장음표시 사용
131쪽
l mortiferus est,aut irremediabilis. Siquidem,quos in extinguenda febre aqua frigida in contra Et rium aflectum transtulitatos licet in toto,quod sequitur,tepore calfaciendo sanare. Iam nec periculum par est nec frigidi astectus, nec etiam ipsius remediorum. Indicauimus nanque tUna priUS in huius operis septimo, tum in libro de marastino, tum ante hos in libris de tuenda sanitate, neri non posse,ut solidarum partium sicci as consummate sanetur. Quord si fieri id pollet, utique neri posset,Ut no senesceret qui ea vistus ratione uteretur. Si igitur insanabilis solidarum paruu siccitas est, tum expeditissima in eam per hecticas febres via patet,melius est hominem in frigidam in j temperie tranSserr ac,cui curationem deinde adhibeamus, habere. ippe, qui id secerit, is pol stea noxam oppugnauerit: qui vcro mortiferam insistere viam sinet, is desperatam Uroiariti ita
tute secerit. Quanto itaq; satius est aliquid no nulla fiducia, vel cum periculo facere, spe adeptat certo perire,tanto profect6 satius est potetibus praesidiis pugnare,ct nihil agere. Ergo ilico e sit qui heetica febricitant,omni ratione refrigeremus ante, progressi in marasmum peruenerint. li Quem audem marasinussiane iam Iccupauit, hunc sanare ne tentaveris. Nam, etsi calorem ei extinXeris,attamen siccitas,querelinquitur,sene 'tutis ritu hominem conficiet, tantisper nimirui victuru, quoad solidae eius partes reniti aduersus summam siccitatem Ialeb ant. Atqui maluerit .s fortasse propinquorum aegrotantis aliquis, atq; etiam aegrotans ipse,aliquo spatio in senis habitu U viuere,Φ ilico mori. Itaq3 curare hos quom cum praefatione expedit, ac in alterumgranSIerre ma
rasmum,que iam nominare seniunt ex morbo insuevimus licebit enim his non ina Pl es die lil verum etiam menses vivere.Ego nanq3,cum iuuenem quendam,qui ita Iaborabat, sanauem,rerili ciens deinde,ac senilem eius imbecillitatem pro senum ratione tractans, non solum in meses, seat etiam annos vivum seruaui.Nec est,q, hic eiusmodi marasmi curationem audire desideres, IVPO- te tum in huius operis septimo,dum siccas & frigidas intemperies sanauimus, tradita potestate. li tum operis de sanitate tuenda ea in parte, quae senibus alendis in delegata. inaesens autem liber lno marasmorum,sed hecticarum febrium curationem docendam prornisit. Ex quo genere sunt li re quae marasmiaidcis graece dicuntur: de quibus tum alia'on pauca diximuS, quae non modo ra ll tionis,sed etiam usus iudicio probauimus: tum illud s. no oportere balneum ut Philippus iacio lformidare: qui cautius fortassis eo utitur,ad eum modum, quo in caeteris solemus lebribus, quaS lvel phlegmonar,vel putrescentes succi accenderunt. In his enim nihil ostende etiam si in irigi ldam aegrum non mersests,sed eum uel mos est) perfundas primum tepida, veluti eN Sole tautu estiuo tepet: mox hoc,etiam paulo,Φ illa,frigidiore.In hecticis vero febribus,to,quoa tremedium affert, calidae solium non est, sed frigidae: ad quam balneae aegrotantis praeparant cor PUS aeque,Vt reliquorum omnium, qui per sanitatem lauantur. Porro no propter id modo Viaet mihi Philippus ignorare,Φ salubris res balneum sit in iis,qui marasmode hectica laborat, Cy tam extenuatos in frigidae solio tingere nemo audet,aut saltem ultimam aquam ipsis 1rigidam InIUnini dere,sed etiaQ saepe altera coniuncta febris est,quae vel ex humoris putrescentia vel Phlegmone sit excitata: tum vero in tali hectica laborantium mortiferum est vitium: ac pro ea qUMa no recte omnia,quae his exhibentur,culpant,cum non sit illis imputada culpa,sed atraui. Erga rei censitis denuo,quae diximus,huic disputationi finem imponemus. Quicunq; hectica iebre laborant,atq3 ex his praecipue,qui iam marasmode hectica febricitat, modo his alia nulla lamis vel ex sola putredine humorum,vel cum phlegmone,sit adiuncta,eos oes audacter lavabis,sea proriuScitra omnem laborem,ne vires re luag: quod ipsum cum noceat vehementer, occauo sistatueti culpandi. Quod citra laborem dixi,id ita intelligo.Volo, aeger in balneum super lectulo depor
et Parataque adi tetur: 'in cuius prima e tribus domo nudetur, ac transferatur in sindonem calentem prompte in
''si h*bς' l ipsum paratan P. Sint autem quatuor,qui hanc teneatia quoq3 fini unus. Ac,si quidem Primam. Ah l domus fatis calida sit,aeger in ea nudatus, in secundam portetur: im tibi frigidior Uidetur, non nu Aprii 'mu do- j dus,sed coopertus vel alia sindone minime frigida, vel tali aliquo inuolucro. Constat autem re i l ' φ h-'Rςi l sindone eam qua poliabitur,esse Ualentiorem oportere: aut, si imbecilla per se sit, duplicari eam lybii. '' i erit istius.Esto autem media donius non tantum situ media,sed etiam temperie, lato L. Prima cain llidior,quanto est tertia frigidior. In hac domo oleum tepidum esto, quo aeger super sindone illatus protinus perfundatur. Hoc facto tertiam ingrediantur domum,ducant sta hominem, i sol lium est sic,ut per tres balnei domos dutaxat transierint. Per quas nec celeri gradu transibunt qui aegru portant,sed tantisper in prioribus domibus morabuntur, dum in altera transseratur tiri la lectulo: in media vero,dum perfundatur oleo. Esto autem Zc aer cuiusq; domus nec summo ca llore, nec etiam friges,sed admodum temperatus, ec modice humidus: id fiet, si aqua tempera ex Iabro sit liberaliter proiecta sic, ut perfluat per omnes domos. In ipsa vero Qt13 aqua mediocri ter moretur,id hi in sindone sustentus,nulla infusione aquae,cuiusmodi in aliis uti solemus,adhia thita.Immo nec capiti eius infundi quica velim,cum sit fatis id quoq; bis ter Ue una cum to to cor Pore in aqua mergi, demissa mediocriter deorsum sindone, ac rursum per quatuor iudin , qui
eum portant,leuata.Mox hinc eductus,in frigidam semel totus tingatur, ne vel breuimmo quiadem spatio illic moratus. Porro ,qui eum portant, tum reliqua omnia curiose esse edoctos conue niet: tum celeritate tingendi,non documeti modo,veru etia praecepti loc ,praeter caetero ber I
132쪽
LProtinus vero alter paratam habenS sindonem ipsi muciat, ac deinde aIia , Tum in lediuio colllocatus,prmium spongiis desergeatur,deinde mollibUSInteis. ccomari em, qui eum deteris gebunt, ut violentius eum contreerent, sed, quoad fieri potest, blandissime. Post hec uncium ae vestibus amici u,rursus super lectulo in domu, i cibat, reducent, ac nutrient. Sane die u supra est in horum commentariorum septimo,Vbi siccam ventriculi intemperiem sanauimus,domum
balneo debere coniungi. Ac de balneis quidem fatis quod ad rem proposita speci eo hactenus..
Mara modes appellantur. CAP. H. .
