장음표시 사용
61쪽
l sorio appellationem indiderint.Copia materiae medicamentorum omnium,quae hac praedita sese Ecultate sunt, in propriis commentariis dicta est.Proprios intelligo,& qui de simplicibus medica mentis, qui de compositione eorum 1unt scripti. Capita Methodi Sanguinis Pros inmisi und ac de eo Pro is, quod deprosundo corporis erupit. CAP. DF o recensitis huius methodi,qua sanguinis profluuia,quae ad manu sunt,cures, capitibuS, mox ad eorum,quae in alto sunt corpore,tractationem accingemur. Qui igitur e vasis profuit sanguis,aut propterea,quod amplius non conflue sistetur: aut quord occlusa diuitio erit:autetia propter utrunq; simul, id quod reor tutissimum.Porror confluere prohibetur oc propter animi deliquium,& cum ad contraria reuellitur,ct cum ad vicina derivatur, per refrigerationem tum corporiS totvis,tum Uero praecipue ipssius partis afflictae. Hac enim ratione etiam frigida pota saepe haemorrhagias suppressiadem facit & stigida soris in fotu cistusa, sed posca ec Uinum acerbum,alia q3,quaecuq3 vel astringendi,vel simpliciter restigerandi vim habent. Clauditur ipsa
diuisio,si vel contrahatur,coniurat cla tu,quod diuisum es,vel obstruatur. Sane contrahitur tum adstrictione, tum restigeratione,tum deligatura,tum vinculo exceptum. Obstruitur velintrinsecus, vel extrinsecus:Et intrinsecuS quidem,a sanguine concreto, insci Tlarombon vocant Evit trinsecus tum hoc ipso,tum Vero linamentis,ec spongiis,& crustis,ς medicamentis iis, quae len Fl titia crassitie sta sua meatus obserat, Grsci Emplastica vocant,) ad haec corporibus iis,qus circi l iacent,propius admotis.QUOrUm singula quemadmodum perficiantu dictum iam est. At,que 'de prosundo sanguinis profluuia erumpunt,ea nec vinculo,nec deligatura sanes: veluti nec igni-j iis ferramentis nec Ut semel dicam iis,qus diuisum ipsim OP Oartem te contingere machil namur: immo per reuulsionem,ac derivationem ad vicina: prsterea cibu potionem *,qui Ac enil plasticam vim habeant & refrigerent,& medicamenta,quae adstringant. Habes vero Uberem ta j lium materiem in proprηs operibus. Quae vero a partibus indicatio sumitur, ea comunibus,quaeli iam dictae sun curandi indicatilnibus, veluti aularium in singulis aflectibus accedit: siquidem instrumentis aliquado utimur pro partis ipsius proprietate,aliis ad isterum, aliis ad vessicam,alijs L ad omnia intestina crassa. uippe in hae per clystere: in uterum,per ea,qus Metrochytas Grsi se ' ' Sci vocant,idoneorum liquod medicamentorum immittimus: sic ec in vessicam, per in directum lsoratas fistulas.Sane rariora ex his profluuia sanguinis fiunt,sed tamen aliquando fiunt: oc, quanquam non profusione ipsa,periculosia, at certe Ob diuturnitatem non sine periculo. Siquide qua lternis diebus vidimus e vulva profluere sanguine, nec potuit Slloremedio sisti, quoad quarto l aino ossi. die plantininis succo Vtentibus nobis prorsus constiterit. Est porro id nedicamen re ad ea, quae dex erosione excitanturianguinis profluuia Utilissimum: cui etia Vesentius aliquod hoc casu me, idicamentum,aliis aliud ei miscere soleo,utiq; ad totum respiciens assectu: id quod semper est se ciendum,ac pro maximo documento in omnibus habendum.Nam in his ipsis,quae ex vulva, vesica,& intestinis,profluuia citantur,aestimari debebit ipsius profusionis quatitas, Ut videlicet hac liam vel ut primam,veI Ut secundam,indicationem curationis habeamus,nec tamen obiter totius affectus non habentes rationem. Nam,si peta tum vas aliquod magnum est, aut vehementer
reclusum hiat,utiq; adstringentibus medicinis est opus, veluti bHaustio,& hypoc ide,& rhoe, ec omphacio,& acacia,& gallis immaturis,5 malicorio. Sin vel exiguu vas est, quod serruptuest, vel modice reclusum,sic,Vt non multus sit,qui in eo profluit sanguis,etia maloe,8 manna,&pini cortex,8c lemnium sigillum,Sc spinae aegyptis fiuctus,8 crocum,& lapis haematites, alia 4, id genus ex vino nigro austero utilia medicamenta sunt.Quo d si necgenus id seni pnsio sit,nec plantag csMaenum, quippe haec quom sunt idoneo coquemus in aqua& ubi germina, ct cynosbati id est canini rubi,& myrti,& lentisci,Sc hederae,in summa omnium,quibus adstricto tria vis inest,sive radix sit, siue fiuctus, siue cortex, siue germen: ideo que etiam adstringentium malorum,maxime que cotoneorum, item que myrtorum, Zc mespilorum decoctum,idoneu ad HProposita praesidium est.
AT,si ex erosione pronuuium quoddam incidi non est id magna ex parte profusius, sed exiguum 8c paulatim effluens: eo q3Pasionis,vel Andronis,vel Polycidae pastillis utendu est: aut etia rut di m est nostro', qui genere eandem vim obtinet,csterum magis potentci Sistunt enim lisc erosione, si tamen etiam toti corpori sit contatum, ut prius est dictum. Sin presutarhsmorrhagia si iis,quae vehementissime adstringant, utendum medicamentis est, quoad veho A.li, 3 -Lin.: .
mens eius impetus frangatur: mOX deinde miscendiillis pastilli sunt: postea ad ipsos solos voniendum,cum aliquo ex ante dictiS succis aut decoctis. At vero, quae extrinsecus profluenti paroesecto j licuis admouentur, tum adstringetia,tum citra adstrictionem frigida,lisc ipse veluti pleriq; medicoru) non ubiq; probo: sed mihi contra OinO,Φ heri res postulat, ipsim sanguine intro copet Iere,ac venas qus in alto sunt,implere Videntur. Vidimus enim qu-ffcur qui ex pulmonibus
'Impressi cod.& manuscripti quida, ut Linacer trastuli halbent: sunt in Q
ex capitis restigeratione deteriuS habuerunt.Ergo nec Oino, nec sine distrimine, nec oi taeloca,
62쪽
Α quae circa particulam,unde sanguis profluit, sunt posita,refrigerada suaserim,immo postea curinalia prius auerteris: Vt,exempli gratis,in naso,Vbi sanguinis missione cui diximus) sis usus,υes artuum frictione deuinctine qAves ad praecordia defixis cucurbitis. Quin ne sic quidem ad fronte ' Hypochon α caput ilico refrigerantibus utendu,sed prius est ad contraria reuellenda, utiq; aiuxa in sum id6δ-qVRm di
maccruico cucurbi' Quippe duplex est in sanguinis ex naribus profusione aversio,&que est lad totius corporis inferna:& q est ad capitis posteriora: propterea indelicet, o ipse nares Oc in cordia ua super1ore S in inremore parte sunt sit . Aduersatur aut et,quod supra est, 1 infra: re ei. ud post habetur,id quod ante. Verunt de sanguisasPmfluuio υmiactenus dietum abunde siΞ-t nanq; Sc diapedesin,qua Vocant,refrigerantibus adstringentibus quo curanda: dc, si propter iei unuitatem languinis aliquado incidat,crassiore victu. Is vero cuiusmodi sit,dicetur in sequetibus d1cnim Α, iam ad quendam modum est in libro,qui de attenuate victu est scriptus. Iam vero ad
memoratorum assee uum curationem est redeundum. Ergo,quod vens insedit victis,ubi ad manum est,eandem desiderat curationem iis, quae in carne accidunt: de quibus, duobus ante hoc Voluminibus disputaui.Nana,sive ex recenti Vulnere factum est,id agendum est, ut medicameris iis,qus Enem vocant,coeat: siue ex erosione, quecunq; dicta de rebellium ulcerum curatione sunt B ea prius ratione discerneta,mox,Vt opere perficiantur, tentanda. Quin etiam,vbi vinculo vas sis compleaeus,aut medicamentis sanguinem supprimentibu , aut ferramentis ignitis usus: illud qa tibi curationis propositum restet, Vt, qua circa vieris labra sunt, came impleas iisdem omnino medicamentis Utere,quae in methodo sinuosiorum Ulcerum nobis sunt praecepta.
