractationem de medicamentorum copositione magis attinet. H Nuncstaecerit, sicuti antea fecimus, indicato, quale esse debeat medicameli genus, pauca parti culatim exepli causa apponere. Vberem naq; oium materia in opere de simplicibus medicamentis inuenies: praeparare aut debebis, Ut in opere de eoru copositione est traditum. Nucigitur fatis est hoc tin dixisse se had alia transire. Vulae M'nerui curat edicamenta p-quae re' tepidu cassore ejidiiciat, dc valenter siccent: tum quς ex substantiae suae natura & trahendi vim ha beant,8 inussisint partium. Sane non ad medicameloru modo victus sta inuentione ipsa mededi methodus proficit, sed et ad ipsum inuentora usum. Nam veluti in superioribus ostendimus, i quisquis citra methodu,quae ciceri apta medicamenta sunt, molitur, eum ne minimo quide eoru probe uti posse,ita 8c nunc ostendere licet. Siquide intellexisse, quantopere assiectum vel siccarit, vel calefecerit,uel mitigarit et lacesserit medicamenti applicatio,is demum potis est,qui metho do quada curat. Idem vero ipse solus et intendere ea,quibus inter initia est ustis, vel remittere no uit.Cum nanq3, quod δι ἐυφορβιου propterea. euphorbium accipit,vocant, quidam vulnerat neruo statim imposuisset: id Ela subinde prius prospere fuerat expertus: tertio die indicauit mihi
fvulneratam partem tum dolentem, tum phlegmone tentatam, miratus medicamen nihil contu
disse. Percontatus igitur laborantem sum,num primo die,cum impositum medicamentu et, ca
74쪽
A lorent quempiam veluti ex Sole suavem sensisset: is se qujcquam e1usmodi sensisse ne intiRuo lsus itaq; percontabar Sc medicum, qUanto iam tempore praeparatu apud se medicamentu habuisset,ac quos eos anasset. Ille plus anno apud se habuisse: sanatos vero a se aiebat pueros duos, ct adolescente unu.Cum aut Sc de corporis habitu adolescentis rogassem, albu eum, molli corpore fuisse assirmabat.His ergo auditis cu intelligere,ut ad propositi adolescentis temperie, euphor lhiu deesse, postulans tum ipsum emplasticunaedicamelum,tumet euphorbium sumesq; ex his, iquantu ad ea inter se misceta satis putaui: iussi manibus medicamelum subigere,ac euph orbium diligenter contundere.Postea,* haec laeta sunt,miscere ea simul iussit: ipse vero oleum Sabinum utiq; subantiquum modice calefaciens, Qui vulnerata parte. Reseci o 43 leuiter punc tirtae, quod conniuebat, foramine, posui medicamen: iniunxid homini inediam. Medico vero praecepi, ut vesperi rursus eu soluere ac simili modo,quo me viderat,oleo uteretur. Atq; his peractis apis lparuit postridie pars aegra re sine dolore,& sine phlegmone: intellexerunt q3, qui huic operi aderant, s verissimum eise quod nos saepe usurpamuso non esse adeo magnum,quod medicamen praestare possiit,nisi naetum sit, qui eo dextre Utatur. Est autem dcxter usus, qui tali plane methodo, qualem ipsi iam saepe in commentar is, qui ante hunc sunt, ostendimus, procedit, Omnium B medicamentorum Usu ad calidum,frigidum,humidum, ec siccum, veluti ad normas,relato. Qua inimirum methodum non solum amethodi Thessali seetatores probe tractare non valent, sed nec lErasistratus nec alius medicorum quisquam,qui corporum elementa aut prorsus non inuestiga runt, aut alia, quae comprehensa a nobis sunt, posuerunt. Sed de his hactenus. l
SI autem non punctus,sed plane: caesim vulneratus neruus sit, consideradum est, quo parito Lin leta vulneratio sit,utrum ne per transuersum neruum,an a longitudinem eius: tu vero quan l bidem. f tum interuenientis diuisum sit cutis. Proponatur igitur primum,multum esse cutis adapertum ladeo,ut neruus nud Sppareat, is 3 per dircei ri non per transuersum diuisus. Huic neruo nul l ilum iam memoratorum medicamentorum, quae ex euphorbio ac similiter acribus emplastri spe l-- cie fiunt,applicabis nudatus nanq; non seret Irum vim ita,Ut,cum snterposita cutis erat, tulit. lCptime igitur eo casib calce elota in multo oleo soluta utere. Salutare vero est, & quod exponi- pholyge medicamentum sit,si in largo rosaceo sit liquatum: quod utiq; melius fueritat tum rosa ceum ipsum, tuni oleum, salis sit pers: siqUidem nudato neruo, omnis curatidius consiliu huc' tibi dir1gendum est,ut m1nima cum mordicatione sicces: polliunt vero id praestare plane paucissic ma medicameta. Esto igitur lio casu calx salubri aqua estatis tempore sepe elota. Esto praeterea - ut dictum est Sc popholyx elotus,ita uidelicet, ut elotus habetur in eo copossito medicamento, quo publice utimur,quod in alia elota in se non pauca continet. Quippe, quae ex metallis consil- lfiunt, ea elota esse omnia oportet; mdo citra morsum ullum sint siccatura. Salubre uero medicamentum est,& quod ex melle sub emplastri specie coponitur, utiq; cu ex optimo fit melle. Sol lui uero & idros eo oportet,quod tum reliquis conditionibus sit optimum, tu salis omnino evi lpers.Quin etiam ceram,quae eiusmodi medicamentis sit miscenda, elota esse conuenit. Eque,cto l. siud terebinthinae resinae iniicies, haec quoq; elota sit, oportet: atq; hac magis,sii alterius cuiusquaretins quid immittes. Quippe medicamentis omnibus,qus laueris,acris mordens 43 sanies elui 'tur,atq; abstergituLSi uero robustus sit,qui uulnus accepit, ct cui corpus sit a superuacuis humoribus mundum, in hoc las est etiam ualentioribus remedijs non nullis uti: Veluti ipse aliquado, in cum id genus uulneris in carpo accepisset iuuenis quidam philosophiae studiosus,alioqui corpo trire bene habito, Zc tum in sstiuo Sole perusto, ex Polyidaepastillis sapa solutis, postea stiper calida A umlim g aqua tepefactis,linamenta imbuta imposui.Nam id