장음표시 사용
91쪽
die se reo ad stativa sua atq; ad hostem peruenit. Marcellus Romam rediret. Ex fide uetusti codicis stria
psimus hic,ueniret, pro redireLEt mox, absente ipso ageretur. Item, accusauit tribunus.Et,diutius ibi.
Vtriis consulibus.Scripsimus: Vtrique consulum. Et mox,
duo consulum prioris anni exercitus,pro consulares.
Et quae senatus censuisset. Videtur ex aeque mendosac dicis scripti lectione legendum. Ex quo senatus censuisset. In qua & T. Quintius Pr. suerat. Autoritatem secuti manu scripti uoluminis, hanc clausulam deprauatam sic restituimus: Quae T. Quintii praetoris fuerat. Italiae,Siciliae, Sardiniae m. Scripsimus Italiae, Siciliaeq; aeSardiniae.Et mox pro,& in Sicilia ita diuisa res est. Et in Sicilia ita
Eo anno pessilentia grauis Incidit In urbe agrosin, quae ramen magis in morbos longos, quam in pernis
Ciales evasit. In primis certum est non esse legendum,in urbem agrosq; , quemadmodum uulgo legunt omnes, sed, per urbem Mgrosq;.Sic enim est in ueteri uolumine.Castigatori non est uisa s iis Latina locutio, incidit per urbem. quare mutauit,prope scripsitin. At quid dicemus de dictione perniciales qui sequiturUernici sus legimus, uenis micialis non reperitur apud autores. Subest, ni fallor, mendu Scriptum exemplar habet, imperiaiciales. Diu me hie scrupus occupatum habuit. Et tandem quum cogitarem non esse tam inepte loquacem Liuium, ut quum dixerit magis in longos morbos , praepositioncm in statim repetat & dicat, quam in perniciales, deprehendi unum esse uocabulum, & indubie lege dum, interniciales. Dictum autem est internicialis, ea forma qua dicimus exitialis. Significat interniciale quod necem affert. Sanhpotest perniciosum esse, siue perniciale, ut uulgatum errorem quar, quod tamen non sit letorum. Accipitur enim pemiciosum etiam pro damnoso ac periculoso. Quo sensu longi & diuturni quoque morbi sunt perniciosi. Proinde uoce hic opus erat quae plus significaret. Atque ut hoc uocabulo uteretur hic, in causa est quod pauloanth dixit, exitiabilis prodigiorum euentus. Notum est quid sit internecio & internecivum,ubi praepositio Inter auget. Porro non dubito,quin exuditi albo quod aiunt,calculo meum sint probaturi iudiciuna. Nolui tamen lectionem meeptam eradere, nequis me temeritatis argueret. Sufficit hie doctos esse admonitos.
Certe nihil clarius dici poterit, quam si sic legas:Eo anno pestile
92쪽
tia grauis incidit, per urbem agrosq;, quaeramen magis in longos morbos quam interniciales evasit. Ante diem ii i. Nonas Quintileis. scripsimus, Ad iri. Nonas Quintileis. Et mox,accipere. Cui traderet: Non,& cui tra
Biduum ad con*derandum tempus. Vide num legendum sit,biduanum ad con*derandum. Hoc enim magis placerce quam bidui .Et uetus codex,biduum habet.