De Vulneratae interis Curatione. CAP. γ
.Siquidem duram esse ac chartilaginea aiunt alteram arteriae tunicam, talium vero nihil posse in unum coire,cum sit mollium rin corporum in unum coetidi habilitas: ut tum in externis videre licet,nullo nec lapide cum lapide,nec testa cum testa,unquam coeunte: tum ero in nobis
ipsis,qn nec chartilago cum chartilagine,neaes cum osse coales t. Non enim fracta olla per unitione cohaerent: sed per callueum,quepta n in vocant,ceu glutino iunguntur. Igitur nos quot ab experientia nostra primum incipiamus,in medium q3 proferamus exque ipsi v isu usur l. pauimus. Vidimus enim in mulieribu B pueris 'tum cogi utinatas arterias, tum Ariae Undique lcircudatas,id q3 in fronte,malleolo,& articulo brachii summe q3 manus 1 fitato. Simile quiddam lC aliquando Sc agresti contigit iuueni dum sanguinem sibi mittendum veris ipe curaret, quod no stratibus maxime est in usu. Cum enim medicus,qui venam incisurus erat, brachium hominis deligasset, tigit attolli velut in gibbum arteria: itaq; hanc pro vena medicus diuisit. Exigua sane d
incisio erat: sanguis aute flavus A tenuis&seruidus statim e1acutabatur, id q; cum qu da Uelirit rsaltu. Ac medicus quide,ut erat admodum iuuenis, ct operum artiSparumperitus, Venam se in icidisse putabat.Ego vero cum quodam alio ex iis,qui aderant medicis,utiq; senior ubi, quod accidit,aduerti,praeparato exemplastrorum genere, uod fanguinem supprimit, medicam etO,Ptum incisionem curiose com unxi,tum super medicamen ilico imposui, ac spongia mollissimam μακω. extrinsecus super hoc deligaui.Mirante vero, qui arteria inciderat, 'insolitam nostram in hoc ca 4 Quita cod te lsu prouidentia,P indicauimus homini rem facta, sed postea, c9 incisi hois diuersoria exiissemus: V'
iussimus q3,ne vel solueret nobis absentibus,Uel ante quartu die id aggrederet,sed ita, ut erat, deli lgatu habere spongiam duntaxat desuper madefaciens.Postea vero,cb in q uarto soluentes plane da insolitae noconglutinatam incisura inuenimus,rursus idem medicamen imponere iussimus, tum simili mo, hWdo deligare,nec multis postea diebus soluere. Atq; ita percurata est huius hominis incisa arteria
sola omnium, quas in cubito incisias vidi: nam resiquis omn1bus aneurysma,aliis maius,esiis mi l τῆς ε ελθος D nus superuenit. Ac, quemadmodum quideat urysmata curare conueniat, in progressu dicetur suo loco,Utiq3cureliquorum omnium prster naturam tumorum curatio tradetur. Nunc coepta 'disputationem absoluamus. Si idem arteriae natura dissicultate quidem durioris tunicae suae colia hoc casu sucglutinadae prorsus indicat,ian in eiusmodi , que euinci omnino nequeat: neq; enim ita est sicca dura q3, Ut os vel chartilago, o longe his mollior,ac magis carnosa. Quo utiq3 minus de Vnient da sectione eius est desinand ubi rum ipsa sit parua, tum hominis corpus natura molle. Videt aute experientia Q uoqlapsa rationi subscribere: cum & in pueris Sc in mulieribus propter corporum humiditatem & mollitiam,eam V1derim glutinari: re in uno iuuene, cui ut dictum est)exi 'me erat incisa.Cum vero senatu dissicilior sit arteria,* vena, non tamen est medicamentoru ad modum diuersus in utraq; usus, immo specie plane idem maioris minoris que ratione euarians: quippe tanto siccioribuΚmedimetis eget arteria, Φ vena, quanto ipsa est suapte natura siccio riS temperamenti,* vena. a d si carnem circa gigni est opus, eadem ambς requirunt: siquide
ad cundem modum prouenit carnis generatio in his circundandis, quo in cauis ulceribus prouenire est traditum. At,que in utero,vesica,vel intestinis venae arteriae que sunt, cum cadem genere medicamenta,vhi exulceratae sunt, requirant, etiam instrumenta, quibUs infundantur, metren
chytas i.uterinos clysteres,& syphonem re 'tu,& clysterem desiderant. Ad ea vero, quae in recto
63쪽
intestino sunt ulcera,etiam per Vesicani; cui sit similareelaad finem annexa, miscere Iiquatume E l dicamen tepidum licet. Variabitur itaque remediorum consistentia pro instrumentorum specie: l neq; enim fas est elusinodi iustrumentis crassa medicameta infundere , sed humidiora postulant i atq; idcirco mediocriter plerun calida.Proindesicca medicamera, magis sunt idone quam ea, ' amul M. liquabilia vocantur,quoniam iacile, vel plantaginis, vel alterius eius generis succo miscean tur.Eiusmodi medicamenta sunt di crocum,2 ompholyx,8c aloe, re quae Cephalica graece di cuntur: in ipso autem primo producendae carnis tempore, quod suppressionem sanguinis continenter excipi etiam Iemnili terra salutare auxilium est.
AT,quae in pulmone haeserunt ulcera,difficiliora ad curandum sunt. Quibusdam vero non
dissicilis modo eorum curatio, Verum etia,qus perfici omnino nequeat, Videtur, id q3 tum ratione conte fiantibus,tum euertentia: Ratione,quoniam pulmo inter viscera propter anheli
l lum perpetuo sit in motu,cum Vtique quietem requirant ea,quae sint sananda: EXperietia, quda neminem unqua eorum,qui ita sunt affecti,sanatum viderint. Atq; de experietia quidem nam hinc coepisse par est dubitare fortasse licet propter agnitionem. Nos enim Vidimus alium ex eo, quoid maxime vocem in clamore intendisset,alium,quo diab alto cecidisset,alium in palaestra pei F cussum,non solii statim grauissime tumuisse, sed etiam simul cum tum alios unam duas ue, aliosi plures,lieminas sanguinis spuisse.Qui vero ita erant affecti, aliqui omnino sine dolore erant,aliij in pectore doleban Quin etiam sanguis iis,qui doluerant,nec cosertim reieci us est, nec multus,l minus q3 tum ruber,tum calens, u e longinquo veniens. At, quibus citra dolorem est reiectus, iis re consertim,& plurimus,lum ruber feruens et 3 expuebatur, clare docens, non procul venil ret. Porror aliam dubitationem facit,nec hanc leue, ipsa sanguinis ex thorace in asperam arteriami transumptio,propositam videlicha medicis,iis,qui transmitti eum per membrana, quae pulmo nem inuoluit,posse non putarunt.Forte nisi multis eoru,qui ita sunt affecti, tum statim ortus dolor,tum vero quibusdam eoru phlegmone superueniens,quae postea sippurauit, manifestum indicium praebuissent in pectore cosistentis affectus,) pronunciassent sanguinem ex pectore per j fauces nunquam reiici. Nunc vexo his indiciis confusi, a pectore quidem venise concedunt: cae li terum,dum aliam iam,quam per pulmonis membranulam,inquirusimulta, ea q3 absurda pro-j ferre coguntur: quavis in iis,quos Empyus graece vocant,ipsum Pus,quod medio spatio inter pe . ctus Jc pulmonem contineri ipsi fatentur,videant,arbitror, aperetissime eX pulmone expui. Nos li vero in iis,quibus erat in pectore tantus abscessus, Ut etiam ossium aliquid carie corrumperetur, G mani sta ipsis ostendimus mulsam,quae iniecta inpectus fuerat, ex pulmone expui. Sane uoui ' Linain Vε Io i mus in urbe Roma, loco profecto fluxidnibus maxime Bbndxio,, eiusmodi affectus in pecto. lgiis τ' ωρ V l re non raro constitisse,ut necesse fuerit ipsum os,quod affectum fuerat,excidere.Ιn plurimis vero l . allelia embrana,quae costis intra subtenditur ni cum corrupta costa inuenitur putrefacta. So j'l lamus ergo in curatione,mulsa per ulcus infusa,iubere aliquando quidem,ut incisti in taburant ενεσιτικῶ,vi partem tussiant: saepe vero molliter cocutere: interim etiam organo,quod pus extrahit Pyul lis πρη ρρυ-Grsci vocit) educere,quod intus ex mulsa reliquum est.Hoc lacto, i tum puS uniuersum, tum etiam saniem viceris eluisse confidimus,mox medicamenta iniicimus. Ergo in eiusmodi aD Imus au urbe i sectibus,si quem in medio pectoris ac pulmonis spatio humorem reliqueris,statim hunc tussi eie
