장음표시 사용
41쪽
sum. ix. Π are, sit m ara Dei, bona, beneplacera 9 p. VelmitM Iecta , sicut . dicitur Roi norum II. Mna , quantum 1d statum ine i pientium: nisi ueni, quantum ad statum proscientium : ct , quantum ad statum persectorum. In omnibus enim his cognoscit beneplis
t ' ' citiun Dei Nam i. Ioan 1. cap. scriptum cst, sed est vos dae omnibus. Sic enim promis at Dominus Ioan. . . . I s. dicens: Cum se verit ae Piritu veritaris, docet is mos
ἡ 'ι scilicet necessariam ad salutem. Pro rasi. m. inde Bonardus in quodam scrinone ait, iritus p raclitus dat pignus salutis, robur virtutis, scientiae lumen. Pignus salutis, ut ipse spiritiis reddat testim nium spiritui tuo , quod filius rss. Robur virtutis, vi quod per naturam est tibi impossibile ; per gratiam eius non solum possibile, etiam sicile nat. Lumen scientiae, ut quicquid boni in te inueneris , illi tria buas, a quo omne bonum est. In tribus istis Spiritin sanes, docebit te omnia pertinentia ad tautem. Se-iginis diuini amoris per hoc donum docet diastinguere in ore locutionem. Nam teste Domino M t - ' Matth. ii. Exas dantia cre .l tur. Bo h Ἀ-,, D. modebo o 'rii sui profret bona. Bonus quippe
. , -- thesumis in corde 'iominis boni: amor seu unctior seu U. Domini est, de quo thesauro utique tune profert bona, quando sermo oris sile conditus est, iuxta sen-υ, . t . tentiam cordis. Huius prosectbest rem atque discretε praedi are, & loqui; hoc donum postulabat propheta dicens: Pone D. -- , id est unctionem, o im Oct ostium ei e sumia id est discretionem ;m M , scilicet ut sciam. Quis, quare, 'uid , quibus. quando, quomodo, &quantum debeam so tui. Tertio hic ignis amoris per tale donum docet hominem inii
cuc conuersari in medio nationis prauae atque
peruersae , & se innocuE amabilem exhibere , eo quod claro lumine intuetur, quid agendum, quidque dimit tendum , seu etiam sagiendum, quid desciat, quid Irnu ἀ ni proficiat. Cum, scut praedictumse: talis anima ple---ρ us - na sit rationibus luminosis scientiae veritatis. Proinde similis est Soli, qui in aqua non balneatur, in lapide
non induratur, in luto non inquinatur. Hoc tamen communiter non conuenit iuuenili aetati, atque stasili conditioni. Talibus ut plurimum contingit , quod Dominus per prophetam ait: Cum I Dictas iam eris
Oddixinus amor perfortituilinis donum trip terfacit in aduersialibi
iucundari. C A r. Iv. O Varia verosamma est amor selidativus ; ignis quippe luteos lateres ,& multa alia solidue s let. Sic quoque flamma, seu ignis diuini amoris, est per donum Lartitudinis mire solidativus. Disserunt tamen sortitudo quae est virtus moralis: & sortitudo, quae est donum Spiritussancti. Nam perpeti passiones, vel ardua aggredi potest homo dupliciter. Primo in pter iustitiae, & honestatis conseruationem vel obses uantiam : & sie respicit sortitudinis virtutem , N hoe est de dictamine iuris naturalis. Secundo propiore sectam Christi imitationem, & sie respicit sortitudinis donum : & haee est de dictamine iuris diuini. Natura
enim virtutis sortitudinis est patienter tolerare adue si, sed natura doni sortitudinis est gaudenter, In om-rte: expedite aggredi passiones, fria ardua, cum stipe Heniunt, libentissime tolerare. Facit enim diuinus amor per sortitudinis doni uri in aduersitatibus iucun dari. Et Eoe tripliciter. Primo de praeteritis, secundo de praesentibus: tertili de suturis. Primo iucundati sa-cit de praeteritis. Proinde Actuum s. cap. scripum, illa . u. c. conruq : quoniam seni ι--Diseus fra ramis uomumesiam Et ubi Periuss.
prius ad ancillae vocem Chrisium negauit 'i dia tui . . . Manliai 16. post aduenium sortitudinis Iulius doni eae contumeliis consilij gauisus est. Secundo iucundari iacit de praesentibus .. Exemplum eat et in Apostolo ''' Paulo qui ad Galatas ulti . cap. de te ait: Mura in t vis. at si gloria i , risi in cruce Domini ini Iese C ibin, ρεν
quem inhi mundis erius m est ego mundo. Beatus vero Laurentius amplius in anima instam natus h ainore & fortitudinis dono, quam igne corporeo accenses carbones spernebat, de pro refrigerio reputabat.
Tertio iucundari etiam facit de suturis,ut patet in Apostolo Paulo, & sibi similibus, de quibus ait ad Rom.
nuntur in quadragesimali de Charitate, set. q. t. i.
Gia amor Dei per consitu donum tripliciter
CAP. V. QVinia etiam flamma, est amor ascensivus: s - ω - per enim ex natura sua assedit isnis. Sie quo-que ignis diuini amoris in hac flamma semper ad suo riora conscendit, & eius naturae est animam si inuri
ferre per tansiiij donum. Est nihilominus aduerte dum, quod consilium dicit habitum , qui expedit Oedirigit animam ad elisendum ea, quae prosequenda . sunt: & ad vitandum frugienda. Talis quippe habitus dirium potest in anima ei te difflex. Primus rei e eligibilium , quae sunt de necessitate salutis: & me est prudentiae, quae ad talia dirigit, sed minus excellenter quam scientia quae secundum donum est. In tali qui s- inai re electione has; homo dirigi secundum regulam n ruralis iuris, quod prudentiam gignit. Secundus re pectu eligibilium arduorum & dissicilium, quae sunt necessaria vel non necessaria ad salutem. Et Lit est habitus consilii de tunc dirigitur homo secundum gulam haris diuini. Doni quippe consitu est dirigere in electrine proseouendorum, & sua vitandorum.
Ex his pater ei test, quod i dentia & consilium in c
essentia idem runt, sed consilium abundat Aper pru- ρ . i. dentiam in uno accidente, scilicet quia esus est imperare. Advertendum est tamen, quod sicut ad scientiae donum pertinet reprobare malum , 5: eligere bonum ita pertinet ad consilium cauere pericula, quae in praesenti creulo currunt, & incitare ad bona. Item sicut donum scientiae habet regere pietatem, i a donum . consilii facit sortitudinem. Porro in hoe differunt scientia de consilium, quia sinentia est circa bonum& malum : sed consilium est circa bonum diffi- mni. cile & arduum. In arduis ergo amor iste per donum consili) nouos status in mente humana primo:
mat , secundo conseruat, tertio multiplicat. Primo nouos status in anima format. Et ad noc hortatur. G Apostolus Ephes. dicens , Eoriis mi P Hru mentia
ι 'λ Q tripliciter intestis potest: primo spiritu nismis
mentis vestrae, idest spiritu iancto rebore mentis 'πολήν vestrae, , quo est haec renouatio Mesenter, sicut dici- lux pei Pr heim: Emi riseritum tu as
42쪽
mei . faciem ter, a. securulo spiritu mentis vestrae id est spirituali mente velit, per quam est renouatioso aliter. Tertio spicitu mentis vestrae, id est spiritu qui est mens vestra, quae est subiectiun renouationis
m serri. Primo ergo tenetur spiritus e scaciter pro Spiritu sancto , secundo se aliter pro gratia, tertio materialiter pro anima. Seouido nouos status in anima conseruat , pro hoc orabat Propheta David psal. is. Construa vis Domine quonianis si e Mi in te. Ad citius preces Dominus inclinatur, atque talem animam in baliis sibi datis conseruat, sicut Ecclesiast. 3'. Vt, Gratiam homor seruasi pupi ram mili ι si id est ipse spiritus cliaritatis. Tertio nouos status multiplicat : quia semper ad meliora compellit & trahit,atque ad persectiora opera cor accendit, hoc quippe operabatur in Aposto. amor iste , Proinde ad Phil. 3. de se dicebat : Non pud per Umsi . si tem , se modo compreMciam. Icatus quoque Franciscus , cum iam donum sacrorum stigmatum accepisset, adhuc ad primitias spiritus anhelabat: unde A se & sbeios ad eas hortabatur dicens, Quando benefacere incipiemus , iam incipiamus bene iacere, iam inciriamus bene vivere, M similia vel ba exhorto arta timuentabat, quasi non dum benefacere inclamasset. Proinde Perii. exponens illud Matth. i . . . , id estio monte eminentis status resimonis ait, Quia homo
in religione vivit purius, cadit rarius, resurgit velo- eius , incedit cautius, quiescit securius, irrora: ui iis quentius , purgauit citius , moritui confidentius, &Praemiatur copiosus.
νοι amor Dei per donum intenam δε tribus in animo persectam intelligentiam praefat.