SEqui praedicta videtur,ut de nutrimenti facultate prsciniam. Saner Trigidum esse,ac humidd, quod hecticis febribus sit conducturum, nemo nescit. Eiusmodi vero sunt tum piissame cre inor cum frigidus sumitur: tum alica similiter piissans cremori conditabid vero est ex aqua,8c exiguo porri,& anetho, tum sala, oleo, re aceto. Commodus prsterea iis, qui sic laborant, est & exiguus in aqua Digida panis. Csterum nullius horum pura frigiditas esse debebit, sicuti potionis Quippe hsc mature tum incalescit,tum per corpus digeritur: illa, cu plusculum temporis in ven triculo moretur,ipsum fortassis restigerat;sii fuerint inlodice frigida. Vbi vero febris ramora tra. B xerit,dandu quoq; asininu lac est,sed diligenter obseruato,ne in ventriculo cogatur.Id vero in te xim ipse nos fger docebit,utpote sus ipsius naturae peritus: interim id nobis inueniendu est, paulatim ad eius usum accedentibus: ac expedita quidem ratio est ad symptoma declinandum, si mehilli admisceas,aut salis,quo vescimur,exiguu. Csterum abstinedum quoad fieri potest in heetia cis fiebribus a melle est, ait idcirco etiam a mulsia: quippe protinus vertitur in bilem, Sc sicciorest acrioris*caloris febres reddit. Dandum itaq; principio est asinini lactis non pluscyatho, veluti a me datu vidisti,sed inducta in ipsum cubiculum asina, qud nullum ips interponatur, sed fger. id protinus bibat,conteplantibus diligenter nobis ac coserentibus arteris motum, qui a sumpto lacte agitur,cum eo,qui ante id sumptum,fuit. Si enim corruptu sit,eiusmodi ina impulsus, cuiusmodi in oris v riculi uidi acciderenosti: sin aute corruptum non sit, Zc maiores Zc va rentiores redditosanuenies.Itaq3 etia licebit,cu postea exhibebis, mensura lactis dimidio cyatho adaugeas,ac deinde rursus altu dimidium adiicias, sic in sensim usq; ad mediocrem mensura ad tidas.Mensurs vero non laetis tm,sed etiam reliquorum ciboru omniu meis,quibus attentus eris,
dii septimo huius operis,ubi Ventriculi sanauimus inteperies,sunt tradiis. Nam,cum primum in eo libro stigidam eius intemperie hactenus inueterata proposuerimus, yt tota ia corpus gracile C reddiderit,indicauimus,quo pacto quis simul ambo probe sit sanaturus , tum Vetriculi intempe xiem,tum corporis gracilitatem.IdeQ fortasse sit fatius,quor minus yiulta scribamus,ad illum te libru pro reliquis Oibus cibis remitti cum enirn sintiles assectus sint,ssimilia nimiru remedia postulant.Verum,quanto hecticarusebrium affectus est calidipr, tanto utiq; frigidiora requirit a milia: simul maiore solicitudine,ne valentibus auxiliis utentes quicu lsciamus. At, qui iam marismo vinetur,eos,sicut dictum est, lauabis: quos vero hectica premit,no dum in maras so ten tan eos,licet,etia sine sindone subiecta laues, utpote viribus adhuc valentes. Inferri in ec hos in domum vel super lectulo,uel saltem alio quopia idoneo conueniet: mox ipsos se ipsis ingredientes ascalida duci,quor in ea morent. At,qui ex his minus sunt valetes,eos non tutuest permittere
in frigida natatione descendete,sed foris potius ipsos persundere, primu tepida, secundo frigida. lEsto autem tunc prsparata in labro aqua frigida quata s. ex eo semel hausta perfundere simul to letum iam lauatu possio ea Digiditate, ut nullam euidente qualitate nec prorsus bigidarum nec te pidaru aquaru praeserat,sed qualem ea,quae sontana Vocatur, quς & frigoris quod serit, & tepo- l lxis qui re1bluit,est in medio. A si quide omnia curiose administrabunt, tum qus ad balneum, tu lque ad nutrimenta spectant,utiq3sanadi iam eius, que marasmus consumit, spes est: sin error vel lo in uno comitiatin,is reliqua subuertit Oia: quippe, cu exitialis horum affectus sit, ne leuissimum lquide errore tolerat. Ac,si quis testu est seruatus, huic carnosam portionem marasmus occupaue irat ipsis vero solidis siccatis fieri nequit, ut homo prorsus persanet: sed omo vel statim eu febris lapsa iugulauerit,uel post,Φ in eum affectu est translata, quem senium ex morbo vocamus. Nam primu eiusmodi febris propria partium humiditatem,ex qua nutriuntur, depascit: hinc vero ad carnosum genus transit,quod circa,tum fibrosas,tum membrano fas partes solidorum corporum llisret: ita deinde ipsas solidas populatur.Siquidem in singulis simplicium ac primarum, quas V lcant,partium uel in dissectionibus es conleplatuc alia portio substantis eorum est veluti librosa: lalia mebranosia,alia carnos Sicut, epli causa, cum vena unam tunicam habeat,ec eam tenue, licet fibras in ea inuenire multas, quς sint araneosis quibusda intersitis contexis: abus utrisq; ipsa propria vens substatia adnascitur. Hec alia in aliis partibus habetur, nec ullum comune nomen est nacta: ceterum docendi causa nihil vetat, eam carnosam substantiam voces, vel certe huius Particuis quandam carne,qus in ventriculo quidem sit alia, in iecinore alia, similiter in arteria Mimusculo. Vocatur aut caro tin ea,qus in musculo est: reliquarum nulla homines carnem vocant,
Praetera admodum pauci:sed,quae in visceribus,ceu iecinore,renibus, liene, re pulmone visunt. eas Parenchymata quasi affusiones dixeris) g'ce vocant: quae in intestinis, yentriculo, sto et
Septima Classis. iiiiiii i i macho,
133쪽
macho,& utero sunt: sine nona me resinquunt.Tu inde nomin1bus non laborabis. Illud potius Eintelliges,singularuni particularu substantiae molem ex tali maxime completam esse natura, quae utiq; ut 1 sinuosis ulceribus indere licet) 8c perire,& regigni potest. At Uero nec fibrosa, nec neruosa membranosa ue natura eande generatione habere cerniturire fas est eiusmodi singularu
partium fibras a malignis febribus liquari scuti carnes: qn animal ipsum prius,* hae prorius sint
siccatae,interemerint. Sane sunt,& qUas marasmodes febres vocat,uniueris ex earu genere,qus colliquant: sed in eo dissesunt,*,quae portio carnis in his colliquatur, ea semper vaporis vice di gerit: in illis defluit in ventre. Cernitur hoc etia in carnibus, dum in craticulis torrent , euidenter
heri: siquide ab aliquibus plurima liquatio defluit, deciditq; in prunas largiter: ab aliquibus ni
hilomo,quod utiq; sentias,defluere videtur,etiamsi par sit prunaru subdita copia.Quippe feris suibus aut nihil Oino,aut plane minimu es ,quod defluat,cicuribus Vero plurima: quanto q3 maegis vel adipe, Vel carne,animal abudat, lato prose 'tor,quod ab ipsis carnibus,dum in craticulis torrentur,defluit,cernitur copiosius. Ad eunde itaq; modia in calidissimis febribus, si carnes humidae ac molles cu adipis copia fuerint, eas sensu liquari deprehendas: sin sine adipe θc siccae sint, inmarasmodes febres traseunt.Clarissimo huius rei argumet0 sunt infirmi,qui per aluum,quod ii quatur, excerniat: qui,nisi prius vel morbi violetia,vel medicoru inscitia moriantur,in marasmo- Udes sebres incidunt.Siquid quoad materiam uberem habet, hanc colliquat: ubi illis tum adeps, tum caro mollis defecit,duras re sgre liquabiles carnes siccant,a quibus pa siccitate trahit defluit: veluti nec abiis,quae sale sunt siccatae,siquis has quoque torrere parans, pari cum aliisigni admoueat: nam Sc siccioreS earu carnes reddentur,re corq ritu durabuntur: nec defluet extiis ulla sensibilis liquatio. Haec igitur cum scias,etiam colliquatium febrium iisdem meimodis curam ages, letum ad frigidam exhibendam quam primum properans, tum iis, quae humec tent & refrigerent, lnutriens.Mulsam vero inimicissimam censebis: qua tamen uti plerosq; medicorum in eiusmodi Κbribus vides. Verum decolliumntibus febribus distarere in posterum licebit, seque,ut de iis heicticis festisus quά1n pestilentiis contingunt: cuiusmodi ea est, quae nunc publicegrassatur: di ς cetur nanq3 8c de hac inter pestilentes febr .Reliquarum vero tum hecticarum, tum quas maras modes Vocamus, unde mihi sanationis methodum tradidisse videor.