Roma siusmo contemplabere.Μirandi profector suntis,qui de via per pulmone h iten quo pacto non eszb magis haesitent,quemadmodum crassus sanguis in fracti ossis callo effundatur. Nam re ipse, qui j in pectore non effunditur,non paulo naturali est crassio re cutis substantia longe utiq3 hrassior pulmonis inuo i uod igitur diximus, cum vel casu,vel praeualida acuta *Voce Vas aliquod in pulmo ine rumpitur,citra * dolorem consertim ianguis seruens floridus multus * cu tussi expuitur, scio 2 l re licet in viscere vulnus esse. Aggredienda vero curatio est, prouinos cipe sumus aggressi:quL 11 bus utiq; no raro successit. Igitur laboranti ipsi iniungendum est, Ut nec mFno utatur respiratu, li l ac semper agat silentium: praeterea vena cubiti interna protinus incideda: a qua his ter ha postea l sanguis est detrahendus, utim eius auertendi causa: tum artus oes fricandi vinciendi st, ita, uti ipsi solemus: i hec sunt facta,primum posca tum diluta, tum tepid potui est offerenda,quo,siquis' in viscere verat his ter uiliternis horis facere. Ab his vero et aliquod eorum,quae tum emplasticam vim habent,tum adstrinj gun medicamentu exhibendis, id q3 aut eta posca diluta primum, aut ex malorum myrtoru ue, velalicuius eiusmodi adstringentium decocto. Rursus scis vesperi medicamen hoc similiter danidi. dum,circunciso,si valentior sit,omni nutrimeto: sin aliter,sorbitionis, quod satis est, exhibendii. Maxime vero ad rem pertinebit,si et postero die,modo sortis cubans sit, parti sanguinis ab incisai vena rursum detrahatur: dum victu redica niis se eodem modo in qfrtu usq; diem utatur, i pectore interim,si aestas sit, ndiq; mesino xOsaceo ue madefacto: sin hyems, nardino unguento Gord si emplastico aliquo uti medicamelo placet.habes a nobis optimu,quo etia ad reliqua vul-l nera cum fiducia utare: constat id ex bitumine & aceto,aliis q3, quae illis misceri medicamentis sollant,quae ena abarbara a medicis dicuntiQuodsi mulieri mederis puero ue,aut deniq3 corpori, l
64쪽
A quod mollis sit carnis,quod ex chalcitide fit, satis habile medicamentum fuerit: cuius vires in primo libro eorum, quae de medicamentorum copositione inscripsi , explicauimus.Hac nos ratione mulios,ad quos statim,ut malum senserusiaccessimus, percurauimus. Quippe hoc maximu est, cui q3 te attentum esse magnopere Oportet, an videlicet statim a ruptura vasis facta curatione in
cipias, quo cruenta adhuc VulnUS prius,' Phlegmonen excitet,glutines. Nam,si ea semel inuaserit,exiguam est eius postea glutinadi: in lonmtis in trahere potest ips. Quord vero eiusmodi ulcera vel dissiculte vel plane nuna, rari pestiini,hoc in causa est, Q,Q-Phlegmone soluitur, eluenda pus viceris & sanies sunt: atq3 ex utero quide ct vesica tum sua sp te excern TItur,qm videlicet pronis delabi licet, tum elui preterea a nobis possitnt: in pulmone nem uiri 61nc fieri potest. Quare Oibus,qus huic loco hqrent,viceribus una reliqua expurgatio est ea, que per tussessi t. At,si recte his tum reliqua omne ' quiete suasimus: tum vero,ut sensim respirarent,nec quic Io queretur,Vt Vulnus glutinaretur,iniunximus: qus potest tumetibus esse sanationis spes. Non agit propterea, . in perpetuo propter respiratione motu viscus id est, desperata curatio est,uelut, qui ante nos fuere,senseru sed propter a re puris vacuatione. Ideo si statim as si t aggressus,ac iam dicta ratione medeatur, coeut: sin phlegmone prius occuparit, dissicilem incer tam q3 'curatione recipiunt,qn pus re sanies prorsus tota q; ex spatiis pulmonis non expelluntur, re iussessis aegras partes valde lacerat. At,quae ex pectore educutur,triplex copendiu prae iiS, quae ex pae mone Vacuatur, habent: nam re vasa ipsa multo sunt minora, re sanies in spatiu interius emuit,
in summa magis carnosum pectus δ Φ pulmo.Nam asperae arteriae substalia,quae admodum carnis expers sicca q3 est,nulla alia Ealis in parte inuenitur: qus etiam ipsa in eiusmodi reiectioni 'shus rumpi solet, cum, sit qua reliqua Vena vel arteria sit rupta, ipsis asperis illesis manentibus, per εm incri usolas osculorum ut sic dicam coapertiones trastatio sanguinis fit.Itaq; nec cesidus in talibus,nec imruber,nec multus sanguis emittitur. Ac videtur quide prima saltem sirote leuiores eiusmodi ame cstus,ut qui copia vacuationis minime terreant: sunt vero vel ob hoc ipsum grauiores: quippe cocretus circa ruptu vas Eruo cui iacilistrasitusin asperas arterin no est, glutinatione prohibet.
De Vulneribus Septi transuersi , ac rumpartium,quae intra Peritonaeum continentur. CAP.SImili modo & transuersi septi vulnera,quae foras non perueniunt, in carnosis quide partibuS l . . subinde coalestere sunt visa, eius motu non obstante: quae in neruosis eius haerent, insanabit Ita sunt. Sane dissicilis curatio est etiam eorum, quae in carnosis sunt partibus, si has iam phte
mone occupauit: id que non ipsi modo diaphragmati,verum etiam omnibus, quae intra peritΟ- . C neon sunt contcnta,q, in ea s. sanies defluat. Csterum danda opera est, ut ea quacunque ratione siccemus, tum per ea presidi quae extrinsecus imponuntur, tum per ea, quae α aqua Vincra 'Unui bibuntur. Porror horum maxime idonea sunt, ct quae propterea, Q ex seminibus fiunt, Dia- is permat sit graece di tur: re quod solenne nobis est,quo si in pectore perforato semper utimur, quod ex casia componitur.Csterum tum haec,tum humida quaedam foris applicanda, quae eiusmodi vulneribus sunt accommodata,adtractationem de medicamentis pertinet. Irec methodos rantum tradimus,quae praesidiorum indicent genus. Quare,si quando quaedam a nobis particu latim pro exemplis adhibeantur,haec addita claritatis causa fuisse existimandum.
Aduersus Methodcos,quod Meicamentorumgenera e Partium Ulcerat umsiubstantia immutentur. CAP. IO.