quoq; uel in primis seni per habendum cursest, nequid ex iis,quae uulnus contingent, frigidum sit: quandoquidem ipsa laborans pri s & sen D silis maxime est, re principum partium primati continua, ct temperameto suo frigida: quorum lomnium occasione & ex facili a frigido offenditur,& sua ostensam impertit cerebro. Quord si ex lηs lacrit,quae in musculos perueniant, etiam conuulsionem facile accersit: siquidem mostratum lcst musculos uoluntam motus instrumenta esse. Idem fore &intendonibus expectabis, iisdem lde causis. Csterum cum memoratum remedium tum uulneri ipsi iuuenis imposuissem: tum uero partium,quae supra erant,non parum eodem complexus fuissem: quae circa axillas, Ilum,ca lPusq; eius erant,omnia calente oleo assidue madefeci. Detraxi uero illi & primo statim die lan guinem scarificata uena. In quarto igitur hic quom iuuenis reete habuit adeo, ut oc rugosum, re Paruum, re contractum ulcus iam cerneretur. Verutamen consultius uisum est usq; ad septimunihil nouare:post quem diem plane redditus est sanus. Sane oleo perfundere tale ulcus no oporret, praesertim cum,ut nunc comprehensum est, curatur: nam oIeum pastilli huius uiribus est ad Uersum,ac se Sidum ulcus redditiNeque enim parum interest, nudo ne neruo Oleum, an per in xerpositam cutem admoueas. Abluenda igitur a uulnere sanies est molli lana specillo circumuo Iuta.Madelacere uero Ianam si placet,ne scilicet sicco ulcus attingas,sireum, id est sapa, sustecerinquam Sc hepsema uulgo apud nos in Asia uocant. In hac igitur lana intingens,m ox exprimens, lulcus detergebis. Esto uero haec quoque ipsa tepida primis maxime diebus. Quord si omnia ex
75쪽
sententia successerint, etiam Vmo dulci madefacere citra periculum licebit: verum dulce id omni mordete qualitate careat, cuiusmodi tum thersum erutum scybes1tes,atq; ab his, quod carynium vocant: quaecuq3 vero Sc dulcia pariter Sc stilua sunt,ueluti salemum inutilia sunt, quippe acria sunt omnia talia, ac supra m Odum calida. Vline vetoriam ad cicatricen veniete, quae alba plane sunt di tenuia,nec multam aquam tolerat, nec odoratiunt, ea dulcibus praestat. Aquaevero usum ad neruum vulneratUm semper fugies,sicuti etiam relaxas cataplasma. Ad iam dieii vero pastilli 'usum prope etiam accedit Zc medicamenti usus,quod Dia chalciteos vocamus, quo publice Vise ιmur. Liquari vero etiam hoc debebit aestate rosaceo, hyeme fabino oleo. Descriptum autem est medicamentum hoc a nobis in primo de medicamentorum compositione. Polyidae vero pastillus,vel trochiscus,vel quomodocunque appellasse libet, omnibus ferme notus est Cuius si copia ι ν non est, Andronis, vel Passionis,pro eo est sumendus: vel noster,qui etiam omnibus illis est valentior. Sane iam dictum est robustis corporibus valentiora medicamenta, imbecillis mitiora esse adhibenda. Ista & vera methodus inuenit, oc experietia confirmat.Thessalus vero cum suis unal so iistis in alto thrdnofesides, Πανδώσιν,Lapud pecuinos Sc brutos holes Ut Cert cidas ait in pretio erit, dum suis rationibus cofirmat omnis viceris recentis eandem esse curatio i nem, neq; hanc Ilam ex partium natura indicationem sumere. us in magni in eius sapientia Fl nominis,admirandam Uulnera rum neruorum curationem excogitauit: nam Protinus eos to
l tos praecidit,ne admonito quidem,qui vulneratus fuerat: quanquam in hoc quoq3 a secta sua de scivit. Siquidem par erat vel oc muscaebs vulneratos,& arterias,& venas,re aliud quiduis totum prscideret: ves nec neruu. Alioqui sic,qd fugiunt,id facere deprehendunt,ut diuersiam pro discrimine partium indicatione accipiant. Veru hos ta mittamus,ac de transuerso nerus Vulnere aga mus,in quo maior uulsionis Setus impendet,phlegmones .a desectis fibris ad no sectas comu nicata,csteru couulsione ab ipsis non sectis excitata. Ac,q ad viceris curatione attinet, his quoq3 sunt eadὲ: caeteru detrahere largius sanguine, ac tenui Has is uin illis, uti Vicstu,tu in quiete oinoi ac lectulo molli holem continere oportet: tu oleo cadenti ubertim in axillis,tallo, tedonibus, ligal metis,& capite uti. Quord si vulneratus neruus ex ijs sit,u in crure habent,sicuti, cu in manu erat,l-,ita in his bubones largo oleo imbutat: tu per totam spina ad collis, de putrumnta. Con: i
tus1 ero nerui,ubi cu his una cutis quoq; cotusa exulcerata hi est,medicamera postulat, q in sic . ndi cando udem coenerui ulcera sanantiu consilius eruent, caeterum qus Partes, quae per contusione
l a se diuideat,contrahere constringere * sint apta. Qui vero absq; cutis simili atactu sum contul shhos oleo callae,cui euocandi facultas insit,s spissime pfundere oportet,ac totius corporis simile Gcuram habere.Semel hoc incidere vidi,san ut 43 id mature,ipsa ex oleo perfusione. Verum una icaemuten raros tuu--vidi: Zc propter eius symptomatis frequentiam athletae i α ipso usu edocti habent cataplasma, quod ex o melite θc fabacea farina conficitur: quod plane se
Iutare medicamelum est. At,si dolor una cu contusione vexat, et picem liquidam immiscere, ae ἄhene coquere, tu calens medicamentu imponere oportet: vhi vero magis siccans emere voles,
erui serina iiiij cies. Quo d si,ut amplius quoq; siccet,desiderabis,irim illyricam immittes.Totius aute corporis cura his quom cois est. At si totus prscisus neruus sit,metus preterea nullus instat: l debilis tamen particula manebit. Curatio vero eius comunis est cum ea, quae aliorum est ulcera, quam 4; unam Thessali imitatores norunt. Ergo de neruis lisc stude sint dicta. Phlegmons vero,qus his superuenient, quemadmodum curande sint,Vbi de phlegmonis agemus docebitur.
