장음표시 사용
61쪽
eum Theoretica confudisse. Ad utrumque ilia satisfaciam, sodes; utrumque secus esse ostendum. Κantius igitur illud decretum, quod tu absurdi mum vocas, pronunciavit in praefatione Criticae Purae Rationis, editionis primae, anno MDCCLXXXI, factae: quam ego tune recentem, legere instituebam, quum tu nondum de Κantio suspicareris, fortasse ne nomen quidem ejus fando audivisses. Sic igitur ille, p. s, quum de indifrentia, i. e. de negligentia & inia curia, hominum illius aetatis erga metaphysicas quaestiones dixisset: Haec, inquit, indifrentia
est efectui, non levitatis, sed judicandi saeuitatis maturatae hujus saeculi se non amplius specie scientiae teneri sinentis, sed postulantis a Ratione ut denuo fuseipiat di illimum suorum o clarum scilicet o cium cognitionis sui ipsius; M tribunal instituat, quod ejus postulata justa quidem tueatur, injussa repudiet, non dictatoriis
edictis, sed secundum ipsius Rationis aeternas
G immutabiles leges: hoc autem tribunal nu Ium aliud est, quam Critica Purae RaIionis
ipsius. Poteram elegantius e sed pressius reddidi; ne quis me sensum mutasse insimularet. Nam in priore sermone p. xxxvI, vim sententiae brevius eomplexus sum. Hocce vero satisne disertum
est documentum, & dixisse id Κantium, nee de Practica, sed de Theoretica Ratione, dixis-
62쪽
R; nec me utramque Rationem confudisse εEst ita, ut dicis, inquit Philalethes: incredibiliter ridiculus est bonus Horrearius, qui in eo te impudentem & indoctum dicit, in quo tu perite & modeste agis, ipse impudenter & impe .
Nona laudes a me veteri Philosophiae tributas refellere conatur. Scripsi p. xxxvii : F quidam angustius, quidam latius Metaphasicae fines aperiebant ἔ ut vel sola omologia eam circumscriberent, vel Theologiam atque adeo Poehologiam G Cosmologiam adderent. Omnes amem in es consentiebant, ut eam scientia principiorum elamentorumque cognitionis humanae desinirent, ut quemadmodum Philosophia omnium caeterarum
mentiarum , sic Metap sica totius Philosophiae semina F fundamenta contineret. Atque hac ubertatis auctoritatisque exissimatione arihuc florebat; licet pleraeque ejus partes firmi rate e identiaque scientiae carerent. Ei. P. LIII sid quod tu disserueras, Philalethes: lecta illa Purae Rationis Critiea, judicavi, melius esse retinere veterem nostram sive impuram, sive mix tam quis vocet Memphasicam, F feeundam i Iam rerum ubertate, F ratione summopere pro- . babilem, quam noνam illam adoptare Iro σμii
63쪽
ma F pura se venditantem, non valentem adpeteres possessiones tuendas, nedum ad novas acinquirendas, veluti vidimus de Deo, Immortalitate , Libertate: F alias desideramus: de rerum extra nos vera substanria, c i. e. res extra nosvere esse, nec tantum νideri , de Animi F Coroporis nexu, de imperio in se ipsum, de eodem eonfirmando adversus perturbationes s ealamitates, de aliis quaestionibus ex Metaphasisa promiscentibus. Ad haec Horrearius: is Metaphy- ,, sica igidar V inquit is quamvis pleraeque ejuso partes firmitate atque evidentia scientiae ca- reant, tamen & est, & esse ac manere debetis totius quasi mater Philosophiae, & haec ruris ,, sus caeterarum scientiarum. Quod si esset, is ut tu dicis, communem humanae cognitionis ,, sortem quis satis miserari posset Quae enim ,, esse potest probabilitas scientiae, cujus pleis raeque partes firmitate careant atque evidenis,, tia: & quales esse debent possessiones ejusmo-- di iundamentis innixae V - denique proinfitetur se Κantianam doctrinam, ut firmiorem me lioremque, sequi si quippe ' inquit is in nobis is non tanta est perversitas, ut inventis frugibus se glande vescamur . In his verbis , quamvis paucis, multiplex inest inscitia. Primum Latinae consuetudinis; quod vim nominis scientiae non intellexit, quae est evidentia matbematica, D or
64쪽
opponiturque evidentiae morali , quae dicitur universe probabilitas, ac tribus generibus continetur, Sensibus, Testimonio, Conjectura: de quibus tradidimus in Logica nostra, Parte III, Cap. VII - IX. Deinde rerum ignoratio: quod enim nemo nescit, qui Metaphysicae staturam novit, Horrearius nescit, ejus quidem initia vim scientiae, id est mathematicam evidentiam habe. , progressus autem saepe exire in probabilitatem; & quo magis ab universali ad peculiare, ab initiis ad exitus, procedamus, eo magis vim evidentiae minui. Veluti initiis illis, Principio
Repugnantiae, Quod sit, esse, Quod non sit, non et, caet. & Principio Effcientiae, Nil esse sine
cause, nii est evidentius, & sunt mathematicae evidentiae: hinc progressus fit, Ergo haec rerum tiniνersitar hahet causem ει ectorem Deum, his palantem viribus G virtutibus, quibus eum iere necesse e si, uι hujus universitatis cauinaci essector sit, summa inrelligentia F potentia : e quibus ut venimus ad propiora deinceps, creationem, providentiam, gubernationem, alia qae capita; ira loco evidentiae nobis occurrit probabilitas, sed ea tamen quae ab evidentia non multum absit, ejusque nobis vicem praestare Possit. Tum, quasi nullius pretii sint disciplinae probabilitate contentae, nec aliis pro fundamento esse queant, ita loquitur; quales sunt multae
65쪽
partes philosophiae, Logicae, Moralis, Phys,
eae, aliae: Historia, Philologia, Critica, An.