GALENI Μ ET HODI MEDENDI ID EST
Indicationes Omnes explicat, quaecunquein curandis Putridis Febribus aestimantur: ac pertractat de Cataplasmati Periusionibus, ct Balneis, qine pro
ratione inflammatarum partium adhibenturi TDI l
Ebrium,quas putrescens accendit humor, primae remedioru indicationes dictae prius sunt: quo loco,eas queadmodum& duas tres cssicias, docui: etiam,si velis, una. Nunc Vero, quod in aliis fiebribus fecimus ό ut exprimis generibus diductis,ad ultimas usq; species diuidendo perueniremus, idem re in proposita disserentia facere tentem illud prius admonentes, quod Iletiam in libris de pulsuumdisserentia ostendimus, siue primas distisentia ls1ue prima genera,siuemaxime generales ideas, siue quomodocunq3 aliter lappellarelibeat modo exacta rei notionem serues,nihil interfuturu. Ac se Brium quidem ipsaru quemadmodum eas,quas diarias vocamus, cures, in horum commetario
rum octauo exposui: pari modo re queadmodum continentes, in libro, qui illum sequitur atq; etia quemadmodum tertias,hecticas scilicet,in eo, qui illi succedit, qui totius operis est decimus. In quibus non propria modo cuiusq3,sed etiam comunium pleraq; explic L Nunc, quemadmodum,quae ex putrescentibuS humorabus excitentur,methodoliatilinandM: gredi statui. Quae curatione indicant,prout in duo diuiduntur, affectus que curamus, & partium aegrotantis teportes sunt. Licetaute, ea ut dictum est & Vna summa interpretemur,dicentes una esse omnium morborum comunem curationis indicatione,nempe cotrarietate ipsam:qua rursus diuisis, duas existere,morbo sex iis,quae sibi contraria sint,adhibenda remedia indicante: laborantis vero temPerie,una cumipso morbo,contrarietatis mensura definiente. v rs dictum in illis est ambiente quoq; nos aere unam emcere indicationem posse: Et, cum primam sectione in duo titi facimus, ambiente vel aegritudinis causis,vel sanitatis,annumerandu esse. At vero cum sanitatis causae sint
134쪽
A cmnia,quae sanitatem essiciun una certe earum est,quod auNilium remediim ue vocatur: quod pro Variis notionibus &vltima S prima sanitatis causa reci edicis. Qtiippe tempore ultima erit Propterea,quot d tempore natura Sc ars Sc fortuna priores eo sanitatiS cauta sunt: prima vero est quatenus id laborantis corpus tangit,alterat q3 eius asseetur ac propter alteratione, qua id facilicu ra corpora ad sanitatem perducuntur, ars re artifex isanitatiS causae fiunt, non Q haec morbos Primum submoueant, sed alia materia ad id commoda intercedente, qu o auxilium appellatur.
Siquidem sanguinis missio, quam phlebotomiam vocant, ipsa quide per se laoc, quod iam dictu
esst,nomen possidet: at, cum homini malum affert, UitS sit morbiΠcis: cotra, cum prodest,ex salubribus.AC propterea,cu proficit, vocatur auxiliu: sicut prosector Ois materia, quae quomodolihel corpus alterat,quo iste iuuat, auxilium dicituri Ad eunde modum re ambietis proprium pro natura sua nomen est: aer: relatus in ad nos, alias auxilium refinitatis causarum una essicit: alias iis contrariarum,nempe morbificarum. At, qi aeri tum eX Praesente coeli statu, tum anni tempore, tum regionis natura, suae in humido siicco calido re frigido mutationes accedunt,ex illoru rursus Unoquoq; aliae particulares indicationes oriuntur. Ac fortuna quidem,8c ars,&artifex, male riarum interuentu agunt: natura vero per se ipsa. Ea ex tribus his partibus copletur, ex spiritus, B ct parti quae vere dicuntur solidae, substantia, quas alibi ex semine genitali conditas esse mon' lstrauimus: Sc tertia ab his carnosa quae cuiq3 particule est sua. Singule aute iam dictarum triti pro lyria pro natura sua tum qualitate habent, tum quantitatem. Ac qualitaS quide earum ex cogruat
rem perie humidi sicci calidi 8c frigidi consilli it: quatitas vero solidarum partium par semper ma lner,sed iis,qui adhuc inaugentur,numero duraxat: qui vero absoluti iam sunt, etia ma nitudine. Carnosae vero substantiae magnitudo varia etia si preterea no augeat animans. Pari modo oc spiritus substatia,tantii non quolibet mometo, tiam minor, tum maior conspicis. Ergo etia supra ea,
qtis indicationes pilare prius diximus,uirtus vel sola iis tribus substariis, quas modo coprehendimus,simul enumeratis additur: vel, si temperies seorsum si t discreta, in ipsa. Atque haec ipsa rursus bifariam quoq3,ut ostensum es. scindit,& in originale natura,ct in acquisititiu atactu, sic ni nastu,Vt ex istis,& aliis, quae prius dicta sunt,propria queda cuius'3 remedioxu sit indicatio.Sςpe aut adsciti ua teperies ad emcietes causas reducta,illis indicatione cocedit. Ad huc itaq; modum ex aetate, viis instituto, re cosuetudine,indicatione remedioru suggeri diximus, sentire q3 intenoes ta dictas indicationes: siquide in iis, quae magis sunt speciales, co tineri semp, quae magis sint generales: agi vero in usum quae magis sint parriculares s. ex magis generalia sectione inuetas. C De licationibu3,quae ab ste luse praeniantur: ac quidisserat Putridoum
Γ Rima nanq3 oium curationis indicationii,quae ex ipso, qui curatur, morbo accipitur, cotra rietate praescripsit. At,qm morborum plura sunt genera, cuiq3 eorum sua erit contrarietas. Verucaetera in praesens omittant. Proponatur aut nobis ad praesentem disputatione dumtaxat morbi, que curamus,genus in inteperie positis. Id igitur per cotrariam ipsi intemperie sanabitur. At, im uniuersi sebrium generis intemperies est calor nimirii per frigiditate curabitur sic, ut oes indicationes inter se cocordent.Na,sive dixerimus absoluto s mone febre per ea, quae contraria lsunt,sananda esse,siue adiecerimus,st ea,quae cotraria sunt temperameto, nulla pugnantia in ser linone erit: similiter nec, si a frigida sanandam febre esse dixerimus. Sed nec,si diuidentes id,dicamus aliqn, sanare nos febre per ea quae actinatiqn re per ea quae po testate, aliquando eis p ea quae lex accidenti refrigerant: aut etia ista coniungentes: nulla pugnatia cum iis, quae dicta sunt, in ser lmone erit: Pari modo nec,siquis dicat,quae actu,Vel potestate,vel ex accidenti calfaciant,ea febres ldeteriores reddere,* prius fuerant: contra, quae ac tu, potes ate,Vel ex accidente refrigerent, ea sebres sanare.Quippe indicatio, quae ab affectu sumit, in tot numero particulares indicationes est lD diducta.Hae vero rursum ipsae particulares indicationes materias inueniunt iuxta eas methodos,
quae in opere de medicamentis sunt traditae: qn illarum principium id est,in quo finita est curadi iasiectus diuisio. Ac maxime quide propria in soluedo morbo intelligitur curatio, sed per abusio
nem etiam mistu genus tum ex Uera curatione, tum prouisione, qua Prophylacen appellant. AC diariarum quide febrium quemachriodum relaecticam, Vera Sc propria Curatio est. Ea vero. officium est causam,quae morbum creat,adimere. Sane: nominatur haec ipsa quoq; artis pars, c
ratrix: quae utiq; ab ea,qus pure syncere q3 prophylactice dicitur,in eo distincta est , , sub hac iam sensibiliter ex ipse causa morbus est genitus,in pr6plifa Ece vcto estauturus. Atq; nominibus
quidem quisque,prout volet,utatur, id enim semper monere oportet) sed remediorum indica tionem,quae a rebus singulis praestetur,seruet: quando, si vel unam aliquam earum praetereat, ad Portionem tum magnitudinis illius, tum facultatis,curatio claudicabit. De Curationum modis,qui ex Indicationibu6 ab aera ori Viribus sumptis praestantur. CAP. 3. Dorror, quemadmodum ab assectu ad materias praesidiorum peruenimus, eodem modo ab singulis reliquorum generum primorum descedendum adeas est: veluti a virtute. Nam ea morbo ceu aduersatrix est opposita: propositum que medico est huic omni ratione opitulariac beptima Ialsis. iiiiiii 1in subuenire.'