De Uubeteribin Ligamentorum,ditesinorum,Peritonat,s' Omenti, oe quo pacto Suturae fieri debeant, cum partes abdominis internae Pubserata sunt. CAP.
L amenta iero, qus grsci Syndesimus Vocant, cum simillimam habeant tendonibus spe
ciem,valentissimorum remediorum vim tolerant, quora nec ad cerebrum pertingant, Sc sensus sint expertia: nam nerei dirines alii ex ipso statim cerebro ortum habent, alii spinali interus Hniente medulla.Tendones quoq3, quoniam compositam eorum esse substantiam ex neruo liga i mento sta ostendimus, quatenuS nerui participes sunt, eatenus ex cerebro oriuntur, ceterum mul nus saltem,quam ipsi nerui. nuulsionem accersunt.Ligameta vero,cum ex osse ortum habeat,quscunq; rotunda sunt, ea neruis assimilia sunt, duritie tamen plurimum dissident: verum in eo, quod alba sunt δε exanguia,& cauitate casentia,Sc in fibras diuiduntur, similitudo illis cum ner i uis,& tendonibus constat.Ergo, i teretia ligamenta tendones 4; visuntur,qui disiectionu sunti tonari,neruos eos imaginantur,potissimum, i multo duriora ea neruis esse non intelligunt: at,
i lata sunt, ibi ea a neruis diuersia esse intelligunt, quaquam ne id quidem omnia: csterum ipsest sese discernere non valent. Verum tu, qui prssertim cuiusq3 trium partium naturam perspecta habes, tum vero Zc formam, Sc qua in toto corpore posituram obtinent, in quocunq; inebro vulnus fieri contigerit, statim intelliges,neruus ae si quod in eo vulneratu est an ligamentum, tendo αEt de nerui quide ac tendonis curatione iam dictum nobis est. Ligamentum vero vulneratum si id est,quod ab osse ad os permeat,Sc maxime sine periculo est, re quod Oino siccis abus libet medicamentis, nihil holem offendes. Sin id, quod in musculum se inserit, quanto est neruo ec tedo minus periculo opportunum, lato Vtissi, nisi rite curetur,reliquis ligametis magis te
76쪽
A rere debetHora. nihil peragi methodo ab iis medicis pol, qui indicatione, que i particulis sumit, utilem esse ad ulcerum curatione negant: nec ab ins, qui id quidem confitent, sed tu cuiusq; parti
culae naturam ignorant: que nimiris sictat Ostendimus) ex ipso elementoru costat temperamen M. Verum ij,ua nihil aliud, salte,quae ex insetrii metaria partiu costitutione indicant, intelligunt: L . Thessalus vero, et qui sequaces eius sunt, et hec ignorant: Veluti statim,si diuisum abdome tam alte si vim test inuexeo procida nec queadmodum id reponere conueniat: nec, si1 omentumci derit,abscindendum ne id sit,an non: nec an υ laculo id excipiedum,an secus: nec an suendu vae nus s1t,nec ne: nec,si suendum sit,qua rone suendum,quicqua intelligunt: Utque ne nos quidem intelligeremus, nisi ex dissectionis ronc, omni, quae istic cotinenc partium natu i didicissemus: quam et exponere n ecessum est,no claritatis modo gratia eoru,quae diceda sunt, sed et probatio nis. Cutis extrinsecus Oibus antestat: hsc vero in membranam finitur. A cui medio circiter Ioco,nerum tenuitas musculorum qua Aponeurosin Graeci vocano gemina teditur membrana rum ritu.Eas pleriq3 anatomicorum duas esse minime norunt, 'una cohaereant coalescant q3sic,ut labor sit eas separasse, & summa praeterea sint tenuitate. Post has deinceps habent duo mu scuti reeti, & carnos, qui a pediore ad ipsa pubis ossa perueniunt. Atq; haec quide memorata ola
B & sibi coligrent coalescunt 33, 5 quod coflatum ex ipsis est, Graeci, ' qui, queadmodum diuisum
ventre sui conueniat, prodiderun si Epigastri on,id est abdomen ,nominarunt. Quod vero hoc deinceps excipit,ab illis quidem vocat Peritonson, putantibus videlicet unum & simplex id esse corpus, minime q3 compositum, sed falso: cum id compossitum ex duobus corporibus sit, quoruutrunm Sc exangue neruosum sit.Veru alterum eorum neruosa tenuitas eorum musculorum est, qui per transuersum se agunt: alterum membrana praetenuis, Uelut aranea, quae Utiq3 vere est
peritoneum. Ac tale quidem in medio sui est abdomen. Partes vero eius, quae utrinq3 ad latus ad quatuor quasi digitos recedunt,liae statim a cute obliquos musculos habent, priores quidem, v apectore demittunt: secundos,qui ab ilibus ascendunt: deinde post hos transuersum musculu, sub quo est peritonson. Ergo & minus periculi in hoc loco,qua in medio est,cum tenuem eiusmodi membranam,qualem aponeurosin vocant,nullam habeat: & sutura in medio dissiculter admin1 stratur,quippe cum Sc procidant hac parte maxime intestina, & sgre inibi contineri queant: qui enim constitnxerant contraxerant hi ea,recti illi carnosi 43 musculi erant, quos ex pectore ad p. his ossa demissos diximus.Ergo, quoties horum aliquis est vulneratus, duplici de causa procide re intestinum est: necessum, a partibus quidem,quae sunt ad latus, propterea, q, musculis,qui istic C ssent, constringitur: a mediis vero, . nec musculum eum, qui contineret, habet etiamnum Uali dum, Q locus opportune ad procidentiam est comparatus. Quord si maius etiam vulnus fue rit, tum plura necesse est intestina excidere,ium dissic ius denuo immitti. Porro alia ratione parua vulnera tractatu sunt dissicilia. Nam,nisi, quod procidit, ilico in locum suum reponas, infla
tur,surgit in tumorem: quo euenit,Vt per angustum foramen immitti nequeat. Minus igitur graue in eiusmodi vulnerationibus mediocre foramen est. Atq; haec quidem praescista oportet. Froximum est,ut,quemadmodum quis hoc genus Uulnerum commodissime contrectet, consi
