장음표시 사용
201쪽
De amore inter. Deum,&c. Sermo XJ II. ips
sequitur,& humiliata es usque ad insitos in soleribus tuis. Hi prosecto non habent in se unde diuino amore sint digni: nec stusti a Christus operam sirum erga eos distini ut expendere,ucut & medicus in desperato aegio uborare non curat. Gravis r ὐ- secib infit initas, de cuius salute medicus coelestis desperat,qui venit quae ere, σμu in facererieru,Luc. I9. Talis siquidem motus ad peccandum tentatio minime roteii dici: cum in tentatione re-ugnantia proprie sit, non delectatio mentis. Porro ic peccandi modus non tantum peccatum sed ro:
na quoque peccati e e quo per Prophetam D
minus ait: a sit eos hostia m uesideria orsisAM ι in .si uentionibusfuit: in quibus verbis triplex huius peccati scena iubinsertur. Prima eii in recc tis e enatio ecunda peccatorum ad inuentio , t cr-tia reccatorum punitio eu damnatio. Prima scaena est in peccatis eii natio. Ait eni nummis ι secu-dum de idola cor tu eo .. . quali dicat. Non nascitaui
eos,ut filios: sed ut seruos repi obos : dimiti eos libe-iὶ sequi concupiscentias sudis. Et de talibus Propheta ait: In stitit, cI ιum ιον. vis in risu flagrilabuntur. Proinde tali animae rei Letech. t 6. Dominus ait: eri r ebello nisui a te: crme irasi ir a liui. sed caue mi elix peccator. Nam ira Dei niaxime contra Peccatores lauit, qu ndo
eos peccate sinit,dc non punit: flagellare autem delinquentes manifestum signum est misericordiae eius. unde l. Machab. c. cap. scriptum est: Mootempore non sinere peceato b. exsententia agere, Ied
tim et uistiG -hibere benefer est indicii . Et post de tertobis subinfertur. In alii nationi bara Deus
parienter expectat: dit eas cum iudicν diei adueueris, in plinitia ne peccarorum puni. t. Secunda sinna est peccatorum ad inuentio ex propria ,scilicet iniquitate, non ex daei nonum malignitate. Et hoc ex praecepto sequi solet. Vnde additur a Propheta: Itantiu a uentisnibus suis. Hoc est in peccatis nouis, quae adinvenient , proficient euntes de peccato in peccatum absque diaboli te nomento. Proinde san in Sincletice ait: Non omnes tentationes ex suggestione daemonum iunt : sed quxmadmodum nauis nimis onerata, absque vento subinergitur, sic mens impia ex pondere peccatorum suorum ruit in scelera multa,iuxta illud Isa. 17. cap. Cormare feriura, quod et, te scire mu pMeit: ct redundant f sem eius in conculc-omm . se lutum. Tertia poena est peccatorum punitio, seu damnatio, quae denotat ut cum inquit, o M. Ire enim motum dicit, de terminum quaerit. Finis autem motus , de viae omnium reccatorum, est infernus. Recte igitur dicitur: bmu, scilicet in inseri .um: de hoc in adinventiona Vris,
quasi in quibusdam vehiculis , quibus ad inretos
portabuntur, iuxta illud oseae i a .cap uxta via eius, ct iuxta adinveniones risa reduet oscilicet Dominus Deus iustus.
Deseeundosigno, se diu rsis indiciis, qui per
reprehensiones cognoscitur : virum Deus
CAr. II. Mundum hominum genus, quod Deus amat, estr- Deorum , qui patienter sustinent reprehensiones. Et de hoc per Ioan . Dominus ait: Arriis, scilicetcMi amo Qui enim morti impendent, non totaliter iuccumbunt: sed aliquatit et renituntur , adhuc aliquid habent, quo merentur amari a Deo, sicut praedicitam est. Et si sunt, quos arguit Dominus, quod quidem efficit triplici modo, id est triplici reprehen-Done. Primo per internam inspirationem , secundo et supernam correptionem, tertio per publicam S. A. in Dd. ι Se is, THMIV. praedicationem. Primo enim arguit Deus per in te
nam in pirationem , scilicet in corde peccatoris sactam, dicens animae illud Prophetae, Filia Bublinis misera . M Oseae i. ait Dominus de anima reccatrice: Eoo iactabo eam , scilicet itispirando in eam aliquam dulcedinem spiritualem: cnducam ea As ritudo: in . scilicet conscientiae interioris: O loquar ad cor eius, scilicet arguendo,increpando, suadendo, confundendo ,& exprobrando, comminando . Giciendo,promittendo, dicens illud lia. 23. cap. me tibi ινιε- m, circia eniar auem m/retrix Asinioni tradiata. Porio instinctu interiori spiritus sui mentem arguit Deus: ut ei turpitudinem suam ostendat ad suae superbiae liumiliationem:proinde loan. is. DO- minus ait: Cum ille jiritus veritarii, scilicet
inspiratua in mentem dum is p ccaro ,
d. iustitia, ct δε iudicio. IJe peccato quidem arguit sceleti in commisi brum adducendo pudorem. iustitia arguit de desertione eius immittendo dolorem. De iudicio arguit suturi iudicij sugserendo
timorem. Secundo vero arguit Deus Per uaternalem cognationem : iuxta tegulam , Domino datam, Matthaei is ubi scriptum est: ορα cairem, in te sta ter tuui, vade σ cini p. illum inire te . ct Us solum, dcc.Ad hoc hortatur Salomon,Piouecb. s. Argo μ
m arit utens.qui arguit sapientem. ieitio arguit rei publicam praedicationem, mittendo ad ciuitates ac terras praedicatores, quod vetes est: ignu magnae misericordiae Dei, sicut Iob 37.mystice insinuat dicens: V. ι, id est praedicatores, qui pluunt veritatis doctrinam, multi nensem ad esti inosam docti inam suam , quae illustrant cunctarer circuitum, quocunque eas voluntas gubernantis
hixerit ad omne, quod praecipit illis super faciem
Orbis terrarum siue in una tii bu, siue in terra sua, siue in quocunque loco misericordiae suae eas iusserit in ueniri. Vnde veritatis praedicatoribus quasi ab eo missis nubibus, Matth. Io. Dominus est. Non enim volestii, pui minc. edo,hi ρ Di est l. rui tiθμittir in vobis: dc Exod dicit Dominus ad Moysen , id est ad veritatis Doctorem: Ego ero in ore tum cI Accote uidior'. aris. Porro tales audiendi sunt ae praeceptaeolum implenda.Nam sicut Glesolatii: Omnis qui recta praedicat, si audiatur, uam iri irata creatoris super Pi uaticantem populum placat. Et iterum Pr Pheta inquit : Si Iopulus mor aucii set me . Israel se in viis mesa a butasset , pro nihilo so sitan mimitor eorum ει miliassem Audiit et me inquam , scilicet credendo,N Obediendo , hoc est opere adimplendo, sicut Rom. i. Apostolus ait: Nou auci t. es legis ivlus i. scilicet apud Deum: sed factores iustilicabuntur: sequitur: Israel si ire His m is ambula et , id est in praeceptis meis, quae sunt viae meae, quas seci, nee quas venitur ad me. Si inquam ita secissent ρ onibiloso sitan inimico eo in ta iliassem, id est inuisibiles daemones, visibiles homines, vitia & peccata in tantum,quod citent pro nihilo. od autem ait,si lituuironia est quasi dicat: vetia sectilem hoc. Praedicatori ergo Dominus per Prophetam praecepit , dicens: Increpa feras arundisiis, id est elatos, vacuos, & superbos congreratio taurorum is et accis populorum , scilicet increpentur a te. Et hi sunt lis elui, &Iuxi tiosi. Et praedica insuper: ει excludiant eos, qui probati sum argenta: ct hi iunt vitarath, α cxteri cupidi,&auari: ut mystice innuatur,quod ista vitia arguenda,& redarguenda sunt, in quibus cxtera mundi virtia comprehenduntur. Et 1. Tin . . Apostolus dicit praedicatori : Aigue, increpa , obsecra in omni patientia. d. irina. Ttia quoque genera hominum p
dictis opposita odit, seu non diligit Deus. Primum est eorum,qui obviant & impugnant diuinas inspirationes secundum, qui impatienter set ut reprehen
202쪽
196 Dominica tertia post Pentecollen.
siones: tes iam. alii deterioramur per praedicationes. Primuin est corum qui utam seu impugnant diuina inspirationes unde Donninus merito dedigm-tur. & indignanter talibus pet Oleam cap. . commi-rratur. diceres: Non visita a, icilicet per inspirationem superefoto Ne tirati,cum fuerint foret a Aper θηη- fas vectrasinum Muci rauerint. Se Eundum eis eoium, qui impatienter seium reprehensiones. Proinde Pi uerbio L . Salomon admonet , dicens: Nesi arguere diri rem oderis te, idest si ederit te. Non hoc propter te: sed propter se,scilicet ne deterio: fiat te odaen-do,cum f. a terna eorieptio pro emendatione .non prosi atris deterioratione instituta si . Teit vini est eorum, qui deteriorant ut proptet piaedicationes. Et de
hoe Hierem . . Doivilius diei: Audite vocem meam, est ero vobis Irum, risi eri u mihi pop-- , ambulate in omni via.qxam mam ut diobti , ut rene sit vobM: nona dierunt, nec luci auri i aur. N Mam : stu. --runt in voluptatibi . ct in prauitate cor fui mau ; Nicquitur. Et nosi ad eos e riseruos meos Prophetas. per diem consurgens Alxcuto ct mi ira i , Non aua Derunt me, e iuclinaveru t orem suam: sed induraturunt ce Micemsuam , θριμι opera isext. Contra tales. Mait. io. Dominus p. aedicat. libus sui, ait: Quicumrue non rece erit vos, neque audiuerit sermιnes vestros: euxterseras de domo, vel de ciuisare, xcutite pul rem is pedi-bm vel 1νῶ in te Ilimoniam centra eos. Amen dico vobis, tolerabilim eris terra Sodomorum, O Gomo rao
dis iussit, , quin isti ei uitari. Proinde Liae io. Dominus ait: ses et oi avidis m/ audit: ct qui vosternit, me Porro qui Deum spernit, in amore aut in grotia musesse non potest.
De tertioAno , variis indiciis , quibus perfose a cognosipotes, iues diligit,
oi odit Deus. CAr. II Tξrtium genus hominum . quod diligit Deus. steolum . qui scilicet eum patientia poliatit tribu lationes. Quia enim quidam nimis sunt gr. u. . de propriae salutis immemores. ilaopterea Don,inus addit castigationem: ideo inquit east 'o; id est calli sco, vel castum facio. seeundum etymologi quod maxime fit per diuina flagella, quae maxin citia sint, secundum quod io mundo regnant is a principalia mala. scilicet superbia, luxuria. & aua i ita: superbia in mente . luxuria in earne, aualitia vcrse in dii titiis huius mundi, iuxta vel biim lo . . Ioan. t. Om quod est mundo, &e. Primo pro humilianda superbia dantur bella. seeundo pio stagellanda luxuria dant tir pestes, leniδ pro castiganda ana' ritia dantur patriarii in exterminia, & stetilitates, quae sunt tria indicia diuini amotis, lieet sua suau-bus videantur duri: propterea inquiet. Primo pro peceatis siperbiae dant ut bella, permittuntur de diuisiones: unde Isa. i. in sine. Domnusi erit, culpere e it, ct noluerint in vire rim ambulare, O non audis uni log m eiu dit super eum in
eum in circuitu, ct non es nouit, scilicet prius, Os- ndit eum, O mn in re exii t & Matth. i a. Omne re- contra se alia rim des alitur. omnis rivisa , et i domus Alias emira se nou stabit. Secundo promoto luxuriae, Ad maxime contra naturam, immittuntur , Deo pestes. Vnde Deuteron , 28. Si non audise volueris diorem Domini, dec. adiunget tibi 'irem, ae miserans. au te Dominus ' sequitur , ct percutiet te Dominus erassare, sese figore, ardare, O or aera eorrupto, at iis rusi , , ct persequetur te dome per L Pestis enim propterea a Deo mit
titur: ut ex subita admiratioue mortis homo plin
paveat mo tem, & fugiat illud peccatum, propiet quod tale flagellum datur. Tertio propter Pecc
tum auaritiae dant ut exterminia patriarum , ae stetit rates. Et de hoc intelligi potest, quod Dominus I
isa. D. ait: Propter iniquitatem auaritia eius iratus .
o. oeperetis etim, selli et Praedictis flagellis : ua. ID. 13. s. ite tum se tiptum est: Vae qui radaris, nonne esti Wρ Haberis. Haec igitur sunt uia indicia diuinae dilectionis. Amorosa quippe malet filium proprium castigat. non alienum : Ee Apostolus Hebr. mbriti Mi a. cap. est, Quem enim diligis Dominus e. igat: orat aurem omnim Dum quem uia it: sequitur , enim Ariar, quem non corripis pater' uia si ext QU. se plinam .su, de e. & August. ibidem in glossa ait: Qui exceptiis est i numero stagellorum, exceptus est, numeros torum e proinde i rouexb. I. cap. admo s. net S piens dicens: Disci nam Domini fili mi, ne abiicia , nee deficia, cum ab isto corriper u et quem enim diligis Deum, eo vis si pater in filio comptio sibi. iei licet ii pati ei iter, de ae Gnimiter pol et ad- Metilia cri Tria quoque opponia antedictis mani sic e .lendun: , quos in talibus odit Deus, videlicet eos qui deteriores sunt, & amplius indutamur. Plinis 3 ex bellis, secundo ex pesti mus , tertio xx extetminiis , & sterilitatibus. Primo considerent qui ex bellis deteriores , 5e indurati effecti sunt, quod Salomon Prouerb. is. annunciat eis di- cons : Iaro qui corripientem se, scilicet Deum , qui conlpit superbiam per bella disra ceruice comemtur,
re emi mi ei superueniet inieri Mi. Et hoc idem Eccle- EMIU. ιν. sast. 9 a testatur,die us i stulo correptionem, scilicet bellorum: minuetur testa, idest diu non vitie Ratio autem huius ponitur Proueib. i . ubi dici tui: p .. in tu proficit correptio apud prudentem, idest humilem, D'm centum plaga, scilicet bellorum apud stultiim. id est superbui . secundo insuper Ponderent, quidete iores, & ilutiores sunt ex peste, quod Pioue ib. is. Salomon aic: Non amat pessa vi id est luxuria sex,& Sodomista: eum scilicet Deum , se scilicet tempore pellis, hec adsiti mei, cilicet coi scilis es V, aisur, videlicet pro poenitentia assumenda. Tettio quoque adnectant, qui detectoramur talia durantiit ox exterminiis, de iste illitatibus, quod in eis velis eatur, quo Ecclesa. i. dicit ut: Peruersia GH f. i. ciis corrigantur. Peruet si sunt cupidi, de auari, qui se operuet tunt Hectum accolestibus ad terrena, qui per hi ridicia flagelli dissielle colliguntur; ut merito de ciuitate, uti terra,vel patria, vel anima vetificetur, quod Hierem . si . in persona praediciorum flagellin Ilioris i. ium Dei dictum eli: Curauimus Tablonem, O ne i sanata, idest suimus ei causa sanationis, & conuel sionis, de non est emendata: sed timeo, 3c valde pertimes o , velificari in multis de vobis, quod Ioan. Apocal .f. dicit: a ct ecce hac duo va -- ροι- niunt pestiae: quod verbum quomodo tutelligi de- beat ictum est ei rea finem.
De tripli ei paru amoris animarum Hligentium Deum. SEcundus principalis amor, est animae ad Deum.
Ad hoe Ioan inquit i mulare ergo ct in pinni temiam. Quod verbum potest esse etiam t emam et i Me praesenti articulo. In quibus verbis tit plex amotis ιω- - status per ordinem denotatur. Primia est in intentium, secundus rio licientium, tertius rei sectorii .
203쪽
De amore inter Deum,&c. Sermo XIII is
De amore incipientium, cst de triplici aemulati
PScimus amoti xMriis est incipientium, & de hoc
Dominus animae exhortatori init: mulare. In bonumi in malum i umitur aemulari. Vnde aemulari, est sequi per inuidiam,vel amorem. In malum s
tune componitul ab aemolior a moliti unde vellus,
infatur,amat naidet, at imatur. .simulati igitur sumitur hic pro desiderant et, de
amotos e sequi. Tria desideria , seu ovillationes per ordinem distinguamus. Primum est mortuum , secundum est si igiduin,tettium est tepidum. Primum desiderium est mortuum , quod quidem est in his, qui absque bono opereammo cum impia vita,d modo sciant quid agendum sit, iuxta iudicium hominum, qui foris vident, hoc est: quia alia hoc credunt, secamdum sententias eorum sperant salutem adipisci. Sicut contingebat Pharis is, qui eum audirent Dominum praedicantem , de cupissi nem detestantem : vetestatur Luc. 16. cap. Au FANO M.tem omnia hae Pbaris ι- re t auari. σ disia bant illum. Et ait illis: Vos et Zu ,--stificatu τρι oratri tamini : Domi rus aratem nauis corda ve, irae: σωa quia homini ι altum est, Homininis es apud Deum. Secundum est frigui uni e hoe est in eis, qui adipisci vellent salutem , de in virtutibus exerceri : ita absque laboreae expensis, id est saluo thauet eae Iapersona.
De quibus patet exemplum Matth. iv. Sc Luc. I 8.de iuuene, cui Dominus ait: Si vis perfectio es, viai ct venae omnia. dcc. Cum autem audisset a Domino verba haec, abiit : Tristis erat enim habens multas posiessiones. Quod verbum copiosus exponitur in Quadragesimali in Evangelio aeremo , sermone a attic.8.Tertium autem deiiderium dici potest, de estilloium qui virtuose vivere concupiscunt ac labores subire: sed ex tepiditate de die in diem procrastinant inchoare bonum. De talibus patet exemplum. Matth. 8. 3c Lucae '. ubi scriptum est, quia quidam Hse pulus Christi dicit ad eum: Domine permitte me ireri η, Jepe e patrem meum. Cita Dominio re p--ἀt: Sequere me, di dimitte mortuosIepe ire mortuos suos. secundum mysticum intellectum, quas dicere velit: longe factus a desiderio mortuo,de a desidetio frigido de aliquid caloris in tepiditate iam habes, Pr gredete in melius, noli abire retrorsum ad deluderium mortuum, a quo iam elongatus es Ad hoc etiam Chrysoli super Matth .exponens praedi etiam verbum, sic inquit : me Dominus ait, non iubens contem ne te honorem, qui est ad parentes . sed monstrans, quoniam nihil coelestibus negociis nobis neces larium magis esse oportet de quoniam toto studio his iungi debemusae neque parum tardare, etiani si valde ineuitabilia incitantia saetint , quae attrahunt. Quid enim magis necessati uiri , quam sepelire patiem 3 quid etiam sacilius 3 Neque enim multum tempus consumendum erat: sed diabolus instat a tentius volens aliquem aditum inuenire, S: si modicam seruat negligentiam,mas nam cooperatur pustu Iinimitatem: proinde Ecclesiast. s. admonet dicens: tardet conuerti H Dominum : ct ne diseri de die in diem. Nihil enim aliud inde docemur, nisi quod minimum temporis si ustia deiicere decet, de dissimulare cogcntra, quanto praeserre spiritualia cunctis etiam admodum neccilatiis. Est niuilominus aduet tendum , quod duae sunt tepiditates ex opposito la-L antes Prima est. quae descendit a calore in sigus. S. D rb. de S i , , T M. I VEt haec Apoesi s. mirabiliter vituperat ut , Christo, I. cum est: or ealtatis esse istigia id est calidus per seruentem amorem: aut stigidus per humilian-
. tem amorem: Ied quia tepidui e id est absque am re,atque rit nost nci .ran te eminere ex ore meo, scilicet tanquam cibum abominabilem, δcinuisum. Secunda tepiditas ascendit 1 frigido ad calorem, de haec amoris caliditas in peccatoribus initium sumit, de laudabilis est. Et de hac loquimur in praesenti, atque de ista dicit Dominus. hiare, id est in sancto desiderio cresce.
C A r. II. SMundus amoris status est proficientium, et e De main, de illo Dominus ait G. . Mira quippe est natura operum virtuosorum, eo quod vel charitatis, ' '' 1n anima generant,vel iam generatam magnificant, dedi utant:quemadmodum de corporaliter laborare, vel calorem in homine si igido excitat, aut iam calidum hominem plus inflammat. Memo ergo Dominus ad bene operandum iustum hortatur dicens: Etaee.id est labora , tabo miles omni, ut dicitur a. Tim. 2.Ptoinde Cantic. 1 .cum describeret Salomon hominem iustum inquit, Manus rius Plena hyacinthis. In quibus verbis ponuntur tria, per qu*proficit de bono in melius anima iusti, velut line S it e tres gradus animae proficientis. Primus est amor operans,secundus amor diligens, tertius amore leuans. Primus est amor operans de de hoc dicit: Manus il- ει o litis tornatiles, id est aptae ad tornandum merito no- - minantur,eo quod per considerationem defectuum in bonis operibus commisserum humiliando se de- bicit de conterrinit. lnus enim dicitur , torqueo, ques: quod institutum est, cum quo vasta pomantur:
de inde hie de Eaec tornatilis, de hoc tornatile , id est quod est habile ad tornandum, quod quidem contingit operibus iusti in virtutibus proficientis Undς in torno plura considerantur. Primo baculus sursum leuans est intentio recta in omnibus operibus suis, scilicet ad Deum se ei agens, iuxta Propheticum dictum, Pontia Dori min conspe meo Iem' Secundopes deorsum deprimens, est sortis conatus in bonis operibus se exercens,Eccletiast. 9.Luodcunqueto. est marius t innariter operare. Tertio corda lursum, od deorsum trahens, est Dei gracia, omnia bona in nobis operans, de perficiens in declinando malum, de faetendo bonum. Ad Philippen. a. Operatur in no bis velle, perficeresis bona vestimate. Et Isa. nia opera noti a operatus ei nobis. QDrto acuto seuo aliquo supeissuum remouens,dc euacuans vasa: quia iustus subtili examinatione bona sua persciuruns opera,s enaper in eis desecisse se conlpicit, iuxta documentum Apostolis a Christo datum, Luc. i . v bi - 37 ait: Cum hae ominiafeceritis, aetate frui in taes seu Urex.
Exemplum Beati Francisci, qui cum iam ad culmen persectionis venisset: sociis suis diςebat. Incipiam iam aliquid boni agere: iuxta illud Ecclesiast. I 8.
cap. Cum consummauerit homo icilicet iustus: m inimpleti ct eum quietierit, scilicet in summa persectione contemplationis: tmrc operatis Q, id est non in totum derelinquet activam vitam. Quintis velociter operatur: quia seruenter absque negligentia, dct - . pote debemus exerceri in bonis operibus. Ecelestast 3I. In omnibus operibus u is ino velox oe omnis issimn-t i, scilicet spirituali sprouoco litigauplex ferrum, in quo voluitur lignum,est troad voluntas, quibus iustus metitorse operatur. Ecclesast i s Detii ab initis Et risis eo milituit hominem , cst dimisit . um in rari: a confiij sui.
Duo ligna,in quibus infixa sunt serra, sunt duo cum R ι quibus
204쪽
98 Dominica duodecima post Pentecosten.
quibus iussus petii tui bona scilicet corpus, anii Meui. A cap.dictum est in fine omnium praedicto-ium: teipsum, id est empus tuum , Manimam tuam tollicitia. Secundum auton, per quod . proficit anima iusti, est amor diligens. Proinde Sal mon iubdit: Aure aei licet uini manus opera iusti: Aurum siquidem non putrescit , de pretium est vendibilium rerum. Et perleverans charitas, pietium est omnium,quae operatu iustus, Matth. Io. aiuem perseueraurrit Wque in em , scilicet in aui eis operibus charitatis hic Diuiis reis. Tettium vero, per quod
proficit anima viri iusti .est amor eleuans. Et de hoc Llomon dicit: Pthram iis hi scilicet sunt opera viri iusti. Hyacinthus est quidam stos. quidam etiam lapis pletiosus nominat ut hyacinthus : qiua habet
purpureum ac aereum,ac cceruleum colorem admodum illius storis.Ξt signat coelestia bona, quae scilicet promittuntur pioficientibus in operibus factis, re- eetii ccxlellium praemiorum tunde mystice 2. Para.dDominus Ecclesiae loquens de viro pio ficienti, &iusto inquiti. Hi te mihi l cilicet ad c cuium virum eru-d tum, qui nouerit operam tu auro , ct hyacintho , id est qui operatur in charitate pro coelesti regno.
De amore perfecto, o quomodo per paenitentiam
ad Deum dis resis vadibus inuenitur. C A p. I II.
TEttius est status persectorum: & de hoc Dominus ait, aenitemiam , scilicet e. Omne quidem insolitum bonum, ptimum poenale est, antequam in consuetudinem perducatur. Idcirco cum pixi alitate,& poena seruati solet. Et haec est profecto poenitim-eia vera: quod scientia salutis dictauerit cuin dim- eultate&poena,voluntate Nope te obser te. Vnde secundum etymologiam poenitentia dicit ut quasi poenae tensio, eo quod amorosi voluntas teneat poenam. Quemadmodum patet in duobus principalibus lignis, quae constituunt crucem. Nam lignum sursum erectum tenet x portat lignum transuersum: sic & amor portat in patientia, de poenitentia P . nam At econtra in cruce simonis Cyrenaei. In huius mysterio Leuit i .in sacrificio antiri alium septem obstruabantur. Primo animal ab aliis seglegatum lis batur,ssecundo niactabatur, tertio sanguis eius effundebatur', quarto excoriabatur, quinto diuidebatur, sexto lauabatur,septimo super altare positum cremabat ut. Primo inquam ab aliis segregatum ligabatur, sic cor a peccandi proposito segregatum a conicientia ligati debet exemplo Prophetae, qui de se ait: Drmo, alia custodis. iudieiis itistitia tua. Et Ezech.
. tali animae 'nitenti Dominus ait: Ecce circindedi te vinciara , non te connertes a latere ruo in titurae uiscilicet per peccatiam. Secundo autem mactabatur: sic de poenitens tunc mactatur, quando non propriam, sed Dei in opere suo quaerit ficere volun ratem , atque fideliter orat cum Propheta, Domino dicens: me facere volumuem tuam,ta illud Mattas. Fias voluntas tua sicut iis . scilicet meae mentis: se imis scilicet meae carnis , quae aduersus spiruti tum concupiscit. Tettio sanguis animalis ei sundebatur : sic sanguis carnalis delectationis omnino
ab anima sundi debet: quia ut dicit ut ad Galat. s. Caro contu scit aduersius spiritu , ct si ritus ad .erfusca em: haec enim sibi inuicem aduertantur. matto excoriabatur, quod fit pet pomparum , & vanitatum abiectionem , ct honesti habitus assumptionem, iuxta illud Ecclesiast. Iuvestitu ne sorieris v quis . Sed aduertendum est , quod quanto pellis animalis subtilior est,tanto dissicilius excoliatur caput, quam caetera membra : sic & delicatiores, atque maiores dissicilius deponunt curiositates ac vanitates, quam perlona simpliciores. Insuper sicut anguilla, quae habet lubricam pellem, vix teneri potest ad exc itandum : sic lubrici iuuenes, & mulieres cum magna difficultate pet Praedicatorem, vel Conseil rem lasciuis vestibus prauari possunt. Sed de Deum timente,Iob 1.dicit: Pellem pro pelle , id est vestem' curiosam Sc vanam , pro veste honesta, atque Christiana: vel vestem vitiorum, T Onwia qua habet homo. id est omnia temporalia, quae habet ii istus, dabit pro maseia , scilicet in aeternum saluanda. Ei se ut in excoriatione animalis vivi est dolor: sic qui mundo vivit,nec mortuus est peccato,absque magno dolo-ie lasciuis indumentis priuari non potest hoe in stusta diuidebatur. Tunc si qui dein membra , se inuicem diuiduntur, quando nullum mortalis corporis membriam, nec oculus cordi, nec oculo manus, dose de caeteris in peceati ossicio subministrat. Proinde Matth. s. minus ait: Soculus tuus dexter sodali ει te me eum, proiice abster expedit enim tibi, ut pereat mirum membro tuorum, quam totum corret Mirari eo ingehemam ignis. Et si dextera manus tua
scandatim ie , absit et de eam, ct proiice abs te, expiari&c. Sexto lauabatur. Nam etsi cum omnibus supradictis vitam duxerimus innocentem , nihilominus saltem peccata venialia icommittemus. Nam teste Ioan . prima ep. c. a. Si Axerimus. quia peccarum moti lemus, scilicet veniale , sine quo numana vitariansire non potest : si nos seducimus, cor verita in
nouo sed verus poenitens obseruat propheti- cum illud, Lavabo per singulas noctes, de c. Septimo, si per altare positum cremabatur. Cor hominis est altare,quasi altares,de quo praeceptum est, Leuit.6. Ignis,scilicet diuini amoris , in altati semper arde- p bit. In igne igitur huius altatis fit hoc sacrificium sanctum. Et ad hoc hortatur Propheta, dicens: S. cristeas acri iura iustitia. Qui ergo in hoc sacrificio iugitet perseuerat, cito ad hoc culmen persectionis ascendet: ut non iam cum dissicultateac poena opus bonum perficiat; sed ignis divini amoris in altaricordis succensus 'nitentem non solum , cum delectatione interna opus bonum perficere Giet, ve-mmetiam quicquid carnale in eo prius fuerat, diuini amoris incendio consummeta Aατ iev xvs T RTIvs.
De triplici amore, quo copulatur anima cum Deo
Ttatius amor est inter Deum, dc animam. Et de τὸ , -- hoc Ioan . subdit : Ecee so ad οἱ Hom, dcc. In
quibus sacratis verbis triplex amor insinuatur, quo antina copulatur cum Deo. Primus dicit ut amor stimulatus ecundus amor multiplicatus, tertius amot
mantum Dein simulat animam: ut sempercrescat in suo amore.
C A P. I. PRimus aute est amor stimulatus. Tt de hoc Ioan. 'in o a in inquit: Ecce . ad Hiram, Orias ost iumeni ruimentis voluntas est,seu consensus eius, 'uod de hono de malo a libertate arbitru perat sentium , dc disia Gl..is. sensum aperiri claudi potest. Ex quo patet, quod liberum albi trium potiarius est ad aperiendam hanc ianuam voluntatis: quemadmodum Ecclesiast. is . scriptum est: Deus iar inhio constituit hominem , di ι exm iu manu conss 3 sui. Porro cum
unumquodque diligibile sit, iecundum quod bo- D p. . si
num est: bonitas autem Dei cum stantinita infinitia . -
ditisi debet.Infinite autem diligere eum impossibile boum Aest
205쪽
De amore inter Deum,&c. Sermo XIII. 19
s t. ast euilibet creatiumcum nullius virtutis finitae potest eje infinitiis a bis: tropterea ad hoe non obligamur. Insuper in praerenti vita non plenE , atque
complet E ,& perseM impleri potest praeceptum de
diuina dilectione . sicut implebit ut in beatitudinis regno. Tamen semper quilibet proficere potest in amore Dei , licet sit anima sancta,& per M. Vn- Philipp. s. eao. Apostolus de se ait: ores iam acceperam, scilicet Perse m amorem, sicut be tum M i , aut sv d ' fictissim possim amplius proficere in amote :'Par ararie qκomodo
diis. Et post modicum subdit: ergo Vr- sumui, sintiamus. Ex quibus verbis aperte colligitur, quia de si non sit nobis possibilis in pties enti vita persectio comprehensorum , aemulari tamen debemus , ut in similitudinem persectionis illius, quantum possibile est . nosmetipsos trahamus. Et in hoc periectio huius vitae consistit troinde Dominus stans ad ostium voluntatis pulsit, scilicet stimulando: ut in illius amote crescalmis , & nunquam in amando terminum statuamus. Homo enim ex inse-μ. -υι-- etione naturae ad corruptionem,& impersectionem
tonus est. nisi a Domino stimuletur, & ad spiritua-ia attrahaturi proinde Ioan. s. a Domino dicium est: Nemo potes veni e adnis, nisi Aure qui misit me. tra xerit Hum, scilicet solicitando, de stimulando ad me-Dua δὲ iis, Duodecim enim st illis excitat, de sollicitat si misti, ora nos Deus ad suum amorem. Primus stimulus est Di-
ci MD. M. lectio Dei, dum anima considerat, quis eam amat:
ιλ. qui summus bonus, quantum eam amat: quia ad mortem Filis sui,quare eam amat: quia non Opter . sic se, propter illam. secundus eli passio Christi. m. Stimulat enim ad consderandum, quantus est, qui patitur: quanta sunt, quae patitur: qua de causa patitur. Tertius est largitas donorum: dedit enim do---tim naspiritualia, corporalia,de temporalia. Quartus est ' inquinatio animarum, considerando peccatorum multitudinem , magnitudinem, ingratitudinem, NPrulchritu- turpitulinem. Mintus pulchritudo virtutumα- iram m. siderando quantum per eas anima decoratur, nobili- c. P. sima latur,& dei Armatur. sextus est persectio San vis ut iam rum , considerando puritatem virginum, fortitudinem martyrum, atque prudentiam, & lumen Docto- acri ilia septimus cst abominatio peccatorum, scilicet ιυρει via a considerando inquinamenta luxuriatum,& super-x. biarum, d auaritiarum. Octiuus est multiplicatio ratio t- - tentamentorum,considerando tentationes multipli-- m. mundi,carnis, &daemonis, quae alliciunt, sed uerint,& decipiunt.Nonus est assii gentea Paenae,con- , .. siderando poenas, quas homo patitur in hoc mundo, io. Coim ,. purgatorio, dc in inferno. Decimus est conditio mora τι- humanae vitae, considerando breuitatem,labili clitem, incertitudinem. Vndecimus est natura diuinae gra- considerando quantum est desideranda, quan- ς' tum aestimanda quantum custodienda. Duodecimus aramium est praemium aeternae gloriae, confiderando iucundi-raton, societatem, de aeternitateni. vel possitne hie
adaptati duodecim amotis stimuli, de quibus dictum est in Quadragesimali de Euangelio aeterno, sermone s 6. in fine secundae partis principalis, Domini Passionis: nam de illi etiam incitant animam ad di
fidelius anima voci raristi, tante eopissius ei confert gratiam, es amorem.
C A P. II. -- νδ i CEcundus est amor multiplicatus, de de hoe D
Cluisti, est vel bum Dei praedicatum, vel inspiratum. Verbum autem Christi, quo excitatra stimulat ho- nη chri
minum mentes pet inspirationes internas, aut per voces, dc res externas, auribus humani cordis inso- Π nat. Non minus insuper rebus asperis, aut prosperis, quam vocibus internis, aut externis loquitur Christus. Vnde de per totam scripturam sacram non minus res, quam voces mysticum signatum habent. Oportet ergo quemlibet ad hanc allocutionem non se per contemptum exhibete surdum : sed solerter, de obedienter audite auribus eoidis , de ostium voluntatis Christo pandere sollicitanti, de stimulatiti. Ipsa enim ianua, seu ostium est , quod principaliter ad amandum se Dominus postulat apeliri. Sicut enim diabolus non potest conuingere clausam v luntatem , se Christus per iustitiam suam non vult per confiactam ianuam introire voluntatis. Vnde &loan. io. legitur, Christum intraste ianuis clausis: Ima. - .. e familiaribus discipulis suis fecit, non alienis. CG enim homo voluntari E, de persecte se subiecerit Cliti sto, ex tunc frequenter ex priuilegio singulari eum donorum, de charismatum suorum diuitiis, quas sui nec aestimare sciunt, nedum demerare queant, quasi clausa voluntatis ianua ad eum misericorditer intrat. Ex communi autem lege qui Christo pulsanti de stimulanti aditum praebuerit, cum cumulo amplioris gratiae ad eum inti abit: propterea inquit: Intiabo ad eum. Talis quidem introitus est per influxus, do illapsus, de robur gratiae amplioris, iuxanimae a Domino donatur ad magis rei ficieniim Domini voluntatem in declinando malum, defietendo bonum, de ad inquirendum, de acquirendum mentis, de conscientiae pacem,quasi omnes supradictae Domini voces illud propheticum minueingerant': Deciora a mau, fac bonim: inqui e pacem, perse ruere eam, scilicet usque ad pacem, quae exuretae omnem sensum.
De Vandia, cse coena a Domino as anima
postularis, sibi ab eo repromi s.
C , p. II. Tlatius autem dictus est amor remuneratus. Et de hoc Dominus concludit: ει caena o ιμm illo, ipse nucum. Cerna quidem nouis limum diei plandium est, de in mane prandium piaesupponit. Parumque est Christo in mane ad prandium intrare, si non coena subsequatur. Vult utique Christus eum, qui diligere coeperat in sitem diligere eum, scut inlinem dilexit suos:ve dicitur Ioan .is. vide qui diligit eum, parem dilectionem, id est reri euelantem in finem rependat ei. Huius igitur dilectionis suauitas in iuuentute incepta prandium est, quod damus Christo:sed usque in finem vitae seruat accisa merito nuncupatur, ad quam Pauci peruenire probantur.
nabo, inquit, cum illo, scilicet perseuerante acceptandoae mihi amariue incorporando ipsum,de Omnia bona eius tanquam cibos mihi amabiles, de so ues Dat quoque electis suis prandium Dominus ante comam,cum eos in praesenti iam reficit spirituali. bus bonis, sicut z.Cor. i. de se, te imitatoribus suis testatur Apostolus, dicens: Gl. ia nostra hac .st, scilicet in praesenti vita initiata, conficientiaen Iba. Coenam quoque dabit electis sius Dominus in sui tuo. unde ait, de ipse mecum , scilicet coen bit. De qua coena, Luc. t . ipse ait: Homo quida focis cornum magnam, ct vocavis mulios. Primo magna valde est haec coena ex magno sectore: quia, Dominio . O laudabilis magnitudinis eius sens Dii , sicut Piopheta inquit : Magnus Dο--s, ct magna virtus eius, or sapientia eius non est mmerus. Et iterum et Quis Dem magitur , sicut Deus noster, qui in aueis habitat. Secundo magna ex magna
206쪽
roo Dominica duodecima post Pentecost.
mernorum appositione , de inessibilium bonorum
acquisitione : ve nullus eorum apprehendetit pon dus, numerum,& menturam , quamuis iuxta pondus. numerum δε mensuram , aeternis potitoribus contributa. Vnde oeulin via. t. Dem' te, 'ra fra araim expectori in te. Et iterumi. coiinth. I. Octilis nou virit , nec inum, δα. Tettio magna ex magnitudine domu saarue. 3. O O aes, nam est uomus Dei, &c. Quarto magna ex in gnitudine conuiuarum, Luc.r3. cum meritis ham. Isaac, o Iacob, ct omnes Prephetas in regno Deri. Et Luc. ii. Vos et Zij, qui mi, iis mecum in tentati nibus meis, M. v ue, in regno meo. Quinto, magna: quia magnus minister. Luc. 12. Anun dico vos in quia prati νυμ, ct res aeui, dce. Sext b, magna ex dulcedine magna. Pium. 3o. Luam magna multisua dulcedinitiae miniis . &c. Septi inli, magna ex magnitudine temporis. In aeternum exultabunt: Zepropterea babitabis in eis: quod erit conluminata gloria Beatorum. Sed heu: quia ut dicitur Matri io. Matiisuru et Dari , icilicet ad hanc coenam : pauci vero electi: quod verbum potest ei se thema in praesenti articulo pro septuagesinia. Multi quidem terrentur ex hoc verbo. Sed notant et aduertendum est, quod haec electio, & reprobatio non humano, sed diuino liberandae s uni iudicio: quia ituet iudicia diuina, atque humana comparatio nulla cadit. verumtamen electi Dei quasdam imagines cum coelestibus habent, qui via regia gradiuntur, non exorbitantes ad alteram Ditem, α conditionatam electionem adiuuant ordinatis, atqne appositis argumentis. Non enim praedestinatio, seu elactio simpliciter a Deos ctae sunt: ut nullo additamento electio, α praedestinario in gloriam, aut in damnationem tendant: sed auxilia, signa plurima sunt pro eis, qui saluandi sunt. Et postumus septem dinumerare. Primum est obseruantia mandatorum, sicut Matth. 19. Dominus
ait: Si vis ad vitam ingredi, serua mandata. Secundum est purgatio interior post lapsum, scut Hier.
dicitur: Lava a malitia e r tuum Hierusarem ; visa: fias. Tercium est operationes petetinentes ad vitam facere , Ioan. 6. Operamini non cibum, qui perii: sed qui permanet in vitam iste m. Quartum est abundantia,iustitiae super Iudaeo . Dequo Matth. s. si abundauerit m iri avri a I M , Pam Scribaram , &c. Quintum cordialis remiuio ad laedentes' nde Luc. c. Dominus ait : Dimittite, O dimittemini. Sextum est pura humilitas: proinde Matth. 18. comminatus est
Saluator, Nise eonae si furelisis, O escia nisi curramum i . nis intranis in rer m ea lorum. Septimum est perseuerantia in virtutum decore. Hinc Matth. io. de 2 . Dominus ait: Qui autem perseueraureis τί rem Armsit aluus erit. Hee & similia sunt in Hemonis , seu Praedestinationis testimonium, & iuvamen apposita,& inuenta. Ac per hoc nemo praesumat Deum de vocatione, aut eiectione causata , aut sibi de praedestinatione inserte. Nam suae praedestinationis est, quod saluam ut, si illam appositis adiuuerimus, & non qvie praescientiae: sed nostris demeri- tis propriisque damnamur, & non cinnamus cum Christo. Vide igitur quanta operatur amor ipsus Dei ad nos, & nostri ad ipsum Deum, atque in tetnos & Deum, dum per primum anima in intelligentia eruditur. Per secundum in voluntate inflammariariatque per tertium in facultate ad perseuerandum roboratur, quo pertingere possit ad primum consummatum amorem , in quo per gloriosum amplexum pedicitur,& praemiatur in Domino Iesu Christo, qui cum Patre, & Spiritu sancto remunerator est omnium dilecitarum suorum : inter quos amplissima dulcedo , & misericordia sua nos con- numerare dignetur per infinita saecula saeculoruin .
Eorum quae continentur in hoci sermone, se de D. --Im ct miserta tamina visa --senectutis , quique cominet tres articini, qua
Atti ii primi, de septem calamitatibus , seu miseriis spiritualibus humanae vitae & m
xime malorum senum. CV. t. Quanta iremiolia minamur hi, invisium niti in sum. p. i. De radio prasimu vita quo erucia r Uris
p. 6. Ad quaruam a uiserum insensibilitarem κώ-cat senem longior mala vita. GF. 7. De memis caritate quam incurrerit mali si ct de reum sera conuersione.
Articuli secundi , do admiratione insperata super ementis senectutis,& de septem calamitatibus corporis senum. Cap. r. Quia insine omnia corporis ossa periunm
p. a. De crurum debilitare. p. s. De dotium Aminutione. p. 4. De caligine oculorum. p. s. De immobil tare labiorum. p. 6. De lenitare senum.
Atticuli tertii, de septem experimentalibus calamitatibus senectutis,
p. t. De tremere capitis in sine. cap. 1. De tremore --rreum senis.
3. De canisis capitii senum. p. susmodo insene treme cu'menora. p. s. suomodo insem 'gesscit Gram gemmarina. p. 6. De morte s. p. 7. Delachrymis veris restas im morte' m.
mi iti humanas maxi Mesenectutis.
Selmo XIV. dic E, Urenses perias.Diue i .capri in Euangelio hodierno. Scriptum est enim. i.Ioan. 2. e. Omne γ es in mundo concupisentia carnis sis concupiscentia ora orum, .perbia visa. Vbi t tum peruerium amorem mundi, de mundanorum intres vitiosos amores distinguit, atrii te comprehen- dit, scilicex amorem carnalium deliciarum, de visi- bilium, seu temporalium diuitiarum, de superi, tum honorum, seu excellentiatum. Seu in delicias, diuitias,& magnificentias. Aut in appetitum delectandi , de in appetitum inexperta curiose experiendi,
207쪽
Deca lana ita lib. sie nec . Sermo XIV. rot
riendi,& inapi et itum domitiandi. siue se se per aliosv si δε ιιι efferetidi Sed qui sapiciis est considerat quo)delit ii δε decipiunt fasilaiunt, ct transeunt. Ad i. e. tit quod diuitiae cum labore acquirunt ut, eum timore custodiutur,& cum dolore amittunt ut vel relinqauntur. intelligit, quod oeellei uix habent seruitutem, dolorem, atque timorem: α quod omitum praedictorum ter potalium bonorum linis extremus est transitus breuis,
i. . . de varius. i. Cor. .Apotholus ait : Fratres, immis : sequitur, uri ::-tur si t--, D. tunditamur, cilicet sie: piceriten fetura filias Mi. Et iterum i .Ioan. a. Spiritus in s. nes,dc maxime senes ea utos rediit. Mundin transit in contutam cx parte ipsius mundi. quam ex parte eorrupti amoris omnium multilatio tum delectibilia sogiunt, tanquam umbra in quo manifestὶ osten- .itealamitatem huius v.tae. Metito ergo seiribus in verbo pioposito Donitim, ait: Amice, a se 'desuperius, scilicet ad istudium sopcinoium: iu secutidum Hieronymum .iuuenis cito potest mot ,& diu non potest vivete senex. Hoc tamen seriosius de myli uestrib. t
ad me in volucris , tr obsurdescent amnes filia ea misυ. Excelsa timebunt , ct formidabunt iis via , Grebit a udi us , im servabitur loci a , di piscibitur cappis D . γoniam ibit homo in domum virentiaris sua , ct ci ouau t tu pia ea se gentes. t quibus sacris vel bis tria genera calamitatum ea italum & maxime senum per ordinem destribuntur. Primae sunt calamitates spirituales . s eundae corporales, tertiae experimentales. vel suntitia gene a laborum , quia ut dicitiit iob 1. H, mo nascitur ad talorem. Q od verbum potest ei se
De septem caumitatibus , seu miseriis sintva libus humanae et irae , o ma
xime malorumsuorum. Pr mafum ea lamitates , & miseriae spiritualescar ex niaxime in senibus malis. Et sunt septem. Pristi impatiemia, seconda tristitia, tertia igit orantia, quarta tenebiositas, quinta praestas, sexta insensibilitas, septinis caecitas.
Ganta impatientia crueiantur res in siti inatritis escunt.
mis- os . -- I Rima calamitas, seu millam humanae vitae & mi-Hiis ii , i xime prauorum senum, est impatientia. Ait enim Memento eteatoris tui in diebus iuuentutis tuae, antequam veniat tempus asilictionis tuae. Aduerteii dum est autem, quod licet gratia iustificans subito, & tota simul aueitente se honore 1 Deo auferatur, gratiae tamen & dona pratis data non omnes statim , sed paulatim minuantur . atque decrescum. Nam secundum Alex de Ales, gratia gratificans au- seitur , Deo ex consensu mortalis culpae: gratiae vero
gratis datae paulatim auferuntur ex operibus orauis. - α ρ- is Fit autem ex euidenti dispensatione misericord ae Dei V - - ut ex ea patre qua aratiae minuuntur, homo ad si nitentiam moueatur:&ex alia parte , qua gratiae nondum omnino ablatae sunt, iuuetur ad Poenitentiam peragendam, cui maxime ruuentus conueniens est:& hoc est, quod hortatur Ecclesiast. di
cens: Memento crearinti tui in diebis. iuviem μιν tua.
Peticulosissimum quidem est in malo senescere, sicut exemplum patet de Salomone: qui cum ia-ri Dissimus filii in iuue te,petie uelando in pee
catis sie paulatim infatuatus est, ut idola sequeretur, Vt ratet s. Reg. I i. cap. Iuventus prosem ad s. Mil. xi conuersionem aptior est, scisticet cum vigent gratiae naturales , de gratuita dona non iunt adhuc diminuta, nec omnino ablata. Cum vero iam senei cente aetate iuccrescunt infirmitates, nisi tunc virtutibus animi plena sit, fert critim aduersa impatienter. Et hoc est, quod sapiens admonet, licens: Antequam te e tempm a trionu tua. Ad hoc hortatur Ecclesiastic. I S. Ante languorem adhibe medicinam, quae est vita virtutibus plena , qua medicina homo iesistit cuilibet passioni. Sane ergo a. Coiinth. 6. Apostolus
nos hortatur, cum ait: Exhortamur uoi , ne in vanum
gratiam Dei recipiauis : quae est iuuentus virtutibus plena, vel apta. In vanum profecto gratiam Dei recipit, qui se in bono opere non exercet per iuuentu- r alia tis gratiam, quam recepit. Cuis vero venerit tempus L cipit.
Ulictionis, id est angustiarum mundi, cuiae rei famili uis, filiorum & filiarum, infirmitatuit in alior uin, quae mentem amigunt , qui tunc non est virtutibus assuetus , cum magna dissicultate euadet pericula mundi sine graui offensione.
De taedis prae tu vitae quo cruciantur
iiii ple memento creatoris tui, antequam apprυ- timitas essi' inquent anni, scilicet senectutis, de quibus dicas, non mihi placent. Hi profecto sunt anni, in quibus natura hamana propter innumeras molestias spatituales,corporales, de te mi tales in se neeitate inquietatur: α tam ex operibus praeteritis,quae fueruli in- Luciliola,qua in expira sentibus, quae iunt aerumnosa, dicit cum Iob. Io .c. Tadet an Ammo vita mea. Li- I o. io.
cet enim vivere , naturaliter delectabile si uamen in In sinem πεicneseu te,5 in multis angustuis vivere taediolum est. Hoc maxime euenit illi, qui lini senex & inviti P F a illaetus considerat tempus praeteritum male ab eo expensum . N in futurum ad deletiora se conspicit inclinatum. Ad emendationem tamen anni pixteriti recogitandi sunt iuxta illud Piopheticum, Aurina iri sicut aranea meditisuntur. PAssilua Elegatur. Ara- as ilia iis no telam texendo multum laborat: se euiscerat, at- A aneaque obestit. Primo multum laborat, ci tamen opus suum citius is spatur Sic considet et homo quot labores, de aeruinnas tulerit in diuitiis congregandi ,&iaepius petit ut sunt, vel pereunt statim: lndclis au a Mi rii prosi uendis,& citius iastidiunt: In magnifi- uti misi a
centiis assequendis citius derelinquunt. Et de tali Iob. 8. cap. ait: Mos tela ara ea im fiducia e . M- M , cundo euiscerat se. Sic considet et homo, quod se
euiscerauit in congregatione terrenorum inutilium. Et de talibus lia. 19. ait: Telas aranea texuer ut .Pro
inde Iob , 8.cap. ait: Iconplacebit mo vereo dia sua. I. . . vecors enim dicitur fine corde,quia in tenenis proiecit cor suum. Vnde Eccles. ι o.MC. hil es iniquim, Tot o. iam amare Howi . Hic enim & animam suam venalem habet, quoniam in vita sua proiecit intima sua. Tertio vero tabescit,cum telas aliqualiter laceratur. Sic talis homo, cum dissipantur labores sui et tabesiit. Tabescere enim est pigere , taedere. Et de
eo etiam Propheta altu inquit, Tabes. Ire risiciu
208쪽
Σοὶ Dominica decima post Pentecosten.
aramam an a m eim . id est tabescere permisisti. Et eunc appropinquauerunt anni, de quibus hic homo dicit on mihi placent: id est mihi taedium vitae ii
Deperisulos ignorantia Zumorum , invisiosis senibus regnat.
TErtia calamitas , ignorantia nominatur. Cum enim homo iam senex effectus, quia in iuuentute diuinis non extitit assuetus , reperit se plenum ignorantia diuinorum, d intelle iram se habere obtusum in his, quae pertinent ad salutem animae suae. Hinc prosecto obscuratus est sol. Proinde Sapiens subdit. Antequam tenebrescat', id est, xntequam in tenectute reperiat se homo plenum ignorantia diui notum. Nam de huiusmodi senibus plenis igno
Li: scilicet tu iudicium , seu iustitia Dei. Et non quacunque destructione, sed irrevocabili, id ei faterna. Et de hoc addit, e . Unde Hierem. so. Insa bilis factura tua , scilicet terna , pessima fuga tua. Non es qui ilia et tuaeciam Mum a Mea Ium curati-- ι - , militi ηνα ni t H. Et rationem praediciorum Propheta praemisit,
dicens : a ueniam non intellexermis opera Domini, scilicet ut tenebantur in minoti aetate , ct in opera ma- tun cim , scilicet non posuerunt attentione in ,&intdillectum, quasi dicat: Hi non cognouerunt O ra creationis, nec opera redemptionis, nec glorificationis, quia scilicet omnem intellectum in mundanis, &transitoriis posuerunt. Nam oculos sitos statuerunt declinate in terram. Ideo obtenebratus
est eis Sol iustitiae Christus Deus noster. Et de talibus Amos 8. cap. ait: Occidet . ii sol molle, id est quando magis debuerunt esse de diuinis illuminati. Sol quippe non tantum illuminat, sed citam inis
flammat. Et ite gratia gratificans cum caeteris virtutibus est in anima Sol cum radiis suis. Et de hoc Iob i .capau: Meridia fulgor consurget ubi au ve 'mam, id est in senectute tua. Sed hominibus in malis inueteratis sol iustitiae tenebrescit, & obscuratur
M aD in prauis senibus pericuisse tenebre- sit tamen intelleretis, O ratisnis.
C A r. IV. OV ita calamitas tenebrosias dicti est, quae in
hominibus malis, & inueteratis oliti si let. Et ἰ-r , tapple, memento creatoris tui, antequam tenebrescat lumen. Hoc est lumen, de quo Propheta ait : Signarion esse per mi lumen vult m tui Domine. Super nos, id est insuperiori parte nostri: hoc est in animaulum nouum tui. id est luminosus vultus tuus, id est ratio. De quo Eccles. i . cap. ait: Posuit oculos ipsorum supercre illorum. Dicitur autem ratio vultus Dei: quia sicut per vultum homo homini assimilatur,& homo hominem cognoscinita per lationem similes sumus Deo. Similes enim sumus ei quantum ad essentiam: quia sicut Deus aeternus est, sic nos perpetui sumus. Et quantum ad Trinitatem Personarum, quia similes lumus Patii per memoriam, Filio pet intellectum,& Spiritui sancto per voluntatem. Et haec est signatio vultus Dei super nos. Aduertendum est etiam, secundum Thomam r. r.q. 86. quod triplex est bonum. Primum naturae, secundum gratiae, tertium habilitatis ad actum , seu aptitudinis
u bene faciendum. Primum est bonum natur
ut puta intellectus, atque voluntas, de hoc bonum Pet quodcun lite peccatum, nee tollitur . nec minuitur: sciit nee pei tenebras aer tollitur,lio substantia aeris minoitur. Secundum est bonum statiae, de hoc per peccatum omnino ab anima temouetur. vi de sicut lumen per tenebras , de per caecitatem: sic per culpam gratia remolietur. Tertium est bonum
habilitati, ad actum , & hoe non tollitur, sed per
peceatum d minuitur. Sic ut enim per multiplicationem nebularum inter corpus luminosum , de a rem diminuitur habilitas aliis ad susceptionem ii minis nunquam tamen manente aere inclinatio, de habilitas eius ad lumen totaliter remouetur. si equamuis in infinitum possit fieri additio in peccatis,
nuti qu. ain tamen inclinatio animae ad gratiam totaliter remouetur. Sed sicut nebulae sunt obitaculum inici lucem 5e aerem : se peccata inter Deum de memem. Et hoc est , quod Sapiens ait , Me nis seoru tui , antequam ob enebrescat lumen . scilicet in ellectus . de rationis. Et non dixit antequam amoveatur lumen , quia nunquam ut dictum est, amouetur. Possiuit tamen tantum in sene nebulae reccatoriam multiplicati, quod lumen ii telle bis. & rationis tenebrescii ita , ut vit:utum iter non cogia scatur,devia perditionis pro via saluationis su matur. Tales erant, qui dolendo inutiliter tamen, Sapient. s.dicebant. Errat,imm a via veritaris cir iustitiae iam non liravit nos s. Porto si malum est deuiate in mane, peius est deviare in vespere , tramite velitatis. Et iterum de eis Isi. s. ait: Vavidi ritu malum iamin, di
bonum malum, nemo tenebras liuem, lucem tenebrin: Duentes α amum in dulce,ct dulce in an rum.
De triplici prauitate viti ram sinum , quam
incurrunt ex longa mala vita. CAP. V. QVinta calamitas , prauitas nuneupatur. Et de hac Sapiens subdit, Antequam tembrescat Gna , secutidum Naturales Luna non habet lumen, nisi i Sole , sed quando Soli propinqua est. non illuminatur ex parie nostra: propterea non appa et D
bis. Quando vero recedit i Sole, tune nobis corniuculata incipit apparere. Et hoe congruit animae vi tuosae, atque fideli, quae totum lumen spirituale reci
rit ab ipso sole Iesu Christo, qui Ioan . s. de se ait, Q. sum lux mundi, scilicet qui solus possum de anima tenebras effugare: qui sequitur me , scilicet per sdim
formatam, non ambulat in tenebris, scilicet ignorantiae, culpae, ae per consequens non veniet ad tenebras gehennae, quae quidem fiant terminus praedictarum tenebrarum. Propterea haec autem, Macili. 8. Tenebrae exteriores dominamur; id est ultimae. sed per Christum iacta est veritis eontra tenebias ignorantiae,&gratia contra tenebras culpae, iuxta illud loan. i. Gratia, ct veritas per Christumfacta es. Et Gloria in eo misericorditer largitur contra tenebras gehennae.
Et sequitiit, sed habebit lamen vitae, scilicet gratiae
de gloriae. Et metito : quoniam sicut Propheta ait, ud te est fres dii E, O in lumine tuo videbimurtionen. Tripliciter tenebrescit Luna. Et licet i s le illuminetur , tamen tripliciter saltem . nostri, o ulis tenebrescit. Primo per nubium ii iter positionem , Ze tunc apparet lutosa, secundo per reum lutionem , dc tunc videtur obseura , tertio per eclipsationem , de tune ostenditur et uentata. ut in his tribus triplex prauitas mali, dein ueteratis nisinsinuenit, videlicti, prima est augmentatio culpae, secunda defectus naturae, terita induratio consu tudinis prauae. Primo quidem tenebrescit Luna petnubium interpositionem,& tunc apparet lutosi, e si
s nat culrx multiplicatione, qua maximE , superbii
209쪽
principium sumit, iuxta illud Ecclesiast. io. Initium
euinis peceari, est supιHNa. Sed audiant, quid de talibus, Iob io. ait: Si ascenderit dies e aucesumseverbia elas, σ caput eim n es tetigeras: per multiplicationem peccatorum, sterqui in insio perdetur. Et sic merito Luna ex nubibus apparet lutosa, vel lutosa apparet proptet auaritiam terrenorum , quae lutea sunt : de tamen in eis quanto senex prauus in annis antiquior est, tanto magis insanit. Sunt tale, sibi, α aliis inquieti. Ploueib. I s. cap. Comturbat domum suam . sectatur auaritia . M tamen Eccclesiastic. ait: amat diuisias , Mum non evio ex eo. Et Propheta iterum ait: σἰ orae eui come abit eis. Et iterum inquit, Dora --m smnum, scilicet, nihil inuraeterunt omner νιν id tiamum in maritam suis. Non dicit diuitiae vir rum , sed viri diuitiarum: ut indicet diuitias domi nati super auaths, & non e conuerso, sicut fit in iustis qui diuitiis dominantur. Secundo tenebrescit Luna per reuolutionem , & hoc proprie tenebrescere eius est, quia deiicit,&tunc non apparet nobis. Et signat defectionem naturae, quia deiiciunt omnes Vires prauae mentis δε creseunt multae infirmitates in senectute, ut insta patebit.Si autem lenex est in vit tutibus assuetus , & virtutibus augmentantur vires gratiae, dum deficii int vites naturae. unde Iob i2. D antiptis est apientia, ct iu nsulto tempore pruintia. At e contra ii sunt in vitiis assueti, quanto sunt antiquiores, tanto liant stultiores. Proinde Eccles. 11. ait: Tres fecies odiuis, mea, re amauor valde Minis. id est pro anima illorum. Pauperemsupertam, d iram mendaram, ct senem seruum , O insensarum. Quae in iuuentute tua non congregasti, in senectute tua quomodo inuenies Z in speciosum canici, iudicium , scilicet verum. Si autem senex est f tuus, & insensitus, tunc Luna videtur obscura, quia reuoluta est lapientia eius, di intelligentia, iuxta illud Isa. 1;. a mn plina. Mi tu lumine . Hi sunt, de quibus Innocentius de vilitate conditionis humanae ait: Senex facile prouocatur: cito credit,&tat de discredit: tenax & cupidus : tristis, & quetulosus velox ad loquendum tardus ad audiendum: laudat antiquosin spernit modernos: vituperat praesentia dc commendat praeterita: suspirat & anxiatur, torpet de infirmatur. Tertio etiam tenebrescit Luna propter eclipsationem, de tunc signat indurationem coni uin danis prauae, quia tunc cruentata videtur. Ex longa enim consuetudine talia corda praua crudescunt de indurescunt, ut non tantii contra Deum, Optimum Maximum i sed etiam contra proximum corde.ore,& opere crudeles 3c laevi fiant. De tali inueterato dierum malorum, Hierem. s. ait t Crudelis est, scilicet corde, oe non miseribitur, scilicet ore detrahendo Ac murmurando, Ze opere non miserendo. Et iterii in Propheta ait: ων hominum, id est daemonum, denter eorum arma se sagitta, ct Lingua eam gladiis acutu/. Et ad tales. Hierem. 13. ait: Si potest mutare ε Ethiops perem seam , aut pardus v. et tessein, G vos poteritii benefacere, eum dissice his malum. Ecce color rusus & cruentatus consuetudinis durae, at. oue crudelis. Hi sunt, qui Threnor. y. dicunt: Vitru-
- fecit 'rem mam. remouis omnia ossa mea. Vς-tusta Pellis prae nimia vetustate putrefacti durare non potest,nec aliquam fututam tenere.Sic tales inueterati ad veram poenitentiam redire non possunt. Contricio enim est quasi acus pungens: filum vero quod introducitur per hanc acum, & dissoluta resa cit alis fictionis vincula sunt,quae iniunguntiit is cet dote. Sed in his inueteratis talis sutora tenere non potest Et hoc est, quod ait: Vetustam fecit pellem meam carnem meam, scilicet inueterata com. suetudo: Je contriuit omnia ossa mea, id est natu: Iem virtutem meam lue naturales virtutes.
d quantam diuinorum insensibilitarem
perducara senem ungor mala vita. C A P. VI.SExta calamitas, insensibilitas dici potest. Quin
que sunt corporis sensus: videlicet visus, gustus, auditus , odoratus, Se tactus. Quinque igitur sunt sensus animae, ex quibus sensus corporis naturaliter virtutem sumunt, scilicet gustus, re visus. De quibus Propheta inquit, Guitare σ videte, quoniam Datiis est DominM. De auditu etiam ait Propheta: Ham quid tiquissur in me Dominui De ui αoniam loque- turpacem in platim I m. De odoratu Cantic. i. cap. ait sponsa ad sponsum. Trahe me poste , curremus Diodorem inguentorum tuorum. De tactu etiam Propheta inquit, miti autem ausoree Deo bonum es , ponere in Domino Deo stem meam. Hi sensus cum de diuinis rebus imbuti iniit in senibus virtutibus , de bonis moribus antiquatis efficiuntiit quasi stellae coeli in ornamentum antinae virtuosae. In huius mysterium Eccl. .cap.scriptum est: Decio coeu ori asellarion mundum aluminans, quia tales sunt tibi lumen , Nesiis in animarum salutem. At E contra cum insensibilitas omnium diuinorum ex antiqua malitia repleuerit mentem , Omnes mentis lenius nece statio tenebrescunt. Et hoc est,quod Sapiens ait: Amrru tinebresam fleuis. Proinde de obtenebratis ex causis supradictis, Ioel. 1 cap. ait: Stella retraxerunt mendorem. Et Isa. I 3. iterum ait: Stella caeli, ct Jlendor ea-ν- nou expand/m lumen suum. Et ericitur senex de diuinis, tanquam animal insensatum. Et velificat ut de eo, quod Propheta ait: Homo cum in honore esset, non inrevexit, comparatus est iumentis insipientibus , s
itisfactui est sitis. De mentis caecitate,quam incurrunt mali fenes, Ur de eor mlibet sera conuersione.
S tima calamitas senectutis est caecitas, scilicet
mentis. Sicut enim ex praecedentibus pater, Varia sunt genera gratiarum, quae gratis dantur. Hae paulatim tenebrescunt, cum exigentibus culpis diuino iudicio minuuntur, ut tanto maior in men in contemptoris caecitas fiat, quanto magis praeceden tium gratiatum fuerit inhumana mente data claritas. Hanc caecitatem Sapiens in obscura nube demonstrae,cum subdit i Et antequam reuertatur nubes fispluviam, scilicet merito creatoris tui. In iugibus
enim imbribus nubes semper spissior esse solet, quae posterior est.Sic profecto quanto imber diuinae gratiae iugiiar mentem irrorauerit, & maius ingenium nobiliorque natura data suetit,& diu malὸ vixerit, tanto caecitatis nubes quae contemptam gratiam su sequitur, st issior erita sane ergo de iuuenes α senes admonet spiritus veritatis,A P . 3. Gra viratam, oe
Urma cMera , m a moritura e N. Maiora quippe
opera, scilicet meologicariam, atque cardinalium virtutum iam momia sunt in honune vitioso. Min raveto,ut sunt gratiae gratis datae, licet salute animae non contineant,nihilominus ad salutem iuuis, quia ad ni incipalia & neces latia bona auxilium praestant.
Iullo quipe Dei iudicio se ; ut qui maiora quae ad
salutem inne necessiria per prauitatem vitae contem. nit, minora ad salutem utilia sunditus tandem amitra atque ad tantam necessitatem deueniat, i in profundo sceletum inquietE quiescat. Et de talibus
Sap. 2. ait: Excaecauit enim istas malitia eorum. Polliunt
tamen per misericordiam Dei tales ipsis se i uantibus ad inmutentiam, de saluus sutum tedite. Nam
210쪽
Σo4 Dominica duodecima post Pentecosten.
Iam de his Ma th. io. mistice Dominus xit. Cima
Dιcaint. M , nemo nos comauxis. Dixit illis: h. σνο in vineam meam. H c est enim xtas illa, veterana, seu decrepita nominatur. Et vocata xn ista xtate, quamloque prius remunerantur. Piopterea a
Domino subinfertur. Cum sero aruiem fodium esset, is Dominus vinea procu uori suo. Voca operae es, ct redde ira mere Dm, incipiem a noui imis. Quod po-M. -υ, teste illa th ma in praesenti articulo pro Dominica in Septuagesima. Non immerito hi plausi emunerantur, quia plerunque seruentiores, & humiliores
sunt, qui rosi multa tempolao peccata , quasi post
inultum otium vocantur ad lanctim vitam. sicut ego in aliquibus pet cxpetientiam vidi. Pioinde licet minori tempore in bono laborauerunt , tamen propter maiorem charitatem, & humilitatem maius Praemium consequuntur, quia Deus plus intendit
quantitatu interni amoris,qua Quantitate temporis,
α exterioris operis Poluit aute hanc parabola Christus, ut ad spiritum ei igciet veritatis, ta desperarionis in antiquas aculeum remoueret :& de ii ac se ta , . it. Voc tionc c iam Piopheta in Psalm. i s . ait, Educem nubes ab em remo tota, id est amouens mae satas T.
calamitates spiti tuales ab his, quae iam lunt quasi in vitima senectute. Et potest eue etiam aliud the ma. Porro filii is impius elice, qui patri vel matri postulantibus potum, saltem n es vini sui non d ret : vinum bonum naturalia iuventutis sunt: taces enim aetas decrepita, vel senectus. Filius quilibet homo, pater Chiistus, mater Ecclesia sancta est. Illivui bono stabili in iuuentute insistendum erat, sine glocium fuit dissicilius ad extremum, sate Or,peI-uemciit ad illud , sed virtutis studium nulla respicieaetas: immo quo dissicilior, eo clarior virtus, nolle multi ieipsos, ac sapere vix tandcto in senio c*rere. serum quidem, ac intempestiuum minime. Nam nec frustia nascitur, qui bene moritur: nec inutilitet vixit , qui selicitet terminauit : ideo. Ainice, alcende supelius. ARTicvtivs SECUNDU ,
De a mirati ne in*erata superna men iis auiis, Ur desseptem c. lamitatibus corpuris senum.
Se ιμ- Ecundae senum calamitates & miseriae sunt co t- Iporales. Mira res,vivere optat homo: & cum se- γ est .vitisse se poenitet. Ibat assidue. α peruenissς se stupui. Iuvenis quippe ante oculos aetatem habens , longissimam opinatur hanc I am, senex , tergo respiciens videlicet esse breuissimam. Iam lain terram at pice senex,unde venis, α quo pergis cogi ta. Hinc egregiis huc redis : nam principium te ii mulque finis admonent, teras aberrare, publicum tibi iter ostendit. Quod si subito senuisse te doles, in singulis diebus oraeteritae tuae vitae dolere debebas. Istis enim pastibus ad hunc traminum veniebas. O votorum instabilitas i huc maxime anhelabas,huc peruenire optabas, huc non posse pertingere formidabas i qu. cum perueneris, ingemiscis. Monstrum profecto incredibile, nisi tam crebrum esset. Senes fieri volunt omnes, senex esse vult nemo. Stultum profecto est sene tem non cogitare, nisi cum venerit. Nam qui venturam, se assidue venientem prospiceret, praesentem cum tolerantia supportaret. Amico suo ait quidam: Compatior tibi ritam ut video iam senescis; esses utimin qualis eras, quando te primum noui. Subito ille respondit Noli quaeso mihi comp'ti, quia sum senex : sed comρο-
rem, qui, iuuenis sui. Dd ad sapienns vel ba it
oessorum redeamus, qui admonet iuuenes, atque senes dicens, tui, Sc. Et lubdit septem corporales calamitates, ut cum prudentia expectentur, & cum patientia tolerentur. Piima calamitas est commotio ossium , secunda debilitatio critrium, tertia diminutio dentium , quarta obscuratio Oci lotum, quinta immobilitas labiorum, sexta leuitas dormientium,septima obturatio avitum.
in sene omnia cerpans usa per iunctu
rarum laxationem mouenturi C A p. I. PRima calamitas corrotalis senum, est commotio ossium,quae sunt ad corpus protegendum. Et de γῆ hoc sapie n. dicit, G2 an commovebuntur in des m. --τε damni. Domus quippe machina hamani corporis
est, quae quia fragilitatibus plena est, ideo custodes illi neeeilaiij sunt. Proinde Philoisophus ait, quod
natura secit ossa dura ad membra mollia custodie dum,&conseruandino. Sicut sunt costae ad ventrem, &testa ad caput, de sc de caeteiis coiporis membris, quae per olla custodiuntur. Haec quippe mouentur, quando eorum iuncturae laxantur, α tunc curuatur homo, & tota forma corporis deformatur, ut homo iam so: inamanticae ct sollicitus amare. νcrarium debilitate. C A p II. Srcunda calamitas, est debilitas crurium , scilicet ad pondus corporis sustinendum. In omni aedificio pelicui olissimum illud est vitium quod
fundamentis insidet. Caetera enim utcunque corri' ges. hoc ruinam trahit et qua instante quid est reliquum, mit ut quam Plinium a iuitianti migretur liospitio 3 Et de hoc corporis fundamento , Sapien. ait: Et niuatant vi,i fortis mi. Hi viri forti illini sunt crura. Nam sicut fortiores portant pondus totius belli. sic cluta pondus tomis corporis humani. Hi sortissimi viri tunc nutant, quando crura tremulant,& vacillant δε non secule sustentant: sed tamen vanii discursus i altem occaso amputatur.
De dent Am diminutione. C A r. III. Tritia calamitas,est diminutio dentium, scilicet ad cibatia masticandum. Et de hae subdit, o Tre a s
otiose erunt molentes immitinio nurerem Molae duae,
maxillxiunt, quia cibum conterere nequeunt, ve - . iam inermis cum voluptate lucietur homo, minus comedat, parcius rideat, lentius mordeat, alienam fimam loquacitate ficta saepe faenet, atque mendacia de similia. De caluine oculorum.
C A r. IV. QVarta calamitas, est obscuratio oculorum, scilicet ad videndum. Et de hoe addit: O obtenebrescera videntes resera a Pet solamina quis vident oculi, qui quasi sunt duo foramina ad videndum. Isti tenebrescunt , quando senes lumen vadoc non possuot. Sicut Heli. i. Reg. 3. qui non potu atvidete lucernam Dei, antequam extingueretur. si 1. s.cut etiam Isaac, de quo Genes tr. taptum est. Fennis am Isaac, caluatierunt oculi eius, Ottaei