Tribunis mil. praesec tisin soci.¢urionibus. Castigauimus:Tribunos mil praesectosq; & centuriones. Cauit cum cura. Has duas uoces, cum cura, expunximus, quod non ellent in exemplari spirensi. Et pro intensius scripsimus,
Aliis sententiis notantibus praefectum. Mendae posmquam semel fuerint in libros receptethsic germanet lectioni immane latent,ut etiam a doctis uix sentiantur. Quis putaret in istis uerbis aliquid esse uitii3 Et tamen est hic erratum prodigiosum. Qui hunc locum legerem primum, non placebat uocabulum sententiis, quod tamesi septimo casu dictant uideri poterat, pro per sententias. Sed quid opus erat uoce pluratiua 3 Inspexi i Spirense exemplar, &reperi lcriptum, aliis sociis notantibus.Videbam & hoc mendosum esse, sed sperabam ex aperto mendo germanam lectionem me facilius addiuinaturum. Deprehendi itaque a Liuio ocii fuisse scriptum, quod primum ascita proxime praecedentis dictionis ultimastera si deprauatum esset in socii. mox ob conuenientiam casuum utrinque cohaerentium in sociis foret mutatum. Id postea castigator non con*deram,sed alio properans ac nimium fidens ingenio suo, uertit in sententiis. Sic accrescunt in monumentis autorum mendae. Facilius autem sit cxprimis librariorum erratis sinccram lectionem reperire, quam ex nosterioribus nonnunquam crudiatorum castigationibus. Proinde sic leges haec Livii uerba: Ahisocii notantibus praefectum. Ita legendum quoque docet sequens statim clausula, quod eius socordia Tarenam proditum hosti esset. Nam ocium progignit socordiam, hoc est, desidiam & ignaviam. Coniungitur autem eleganter Notare cum genitivo, quum reprehendere significat. Notionem de eo. Antiqua lectio:Notitionem. Arbitror fer
bendum cognitioncm .Hoc enim magis placeret,quam notatione.
Quod negabat unam cellam duobus recite dedicari.
Restituimus ex codice scripto : Quod neg. unam cellam ampliusquam
93쪽
quam iam deo recte dedicari. Reditum est. Expunximus est, quod non sit inueteri libro. In quo mox,Annibal redit legitur non, rediit. Subiecta res oculis nostris. Expunximus, nostris. Et mox
Procontentiente,substituimus, adsentiente.
ἡ dictum e fana uisum in capite. Simile extispicium de
urioit Lucanus his uersibus,in primo: - : nuas nultis impune apparuit extis, incce uidet capiti drarum incresccre mole . ---λrias capitis, pars aegra marcida pendet, rars micat celcri uena, mouet improba pulsu.
Caput extorum est iecur. Et in iecore duo capita construtuebant aruspices. VCastia castris collata Gederet. Scripsimus diceret. Et
mox,ut si collis,delauimus particulam,ut. Deleuimus quoq; ea pr nomen in sequenti uerlu: Exiguum campi ante castra erat. Deinde pro, postet excipere,castigauimus, possunt excipere. Et pro, ab tereto 1 luderent uiam intercluderent uiam. Postremo pro, neq; euadere
Pollant in iugum, neq; euaderent iniugiun, crase uerbo possent. Ad fidem omnia iactusti codicis. Intersecti A.Manlius. Subuenimus huic loco, quem in oditione Asulanica asterilco notatum reperimus. Nam legendum est: Interfectus A.Manlius. Nec deest quicquam. Vocabulum pluratiuuintersecti, scrupulum ante iniecerat. Equitum tres. scripsimus,Equites tres Et mox pro,sit tumulatum in castris Tumultuatum de in castris. Tam improvide isset, collegansq;. Restituimus deprauatum locum, pro isset isibentes se,Tam improvide se collegamq;& prope totam Rempub.in praeceps dederat.
Alteram scriptam laudatione filii, qui rei gestae in
terluit. Autoritatem manu scripti uoluminis secuti, rupositimus: Alteram scripta laudatione, qui rei gestae interfuerit. Ne cui dolus nec heretur. Legendum,ne qui dolus.sic enim in libro ueteri legitur.Porro Liuius usurpat qui pro quis Id quod MCicero saepe secit. Vt pro Ce na, Si qui familiam meam defundo meo deiecerit.Si qui mihi praesto lucrit cum armatis.Idem peculi re est Septimio Tertulliano, quemadmodum indicauimus in nostris annotationibus quas in illuni scripsimus. Porro res haec non antinaducria corrumpendis autoruin locis infinitis antim dedit. Venit nunc in mentem unius loci, qui deprauate apud Ciceronem
94쪽
Iegitur, in libello cui titulus est De senectute siue Cato maior. benim sic exemplaria typis excusa quae uidimus hactenus Oni aquae curant eminerunt, dimonia constituta, qui sibi, quibus ii cieb
ebeant. Quum indubie Cicero icripserit, qui sibi, cui ili debeant. pro quis sibi. Nam eam germanam lectionem continet exemplar Ciceronis manu scriptum, Juod nos Sietstadii inuenimus apud diuum Ioannem.Sed de his alias.' Si qua opera eorum opus esset. Emendauimus: Si quo pera e.opus esset. Id est, ad aliquem locum.