C p. VI.SExta flamini est amor illi mi titius ad similitudinem ignis qui illuminat circitiastantes. Actu enim flammae huius amoris est per donum intellectus, non solum contemplast, in creatura est ii ad est,i sunt summuin Deum, verum etiam contemplari creaturam spiritilalem & corporalem. Ad hoc Ecclesiast. 1. cap. hortatur nos dicens: Diligite Dam tim O illuminas --turcer a tis Da. Talis quippe amor illuminat intellectum ad profundam A lucidam cognitionem titum, stilicet Dei , sin, & uniuersi. Primo quidem illuminat ad cognitionem Dei , & tripliciter eosnsiditur Deus sit, ratione veri. Primo quidem per simi licetnasse ii sum, secundo per rationis admina culilio, tertio per simplicein conmit n. Primo per simplicem es en-
sum, de haec est fides Deiens assentiri summae veritati: proinde August. est , quid est fides nisi credere, quod non vides ; Sc Eccl. i i. cap. scriptum cst : lumen O .M ctabiti .st Gil e selim, id est per fidem eo oscere Deum. SecunJo cognoscitur Deus per rationis adminiculum , 5 sic est donum intAlecti is, cunis est credita per rationem intelligere. Amor enim per hoc donum illuminat intellectum dando ei lucidam de prosundam cognitionem infinitatum rationum, propter quas debemus diligere Deum. Porro per hoe dOtium cognoscitur Deus S iriritualia, at lue ea, quae Dei sunt: & hoc per illuminationem de nis quae pet pluram audiuntur, & maxime quod ipse est trinus& vnus , increat is & infinitus Se immortalis. Primum circa principium, secundum circa medium, tertium circa finem: Ec de hoc ad Rom. is. Apost ait: φ fer 'a s t. ad GArin m fri a se, Q. Tertio cognostatur Deus per simplicein contuitum, de se est sexta beatitudo , scilicet munditia cordis, citius est videre Deum, de qua Marib. s. scriptum est, Beati
quod in praesenti vita in anima oritur triplex iumenae ipso Deo. Plinium est ex vi aute fidei : secundum
sex dono intellemis, terii in ex seu niatne, quae est munditia cordis. Et hoc etiam summatini clici potest, D 3 9x t quod seut ait i Iugo: Qui ardentius diligunt, Pro-nindius prospiciunt, subtilius discernunt, de quia
vicino magis respicium, pro dubio persectius cognoscinit. Ex magnitudia: e enim diuinae dilectionis e cos. t. Penaci pondus diuinae reuelationis. Secundo amoriri incit iste per hoc donum illuminat intellectum ad cognitionem sui. atque intelligere facit in homine haec irim p. viis; in
Primo miser item conditionem , i ndo misci abi, --, dio lem dimissionem, tertio miserabilem commissionem. in ei,e Priiuo quippe intelligere facit miserabilem conditio
quod est dicere: Oro ut ex munere tuo in mente habeam meum luteiura principium, S meum' ciner cum cxit uiri, scilicet quod ex his tua milier coram te : merito quidem ait, Cum ex , cum timui , ct inras νύ Isimas min,
Secundo intelligere iacit miserabileni dimissionem, id in bona , quae nonio dimisit , ad quae de necessitate obligatus ei at: quod dissicile de paucorum est. Unde
admiranter Propheta ait: Dei in ρου in G1 rqu. iii mrix. dicat omnia , nullus. Praeterea Iob. v. c. inquit, Abat omnia opera mea, secundum gloilam et lain bona:
uia in bonis operibus duo verenda sutat. scilicet desi- Λia , de fraus . Desidiam sicit timor , de amor mundi: . . uti ae si fraudem vero facit proprius amor sui. dum Pro bene in os -- actis, tacita humani cordis gratia , vel faucii is aura, vel quaelibet res exterior desideratur. Ex quo patet, quod etiam bona oret dodioino incidat in delictum, scili et in omi: si in m vel diligentiae debitae desidiam, Ictein. i . AG ultim hamo qui facit ιρω Dei neci. i r . vel intentionis rectae per vanam gloriam Marib c. ..
sum eiu : de si incidit homo in delicti uti bona faciei do , 'luanto amplius bona dimittendo. Tertio intelli gere tacit misci altilem cognitioneni, id est quot Ac tu vita recora commisit homo in vita sua : dc hoc p. b. . .
corde, sese, id opere, propicr quod in miserabit cin uer .. -- ί uitutem peccati deductus est. IO .s. Domino attestan-- ιν xc : QM t iacit tecr. tum, si hin est peccati. Ex quos Niuitur, quod tanto vilior factus sit , quanto villoc seruus est, quam dominus tesse reputatur. Porro ciun pecca- P o-ttim
tum nihil aliua sit,uiu i ciliatio illius boni, manifeste Ἀ- clarescit qnod peccator quodammodo minus quam nihil est , cuin pec catum sit Dominiis eius. Et in haec Z: similia miranda Iumilia dulina , diuinus amor pcrhoc donum intellectus deducit. Proinde metito dic re potest Piopheticium illud , ad nihilum reda im seu mon hiui, scilicet ad intinia supradicta. Tertio altior iste illuminat intellectum per Doc donum, ad cognitionem uniuersi. N.im fecundum quosdam Doctores lonum intellectus est gratia intelligendi salubres signiscationes signorum naturalium , de lignor nn posciuorum. Primo quidem signa naturalia sunt omnes creaturae. Proinde diuinus amor per hoc donum intelligere sacit , quomodo omnes creat irae suo modo utuntur in ii rea a sapientia ratione nobi fit e locluuntur Dei laudem , necnon de eruditionem lac stram tam Deus effuderit sarientiam suam stiper omnia opera sua, Hinc R m. i. ait Apost. Du sibilia nim Dei a creatura P .r mundi, per fa . 7- falia i , iret. P. D con; uiuutu : de ' Iob. ι 1. cap. ait, rumenta ct doee uret te ; D. ια utilia ca . . , cst .aκ eaunt ii Ioquere teri . . se re lio E At tibi, cst narra unt ea ri ramari r Naee suit castentia Salomonis, quam quae fuit in an in ilibus, in arboribus, in herbis de sinitibus creaturis. Di litauic enim ab hysopo vise te ad cedrum. i Ioe quippe donum Philosoplii non habuerunt , qui visibilia Luitum Minon acceperunt, uti ignaux, sed materialiter ramum t. si a
43쪽
is sinules pueris effecti, qui in libris & litetis deaurati,
uni quare. & Pulchri, aspectum tantuniinodo figunt, de hix so-simi Iiutini odo admirantes: ea autem quae Per scripturam
7 ' lignantur, minime perquirentes. Talibus dicitur per
Prophetam, mite te i sicut equiti son es inie sim : Proinde forinseca, non intrinseca minima intuentur. Sccundo vero ligna postiuatum, quae in lege veteri & noua scripta iunt; & omnia haec , ut superius Apostolus ait, ad nosam nam Aristaseum.
amor Dei per sapientia donum triplicem frustamsaporare facit.
SEptlma stamina, est amor transformativus seu saporalium ad similitudinem ignis materialis: qui in eo posita quodammodo assaporat , dum in se traii format .& cui si reponatur serrum ves lapis in eum transformando , sic paulatim incendit usquequo illum in sui similitudinem totum trantire facit. Si e quippe diuinus amor per sapientiae donum,totum intelle matque assectum in se per admirabilem suauitauin trans- n. & mutat. De hoc igitur transformativo, de ita ii .ss saporatiuo amore per sapientiae donum tria iaside:
.lonum ex- re libet. Primo eius excellentiam, secundo eius dist ceto ti remiam, tertio eius cxperientiam. I rimo inquam considerentus eius excellcntiatu. Porro sapientia tri-
... ii . Plicita sumi potest. Primo communiter ecundo proprie , tertio magis proprie. Primo communitet; αlic dat cognitioncm generalem diuinarum atque lui auum manarum rerum. si ita, secundum August. . de Trinit. Sapiens diuina, & humana rimatur. Et secundum
Philoibi hum , sapiens est , qui omnia nouit. Secundo si linitur proprie & secundum hoc dat cognitioncinaeicinarum rerum: & de hac , i.Corint. i 2. Apostolus ε'thritia ρ ritum datur Tenio vero
ui si imitur magis Pr prie, & hoc modo nominat cogni- M. tionem Dei experimentalem: Sc sic est vicinium donum Sinit ullis , cuius a s conssilit aa degustandam suauitatem Dei, qui quidem actus partim est cognitivus,& patriin aisectivus; ita quod in cognitione inchoatur,& inaffectione consummatur: inde dicitur sapientia, quasi sapida scientia, ut ethymologia est. Proinde
Eccle . 6. Sapientia enim dolirina hec metram nemo e . Et laee sapientia cum charitate iuncta generat hunc amorem. Secundo consideronus huius sapidi ac trans
cinatiui amoris disserentiam: differunt enim inter se in tribus intellectus & sapientiae dona. Primo, quia I Vt a- intellectus est Dei cognitio collocative, scilicet in ad creaturas, scilicet per visibilia cib- ἡ creata , sapicntia vero est cognitio Dei ab lute. Se- t. cundo quia intellectis cognoi itur Deus per illuminationein auditorum in sci rura sacra: sapientia vero cognoscitur Deus 5: si periora ipso experimento, de incognitis anima delectatur. Et ad nanc sapientiam si oriatur Apostolus Ceil. 3. dicens , tu Amsut 6 - pli , non qua seu erram. Tenio, quia per intelle bim Deum cognoscimus : per sapientiam vero dulcedinem cius uuliamus, seu sentimus: unde sapientia dicitur, pie tu quali sapore virtutum condita scientia 'Ad hunc diui- ' num saporem de sustum nos hortatur Propheta Pi 33. ι .i . dicri s. ωψῖ-te tardita te smauis est Dominio. Pris. it . Quod i state prius in affectu, S: postea videte in in
bana es umoriar. im. Et merito quidem prius dicit gustate, eo quod nustatio facit videre: unde in 'ilic. i. Regum i . Ioriathas si vidi iis ipsi, Dia igioni miri e funt o 5 mri , a quid ustini impa durum dem Pristo. et Hanc sapientiam , id est sapidum amorem Beatus ia-
in latissim si tarione. In quibus vobis ponit septem meffectas, seu Proprietate, sari intiae Dei in nos dei uper descendentis. Primo abiicit immunditiam, secundo
tvibulentiam, tertio inua dei arulam, quarto iremina- : in L. I ciam , quinto pietatem, sexto stetilitatem, septimo dolositatem de duplicitatem, S sc sum septem conditiones. Primo enim abiicit immunditiam, eo quod mentem purgat de Purificat a sensu do a tectu animali, de carnali: ideo pudica est. Secundo autem, quia ab omni rixosa ira &litigio mentem pacificat, ideo pacisca est. Tettio ucro, quia ab omni effrenatione de efiiisa immoderantia ipsam mundificat, ideo modo est. Quarto quia naentein reddit , veritate de veri caratione recluasbilcm ,& bonis quae si et consentientem: ideo persuasibilis est. Qimmo autem : quia
contra quaestum terrenae cupiditatis, de contra zeli
amari impietatem, in Plena misericordia. Sexto,quia setit sapientia terrena est omni opere Drauo plena scista fructibus bonis , quia omnia opera in bonum diri- sit de bonitate impinguat de etiam, quia auditores fructuose aedificat sicut terrena ipsos exterminat. Se timo enim quia iudicat sine simulatione: timi quia nominem in iudicio iudicat, nisi secundum ordinem iustitiae , dc secundum merita causarum , 5e in hoc non procedit sinulate, vel ficte. Non etiam est dolosa ut duplex , nec re senatum acceptatrix: tum quia de dogmatibus naei non iudicat stiperficialiter: nec secundum lucis aeternae in fallibilem vetitatem. Tenio quoque consideremus huius transformatim de sapidi amoris experientiam , quae in anima gradatim orer tur triplicem fructum. Primus dicitur delectatio, secundus abominatio, tettius impugnatio. Primus in- ἰρω quam huius amoris fructus, delectatio dictus est. Fabricat enim in humana mente diuersos de quasi infinitos spirituales sensus atque si inuitates. Nam talis amor dilatat animam ad quandam gratiae capacitatem,
ter quam potest per inconsiderarem modum Deum in se sectere recipere dc possidere de dicere, is a. M.