liquitates , Rhetorica - . Porro illam evidentiam inesse putat Rantianae doctrinae e cujus initia ficta verum exitum habere nequeunt. Denique hujus doctrinae expertes miseratur , quae ipsa expers sit principum Metaphysicae partium, Dei, Immortalitatis, Libertatis; quae partes hinc ad Practicam Philosophiam rejectae, verbis relinquuntur, re tolluntur: qua doctrina spreta, qui aliam sequantur, hos, repertis frugibus, gla de vesci pronunciat.
Ut priora absurda, inquit Critobulus, ita hoc inscetum. Delicatum vero Horrearii palatum lcui priores omnes Philosophi, & Plato & Aristoteles, glandes videantur, idque prae duro & acerisbo cibo Κantiano. Proverbium 1 Cicerone scite collatum in Athenienses , & frugum, & Philos phiae, & Eloquentiae inventores: horum dicen di rationem qui spernant, imentis frugibus , sam de isset: perverse Horrearius accommodavit Kantio, qui potius malus pistor fruges corrupit, panemque secit parum salubrem & esculentum.
66쪽
loel nostri de Categoriis: in quo eum illa Phila.
Iethis pistrix, quamvis dissimulantem, male habet. Caeterum suum illud constanter tenet, nil ut rationibus refellat, sed clamet nos Κantianam
doctrinam non intelligere. Veluti quod posui P. XXXuIu : Dicit enim K. Categorias ante senshilium pisorum adpentum in Animo esse, nec tamen cogitari, sed per illa demum excitari. e possumus intelligere in Platonis opinione de Reminiscentia notionum ex priore vita ferratarum: in Leibnutii Harmonia Praestabilitat in notionibus ac visis memoria reconditis: in facubialibus Animo a natura tributis necdum actionexigentibus: in istis Categoriis intelligere non possumus. Haec , quibusdam omissis, apponens,
subjicite, si Quod posterius quin verum sit, equidem nullus dubitaV' Acute scilicet, ut omniat Ergo Horrearius intelligit Intelliget eadem ratione, eirculum esse quadratum, & similia. Tanis tum est hominis ingenium t Sed tamen caussam adsert, quod rarissime facit: si Vel an hoc tibiis absurdum esse sibique ipsum repugnare vide- ,, tur, larmam videndi audiendive in fabrica no-
strorum oculorum vel aurium Iatere antea, se quam idonea assuente luminis aerisve copia,
se visa atque audita hisce sensibus percipiamus Τμ Nulla profecto in hac doctrinae Kantianae,, parte ostendi repugnantia potest - Diver-
67쪽
sissima conjungit bonus Horrearius cogitandi &sentiendi ossicia. In sensibus corporis concedimus, ut in corporea naturat in Animo non concedimus, &, ut Latine loquar, non intelligere, nullam ejus negotii notionem nobis informare, possumus, visis Animum corporeum esse sumamus t& ita magis etiam in hos negotium conveniet imago pistricis in sartagine popana coquentis. Simplicem quidem Animum esse nobis statuero non licere, in Paralogismis demonstrasse sibi, viosus est Kantius. Vox metae clinioni prorlas con trarium subjicit sensum ι scilicet, quo facilius eam refellere possit: δε & hoc male reprehen-ώ dis, inquit, istas Gntii Categorias non jusatum habere ortum, numerumque duodenarium se iis temere ut necessarium assingi V. Male Laistine dicit: sed videmus quid velit. Neque enim hoc ego reprehendo, sed statuo ν objicio, arguoa Pergite is in qua accusatione probanda , ' tibiis consentaneus mansisti: omnia nimirum denuo se miscens ac perturbans. Ita Categorias, exem- pli causa, neque enim omnia, quae hucis pertinent , recensere lubet confundis cum, illis animi notionibus principibus, velut conis seientia sui, principio repugnantiae, vero DI is seque, bono malo, pulcro F turpi Q quiis buscum Categoriae nihil habent commune' Atqui Horrearius mea cum suis commiscet. Quis
68쪽
