장음표시 사용
91쪽
quere possint: quo euenit,ut etia totia his corpus deterius se habeati Ad eundem modii, 5 si alia Equauis assciant parte. udd si ipso etia corde sint affecti,celeriter arescunt: vocat ariditate siue marasmuelusinodi Philippus eXmorbo seniunaris igit marasmus breui morte affert: proxime huic, qui abiecinore est ince plus: mOX, quia Ventriculo qui ab aliis particulis ortu habet, tanto sane tardius, quanto quaelibet harum minoris est: praestantiae,Φillae. Si vero leuiter cordis corpusi siccatum sit,ienescunt quidem celeriter,csteris plures annos trahunt, qui vehementer sunt Issi. t Ad eundem modum in iecinore et Ventriculo,ceu dictum est: ac in reliquis Oibus ad portionem. Caeterum victus ratio eadem genere est tum in hac siccitate,tum in illa. quae solam eam humiditatem absumit,quae solidas nutriti praeterea etiam in tertia,quam stipra memorauimus,siccitate. Facillima vero Oiam sanatu quarta est,in qua venae succo sunt inaniis.Immo hic affectus,ut strigidi j tas potius habitus,curatur,qua vi siccitas: vel Vt clarius loquac frigiditatis respectus 1 hac siccitate exuperat,periculum h3 1n ea Vertituta.Siccitas secundum locum obtinet,habet q3 proinde Ian tionem rum exprompta, tum celerrimam.Siquidem,si biduo quis vicitus rationem his caute exhibeat,modice calfaciens, k tut6 nutriens,statim in tertio pleniore victum citra dioxam admittui:
multo id magis in quarto re quinto. Atm hoc sane exat, quod Hippocrates pcepit: l Quae lon υ
lgo spatio extenuata corpora sunt, segniter reficere oportet,quae breui,breu1US. , Ratio rani fidam Siccam Intempertem Centrimis.
SCire aute licet solidoru corporum siccitatibus,si perdurent,succedere necessario frigiditatem. IMQuippe permanere siccitas ipsa per se,non mutata oppositione, quae ex calido os frigido con
cuti sumus,& quae ab initio sola est contracta ,& qua nulla diutissime secuta est notabilis fr1gid1 tas Ercro proximum fuerit frigiditate illi copulare,quae euidentes quidem habeat notas,ceterum magnInon sit Est itaq; curationis consilium non simplex,ut prius, cum no modo tib1, ut humecte anda siti opera feci et ut calefacias. Quare intendendum acriter est ad praesidiorum mater1a, necubi imprudentes,iis,quae humectant,e quae nimium calefaciat,adiungamus: quippe h1s v hementer siccandi vis si1best Iam vero quantitas noxae in utraq; intemperie ad materiae 1nuetio nem potest viam ostedere: ut iamiam maxims quidem siccitatis fanatione modo perscr1p11mus. Modicae vero adeo scrupulosa victus ratione non indigent, quandoquidem nec Vires ipsis fundi stus sunt collapis. Eten1m nulla alia de causa difficilis reddit validae siccitatis in corpore comoda lculatio in sic qui dem pus pbstullat: cibus vero per se coalescere cum eo non potest, sed G
mirra ora Daretur r Uirit Quod est imbecillum. Ergo cum id modice issiccum suerit,propterea,ci, vires no penitUS conciderunt,uberius c1Dare I1cet: nec metUS in VIIUS,
ne a modo aberres. Quo magis ipsi de difficillima inteperie disserere institu1mus: ac m ea, velut1 exemplo,studiosos exercuimus.Hinc nanq3 Orsis ipsimet, ad mediocres siccitates corr1gendas idoneam materiam inuenient. Proponatur autem Sc nuc siccitas quide similis priori, copuletur qaei frigiditas. go calefacientis materiae admiscendum iam dictis tantum erit,quantum particula ad frigus inclinauit. Proponamus igitur eam primum modice refrigeratam: Ergo iis,quae paulo te retulimus,in lactis quide usu mel uberius adiicietiar. Vinu ero, quod quide ad genus spe
- Π, in Hire non rum sit dabimus. Ouin etia escul l codices grae t ei Ipresii lint,
ctat ide ceteru quod minus aquosum,* prius,5 plurium annorum sit, dabimus. Quin etia esculent oia calidiora exhibebimus,ld 43Mn naturalibus modo ipsoru. temperametis, Uem etiam recentibus sex igniF qualitatibus. NAdmd prsterea unguento ungendus assidue venter est 1ic, ut Rim is ora onerum non adsit mastichinum fat1ssecerit: sed B opobal in
i tisq; meaeob- struit. Vtraquel tame lectio bo
Butam 1in podseruauin etiam chiam mastichen in opobalsamo aut nardino unguento liquas, tianam inde madentem vetriculo impones.Sane utilius fuerit, si, quod madefacies, etiam optima sit purpura,qualis est Tyria: ' quado oc adstringi ipsum modice, re cutis eius meatus obstrui ex pedit., Siquidem,quae rarum habitum faciunt, relaxant,ea tum digerunt succos,iuin particulas frigidis extrinsecus aduenientibus obnoxias reddunt: quae vero valenter adstringunt, ea sila cantiSo sit,ut medicamentum,quod eiusmodi corpora excalfaciat,id nec euocantem vim habere expediat,nec adstrictoria multam sibi immistam.Μemineris enim,velim, tum eorum, quς in aegris es contemplatus,tum quae inbpere de medicamentis es edoctus, nempe acerbam qualita tem sua quidem ipsius virtute re refrigerare & siccare: quod sicut validualiscietium sit admista, ouod ex ambobus copositum est,minus quidem 1n calfac1ed1 munere alterum . siccan do vero non minus,Φ utrunq;.Maxime contraria faciunt iis, quae praecepimus, nostri temporis medici,qui siccae parti,& quae nutrimento male fruitur,compositum 1 pe medicamentum excali Ara limo rurit. Est aut eorum Quae τρυγας raece dicuntur, HOS inopia como
92쪽
A reuocabis quippe quod omnia grauissimu esse ostendimus . Quocirca ad corrigendum quoque esse dissicillimis,multa sta solicitudine egere , id minime est ignorandit. ' Incipere vcro simili mo 'do a' coprehensis prius materiis tentabis Derans scilicet fore, ut longiore iste per tutiores sanetur L ita assectus. Sunt porro tutiores he, iam repetere ea, quae sunt tam necessaria,esi satius. In nardino ungueto solues mastichcn chiam ' pinguissima, purpura excipiens uteris.Erit q3 VtiliuS,mo- ς θ .i abiunedo copia eius sit,si opobalsamu adieceris.Dandu praeterea uberius cum lacte mel est, sed detracta prius spuma,qud Sc minus sit excrementosum, Sc magis nutriat. Quin etia mel ipsum despuma eoae E e ogium, e r se optimis nutrimentu frigido ventriculo est,ita,ut calido uersissimu. Atq; haec ambo δε ο-nieminisse inprimis oportet, Vtiq3 plurimis medicis ignota. Ac neq; aI'indm frigido corpore μ' di τῶν Q.