RVrsus igitur propositas methodos repetamus: monstremus*, quantum generalis omninvicerum curatio per singulas animalis partes speciatim immutetur. Hinc nanque discemus precipue quidem id, quod in toto opere est propositum,nempe minime in curationibus errare: velut appedicem vero,etiam eorum,qui se Methodicos vocarunt,audacia Qui siquid mihi, qui nec ad gratia quicu,nec ad odium loqui solea, est credendum,) cu omniti ipsi medicoru maxime D a methodo sint alien damnat quatenus salte scribunt, non solu reliquos veteres,sed etia ipsum omniu nobis methodora authore Hippocratem. Ac Empiricus quidem omnia,que nos per i dicationem inueniri ostendimus, ea dicit per experientiam sibi cognita. Cum vero praeter indiacationem Z experientia nullum inuentionis organum tertium praeterea sit, isti neutro Vtentes, tamen appellandos se Methodicos censent. Ergo sequatur nos, & nunc saltem ostedant ulceri bus omnibus per singula membra curadis unam esse iunationis rationem. Audiamus homines, quo pacto ulcus curent,aut quales indicationes ab eo sumant um alias ullas, in Q planum cica
trice sit inducendum: sinuosum carne implendum: cruentum glutinandum A t quo pacto inueniam,quod cicatricem inducat: quod carne impleat: quod coalescere faciat Ne labora,in quiunt,sunt enim inuenta. Atqui haud scio,an recte,aut non omnia. Fieri enim potest, ut vel ex deterioru nota quaedam inuenta sint, potiora inuenta non sint: vel Vr,quae inuenta esse videatur, etiam ipsa sint mala: Inde q3 adeo accidere,ut quaedam ulcera prorsus non sanentur, quaedam longiore spatio,& cum dolore,& famis cruciatu minime necessario.Neq; enim audet quisquam no uam aggredi expcrientiam prius, quam sibi persuaserit priorem curandi rationem recte se dam nasse: veluti in iis viceribus, quae in pulmone consistunt, quae ne agnouisse quidem omnino fas est citra disseetionum aetionum sta notitiam: quoru nimirum VirtInqῖ auersantur.Caeterum con- Septima Classis. eeeeeee cedatur
65쪽
Messali autesectatoros anatome re lusit,
mone medic mentu meat 'Dicant igitur
lcedatur ad praesens cognosci ab istis Thessali sectatoribus vicus, quod pulmones insederiti Nun E
quid igitur licuti hoc illis cocessimus, sic etiam,& q, sordidum sit,intelligant,an puri an aequale, an sinuosum, an fanici Vel puris plenum,concedemus, videlicet vel ex diuino afflatu, vel per in i somniunt ea Videntes An hec quoq; quomodo agnoscat, percontabimur c An Vero citra horu agnitiones pharmacum quodvis hibere concedemus ' Ego nanq3 existimo primum expur l gandam esse immundorum Ulcerum sordem: impleda vero carne esse, quae pura re sinuosa sint: rursus pus sanicin 3 expurganda,quibus haec circum haereant: mox ita cicatricem inducendam.
Isti vero,haud scio,quo nam modo talia ulcera fanauerint: nam Thessalus de his prorsus non scripsit,ne videlicet Uel ignorantiam suam Vel inconstantiam proderet. Quippe vel rationi parumi conina Sc falsa de his dicet: vel si quis vera dixerit, eorum indicationem ex membri substantia, Praeterea situ forma sq3 accipiat,necesse esse. Nam esto,ulcus in pulmone sordidum purum e cum phlegmone ae sine phlegmone, sinuosum planum, dignoscere norint: etia illud scire eos detur, quana ne eius quidem, tametsi minini inuentionem sibi vindicent, nempe Utale incus viridi medicamento expurgetur,Macherionis si libe0 vel Isidis,nihil enim refert: Respon deant igitur mihi,si Ulcus in viscere lisserit, quid facient Num viridis medicamenti aliquid de morandum dabunt omnino ridicula res est.' Sed dicant,vnde nam medicamen id in pulmone Fideseredum sciunt ord si id quoque sciant,illud certe intelligere non poterunt, an ipsam vim suam,quam in extrinsecus positis ulceribus habuit,seruabit. At esto sciant haec quoque, Q re ean
dem tuebitur Vim,quam in externis ulceribus obtinuit,ec sordes deterget: certe, an tussim mouerit, intelligere non poterunt: cum tamen, nisi per tussim sordes expurgetur, nulluς sit deter gentis medicamenti usus. Ergo id quoq; istis detur. At illud saltem effugere non possunt, quin diuersiam curationem in Ulcere femoris, &Vlcere pulmonis adhibeant: siquidem alterum aqua perluunt,alterum tussibus expurgant. Pone vero rursus vicus,quod in pulmone sedit, crasso esse pure circudatum: nunquid tum quoq3Viride medicamen exhibebui, an mel potius lingere iubebunt At id dicant, unde iam inuenerint on enim profector id respondebunt,qm tenuadiit cidendi ha vim quandam obtinet, cum ipsi a facultatibus eiusmodi disquirendis vltro dissiugiat.' Sed nec, , Empiricis in eiusmodi notarum concursu inuentum est mel prodesse, propterea istis, sicuti illis,eo uti fas est, primum, Q experietiam contemnunta. deinde, ApEmpiricus in eiusmodi concursu,quae nam sit in pulmone affectio,ignorare se fatetur,caeterum,quae cJducant, se per exe perientiam obseruasse. At Thessalo no satis est curare,quod omnino non norit,sed ab affectuum lindicatione procedit. Sane,si ola illi scire donemus,sicuti prius,no minus si nos, at nunu .psectd Gemugiet, quin in diuersis corporis partibus curationis species mutetur. Non enim eadem cura nionis species profect6 est aut mulsam in uterum propter sordidum ulcus infundere, aut mel co medendum exhibere, aut spongia Ulcus eluere. Caeterum haec adhuc parua: illa plane maximassunt. Fingamus diutinum ulcus citra phlegmonen in multis esse partibus,Oculo,aure,naso, ore, femore, ventre, Utero, sede, pudendis Fingamus oc illud,si placet, ulcus eiusmodi vel planum om inino esse, vel exiguo minus planum: respondeant que nobis isti sectatores Thessali, qui haec nusquam discrevit,quomodo id cicatrice tegemus c Nempe eo medicamine, quod ex cadmia confi eicitur: id enim viceri,quod in semore constitit, belle cicatricem inducere potest: sed num igiturict et,quod in audiendi meatu constitit Dicam sortassis incredibile, caeterum diis ipsis notum. Deprehendi aliquando quendam ex sapientissimis istis Thessali sectatoribus sic ulcus medican liem diuturnum: cum citius homini auris putruisset ac vermes creasset,* medicamento,quod ex lcadmia componitur,inductum cicatrice fuisset: caeterum, permisso homine pluribus diebus me dicamento similiter uti,postea,cst in dies grauius auris oleret,' sente impleretur, etiam incredibilius quid da,l prius,ausum Vidimus. Quippe ratus meatu ipsum in profundo contraxisse phleg monen,confugit ad tetrapharmacu: quod plane multo magis augere putredinem partis debuit, Hutpote quod siccare Ulcus prorsUS non potest, maturare phlegmonen potest. Ergo, ubi hoc me dicamento ad assectum sanandum uno die ' est usus, Ut facile videres id maxime esse contrarium, lG multiplicata statim saniel vis est,re laetor intolerabilis obortus. Itaq3, qui propinqui laborantis eran contingere amplius aurem Thessalium non sinebant. Ille vero prae impudentia stultiaua q; volebat non modo medicamenti tetrapharmaci aliquid iniicere, vera etiam extrinsecus cain ltaplasma relaxans imponere. A Rcum eum propinqui hominis abigerent,timerent q3, ne in magno periculo aeger foret, nOSVnum diem amplius permitti Thessalio asino curationem exorainuimus.Erat autem prose 26 Postridie tum sanies multo copiosior futura,tum odor grauissimus. lQuo die tentaui an fieri posset,ut sententiam Thessalη atali 1 tarem,ne omnes perderet aegros, limmo aliquos iam,tametsi paucos, fer axe aliquando posset,iam aliena scilicet ab omni vera me
thodo deserta secta: ergo sic agere cum homine sum orsus. Nunquid inquam phlegmone tibi esse videtur in intimo meatu, proinde relaxantibus Uteris auxiliis c Ille tum itaqsse magnopere contendi tum aliter esse non posse. An igitur inquam) aliquado ulcus, quod cum phlegmone coniunc tu esse aceto acerrimo cum glaucio curatum Vidisti Minime gentium inquit) immo, lsiquis pastillis androniis ex aceto liquatis Utatur, etiam conuulsionem fortasse accersat. Ergo