deremus.Nam Thessali praeceptum,quo censet ensmis ea praesidiis glutinanda esse, parum satis facere manifestius puto,quam ut quenquam latere, qui compos sit metis,possit. Quoniam ui A Aitidis tur ' principio id agedum est, ut intestina, quae exciderunt,in suum locum recondantur: secundo loco,ut ulcus suatur: tertio,ut medicamen imponas: quarto, ut, nequa praestantior pars simul assiciatur,prospicias: age iam de primo horum agamus.Cum igitur triplex ut dictum est discrimeliorum vulnerum in magnitudine sit,propriam a quoq; indicationem sumere tetemus. Esto autem principio vulnus adeo paruum, ut inflatum iam,quod excidit intestinum,remittere amplius non siti Nunquid igitur hoc loco 2terum e duobus est necessium, aut flatum educere, aut vul D nus ampliare Pramiterit autem Ut arbitror prius, si modo id consequi liceat. At non alia potius ratione id consequare, quam si causam, unde excitata inflatio est submoueris. Ea igitur quae
demum est Certe ambientis aeris refrigeratio. Itaq3 etiam sanatio ex calefaciendo petetur. Ergo Libidini. g sPOngia 'molli,& ex calente aqua madenci,ac mox expressa, calfacere intestinum conueniet. Asparetur vero interea vinum ainterum calidum: quippe id magis calficit qua aqua, ac robur int
stino aequirit. Quord si huic etiam praesidio intestini inflatio non cesserit,incidendum peritonei tantulum esst,quantum et,quod excidit,reponendo sit satis. Apposita porro ad eiusmodi incisio nem sunt ea, qus Grpei Syringotoma vocant,i. qus ad fistulas incidendas sunt comparata.Scal Pelli vero, quibus acies utrinq; habetur, aut quibus cuspis acuta est, omnino fugiendi sunt. Situs
vcro laboranti appositus fuerit,cu in inferiore parte faeium Uulnus est,si sursum vergat: cum vero in superioribus,si deorsum. Vnum autem Vtrobique cauetur,ne,quod exciderit, ab aliis qui quam intestinis degravetur. Itaque ex hac ratione conueniet, Ut,si in dextris vulnus sit, corpus in contrariam partem inclinetur: sin in sinistris sit, in dextram sic, ut quς vulnerata pars est, semper altiorem locu occupet. Atq; hoc tum in magnis,lum etiam in mediocribus vulneribus conduci hile fuerit: quippe id omnibus me consilium est. Cartem repositio intestinoru in suum locum, Vbi ex magno exciderunt vulnere, plane ministrum Postulat dextrum. Debet eni-ybi mani
77쪽
hus suis totum vulnus extrinsecus apprehenderit, intror reprimere, tum costringere,ac exiguum Esemper suenti praenudare: quin etia id ipsum,quod iniitu est, modice primere, quoad totia persuatur Iam vero,q comoda ratio suendi abdominis in talibus vulneribus sit,deinceps doceamus.l Qm coire coalescere 43 cum peritonso oportet abdome,incipiendum quidem a cute est,atq; abi externo introrsus acus inηcienda. Vbi isero tum cutem, tum rectuna musculum totum trafierit, A ibide. hi praeterito,quod ei subest,peritonso, preliquii peritonsum eam ab interno eXtrorsus iniicies,at 3 cin per reliquum domen ab interno extra transmittes. Vbi hoc penitus transmisit, rursus ab
externo introrsum ide abdomen est perforandum.Mox, ubi peritonaeum,quod illi quoq; si hae iret,praeterieriS,atq3 ad contrarium Veneris,hoc quoq3 ab interno extrorsus perpungendu,Vna ' cum eo totum ipsi vicinum abdomen.Deindeab hoc rursus incipiendum, atq; id cum contrario peritonaeo consuendum: ac rursus vicina quoq; cute tras millia, iteruis ea parte acus introrsus est iniicienda,consuendum ita abdomen id cum contrario peritonso, et inibi vicinacute transmissa. Atq; haec iterunt iterum cl3 facienda,quoad totum vulnus similiter consuerimus. Interuallia verost quod suturis interuenit,quod ad copescenda pertinet ea,quae subsunt,breuissimum esse postulat. Quo d vero ad firmitudine ipsius cutis,quae in interuallis suturarii est,necubi rumpatur, breuitas parum tuta est. Quare Utriusque vitato excessu, eligenda mediocritas inter utrunq3 est. Iam hoc Fquoq; oium Vlcerum coe quodamodo est: sicuti eripsius, quo suuntur, fili cosistentia. Na, quod iusto durius est,cute rumpat,necesse est: quod mollius'ipsum prius rupitur.reque vero,si Rome summas orta acu transegeris,quod reliquu est cutis,qm minimum est,du Violenter adducitur, cogitu perrupi: si istur u ab iis recesseris,multu cutis inglutinatum relinques.Haec, tametsi1 olum 1int viceru coia, maxime in fugienda in abdomine suendo sunt. Ipsa vero abdominis sutura aut iam dicto modo administrabit utiq; siquis huc studiu dirigat,ut peritonaeum abdomini coalescere facia vix.n.cueo coalescit,utpote neruosum: aut sicut no nulli facilint, qui, quae cognatae na
rurae sunt,ea comittunt,Vtiq3 peritonso peritonsum,abdomini domZ Id fiet'd huc modum Oportet a vicino nobis abdomine incipere, atque ab externo introrsum per id tin acum transmit tere postprsteritis utrisq3peritonsi labris, aduersa parte ab externo introrsus per Utruque eius liabrum acum reuocare: deinde rursus hanc reuocare,atq3 ab interno extrorsum per aduersum ldome traiicere. Hic modus a publico re exprompto, quo videlicet uno adactu per quatuor labrat acum transmittunt,hoc discriminis habet, , totum peritonaeon intra abdomen prorsus abscon dit. Deinceps vero de medicamentis praecipiamus. Sane haec quoq; eiusdem esse materis debe l hunt,cuius sunt e quae Enaema dicuntur: qus Α, aliarum quoque partium vnire vulnera in supe Gl rioribus commetariis ostendimus. Deligatis vero extrinsecus, vel praecipue in his necessaria est. - Quarta uero curationis in his pars non paulo ab aliis dissidet: siquide, quod inter bubones,' axillas est,id tonim molli lana ex oleo mediocriter calido imbuincircundare oportet. Satius item