haec in anima operatur, quia r. Ioan. . scriptum est.
D ira chini est qui manet in charitato, in t eo manet,
D Min eo. Et Apost. Ephes. 3. etiam inquit,ritate raricati sim vi , ut postis comprehenaeis cum vis
un m. hoc est manna praestans in anima omnem saporein suauitatis: unde perseuerantibus in donorum Utione: Ap . a. promittit Dominus dicens. Vi centi dissa manna absconditum : a sconditum quidem
manna dat dulcedinem suavissutiam Dei indiguis ni
rito occultatam. Sicut enim manna decuper veniens
omnem suauitatis saporem continebat; sie diuini
amoris de sapientiae gustus sensus omni frauitate meniis redundat, se ad hoc animam hortatiit Propheta alia an . . cens , D. et lare in Domino, dabis tibi petition coruo tui: hoc iurane de Patre suo, Luc. i i. cap. promisit dicens , D. iisti tum bonum tra. mibisse. Hic spiritus cst sapiemiae donum admiranda suauitate redundans, ii misas sicut Dominus per Salomonem, Ecclesiastici 1 ait, mi Mis stirisio m in super mel dudem Secundus sinctos abominatio dictus est. Selmus quod quicunque post tuanitatis saturitatem ad comedendum perueniunt: quaelibet apposta vel oblata fastidiunt. Sie profecto dilectio huius amoris in anima generat quarumlibet deli- r 'at f cianam corporalium fastidiu de ex intimo affectu omnium exteriorum rerum quendam de spontaneum de Drauim. Aliud est enim blandienti tentationi resistere
dc violenter repellendo nolle acquiescere, atque aliua
spontaneo quodam intimi affectus intuitu fastidire, de quaslibet interim camis delicias de blanditias penitus tibi latere non polle , immo in abominationein habe itaque huius desectationis plenitudinem, te reruciat, quando rost imus suauitasste. Ad veram ii
44쪽
ιqi iam interius sentit omnium, quae exte-lius arroni roslunt , qtioddam necessarium Potius liram voluuiarium sastidium & abominationem in- . currit.Vnde in Periona talis animae Propheta ait,c et Nar uim. n. a , se licet in quibusti transitorii, ruui L M.-ν fis D i ct Glitiai fumaci licet ex eius tantum memoria. Sed quid faciet in futuro eius duleis praesentia Expelli telluri ab aulina amor iste omnia indigne dilecta & Glum in Deum spirat continuum amoris acium atque affectum , quia secundum Ambio ivin gustato spiritu desipit omnis caro: hoc est cro. est illiud unum. de quo Dominus Luc. io. ait : Porro
' Hane suauitatem Pro ab sentire .. sunt qui exterioribus diuitiis, deliciis, & ma-
ificentiis occupantur: Proinde Demardus ait: Delicata est diuina consolatio ,& non dabitur admitten- . limam, nec cliam conceditur. Sed de his, qui ., pauperes sunt spirita, ait Propheta: E.- p. a viro ct
mq- μ' sentem impinguat: ne te est, ut talis pinguedo in
carnem & eorpus ex abundantia cordis redundet. Ex Fo fit , quod talis amor mirabiliter , & supra nat iam, quandoque etiam absque ne istariis ad corporalem victitari nutrit luimanum corpus. Sicut mi in inter quinque corporis sensus plincipaliter gustus ad corporalem vitam necessarius est, x corpus humanum Principaliter nutrit: site iste inter quinque sensus spirituales animam nutriens & cibans in cdomitam carnem reduniat, etiam eam pascit, atque supra naturam nutrit. Et de hoc Aroc. I . mysticd staptum cst: Et v
cem. - . , 'cur cytharoedorum coibaria inutium in
thar. - . Cytharii enim componitur ex duobus. ligno, quod i enitus euaciratum est: secuti do ex chordis,quae de visceribus animalium conficiuntur. Et ita, corpus humanum a spiritu rationali edomitum, im cytharam conuenientius denominatur. In corpore qui ore humano duo sunt. Primuin est natura naturalis, secundum est natura animalis. Voco autem naturam naturalem, quae inclinat sine appreliensionera hu-am cognita: Naturam autem animalem voco, quae inclinat apprehensione sensuum praeuia. Prima ergo nam- naturalis , quas lignum, quia euacuari debet ex surrilia is i inclinationibus, ad hoc ut respondentiam recipiat si iritualis laetitiae mentis : Secunda vero scilicet
natura animalis, macerari debet ex concupiscentiae humoribus tui senum internae exultationis, ad tactum spiritus rationalis reddat. Proinde natura naturalis in
cum debet a dilectione sui, ut carax fiat redundantiae dilectionis Dei. Quia enim de se ipsa plena est diligendo semetipsam: Des autem plena est, cum tendit in ipsum Deum: Natura vero animalis euacuari debet a scit sibilium concupiscentia, ut irirituali delectitioni reddatur apta de prompta. Spiritus igitur iustorum cytharoedi sunt, qui varios exultationis simos in siti
f. M. corporibus operantur. Ea vero corpora cum
cythara . quae spiritualis exultationi, redunLntiam arsisti ν. spiritualibus Dei exultatione plenis recipiunt. Inde Propheta ait. Exoliabunt Sancti in furit, id est, in participatione gloriae. - - tiaritis io suis: hoc dincitur quantum ad exultationem sui ritus rationali quia in Deo, s uti dum conscientiam bonam gaudarauantum vero ad redundantiam ad corpus seiritui subie- in adiungitur. Exultation in Dii ιn gutture eorum. Et alibi ipse Prorheta de seipsis ait .Cor meum se caro m
stilicet Praedic o modo, de omnes etiam praedicta
sititimae Apostolis adaptentur.
De perseritione septem rivorum Spintus Dum de septemplicis ' cicut υτ eorum.
SEcundum in sicrium contemplandum, quod ostendit Propheta in propositis v ibis , cst rubiccti vi tualis , quia inquit, Porio omnes centum vi i sint i , qui in die Pentecostes receperutit Spiritum sanctant, carbones merito nuncupauetur: quia erant accensi igne spiritus lancti, tuo: di doctrina veritatis ,& 2.2 et
mundi cxe Plo bonitatis. Secundum enim Catholi incon, carbo a cari capis, denominatui :carpo enim acti-uum est, de secundum eum habet septem sic uiseata. nam carpere, primo est dillipare , secundo Plaeparare, tertio diminuere, quarto scindere, quinto purgare. sexto auferre, uentimo carrere. Quae omnia cum is qui in
die Pentecostes Spiritum sanctum suscepciunt, atque omnibus Cluisti membris , qui usque in diem iudicu dona eius dein buritus sancti suscepturi sum: luas cat-bonibus dignitume conuenire possunt, si consideten. tur septem , secundum quae indiget anima expediri per ipsa dona ut ad summum persectionis peruenire possit.
