Filomathias ta sporadin. AG Miscellaneae doctrinae liber primus tertiusDaniel Wyttenbachius Liber primus

51쪽

id effecisse prosessum. Haec ille sic resutat, nil

ut rationis adserat, sed multa deblateret, quorum haec est summa: - Neque enim ante te,, alii fecerunt, aut facere potuerunt; quoniam

is & tibi & aliis, quotquot sacere voluerint, si Purae Critica Rationis defuit. - Nunc M. M ro, ut cum Cicerone loquar, Philipp. XII, H, si discussa est illa caligo, quam paulo anteis dixi: luxit, patet, videmus omnia. V. Kantianum, inquit Philalethes, demonstrandi genus & plane dictatorium. Nos quidem hujus nil videmus; vident Kantiani, qui putant se videre: sed videmus Horrearii vanitatem, quam ipse non videt. XI. Quarta resertur ad epitomen Criticae Purao Rationis x me exhibitam p. xxxm, ubi sic infitiis Narras nimirum ostendisse Κantium, Meta. se physices materiam esse notiones intelligibiles , ,, antiquiores notionibus sensibilibus ab Expe- rientia per sensus corporis in animum illari tis -: caet.' neque enim necesse est omnia mea verba reponere. Ego vero, mi Horreari,

nimirum non narro Tantium hoc ostendi , sed dixi Kantianos narrare Kantium hoc ostendisse.

Deinde, quod continuo subjicis, is Haec iam

52쪽

s Dili placet, summa erit Κantianae doctri. nae, blevissime & paucissimis quasi punctis no .

M talal Risum vero quis teneat vir peritus talia se legens - V neque hic opus est plura describere, quae mere sunt in me maledicta. Hic tu, mi Horreari, ostendis te Latina mea verba, Haec

est summa doctrinae, brepi me quoad ejus fieri potuit, Epaucissimis quasi punctis notata, osten

dis, inquam, te non intellexisse quid sit summa, quid sit paucissimis punctis notata. Crgo tu, vir perite, habes quod te ipse rideas. Nam his, quae posui, quasi punctis, designavi vim & consilium doctrinae, ita ut principia dilucide & brevissime significarentur: quorum inanitate perspec. ia, non erat, quod in caeteris exponendis paristibus operam frustra consumerem; siquidem ex

falsis initiis ductum omne & ipsum falsum est. X I LQuinta, verba lectoribus dat: quod quidem

ubique, sed hic proprie agit: arguens, me Kanotii illud opus Metaphasicam vocasse , quod Critica Purae Rationis dicatur & dicendum stris toto coelo erras, inquit, & a Viro, quem pro-- ponere voluisti, mihi crede, plane abludis, se illius Purae Rationis Criticam considerando se velut systema quoddam Metaphysicum, no-

53쪽

vamque appellando Metaphysicam , in qinis igitur cuncta immienda sint, quae in vulga- ribus Metaphysicorum libris V. Mitto insice. tam Latinitatem, quasi h Belgico exemplo ad

verbum redditam. Ita vero me reprehendit, ut

Lectoribus saltem persuadere studeat, me in eo errasse, quod dicit. Atqui ego & p. xx, Κantii verbis, & meis p. Liv, posui, hanc Purae Rationis Criticam non esse Metaphysicae vel pompendium vel systema. Et tamen vulgo,h Κantianis adeo, subinde appellatur nomine Metaphysicae Κantianae. Cur enim non sic appellarent us quippe materia est intaphysica. Veluti si quis Criticam Historiae, vel Τheologiae, vel Iurisprudentiae, conscribat, necesse sit ei, ostendere quid in illis disciplinis aut desit, aut supersit, aut rectius tradi debeat; ut lecto ribus & materiam tradat ejus disciplinae, & sormam significeta Nulla igitur causia erat, loco Metaphalae ubique Criticam Purae Rationis dicere, & nomenclaturam Kantianam sancte consanterque serVare.

Sexta rursus mihi, quamvis nolenti & orationis sordes aspernanti, tamen ad verbum repetenda

est; sis quiem p. 27: Deinde, in quo Kantii

54쪽

is loco legisti sormas intellectus considerandasse esse ut notiones mere intelligibile , in animo

abditas, quae per notiones sensibiles enuclaenis,, tur, & Per quae Experientia sensibiles noti-M tias, id est sensuum visa, sive intuitiones sen- ,, sibiles, suscipiat atque in Categoriarum soris mas inserat' Itane Vero. Hanccine esse aisse doctrinam Κantii. Putabam ego plane conis trarium , summo viro & positum & demon-- stratum esse: nimirum Experientiam non susciis pere aliquid, sed suscipi ipsam; non inferre, is sed inserri: & nec Tempus ac Spatium neque is etiam Categorias, seminales conceptus Intel-- lectus puri ab intuitionibus sensibilibus evolviis atque enucleari ; sed Spatium Τempusque in-- tuitionum sensibilium formas, itemque Cate-- gorias. absolutas esse conditiones quasi atque se immutabilia humanae cognitionis iundamen-- ta V - . Dissicile est huic vel negligentiae