fuerit, ec si per clysterem intestinis aliud simile infundas. Quod siquid ipsorum intestinorum
c l sit uulneratum,quaeextrinsecus fieri debent,omniasmiliter, ut diximus, sunt peragenda. Coele rum,quod inricitur,vinum nigrum,austerum,& tepens erit,eo in magis si totum perforat ' usiatque ad internum meatum sit. Aclarassa quidem intestina facilia fanatu sunt: e cotrario dissicilia, qu tenuia sunt. deiunum autem omnino incurabile est, tum propter magnitudinem multitia dinem invasorum: tum Q tunica eius praetenuis neruosa est:adde, ιν tum bilem synceram hoc intestinum recipit uniuersam,tum Q omnium iecinori maxime est uicinum. etxiculi uero quae partes infernae sunt, curare cum fiducia tentabis. Nam fieri potest etiam, ut bene cedat, non solum Q hae crassiores sunt, sed etiam Q sanantia medicamenta facile hoc loco ipsius subsi stant: at, quae in ore eius ac gula ulcerum sunt, duntaxat contactu medicamentorum in stansitas iuntur: quae uero in ore eius sunt,'ssensus quom acumen sanationi obstat. Verum, qua iami ratione uetriculi uulnerati, aliorum q3 exitialium uulnerum,Hippocrates sanationem moliatur, Hl ab ipso peti est satius:Ego nanque non eo c6silio,ut nemo Hippocratis libros legat, ad hoc opust scribendum accessi: verum qin is mihi primus idonea usus esse uia uidetur,nec tamen eam totam
CV compleuisse,cum qusdam minime limitata, quaedam imperlaeta obscura si, ab eo prodita inue liceat: idcirco ipse tum omnia ea lucide explicare, tum, quae parum discreta sunt, distingue re,tum,qus diaciunt, supplare studui.Vbi igituraliquis se in his nostris primitus exercuerit, inci se ad libros Hippocratis legendos conserat: ac tum eius de ulceribus librum relegat, tum quς de uulneribus exitiosis scripsit. Porror simul maximum adiumentum ex his nostris libris habebit: si
l mul certo intelliget neminem methodics sects,qus nomine speci0so se uenditat,re autem maxi me est a methodo aliena, commode ulcus sanare posth: sed nec reliquorum Rationalium quem l pia,quicunque parum cognitis similarium partium elemetis artem aggredi censent quippe ne i stiunt hi quoq; rationale simplicium animalis partium curationem,ut qui ab instrumexalibus tiri indicationes sumant. Csterum paucis etianum intra Methodicos additis de istis,qus in uentri culo accidunt, uulneribus, alio stilum conferemus. lnerato periton excidit subinde omen quod primari e pars sinan no primaria,uel ex quibus condatur, uel quam habeat actionei usumlae,hicdpertu non habet. Itaq3,si taliuet aut nigricat portio ea, qus excidit,ibi quid sectant,
78쪽
A audire est opera retium: virum ne precident, an intra peritonaeon remittenti Oino enim vel ab ipsa experiensia,quid agendum sit,intelligent: vel ab ipsa particule natura indicationem sumenti Atqui refugiunt haec utraq3, eam quidem,qua experientia suppeditat, cognitionem,dum vene
randum s. hoc secta sus nomen methodum extollunt: eam Uero,quae ex particulae natura sugge ritur, Q nec substantiam eius norusi nec aci ionem,nec Vsum,dum a dissectione ceu inutili abhorrent. Itaq3 nesciunt,ssitne ijs,quae necessariae ad Vitam sint,an quae necessaris quidem non sint,
non tamen omnino infinis nots: sed nec an cum eius affect u simul assicienda pars aliqua prima ria sit,an secus: adde, nec an vasorum,quae in eo continetur,aliquod possit per sanguinis pros
sionem hominem interimere: nec siquis post nigrum eius abscisum, quod integrum vinculo pleetatur, quod sanguinis profluuium declinet, an id ipsum periculo ulli sit futuru: nam leui saltem intuitu omentum neruosum videtur: proinde, nisi quis exacte naturam eius habeat coper letam,ntina audebit vinculo Ut Guulsionis L metu. Horum cum nihil mirifici isti Methodici in telligant, ubi nigrum redditum ometum est, sane dicere, quid agendum sit,non possunt. At nos l arbitreoo possumus, qui, cu usum eius non adeo esse animali magnum, substatiam q3 eius ex me thrana tenui ac arteriis verisq3 compositam sciamus,liorum in initia ex maximis orta tum arteriis
B tum venis intelligamus, sanguinis quidem prolasionem cauebimus, coassiciendos vero neruos lnon timebimus prouideia,quod supra nigricas pbsitum est,uinculo excipiemus: quod post viniculum est,amputabimus: atq3, ut in imo fine iam comprehensae gastroraphiae vinculi fines pen ideant, curabimus,quor nimirum facile eas,cum ex vulnere suppurante euomentur,recipiamus. lm ratione Fracturarum ossium curandarum. CAP. lAC de reliquis quidem corporis partibus dictum abunde sit: nunc de ossibus agendum sol
perest:quando his quoque,de quo nunc agitur,morbus accidit, quem Unitionis siue conti inuitatis solutionem appellamus.Huic, cum in hanc inciderit partem,proprium nomen inditum lgrsce est Calagma, omnibus sere hominibus,qui graece loqui norunt, tritum. Apagma nanque, lanciscorum appellatio propria est, plebi inusitatum: selent aut ita notare, quoties ossis finis, qualparte maximeo alio Gmittitur,abruptus est.Sed & e fisaei ris ipsis,quaecunq; fracti ossis partes iam prorsus separarunt, eas Cauledon factas graece dicunt. Patet vero eiusniodi diuisionem pertransuersum esse factam: veluti alteram per langitudinem magis esse, in qua sane no omnino se