66쪽
A inquam si quis alio quopiam medicamento, quod sit androni is multo Valentius, ex acerrimo Saceto Utetur,id q3 ad aure, ita propinquam cerebro inuolucris q3cius particulam, nunquid plane te authore uullionem accerset, si phlegmone praesertim aliqua subsit c Hsc tum ipsi, tum iis qui adsitabat,uniuers1s reste dici sunt Visia. Ergo, quantum inquam) ad ipsarum partium habita
specitat,quae ea,quae ad summum sicce desiderant, tametsi nunc curatione tua sint veluti efficerninat iam tali medicamento uterer: nunc qm plures iam dies male ipsas assuefecisti, trafferre eas ad contrariu uno'mpetu,&semel non licet: nam tibi ac Thessalo contemnere consuetudinem Iicet,non minus, partiu naturam: nobiS autemno Iicet: sed primo die aceto utar cum glaucio: secundo utar andronio: tertio ad valentius aliquod,* ipsum sit androniu,transibo. Atq hoc tria hiis quatuorue diebus vis,si mihi vehemetius etiam medicamelum requirere ulcus videbitur, eo etiam uti no dubitabo.Extrinsecus Vero inquam) imponam capiti ea parte, qua auris infestatur, non, mehercules, sicuti tu, cataplasma, quod relaxare potest, sed eorum medicamelorum ali
quod,qus vehementissime siccare possunt, cuiusmodi est, quod ex salice coficitur: aut etia ipsum androniu ex aceto illiniam: aut ex iis aliquid,qus hoc magis siccent. am,qi particula cui medemur, siccissima est,necesse est, letissime siccetur: indicat enim,veluti viriti ipsum, ut curetur, sibi B applicandum esse contrarium: sic particula ipsis,quod sit sibi limillimum laq3 prout dixi,egi: sanaui ha hominem,nullo potentiore requisito remedio. Quibusdam vero, qui potentiora desi
derabant,quibus uno altero ue anno Vlcus aure infestaverat, valentius omnibus ia dictis medicamentum adhibuimus: id fuit serri scoria tunsa,cribratam tenuissimo cribro, mox in tenuissimuveluti polline levigata,post cum acerrimo aceto ad mellis sordium Ela crassitudine cocta. Constat aute multiplex esse debere in mistione acetu. Verum quod sepe iam dixi materie medicamen
toris copiam e falliS commentariis petes.Nunc, quae ad methodu spectant,ab luantur. Nam audiendi locus, qm est siccissimus,idcirco medicamentiri get, quae vehementissime siccent. Quo rum nullum reliquaru partium cuiuis applicasse expedit: sed oculo exulcerato collyriu fortasse, . i. quia ex thure conficitur: naribus ruero,quod multo sane: magis siccet, j Vt oculis conueniasimi
nus vero,* ut auri quadret Itaq; N prius coprehensi oes pastilli utiles sunt, & medicamen quod
ad Musam refertur,alia q3 generis eiusdem. Vlceru Uero,quae in ore accidunt,quaecunq3 admo dum sunt humida,ea medicamentis egent,quae Uehemeter siccent, veluti dipliryge, tum ipso per se, tum ex melle,& Uino,& mulso: praeterea Sc quae iris dicit, ct quae anthera, his q3 vel siccis, vel ex melle, vel mulso, vel vino. Vtile vero ad talia est S Musaemedicamen: praeterea rhois succus, .
CWomplfaciti,alia q3, quaecunq; strenue siccantichiid enim materias permendo morer c At,qus simpliciora oris ulcera sunt, haec fanare commode possunt etiam medicamenta, quae tiaodice si cant, veluti haec ipsa, quae propterea, , in assiduo sint usu, Stomatica graece surit dicta. Ea sunt, quod ex moris coficitur, ς quod ex rubi fructu, &quod ex succo corticis 1uglandiu viridis, atq3ctiam his magis quod ex musto S. cupressi sphsrulis componitur. Quae vero in ore admodum . humida cicera sunt proxime ossa,vnde carie tentari ossa periclitentur, haec propter ossium natu ram quae sicca est,uehementissimis medicamentis indigentiItaque ego iam comprehensos pastillos semper isuigo,ac siccum ipsum medicamentum si Iperimpono. De Indicationibus,quae 2 Sa Liniti ab Asse iuba Forma, atque a Simpartium
Jumuntur, exemplo Ulceris inpulmone. CAP. Ii.
Dorror dicta paulo ante sunt Sc ad vesicam & uterum,S intestina, ecpulmonem idonea me dicamentorum genera, quibus sit in singulis utendum, genere quidem medicameli ab ipsa curandarum partiu substantia desumpto, sed cum affectu prius etia ςstimato: modo vero uteroicius, tum ae forma,tum etiam situ.Hinc nanq3 excogitati sunt,& auricularii clysteres, quos Olen elaytas vocant: ct uteri clysteres,quos Metrenchytas: δέ recti byphones, quibus in vesica aliquid D infunditur, quos Catheteras dicunt: ipsi clysteres: Hinc rursus,quae in ventriculo,pector ec
Pulmone ulcera cosistunt,per ea,quae eduntun ac bibuntur,esse curanda: vero in intestinis,
bifaria: na, que vicina vetriculo sunt,his p comessa bibita succuriti us vero inferius sunt sita, Per ea,qus iniiciune: qn neq; ad ea,qus vicina ventriculo sunt subire potest, quod per sede infunditur: nec tutegris viribus ad inseriora Ptingere,quod p os sit ingestum.Ideo EB etla,qus ulcera in thorace re pulmone cosistunt,tum dissicilius iis,qus sunt in vetriculo,sanans, ut quoru situs Io gius absit, atq3 idcirco medicamentoru Vis remittatur: tu propter hoc ipsum multo valetiora ea, Pqus deuoretur,prssidia requirunt,Φ si ipsis statim ulceribus admouerene. Inde et 3 adeo excogitata medicis sunt,ubi expurgandu ex pectore & pulmone pus est,sortissima, quae q3 minime disse 3 Cent,pharmaca, talia 43 omnino,qus,si ulcus in uentriculo esset, ipsum exacerbaret. min etia, , haec per tusses expurgens,non aliunde,* ex sorma particularu est desumptum: Q lis nullum ineexitu habeant vale uterus,uesica,sede auris,nasus, ec os. Hinc etiam fit, ψ uentriculus utrinq; cxpurgari psessit,sursim uomissi, deorsum secundu naturam. ippe hoc genus indicationuab instrumentalibus,quatenus instrumetalia sunt,est sumptu: sicuti, quae siccandum ecte docenti ab ipsaru ssimilariti substantia sumunt. Ab ipsis uero morbis rursus tales, ueluti ab ulceribus vim de his disputatio erat oc Q siccanda sint,ut supra est comprehesum: Θί Φ,qui ὰ uentriculo eluere
67쪽
pus volunt,non sine periculo Vomitum mouent, sicuti si aliter infixam illi pituitam per Oxymeli Eac radiculas detergerent: sed tutiuS deieetione uruntur, cum vomenti periculum sit, ne &, quod exulceratu est,dilaceret,& succum quempia inutilem ex vicinis attrahat. Quo nomine cui dixi 86 ilcer quae pulmoni insident,dissicillima fanatu sunt, ut quae nec citra tussim expurgare possis:&, si tussim excites Jacerar seris.Itaqa,quasi per mutuas operas,malum iis in orbem redit: quipPe cum,quae lacerata sunt,rursus Phlegmonen excitent: secundo rursis Phlegmonen ipsam ma turari & pus expurgari desiderant. Quare ex omnibus sanandi dissicultas bis exoritur,ct quo dea,quae idonea ulceribus medicamenta sunt, contingere ulcus, sicut in ventriculo, non possunt: ct per medium interuallum fere vim suam amittunt: & praeterea Q respirando mouentur,l tussiendo lacerantur.Itaq3,cum in pulmone ruptum vas est, scire aperte licet, nisi protinus ante,
i Φphlegmone excitetur, lutinatum sit,id postea insanabile fore. De Ulceribin, quae in . 'era Arteria sunt,stin summa eiusparte: ac de LacEs,l quodapudTabin habetur,perseditione. CAP. I2. Creterum ulcera,quae in asperae arterie interiore sunt tunicabo potissimum,qus summs eius parti quam Larynga Vocano sunt vicina,aut etiam in ipsi haec oc curationem recipiunt,ael nos non paucos eoru,qui ita sunt afflicti,sanauimus.Sane curationem eorum hinc maxime inue F
i nimus. In grauis huius pestilentiae initio quae utinam alio cenet iuueni cuidam Ut noue 1am egrotasset,lotu corpus ulceribus scatebat, ' veluti oibus fere, qui euaserint.b- Et Codices im i dies aegrota et,totu corpus ulceribus scatebat, ' veluti oibus fere, qui euaserant.FEo die etiam