vel impudentiae parem reperire. Nam aut impudentia est, quae peritorum judicium non revereatur , dummodo se imperitae multitudini probet ac venditet: aut supina negligentia, imis pro ignorantia, eu M, qui se Κantianum profiteatur hypophetam, nescire quid & ubi propheta dixerit. Atqui hic saepe ld. quo d ab Horreario quaeritur, dictitat, nisi iisdem v*rbis certe iis, quae tantumdem valeant: est etiam, ubi paene iisdem, qui locus Horrearium quidem su-

55쪽

gere non debel at: est autem Elementaris Doctri. nae Part. II. Sedi. I. p. 66: quem nisi elegam ter certe fideliter sic reddam: is Itaque purasis notiones usque ad eorum semina & fundamen-- ta in Intellectu humano persequemur, in qui- bus praeparatae jacent, donec tandem ocisis casione Experientiae enucleentur, & per ,, eumdem Intellectum adhaerescentibus ad eas conditionibus empiricis liberentur, & sua in is puritate proponantur. V Conser*tur ibidem p. 93, di 286. At vero Horrearius non habens quomodo h pistrice tua se expediret, ad nominis calumniam coniugite dicit, Experientiam , fecundum Tantium, non inferre, sed inferri. In quo primum ipse turpiter v Kantii

sententia aberrat, qua Experientia non inser

ri, sed ab Intellecta ex illatis extrinsecus sensuum visis sormari, diςitur: quod est ipsum initium In- Iroductionis p. I: se Experientia haud dubie pri- mum est opus cproductum), quod Intellectus

., essicit, rudem visorum a sensibus allatorum is materiam tractans ' Deinde in Experientia: notione temere errorem mihi assingit. Ego enim ejus notionem secutus sum non Κantianam, sed communem & Latinam: idque perspicuitatis cau4sa; siquidem Κantiana vocabula Intuitio, Sensu sitas, & similia, Latine reddita, cum abiurda novitate etiam obscuritatem adserebant. Est igitur vana Horrearii captio.

56쪽

In eadem vanitate versatur septima reprehen .sio. Ego p. xxxv, haec posui: Finium illa δε- signinis accurata, ac veluti circulo F centroc scripta, nondum a quoquam philosopho confecta νidetur. Rantius quidem, si sibi constare F consentaneus esse vellet, ne conari qui- Eem eam debebat. Qui enim cognitionem hum nam, nec modo sensibilem ejus partem, sed Fintelligibilem, is mentia F νeritate ad opinionem ac speciem traduxit, seu, ut nΠnc loquuntur,

Me objectiva subjectivam fecit, qui F ipse homo

G ad eamdem naturae conditionem,

caeteri omnes homines, ad ictus sit, quomodo is eum subjectiva su cognitione sines veros, quos vocant objectiso , cognoscut 8 Quamvis enim concedamus cognitionem no iam esse opinabilem , subjectivam, fines ejus se nobis δε- signaturum profitetur, veros siner, eos qui sunt, non qui videntur rantummodo, objectissis, non subjectiyos, praestare debet Hunc Horreartua locum nactus mirifice se in eo jactat: p. 29 si: is Κantium quidem, inquit, si sibi constare se & consentaneus esse voluint, vel ponariis eam finium designationem debuin autuma . ,, Pro quo dictatorio edicto, quas affers, ratio. - nes, ejusmodi lant, ut 'ix oculis ipse meis v cro

57쪽

,, eredam, cum ne ipsam quidem vocabulorum ,, quae reprehendis, vim te intellectam esse ,, pateat. - Qui enim Veros humanae cogni-- tionis snes se nobiε designaturum profitetur,

si nisi quid sibi velit, ipse plane ignoret, subinis jectivos, quos vocant, fines, eosque solos, inisse telligat necesse est; ut de objectivis finibus na,, vel cogitasse censeri possit P. Haec pauca ad rem pertinent, recisi4 inanibus additamentis. Ego vero istius reprehensionis ansam non dedissem, si pro subjectivo dubium, pro objectiso remium posuissem, nec nimia liberalitate nomenis clationi Κantianae indulsissem. Hodierni homines subjectiνum dicunt, quod cogitatur: objecti. rum . quod per se esse etiam eStra cogitationem censetur. Ergo omnis cogitatio est subjecti tat eadem dicitur objectiva, si convenit cum racogitata. Sed en mirum Horrearii acumen lis omnis finium, inquit, cognitio est subjectiva ,, ergo fines omnes sunt subjectivi. V Nil vidi minus. Sic dicas, Omnis cognitio trianguli es subjectiva: ergo omne triangulum est subject vum. Quod quis sanus non rideat Et si quis nobis patriae nostrae fines ita Ostendat, ut, pro .cul ab iis stans, manum ad eos extendat, de monstrans montes, turres, alia signa, per eaqua 'lineam ductam imaginari jubeat , dicamus hoasnes dubios, eorum gnitionem dubiam. At