parant a se partes sila assectiostis,sed veluti per rectitudinem findutur: quod genus Schidacedo
fieri dicere solent. Non desunt ex medicis iunioribus,qui adeo ambitiose oes fracturarum disse C renitas propms interpretentur nominibus, ut et aliqua Raphanedon,id est ad raphani speciem, fieri dicant,non contenti oratione os,quod varie sit fractum, explicasse. At non Hippocrates huius fuit sententis, sed,quoad fieri licuit,vsitatissimis utens nominibus,oratione interpretari non est grauatus non has modo tacturarum differetias,verum et earum, quae in capitis ossibus eue niui.Ac si ad eum modum de omni vitio egista prosector breuis mihi proposita tractatio fuisset: Munc, cu plurimorum viam, qua sit insistendum,indicarit,sta,quae particulatim sunt agenda,in choata indefinita ei; reliquerit, necessum est, in illis immoremur: nec tante in ipsis plus iusto, sed, quae tradita illi persecte sunt,ea summatim commemoremus: quibusdam etiam demonstratione adiiciamus, utiq; ijs,qus ab eo ratione parum sunt muniita: eorum praeterea,qus parum sunt desi nita,quaedam definiamus: &,qus inordinata sunt,ea in ordine disponamus: postremo ex iis,qus ille paru lucida reliquit,quibusdam lucem addamus. Verum, si in singulis verba eius adscripsero,cXpositorq comentarii logitudinem liber noster habebit. Nec deerit fortassis aliquis, qui immo dicam longitudine nostram hic merito accusabit,qui de hac in tertio*quarto volumine parum merito est questus. In iis .n. necessse fuit mihi multa Hippocratis ex eo libro, qui de vuln&ibus inscribitur,loca apponere: quibus reliquis medicis ostedere, cuiusmodi res sit methodo quadam D Ulcerum curationem conscribere.In libro aut, quo de fracturis praecipit,quis adeo est stupidus,ut
doctrinam eius oem, ceu Iucidam plane hi absolutissimam, no suspiciat ord siquis et vii in l delicet altesue dicat paru se id opus mirari,his opportunissime respondeat illud poets: Hos unxi
atq; alterum permitte tabescerL Quae iam igitur sit fracturae curandae vera methodus, quam cl3 ipsa rei natura pr scribat,iam tempestiuum dicere videtur,atq; hinc sumpto initio. Quoniam fracti ossis soluta partiu continuitas est,utiq; finis,quor tendet is,qui eas curabit, fallem PrimuS,Vniario est: quo d si is per assectarum partium siccitatem perfici posse no videatur, restat alter, qui est, Ut alterius cuiusdam interuentu glutinentur: qui si nec ipse comparabilis aduertitur, insanabile esse vitium dixeris. Quod igitur coalescere nequeat tam duru os, quam id, quod in iuuenibus re adolescetibus,re viris, multo hi magis in senibus cernitur,id profect6 vel cuiuis patere potest. Potest certe illud tantum unitionem recipere, quod abunde molle est: cuiusmodi conspicitur in puerulis. Quo d aut alia quapiam interueniente substantia ceu glutino quodam agglutinari col
S, ct magis terreum, u aliud quodvis nutrimentum in toto ani lmali, saerit. Non est igitur nec a ratione alienum,nec quod fieri omnino nonpossit,ut, quod ex hoc
79쪽
hoc 1pso proprio alimeto redundat,& in labris frae fure cocrescit Do ipsius interuentu illa quoq; E conglutine Quinetia ira Usu euenire cospicitur: subscribit in spei,qua ratio suppeditat, et expol rietia ipsa.Itaq; cossiderandu deinceps est,quina potissimu ratione corpus hoc, quod fraeturis innascitur,quantu quale qῖ sit,prouenire possit.Na,q, nec quantulibet,nec qualectaq;, sed quod mediocritate in utroq; seruet, requirimus,id plane est euidens.Porror huius symmetriae tum qualita . te,tum qualitate inueta,deinceps est,Vt,qua maxime quis Utrunq; assequatur,ronem ipsam quς- ratiSed nec lepus, quo haec essici conueniat,minus necessarium quesitu est,utrum ne statim a fra Oura facta, veluti statim in vulneribus moliebamur unitione: an id comodum tepus non est, sed aptius aliud requirendu. Sane inuenias hoc quom, sicuti oc reliqua omnia ex ipsa rei natura edo i ctus. uaeria igitur est ipsius rei natura Nepe os fractum sub aliqua paulo ante coprehensaruml l disterentiara. Age igitur videamus,nunquid a singulis disserenties aliquid desumi ad eius curatione possit,ab ea qua Cauledon, id est per transierstim,fieri diximus;orsu Dissidet sic a se in haci is racti ossis partes, ut e directo non iaceant. Quare patet primum id esse agendum,ut indiredi una agantur: tum eOxu,qus deinceps sunt,aliquid geratiSane eum situm habuerint,siquis ea, quae sic dissident,integrae partis exemplo Vsiis,in contrarisi adducat: a qua nimirum certissima indicatiol transpositionis eoru erit.Fierumpotest,ut tum prorsum,tu retrorsum,tum in hanc partem, tu in F
l l conueniet: nec minus altera quoq; fracti ovis parte modice ad contrariu retrudi: Contra,qpror sum sunt emot , haςc rursus ipsa quidem retrorsum, reliquam vero partem sensim duci prorsum. l l Eodem et modo,& eorsi, quae ad dextra sunt detorta,medicatio est,siad sinistra ducantur: con j j tra sta eoru,quae ad sinistram,si mutent ad dextra,semper scaltera parte modice in cotrarium acta.
