장음표시 사용
381쪽
Athicam. lib. I. CV .XLII. s69 non obstante, quod per media dissicilia
debeat acquiri , ita ut ipse finis & bonumst obffectum ejus , si iam materiale , audacia autem quoque tendit in media dissici lia propter Finis bonitatem , sic ut istam dissicultatem prae ista bonitate contemnat, ab hoc , non quidem objecto materiali, quod utriusque est malum, sed formali, cum audacia sit accessiis ad illud, ut quae
aggrediatur illud propter spem superandi, vilioriamquε sui super illud , eκ opinione
virtutis propriae, imbecillitatisque alienae, metus Contra recessus ab illo , ut qui ab eodem refugiat propter desperationem superand victoriamq; mali super ipsum timentem , eX Opinione imbecillitatis propriar, virtutisque alienae , & vero etiam metus pro obfecto tantum habeat malum, audacia quoque bonum , nempe victoriam , vindictamve, quamvis per malum, seu medium dissicile , id consequi laboret. Quod si eFcipis , audaciam esse vitium , quare
non contrariari metui,cum vitium non affectui sed virtuti sit contrarium : Contra eX-cipiam equidem . nomen audaciae hic esse nomen passionis, importans absolute motum appetitus sensitivi in suum objectum,
non eadem recessum ab ordine rationis . conjunctum cum eo motu . quo
modo audacia nomen vitii . haud affectus. Quod si urges , unum uni contrariari,
382쪽
iam vero metui contrariari spem, quare non audacia mi Redurgebo, uni secundum idem non esse plura contraria, sed bene secundum diversa , quomodo Uideas secundum oppositionem boni &mali spem contrariari timori, secundum oppositionem vero accessus & recessus eandem spem desperationi , similiterque audaciam metui, quo de proXime. Metus. Suboriunatus nisi tiae, eth affectus appetitus sensitivi irascibilis , ortus eX imaginatione impendentis mali, quod vel per niciem vel molestiam afferre possit. Iuvat denuo Des Itum es Metus. sic dictus vel a motu cordis , & corporiS, quo futurum malum fugit appetitus, cum Cordis ac Corporis alteratione , vel ab Ioni
CO μετιεναι pro μεθιεναι, quod est dimitte. re , remittere, Omittere, missum sacere, eo
quod in metu & per metum amittatur Constantia. Graecis φίs dicitur a ψεaoαι. quod est ψευγειν fugere, concordanter ely
mo sive notationi priori. Desin tur se nere , D merentia Specis d. Genus Metus es asserius. Quid enim aliud me.
us , quam motus appetitus sensitivi. Conjunctus cum aliqua corporali transmuta. tione . sequens apprehensionem sensus, qualis motus affectus. Nec est, quod OP. Ponas , Omncm affectum esse essectum eκ praesentia agentis Provenientem . metum
383쪽
tum vero non esse de aliquo praesenti, sed de futuro , quare nihil minus quam affectum. Sicut enim assectus corporis naturalis provenit eri corporali pra sentia agentis. ita affectus animi provenit ex animali praesentia agentis, absque praesentia corporali. vel reali, in quantum scilicet malum, quod est futurum, realiter est praesens secuncium animae apprehensionem. Non magis , quod sensus non fit apprehensivus futuri. metus autem sequatur apprehensionem sensus. Quamvis enim sensus non apprehendat futurum , tamen eX eo, quod apprehendit praesens , animal naturali instinctu movetur, ad sperandum futurum honum, vel timendum futurum malum.
Usterentia Specisa Metus taesumitur ab Obyecto , quoa Malum futurum φθαμυν, nΛυπηρὸν,Corruptivum aut Constrisativum, quorum illud contrariatur naturae , sive sit a causa naturali, ut mors naturalis, sive non, ut mors violenta, hoc voluntati.