58쪽

si quis praesens fines, circumducto 'quasi aratro ct fossa, constituerit, nosque in rem praesentem adduxerit, eamque oculis nostris subjecerit, &absentibus etiam conspicuos secerit, certis signis , veluti noctu lucentibus pharis, per justa intem valla disponendis: hune certos fines designasse, certamque eorum cognitionem nobis attulisse, Rotebimur. gantius autem dicens suum Intela Iectum ad sormas rebus ipsis discrepantes adis strictum esse, & cum hoc Intellectu, quasi cum oculis lippis & n tantibus fines cognitionis se no- his designaturum pollicens, a quo audietur Ab illis nimirum, si forte, qui sis magis etiam lippire putent: non ab his, qui meliores sibi nais tura tributos oculos existiment, & certorum fi nium certam cognitionem quaerant: quam illo

praestare nequit.

octava incredibiliter est ridicula. Nam, ut ubique obiiciens mihi ignorantiam & impuden. tiam , in eas ipse incidit: sic hoc loco manifestius & protenus Iabitur. Id ostendere quamvis

lepidum est, tamen molestum lacit orationis iniicetae repetendae necessitas; quod aliter res non satis apparet. is Quae porro, inquit, in ejus

59쪽

probant nisi hoc unum, garrire te superbe atque magnifice de re , quam plane non intelligis. Et se sane piget jam fere taedetque plura afferre,, ignorantiae tuae exempla. At paulisper tamen ,, idμiam, non quidem copiose, sed breviter ,, & qissi strictim; ut quanta in te sit igno-- rantia & smul impudentia orbis literatus cogis,, noscat. Et hoc igitur in Kantio reprehenis

,, dis, quod se tribunal instituisse professus sit ,

se quo secundum ipsius Rationis aeternas G imis mutabiles leges caussa Rationis judicaretur, Vis jus vindicaretur, sera constituerentur. Tum si Philosopho, pro more tuo, insultans, haecis adjicis: Quae tandem illa es Ratio P sellieu,, humana, opinabilis, subjectiνa. H in igiis tur leges sunt aeternae F immutabiles p Bais quidem de disina Ratione loquuntur alii mi-- lassisi; F fas est ita loqui: non de huma-M na: nedum de hac infra humanae integris se iis modum a Tantio redacta. Sed dic niihi, se Philosophe veterane, qui te ante hos jam ,, tres & Viginti annos Κantium legisse, relegis-- se, praecipuos illius interpretes tibi prospexisse se, eosque in consilium adhibuisse, gloriaris: si dic igitur, quonam in libro haec legeris, se quae lectori narras. Indica mihi locum, in se quo absurdissimum hoc Κantii decretum inve- is neri et ipse enim, qui etiam plurimis abhine

60쪽

., annis hujus philosophi, praecipuorumque Π- si lius interpretum scripta legi ac relegi, nihil se in eis ejusmodi, quod dicis, sed plane contris,, rium inveni. Verum ne lectorem diutius de- tineam, dicam simpliciter, omnia hic iterum ,, te perturbata esse atque commixta. Conino fundis nimirum Rationem quam theoreticam, cum ea, quam practicam vocant, & utrius- ,, que diversam Vim, diversumque usum. Igἀnoras, id quod vel pueris haec Philosophiae,, studia vix adeuntibus, ut ita dicam, in limi- ,, ne jam sit cognitum, Rationem videlicet, cui

si h Κantio leges tribuuntur aeternae atque imis mutabiles, non eam esse, quam theoreticaresse vocant, de qua hic sola agitur, sed practisse cam: & quamvis utraque pars ad eamdem ,, pertineat Rationem, theoreticae tamen, quid si verum sit inquirentis, alium esse usum , iteminis que alias leges, ac practicae, quid honestum is sit videntis idque praecipientis. Haec omnia ,, h Κantio dilucide copioseque exposita, & ab ,, ejus interpretibus centies centiesque repetita, a te turpiter confunduntur'. Nimirnm tota haec lutulentae dictionis sarrago ac tautologia, ut breviter complectar , ad duo capita redit rquorum in altero contendis, mi Horreari , Κantium id, quod, ut ab eo dictum, posui, non dixisse: alterum, me Practicam Rationem