Rati occasionem supplicii petere,misso retro nucio.
Vitiatum locum sic restituimus: Rati occassupplicu pet1,renusto retro nuntio. Participium missis, mutilatum erat, & auctum inepte praecedens uerbum. Fortasse mouit castigatorem, qaod dicit remisso retro : cui alterum uisum sufficere puta aut remiuo, aut misese retro.Verum sic & infra loquitur Liuius:Venusiam,inquit etro quibus uenerat itineribus repetit. Alii e turri eius portae muris m. Pro duabus dictionibus, turri eius substituimus exscripto codice turribus. Opinor Icriptum fuisse turribus relicto spatiolo medio inter priores duas syllabas & 'ultimam.Idibus castigator mutauit in eius.Nam pHcedit,circa pose tam qua uenturum hostem rebantur. Edito e speculis signo. In spirensi codice tantum est, sp eulis non E speculis- Venusiam adducere iustit. Scripsimus abducere. Et aliquanto post pro,& magnum luctum,magnum &luctum, ut uia licet ma num accusatium etiam ad metum reseratur. Mox pro, exercitum Venusiam miserunt, epoui a xercutim Venusianum
Tutas in circa stationes. Circa non in m exemplari scrinno. Et postea legitur : Profectus se cum paucis equitum lain a maturae.Non cum paucis equitum uiri; armaturita . Sulpitius ab Naupacto. Addidimus literam praenominas PSulpitius. Et mox, iusiis scis ui peditibus, seripsimus,se yronomine deleto Ite iihil tale metuerent,pro metuerant. Et ad naues, Quantaecunoe de Romanis tum uictoriarurio tum m posuimus tamen Sensus in,Quantaecunq; uictoria quia tamen non de quibuslibet sed de Romanis erat. Item pro, purpuraq;, purpui
Per maritas domos. Insigne erratum hie est. Non enim
95쪽
quemadmodum ulmos maritas dicimus,quibus coniun&e sunt uites, sic Sc domos maritas vocamus ; in quibus degunt matrimonio copulati.Spirense exemplar habet, per maritum asdomos. Logenducst: Per maritimas domo hoc est,domos ad mare sitas. Et intelligit domicilia tenuiorum. Captabat autem loca minus celebria ac parum frequentia.Nam sequitur: Quo minus conspestiis eo selutior. Porro fiunt & hodie principes,qui Philippi licentiam imitentur,no per domos semper maritimas, sed maritatarum discursantes cu uno caut altero comite: adeo summittendo se in priuatum fistigium, ut morionum cultus non pudeat.
Uni etiam principi Achaeorum Arato. Hunc Aratum
miris laudibus ornat Strabo libro octauo, tradens illum ciuitatem ad libertatem reuocasse,& adeptum regnum ab ultro offerentibus, quod longe lateq; postea ampliarit.
Prolapsum in caput regem essudisset. Juxta seripturam
Caderentcb circa eum multi dc uulnerarentur. Liber scriptim tantii habet, multi uulnerarentur absq; particula connectente, & sui picor Liuium scripsisse: Caderentq; circa cum multi, multi uulnerarentur. Neq; est in fine fugit,sed fuit. Raptus a tuis atque ab teri equo iniectus fuit.Et sensus cst integer. Quod Pyrgum uocant. Erasimus,quod fidem secuti manu scripti codicis, ut reliquam clausulam per Parenthesim legas, gum uocant dux it. Fuerunt autem quatuor millia hominum,pec, Antiqua lactio Quatuor millia peditum hominum.Suspicor legendum, deditorum hominum. Nam praecedit,primo statam terrore adueniens cepit Igitur ut uerisimile cst, dediderunt se. Post prose monem ex Achaia regis, Reposuimus Phut lippi, loco regis. Nam sic est in scripto libro: Et mox p cedit mam interfecti regis uulgauit. Qui tum aedilis curulis erat. Legendum iuxta autoritatem exemplaris uetusti, tum aedilis curulis crat. Nam solet huiusmodi clausulis per parentilesim interiectis uti Liuius. Sicut. modo
Ac seruida ingenia imperatorum fuissent. Repos itimus,fuisse. Elomni coetu careret hominum. Liser uetustus haber, caruerit.Et mox,non prae se reterens, sed tantum praeferens in uultu habitus. Quemadmodum & nos castigauimus.