enim nescit, quae sint duodeeim illite Cetegoria. Mntianaei neque in his ego numeravi Conscientiam sui, Principjum Repugnantiae, Verum &Falsum, Bonum & Malum, Pulcrum dc Turpe; sed illud pronunciavi p. xvii, has ct alias conti. peri in classe notionum principum 2 seminalium multo magis, quom plerasque Categorias Kan. tianas; illarumque notionum generationem cenissumque , prioribus Philosophis factitatum exh, i. Quod autem Experientiam diximus inferre notiones in Animum, eique pistricis munus dedimus, ab Horrearis utpN arguimur erroris, qRod Experientia non inserat, sed inseratur, jam supra
Num. XIII, diluimus. Nam S in hoc loco, &in eo, quem Horrearius reprehendit p. XXXIX, quod diximus Gregoriam Spatii, noluimus nomenclaturam Κantianam sequi: S de Spatio locuti sumust, ut de notione, quae item , ut saet tae Categoriae, in hoc gradu censuque habenda , ct ab Aristotele in Categoriis numerata suisset.
Undecimae argumentum est placitum Kantia num, quo fastigium continetur omnis reliquae admirabilitatis & incredibilitatis, & quod Graei,ce disertius dicatur, δογμ- ε ωπερ κολοφω- μέ πασν τη ΟρMoωπίαι Kantius, quo sta t
69쪽
Puram Rationem non ultra sines Experi mise., nec ad res, quae sensibus eorporis attingi ncreueant, progredi posse; F proinde gravissimi mdogmatum, Grinae Naturae G. Proνidemiae. I bertatis Immortalitatis Animorum humμ' rum, probationem non Purae Rationis, Mi est
mentum: it i enim posui in 'priore sermone p. xLvII, sequ. S multis rationibus . consutavi. quas nunc repetere non attinet. Harum . at solae, nullam vicissim consutat Horrearius: sed apposita partim illa dictione mea. sic respondetr)A Ilais certe statuit Κantius. Et recte quidem ris ut is norunt omnes. quotquot illius vim doctriniesi illastremque, qui inbde Antinomiis, locum ,, satis perceperunt. Tu igitur, siquid hac in
re incere uoluisseri liniversum illum loeum ,, omneSque ejus partes confutare singulatim ,, debuisses. & dein dilucide ostendere, pature se revera Rationi humanae aditum ad illas. Dei, ,, Immortalitatis, ac Libertatis notiones earum- ,, que demonstrationes, atque omnino nihili es.se se ea omnia, quibus , tantio. .effectum est, ,, demonstrationes a Philosophis adhue & mvenis' tas & usitatas nihil prorsus probare, & in utram f., que partem Valere, nec magis evinci .us pos
70쪽
se losopho fuisset dignius, quam, quod nunc
,, facis, quae centies dicta & centies refutata M sunt repetere V - . Caetera ipsi legatis, &videatis cu)usmodi hanc responsionem esse pu
Discipuli, inquit Philalethes, insaluati magistri etatis, eaque pro demonstratione jactantis: sed bonus Horrearius in suam ipse reprehensionem incidit: qui virum sie praestitisset, sivistendisset, illas illustres Κantii Antinomias, ju--stas argumentationes, nec vana sophismata esse.
Hospes si in historia Dialecticae qui ignoret
talia a rara Mοντα multa . Veteribus tractata, in Iure antinomiarum nomine appellata, & ad Omnes, exceptis mathematicis, disciplinarum lo- eos adhiberi: quorum nullus est, quin de eo in utramque partem disputari possit. Hospes itemst non modo in Veterum, sed & recentiorum Philolphorum scriptis, qui nesciat tres illasi quaestiones, de Deo, Immortalitate, Libertate, in omnibus metaphysicis commentariis & compendiis, tradita, & multo melius demonstrata, quam Κantio aliisque oppugnata esse. Nam ct hoc ante eum alii factitaverant. Sed in illis αντιστρεφουσι, vicissim se evertentibus quaestionibus, videndum qua in parte plus probabilita- , tis resideat, eaque mo gradu juste aestimanda. Hoc Dialecticus quisque facit: infatuatus magi