melle magis exritendis,nem in calido magis respuendis. Ergo plurimu huic affectui pro nutri - lmento mes optimu esto, sed quod prius suaprunas ex quercu vite ue ad summu candentes,suerit Absti- decoctu,ac curiose despumatu.Vinuaute eligendum semper est antiquum eo eis antiquius, quo nem ver simi maior fuerit frigiditas.Tum,si res postulabit,totu genus immutandum: ac primo loco Adrianu,
mox a burtini aliud uesimilis generis eligendum: vetera quidem ola,caeterv non adeo,ut ama & acerbis ten-ra iam unt: siccat enim quae amara sunt,immodice. Sane: optimum medicamelum talibus Oibus lB sit,quo picatores quotidie Utunt.Ergo illinire eo totum ventre conueniet, ac post auelli prius, Φ ηρ refrigeretur: atm hoc, si bis uno die deinceps feceris,abunde erit: tapius aute non expedit, qn ita, per halitum digeras,non sanguine bono particula impleas: at nos ex propinquis locis attrahere, lnon id,quod continetur,educere studemUS. Idem Oibus particulis, quae ex nutrimento fructum
non sentiunt, ytrophusas Graeci vocant mirificum medicamen est,siquis eo moderate sciat ut1U lSed BC calfacere ventriculum ita,ut in qualitate calore eius non intendas, sed Φ maxime naturale eius temperamentum tuearis,ac substantiam inaugeas, id ex leuissimis in eiusmodi affecta consit illis non est.Eisscit hoc in victu simul cum iis,quae ia dicta sunt, maxime vinum: ex iis Vero, quae luentri extrinsecus applicantur,boni habitus 'puellus una sic acclibans, ut semper abdomen eius contingat.Sunt,qui catelloS pingues in hunc usum habeant, neq; id in aduersa modo valetudi l
ne,verum etiam in prospera: tales itaq3 iis,qui propter siccitatem quoq; solam imbecillum ventris lculum habent,sunt idonei.Seruandu 33 ante ola est. ne purilustiurndrea sit cute: qui enim noctu i sedore perfunduntur,refrigerant potius,cj calefaciant.Nocent praeterea tali affectui oc calida so ' lmenta quae quidem sicca sunt, eo,*rorem similarium corporum depascunt: quae humida sunt, l , hunc digerunt, potissimum ubi largius his utimur: praeterea q, nimis rarum frigori ha opportu lCnum corpus emciunLAc de hac intemperantiarum coniugatione hactenus sit satis. lDe curanda Umtriculi Siccitate, cui Cabditas iun labit. C P. S. lAB hinc multae,ut propositum est,siccitati iuncta caliditas esto non admodum multa.In eius lmodi intemperie primum curationis modum seruabimus, sed vini vim, mellis q3 copia di lminuent ,non tu non augentes,ita,Ut mel prorsus no degustetur,vinu vero exhibeatur,quod minime sitantiquum.lam cibos apponemus is lactiste re F secinaestas est, sub aguae son- , tve es, quo, l .
tanae frigore F Sed re vetriculum Vmemus oleo tum crudo,tum imelino. Ac multo sane magis, mςdil γἀλακ o, si pluscula caliditas fit,ipsum vinu tum uosius exhibemus', in meo sti re, quod fontis aqua is mediu ver exhibet,illud nobis persuadentes,eiusmodi affectum febri proportione respodere: uetunt lquippe, quod illa vel in toto animali vel in corde est, id propositus nunc aflectus in ventriculo it quos vorant est. Atq; ipse scio me una cum praeceptoribus primum omnium Vidisse hominem quendam ma--l rutae aetatiS non paucoS iam menses vexatum: sed nec eorum quisquam assectum eius intellexit, nec etiam ipse: postea vero,cum ia medendi eius affectusJ- methodum inuenissem, venit mihi lin mentem hunc utiq; illum esse assectum, quem olim fueram templatus. Melius aute est,rem letiam exponam: quippe utilis omnino erit iis,qui audierint,non secus, ac suit mihi. Homo erat i lD quadraginta annos natus: medio,dum valeba Crassitudinis gracilitatis habitu.Issiti veheme- j lier affligebatur,ac calidam auersari se dicebat, cum illi frigidam nemo daret, tametsi hanc impese flagitabat: sebricitare tamen medicis non videbatur: Sc ventriculus, quae jumpserat, uibus aut lqtiatuor horis posteuomebat simul cuni potione.Ιtam grygilis iam cssectus erat,ac periculo pro Pinquus,minime videlicet adiutus ab austeris acerbis q3 tum cibis, tum medicamentis. Sumebat lvero post cibum, austerum vinum is homo, cum nec citra sitim toleraret, ac ut aiebat mori mallet,4 in cruciatu viuere.Aqua frigidam simul multam super cibum hauriens,protinus sitire destitit,paulo vero post plurimum ei Peuomuit. Ab hinc horrorem in toto corpore sensit,plura q3 operimcia poposcit,cum prius ola abiiceret: tunc igitur reliquum totum diem, quo id fecit, noctem 43 totam in quiete egit, operimentis se fouens. Venter vero circa mediam noctem se mel cxcreuit,qUe mediocriter erat coacta.Itaq; nec siticulosus praeterea erat. Postero auredie tum coloratior multo,ium firmior est eflectus. Ac deliberabant iam medici,an hominem lauare expediret,alij quide suadentes,es 3 dissuadentes: vicit aute sententia corum, qui lauare suaserunt. Itam etiam lauatus citra ostensam est,ac modice cibatus: tum melius ei,Φ pridie, Venter coxit. Que situs au e est,q, dissiculter transglutiret: visum sta omnibus est propter Vomitum,qui praeter cosue tudine inciderat, vellicatam illi gillam fuisse,acproinde male haber Ceterum,Vt etia secutis die leo leti M.
93쪽
hus symptoma permansit,constabat nob1s omnibus ventriculi imbecillitatem esse fanatam, gula Eautem eis e perfrigeratam.Nec sane mirandum erat sicut potione illa quod immodice calfactum erat, ad mediocritatem est reuersum, si1c,quod mediocriter calebat, fuisse refrigeratum. Caeterum gulam eius nemo potuit sanare: sed vitio in vitium mutato, tande mortuus est. Alium vero huic 1imilem no paucis annis post vidi,cum omnem ventriculi intemperiem discernere iam possem. Visum igitur est mihi statim maiore conatu refrigeradum esse prius,quam homo magis extenuatus simile quippiam priori ex refrigeratione pateretur. Tutius igitur visim est primum refrige rantia medicamenta, quae praecordiis imponuntur, experiri. Quo se fio,aestus sane ventriculi est remissus,csterum homo suspiranti similiter respirabat, tanquam aegre totum thoracem moueret.
Quin isse quo nterrogatus talam quampiam sentire se offensam latebatur. Aduerti itaque illi trans uinum septum refrigeratum esse priandeq; adiectis est elatoriis, ut Iocum oleo calido. Cum aute respiratio statim naturalem motus sui ordinem recepisset,a fouendo destiti: statui autehomine longiore spatio moderate refrigerare. Ergo, re quae extrinsecus refrigeratoria applicui, i infra magis imposui a septo umbilicum versus recedens: oc cibum potionem 43 omne exceptola 26 sub fontanae aquae frigiditate ex laibui. Atq; ita longiore spatio sanatus est, nusqua alibi OD sensus. Sciri tamen illud ante ola debebit, ubi valide in ambabus qualitatibus immutata quaevis Fparticula est,omnem eius actionem perire: nec facile, quod sices affectum, ad suam naturam re uerti post GVbi vero altera tantum qualitas plusculum immutata est, veluti nunc siccitatem si ximus: reliquarum aliqua mediocriter se habet: utim, qui ita affectus est,sanari potest.