96쪽
: λNNO T. IN VIL OB. Quid ita male jeredito priore consulatu. Hanc clausi
Iam haec uerba p cedere debent,in excusis exemplaribus hactenus d derata: Si noxium comperissent, quid ita male credito priore
Patriam pulsum sede sua resutuisse. Vulgo legunt oes
pullum & ad Furium Cam.referimi. At codex scriptus habet, patria pulsam. Quae ibi gererentur. Inseruimus uocem res.Quae res ibi R Terentur. Et mox,sua omnia iis,expunximus iis, scriptum utrobiq; secuti uolumen.
Et praesciscere quam quis eorum prouinciam. Ex v
teri reposuimus qui se; eorum.
Pro Tarento Capuam egio una data est,cui. Repo,
fuimus: Pro Tarento Capuam mutauerunt Legio una data,cui.
Ita per prouincias diuisa ut binae cons Castigauimus diuisa.Binae consulum essent, Vt expuncto. Noete portam ingressiis Nocte non est in codice Spirensi. Nee est hic necessariu,quum sequatur,uigilem laniaverat. Et ex decreto pontificum iterum novendiale facissi Quemadmodum superabundat prima particula, &, ita ante nouendiale deest adverbiumande nouam auspicas sententiant,ut sic dei ςeps legamus: Eti applicatio die unum fuit ex decreto pontificum. In te novendiale sacrum. Pure casteque. Pureq; & caste.Nam sic habet liber uetus. Per manus reste data, scripsimus:& pcr manus peste d. Et mox,in clivum publicum, In clivum Publicium. Et inta,earumque coloniarum. Et earum colutem codem uersit, pernoctaturos elle
Et duo millia de Iegionibus militum, equiti naque
ntille oetingentos. Sic restituimus: Ad duo millia de legione militum,equitum mille octingentos. Et mox, nauibus adduxisse, scripsimus aduexisse.
Deinceps valiae Gallicae atm esp.Vocabulum δε liae non
est in uolumine 1cripto.Nec est necessarium.
Non ipsum solu ea oppugnatio impediit Hime locum
sie restituimus: Non ipse se lotum ea oppugnatione impediit. Plenum adhuc ira. Vetustus li,et habet irae.Nec resere.V rum hoc ad rem magis pertinet, quod mox hes)et pro nosset, cognosset. Et paulomst,in procinctam perueniret. Quam lectionem ct nos recepimus.
97쪽
ΥΕRTIAE DE CADIS. V ssVt sterni obterim,priusquam instruantur,possint.
Vetus scriptura sic habet: Vt sterni operiq;. Pro hoc posteriori castizator supposuit obteriq;. Nec est alienum uerbum. Ego tamen non dubito tauiu scripsisse:Vt sterni opprimiq; priusquam instruantur possint. Quod uerbum huic loco magis conuenit. Et circa Romanorum socior.Asteriscum hic habet editio Asiulanica. Et certe locus sincerus non est.Nec quicquain praesidii ab exemplari scripto. Quω si quis coniecti ram sequi uolet, pro cirea leget tres, hoc modo: Et tres Romanorum sectoriiinque ductores ceciderunt. Hanc lectionem deprauatae dictionis uestigia mihi suggesserunt. DIn aciem copiis d uctis. Scripsimus, eductis. Et mox. quae pars castrorum,pro,qua pars cassi Et ne paucos quidem,qui pri. Incripto codice Ietitur: Et ne pulus quidem. Id passis quida mutauit in paucos,quae lectio uulgo recepta est. Ego tamen malim ipsos. Et ne ipsos quidem quiprim.Paulopost pro discurrent,reposuimus disclimini.