8 G μ' ii paululum. Postridie vero,ubi se lauera ilico & vehemenus tumuit,& tussi expulit cru τ', uil stulari,quamgraecia helaida uocat. Erat * homini sensus manifestus viceris in aspera, quae in
Lin*cer v xili l collo est,arteria prope iugulu nati. Quin aperto quom hominis ore fauces eius inspeximus, nun
i quid in iis alicubi ulcus esset: sed nec sic inspectantibus .apparuit vitium: ct plane laboranti sei l l sus eius aliquis manifestus ex comestorum bibitoru que transitu fuisset,si illic ulcus suisset. Quin
οι σωθέντες. t etiam ex aceto oc sinapi,certioris notitiae causa, quaedam ei deuoranda dedimus. Sed nec horum M ix ςt yςeiu quicquam eum momordit: ct sensus doloris manifeste in collo erat: quo loco etiam adeo tritariEII finibatur,ut tussire impelleretur.Suasimus litaq3 reniti quantu posset, nec nissire. Quod de fecit, eoi ι α θέντες, certe facilius, , exiguum erat,quod proritabat: Zc nos olbus modis operam dedimus, ut ulcus adl 'xsiς νς xi pQ cicatricem perueniret,sioris medicamentum aliquod,quod siccaret, imponentes: tum cubanti sui si P lpino humidum aliquod ex iis medicamentis, quae ad eiusmodi ulcus facerent, exhibentes:ac tu omnibus. thentes id in ore continer paulatim si, permittere in asperam arteriam defluere.Sic igitur lactens sentire se manifeste aiebat adstringetis medicameli circa vicus vim, siue ea vis huc transmissa est, G siue medicamen ipsum roris specie in arteria ad vicus defluxit, Sc lana percolatum est. Erat aute nec aeger ipse medicinae imperitus,sed ex iis quidam, qui ex usu re exercitatione empirice mediaicabantur.Ergo sentire se aiebat tum medicamentu in arteriam defluere, tum tissim quoq; ahqn
mouere: obluctabatur in plurimit,ac tussim cohibuit. Igitur ipse quoq; sua spore Itomae quide, i correptus fueratγ triduum etiamnu post nonum diem est moratus: post hoc coscenso naui gio,primum per omenta mare nauigauit: quarto die post, naui peruenitad Tabias: usus est ncte,quod re mirificam planeisi ab in sine causa praedicatur. De cuius usu aliquid dicerebblatu nunc lepus Usdetur,nec cheam , quod iambias habetur, verum etiam de alio omni. ima enim is modo,qui Italia incolunt,est succurrendum,sed,quoad fieri potest,qui ubiuis habitant gentiis. Igitur ad la quod in Tabiis habetur,comendandum multa concurrui,&locus ipse latis edim et illiciscundatus siccus,cto pascua pecoribus salubre. Atq; hoc quide alibi quoq; arte praeparare licebit,siquis in colle modice edito herbas frutices que serat, qui salubre simul ad
stringens in lac reddant: quorum exepta paulo post dicentur. Esteru, ut ambientem aera 1imuereddas, fieri olao nequit: eligere in simillimum ex ea,quae datur,aerum copia licet. Simillimus
aut is fuerit,cui eadem adsunt, quae illi:altitudo collis mediocris: via a mari ad ipsum triginta si H dia, plius si aliquid,sed non multo: locus autemwseveris mare,nempe Tabiae in imo maxi me sinu est,qui intes Surrentum re Neapolim conspicitur, magis in in latere, quod ad SurrentubertinetiPorror totum id latus collis est satis magnus, longitudine ad T rhenu mare porrectus. Inflectitur aut leuiter collis hic ad occasum: nec in meridie in totu plane procurriti Ergo hic col- Iis a vetis iis,qui ab ortu flant,Eum,Subsolano,& Borea, tutu defendit linum. Coniungitur illi in imo sinu alter collis non paruus,que ec Veteres Romani in historiis,Zc qui nunc diligentiores bisti sunt, Vesuuium nominanti Celebre nunc nouum m nome Vesuuium est,oibus hominibus m Quae res non parum mihi ad ambietis aeris sic citatem conducer detur: re alioqui praeter ipsum igne nec stagnum propinquum, nec palus, i liis Ψάzν. nec fluuius alicuius mometi usqua in sinu habetur. Oibus vero ventis, qui ab Arcto ad aestiuum' occasum perflant, Vesuuius collis obiicitur: multus q3 cinis ab eo ad mare usq; perueni reliquiae videlicet materiacitum quae in eo cobusta est, tum qus nunc etiam uritur. Omnia haec aerem eiu ciunt siccum. Liuet porro Zc alibi terrarum eligere collem ssimili modo siccum,scilicet nec longe a mari: ventorum impetui sit expositus: nec adeo humilem, ut subiectora campor intuinprompte recipiati Caueatur aute,ne ad Septentrionem sit versus: ita enim esset
68쪽
A auersus a Sole.Qtr6d si etiam in temperato orbis socci collissi veluti is, qui adTabias conspici tur, longe magis ad rem percineatiHoc in colle sunto herbe quidem,agrositis,& lotus, Sc polyo onon,& meIistophyllon: Urutices Vero letiscus,ct arbutus,& rubus,& hedera, ct cytisirs, alq θ; his
similes.Atq; ita tibi collis praeparetur. Pecora vero,quae in colle ad Tabias pascutur, boueS sunt. Est q3 eius animalis lac spissum it Vt asinorum renue Ego vero, nequciolis Agenus usui desit, 'ex vaccis 'crassum ex asinis tenue, capris medium, & Doues, & asinos- M lpulerim.Verer cr-rian nulieremiactantem iis,qui phthoe consumerentur, adstare Volu V lrunt: quorum senteriat ipse quoq; accedo,&ψfamiliare id sit,&q, priusvisambiente refrige iretur,id sumi voluerint. Porror hoc tibi de lactis Vsu pro maximo precepto sit, ut it,quibus eo est opus,omnino id astante animali statam mulctum bibant,etiam melle iniecto, si cuim in ventri lculo solet: q, si ipsum descendere ad aluum citius cupis,etiam sale. Atque ille quidem adolescens, lcum ulcus in arteria ex pestilenti morbo haberet,sanatus est: ac post eum similiterat a. Aitreum, adolestes annos natus circiter decem S octo, cum multis diebus ex destillatione laboras set, primum quidem sanguinem floridum cum tum expuit, non sane multum : postea vero etiam tuni cat ipsius partem,quae tegens intrinsecus totam arteriam, in fauces re os per ipsum arteriae caput B Larynga vocano ascenditiVidebatur autem mihi, tum ex cras litudine eius coniectanti, tu aegri sensu,tpsius laryngis esse interna tunica.Quin etiam laesa illi ex eo vox est.Atq3hic quoq3 longio Ῥῶμι. i. Pre quidem tempore, sed tamen sanatus est. Caeterum, 'qui ex pestilentia hoc vitio laborarunt,γ PM . propterea mihi facile fanati videntur, v primiccatum iis priEpurgatum que totum corpus fuerit: iquippe cum & vomuerint ex iis non nulli,5 omnibus venter profluxerit. Atq3,cum ita iam V cuati estent,qui euasuri erant,iis pustulae,quas exanthemata vocant, nigrae toto corpore cosertim multae apparuerunt,ulcerosae quidem plurimis,omnibus certe siccs.Erat que intuenti perspicuureliquias eas esse sanguinis,qui in febri putruerat: quas,veluti cinerem quempiam, natura ad cuintim trusisse sicuti alia ex sirpem cuis non nulla trudit. Verum medicamentis ad eiusmodi exa
themata opus non fuit,aim sideret sua sponte, ad hunc modum: Alijs quidem, quibus videlicet exulcerata summa pars fuit,decidit ipsa ulceris crustula,quam Ephelcida nominant: deinceps q3, quod reliquum suit, propinquum sanitati erat, ac post unum duos ue dies ad cicatrice peruenit: aliis,quibus scilicet ulcerata summitas non est,exanthema quidem ipsum, S asperum S scabio sum cra decidit Vero veluti squamma quaedam: ac dehinc omnes fuere seni. Nihil itaq; miri, si letiam 4,quibus eiusmodi exanthemata in pulmone sunt orta,propter ulcerum siccitatem sunt saC nati.Quod nanq3 in csteris Ulceribus uniuersis supra monstrauimus curationis esse propositum, hoc ia iis,quae ex pestilentia sunt orta, prinor fuit.Omnia nanq; sicca,ec aspera fuere,plurima qui idem scabiei,quaedam vero etiam leprae similia. Ergo, cum experientia rationi attestetur Ulcerum curationem hunc unum haberesinem,ut siccentur,po ut quis an rosis,qui sanguine ex pubmone reiiciunt,seruare permultos ita, Ut nos secimus. De Curandis stitimus, qui ob D tisiurionem, aut Me rorums' ritus derationem Sanguinem reiiciunt. C P.