l l Caeterum in adducendis contrario motu partibus,ne quae frangantur earum extantiae,noleVCp
l riculum est: neq;.n. veluti in serra desectis visituo laeuis est utriusq; partis finis Nam,siillae fran Igantu ,non poterunt ad amussiim secum coaptari fracti ossis fines,duplici de causa.Nam,sive ip l iafragmenta inter partes coniungendas interciderint,no sinet ea, quae adaptantur,se contingere: l l siue quid forte ossium extra ceciderit, ne sic quide eorum, quae essinxeris, exacta coniunctio eriti t sic, ut pristinam unione imitent, quippe qus solum tum demu erit,cum ossis extantiae in suas casel l uitates fuerint reconditri ordii semel comminuis perierint,necessum est,inter applicata simul l l ossa vacans interueniat spatium, in quod sanies colleya, atq; in tepore putrescens, totum pariteri membrum secti corrumpet. Atq; ob lisc quidem,qus dissident ossa, er directo admota esse opor i tet: quod commode certe fieri nequit,nisi retrorsum prius sint tracta: Antilasn vocant. Oportet Gl igitur aut manibus ipsis, utiq; si paruu sit mebrum aut vinculis circlipositis:aut una cum iis et in X.L4ς ω a. . t strumentis,cuiusmodi nos i Hippocrates docuit,antitasin ossium facere. Postea vero,*abude re ad A. tracta fuerint, nec ullus supersit metus, ne se in adducendo tangant, tum in directum opponere, vincula ha remittere, ac musculis ipsis diductoru in idem comissionem permittere: interim verol ite ipsum quoq; manibus subseruire,ac, sicubi aliquid paulu subsultet,corrigere,a 3 formare. Ab
' his secundinquδ diriges,fuerit, ut immotu prorsus membru cosistat,neud eorum,quae effinxeris, moueat: qn ita necesse est ea rursum dissidere. Ac, si ipsi quidem aegrotanti, ut 'quietudini mem A lib. I.f. .ea. bri prospiciat, permiseris, vigilans fortassis probe id curauerit, atriormiens omnino membrum ' - inouebit. Vt igitur non dormientis modo hominis,sed et ad desidendum,item q3,cum cubile re i sternitur, surgentis,eoru, quae formata sunt, positura serues, tuta deligatura complecti fract urami oporte quς q3 1iactiossis partes secum coax flare ad amussim possit. At vero,cum laxior deliga tura ossibus moueri permittat: arctior vero constringedo, dolorem excitet: danda opera est, ut vitato ambaru incomodo, utrius 3 fruamur commodo. Id fiet,sii, quod nimium est, declinabimus. Ergo nec adeo arctare deligaturam debebimus, ut iam coprimat: nec adeo remittere, Ut laxa sit.
.cii quidem squalis esset crassitudiusfinebium quodq tique latissima 'fascia esset comodissi H '
ma, Vt pote quae totum aeqUaliter continenter hi ex omni parte rae v os complectere Esed,qm id in Meis pectori quidem Iatissima licet circuponas,artubus certe et iugulo non potes: sed in talibus
utilior est angusta,utpote quae nec rugas contrahet, totius mebri, cui circundata est, cutem Coni singet: veru, si paucis complexibus fraeturam continet, parum tuta est. Quantum igitur securi tatis ex angustia deficit,im ei ex iniectionis numero,& versus integrum deduc tione,est adiicien dum. Sed, qssi deligationum,quscunque citra dolore carnem constipant coarcstant cla, id Virium
habent,ut ex 's partibus,quibus primum inqciunt,succos exprimant in eas, in quas ipsae sunt finiis,reponant atque figat,non alienia a ratione arbitror deligaturae principium super ipsam fra diuram in1jci, abhinc vero ad reliquu mebrum dispensari: etenim, qui contra deligat, is ab inte gris ad inram partem sanguinem copellit.Atqui,si ab inro loco incipiat,in integrum finiat,non solum innoxia eiusmodi deligatura in hs, quae diximus,erit,sed et utile quiddam cotulerit: quip
pecum nulla circum stadiura sinet excitarishlegmonen: cuius rei cura habere in primis oportet. Timendum.n.est,ne tu ex illa in diuersum vulsione, qua membru in suam forma eiungetes ad ministrauimus: tu vel magis ex eo, cause,que istae uram faciut,pleruque circundata ossibus carnem costipando ςontundendo q3 prius Isdut: magus subsequant phlegmons.Nec sane mirer, - si phlegmones
80쪽
Α si phlegmones qu-am sinime etiam ipsis fractis ossibus ad portionem accidati quando etia. Que
parum probe sunt curata,magiS humida,l pro natura sua,manifeste cernantur, ubi videlicet unicum uulnere os perfractum sub aspectus notitiam venit. Quin immo necds caries j λά- celon vocant, ex alia occasione Oborituri quae ipsa ibitus Ossam substantiae corruptela quaedam et t. on 1gitur negl1gendum,quin totum superuacuum humiduex oibus,quae circa fractura ha Lentur, partibus exprimas. Incipies itaq3 ab ggra part ac,cum bis ter ue circundederis,inde fanuversus progredieris: siquid , qui ita deligat,-ab integris ad laborante parte sanguinis confluxu arcet: re, quod iam collectu in ea est, primit. Cum vero dus partes stat,quere recipere aliquid illaborante particula,& trasmittere ad eam possint,Vtiq3,quae superiacent, tum propter multitudinem,tum magnitudine, ad ambo magis sunt habiles: Extrems Vero,propter contrarias conditio nes, i um quidem aliquid Vel recipere, Vel transmittere possunt, multum vero nec zinris par