135쪽
subuemre. Ergo quis primus est a virtute scopus,autquae nam indicatio prima r nam hic quom Eloqui pro arbitrio possis ivirtutem ipsam unu scopum ac primu statuens: quod vera ab ea indi l catur,alterum oc secundu. Itaq3, cum monstratu sit virtutem sui custodia praescribere, si1cuti mor hum se tollendum,erit rursus in virtute secladus scopus, 1pssius custodia: sicut in mo r bis, ipsoumi sublatio. vero custoditasin oram initionem iridica, sublati otractorm uomam veros Ita sunt,moliri cuiq3 sua Diamoneni. usi odia,conueniet Spiritui ex respiratione ac traspiratis j ne,ct qui ex sanguine attollitur, vapore: liceat vero hic quoq3 volenti, vel graece Aerωsin, quasi ' χυ σιν est in aerationem dicas,Vel sanguinis attenuationem, vel in halitum solutionem, vel, utcunq; libuerit,s.n-ἡὰ appellare: SOlidorum Uero gener ex solido nutrimeto: Quemadmoducarnoso generi, pereami natura,quae in medio humidoruacsblidorum corporum est. Porro cuiusq; hora mensuram exl conseruandae substatiae qualitate inuenies : qualitatem vero ex ipsius teperie. Cum vero horu cu i iusq; vel optima teperies sit vel aliquatenus vitiosa, quae quidem optima est, semper seruari debe hit: Quae vero Oino vitio no carex fisc in fanis quide vel seruanda est, vel alteranda in aegris veros seruada est,ea ipsa fratione, Qua prius ostedimus maxima esse a cosuetudine idicatione, quippei vel temperamentu originale ipsam seruare, vel adscititium inducere: Praestari vero ut praedic tu Fl est) mensurae auxiliorum indicationem ex eo tenaperamento,quod iam presens sit,ita nimirum, sicut ex aetate,non quam aeger prius habuerit, sed quam nunc habeat: Cum vero diuersitas non' l parua sit in partita animalis temperamento, propriam cuique mensura fore eorum, quae ipsi sint k l si nempe et,quae terrea magiS est,eoru,quae magis sint terrea:& ei, quae ii umidior est, eori . t quae sint humidiora: ad eundem modum ct ei, quae magis aerea est,eorum, quae plus huius sub l stantiae in se habeant: sicuti calidiori,eorum,quae magis urbstantiae igneae participent: Hinc veroi Iam materias particulares oes in cibis, potione, aere, Sc oibus ' peragi solitis,)inueniendas esse: μένοις. Vbi vero secu pugnauerint indicationes aliquae,superius coprehensa methodo ad ea, quae agen da sint,inuenienda utendum esse,perpensis scilicet indicantium scoporum tam magnitudine, tui dignitate.Ostendimus enim eligendas eas indicationes esse, quas scopi digniores maiores prael scribent: ac dignitatem eorum,vel vitae, Vel sanitatis respectu iudicandum: Magnitudinem veroi duplicem esse,vel proprie substatiae ratione, vel declinationis i naturali habitu. Ergo ab his iami methodis age dum exercitem Ur in genere febrium, quod ex putredine nascitur. Indicariones,quae ab edis ipse,quiputredo est, in Continentibus Putritispraebentur. CAP. QVoniam 'putredo vel aequaliter in omnibusi subsistit vasis: vel in maximis, maxime que G A. Ii.L fr. tia principalibus, ea porro suntlarer alas re inguina: vel una quapia parascula, quae vel phleg - monen in se habet: vel etiam citra phlegmonen, veluti in foco quodam, principium fi hris in se continet: in singulis his differentiis seorsum exercitari coireniet. Ac primu eam tractandam proponemus, quae vel in maximis vasis, vel simul Oibus consistit. Quae igitur ex tali affecta oritur febris,plane: necessum est synoch on,id est continentem,esse. Nec fieri potest, ut ea sanetur, nisi inhibita prius putredo sit.Porro ea inhiber causa manente,non trest. Quare submouenda ipsius causa est,si modo putredo ipsa prior, mox post ipsam febris,sanari debebit. Ergo quae cau fa putre nis est,qus se per omnia vasa aequabiliter distundit Sane euocare in memoriam prius conueniet,quae nam alias putredinis indicata sit causa: ac deinde,cur pari modo in omnibus ani malis partibus fiat,inquirere. Ergo ostensum est,ubi morborum causas reddidimus,illa tantum putrescere corpora,quae, cum calida humida 33 natura sint, neq; perflata neq3 ventilata, in calido humido q3 loco maneant. Quo d si in motu sint, ventilentur 43 ac perflentur, posse ea non putriae integra 43 seruar potissimum quaecunq3 corpora sua ipsorum natura reguntur, ut animalium stirpium: ea nanq; sicut in opere de naturalibus iacultatibus est proditam) ab initio congenitos secum motus habent, quibus superflua excernant. Ostensum no minus 8c in aliis duobus libris Hest,quanta sit tum respirationis tum pulsuum utilitas ad perflatum ventilationem que corporis, almeius natiuum calorem tuendum. Itaq3, si1quid in eo manifeste putrescere debebit, dictas transpirationes impeditas esiue Oportet. At vero qui fieri potest,ut illae per totum animal sistantur,nis1lvel finibus vasorum stipatis, vel tota cute Porror accidere in finibus vaserum stipatio potest vel ex vehementi extrinsecus refrigeratione: vel ex succorum, qui extrorsum in ipsis consertim rue rint,crassitudine,multitudine,vel lentitia. Accidit hoc illis re ex iis exercitationibus, quae in pals stra, vel alias obeuntur,& itinere laborioso, vel ambietis statu, cum ex rigore in aestum subito est mutatus.Non nullis vero seruentes ex ira succi, ac foras simul impetu ruentes, dictas stipationes sestecerunt. Quisquis igitur propossitam sanaturus est febrem hic simul causam eius adimat oporitet simul calorem GAmmammasi excitatus abeata; refrigeret. Ac, queadmodum quide ille sit refrigerandus,prius est dictu. Causam vero adimi oportebit propria cuiusq; naturae inuenta contrarietate: utim,sii ex frigida causa stipatum densium 4, redditu corpus est, relaxato eo, omni 43 ratione rarefacto: sin ex obstructione ita est affectu, hac reclusa. Quod Vero recludet, hic quom ad cotrarietatis indicatione attentus inuenies: ubi nanq; abundantia humoru est, hos vacuabis: ubi crassi sunt & glutinos tenues eos ac fluxiles emcies. Si plures causis aliqn coibunt, Omnibus per
136쪽
A contraria occurres: siquidem fieri potest, ut A coarcitatum corpus sit, ct exigvi meatus densati, lec multi simul ac lenti humores subsint. In eiusmodi autem causarum coplexu,si recte,qus prius
comprehensa sunt,meminimuS,coepisse a sanguinis missione conueniet: ac abundantia vacuata, tum ad extenuandos humores Venire ab hoc ad remittenda, que sunt constrict M oc rarefacienda lquae sunt densata. Atq; haec quidem a morbi affectu indicatiue sunt sumenda.
Dicariones a Viributa eorum, qui Continente Febre Putrida Correpti sent. C P. s.