AC,quemadmodum quidem medendum iis sit,qui notabile in pulmone vas fregerunt,inde adeo, q, ab alto sintlapsi, vel immodice clamarint, vel pondus supra vires sustulerint, vel ψdurum magnum q3 aliquid extrinsecus ipsorum pectori inciderit,dietum prius est.Quemadmo 'At graue que. ldum vero,qui ex catarrho ianguinem reiiciunt, modissime tractentur,nunc dicemus, propoli lta clariratis causa curatione,qua Romae in splendida muliere peregimus. ' Haec nanq3,cum eius t CuriM ex lnaodi sermones audiissset, quales nunc de iis,qui sanguine ex pulmone reiiciut,habuimus, siue I lcatarrho id,sive vehemeti tussi paululu quidda per nocte expuerat, ilico ad me misit,se, quicquid lexigerem,praebituram promittens.Audiuerat Uero ante id lepus, nisi quis ilico praesidiu strenue D afferret prius,cb ulcus phlegmonen contraheret, eum opera amissurum:atq; hanc esse PraecipuZizais m. l
propter catarrhum propemodusine cibo egisset,non placuit: sed iussi, ut acri uteretur clysteri tot uisa uirim lcrura manus q3 calfacienti pharmacoplurimu fricaret, re vinciret: mox caput raderet: cui deinde expia one*medicamen,quod ex pestimhiu stercoremtar, imposui interpositis q3 tribus horis in balneum ue ea disia id hac Iaui,nullo caput contingens pingui: dein caput idoneo pileo contexi, oc pro eo,qui tum aliquo siseu erat,teporis statu,nutrivi lasorbitione: post qua statim fructu alique autumnaliu austeru dedi.ihementi tus Deinde,cu dormitura estat,quod ex iperis conficitur,medicamentu dedi theriacen vocat cim rci μης, meiterquatuor menses ante consediu: habet cnim id aetatis adhuc prsualentem papaueris succum, qui in antiquatis ignauus redditur: ideo 3 5 somniferuest,ed fluxiones tum siccat, tum leuster crassat Finito vero prorsus catarrho, liquido apparebat tum ex respirandi specie, tum sonitu, sese lmel excitatae tussis,pulmone expurgatione egere. Csterum exhibere hanc non placuitsecudo sal με ἡμμ- tem die sed in omni taciturnitate Sc quiete muliere seruata, tum artubus eius Psricatis VinctiS qῖ, pia assises ad lius si reliquas quoq; oes partes perfricari,exccpto capite,quod adhuc eX medicamento incalesce- satienda, mebat. Rursus aut vesperi dedi theriaces ceu fabae nostratis magnitudine: erat Vero,quod pridiea qaulgo AU. lceperat,hoc longe amplius. Postea vero, o hac quoq; nocte probe dormiuissetigertio die manc Septicia Clastis. ecce eee id mel
69쪽
mei coictum copiose exhibui,ac in quiete seruaui.Procedente vero die totu corpus similiter per- Efricui ac piissens cremore cum pane exiguo pro cibo sumere iussi. Mox quarto die mane quidem dedi medicamentit, quod ex viperis fit, sed quod iam in aetate vigoris esset, id sta cis copioso mel l le.Capiti vero mulieriS eodem pharmaco,quod vehementer cum siccat, tum calefacit,imposito, ac deinde ipsa lota,nutrita modice,valetius iam pulmone expurgare in quinto sum aggressus. Ac dehinc rursum,rursum q3 ex interuallo, ad caput quideria consueto cerato, quod thapsia reci- pi sum usus.Totam Vero corporis curam,in gestatione,fricctione,Imbitione, lauadi sit; abstinen tia,ac vidi urum moderato tum vero boni succi,ad reficiendum direxi. Haec itaq; mulier rei te sel sehabuit, nimelaetis em reqvirens. Alteri vero adolescenti, cui no ex destillatione, sed ex refrigeratis spiritus instrumentis, orta tussis fuerat,cum sanguine Sc ipse ad dimidia li inam res iecisset,statim venam incidi,ac bis eodem die ex ea sanguine detraxi : desnde rursus postridie bis: ded artuum frietione & vin jura prioredie usus,ad vesperam dedi phymacu nostrum, quod dia , spermaton dicitur.Secundo die post alteram detracstione imposuiJoti pectori ceratum, quod ex thapsia coiicitur,mox Vesperi,ne supra modum calfaceret,id auferes eruo die rursus ad tres ho ras imposito,hominem laui. Cibaui autem similiter tribus his diebus, prioribus quide duobus, sorbitiunculis: tertio vero,ptisans primum cremore,deinde pisce statim aliquo,qui ec 1aciliscon U
i coctu esset re simplici ratione praeparatus,adieci o. Dedi quom medicamelum dia spermaton, α secundo,& tertio die similiter ad vesperam: quippe quod oc somnum conciliat, Oe sensum dolo
ris eleuat,& siccandi vim habet um vero ; cum 8c spiritui delegatae partes in naturali tempera m,ac nulla phlegmones suspicio circa ruptum vas superes
η est in resi et multis etiam antiradicibus. In antiqui
set, purgare coepimus.MOx bibito medicamento, quod viperas habet, aetatis iam vigentis, aci bias dimisi sic ego omnes quisemiaed1e mihi curandos permiserunt,fanaui.l De Curando Pulmonis Ulcere,quod ibinquatuorue diebin instit. CAP. 34. ini vero post duos,aut tres,non oes: sed aliubus eoru insanabile ulcus fuit. Quotquotautelphie monesicdccupauit,ut iam febricitarent, librum nullus est in totum perfanatus. Feci ut postea sic per omnia praesidia rite transierunt,ut siccaretur ulcus,4 tantum saltem Ia crisiecerunt ut illud nec ultra progrederetur,nec maius fieret: sed siccatum, ac callo duratum,lon uiore vita frui hominem sineret.Ex iis vero,qui ulcus in pulmone habent, ij demum 1nsanab1les mihi esse videntur,qui ex succi vitiosi erosione id possideri quorum qui ceu salsilaginem 1pu i tum suum sentire se aiunt:nam longo arbitror tempore Oino OPUS esse, Vt Iucci corrigarur Vmu. In temvore vero necesse est duorum alterum,aut siccando ulcus, ceu calum fieri, eoq31Oreoino lax infanabile: aut non siccando,tum ipsum putrescere,ium qus circa sunt depascere,atque ita spatio li Dulmones putreiscere.Pora5 multi ex iis,qui eiusmodi succum vitiosum cogessissent cum ex eo l tussirent,non in etiamnum sanguine reiicerent,huius nostrae prouidentis potes lacti, prorsus li sunt Dersanati.Oportet aut in principio nullius rei aeque esse solicitum,4 Ut neq; lustrant, neq; α capite aliquid in pulmonem defluat Catietur id triplici praesidio,purgarione primum: secundo, A. 1.LLIo.tis medicamine,quod dia spermaton dicitur: tertio,ipsi capiti prou1de .Quod purget,diuersasti licultates habeat,oportet: cuius generiS nostrae sunt piluis , quae ex aloe, scammonia, colocynm1-lde asarico bdellio,ct gummi arabico conficiuntur, ad plures videlicet excrementorum purgandas iecies.Sand satisfaciant ad usum,S quae sine gummi componuntur.Postea Uero, ii respo listulabit,etiam iis,quae nigram bilem e*purgent,Vtaxe.Capiti prouidebitur cerat1 Usu,quod hi ex
thapsia.Atq; haec quidem in principio peragenda sunt. Post vero reficiendus aeger salubriter eulcibi: boni succi,frictione,inambulatione,& balneo. Tradetur autem de his methodus 111 1doneo operis loco.Porrδ' sunt,qui maxime lac requirut neglecto 33 eo,omnium maxime sunt insana, hileg.Caeterum de mittendo his sanguine sciri illud licet, Quicunm parum habere sanguinis videbuntur,iis ad quendam succum Probiorem sicuti praedixi) reductis detrahere sangu1nem pol lii ris tum rursus reficere: eosdem etiam rursus purgare,ac rursus reficere: denuo q3,si res suadet; san. Ruinem mittere, Iissimum,quibus Veluti limus vitiosus crastis,totus est sanguis. At,qui validi sunt,multi que sanguinis,lis statim apprincipio est detrahendus bu Nerperam in ratis , ac Thesalus SanguinA rete lionem curarint, ac de Ulceribus,quae in Sed ac Pene consis lunt. P. 1