Porro exi ediri indiget, primo contra vitiorum obliquitates , iecundo quantum ad vires naturales , tertio quoal iuret additas virtutes, quarto patiendo , quinto tinagendo, sexto contem lando, septimo beatitudinem
participando. Hi sunt septem status animae peregrinae, qui conueniunt i ora Osriciis, quae habent Spiritus sancti dona hut rerducant animam ad summam persectionem , sicut in soluentibus at par bit.
Gud perseptem dona Spiritu sancti septem et A
lia capitalia expurgantur. CAp. I.
PRimum ossicium donorum spiritus sancti est A
sipare, scilicet omnes vitioruin obliquitates, quas expeclitissime ab anima pellunt atque propulsant: Primo enim timor propulsat reliquias superbiae, Line Eeclesiast. i. ait. Timor Domini eve At peccatum, id est superbiam quae ro antonomasaria peccatum denominatur , eo quod mitium est omnis peccati, ut dicit ut re- clesiast. io. Secundo auteni pietas reliquias inuidiae, vae gaudet deuialis alienis & coui tristatur de bonis: sed qui proximo suo allicitur non inuidet ei, sicut patet exemplum in Moyse , Num. r i. c. Naim tam Iosue dicci ci ci de septem et ira. y ophetabant : Domine in ,rohibe oos: Reli vindit Iloyses , Q u amniaris pro me
nm si' ritum se. um Z Tertio scientia reliquias irae , quae litaminem odibilem reddit. Ita en m quasi quaedam ii famia eii. Vnde
m ea ι ira animum, ne cernere veram.
Proinde Ecclesiastes . e. ait, Ira ius stulti requi sis. Quarto sortitudo reliquias accidiae. Nam sortiscat debiles, confortat pusillanimes, solio hebetes de timentes. Vnde Iud. i . ci inritice script ira est: Inua a-iems isti m Domi- .H S. ιη ct diu eraxit Leosem, v asi hae aeum ius usta rei. nihil omnino hia nι in manu. Et ad hoc hortatur Ecclesiast. 3ο. cap. dicens, Tristitiam longe ε are a t/. Quinto consilium reliquias a varietate. Disponit enim consilium ad spiritus paupertatem, dicente Domino, latili. a'. cap. Si tui perfectm esse, vadet re vende omnia qua halus. da nautem,m ha bis thesa, rim in ea lo. sexto intellectus reliquias pulae, quae mentem brutilem facit. Vnde Psalm. inquit, Homo cumta honera est, non integerit comparatus est iumentis μῆ-
- ikω ct simili, tum est i ID. Septimo capientia reliquias luxuriae, quia gustato spiritu desipit omnis caro:
45쪽
yod persept m dona Spiritu sancti tres anima
rc. Nam praeparam ad gratiam, S virtutes naturales VI res , atque miro modo cxicdnuat eas , quae sulit ira-icibilis, eoncii piscibilis, & rationalis. Irascibilis enim imiri diri potest , ne in actus virtutum t dat tam per prosthei a, l iam per adscrib, a quibus Per haec dona ex- reditur. Primo quidem extruditur in Prosperis per ti- in orcin, sicut Patet de Propneta, qui de se ait, Abin .ine uirit me o , hoc est timcbo a statu prosperitatis, qui est in calore diei.Secundo inreditur in aduersis per sortitudinem : propter hoc enim i. ad Cor. .c.de se &sibi ii milibus Apostolus ait , m σs . . non e .Concupiscibilis impediri potest per duritiam ad proximum S petis astidituri ad Deli Primo quidem indiget expediri quantum ada sectionem respectu proximi, hoc fit per pietatem. Proinde i. Tim. . ad hoc horiatur Apostolus Timotheum dicens, Ex rce te au
hisbem diua, Whne est 2 f- re. Secundb quantum ad assectionem te ea. Dci, de hiκ fit per sapientiae donum S: luωuissimum gustum: de hoc Sapient. . ait, Anima taliter expedita : Oitaui , ct natu, si in hisen, inuocaui. σ ι nit in ore Iirituis i ntia, id est domum sapientiae. Rationalis vero indiget expediti in velitatis theculatione, electione, di executione. Primo quidem per donum intellectus expeditur ad verum sp calandum. Hoc exposcebat Propheta a Domino dicens Da n ihi inte&ctum titabor Leemo iustodiam illam tu telo corde ine. Cui se respondit Dominus
dicens: Im 1 Πum tibi ribo σ te, scilicet per hoc e num Secundo per donum confiiij ad verum eligendum. Nam EccleL 3 i. admonet dicens, sinen hilaras O post fallum te tam tebit. Tettib per do-
mim scientiae ad idein exequendum. Proinde Ioan. is. Dominus ait: S. hi iras. beati eritis si ii terisu ea. Perdonum enim scientiae sicut ex praecedentibus Ptet, re- conuersamur in medio nationis prauae Perueisae.
Uod per aurea v ritum sancti ad septem princi-
Iales virtutes anima expcd:Iur. CAp. II I. TErrium praedictorum donorum ossicium est dimi nitere, scilicci virtutum de eius: quod officium haee septem dona , dum scilicet expediunt virtutum actus de ossicia,quod merito se iii itur ad praemissa. Primo enim timor ex dit temper alitiam: propter hoc donum Propheta postulabat dicens, Censi e Metis' carnes Secundo pictas ad veram iustitiam, ne scilicet degenerct ad crudelitatem. Proinde Ecclesialles 7. nos admonet dicens e Noti se iustus multum , n/q-e funupta rv.im nece se est . ne ob stupiscas. Et iterum Propheta inquit, Mi se Icordia re meri M obuiau runt sibi iustitia σyae osculara sum. Tertio scientia ad prudentiam ne scilicet deui et in vulpitiam astutiam , cum Ecclesiast. q. scriptum sit qui in miatii se Zm eji . muttistic μιν talit -- t. m. Et Epheliotum quarto nos admonet Aiu stoliis dicens. Vi iam nou simm paruuli mi, xies
donum ad sortitudinem, quae virtus moralis eii ut non tantum aduersa humana mens portet per Patien iam, 'itae v:rtu : sed etiam beuigiis iit ad nostes per sortitudinem, quae est donii m. Et ad hoc nos hortatur Dominas , . iatth. s. cap. dicens: Da si γε inimisos v sy or, HL foue his oder Aut vos : Me pro res urnii ucst calumniantis ira t. Quinto eonsilium ad spem. Pr secto dum consili iam ad alta virtutum naentem evehit, merito spem ad altiora proficere facit. De hoc consilio sunt verba Prophetae, cum cuilibet viro iusto ait, ιn Domino 2 sae ἱ-itatim. Ab hoc consilio ducitaseli Iob. i t.quando ait: Et se si me οι ide . , in e . is. Sexto intellectiis ad fidem, quia multa fide, ex dono iii tellectas aeccpit,frinitarem, dum Per intellectus donum credita elucescunt: lioc poscebant Apostoli 1 Domitio, Luc. i . cum ei dicebant, ALu . nota, fim, id
est mi donum intellectus amplius illumina nos in fide. Septimo sapientia ad charitatem. Vnde scut charitas est malet & conseriistio & consummatio omniam virilitum: sic sapieiuia est consummatio omnium donorum: ut quando eam quis adeptus fuerit, merito dicere mssit illud Sap.7. Venerunt istitem as pariter cum ilia, G innu-rrabilis hon per manisi ivi.
IE a per dona Spiritus sancti anima expiat iuro has lis reddithrad imitandum Chri Bam O piniones eiiu
OV rium, septem donorum officium est indere.
Nam ad imitandum Christum post acceptas virtutes tui rabiliter a mundo & ab omnibus , quae mundi sunt, haec dona mentes humanas scindunt, dum eas expediunt ad Clitasti passiones strenue imitandas. Sicut enirn ad patiendum mouit Chri ilum , primo paterna voluntas, secundo humana necessitas. tertio virtutis strenuitas: sic N in his debemus nos Christo est e conformes , ut pollinius regnate cum ipso. Primo quis diuina voluntas nos mouet tripliciter, ut a nobis cognita,ut etiam amata, ia ut in reuerentia habita Primo ut a nobis cognita per intellectum, quod donum i ii bis pos citur, quando Deo dicimus cum Propheta:Deo o
ut a nobis amata per sapientiam: quod quidem inica iter postulantiis, quando cum toto cordis desiderio Se tuenti affectu, Dominum oramus dicentes voce magna illud Matth.6.c. Fias ιι ras tu , M in caesa ct in te ra. Tettio ut a nobis in reuerentia habita per tim rem. Et ad hune timorem hortatur Angelas Apoc. t . dicens, T. m. te Dominum, di dat. iri hono eo. Ille prose- LM D. O o Deum honorat, qui praeter Deam nullum alium ti- mei. Nam etsi rixutos in honorem timete os treat, Deus tamen solus timetur, cuius nomen in ipsis iugiter
honoratur. Secundo autern humana necesutas mouet
dupliciter. Primo si per scientiani cognotatur, quemadmodum cognoscebat Proplim, cum pro se I mi- His
num exorabat dicens, asserere mei D in sic si - so gnam mi coriam tuam. De do, si ad eam miserandam per pietatem animus moueatur, quem inoduni hortat ut Isi 1 8. cap. dicens, Frange esuriemi ρ- m t 'm, Isa. 1 .
vero virtutis strenuitas mouet dupliciter. Primo ut prouida in cligendo per consilium , quemadmodum elegit Propheta eum ait: Elegi abie Zm esse in lina Dii -
mei, nati, quam MLtare in laser cutis Poea - . Et de Luc. io. Maria Magdalena. Lucio. cap. Maria optimam artem eligit. qua non auseretur ab ea. Secundo ut vigor osa , ut
proseundo de persistendo & perfnimando per sortitudinem. Nam ut Dominus Matth. I x. ait: ses per suo Mat. io murat usis e in Dim, husarum eris.