A Viribus autem qio has cibi, potiones,ec spiritus certa mesura re apta qualitate exhibita seruabant inuentus aut est quantitatis eoru modus ex Viriu substantia: qualitatis vero a temperamento nimirsi estimari debebit,queadmodum Vires,q corpus regunt,in his se habeat. Quip pe, si valentes sint, audaeter Vacuantibus praesidηs Vteris, ligc aut ab affectu morbi fuere accepta: sin infirmiores 11nt redditae, Vacuantia remedia cautius administrabis. Sed 8c nutrimentidus hinc tibi est desumendus. uippe, cu vires legitimu robur sua habent, di morbi summus vi gor breui futurus expectac tenuissimo victu licet Uti: cum sint infirmiores, non licet sine grauit nova: sed ad cere ad nutrimenta tm oportet, quantu est de robore virium imminutum A R3 exiliis scopis accipiendus est nutrimentim6dus: Qualitas Vero ex morbi affectu,una cum solidorii B corporum,quod tum est, naturali temperamento: ab affectu si is obstructio est, quae extenuet: a lnaturali ipsorum temperie, Una cum cosuetudine, prout etia prius est definitum. Te 3us vero nutriendi,quod quide ad reliquas spectat sebres,quae ex putredine oriuntur,in progressu sermo lnis dicetur. Quae vero unicam latUm a principio ad finem accessione habent, de his nanq; prae .sens est sermo in his facilis toleratio & consuetudo speetari debebun t: qn cibus illis eo tempore est onerendus, quo facilius, in caeteris, morbum tolerant: eo q3 potissimum diei tempore, quo prius in sanitate cibari erant sueti etenim facillime cibum ferent,ii ex his considerationibus assu inent. Quo daut se ida quoq; ijs, qui ita laborant,sit exhibenda,cum f. iam succi cocoquuntur, l5I crassitudo eorum praetenuata est, id ex ηs,quae prius sunt comprehensa, manifestum arbitroci,
VmdCoe habeant Continentes Febres cum Diari s,GR reliquis,quae ex putredine orIuntur. C AP. 6.
S uidem,cu eiushaodi febris coia quaedam cum ambabuS habeat, tum ηs, quae ex humoru ora itar putredine circuitibus quibusdam accessiones habent, tu ηs, quas diarias vocamus, merito in utroq; genere de ipsa metionem facimus, cu Unicam accessione habeat, Ut diariae, caeteru ex putredine orta multos duret dies. Itaq3 Unu cum diar is coe habebit: duo cis qs, q ex putredine ortae multos durant dies.Reliquu concinentiu febrium quas synochos vocat genus duo habet cum C diar as coia, nempe Sc Q sine putredine sit, absq; circuitu: tertium vero commune non est, eum subinde in quintum porrigatur diem. Atq; harum quide cotinentia febrium prodita prius lcuratio est. Continentium vero, quaS putredo excitauit,curatio, cuVtriq3 generi cois esset,et nos lin ambobus de ipsis disserere coegit. Caetera substantia earu tota natura ex eo est genere, quod inunc nobis proponitur. In uno aut eorum, que ipsis accidunt, cum diar is conueniebant. Id fuit, quod una in totu totius morbi accessio erat.Ergo & curatio earu Unu hoc duntaxat coe cum dia, lx is habeat, oportet: in reliquis aut oibus bifariam diducatur. Atque aliae quidem curationis in ldicationes ex communi genere earum,que ex putredine sint Oris,accipiantur: alis ex propria ea rum substantia. Ad eundem vero modum 8c csteras natarum ex putredine febrium disterentiast
sanari conueniet: nempe sicut saepe prius dictum est indicatione tum a communi ipsarum gene ire, tum vero a cuiusque propria disterentia desumpta. l uot in Totum sint Primae Febrium Putridarum Disterentiae,ex quibM Petenda es Curassi ratio. C A P. T. lFRgo denuo repetentes dicamus primum, quot sint febrium,quaS humorum putredo accen ldit,in uniuersum disterentiae: deinde quenam sit ipsius generis earum,comunis utilisim a xiliorum indicatio: mox quae sit singulatim cuiusq3 propria. Par est enim prosect6,& quod om D nium earum commune est,communem habeat indicationem: re,quod in singulis est proprium, quantum a reliquis eiusdem generis est diuersum,in tantum 8c diuersiam ab illis sortiatur indica tionem. Sunt igitur natarum ex humoris putredine eiusmodi disterentie. Vna ex eo quo d cauta ipsius putredinis adsunt,uel non adsunt.Secundasseo, quord per totum animal, aut eius par tem aliquam distus a putredo sita rii quatenus cum Phlegmone est,aut citra hanc. Igitur con siderandum nobis est,quid nam commune habeat indicatio, quae a causa sumitur adhuc manete: quid nam ea,quam putredo ipsa praestat: ab his deinde quid indicatio putredinis,quae per totum dissunditur alat,aut certe maxime principalia in eo Vasa: quid eius, quae in Una cosistit parte: mox deinde earum,quae in una quadam parte sunt,aestimabimus distet entias. Quippe aliam esse indi cationem eius,quae cum phlegmone coniungitur,ratio est: aliam eius,qus sine hac consistit: I ursus in his etiam ipsis aliam esse praesente adhuc effectrice causa: aliam vero hac submota: Postre ino cuiust causae adli uc manentis diflerentias,per omnia,quae in specierum diuisione sunt inue ta: siquidem hic iam desinant, necessum est, indicationes, quae ex curandis sumuntur aflectibus. Post has vero eas nimirum,qus ab ipsis curandis suggeruntur particulis,pro iam dicta methodo sumemus. Quibus si eas, quae a viribus Praebentur, adiecerimus, absoluta nobis methodus de se
hribus omnibus ' sanandis erit.
senaturorum.' διάφορον- presta additur
137쪽
FRgo ordiamur ab eo,quod primum in diui11one indicans fuit,ea erat ii umorum putredo: ac l consideremUS,abuS maxime indicantibus, quibus*indicationibus usi, curatione eius inue ll n ire possimus. Principium Uero inuentionis,ipsa erit rei natura,qua de agitur: etenim id quoque it in demonstrandis methodis didicimus. Que nam igitur est putredinis natura Nempe mutatio li toti put centEcorporis subitatis ad corruptela, a calido externo. Non.n.prosecitd a proprio l' ἀυρανετου. lealore corrupitur quic I, immo contra prorsus, quicquid in rebus subsistit, id gliscit, roboratur, li sanum est,ac Viuit,du proprio calore regitur. Veluti nimira 1psa aiantium corpora,tametsi pluri- i l mam substatiae suae portione humida θύ calidam sunt sortita, magnum mannorum numera sine l l Putredine, ac sana Viva q3 exigunt, si seruetur ut mostratum esu nim proprius calo in cordis ii quidem corpore,per respirationem: in reliquis or-15us partibus, tum per cum unitatem, quam li habent cum corde: tum per aliam quandam respirationis speciem, quae per totam agitur cute, lj traspiratio pspiratio e dicit: his uero laesis, una et naturalis calor Iedis. Alter Vero quida alienus, li ac praeter naturam in corporibus excitatus, primu quidem ipsos succos propter humiditatem ae lputrefacit Sc corrumpit, spatio vero tum adipe invadit,tum et carnem. Tanqua igitur in iis cor- PoribuS,quae non Uiuunt, ac putrescunt, primu, quantum eorum iam computruit,separant, dein pei, quod reliquum est, in frigidia aerem sublato perspirationem refrigerantem moliunt: ita utiq3lec putredinem,quae in vivis est orta, anabimus,id scilicet,quod iam corruptum est,Omni ratione lvacuantes: quod reliquii est, moderatis m5tibus ,-refrigerante perspiratu, ad exactam symme ltrian reducentes. Ac vacuationem quidem illius per urinam, deiectiones, vomitum, ac sudore moliemur: post hanc dim5tiones mediocres, Una cum ambientis bona temperie, adhibebimus. lQuemadmodum aut horum quodq; reci e administranda sit, paulo post aestimabimus . Nuc adlsecudum in diuisione transeamus, nempe queadmodum quis causae, quae putredinem excitauit, ladhuc manentis remedium facillime inueniat. Est aute neq; in hoc difficultas ulla,quippe cis per contraria tollatur. Itaq3,qm transpirationis prohibitio,putredinis occasio fuit,hac, arbitror, sub 'iouere oportet. A t, ea cum varijs generibus est orta,& densatis exiguis' meatibus,& constrictis ' Ali. f. i.c L. corporibus, ec humoribus tum abundantia tum crassitudine tum lentitia sua obstruentibus, sin lguis harum affectionum curands per contraria sunt,densitas,per ea qus rarefaciunt: constrictio; lPer ea, qUs fundunt: abundantia, per ea, quae Vacuant: crassitudo,per ea, que dissecant: & lenton liis,qupe detergent. Ac,si quide to tu corpus dictora iam singula occuparint, et toti corpori per G lixaria est succurrendum: sin Una partem quapiam putredo inuaserit,illi adhibenda iam dies a sunt premedia. Sane non easdem omnes partes Vacuationes medicamentave requirent, cum &tempe tramentis,ct posituris, O forma, ct omni denim constitutione natura ha, inter se dissideant.
De curandis Pulysis Febribusper medicamenta Purganti Balnea, Munditones, Potus. CAP.
URgo,quemadmodum si1ngulis sit opitulandum, id postea pro conueniente sermonis ordine Idisquiremus: cuius initium a putredine, quae totum corpus occupet, quae ipsa continentes j quoq; sebres, quas synochos vocant, excitet, faciemus. Ergo a corporibus, quae sic assiciuntur, lexpellenda, quae Putruerunt, per urinas aluum & sudorem sunt: q, si ad os ventriculi aliquana l do Haipbii inpetu capiani est Um aliter autem non est, quo d ea praeter na l turam irites. Ac eorum quidem, quae iam dictas vacuationes promoueant, non parua materiae lcopsa est: sed maior eorum portio, cum calida Gicca ela facultate sit, febrem auget. Itaq3 deligenda lmedico sunt ea, quae citra calfactionem siccationem que valentem supradictas vacuationes prae istet: cuiusmodi sunt cremor ptistans,& aqua mulsa,& oxymeli, ec apomeli,5 apii radix in aqua, iquae potui datur,onco fia. Haec autem ipsa ventri quoq; sunt idonea: qui si nihil reddat, iiiij cicii lda per clysterem a a mulsaxum oleo ei, Sane totum corpus prius, quam id vacuariS, rareface re non expedit: Ubi Vacuatum est,utique licebit id medicamento aliquo, cui calor tepidus insit,ra Hrefacias: cuiusmodi est, quod ex chamaemelo conficitur. In hoc tempore si vinum quoque aquo sum bibatur, id omitta vacuationes pr6mbuerit: idem faciat Sc temperatum dulcis aquae laua crum. Quod si appositum aliquado in dictione vocabulum dulcis non sit, utiq; id subaudire deo hebis, certo sciens de eo nos in febricitantibus lauacro semper loqui, non bituminoso, aut sulfuinxeo, aut aluminos aut chalcanthode,aut falso,Ut ex marina ipsa. Caeterum, ubi magnitudo sobris obstat, sicut in continentibus in vino est utendum, nec lauacro, nec iis,quae habitum rare 3
faciant, unctionibu stis aqua frigida, sicut prius diximus, pota in his febribus est aptissima, ima si tamen aliquid eorum,quae praedic sunt, hanc quoque prohibeat. Quippe ipsius sebris i igi ,
i da pota perpetuo est x edium nta tamen putrescentium humorum per aluum, urinas, vel suΑldoremdacuatitarum. Quo magis exercitatum esse in ηs, quas nunc tradimus, methodis OpO Quippe non semper inter se consentiunt lisc omnia,sed plerunt aduersantur. Qtio casu memo' treS eorum,quae didicimus,ld,quψd maximum omnium est,aggredi oportebit, atq; ei vel sesi, vesi imagis,a ceteris,subuenire. Sane scire licet dissicile esse,acri cla iudicio indigens, febrem, put edi i
138쪽
A nem,Sc effectricem causam,vhi cipsa quom adest,inter se coserre: dissicilius in es , sivires, quoqa cum IS Uni c inferre velis: qd utiqvssicut ante coprehensum est,pst Vite ipsius respectu in est j
necetiariu: aliqn vero ec ex accidenti, sicut ad morborum sanationem. Hoc vero me ostesurum
promisit. Siquidem,quod putrescit,si vestis esset, aliudve inanime corpus, Utiq; ex iis duntaxat,
praedicta sunt,indicationem caperemus. Nunc,cum in Uiuente corpore putredo concipit, quoalum alterare potest, tu concoquere, tum utile reddere,quicquid putrescentium, veluti semiputre scens semimalum sq; est,utiq; facultatem eius,qua naturaliter concoquit,excitans firmans quae Putrescetia sunt,sanabis. Itaq; et tum maxime eos cum fiducia Uel in balneo lauamus: vel iis, quae habitum rarefaciant, medicamentis utimur: vel aqua frigidam,vel vina bibendum damus 'cum lnotaS humorum concoctionis cernimus. Neq;.n.pulsus duntaxat vires ad eiusmodi agenda fir imas reqUirims,veluti nec eius facultatis,q voluntarium motum praestat sed,sicut est dictum in Asius potius cococtricis. Ergo,si re vires cunctae valentes sunt,& febris ardentissima, & cocockio frigidam 'homini dare audacter debebis: consat nanque talem liolam ste xi S senem non esse,ex quo omnes illi virtutes valentes esse proposuimus. Gδd si et bona corporis habitudine sit, quod σαρκον sesci vocant, tum status coeli calidus ac siccus,et si in siri idam na lB lationem Iinc dimitta audquaqua taedetur. Eiusmodi nanq3 temporis opportunitate Us1,q ui se se in frigidam coniecerunt, Oc protinus oes sudarunt, re non nullis eorum aluus biliosa reddidit.: 'At Linediocris est febris,& vires non valide, sed cum notis concoctionis,ns qui ita se habet,bal l ,,- neum odest,re vini potio: tum vero ex unctionibus eae, q rarefaciunt,id q3 multo magis css amibiens est frigidus. Neq;.n.aut frigidam in balneo lotionem,aut frigidam potionem in eiusmodi lcoeli statu fere expetunt,utpote insipiratu ipse assidue refrigeratirc um, siqn in frigido ambiete ve thementer uri aegrotum contingat, exigua falutis eius habenda spes est. Si vero nec concoctionis habeat signa, nec vires validas, seruari is plane non potest: quo minus aut idem lauandus in bal neo est, aut med scamentis sis, quae rarefaseat,UngenduS,aut Uinu illidandum dirigida Mofferen fida. In quo enim desperato Oino salus est, imprudentisconsilii fuerit,apud vulgum infamare pisidia,qu multis suere saluti. Ipse studem aliquos noui ex amethodis istis medicis, qui, cu ea, quae t unos gessimus, ei sent imitati: ij sdem si presidiis in ijs,qui prorsus morituri erat, 1: adeo nihil pro feceriit,ut etiam tepestiuum eorum usum suspectum sermidolosum* reddiderint. Verum nos ltepora praesidia q3 ijs, quos seruari spes est, scribimus, quandoaegris, qui insanabiles sunt, 'is nec ltempus ullum opportunu, nec praesidium est. Atq3hoc mihi p Oem sermonem teneri memoria C velim,quo minus prscipua illa prima sti omnium curationis indicatio conuelli aliqn posterataea. ltur. Quippe, cum dicat Hippocrates i Contraria esse contrariorum remedia, quid vetat oibus se. Lib. de Flati. ahricitatibus fiuidam uno ordine exhibere Verum nec exhibenda est, nec subuertitur eo tae cte Rςipiψῆς Mneralis omniscurationis indicatio. Vnum enim ex iis,qus actu refrigerant,aqua frigida est. Sed re alia plura sunt,qus partim potestate ut dictum est) refrigerent , partim ex accidenti: quorum iurabum. I. alijς -- sitim pugnantium interse IndicΨtion amalias uti r. Porro tradita iam metho dus est eius, quod conducit,ante ali a sempendeligendi. Ostensum praeterea estipsius febris pati febrisest, aqua frigidam sempen esse remedium: quod Vero ad alia spectat,no sempes: veluti cum lex obstructione glutinosorum 8c erataru humorum putredo oric Ponatur vero i 86 cu his redundantiam in toto esse corpore,tuna inritat et ambecillam. In eiusmodi nanq; complexionibus lcum multa praeter naturam in corpore sint; quaedam eorum praecedentes causae erunt, veluti re Pldundatia cuglutinosis N eras humoribus:liorum. vitio obstructio est ortaqmorbus instri lmentalis est eorum, quae Oinrueta sunt,corporum. Hanc symptoma secutum est ipse transpira otionis retentio: quam rursi sputredo humorum excepit, ipsas febris antecedens quaedam causa. lPutredinis Causae ipsius In Πρ Sisint, quae Remiasapraesicribant. CAP. IO.
D I Rgo,qui febrem curare volet, necesse est,putredinem inhibeat. Ita dus indica tiones se exhia chent,altera a febri: altera a putredine. Atq; a febri rursus due, scilicet ut portio febris, qusial . saeta est, percuretur: qus vero in generatione est, inhibeatur. Alle quedus rursum a putredine serunt inditationes, ut re quod putredinis iam factum est, senes: re quod in generatione adhuc 'est, sistas. Porta, quod in generatione est, id adi neustia id est perspiratio impedita, facit: nihil enim deterius fuerit clarioris doctrina gratia ita ea nominare. Ita ab hac quoq; alis dus indica
tiones nascentur,tum ut, quod retentumest , vacuetur: tum, quod retinendum est, prohibeatuta
Sane prohibebitur ijs prssidiis, quς obstructioni medentur. Cuius rursum ipsius, quod iam factum est, sanandum est: quod futurum est,inhibedum. At curabitur quidem, quod obstruelio nis iam faetum est,per ea,qus obstrueta liberant:inhibebitur, quod futurum est, si affluxum ob struentium succorum compa s. Ergo,quod ultimum in ipsa resolutiva methodo est inuetum, id primum omnium in curatione est peragendum. Ostensum enim in prioribus libris est, si ijs . . auxiliis, quς obstruetione eximant, Uti non vacuata prius abundantia velimus,fore, ut non mo- do nihil proficiamus, sed etiam assectum maiorem reddamus, pugnantibus scilicet inter se indi cationibus. At,si vacuata prius multitudine ad curatam obstructionem accedamus, medicamentis ijs,qus obstructiones expediansierit Op .Verum,quonia horum plurima calida sunt, metus
139쪽
l est,ne tu putredine,tum sebre aUgeant. It 3 iis, q citra calore liberare obstructiones valeant, Ut Et mur: ubi aul,qobstruur,detersa dissedia 43 1unt,p aluum,urinas,ec sudore,ea Vacuare tentadum. Cum vero materie, 1 haec efficiat, et calidae sint,necesse est interea tu putredine augeri,iu febrem. Quare,quoad licet,id agendu,Vt,q minus calfaciat, materia deligat: aut, siqua inueniri pol, quae non calfaciat queadmodu in hoc casu balneu,Utiq3 ea est petenda.Hoc vero ise et vires roborare, i quo putredine superates,siiccos cocoquant,studebimus. Quord vero febris ipsius iam factu est,idi restigerabimus: in auxiliorinn.inueniendoru ordine ultima est, q ab hac sumit,indicatio, quavisi alia ratione sit prima: quippe cum a febri coeperit inueniendorum praesidiorum methodus.
AC,sinultu quidem interim vehemes incidat symptoma, prohibeat q3,qim minus auxilia ab initio morbi ad finem ita aecedant,celerrime siniet sebris: sin tale quippia incidat, quod to
1a aci te curatione reuocet,necesse est,serius adueniat curationis finis.Siquidem,qd ita interuenit, j oino vel couariu est remediis,qantedictu causaru,affectuu,et symptomatu ordine sanet: vel orno nihil salte confert. Enimuero,ii eius,qd interuenit, sanatio antedicto psidiora ordini sit cotraria, ial necesse est interim cuncta deteriora reddi: sin nihil originali affectui interuenientis ob1termali correctio nec ossicit,nec prodest,totius curationis celeritati in mora erit: si auteno aet, necelle est daut uniuersam medicatione sn logius spatiu trahi,aut aliquod subsequi picesu, aut et iore Vrruq3 a Finge naq; exempli gratiatafflicto interim stomacho syncopen incidisse,cui succurrere coact1 cil huintepestiue dederimus,ac vinii cu frigida: Ex hormn.vsu tu Obstructione, tum corporis coarril Oatione,tum puti edine,auctas esse necessum est: atq; ex haru auctu ipsam etia febre: Ver' bi tui virtus fatis valens est, nec quic teruenit,cuiusmodi,qua modo dix1musex vino stomachi Ort j syncopen: sed necquae aliqn accidere possunt,aut fanguinis profluuiu, aut vigilia, aut dolor, auti error aliquis vel ipsius egrotatis, vel eius familiarae: ubi inqua nihil tale accidit, totUS, si proXime t dictus est,remediora ordo holem profecto sanabit. Sed nec ipse in quocunq3 remeato Oia,q prael tex natura sunt,sanat.Nam aqua a d adcrassoritata glutinosos deterint oendos,& excretione promouenda attinet,optima plane medicamen fuerit 1n Iis lynocnis,quos habitus coarctatior, & putredo excitarunt: quatenus vero calore febris adauget, en noXI: Unde, si hic immodicus si parcendu aquae mulsiaest,utedum piissanae cremore: Quod 11 climciles ac contumaces esse obstructiones iudicaueris, et Oxymelite. At hoc ipsum rursus, si immodice viae
re & intestina radisiec tussim Occitat,ec neruosa laedit. Adeo s. d1Scile est eiusmodi aliquod au'Iiu inuenisse,quod citra ulla noxa magnifice prosit. Id accidit uel dictu est ex coplexione ortoru Gi in corpore inster naturam affectu una cupraeceμntibus eos caussis,et sequetib SsymptomaUS l Praeceptum hoc, Contraria contrariorum est remedia, non in se Ibus modo, Ied ' ma
N quam tu propterea praeceptum illud, quod Contrariorum contraria sint remedia, ali quando verum erit,aliqn falsum: immo id perpetuo verum est:quando fieri non potest, vel eorumquae preter naturam fini, quicquari ne aliam vitam remediorum speciem ur exuri moni in ex usu est semperoibus quae praeternaturam sint, mederi, cumGolapEHe Lubumi. Nanail si cum alius una incidat, atris saepeest ante illa medendu:ssicutin uis ulceribus,ν ea tumul cuml phle mone suntconiuncta. 41ippe Veruinin his quOlmanet *per , que -- plan Ol rantur: caeterum his;u prius Φ phlegmonen curaueris, hon licet. At interim,dum haec fanaturbi vicus cauum adeo non melius,uiuit,redditur,ut et fiatmagis cauum. Quod si ijs,quae carne im l pleant,medicaminibus Vti velis aeq3 ipsumimpleueris de phlegm enauxeris. us nanq3 carni ne implent,ea demum implere possunt,quae phlegmone Macat, non que phlegruoneadhuc si xl oppressa. Hoc itaque, quod in dictionetam est breue nempe Contraria contrariorum esse rem lj dia, potestate deprehenditur maximum. uippe qmnem medendi methodum confundet,quist Hl quisb nc indicationem ne exerit: cum omitia; epreter naturam sunt ab ijs,que ipsis sint coni traria,curentur. Cum autem eorum,quae piaeter naturam sunt,duplex prima disterentia sit,alijs
per se subsistentibus: alijs in ipso ut sic dicam essentiam sua habentibus, acvmbrs ritu aste dii eius comitantibus, sanatio quidem affectuum ipsorum est sublatio: hanc vero symptomatu amotio sequitur. Quibus quan ipsis nihil prima ratione adhibetur, attamen in iis quoq3 perpetua
illud praeceptum manet, Q Contraria contrariorum sunt remedia: quippe, cum assectus, qUOS: symptomata sequuntur,sanamus,symptomata nimirum ipsa in contrarium statum perducimus. Quare,quscunq3 symptomata CXiguorum meatuum densitas inuexit, ear efactione tollentur.
Quod si ipsi quom symptomati,quod ex densitate spiramentora est natu,id est minori, a iustumi sit, excremeti effluxui, qa sane paulo supius adiapneustia vocavimus) symptomatu genus aliud - contrariu opponere Velis,ne sic adest deissis dixeris: γ sunt naq3 pluratusto defluuia iusto pau' cioribus intraria.Adeo,sicut in symptomatis ipsis libet Cotraria cotrariora remedia dicere n*Si quom statimoriturimus olum, q pter natura sunt, rationis indει. Veru satum est ut prsdixis mus o uiudvere dc primum curantur, id est assectuum, in corpore,qui vere sunt subsistentes, contrariae eniecta existimes.Quippe actiones eorum, atq; et offensas, ut e in ipso, ut sic di
140쪽
A cam fieri esse dixeris,ita absolute subsistere minime dixeris.Na manu exicdere aut fleetere, ex qs, que absolute sunt,dici non possunt, sed ex ijs, quae fiunt: multo cl3 minus ipsius imobilitas, q ipsa quoq; symptoma est eius,a in musculis neruis ue subest, affectus: sed aflac tu, qui ex subsistetium
numero est unus,contraria postulare remedia dixeris: Hunc vero solutu, contrariu sequi statum,
quae sanitas est: atq; hanc rursus,quanda naturae actione,q symptomati ia finito sit contraria. Sed li nec noibus falli, quae sepe alia forma Oseruntur, a Ut contrariis conueniat, saepe vero plane: non lsunt, sed ex ipsis reru natura contrariu inuenire debes, habens s quor pro illo discernecio spectes, lconsessum illud, contraria est e, quaesubmo genere plurimu inter se distent. Ergo,si intellexeris lin illo genere,quod mediocre est, id Vero es Vt sspe monstrauimus, quod inter extrema est me - , dium) infinita quanda cotrariaru rem multitudinem, q maioris minoris * ratione inter se disti ldeant,ex eo inuenies. Verbi gratia,In affectibus,tenuiu spiramelorum symmetria intelligens, λ lutraq; parte duo immodica, quae inter se sint contraria,inuenies:in actionibus vero,symmetrian lvacuatoru considerans ipsi quoq3 eX Utraqῖ parte ametria respondet. Veru in paruis spiramentis inomina excessibus non desunt, nepe densitas & raritas: in vacuatis posita no flant. Eo que fiί vico lgamur plures pauciores in effluxus dicere, ita nimiru, Vt si delitatis raritatis nomina no essent, lB spiramentora ipsoru alibi pluratusto esse,alibi paucior dicere cogeremur.Ergo sicut diximus) lhoc maxime cauere debemus, simul etiam in eo nos exercitare,quor celerius cuiusq; sic dicti conis ltraritim inueniamus.Non.Π.in corporum me qualitate Ust Uarrem qualitatem timiorem lirarietatem inuenias; quan-iqῖ Aristincla Oppositione UOcat,non contrarietatem. Neq; enim lmagnum paruo vult esse contrarium, sed in eo, quod ad ali dicitur, oppositum: neq; multum lpauco: sea nec rarum denso: neq3 relmatum contracto: neq; ipsit, quod secundum naturam est, id,quod prster naturam est.Verum Hippocrati Omnia id genus contrariorum habet appellationem,sicuti etiam Platoni, qUi generationes ex contrariis eiie dicit. Ostensum quoq; a me in aliis lest nee Aristotelem ipsum suam ipsius legem in nominibus seruasse, quo loco principia eorum, jQuae natura restuntur,materiam,sp&tem,Sc priuationem statuit. Verum quod diuinum Plato ' Ω-ari.
nem secuti semper testamur contemnere nomina oportet, minime autem mentiali fetum. Ea lnanq; ad salutem holum pertinet, erroris pin ea finimes pernicies: nominibus siue proprie, siue improprie utare, ad aegrotos id parum attinet. Intelligas id clarius, si non contrariorum contra i ria, sed, quemadmodum illis placet, opposita sibi inuicem esse remedia dicas. Siquidem copiam fanat vacuatio: defectum nutrimenta: in summa,quod exuperat,ablatio: quod deficiens est ,adie re C etio.Ιtaq; etia in alio opere recte arbitror a sene dictum: l Medicina appositio est & detraetio: de Lib. de Flat. Ere ficientium quidem appositio,redundantium detractio. Porror deficiunt redundant q3 quedam inquantitate,quaedam in qualitate: in quantitate, cum fanguis immodice est auctus, aut rursus mi nor redditus: in qualitate,cum Vel calidus,vel frigidus,vel crassus, uel tenuis plus iusto minus ue lest essi stus. Sive igitur contrarietatem,siue oppositionem, nominare libet, eius indicationis me dendi, 1 ab omnibus,quae pier natura sunt,praebetur,semper meminisse debebis, ei esie inten tus: potissimumquid P/t dictum prius est,in affectibus: sed tame Scin symptomat1s: quamuis horum nec primu curatio sit,nec proprie contrarietas,sed curatio quide simul cum affectibus, ex accidenti: contrarietas vero,lucidioris s. breuioris 4, doctrinae causa loquentibus, usive.
Indicariones Omnes tradit tum rerum Praeter naturam, tum Secundum naturam,quibin uniuersa Continentium putridarum Curatio contInetur. CAP. l
VErum ad mededi indicationes propositi nobis febrium generis reuertamur: repetamus q3 lsin ula genera, quae in nobis praeter natura sunt,no causarum modo, Verum etiam morbo lrum & symptomatum. Et causarum quide genera sunt multitudo,& crassiitudo, Sc lentor humo tris.Causa simul ec symptoma est trantiirabilis excrementi retentio.Simili modo causa pariter 8 ID affectri est ipsa putredo. Morbus iaro tum obsitumo, tumst ris ipsa. Symploma vero est ipsa transpirabilis excrementi retentio Ergo indicabit ut dictum esto praecedetium causaru quelibet Proprium aliquid: multitudo ipse, quae ex eorum est numero, qus sunt ad aliquid in prsdicamen leto quantitatis,vacuatione: lantitia Vero & crassitudo,qus sunt in qualitatis affect sanationem,qPer contraria perficiatur. Cum vero in plerisq3 oppositionibus cosueta nomina no sint, accidit, lusiqui in rerum scientia minus sunt exercitati,fallantur. Cum.nueno nomine nequeut, quod animo concipiunt,nominare,id,ceu prorsus no sit,dimittunt,queadmodum profecto in glutinosisATi.de med. ec crassis succis faciut. Quippe 'crassus succus ex aduerso oppositum habet tenuem: glutinosus
M- V ipse primus grsce nominaui) rhypticon,quasi deae iuu dicas: sicuti uero aliquis dixe 'xit,qui a solidis corporibus nominandi occasionem acciperet,sriabile. Siquidem hoc pacto sempuidetur Aristoteles oppositionem facere,verum no in succis, ut dixi sed in solidis ipsis corpori hus. Gδd si glutinosi humoris nanira sub ea ratione intelligas, Φ, quicquid tetigerit,huic aegredis lubilis adhaeret,non immerito,arbitro eum qui nec adlisret, re ea quae adhaeren t,deterget, contrarium ipsi statues. Et antecedentiu quide causam contrarietates abunde sunt dictae. In in
serumetali vero morbo,u est obstructio,contraria ei est rasce ecphraxis, qua reclusione inuto dixeris: symptomati vero, O est traspirabiliu retetio, cretio ipsoru contrarium est. At vergin hu