Malum , idque vel ab lute tale , vel comparates Absolute tale , atque hoc non quod vis , non utique malum culpae, quod metuere homines non solent, vel quod non intelligant, vel, si maxime intelliganr, sponte tamen atque ultro admittam, mini mum parati sint admittere , quia nihil inde doloris molestiaeue metuunt quin immo id naturae suae corruptae conveniens esse
384쪽
judicant, sed Malum Poenae, oppositum
bono animi, quale malum infamia , bono Corporis, quale malum destructio ejus, &bonis fortunae, quale malum facultatum Alibertatis amissio , cujus commatis mala
non non metuunt homines, una cum potestate, quae ea dispensat,non quasi illam metuant per se . quatenus est potestas dispen- , sativa, velum propter malum poenae dispensabile , quo eκemplo eosdem homines videas timere Deum propter offensio nem ejus , quae mala, & poenae meritoria, separationemque ab eo, quae poena pecca tum consequens, licet culpae quoque rationem habere possit, quatenus a Dev volens se separat homo,deserendo eum,atque adhaerendo satanae. Comparate hinc tale, hoc est, majus minusve in comparatione, malum tamen, quia metus est motus appetitus sensitivi , importans non prose Cutio nem, quae bonum aliquod habet pro odecto, sed fugam, quae malum, sive vocem mali iuvet sumere privative pro amissione bonorum, sive positive pro successione maloru. At quale Futurum e Lmpen-Hens, quia homines non magnopere metuunt, quae procul abesse Putant, v. g. mortem, quam quilibet longe abesse ar-hitratur , contra mala imminentia vel maxime horrent, hoc magis , quo matura
sunt, magisque imminent, sicut & mala
385쪽
insolita ac repentina, quoniam in his sub trahitur facultas occurrendi malo. ocusque nullus relinquitur consilio ac praeparationi , nonusque pausae datur naturae la. boranti, item ignota, quae minus adhuc consilii admittunt, ma)oraque eXistimantur, quam revera sunt. Quod si malum existimetu prorsus inevitabile atque irre mediabile, tunc habetur veluti praesens, deque eo non tam est timor, quam tristi. tia , uti animadvertere est in iis , qui in bu diciis sententia damnatoria aqudicantur
morti, qui non tam timent mortem, sicut Canes cernas verbera nondum inflicta timere propter metum futurae inflictionis, quam de ea tristantur, pallore invadente Vultum , tremore poplites , horrore ac sudore corpus . Ob fugam credo caloris,&spirituum debilitationem in isto articulo.
Dum φθα κόν Corruptivum, η Λυτ ρον, Contrasativum , quia enim non Omnia indisserenter mala metuunt homines, ad ea,. quae interitum aut dolorem magnum afferre possunt, hoc est, magna & gravia.
Natura namque magis nescio quomodo
horret & refugit , quae sibi magis inimica judicat, & a quibus se facilius possede. Hrui,aut magis affligi, credit. Atque hinc hinc est, quod mala levia , & quae de facili depelli possunt, haud timeamus,' nisi sub levitatio umbra lateat gravitas, quomo' do
386쪽
do inimicum . quamvis humilem , veta. mur contemnere in schola sapiemiae , in. que tenebris etiam levia metuimus , tum quia mala imminentia per eati praevideri nequeunt . tum quia ob fortiorem ima. ginationis vim majora videntur mala, quam sunt, & vero etiam pericula in iis
lura nos manent ab improbis' tenebrioni us , terribilioraque. Differt a Pigritia,
quae metus consequentis laboris, gravantis naturam . sive facultatem operantis eXce.
dentis : A Pudore, qui metus ignominiae. vel justae reprehensionis , Verecundia, si quidem conceptus fuerit ille metus ob a. ctum praeteritum, unde timeri potest convicium vel opprobrium suturum, Erubescentia, si contra : Ab Admiratione & Stu. Pore, quae &qui metus, illa de magno malo, hic de insolito, illa declinativaJudicii praesentis de eo , quod miratur, ob defectus timorem, cum futuri inquisitione,
hie a ipse declinativus judicii praesentis de eo , super quo stupet, sed absque inquisitione scilicet, quo fit, ut quemadmodum admiratio est principium Philosophandi, ita stupor Philosophicae considerationis sit impedimentum : A Timore, Oi metus imminentis aut appropinquan iis alicuous magni mali, eXpectatio , in quam , censurae eorum , qui sunt in dignitate constituti, sc dictuε πιι, το un
387쪽
de το ε maiμαν, nisi.simplicius sit deducerea voce δεῖ - , ita ut timere plus sit, quam metuere , eκ hoc sente & capite: A Ter. rore , qui metus ex insuetae speciei, hoc est, imaginis occursu , cum pallore & dentium crepitu sociatus sere : A Pavore, qui metus subitus, cum animus quasi vemberatur imminentis mali opinione , sic di
altera valet idem, quod pavire, sue Cooperire , eo quod in pavore sceminas,pueros &molliores oculos ac faciem velare , caputq; operire Cernamus .altera ide, quod percellere,nisi rationem Uus arcessere malimus aves ba et Osism, quod est cessare, quoniam cessare facit paventem ab opere hic metus: A Consternatione & Conturbatione, quae metus eXcutiens Cogitata , omnia turbida atque ambsgua reddens , mentemque in varias cogitationes distrahens, spe & consiliis abjectis : Ab Exanimatione, quae metus atrocior consternatione , per quem omnis animi vis adimitur, sapientiaque eXpectoratur, stupore mentis & linguae inducto : A Tremore & Horrore, qui corporis sunt alterationes & affectus eX animi me . tuentis dispositione pendentes , ille motus eκ motibus contrariis, hic asperitas cor- Poris cum horripilatione : A Trepidatione , quae & ipsa corporis , cum ira nos occupat tremor. ut pedare, hoc esτ .