G I per dana Spiriti sancti anima expe Duror halititatur ad perfectionem vitae a riuae.
CV intum ossicium donorum est pur re scili- ' viracet ut expediant in activa vita. Nam ad a nem
46쪽
-- φ.ῖI ex alendam nece se babemus expediri a test nix.Primo ad declinandum a inalo . secundo ad proficiendum in bono terito ad acquiescendum in optimo. Primo ad des clinandum 1 malo:quod quidem fit per timorem, sicut
ragantiam ctv am secundo expediunt ad proficiendum in bono necessitatis, vel superet garionis. Circa primum expedimur per duo. Primo per ieientiam, tanquam scilicet dirigentem, si t Propheta in sc liuit, Disi diei eructat verbum, scilicet dolium scientiae illuminat intellectum. Et de scientia vana econtra IPropheta subditur, hi nox nocti in levi si retiam , id est scientia vana, quae est nox ignorantiae obscurat noctem originalis culpae. Secundo per pietatem tannuam retexequentem. Nam, ut primae ad Tim.6. Apostolus tenatui, Est .imum missum, id est meritum & Leiumma tum epistas sum fustiis vi ad est suscienter exemtioni mandata. Circa seeundum expedimur per eonsilium dirigens ta sortitudinem exequentem. Primo perti Us . codiluim dirigens, iuxta illud Eccles Q. omisma tum praeerit consilitumstabiti. Secundo per sertitudinem exequenteam,& ad hane adeo sperandam hortatur Propheta dicens, Ipse dabit τοῦ tutem o sortitudinι Asua , stilicet ut in illi perfectionis opera exercere. Etitio benedictiis inus, ini licet , quo cuncta procedunt bona. Tertio vero expediunt ad acquiescetam in optime. In quo quidem habemus quiescere,& quantum ad intellectiun veri,& quantum ad affectum boni. Primumst per donum intellectus, quod Se Prorbeia a Domino postulabat dicens,Da mihi ἰme ,Π-- ' vitiam,scilicet in culmine summae persectionis. secundum rei d num capient ae , in quo quies. Et de hoc Eccles .ii. in-cuit: Supientia humidiati exaltabis ea ut ιει- , scilicet ad summam persectionem, & inmeriam enato um. id elipersectorum cens dire mssilist, scilicet in consummata quiete & pace.
, sper viri m sancti Ana expeditur anima
: tfiat habitu ad vitam conte ut tuam.
CAp. ID. Qextum ossicium horum donorum est auserre. Aus impedimenta ad expeditionem vitae con-ria. Ω-- templativae , ad vitam enim hierarchicam contem- νων δε-- a plativam tria ipsi animae necessaria sum Primo purgari, Θμ- ν-- i undo illuminari, tertio perfici .Primo necesse est pur x pari, scilicet a quatuor. Primo a concupiscenti secundo i malitia, tertio ab ignorantia quarto ab infirmitate sue impotentia. Primo inquam ne ita est eam purgari a concupiscentia Et hoc es sicit timor: 5c hunc Labuit
cum libidine mrae conspissi sus pere. Secundo a malitia,&hoc inest pietas .in laudem autem talis purgationis de Σου hesul modi expurgatis Ec scriptum est: Hi seu
ex malitia, sed ipsis malitiam purgauerunt. Tertio ab ignorantia, quivi eis cit scientia, qua homo fiam re r b-re malum s . Pre boni , ut dicitur Isaiae m. Et hoe scilicet ne ex is orantia homo peccet per commiis nem,nesciens reprobare malum: vel per omission , nesciens eligere donium. Quarto ab in nrmitate seu im- m. s. potentia , di hoc essicit Gltitudo. Proinde Rom. s. c. Apost. ait. Spiriti . scilicet sortitudinis , a Dot insi mea: - ηoIIram, scilicet ut penitus expurgetur. Secundo quidem necessarium est inimam illuminari & maxime de duobus. Primb de operibus primariae condi-C---,a, timis, secundo de operibus nostrae reparationis. Primo -- . - inquam de reribus primariae conditionis', & hoc fit --- per intellectum, qui per creaturas inrelligit creatorem,
ereat in cognossibiliter tot erit re creator berum trideri.Se- eundo de operibus nostrae reparationis perpetratae scit.
per Christum redemptorem nostruati: α de hoc fit rec
ci amarae atque patiosae hulio iii eius i seriptum est: ' tr. . , i. mplam ut se quam iri se ilia e . Tettio vera tis ii celsarium animam persci, quod st accest; in .a summum, quod consistit in uno. iv hoc si rei tuteli, tiae donum, hoc est illud vivim, de quo tam lini Luci foro. ait, Peria imum ε' η M . de se in ,hum 'contemplationis, quasi in cublio cons mixturi
tur amma ad Octobeatituatnei Oear tersectionem.
C r. VII. Q Eptimum ossicium horum donorum est opere,quia cito
i sunt di positiones, & introductiones ad beatitudines, ut iam per participationem capiatur di acquiratur sempiterna beati Dido. Primo enim timor disponit ad se . ει spiriuas paupertatem, quia facit recedere , malo &m, tε. si in casione. Sed quia omne peccatum sε per aures nem ei croatore,in conuersionem ad creaturas, id est persi perbiam & cupiditatem: ideo timor dissenit ad i ritus paupertatem, in quo simul iungitur numilitas de paupertas, ut sic per eam animus elongetur a superbia, quae est initium omnis peccati, ut dicitur Ecclescitate icupiditate,quae est ν ix omnium maiorum , ut dicitur i.
Tini . Sed quia in i eccato ptius sit auerso creatore, quam coueruo ad creaturam: ideo superbia dicitur initium omnis peccati scilicet tanquam prius & sumius. Et auaritia dicitur radix tan alia in serius & posterilis ea quod radix in setius manet. Et haec est ratio,quia pau- 'tas Spiritus,sundamentu est totius euangelici status. Proinde lioc sundamentum ante Omnia ponere debet, qui ad culmen vult astendere summae periectionis: hoc enim fuit consilium Christi,Mat. ly.Si νυρι εἴξωσι, MMt idii. ad ast reis omnia qua hasci dataveri . Ecce paupertas persecta,quae omnind nihil retinet: sequitur, Et venio sequere m/, quae sitiat olim is persectionis iandamentu principale vel principalissimum. Ecce profunda humilitas, nindata in prosundissima Christi sumiliti-te.secundo pietas disponit ad militatem. Nam qui piὸ alicui asscitur,nee illum iri itat, nec irritatur ab illo in
econtria rou. 7sscriptum est, Ira non hant inis tricordia, nec e rem ens Iuror Or impetum conchariis risui se sis
tot rei 3 Tertio scientia disponit ad luchium per ieientia quippe cognoscimus nos i statu beatitudinas relegatos in hoc miserabili mundo, in lacu miseria re in luto fac se ut merito quilibet stiens dicere illud prophetita
valeat,Heu missi, quia incoiarm m 8retinearis es, Du- I m. iiii tam cum L. Irant in odis, id est cuni abiectis & tens . btosis: Cedar enim, moeres seu tenebrosus interpretatur. Et additur,multa incola I is anima mea stilicet I patria
Beatorum. Quarto sortitudo disponit ad esurie iuuitiae, p. inrisiit ad Emelicain iustitiam,quae nihil aliud est quam inse&in proximo desiderare intense abesse omnem des etiam,& omne adesse debitum bonum,ut mereatur per sectus inueniri cor ara iudice aequitam. Cum hac pro- .secto iustitia, quae in 'dnibus rectificat animu: se hi mo firmatur per sortitudinis donum , quod in ea se se tenet,ut malit vita priuari quam iustitia separari,scue in martyrum morte refulsit. Et ad hoc hortatur sic Ec- - cles cap. di eris. V με ad mort m ceriano i,stitia . σDem ex Metnabis pro te inimicor. Quinto consilium disia ponit ad misericordiam. Nihil enim amplius eonsulit heu, in scriptura secta,quam sacere misericordia, quae ab eo super holocausta omnia aestimatur. Vnde Protu Do trixi acriptum est, facere nusiricordiam iudicium magis placent D equam victima. sexto intellecti, disponit ad cordis mun/itiam quia speculatio veritatis mundat et,
ii ostrii in ab omnibus phantasiis: Se hoe postulabit Plau
Oitum rectum, id est non phantasis distoria , imma f.
47쪽
mi rei in meo. septimo sapientia disponit ad pacem.
Nam sapientia experimentaliter iungit nos vero Se inino no , in quo est finis & traiiquillitas totius appetitus nostri rationalis. De qua Psalmista inquit lis pace in . imum dormiam ρο ν eq. seam : hoc est in i acevectoris dormiam in praesenti de in suturo requiescam in pace aeternitatis , quae est pax in idipium, id est inuiciabilis & immutabilis in aeternum.
Deduodecim ques operatus ea spiritus
Ductus, in die Pentecouos rL is pulos Christi.