Postquam a Placentiae obsidione abscessit. Volu
men Manilicriptum habet: Postquam ad Placentiae obsidionem accessit. Q iam lectionem miror cur qui inin ausus fuerit mutare. Quasi non potuerit Asdrubal ad obsidionem Placentiae accedens, quam non putabat longi negotii futuram, praemittere equites cum litoris ad fiat rem.
Simul & ipλs patres conscriptos quid pararet,edo
cet. Scripsimus exemplaris scripti fidem sequendo, simul & ipse patres conscriptos quid paret, edocet. Demiror quid haec castitanti in mentem uenerit, ut quae latini ime dicta sunt, melius dieere
Praemissi inde per agrum Iar. Reposuimus. Praemissiatem per ag l.Et paulo post Sex millia peditum,& mille equites. ex
Quod floris fuerat, Antiqua lectio quod floris fuerit. Quae
eum melior sit de nos eam secuti stimuς. .
Qui ducem inde atin exercitus parte abesse igno-zaret. scripsimu , abille. Nam ne an id audiretur, scribe audiatur. , uota &preces, Inter uora ac preces.stem liberoruim Deos deasque precabantur. Reposuimus: Deos omnes demiae. Et felix pugna,pro felixq; pugna. Item damnarenturque,
98쪽
Et satigare precibus. Volumen scriptum habet, flagitare precibus. Nec dii plicet ea lectio. Fatigare infra usurpat, quum i quit, Matronae per omnia delubra vagae suppliciis uotisque fatig
. Melius ulmum est. Melius non est in codice ueteri, nec est hic raecessarium, sufficit enim:Nocte clam ingrcssi uisum est. Ut tribunus tribunum. Tu sege uice uera , ut tribunum. tribunus , cediario centurionem. Nam huiusinodi uariationem
Facilis futura erat. SQ ipsimus,facilior futura erat.Et mox, nihil istine. Et paulopost: & quingentos inde ferme passus As bal aberat. In tentoria adducti. Antiqua lectio, abdum. Nec multum
Tempus pugnae dissenetur. Repositimus, tempus purignandi differretur. Et paulopost, Nec ad sequendum se iter.&leuimus se.
Deleri exercitum Asdrub. Vetus lectio, delere, subaudi,
sciEt ut attendant. Correximus, & attendant, subauditur ciam, ut. Item una addita litera praenominis. Et infra,cum quo c stra collata haberet. Vbi hactenus lectum est,habuerit. Signa esserri iussit.Antiqua lectio:Signa serri iusiit. Duces parum intenti iter asserctare. Vitiatus locus est. Legendum autona duces parum intente adseruati. Quod uero mor sequitur,tam inde ante animo,deleuimus particulam Inde.
cum errore uoluens haud multum processisset ubi
prima lux tr. o. Et hunc locum proculdubio mendosum ha- mi omnes praeterierunt. Nec succurrit codex scriptus. Q se at tem unquam absolute legit usurpatum uerbum uoluere,ut hic parti cipium uoluensὶ Ego puto legendum obiens pro uoluens. Deinde uerbum procesisset diuidi debet in processit, & ut sic legamus : Et pertortuosi amnis sinus flexusque cum errore oblans,haud multum processit, &ubi prima lux transitum opportunum ostendisset, transiturus erat. Porro obediens mire suς qu drat, pro circumiens. Nec improbabunt meam coniecturam qui LAtine norunt. Taediosum uero sit, narrare quid scribam deceperit. Nos ad caetera festia
L.Portius. Utera praenominis non est in scripto uolumine. c,Nero habet. Non
99쪽
: Non itineri modo. Hactenus hunc locum perperam intel- dcxerunt omnes, ueluti sensus esset: Non ad iter soluim, sed etiam ad conserendum extemplo praelium Livii cos. copias fuisse ii structas. Et modo nomen hic est. Et legi debet s Non itineris modo, hoc est, proficiscentium ritu, qui plerimque arma sua g stant ab humeris suspensa. Vide quini uariet 1ensum unica litera omissa. Sie iussum Liuium libro octavo, signis repente Qblatis, fugae magis quam itineris modo penitus ad Oceanum & Gadeis
Ante signa elephantos collocat. Scripsimus locat,ex fide uetusti codicis. Et ubi maxime. Castigauimus, & ibi, sententia per parem thesim mclusa, hoc modo & ibi maxime in uetere milite spem habebat. Et signa mouerant loco. Scripsimus,etiam signa. Moxu
ro corruptum locum, impotentes iam regi inter duas acies uersari, sic castigauimus,impotentius iam regi, de inter duas acies uersari. Id est,impotentius iam regebantur,& inter duas acies uersabantur.Hic nobis egregie fit buenit uolumen scriptum.
- . Ut cum ostendissent se ab latere, mox in terga iam
Pugnarent. Ita ex omnibus partibin,ab fronte,ab latere,ab tergo trucidantur Hispani Liguresque. Exemplar uetus habet pro ab latere, in latere,& pro trucidantur,trucidarentur. Hoc uerbum Deittit putem totam periodum sic legendam, Ut quum ostendissent se in latcre, mox in terga depugnaret,ita ut omnibus partibus,ab fromte,ab latere ab tergo trucidarentur Hispani Liguresque. Et ad Gaulos iam d. p. Habes nunc perferum sententiam quae ante mutila erat & lacera. Mire autem placet uetbum depugnarent, quod ex uestigiis scripturae reponendum arbitror , pro iam pugia
vix arma humeris gestabant. Est in scripto gerebant &
s regendi spem ui uicisset. Legendum. Vbi regendi
spem uiciliciat iubaudi clephanti.Quia mox praecedit bellua, quida in editione Asulatuca mutauerat id in uicisset. Ne superesset tanto exercitus suum nomen secuis Castigauimus, Ne superstes tanto exercitui suum nomen secuto
100쪽
filisse doeet Nonius Marcellus Accium citans, & Varronem , tu cilium & Lucretium; sallustium quoq; sic scribentem hist. libro secundo: Tum externocli agros invasere, frumentiq; ex inopia graui satias facta.& Terentium in Eunucho: Nam ubi me serie satias cepit,commuto locum.Gaudet autem antiquis interdum uti uocis sis Liuius,qualia fortassis sunt, aspreta ερ internicialis,quorum anth
Die sexta. scripsimiis, die sexto. Et mox: Nemo enim, pro
quia nemo.Item narrariq; pro enarrariq;.Et ciuitas fuerit, pro esuiatas fuerat.
Vix ut compotes mentium prae gaudio essent. In a liquo uolumine tantum est, gaudio,hoc est,ob gaudium. sic supra Liuius:Effusis gaudio lacrymis. Aut populus e foro. Deleuimus praepositionem e quae ele gantius subauditur. Et mox pro fatigare deos , stripsimus lativus redeo .
Eae literae per sorum ad tribunal persatae. Legendum,
ad tribunal praetoris latae,quemadmodum & nos castigaumius.
Traheretur. a percunetantibus uociferantibus laut in rostris priusquam in senatu literae recitarentur. Tandem cum summoti,&coerciti a magistratibus suerunt: dispensario laetitia inter impotentes eius animos
Potuit. Hic multae di mones additae sunt, una tantum aut altera mutata: Codex scriptus sic habet: Sed ciuictatibus uociferantibusq; ut in rostris priusquam instr. Tandem summoti & coerciti a m gistratibus, dissertatiq; laetitia inter impotenteis citas animos p tuit. ista uerba sic legenda mihi uidentur , ut cohaeream cum superioribus, hoc mon: Tantoque tertamine ac tumultu populi ad res curiae concursum est, ut mire nuncius non posset praecunctantibus uociferantibusque, ut in rostris prius quam in senatu taterae recitarentur: Tandem summoti& coerciti a magistratibus, subaudi,sunt. Vixque seruari laetitia intra impotenteis eius animos potuit. In senatu primum, d. Porro, nunc uides quantum aberrarim qui aute nos sententiam istam instaurare sunt conati: dum trahereturquc uerbum alliuint, & pro sed cunctantibus scribunt per- cunetantibus, quod id, uomum postea impiatur, quum, inquit, quae adta sint percunctarentur: dumq ue particulam quum dc uc bum fuerunt insulciunt, & pro dissertarique reponunt dispensariq; Caeterum nostrae diuinationes magno nobis labore constiterunt, non remittentibus animii donec germana, ut speramus, lectionem