tibus subministrare,nec ab ipsis recipere.Quocirca, cum duas primas secerit Hippocrates deliga Iuras , priore quide tum quod in laborante particula continet ad superposita expellit: tum quod ex his cofluit, repellit reliqua vero primis quidem coplexibus, quos super ipsam fracturam facit item Elafasciae ad inserna progressu,ed qusdam extrudit,queda, ne quid illinc confluat, prohibet: B Reliquis deinceps Oibus, quibus videlicet ab infimis partibuς sui sitim recurrere deligatura cesset,
ut eodem videlicet loco cum priore finiatur, tum ad superiora repellit tum confluxum is pro iubetiMuniunt igitur ac stabiliunt fracturam, nec phlegmon oriri sinunt, prima duo lintea: nom ea, quae dic hi sunt,ad ambos hos usus satisfaciunt, prssertina, sola. Vnde ad eorum quide tu telam Hippocrates praesidium excogitauit,ut splenia Una cum exterioribus fas s ad hi rentur, quae haec quoq; ipsa stabiliant. Ne autem pluaemone Oriatur,medicamento quopiam ex ins,quae phlegmonen prohibet, uti iubet: quale nimirum es elatum humidum. Haec igitur ola ratione, Ut comprehensum est dictat sunt inueta: ct praeterhscipsa repositionis figura: Qtis ipsa quoq; geminae indicationi subiicitur, priori, quae ex solis com ibus notionibus pendet alteri,quae ex lcurandorum organorum naturalicdsi itutione praesi atULPrior igitur eam, quemaxime a dolore babest eligendam figuram suadet, quor nec phlegmonen particula contrahar, aeger persistere in ,:
una ea diutissime immotus poss&Secunda, quae ex curandorum imitur natura, arterias, venas,
neruos, ct musculos, cprectissimos poni prscipit. Sed SI consentiunt inter se hae indicationes,qn Sc rectisssima cuiusq; partis figura maxime est a dolore aliena SI quaecunq; magis; Φ alia,est a
dolore libera,ea maxime naturalis membro est, brachio quidem angulesa qukEngonios graece ατον , Om C dicitur: cruri vero, quae paulo minus porrecta est.Porro ad dolorcm vitadum non modo natura lis habitus cuiuis instrumento est utilis,veru etiam consuetudo quoq; conducere non nil, ii vide ltur. Atq; haec quidem figurae, in qua custodire membrum conueniat, inuentedae ratio est: eadem porror inueniendae figurae ratio est oc in retractione partium a se,quam Antitasin vocant: & cum in naturale si1tum aptant fracti ostis partes.Etenim expedit,ut in rectissima atq; a dolore alienim 'ma forma membrum tum 'retrorsum retrahas,J- tum in naturalem habitum coaptes: multo sta et magis ut sub eade figura tum deliges, tum ad quiete reponas. Siq uidem sub alia delinare, in aliam luero mutare,no dolorem modo incitare potest veru etiam ossa intorquere: nam, nisi eorum,quae lpraecepta sunt in cometar is, quos de musculorum motibus scripsimus, obliuio obrepssit, necesse lest, i figura mutatur, alios musculorum tendi ac velut contractos rotudari, alios solui ac remit l.
ti. Ergo, ubi tendunt, tum premi eos a deligatura est necesse, tum ex copressione ipsa dolere: ubi luero tensio remittitur, ea in parte deligaturam esse laxam, fracturam q3 fulcimeto destitui. Horuligitur o1Um causa tum extendere, tum eiungere, tum deligare, tum reponere Una ea figura, quae doloris minimum habeat,praecipue est studendum. Atq; ad primum quidem opus, quod in stra a.diuris molimur,nullum iam relictum est praeceptum.Soluere autem ex Hippocratis sentetia ter D tio die debebis,quor in membro prs ter solitum cooperto nec dolor nec pruritus creetur: nec eius, quod iam infixum fracture est, perspiratio prohibeatur, cuius occasione non modo noxiu. pr ritus quibusdam accidit, sed etia cutem ex acrimonia saniel erosam exulcerari. Infundendum igitur tin temperatae aquae est,quantu ad euocadam eiusmodi saniem est satis. Quod si rursus quoq;
simili modo facies, utiq; septimo id a primo die facere debebis. Apparuerint vero iam ola; modo nihil impediat,phlegmone libera,ac u pro naturali habitu,magis aliqn gracili a Tum igit licebit
re ferulas circuponere,& seluere ex maiore interuallo: nam antea, cu phlegmones scopus vince ret, tutum non erat serulis premere: nunc cum ea desii t, ac stabilire fracturam est opus, sane non incomode his utare. Sed Sc soluere ex maiore interuallo licet, videlicet non desiderantibus prae terea partibus saniem excernere. Quin etiam callus,quem Piatron Graeci dicunt, scelicius ita pro
uenerit: qn ad hunc gignendum sicut dictum esto cogi concrescere cla aliquid proprii ossum alimenti oportet. Non est igitur hoc a labris stacturae eluendum, aut foras euocandum: quod certe assidua solutio seciet. At vero nec tanto interuallo intermittendum,ut nescias, queadmodum fractura procedat. Vidimus enim non semel, cum Ualenter siccaretur ossa, aegre prouenisse callum. Expedit igitur,istis tertio vel quarto die modice aquam calidam infundamus,hanc metam fini de perfusionis habentes, cum carnes in rubrum tumorem attolluntur. Atq3 in his quide prius,cst