Ertim mysterium contemplandum, quod Propi, ra ostendit in propositis verbis,insigni singularis: quia subdit, ut ' si tum eo,id est Apostoli Sancti accensi sunt a Siritu sancto hae sacra die. Quod S: Lucas Actuum 2.c. admirando mysterio describit dicens,
compli emur diei Pentecostii, erant omnει pariser
dum quos operatus est Spiritus sanctus in distipulos: .., , is Christi in aduentu cio.Venit enim primo sestinans: ie-
ω, cundo eleuans, ertio intonans, quarto visitans,quinto D AEM. Uansportansscito abundans, septimo sicundans octauo instaminans nono tranquilllans, decimo inebrians, undecimo redundans , duodecimo cooperans.
De subito repen no , secundum qu . operati es Spiritus iis disi putis Domini.
C A p. I. PRimus effectus spiritus sancti, quem orciatus est in aduentu tuo ii aper discipulos Domini est , quia venit festinans. Praemii itur enim , Luc. Act. 2 congruitas temporis in aduentu eius, oim est: Dum conplerentur
3 Penteis ita est qua/ragesimae. Beda quidem sis et Rct. Apost .ait,quod quidam codices male habent Pentecosten : Nam Pentecostes dicitur in nominatiuo c si, stes in genimio, sten in accusativo. In precibus tamen diei in accusativo bene dicitur, En di m furati ima,' P ut reosten, id est qliadragesiaram celebrantes. Et dicitur Pentecoste, , penthe , quo dest quinque, Scoste decem, quia quinquies decem dies a Resurrectit ne Domini v iue ad Petitecosten utroque die incli se, sicut quinquagesima die post exitum de AEgypto data est lex in monte Synai.Dicitur ergo, dum complerentur dies Penteco's, id est dum quinqagesima diarum il- . lorum ad suum terminum, id est ad diem viii inum perueniret. Ibi er Dit omnes disii u pariter in est .m Deo, id est in coenaculo Ancto Sion. Mento enim in loco i
sectionis ci in Glatio sursum stantibus dari debuit sursum activa resecito spicituali tili illo quoque loco non
si, uti pariter erant etiam .dint i, sicut infra dicitur.Intentis e quide vacabant orationiae quietissimE pacim: ae dilectionis. Scimus enim profecto, quod concordia ad proximia ,seii ad fraternam collegium, cum vacatione attcnta: orationis ad Deu , integra dispositio sunt ad Spiritus sancti cumulatum donum. Deinde sequitur primus e lectus Spiritus facti adueniciis, quia venit sest trans, quia .ltu est se a te, Vnde Sap.7.cap. -- Pluin est, quod Spiritus sanctas, quae ibi sapientia die tur , omni a misit bus maliti' est . scilicet, quia subito priatur nescit enim molimina Spiritus sancti gratia, iicut in qua viri licimilia Sanctus Ambros. attestatiar. Nam stari is quasi lagittis ro uis acutis cum carbo
nibiis desolatoriis subito percussi sunt ner, ut quael
bet eoru anima charit ate vulnerata dicere pollet illud Cant. AIMn railico me M. n. Subito minutali vulnere mutauit eos in viros nouos, ct auxit in eis habitum
fidei spei u charitatis .ex quo tota laetificara est LGl - , ita Dei sicut Propheta inquit: FI .uia imp im t. sicu
euod a sono adueni ut is Spiritus sancti ad caelumemata sunt corda discipulorum.
C A p. II. Ecundus effectus aduenientis Spiritiis suit, quia ve- ω onit Helians. Ideo subditur. ἀεια u. scilicet ut ad eculos eos veheret & coelestes , immo iptas ad gloria suam 'eisceret.Sicut ipse Spiritus sanctu, Praedixerat per Pr
Π--m ei avnuariar si mamentum v bi ilia de illis ordi- nate ostendit. Primo, tui praedicauerunt: secundo, quid praedicauerunt: tertio, luales praedicaueruta Primo ostedit. iiii praedicauerunt dieens, li, id est discipqli conscii secretorum Dei. Sicut enim coelum, quia creta: secreta Dei,a calando dicitur : . sic Apostoli,qua as secreta caelestia reuelata sunt. Coeli .lenominantura omi
tra meo no a fecit O . secureo ostendit, quid praedicauerunt: unde subdit, narrani D. i. Non dicit narrant, sed enarrant. In illo si quidem,eminati tu Ap stoloriim persecta vita. Nam quod in eis erat, ris an- nunciabant & praedicabant,ut mystice velificetur in eis, quod Ioan. 8. cap. dicit Dominus scribis & Pharisaeis: Ira, α νω sine micata es vestrum, primm in illam laniim mittat. Lapis enim est auctoritas sacrae scripturae. Et addit, et mm Dii: non gloriam propriam. Gloria quidem Dei,& Christi incaritatio pallio, resurrectio tacensio aequa
lita, filii ad patrem & consimilia, quae Apostoli per viii
uel sum mundum praedicauerunt aertio Ostendit,quales Praedicauerunt dicens, Ets amentum, id est discipi di ne spiritus sancti, annunciant opera manuum cius, scilicet Dei Psal. 63. Annomiaue t utra Dei cst factarius inteli mini. Et notanter dicitur coeli, e snpilati ter stinamentum t mystice des et ur, quod licet discipuli haberent plura verba,vel plures essent persenae: tamen totum reserebant ad unum, id est ad gloria unius De ansia per cum dicit ali. adiunῖit ri inmi& econuersi eum dicit,firmamenta singulariter c5iungit op xa ira plurali,ut totu, quod erat ad Dei gloria retitatur.
De admirabili suavitate fui JOendentis
TErtius effectus sitit quia venit intonans, seu stanaias: Pro erea addit, , ni : nam ideo tali i peiactivo sono descedit spiritus ibactus in eos ut debilitatem creaturae, Ze cellitudinem maiestatis sua ostenderet, ac stupcdam suauitatem dulcedinis suae infunderet, in illo harmoniaco Gno: atque ex tam admiranda su uitate, quae exprimebatur in illo sono, omnes in seipsis deficerent & in Deum transtent,& se in eum totaliter trans inrarent. Porro Spiritus sanctus animam in v ritate costituit .Et idem est veritas, quod vera humilitas. Sonus igitur merito saetias eii inenarrabili suavitate Scharmonia isenus superauit enim omniti ibi orum, v cu & harmoniarii, praesentis vitae suauitate de amoenitatem. Et hoc quide, ut diicipulorum corda concutiens magis eos ex uiauitate in limitum sitium redigeret, de demum illos amplius exaltaret, in Deum totaliter transformaret.Vnde & sbnus iste quatuor proprietates aptas ta sortiter excita: dom S sursu amendu & transitat mandum habuisse res mur. Prima est, quia suit iu tilissi: inchoatus quia factus est em .secunta, quia
fuit driurium nullui, soli et de coelo usque ad a
48쪽
irruens & descendens. Tertiis, quia fuit rapidissimus, hoc est euin sociissima rapidi late irruens luper eos: Propterea erat vel, cns,ut infra dicetur. Larta quianiit i Phaetice, seu uniuersaliter redundans C: roboans: Propterea dicitur imam domum repleste. Ex hoe enim citabantur discipuli ad praesentienduin & concipiet dum super aduenioltein praesciuiam diuinae maiestatis & immensae , ut reicitantem & omni suavitate et dundantem atque antinae repletivam.
GH adueniens Spiritus sanctus iis His itutis
CAr. IV. QV mas effectus aduenientis spiritus suit quia venit visitam ; unde ad littetam subditur. Huo utimis sit it micissi aerei status. Et secundum hunci sum ly ian .. n. est nota veritatis : niti sorte sonus de inderit absque omni coli tali motu de flatu: de Eunc dicitur det codille, quia niti a Deo fac iis ac si descenderet de ipsis coelo. Si vero spiritus sumatur hic pro Spirita iancio:& tune ly , eit nota similitudinis figuralis,quia sonus ille de status erat quaedam spiritus rancti timilitudo de non Spiritus sanctiis.MysticEvero visitauit Spiritus sanctu, duci pulos Christi in haeserina emadmodum cutiens fluuius visitat terram, qaando tr. igat & purgat itque saecundat. Proinde Pro-ybeta inquit,Psalo s. m. id est inunda ioclia: limatum, a mise Spiritus sancti einanantium:iatiliat i Dei ad est Ecclesiam in discipulis eius sun-darain. I lic si ius primo eos vacuos irrigauit, id est humiles repleuit,sicut Isa. s. ipse Dominus ait: Aa P m- Mem ιpiciam, nisi ad pavirtutum cst eo iratumst ritu Secundo eos expurgauit,quia terrenitatem ab eis absti lit.&mundauit icut lol, i mystice scriptum est: Et ibi ui .n et t. im t γνa,id est Apostoli Iritis terreni, on. .-mitur Tertio eos secudauit,sicut Psalmista inquitae M. terram,id est Apostolos Ribitantes in terra: unde dicere poterant illud Luc. i. m,si lati mei ori vi ex alto,s uitur. Et inseri si eam id est intus Spiritu sancto. Multi licasse. φρυ are . m. id est multipliciter locupletasti eam, scilicet charismatibus atque donis, ita quod
sumen Dei, id est Apostoli sancti, repletum est aquis. id est Spiritus sancti doni tauod adueniens spiritus sanctio mentes disi- tulo Im evexit ad Piritaalia bona.