388쪽
consistere nequeamus: Denique a For. midine , quae metus ineXpectatus , quo
animus vehementer commovetur, adeo
ut a te ipso abeat, serasque feratur, Calorque ex eo faciem invadat, ex sensu vi,
delicet rerum formidolosarum , uti fit in somniis . insomniis, incubo , sic denominata vel a formis sive spectris, vel a veterum servo, quod significat calidum. Da Suhordinata Trasitus est assectus ap petitus sensitivi irascibilis , quo interve
niente cum dolore cupiditate vindicta appetitur de certis hominibus , propter apparentem contentum , quo quisse , aut quenquam suorum, Contra quam oportet, ab iis assectum esse existimat, cum accensione aliqua sanguinis CirCa cor,
ob malum laetivum praesens, arduum quidem , sed tamen repulsabile irascenti. Juvat more nostro αναλυων. Definitu est Ira, quae Graecis. 'g ,-γιδεαι, quod est
concupiscere , quia ultionem eXpetit, item Θυώos, iam του , quod valet idem, quod ορμαν, subito commoveri. quia cum impetu ruit hic affectus, alias minus per
tinace . alias magis , qualis ira Θυμοsεμ 4e'νων, ηχολο- ἰ- κεν, ira permanens sive permansiva audit, quae μως iisdem, τον μενειν, a manendo, quia manet diutius, &του -om , quia altius animis
hominum insidet. Definitur Genere
389쪽
Ira, quia motus e)us conjunctus cum aliqua corporali alteratione, sequenS apprehensionem sensus, qualis motus affectus:
Ira, quia enim respicit duo objecta, scili. cet vindictam, quam appetit, & eum, quo de vindictam appetit, aut in quem , cum quadam elevatione atque arduitate, id quod proprium affectuum irascentis fa,cultatis, quibus ira condividitur, tanquam specialis assectus , non generalis, vel per praedicationem , sicut animal est generale ad omnia animalia , vel per causam , sicut sol cluit causa generalis omnium , quae generatur in his inferioribus, licet ad eam interim omnes motus hujus potentiae terminentur , denominationemquis ab ea ac
cipiant omnes: Issique non Si sex ed
Mixtms , quia eκ concursu multarum passionum causatur, non tanquam eri partibus, speciebusve, sed sicut eX causis, si ve secundum continentiam causae & esse. eius. Qui sic λ Quia enim iram circum- viant cum aliae pastiones, tum istae quatuor, tristitia videlicet de injuria accepta, spes illam injuriam ulciscendi , desiderium vindictae ut possibilis, denique odium ejus , qui in)uriam intulit, ex quibbus
390쪽
bus duae priores antecedunt , duae vero
Posteriores comitantur, atque ita- moluSirae eκ tristicia & spe oritur,dumque iratus nititur malum ut sibi prassens apprehensum repellere, insimul vindictam de malo sibi illato appetit , tanquam sibi bonum, eumque, qui malum intulit, detestatur atque odit, tanquam sibi malum, quo intuitu per co unctam cum dolore si vetristitia cupiditatem speratae ultionis iram definit Philosophus,quod genus non uno dente rodit & arrodit. Scaliger
more suo. Primo , quia tristitia sir εο τυε πῖθυμηῖκω, ita vero diu τι θυμικί. Quasi vero non omnem affecturn sequatur vo
luptas aut dolor in utraque iacultate. Se cundo , quia male heio tristitia miscea tur Cum cupiditate. Si enim coquncta cum tristitia. ergo non cum cupiditate i Quasi vero ira non possit esse coniuncta , & cum tristitia, & cum cupiditare , verum οἱ Μω36-αλως Cum illa quoad initiv,propter illatami uria,sive ob sensum mali praesentis, cum
hae quoad progressum & terminu, propter vindictae meditationem ac spem. Tertio, quia cupiditas impediat iram neque igitur eκ ea queat gigni, eo quod effectus no im pediat causani suam. Quasi vero delectatio non & antecedat vindictam .cd uncta cum spe ejus, & sequatur,quarum haec, non illa.