I Roponamus itaq3 rursus exuperare intemperiem calida, huic aut adiunctam esse modo limmiditate,modo siccitatem,sed mediocre utranq3, ac prius humiditatem.Hanc intemperiem l minore metu aqua frigida curabimus: qn minime ex ea isdentur Vicinae partes, quae mediocriter se habeat.Na in siccis affectibus necesse est no ea modo,quae proxima sunt, sed et totu corpus grat cilius reddi: ventriculo aut ipso non du siccato, Ut nunc est propositu, nec totu attenuatu ecte cori pus pot: quare nec frigidae potu Imi. Sicubi vero adeo vehemens caloris inteperies ventriculumi occupet,ut usq; ad cor ipsum peruenia febricitare holam necesse est. Quo minus mira est,si eiust modi intemperie maius pericula insequit, sanatio in genere eadem est: tradetur aute postea, ubi , t de febriu curatione disseretur. Qui aute cum siccitate com unctus calor est,eadegenere remedia poscit,csteriapon adeo securus est refrigerantium usus pst eas, quas retuli, causas. Humida vero mi intemperies,sive so si consistat,sive cu calore MD P ue coniurisa sit,omnium iacillime curatur. GEGqm tres hae inteperies creberrime ventriculu affligunt, sunt q3 curatu facillimae, harum cura i tione in memoria habent,quicuq; absq; methodo,hoc est via dc ratione, morbis medentur: ac adi alias ea intemperies ut dictu est transferunt, ignorantes videlicet plures esse. Sunt porro ipsius humidae intemperantiae,cu sola consisti remedia,cibi, qui citra valente calefac tione refrigeratio inem ue siccent: prsterea consuetae potionis parcitas. Eius aute,qus cum caliditate coniuncta esst, quin &stigi l adstringentium re ciborum potionum Usus: sint aut hi austeri sine calefactione'. At eius, Id .h, άὸ quae Cu frigiditate est coniuncta, optima praesidia sunt, acria omnia: quibus admisceri debebunt, dilui in eodiei quae acerba sed citra manifestu frigus sint optimum est & his praesidium exigua potio, atq; ea vibus gricis. ni cuiusu insigniter calentis: conliat autem id minime nouum esse. Ad. portionem vero eorum, quae comesta ec bibita sunt,etiam reliqua omnia,quae foris applicantur,adhiberi debebunt.
Epilogin curationis Intemperierum Simplicium m uncitarum. CAP. IO
VT,quoniam de his abunde tractatum est, repetito rursus sermonis initio capita eius colliga mus . Calida ergo inteperies refrigeranda est, frigida vero calfacieda: similiter humida 11 l canda,ec sicca humenada. inrord si per copulatione aliquam duarum qualitatu intemperies cotii stat,miscenda amboru consilia sunt: ac,quae humida calida 43 est,siccanda & refrigeranda: quae ve Alro humida ct frigida,siccanda calfacienda: ad eundem modum sicca&frigida, humec ada ac calfacienda: siccavero&calida, humeetanda ct refrigeranda. Scire vero licet omniu harum pessimam esse inter simplices siccam: in compositis siccam simul & frigidam. Atq; hoc loco sine habeant ventriculi intemperies,quas scilicet extrinsecus nullus alit superuacuus humor.
De curanda Ventriculi Intemperie,cum Uitrosii humores delm cius ciuitate, et in Tunicis continentur. CAP. H.
DEinceps ad eas,que ex eiusmodi quapia occasione fiunt,si itu conuerta. Saepe igitur in ipso
sinu ventriculi contentus humor,qui aut calfaciendi aut perfrigerandi,aut humectadi, aut siccandi aut etia horum aliqua per coniugatione emciendi natura obtine intemperie creat interim vero re in ipses vetriculi tunicas ut ita dica) imbibitus siue impactus. Ergo prior affectus, si semel constiterit,per vomituni expurgatus,facile quiescit Sin rursus ex alia quapia vel aliis parti culis humor confluit,diligenter discerni indiget. Curatio vero post effectricis cauis cognitionestatim se exhibet.Dictu enim nobis est tu alibi, tu vero in iis, qus de disseretiis sebriis scripsimus,cofluere nonnuna ex aliis in alias particulas id, quod in his redundat: veluti ex capite ad oculos. . Quo casu Oportet curata ea parte,qtrasmittit, duntaxat firmitati gspicere oculoru: quo videlicet
94쪽
ubi ul,quod suauacua transmittit,inueneriS,Oe a curam letaevemmul immisperesse solici tu,ne,quecdfluant, pr6pte recipiat Id quod duplici Harbitror me xionu i,qu1ppe quae ab adstringentibus repercutiunt: altera vero non minus ipsa quoq3 om nisi partium,quae ad bona habitudine reducutur Amipe ex ipsarum temperiei mediocritate. Ergo primu inspiciendum Mid corpus est,an excrementrum, an plethoricon imimia aequalia limoru pia redi dans,fluxione Ventriculo immittat. Secundo loco, si id non videt, sinetulae partes expendendae.Atq; in toto quide corpore aestimando tum redundantiae,tum excremento rum notas ct ex opere de sanitate tuenda,& ex libro de plenitudine didicisti. Super has tame illa pquoq; aestimabis: primu quide in mutaribus an IIaturaliter Πo purgentur: mox in viris an excre rio aliqua colueta his retenta sit. Plerisq3 enim Ora Venam, quae in sede habentur,vacuare sustflua
s sunt sueta.AIiis proflues aribuS sanguis,aut Vomitus, aut alio quopiam5do incertis periodis ' i μοι est I, vas aliquod reclusum: novi enim tu in ore, tum in faucibus id multis cotingere. No desunt quia
tione deposuerunt,a priore invictu no destiterunta4mctaratrum tot aliquo lantpriuati, veluti presiis,Lloco. B et Hippocrates indicauit Sut,quibus diarthoes &cholerae certis interuallis odin corporis redundantiam educant. Ab his illud aestimandu,qua nam vietus rone sit ustis, utrunc ne frequenti cra lditati aut satietati inciderit id q3 in ociosa vici,acpcipue praeter consuetudine,an cotra. Illud dein de perpendendJ,an aliud mebru corporis certo temporu circuitu vexari Qlitu, nunc non vexesor lAliis enim articularis morbus utcq ndicus,aut podagra: aliis cephalsa, aut et fluxio aliqua, qin oculos vel aures procubuit,nunc migrauit ad Uentriculu.Non paucis vero catarrhi 8c coryzῖ id est destillationes per guttur Sc nares,, quae assidue vexabant, couersae certo iste in ventriculi loca sunt. His igitur Oibus consideratis 1 quiae ex minu mometaneis tranu cio facta est quod superfluu esst,ru us ad ea reuelles: Sin eae iis,quae maiorisiunta menti ambobus simul costiles, i eum semper submoues affectu,qui fluxione excite Fiet id, si oes corporis partes ad bona habitu dine reducamus,ac oes naturales expulsiones,fluxiles semst reddamus. Haec queadmodum em- lcere possis,in opere de sanitate tuenda est prcseptum. Nec illud latet,si propter squalium in toto lcorpore succora redundantia ventriculus fluxione tentas, totu corpus vacuandu esse: Simili mo l . lfi pa mali succi abundantia,ea purganda esse, atq; hinc ad ventriculu veniendii. Prorsus enim cuplures la dies delata in ea superuacua sint,aliqui iiij ex malitia eoru contraxit. Itaq; non intem- C pestiue,qui ita laborat, sinthii potione utet. Sed nec, qus postea adhibeda prouidelia sit, quo ad ventriculo pristinu habitu recuperaris,latere arbitror.Sippe,si pro temperamento noxie fluNionris,inteperie aliqn laboret,corrigi nimirum percotraria praesidia postulat. Facillimum veroesi eiusmodi noxa corrigere, i paucos durauit dies.Nam,si desiderio eius, qui curasset, longiore spatio permansit,aliqn tunicae eius malo succo implentur: aliqn ipsis similaris earum substantia intemperata non leuiter esse sta,similis curae indiget ei, quam prius de intemperatiis in hoc libro fretulimus. Reliquum igitur est, ut exponamus, queadmodu curari succus vitiostis debea qui in ventriculi tunicis est receptus. Sunt porror ad eiusmodi affectus idonea pharmaca genere qui
dem ea,quae modice purgant sic,Ut eorum Vis super ventriculi Sc intestinorum loca non ascedat: ausisi quid citra, vasa tantu in mesenterio contingantiSpeciatim vero,quae ex ' 'aloe componunt sunt aptissima.Etiam,si illa praestor non sint,aloe ipsa per se. Haec itaq; noelota valentius vacuat: elota purgat quidem minus, sed roborat ventriculum magis: opedit ergo paratam habere, qua oes medici Picran,id est amara vocant:atq; hanc dupliciter conse fiam,viiq3 ex aloe elota,S non elota.Admiscentur aute huic cinnamomu,& xylobalsamis, aseru, & spica nardi, Sc crocus,5 lchia mastiche.Sunto aute horu cuiusq; drachmae se, solius aute aloes drachmae centu. Praestantis D simu hoc medicamentu est ad vitiosos succos, qui in tunicis ventricust habentur:utilius 43 est eo sicco ex aqua uti duum paruoxu cochleariu mensura, Ubi mediocriter ac medio quota modo eo uti studemus: nam maximus eius modus ac absolutissimus est duorum non utiq3 paruorum, sed magnorum, potio in aquae temperatae cyauais tribus: minimus,unius parui. Vtendum vero hoc
tempore ec ptisans cremore est: qui primus ibaliaco sumetur. Namedicamen ipsum solito pur Santium medicamelorum tempore dabitur. Post id Uero, ubi modice inambulauerit, oc modice se mouerit,de reliqua victus ratione nihil est immutandum. Sunt, qui reponummediomerum, excipientesiam malo melle.Et fit quidem ita durabilius, caeterum non perinde ad propositos hoc loco assiectus utile,cum 5c minus ventriculum roboret,ec magis aluum deiiciat. Verum quibus lenta pituita ventriculo est infixa,iis prius exhibenda sunt,quaecunq; hanc dissecent: post deinde purgandum. Quod si ad vomendum sunt idonei, non inutile sit per radiculas ex oxymelite vomere. Sin vero nec lentus humor sit,nec crassus, utiq; abunde sit a ptisanae solius cremore vomuisse: item a mulsa: quo casu sumendum utriusvis plus est, quam Uci nutrimenti vel etiam delaetionis causa sumeretur. Idoneia vero est,& si mulsa, in qua incoctum absinthium sit bibas: nam id quoq; tenues succos,quicunque videlicet in ipsius Uentriculi Ore continentur, commo de deorsum impelliti Sane comunis est totus hic sermo,qui de inteperie adit, cu sanitatis tue
95쪽
dae praeceptis,ea scilicet sui parte, qua de parum firmis ae 1onibus disputatio enim prosecto. E; qua de perditis,ac vitiose furtistis agit. ippe pars illa a sanitatis tuendae cotemplatione plane seia iuncta est.Imbecilla vero actio,prout magis minus te talis est,aut ad fanitatis tuendar, aut ad mos dendi tractatione ptinet: leuiter ude impedita ad priore, grauiusad pqsteriore. Discernit Vtraq3 ex eo, i, a consuetis actionibus obeudis sp noxae magnitudine vel detiistatur, vel non desistatur.
De Rarione curandi, cum Intemperies, Humores q; in cauita te ac in Ventriculi tunICis ContentI COH-iuno untur: ac de Indicationibus,quae curandi initium sibi denicant. C, P. 2.
DIctum aute edde his est ui opere de sanitate tuenda: quo utim celerius trans Unda eoru rea ctatio nunc est,praesertim omni methodo,qua ventris inteperies sint curavae, iam pIscripta,iive he firmius ei ex mora inlisserint,siue leuius.Nec vero illud latere puto,eue aliqn mistum ex tribus tim dictis simplicibus in ventriculo affectum ita,ut & ipsae solidae partes intemperie laborent: & mali succi ita ventriculo sint infixi, ut elui ex facili nequeant: F al l in interno: eius linucontineant Potest nanq; interim fieri, ut primus'cu'secundo consistat: pol ct secundus Una cu ter
primus cta tertio: s pe et oes simul Pro quibus methodu,quam prius de vulneribus tradidimus ubi oes affectus simul coniunximus,ad memoria reuocabis: quam nunc quoq3 appone
re non sit inutile. Primu nanq; 1ii eiusm i com exu aestimatas,a quo maxime discrinaen egro Vimpendere videatur.Serim loco,quid, quae te ex his causa: ronem obtineat, oc quae ab ipsis ei' siciant.Teratio, uae sanari 'ante alia possint, ec quae no possint: veluti de ulceribus, qUse una cum l. Phlegmonis costitere,ostendimus.Vbina aerit u --nm ue vinitum instat, id,
quod ex cauta ratione initur,animaduertendii est,quid na eoru,quae inter se cΟ1Uncta aUnt, augCre aut gignere reliqua possit: qus rursus ab eo vel gignan Vel incrementum accipiat In eo Vero
quod ordo praescribit,quid ante quod ,vel quid cu quo,vel quid post quid, sanari pota it. Dingatiuitur in ventriculu defluere ex cerebro superfluu quendam humore frigidum, atq; eius occalloeneinteperiem quanda in ventriculo contracta iam esse: adhuc Vero et magis malu iam succu per totum eius corpus media oia similarium particulariu spatia occupalle. In eiusmodi coplicaeus di ' ἰυηρασία lonatione maior est inteperies, terea videlicet,ψει ipsa tepelies: propriae Vero essentis ratione, rauuodcuq3 utiq; tale fuerit, circaepropositu in sermone aegrin Ac ponat ad praesensvirimus triuatactus esse succoru,qui in tunicis vetris continent.Esto silibet Utidem quoq; affectus morius sensum faciat: atq; ex eo ipso animi desectu re sudores quosdam cu syncoptica disso tione accersat ita videlicet,vi,qUatenus supra vires est,reliquis sit maiori Costat igitur prima esse adhibenda cuk ut et,quod vires resoluit,occurratur. Deinde, qm Omniis maximu propriae essentiae ratione hoc finximus, utiq; ad id primit te verteris, ac primum id fines Vbi ldmediocriter se habuerit, ac neq; vires amplius labent, neq3 plurimu Vitiosi succi in Vetriculo sit,ium nimirii ad causam ace des illud pro coperto habens,non posse ac riSTOneritum affectusanar1,manente adhuc ipsa, Unde natus est,causa.Ordo aut curationis, modo couaria inter se remedia, sicut in phlegmone Sci s ulcere,indicasiostensum nanq; est,quae phlegmone sanant ; ea maius reddere ulcus modo alteril affectui nihil nocet,sicut in propossito nunc casu.Qui enim educit humore, qui in sinu ventriculi continetur,is humorinqui in tunicis continentur, alimentum adimit: aeque Sc qui cerebrii itata n t,nequam sensibilem redundantiam creet,is veluti fontem flimonis in ventriculum destruit. l 'In his ergo ordo curationis cum ordine causarum cossentit,quans in aliis dissentit. Ceteru, quodl ex magnitudine spectatur,id distingui,prouidictum est, debebit. Ac prDd quidem id agedum Hl est,ut et,quod maximum ,propriam medicamentorum materiem ac modes deinde pro causarum ordine totum cures. Etenim, cum neq; copia notabilis excrementorum in ventriculo sit,l nec eorum quae in capacitate eius continentur, nec eorum quae in tunicis, sed neque mordicatio
quae viribus ossiciat,tum omnium primum sanandum ipsium cerebrum est. Ab hoc sinus ipse vetriculi vacuandus extergendus est: postea ipsae tunicae expurgandae: postremo intemperiei est medendum.Dicta vero prius sunt cuiusq3 horu medicamenta. Itaq; nec prolixus habedus adhuc sermo est,sed finis iam libro imponendus. Omnium enim reliquarum partium intemperies similiter iis,quas in ventriculo proposuimus,sanissitur. Semper enim comparandum remedium est, quod sit affectui contrarium: ac illi remediorum indicatio,quae a laborantis natura sumitur, adii cienda: de qua dictum in superioribus iam est, dicetur tamen in sequent us uberius. Necessum vero erit & nunc paucis de ea mentionem facere. Methodin indicationum, quae a Laesaepartis natura defiumuntur.' Rim marit Minaran de ei teperi rini que calfaciedt,refrigeradi, siccandi,vel sumit,ci, actio eius ossius animalis partibus sit cois,aur mem virtutemsubministret. Tertia,
96쪽
A1pse part1sfigura.Qtraria ab ipsius positura: cuius portio est ad incinas animalis partes societas. Tum prper haeco apta Mndives nimnia vel hebetudo. Ac dicetur quidem senuentibus de singul1s horum latrus: nunc PauciS transcurramuS. QUscunq; calidiores natura partes ex ι
11 ex calore laborent,refrigerari: δί sicciores, si ex humiditate male habeant, siccari ad eunde ve ro modum Sc humectari,qus humidiora naturaliter sunt, ubi ex siccitate laborant, tum uberiustum diutis postulata ippe eatenus redeatadnatura eorum O 3,necesse est,quatenus a na tura recoit ac, veluti quada Via,ret seraequae in diuerim agatri qus facta in 1pso est, transmis talionLContra vero pars,quaecalidiornam est si cali morbo rora ex abreris m---
Siquide paruus est in euisnodi in id
id Quod secundu natura reditus. Vnde et minus p .ho laborant. Non latet vero,& Q,ssicubi coniugate intemperies incideat, eatenus hae educi ad Inatura postulant,quatenus a natura recesserunt.AN3 ira quide a temperamento laboratis partis, auxilioru indicatio sumit. Ab eo vero, ut actio eiustab animalixDarcibus utilissi aut pauci
B sbusda,aut uni sibi,in iis inteperiei generibus,que absq; humore infestant, utiq; nihil ex hac in dicatione sumitur.Na S refrigerari,S calfieri,Si siccari,S humectari, oc a coiugatione quiduis horu pati,singule particuis pro morbi portione requiruti In iis m, quae ex humoribus sunt ortae, si particula soli sibi inseruiat,audacter vacu uice prout affectus suadebit, sed in etia virtuti alte tus: Sin necessarium opus eius sit oibus animalis partibus, veluti ventriculi Sc iecinoris, no leuis habenda solicitudo de robore virtut es,ne hac magnasemel vacuatione usus dissoluas Est por
ror comune opus A Venam,& arteriarum,&Cordis,di thoracis,ct renum,ct utriusq3 vesicae,tum eius quae lolium excipit, tum eius quae bilem,cum Uasis etiam,quae ab utraq; procedunt.Cerebri vero opus,cum sani siumus,ad volutarias actiones necessarist i instrumentis, abus eiusmo- ldi actiones obimus: cum egri sumus, necessariu non est,nisiust quae ad respiraminstite ustata. eliquorum vero organorum actio certe no est:mim sinueti est aritarrim Messarium, veluti pulmonis,de asper rime,& seu cium. Ergo ex eiusmodi particulis qua primum vacuare redundantia licet, prout volueris: ex ventriculo vero, Ofaec inmemet t lcum cautione,Vt nequid virtuti ossicias. Quonia aute non par est actionis dignitas ad aegros ser
uandos, sed aliae magis his,alis minus,utiles sunt, Vtiq3 ad portione actioniae dignitatis et cuiusq; l έC partis prospicienda est robori Maxima igisincordis ossicij dignitas,ainae ruantibus maxime j
otum necessaria: cerebrivero ad vita quidemor est momentu, non tripare Ur eiurimarycms lxequirimus,cum necesse Oibus nonsanemorum armustulamin opera uti. Itaq3 abunde fuerit, si ina eius seruatum Gisiquo respirationis munus sit obeundis. At vero te mori opum M op in lculis pernecessarium est: non in adeo testemper aram es etate habet,sicati ipsius cordis. Adlportionem aute lacinoris,etia ventricis opus se habet. Intelligens ergo olum particularum tum lfunditones,tum usus,quos in aliis commetariis tradidimus, haud disticulter inuenies, quatenus cuiusq; robur custodiri oporteat. Ad eundcm vero modum, ec quaecunq; partes aliis authores facultatum sunt, harsi quoq; robur seruare decet pro lacultatis earum Usus portione quo videlicet laialis partibus subministrent. Sane de his particulis illud, arbitror, didicisti. ---, misim: r IC musculis: cor arteriis: iecurvenissippeditare virtutem. A figuravero indicatio ipsius modi va Vacuandi excrementi suggerit,ad hunc modum. Ventriculus vomitu lectione * inanitur. late istina deiectione im,sicuti etiam iecinoris caua.Renes vero, ct uesica, ac iecinoris Ribba, si multo Uitioso succo suntreferta, 'per deiectiones,& pharmam deiectaria CatineticasLarciuocant Pit δια τῶν υ expurgant: sin mediocri,per urines meanus: Cerebru Ueroppalatu,ec nares,&aures: PectuSet . D pulmones per aspera arteria,θί fauces. A situ indicatio dabitur tum ad solidam mepheries, tum ad aute ad succoru uitiu sane: non leuis.Na,qui per summa corporis intemperie laborant, iis medica μένων φαρμια menta,que inteperies requirit,applicabimus. Quibus aute in profundo corpore intemperies est, Νω Pin 1is rone interualli inibimus.Si enim medicamelis iis utere,quae inteperies requirit, utiq3 mul. ii, quὰρ Meto imbecilliora,*pro usu tuo,adlocu aflectu peruenient. Iaad uacuationes quoq3no nihil situs hy lataq; α indicat,dum societate laborantis particule cu aliis docet.Nam,nisi illud copertu haberemus, ca se uoiecinoris subiicitur uentriculus,&ieiunum tum qiI aeumo ipsi et Mantestici iam succedita id Vero colon excipit accolon,quod appellat rectu: utiq3anuenisse illita noliauitam securet maluum,& per uomitu, purgari possit.Ceteru aptior sit prior uacuatio,ians usu iam calIentibus intestinis iecinoris superflua tolerare. Non spernenda ueroindicatio elidi ea, quam sus par Stium acuitas hebetudo ela suppeditant: qn omne medicamencontemnunt,qus tardi sunt sensus, ncc cdsertim,nec semel ualentibus auxiliis,mederi tetes, sed tutor potius in tepore. At, ub ordus μερ τῆς est sensus,in his etiam celeriter obire,quod iustu est, licet, semel usis remedio, quod sit idoneum. των τόπων ἐν Verrum,quod supra dixit de horum indicatione,γ latius disceptabitur in sequentibus,id que eo PGecipue loco,quo de tumorum praeter naturam cirratione agemus. cae sumte
Septima Classis. ggggggg Galeni
97쪽
GA LENI METHODI M EDENDI ID EST
Ab luit uniue1sam Curandi rationem, quae Diariis Febribus debet adl1iberi.
De communibus Differentiis atque Indicationibus Febrium curandarum. CAP. L
in nobis cosistunt,quos hi in praecedeti libro narraui,methodo curent, tempestiuum nunc dicere videt Quord igitur, Eugeniane charissime,simplicia ac primarum partiu quas Aristoteles similares vo o natura ex calido, frigido,humido,dc sicco,inter se mistis constet, uno volumine ostedimus, in F quo de elementis secunda Hippocrate disputauimus. QUO d vero ex eo, haec calidior si illa frigidior,vel humidio vel siccior, vel simul horum ali quibus copulatis aiket simplices ac primae particulae inter se differat, id in libro de teperamentis est affertu. At in libro,quo de morboru differentiis agit, duo in uniuersumi esse morbora genera,quae in simplicibus animalis particuIis oriantur, docuimus: alterum, qisodi etia secundis,& copositis,& instrumentalibus sit comune, Vocauimus aute id unitionis solutio j nem: alterum ipsaru peculiare, quod in calidi,frigidi,humidi, Sc sicci inteperie consistat:Esse auti ex inteperantiis ipsis,quae quide in Vna sunt contrarietat implices: quae in ambabus,cJpositas: In ea itaq3,quae est inter calidu oc frigidii, oppositione duas esse simplices inteperies: altera, ubi quicu tanto efficitur,cb ante erasicalidius,Vt eius laedatur actio: altera, ubi pari modo inualuit stril gidum: In ea vero oppositione,quae est inter humidu oc siccum,alteras etia geminas, nepe hum1l clam,& sicca: Copulatis vero inuice simplicibus,alias existere quatuo humidam & frigida, hu i midam 8c calidam,sicca & frigidam,sicra Sc calidam.Traditae vero sunt 8c cauta, quae has intepel ries generent,in alio libro, in quo morboru causas reddidimus. Sane unus quispiam morborum
. est,qui per intemperierasiunt, ct sebris in turi modice auctus calor est, ut hominem Glidiorinon in ebricitare eum monstrauimus. Quoniam aute, quicquid praeter naturam in nobis oritur,siue specialenomen sortitum sit, siue generale,id extra corpus non est, sed tum phlegmone, tum pleuritis, tum morbus,tria simul in Uno consistunt corpore, Verbi gratia, Dionis: indicat aut & horum quodq; propriam indicationem aeque prosecto ut eius,quod maxime olum speciale est,ipse differentiae: ob haec utilius visum est seorsum de febriu disterentiis tractare, quo Oibus prius praeparatis sermo nobis hoc loco citra Omnem eorum,qui parum recte de iis scripserunt, re Iutationem absolueretur. Reuocemus igitur ad memoriam discriminis earum capita, quor pro priani ex inqumundi tionem sumamus. Est igitur una earum disteretia illa, in qua causia ad hirca os Dbrim creans ai1r febri excitata iam dessiit. Altera Ver0 qua vel ut Greci loquuntur
hectica febris est, quae iam factaeae tu ut aliquis eorundem dixerit sclaetica. Nam, qssi eos
affectus,qui facile discutiunt, D σει graece Vocant: qui tales non sunt, ἐν cocedendii est, di1ucidioris doctrinae causa,etia febrium ipsaru eas,quae aegre distuliuni liecticas qus facile,scheti casn0minari.Dicendum has riualias lacile solubiliaste 'tu esse,perinde ut calfactum in Sole Iio li gnum alias disscite solubili Meluti quod igni eatenus excalfactu est,ut iam accendatur,& fumu Η edat.Hae sunt primae febrium disterentiae. Das Vbi cum summis primum indicationibus iunxe- Il rimus,mox ad magis illis speciales veniemus. Prima enim Omnis febris idicatio, veluti a morbo,
i est,ablationem eius praescribens. Secunda vero ceu abs tali est morbo, quae no absolute sublatio j nem,ut prior,sed certa quandam sublationem indicat. Nam, cum febricitantes ex intemperie la i horant,necesse est fanatione quoq3 eorum intemperantiae depulsionem esse. Omnis aut excessus l per contrarium excelsum sanatur: etenim id quoq3 ante est Ostensum. Quare febrilis quoque imi temperantiae excessus per cotrarium excessum sanabitur. Est autem febrilis intemperantiae eral cessus in caloris abundantia.Huic ergo ad temperamentu Via erit per id, quod refrigeret. Itaque, i si iam praesens febris in sed causa,quae eam excitauit,iam desilit,huc tantum sanande eius consiliu dirigetur ut refrigeretur.Quare quaerenda nobisciliS materia est,quae cum redundante calore pari ales rigiando faciat.At,si in generatione ainuciebris est,causa quia eam accendit,submouenisi da est.Sin pariesuriam nil est pars in gignendo adhuc est utrique svi est: primum
quidem submouendo,quae eam accendit,causam: deinde extinguendo,quae ab hac accensaest, se
threm. Ergo,nisi quis ad ungue memoria teneat,& quae causae febres generet-in quo cuiusl corporis affectu,is nunquam methodo febri prospici
98쪽
A De Ratione curandi Febrem Di iam ex Meatuum constipatione in CalHis'Siccs nesam
ac due meos,qui Minebre correptos Tridui med excruciabant. C P. MDIctum nanq3 est in iis corsoribus meatuum constipationem febre excitare,in quibus,quod transpirat, halituosum no Atmωdes Greci dicut cu1usmodi visitur in iis,qui boni suntis. succi aed mordax et acre, fumo fuligini ue non absimile. His viis corporibus saluberrima est ex aqua dulciecteperata fauatio: tum frictio, quae rarefaciat: θc exercitationes mediocres: 8c victus, qui dulces efficiat succos: Aduersissima vero sunt lauatio frigida,et aluminosa,& lauationis abstinetia,& exercitatio acuta, frid io vel planet nulla vel dura,ec vidius mali succi, 8c vigiIiar, ira, ct tristitia,5 cura,vst .in Sole,dc fatigatio. Verum de reliquiuost dicam. De stipatione v ro meatuum,unde digressus sermo est,tiquido scire licet solam eam,si reliqua omnia desint, cenidere febrem posse. Si itaq; eiusmodi naturas a conuenientibus sibi lauationibus prohibeas, pro tinus febricitant. Vidisti autem prosector, quo tempore Romae nobiscum egisti, aliquos ita labo
rare.In quibus,qui mirificam diatruori tra vittere eos in cibi 1nedia cenien ipsi dissicillimas febres faciut: qn protinus in primae accessionis inclinatione, in balneu eos ducere oportebat: ibi hasinere crebro,si Uellent,nedum semet,aut bis,lauare. Ego nanq3 reliquis omnibus omissis, eu tibi B in memoriam reuocabo,qui in aquis aluminosis quae Albula voca0 Iauerat,ac ex eo cute densa ta, post coeperat febricitare: quippe satisfaciet is pro claritate sermonis nostri, veluti exemplum. Sane hominem invisebant medici quidam no incelebres, alter Erasistratius, alter Methodicus. Visum aut est ambobus hominem a cibo continere. Quod in nos,cum post illos digressus super lirent mus,non permisim us: sed statim in balneu perductum, re tepeti OIeo Ialsissime perfusum, tum blandissimeperfrictu, plurimu temporis in calidi sol l aqua versari iustunus. Mox egresso,ac frigida ex consuetudine Uso, tum sindone cooperto, considere paululum ad vires recreadasprscepimus.Postea denuo in balneum perducto, ac rursus similiter tum uncto, tum perfricto, ac in calida morari iussio, dein rursum educto ac frigida merso deterso q3,exhibuimus cibum protinus quidem,ut egrcissus est atq3Huam Bibit,ptisanae cremorem : dein paruo interuallo lactucam: iac post hanc ex simplici albo iure piscium aliquid eorum, qui molli sunt carne, cuiusmodi saxati les sunt omnes,& aselli quos vocat Porro non alienu sitiquor nihil narrationi desit, omnia recensere. Tempus anni erat,quo haec agebantur, paululum post caniculares, quos voca dies. Homo ipse circiter quinq; Zc triginta annoru, colore nigello, & habitu corporis gracili, atq; hirto: tum qui tangentibus,etiam cum Valeret,manifeste calorem exhiberet mordentem. Urinas quoq; ha C bebat abunde flauas, ac, si plusculum cibo abstineret, etiam mordentes. Aluus assidue sicca erat:
au,qUae excernebat,exigua acria 43 8c sicca. Mes animi ad iram Sc cogistationem propensi. Ipse pauci olao somni,& qui perpetuo de vigiliis quereretur.Hic quodam loco, quod negocioru gra tia concesserat, Albulis quae haud longe aberat est usus septima ut aiebao diei hora,ac ter quater q3 se lauit,salubriter sibi consuluisse ratus. Hinc quoq;, i rursus in agrum se recepisset, ac cibum simpsisset, oc paululum indormisset, venit ad urbe sero vespere: ubi destitutus idoneo bal
neo,nocte febricitauit. Cum aut tertia serediet hora contemplati eis medici essent, iusserunt non eum modo diem,Vera etiam posterum totum per inedia transigere,qus tertiae diei noctem obseruarenti Atq; his dictis abierunt.Nos tum Iavato, trivi praedictu est,cibato,ministris Prscepimus, si medici vesperi venirent,quiescere holem dicerent: eos q3 statim remitterent, ac postridie mane redire iuberent. Vt vero abierunt,rursus holam simili modo lauatis,ac cibatum,iis ipsis,quae egiam Us,dormire probe secimus. Accedentes aut mane postridie medici, censuerunt etiam eo die cia. ho illi abstinendii, etiam si maxime sine febri prorsus esset. Illo vero promittente se facturum, quod iuberet, scis, quantus illis digressis risus sit excitatus: quem nos paulo post superuenientes deprehedimus. Non fugit vero,nec quomodo cum laborante ipso sit actum. Nam,qm inqua D cu valeres, bis lauare solebas,ac medici cibu tibi Oino circucidunt, nec illis iure in totu obseque dum esse,& aliquid eoru,quibus per sanitate es usus, immutanda arbitror. Eo vero putante me
sibi suadere,ut lauaret quid sed no bis: tum paratuleamrmate, quicquid iusserim, exequirergo inquam) neq; inedia tolerabis, neq; lavabis bis: siquidem ec laborasta mihi videris la triduo, calfactus vehemetius a Sole fuisse.Propter igitur laborem inqua) 8c ustionem,una te adiicere lauationem ad duas oportet,ac ter mihi audiente lauari,qm id mihi facturum te pollicitus es. Ille subrides,dura inquid imperas: caeterum, qm stare pactis est usi si,faciam,quae iubes. Quae vero medici post haec egere,nosti plane, quato erant digna risia. Bis iam lauatus Iuerat,pransus '; dormierat,cu circa occasum Solis ministrorum quispia adesse medicos nunciat. Hic vero febricitare se simulat: ac veste circudatus inuolutus sta,quo minus bibista vinu ab ipsis deprehenderetur,amico cuidam madat,medicis,siquid percontentur,pr o se respondeat. Erant autem de more, ubi in uolutum curiose hominem etiam cum capite viderent, primum illud solene ipsi rogaturi, quota hora accessio inuasisset Cum aute amicus respondis et ferme ne unam quidem integram, ex quo coepisset,interces stile horam,cum horrore ne an frigore coepis et,rogat. Eo cum horrore respondente, tangunt hominem iam corpore propter risum re operimentum madentem. Itaque,ubi
hominem laudassent,quota sibi obtemperasset, nec quicquam ante tertiae diei ac ionem delia
99쪽
quisset,ob id ipsum inquiui) nunc te deserint horro est sudoris 1ndicium,ac multa h umiditasE
circa cutem: qus haudquau euenissentatisi inediam toleraises thiduum transmisisses. Iussis igittur propinquis,siquae guttulae illi manarent,diligenter detergerent, ne frigore assiceretur,tu ma li ne se redituros praefati discedunt,ne tum quidem post sudores iusso homine nutriri: visis nanques sunt illis noetes eo tempore breues, Utilius esse postridie mane nutrire. Digressis igitur ipsis, li perfusus sudore iuuenis,ita,ut inuolutus vestibus fuerat,in balneu cucurri ac tertio lauit: & simit Iiter est cibatus. Postridie prius,quam aduentarent medici,egressus domo dedita opera est, ne set deprehenderent Itaque,cuni paulo post venirent,& egressum intelligerent, mirati inter se sunt, li quid tandem hominem egredi subegisset iam bidui passuin inediam. Ergo, si hoc Vno male abi eiusmodi medicis fgri assicerentur,q, pluribus diebus in cubilibus detinerentur, cum liceret sinet intepestiua hac inedia multo citius ad consueta vitae munia redire, esset prosecto Vel id pergraue: l Verum longe grauius est,quod accidit. Cu enim memoratae naturae, ubi sub tali usu regunt, l, l grauissimis occupentur febribus, qui hunc iniungunt medici, nihil mihi a carnificibus differret vident. Non enim veluti qui humidi,ac boni succi sunt, ubi in febri diaria transmittere mirifical diatriton coguntur, Vnum id tin patiuntur in modum, Q frustra cruciantur, sic etiam naturae ia lη AZ- comprehensae: immo ex longiore inedia acerrimis acutissimis corriviuntur febribus: a quibus piisςiβλ l promptus est in hecticas transitus atq; ab his rursusciniofrid in marasmum: aut, si os ventriculi facile iniuriis patet, ' in eum,qui Syncope, id est animi desectum,infert.b Audisti enim subinde lnon nullis talium medicorum dicentem me, licere ipsis euidenter intelligere, quantu mali committant,dum eiusmodi naturas in inedia custodiui,si velint, dum sani omnino si int, biduum eos linediam iubere tolerare. Cernent enim ilico febricitates,id ob nullum prosectb aliud ,4 fame. Siquidem,cui nec suberat prius quicu in corpore,quo grauaretur, nec qui illi intexim accessit lextrinsecus noui, is plane: ex inedia febricitauit. Quando enim ut dictum est) no Unus, alte, uel sic intemperatorum,sed plane ori, i inediam tolerarunt,& balnei solio abstinuerunt, sebri comi
ripiuntur,ne vel leuis quide amplius relinqui nobis suspicio potest,quasi ob aliud quippia re no
inediam febricitarim. Quibus nant in corporis temperatura siccum praeualet humido, ct cali- ldum frigido,his corporis habitus gracilis,hirsutus,ec nigrior est: ac reliquis tribus intemper mentis, que hoc sunt m inus calida,F tactu calidior aduertit: plurima quoq; his flaua est bilis,uri lnae 43,ac deiectio bili satura,si pulsus magni,& somni leues 8c pauci,& hi animi impetus, vehe mens. go recte horu Hippocrates tum generalem victus formulam, cuiusmodi esse coueniat, lium,quotac qualia symptomata in eiusmodi homines incidant,non solum ubi totum diem in ci Ghi inedia transegerint, verum etia ubi altero cibo, qui pro prandio datur, abstinuerint, prodidit. uippe in sexto de populatim grassantibus morbis ita inat: l In calida natura refrigerario,aquae potio, quies. qiIn libro aute de acutorum victu,quem aliqui nidiis sentetiis adscribunt,, cade iis disputat,qui solitum prandium dimittunt,etiam huius naturae hominum meminit, Picro cholus eos graece,quasi amaraehi sis Sorninta, ab Edufidarietes succomo nas. Habet vero eius verba se ad hunc modu: Sed&, qui Us die comedere colueuerunt 13 si non andent,sgrotant: tum imbecilli infirmi fiunt,ac timidi ad quodvis opus: praeterea cordis dolorem sentiunti Si quidem uspensailliis viscera videritur,& calidum,pallidumo mingunt, re deiectio uritur. Sunt
praeterea, quibus os x ventris amaricat, oculi cauantur, tempora S saliunt, ec extremae partes fri lgent.Haec ubi praedixit,mox alia quaedam tum de coena, tum de nocte, 'li ad fine sermonis ait hia lius nodi notae homines quos Picrocholus vocand tum unicum in die victum, tum inediam, i lalios homines,dissicilius ferre,unam nimirum in eo libro exponens partem eorum,quae in sexto l Epidemion monuit in uniuersum,nempe quod ad victum spectat. 3 i Nam refriger tio, qua calil G η αράλ ν- idis naturis suasit,essiciscum ex aliis quibusdam,tum non minime ex cibi exhibitione. Quinaq3l palpi orietinalem tem peratura parum moderatam habent, horum insitum calorem, si squalens acer q3 H H Ibide. t α'. lest, j orem mmusqMordentem reddunt. Sane illud non latet,&boni succi, et exquisitai ldebere esse,quae his exhibeantur,nutrimenta: non in ea,quae boni succi propterea, Φ exiguu hu i , in iusmodi substantiae in se habent,nominentur,ac nutrire nequeant, immo . Utile plurimum in se contineant. Sunt nanq38i maluae, A brassicae,ct mae, lactucae,5 deniq; omnia olera,&fruel ictus,nutrimenta,cum substanti auraiis habilis ad alendum contineatur. Verum, sicut in his exial mirum est,quod nutrit,non exiguum,quod est inutile: ita in pane puro, d iris, x carne, & alica, l .. A lPlurimum est,quod nutrit,minimum,quod est inutile.Qtiore si id inutile,quod admistu Villi est,
non nutrit,etiam acrem,aut acutam, aut acerbam, aut amaram, aut denique Visiosami quampiam qualitatem habet,non modo non proprie nutrimenta sunt, sed etiam medicamelosael facultatis non parum in se habent Expedit igitur tales homines illis nutrire cibis, quicunq; neci medicamentosam ullam sensu perceptibile Vim habeant, sed nec ipsum, quod nutri plurimum: quando hoc quoq3, si exuperat,intio non caret.Principio nanqῖ nec, quae in ventriculo eoru agi 1ur,concoctio est exacta: nec,si ventriculus ea superet,quae in venis obitur, est absoluta. Quord si
t Iaic quom haud magnus sit erro saltem tertiam quae singulis partium propria est)difficile fueriti in omnibus illis rite perfici. Conueniet profector huic,oc ut frigidum humidum q3 quoda modo
periculi euitarint, relicti si tu ipsis fuerit aliquid sync pOst affectionis. At Non est in
100쪽
A ei nutrimentum exhibeas, ubi corpus tum calidius. tum siecius solito est redditum. Quare comodissimus huic est piis aliae cimor ad unguem cbctus,in quo nullum sit superfluum condimentu, utpote qui Sc refrigerare, & humectare, ac sine siti seruare hominem potest: cum eo, q, nec hali 'tuosum,nec hum idu,nec siccum detinet excrement Vocodialituosa, qtacunq3 per Lini sorix effluere sunt apta: humida, quae per vesicam: sicca, quae per aluum: quippe a vincenti in singulis eorum substantia nota ipsis imposui.Quord aut nullum horum retinebit ptisanae cremor, manifestum est. Quae enim per aluum excrementoru deiectiones sunt,eas adstringentia retinere solent: ' quae per UrmSi niuersam exeunt cutis, haec detinent ea, quae seu tatibus trire Emplatiodaena vocat: praeterea,qus Valenter adstringui ea Stryphna oeci vocat: Ptifana vero nec exiguos cutis meatus obturadi,nec adstringendi, vim habet Ulla. Ac, ψ no adstringat quide,
vel gustus ipse docet,cuius unius est proprium,quod adstringedi,vim habeat,discernge. Quod vero nec cutis meatibus f letitia crassitudine ue Mn reat, id ratiocinari ex aliis eius effect hus est promptum.Na,siue sordidum corpus extrin ecus piisaha defrices,Vtiq; sicut aphronitrii, α mel, deterget siue ex Ventriculo per Uomitu educere mediocrem pituitam velis,nihilo minus mulsa utilem ptisanae cremorem experieris. Additum in in dictione est Imediocrei qm, si multa B Sc vehementer glutinosa 5c crassa pituita sit, hanc radicula ex oxymeliae, non mulsa aut piis ana. detergere est liabilis.Est sane mulsa ad omnes ante dictas expulsiones idonea, verum nec sitim resilinguit, vi ptisana, ec in amara bili abundantibus naturis facile vertitur in bilem. Optimum ι igitur ut praediximus) in eiusmodi temperamentis nutrimentum est plifana: Proximii ab hoc alica cui paululum aceti ' sit adiectum: Tertium vitiae sine aceto liquida est, Mi crassa,qualem no lita hut anti- nulli praeparant assimilem pulti: iniecisse Vero huic, dum coquitur, aliquid'rri setius est: nam, quord tum anethi, tum salis aliquid necessario habebit, nemine latet. Quin etiam in furno coctus impressi i5,2 lpanis utilis est cibus: Sicut etiam e piscibus saxatiles oti: Nec ipsis minus aselli,nisi si prope lacu, ἄνα aut magnum flumen,quod in mare decidat,depasti,humidam magiSglutinosam cla lίabeant car nem: Proxime asellos sunt soleatdrpedo tem lupus;&mulus, post mugilepclago. Omni&-vir=6 5 f aut piscis deterior est,qui prope lacum,qui mari coniungitur, aut magni fluminis ostium pascit b est baimac f Ex volatilibus aut optimi int perdices, ac montani oes patieres: Ab his gallinacei, Sc phasiani, '' οὐ
Sc qiuuenesb columbar: sed nec hae in intus claudendae,cu excrementosa tint Omnia,quae exerci lissim Vt glosse ratione carent. Excrementosa Ucro non minuS sunt,tum lacustria, tu palustria omnia. Quo fit,ut 'ac declaia- letiam ex ipsis suillis carnibus optima sit morana: Ab his deinceps hcedi sunt. In oibus iam dictis C fugienda,lum vetula, tum Decens edita,sunt: illa nanq; duriora, concoctu sta dissiciliora sunt: haec ii ' immodice humida,& excremetosa: ac potissimum quaecuq3 exanimaliu generibus sunt, quae na, turaliter humidaiunt,'pues,sues Veru de olum ciborum facultate alibi praecepimus. Nunc veluti alia in hoc opercissic ista uom,exeni causa sint dicta.Siquidem propositu nobis in hoc esto non, tanu in iis, quae de alimentix Ss medicamentis scr1psimus, materias inuestigare, sed solassa cultates generales.Nihil aut ofector reserat,generales ne facultatcs, an Uniuersales, ipsas appel- Ies. Revertamur ergo ruritis ad propositu. Quibusur Nard qtratidieirffi mrasin si cutisipsae. V stipetu promi labii corvi piuntur. Stipanti, o hanc tum quς adstringunt,oia,vcluti paulo Τ supra memorauimus de Albulis aquis: tum quota lentitia crassitudine uesuab exigui niteatibus inhaerent. Aliqn aute ipsius cutis immoderatior sticitas exiguos ipsius meatus densat. Proinde, qui oenanthe in balneo utebatur,hunc nos vidisti, quo spe insqualitare sentire se quereretur, uti vetuisse: Simili modo,oc qui largo vino cum oleo QUO Utebatur. Ire,qui lentiscino, tum, cum densitudine senuebat,hunc quoq; de cstero Ut scis) vii prohibuimus. Inhibuimus no minus releu,qui quotidie insolabatur: θ e qui pulvereutebatur. Alteri Vero,qui iam ad inequalitatem selbrile peruenerat, vehemetia remittere tactionis iussimus. lam alia ut scis) curauimus,mirante, D quo paeto una lauatione ac debita metit neruorridam es multorum dierun inaequalitatem dissoluerimus. Vtebatur aut Sc ille adstringente oleo,hoc,mqua,ture propter alios Usus celebri: Hi spanum vocat. Hoc igitur mutantes, ac Sabino tu pinguiter, tum molliter uberius perfricates ac his lauantes,ilico sanu reddidimus.Non soluigitur haec olavitanda iis sunt, qui sumidum Sc fuliginosum e corpore exhalant, scd etia quae glutinosum, & quae crassum gignunt succum: qn haec Paruis meatibus inhaerentia transpiratione morantur. Retinent tari minus Ni dim est) transpiratione,& qi cutim immodice siccat. ' Multosviride talium,cu Sole uteretur: alios vero,cum uberiore nitro: alios, sale, aut exercitatione multa, aut stictione dura, praeterea MIi ne siccad Xerofissitan Vota & calidis fometis,γ5c puluere,& horu occasione quotanis aegrotaret: ip se testis es,ut ab his prohibitos,multis ia annis sanos seruauerimus. Sunt autem merito eiusmodi praecepta tam valentium adhuc,tum eor qui ia de Valetudine queratur, cola. Non enim et,quae iam faeta est,febri consulunt: sed et,quae nunc in generatione es prospiciunt,tollendis stis, quae illas excitant, causis: quippe, que adhuc in generatione sebris est,du aufert cause,ipsa una' interit. Quare,que in libris de sanitate tucda de elusinodi teperametis sunt Mdita,ea oia ad eos a febricitare incipiut,siue id fanatione appellasse oportet,sive Fuidentia, sunt trassereda. Siquide san amus id febris,quod ia inuasi et siexiguu est: prospicimus, nead amplius Mueniat, adimetes causam.