QVintus esiectus aduenientis Spiritus sancti, fuit
quia venit transportans, sc. transuehetis mentes discipulorum , terrenis ad coelestia a bono commutabili ad bonum incommutabile, , se ipsis ad Deum , ut quilibet discipulorum dicere pollet illud Apostoli, Gai
pterea in textu, Act i .subditur, vehimento. scilicet spiritus, id est nientem vehentis , sicut praedictiun est, quia discipulorum mentes ab amore proprio eradica'ιiit, & in spirituales ac diuinos ardores evexit.
nuntis in modi se Murum. Ap. VISIuctus essectus huius Spiritiis sui triuia ipse venit replens seu abundans. Et de hoc subditur . Et νεῖ rint
teram . mn v e arseri uαμ mxstic. inutiatur quod sciit totam repleuit domum, ita totum eorum replere
dei, at corpus, atque se nituri erant Deo pleni & cli: rismatibus eius, quod omnia mundana & transitoria stidirent. Scimus enim, quod post plenitudinem sto- inachi & ple iam saturitatemqui ad comedendum i i uenium, quaelibet Arposita vel oblata fastidiunt. Ain . IM, litteram quoque merito a Uitum est, οἷοῦ ε ηε f. i. . ne tumultus aut illepitu, Gni ex aliquo discipulorum
tumultuoso motu vcntile suspico ui . Aut ite suauis de harmonica xcsonantia Z admiranda melodia illius Gniper aliquem magnum it rutilani in seditetur in auditu
Ganta facundia repleuit dis 'OL, ciristi. A
C Eptimus es cius Spiritus lancti e init, quia ven i s -
iucundans: quia facundauit discupulos vi quod m-- telligebant f. iluetro lent fari quod proprium facun- diae eli. Et de hoc ei lectu iubditur, Et V a intriani laudi lini a . una. Quod. factinii est maxime propter v citor. Primo in signum , quod a Veibo Patris hoc . num procedebat, quemadmodum lingua mouetur a veibo cordis ad formandum se exprimendum sonum vocis Secundo in si uin, quod uatinos gustus d uinorum , vimque Sunatiuam ipsorum diuinitus dabat.
Tettio in tignum, quod sacundiam atque i in uaruinscientiani ei dom,at. Quarto in tignulli,quod eos ad praedicandum Christi Euangelium destinabat.No: ecetiam aduertendum est , quod in hoc adiiciatu spiritus sancti decentet concurrit dor ex lignum, scilicet ibitus audibilis, S: lingua visibilis: , truxime propter quatuor caussis. Primo propter in preti Onem , iecundo propter
obseruationem, tritio propter excitationem , quar o D. propter correi iesion . Ρι imo inquam propter im,
i remonem , i ilicet ut nori colum intellectu & asi aspiritus tincti aduentum perciperetis. ea etiam letuu li auditu & visu, qui piae caetriis ducis litiabiles & testificat: ut sensus sunt, late experirentur, ac si s usu interiori et exteriori plenius S tot alius tinmutarenturusecundo Propter obseritationern , videlicri ut lex hierarchica ieruaretur,per quam diuisaias radius iub sinit bilibitis signis atque similitudinibus nobis,dum hic vivimus,:llucescit. Signori in autoni praecipua,si uri voces audibiles de species visibile; Vnde S haec duo in sacramentis Ecclesiae principatum tenens. Nam secundum Augustinum accedit velum ad visibile elementum, &fit sacramentum. Tertio propter excitationem, ut sicilicet sicut volentes alicui dormitanti vel non attei denti ostendere rem aliquam praesentcm & nouam, primo excitamus eum sorti impulsu & voce, ac deinde praei emamus ei rem ipsam videndam: Sic sonus super Apostolos irruens erat excitatiuus corianum ad attentam de suspensam susceptionem Spiritus sancti S cies vero linguae sui et capita eorum residcns,sciit intra dicetur.
erat iam ueniritus sancti praesentia , quas se visbiliter
exhibens seu Ossendens. Quarto propter corresponso - nem , ut sit correstri nilentia huius donationis ad donationem veteris legis.Nam tune coeperunt audiri tonitrua & niteare fulgura , clangorque buccinx vehementius ii strepebat, totusque mons synes sumabat, eo quod risiendi re δε per eum is it me,s t Exod. 39.scriptum ei: tamen filii disserentia in este i. quia illa videntes M audientes terrebat: ista vero discipulos laetificabat & consortabat. Dicitur enim ibi, Quare it ρον-l- O turm mana tori Mu erat . propter quod di Σit pori illis Mo) si : Nonis Mur notis Domini. ,ου iamur. prout in a. patet. Lex enim illa fuit timorus illis bri vero amoris filialis,iuxta. Gal. AI Dems iumseum natum ex muliere, favum Fur iege: ut rei, qui
49쪽
CAP. VIII. Di it Crauus esse. bis huius spiritiis suit quia venit in- simulans: Ideo subditur, tanquam. scilicet apya- .se ilia Aduetiendi an est , quod quatuor sunt notanda in hoc signo aduentus Spiritus- lances. Primo , quod apparuerunt linguae igneae : se- Qindo, quod apparuerunt d: scietitae : tertio, quod at paraciunt pyramidales: Marco, qAod apparuerunt vitigua M'ν biles. Primo , quod apparuerunt linguae igneae, & hoe /- riori ei tria quae Si ritus sanctus operetus est. Primo litiguam igneam de ardore spiritus tui plenam Apo-s stolos habete ostenderet: secundo ut legem igneam Apostoli igniti praedicarent: tertio, ut verba ignea ex se prose rem. Secundo vero apparuerunt dispertitae linguae tanquam ex uno ingenti igne per q iamiam partialem diuisionem suis letit derivatae, ut mystice annua tui quod totalis plenitudo Spiritussancti existens in capite nostro Christo, participative in Apostolos & in nos derivat ut , & quasi rartialiter de sub determinata
να-- ut out vult. Tertio species ignis suit quasi pyra ni-ν-- i dalis, e quasi instar linguae.Vnde ad litteram aduertens fui tum Bedam: quod ibi igitis est in genitivo casu.Nam in Graeco non est pyr, sed Pyros. Ex quo intelligit, quod lingue iste suetunt diuise , quemadmodum linguae ignis, eius fiammae, quae longe acutiores sunt quam linguae nostraeiropter quod pyramidales suille probantur Et hoc mystice propter tria.Primo in si im , quod spiritus, cti ardor mentem acuit de protunda Dei penetrare iacit. Secundo in tigium quod corda disseipulorum subtilissime & acutissinie penetrabat & subintrab i. Tertio ismum,quod linguis eorum
ad inst. in mandam corda auditorum admirandam eis- . ii. caciam ministraret, sicut Lite. 21 promiserat eis dicens: Ego on in a robia os esse sentiam, tui non me intretia sere coutra re omnes a er an tur .Quarto vero
species istae ignis & lin uae apparuerunt viii biles propter tria. Primo, ut a discipulis viderenturisecundo,ut sic per i intermediam visionem significatio eorum aduerteretur ab eis,totio,vi mustice innuatur,quod ignis Spiritustincti illuminat & illuminare venerat mentes discipulorum. Vnde in ista apparitione ignearum linguarum Spiritussanctiis eos illuminauit, de intelligere fecit quaecunque secerat aut dixerat Christus, sicut lox. astromiserat eis dicens: Cum se m Denisit . est risio
veritatu, docetitor omnem veritatem. enim ι ruetur
tum in in igne sed etiam in linguis igneis voluit D minus spiritum Canctum discipulis apparere. Nam scat lingua exprimimus 'uicquid est in corde verbo
conceptum: ita Spiritus sanctus tanquam ipsius aete ni Vemi ad saelium eorda vehiculum & exprestiuum testanoni uin persem manifestavit Ieium, quantum status requirebat Apostolorum. I nde sicut igni; congregatis lignis in acetuum magnum, quando aduenit. Omnia inflammat atque incendit: se spiritus sanctiis in Apostolis operatus est: via omnia dicta& Licha Christi Iesu tanquam ligna congregata in corda us corum statim spirituali nitas fecit clarescere & ardete: atque vitandi: ex immensa abili amore procedere.
Gare saper singulos disi Iutis res ait Pi Bas
Nonus effectus Spiritus uicti fuit, quia venit tranquillans. iapropter subiungitur , si q-e s prasingulor est ' , ea vita fiammae lingua stiper caput unius ,& alia super caput alterius: adclitteram si, id)S quiete res it. Q d quidem mystice factiun est in
signum triplex. Primo uperioritatis, secundo tranquillitaris, tertio grauitatis. Primo quidem in signum saretioritatis, id est quod spiritus i uictiis regnaret in eis solide dc quiete: ita quod ipsi sedes eius et ant: δe ipse quoque i iis in eis quiete regnabat carne subiecti rationi & ratione subiecti Deo. Proinde ipsi Spiritui
dicere poterat illud Ap .s . . e bii nos Dion sacerdotes regna mitis erit am. Dicunt enim. cisti nos Deo ouro rureum, scitan quo Deus
per iustitiam regnet, A De rit l, , quibus gloriam in
conuersione populorum recipiat. Ei Un bimui se erter am, id est, luper mundanam terrenitarem, quia tunc reges totius mundi constitiati sunt. Secundo in signum tranquillitatis. Nam menti, in qua regnat Deus, inertrax exuperans omnem sensum & semper tranquilla estiquia iuxta Propheticum sensum, Dρ. e um Meim. Et in hae pace tune positas est discipulorum ei tu Tertio in signum grauitatis 5c maturitatis seu stabilitatis. Vii de Propheta in persona Spiritus sancti ad Deum ait , D tv-lo arui latia . ire, id est in populo discipulorum non cedenti omni vento persecutionum, Per populorum conuersionem laudem & gloriam tibi
ardore amoris inebriati sunt dis poli Domini ad Maenium viri iussa m.