Horum,quae retuli vel modo Vel ant siue ea inueni ipse,siue iuxta Hippocratis via usurpa ui nihil plane no examinatu ac iudicio coprobatu est,sed p experientia ola iudicar : in quia lbus erriris pericula ipsi pertulimus.Fructu ex eoru usu habituri sunt,quibuscum artis opera sunt curae: si quide alij veri sunt,alij sophistaru sermones. Quana quid sophistas memoro Cum etiano contenendoris medicoru aliqui, qui integra Volumina de sanguinis reiectione prodideriit, talia quide multa re parua recte Pscripserint,maximoru aute auxilioru nullius meminerint, paruintelli etes o multa illa re parua,quae recte admonent,longu ipsis aegrotis coparandum interitu, Per hec aut tria,o plane deplorati no sunt,oeS seruant, per sanguinis missione, re purg tione, re
Rcimo in sectuetibus cu de succctu curatione Dreciniemus. dicemus de san
70쪽
Α auxiliis est: Nec,sicut illi dicu sentiendum,ista scilicet prius esse tentanda: mox, si nihil prosec ,rint,aggredienda maiora.Nam in morbis,in quibus periculum non impedet, Uera ea opinio est: sat, ubi moriendu aegro prorsus est,si phthoe semel exceptus sit,alienissimum i ratione est: i mino , ribus inchoasse.Nam,sicuti reliqua Omnia GHippocrate tradita, ita illa quoq; sententia redis est dicta, it Nempe ad ultimos morbos Vltima prorsus remedia maxime valere. Qua nam igitur indu I.Apho.ε. Ecctus opinione Erasistratus in talium assedium principio segnis tardus q3 est: post diligens, cum ' φ iperiit occasio ζ Nam sanguinis misistior ,cu sanguis reiicitur, nusqua prorsus utitur, vitiosis ima ratione inductus: sed nec purgat quena, nec caput siccat. Quibus nimirum siquis phthoe ore pari periclitantes fraude quavis reliqua Oia probe peragat,nihilo plus,arbitro agat. Nam lan guinem mittere recusat: ac soliS artuum deuinctionibus ad O auocandu utitur, quo Ut ipsemet ait ad phlegmones tempora fat nobis sanguinis supersit, nec propter inopiam eius aegrum nutrire cogamur. Sed heus tu Erasistrate,dicat arbitror aliquis,si post venam ruptam phlegmone iam p ulmone occuparit,non est,quod spereS homine sanandum propter ipsas,quas paulo ante com prehendi,rones.Quare amplius Opera tua no egebit,proditus videlicet per te inter initia. Quip Upe ide facis,quod gubernator,qui,Vbi per eius incuria euersia nauis est, vectora cuipiam asserem IB in manu dat,indens salute coparare suadet. Sed Erasistratus fortasse existimabat phlegmone esse
cx iis, que necessario vulnus comitentur. Verum,si ita sentiebar,in magna plane erat ignorantia: cum videre cuiq3 liceat sexcentis eorum, qui quotidie singulari certamine decertant, maxima cistra phlegmonen glutinata vulnera sic, Ut secundo vel quarto die sint omnino in tuto. Nos vero etiam plurimos ex iis,qui Vas in pulmone ex casu, clamor plaga ue rupissent,prius,in phlegmo ne in vase rupto excitaretur,curauimus. Quord si horum quoq3 pulmones phlegmone inuasisse
asserit, ipse suis ipsius placitis repugnat, simul princeps Viscus, quod maxime vicinum cordi sit, phlegmone laborare assirmas,simul homine sebri carere,item Ela rupta phlegmone nihil expuis se Ergo ab nobis quot inuicem audiat nec seri posse, Vt utinetur victis, si phlegmone pulmo nem inuaserit: omnino , si inuaserit,febricitaturum: ac puriIleta deinde,cum phlegmone soluitur,tussi exputuru.Ergo,si as nec febricitabit,nec tussiet, nec sanie aliqua ex ulcere S phlegmo ne spuet,que ratio est,ut huius inesse pulmoni phlegmone dicas c I taq; tu hoc maxim v certe prssidiu non recte ab eo damnatu est, tum purgatio sine ulla mentione prstermittitur. Ac nec ullum pharmacon,quod emcax sit, contra Ullum ex comprehensis generibus ab eo est positum. Quin, stiue caput fluxionem mittat,eo statu seruabitur: siue ex intemperie ipsoru spiritualium tumis inciC dat,etia ipsa sic manebit. Ergo Erasistratus statuario illi assimilis videtur, qui reliquis omnibus Ipartibus scite perfectis,statua reliquit ricam.Nam quae, quaeso, reliquae pulchritudinis gratia, ca loculos desideres c Postea,si diis placet,cu tanti viri maxime aberrent, egregius vir Thessalus, qui artem ne nouit quidem,Methodicum se censet appellandum. Ac nuc sermer oes sectatores eius
sanguine mittere videmus,tum aliis aegrorii non paucis,quibus non solum non utile, sed etia noxium existimare id praesidii oportebat,praesertim si propriis ipsis hypothesibus starent: tum vero
iis,qui sanguine,siue hunc per vomitu,siue etia cum tussi, reiiciunt, modo ualentes uires habeat. Sed quomodo cohaerebunt haec secum,ut uena,ubi sanguis reiicitur,incidere iubeant, & in commentariis suis scribant remedium id adstrictis uitiis conuenire Ergo ne se Methodicos amplius nominent, sed Empiricos,si reiecta ratione,qua esse rectam putabat,experientia utuntur ad inue truenda praesidia. An igitur in iis quidem clare depreheduntur nec methodo, necoino ratione alicrua quicu facere ubi uero partes inutiles esse ad curationis inuentione aiunt, non multo magis e A tqui,siquis ad memoria reuocet ea,qus de auribUS,naribus,Oculis,Ore,pectore, pulmone, prae- . terea utero, sica,ec uetriculo,diximus,errare eos tota uia uidebitiTalis igitur erat, qui ad phleg - , mone,qus in pudendo erat,macedonico medicamento est usus, ac ca eo etia cataplas nate, quod
D relaxandi uim habebat,nepe solent hoc,quod ex pane,aqua,& oleo coficitur. Etia alius quida illi persimilis,qui ad sede exulcerata iisde est usus. Veru de talibus,ubi de phlegmonis disputabitur, lxii 3.sxe.LL. agemus.Caeteruulcera, quae citi aphlegmone in pene sede ue consistunt, nullii cataplasma desi 6 4 clerant,sed medicamen,quod cicatrice inducat: non in, mehercle eiuS naturae, quae ulcera, que in
carne sunt,inducere cicatrice possit,immo quae tanto magis siccare possit, quanto hae partes sunt carne sicciores.Quin etiam,quod magis admirere, ipsoru, quae in pene sunt, ulcerum magis etiasiccari postulant,& qus in toto cole haeserunt,ec quae extra hunc etia fine eius,qui glans dicicin festant: minus uero,queinprsputio sunt: atq3 etia his minus, quaecunq)in reliqua sunt cute, qusto tu cole uestit. Cu igitur humidu in glande ulcus quida ex amethodis istis medicis, istis inqua Thessaliis,fanare aliqii non posset medicamelis iis,quae epulotica uocane,id est, quae cicatrice in ducunt,adhibuit in consiliu me. Vbi igitur ex me audiuit longe sicciore medicamento particula
egere propterea, , siccioris naturae esset,primum non credidit: ut uero coaetiis necessitate est si quo ex nostris medicamelis uti, tribus diebus senatum ulcus est: perspicuum sta erat medicum notam fuisse de salute homirus laetatu,* inde adeo tristatum, Q in mala disciplinae secta fuissetedicatus.Siquidem medicamen,quod ex playracea charta inuta sit,hoc scilicet nobisulatatum,id genus ulcerum sanat: sicuti etiam anethum ustum simili mota inspersum: ite qa cucurbita siem l