DEcimus spiritus sancti essecuis suit , quia venit
inebrians, de de hoc subditu Et plui fori omnes iiii. sancto, id est inebriati sunt omnes diuino amore. Sic enim prophetauerat Psalmista dicem, ob im
tabis ιο r. id est , de plenitudine dulcedinis tuae inbi labi, eos. Quom. aphd te est feni νψa , id est sons, qui est vita. Scimus autem omnes, quod qui plene ebrii sent, loquuntur insanias , irrisiones sis saepe nec quidem
aduertunt, atque circunstantia pericula, nec declinare, nec saltem attendere norunt. Ciuii enim imamus
Apostolos inter conuicia ludibria,opprobria, verber pericula & rerum damna exultasse quid iobemus illos, nisi si ille diuino spiritu ebrios iudicare Act sacriptum cst: liani A .noli gaudentes a conisectu cor sit , quem rara digni habili sunt pro nomin. 'I seu tonsum Mori pati. Audiebrium Apost. Rom.8ale aliis Apostolis,&de se dicen
semenim, nequ/mors , ne tu vita, Nive V li, que prisci a m , neque dii tutet, neque instantia , ne res tura , neruefortitudo,neque altitudo, neque profundum, seque creatura aliam erit nos sire aio a charitate Dei, stiis Viso Asu Dominose o. Ecce ebrietas admirand Talis ebrietas in hoc consilit quod homo tanto am re erga Deum continue inardescat, vi non solum sa-stidiat ereaturae solatium, sed etiam quaerat & delech I. tur inuenire tormentum , pto si latio . tibi reputans Omnem poenam opprobrium & flagellum, ut configuretur similitudini A morii eius, queindiligit miruina sua.
50쪽
om δε se quare is aduentu spirit so tidis poli Domini variis linguis coeperunt
VNdecurius effectus Spirituistincti suit quia venit
redundans, scilicet per seruentem P a dicationem, quia, ut dicitur Mariti. 12. cordis os lo- itur: vnde subditur , Et carperem variis unget M.
Nam doni uti diuersarum linguarum Liceperunt,atque in euidens locutionis opus manifestaueriintao quod susceperunt illius doni habitum ut suo actui coutun-etiun. Circi hoc linguarum donum tria notanda sunt. Primo enim notandum est , quod hoc donum includ bat tria. Primum est scientia vocum hul odi .es alterius idiomatis. Secundum est icientia significari nis earum , quod quidem ad primum addit, quia qui . dam scit ni ipsas voces , qui nesciunt signi hcationes earum , sicut patet in pueris , qui norunt legere Latinum v cI Graecum, & nillil de Grammatio iciunt. Tertium est habituatio potentiarum mortuarum & or sanorum ad voces diuersorum idiomatum rem 5eprompte somnadas per quam quidem habituatione habebant habitualem facultatem debite componendi leucoordinandi & proficiendi huius vel illius id omiti
voces. Secundo vero notandum est, quod communiter tenetur quod hoc linguarum donum, non erat
quod loquendo una sola lingua, rata Hebraea, , mi tibiis diuersatum linguari ' intelligerentur, quia hoc est A ponere scient lam diuersaruin linguarum in omnibus auditoribus Apostolor im pro hora , qua lin-puas extraneas audissent ab eis notius quam in Apostolis. Sed quando aliquis Apostolorum uni congregationi praedicabat , tunc tota aut maior pars ei ae iusti apuae communis , puta Hebraeae ves Graecae. Et quamuis L illa haberent aliquas proprias disserentias, nihilominus se intelligebant. in Q vero Petrus in hoc i. c. dicitur disteriarum linguarum turbis insimul praedicaste. Advertendum est, quod Bmnes illi Iudaei erant seut ad literam loquitur textus dicens: Erant iure musissem hia tan es Iudai viri revel si Wxomui natisne, eario st. Propterea ficiebam Hebraeum, licet praeter hoc haberent diuersas & proprias linquas diseriarum terrariam & regionuru, in quibus tuerant dis persi vel nati. Tertio notandum est, mi od donum linguarum datum suit Al ostolis quintuplici ratione. Primo propter utilitatein praedicandi ac conuertendi®endi diuersas regiones mundi. Secundo in signum : quod in omni de ab omni lingua de gente Deus esset colendus & lau8andus praedicanaus & quod
Ecclesia esset ex omnibus gentibus &linguis constituenda. Tertio ad morti sandi potestatem spiritus sancti eis dati, ad obibapes ciendum & comi tendum contuentes hoc admirabile signum , iuxta illud primae Corint .i . L d Maesent in Dm- mn si li- λα, infidetis mio uerten . Quarto ad mons uaniadum, quod sicut diabolica superbia linguam unam confudit, ct diuisit in plures: lic humilitas Christi de sui humilis collegii linguas plures in una de eadem possena coadunavit. Et etiam ad demonstrandum proprietatem aeterni Verbi, cuius isti discipuli erant, de , quo procedit arcte spiritus sancitas. Nam verbum illussin te continet veritatem omnium etiam infinitorum
verborum de cst expressibile omni voce atque sons es Dominus ominis vocis. Quinto in euidens si lini &argumentum, quod non Glum spiritu, sam tu, sest omnem veritatem voce ii is bistem sed etiam quoa omnem veri em AP sibisco magisterio pro illo tempore condecentcin & cxpedientem sanctis Apostoli, largitus est : tum quia scire omnes voces & si ii iii a-tiones earum non est solum issenum scientiae cunnium ierum, sed etiam concinet ii iet: secia quidem, si
sit persecta natura: mea oeriter , si ci me iocri irrum quia si dedit accessiorium instrumentum docendi
orbem,veritates divinas&falutares . ergo multo magis dedit ipsi im principale, quod est motor & sons tali, doctrinae: hoc est autem clara si ς & conicans rio veritatis humanae saluti expedientis. C
nudo operabatur Spiritui sanetam in cordi tingui discipolorum possit
Du ecimus Spiritus sancti effectus extitit, quia
venit cooperans, scilicet ad loquendum: unde subditur, n oui viratus sanctira dabat eurui ita/. P dixerat enim illis Dominus Llati Exi io. Non enim vos e seto tumiui, sed stiritus patru ut ἰ, tukiusA M. Glossa interlinearis, velut in organis: quia sciat organa emittunt modulationes ad motum totis erantis: sic tionum quod praedicator loquitur, o tum hibet a voluntate patris inspirantis. Vnde de Apostolis Propheta inquit: Isimo iam atandantiara mi iti id est abundantissimam si auitatem, quam in Spiritus sancti aduentu in memoriam retinebant,
id est populis praedicabunt. Et misi iatuo, id est in Spiritu stadio, quem iuxta promillum
iuste misisti. Ex habunt , id est exultanter praedici-bunt. Ait enim p1-t Spiritin Iane Dia dabat liberti; i is, eo quod isse Spiritus sanctus illustrabat eos, ut scirent sic intelligerent, Quis, quare, quid, quibus, quando, quomodo : 5e quantum deberent loqui & pr dieare. Proinde Sapientiae 8. c. Spiritus sinctiis multiplex datus est , eo quod hane multiplicitatem seruare Apostolos secit, de seruare sacit alios veros praedicatores verbi Dei. Vel isecundum Per nardiun in quodam serisone, multiplex d tus est: quia multipliciter filiis inspiratur. Conceditur enim ad usum , ad miraculum, ad tautem , ad auxilium, ad solatiium, & ad seruorem, ad usum vitae , bonis & malis, communia bona abundantissime tribuens. Ad miraculum , in signis&prodigiis. Ad salutem , cum in toto corde reuertimur ad donum Domini. Ad auxilium, cum in omni cotiluctatione adiuuat infirmitarem nostram. Ad solatium. cun testimontium perhibet spiritui nostro quod filii Dei sinus. Ad seruorem, cum in cordibus perseetorum vel mentius jirans validum ignem cliaritatis accendir, ut ii on solum in spe filiorum Dei , sta etiam in tribulationibus glorientur contumeliam gloriam Teputantes. Praeclara igitur ista dies est & gloria s lemnitas, quando in ea celebratum est gaudium coeli& te , dii in diuini charisinatis interiremii ccxliim pacificatur, & terra. Impletum enim est hodie illud
vatis eximi j , Psal. i. Susicipiant menses pacem populo cesso institi. . solet enim altiora collium vehementi r auu feritare. Solet primo montes pluuia coelestis at ingere,& sic per eos ad ima vallium derivari. Montes uti lite nostri, sue colles, Apostoli sint qui virtutum cumulis de tena sursum evecti nimi utpote coelo viciniores donis coelestibus occurrerunt: is plumam voti mariam , fgragauis D m ha edit ii sua , in cor inmo& optimo concipientes. per omnes E
clesiae terminos diuiseriint. Non licet igitur hodie mutos esse in toris: quando gloriam Domini se nn narrauit E caelis, quando vissiliter ille ignis divinus
adi enit: non comburens, sed illuminans, non ardens,
ita lucens: qui sic corda discipulorii in inflammat, ut appetitum in eis concupiscentiae carnalis extinguat, Sic aestus resti erat temporales, ut perpetuum in illis amorem aeternitatis accendat, quando prolatis e coelo linguis in tetram , primitiua coepit Ecclesia loqui m x a uia Des: quando ad superet luminis claritatem, Misenum vocis aethereae, liuersarumque dona linguarum: