장음표시 사용
421쪽
Eth cam. Lb. I. Cap. XLVII. Arretur blandos colores, aureum viridem caeruleum.auditus similiter eκ leni & lenia voce, olfactus . cum resolvuntur vapore ,
suavitate quadam organa olfaciendi roborantes , gustus hinc ex pingui ac dulci se-pore, necnon subacidis & subacerbis , tactus denique eκ qualitatibus tactilibus &tactibilibus temperatis,lenibus, inquam,&tepidis. Ex his, quo quaeque voluptas sensus plus aut minus commercii familiaris habet cum corpore , ita vel purior vel impurior scilicet. Purissima ea, quae est visus, proXima auditus, huic pronima olfactus, hinc gustatus,&tandem tactus, RuS VO-luptas crassissima,& maκime concreta. Sed cur purissima visus,proxima auditus/Quia enim cum mentis voluptate cognationem habent, quoniam in harmonia consistunt, quae in Ordine,qui mentis. Quod si Voluptatem Animi iuvet componere exerc/rii gratia cum ea, quae es Corporis, nae praefantior praestab/hor in comparatione erit AUDm Voluptas : optabilior inferim Vulgo Corporis Holuptas , nominatim Iuvenibus SMelancholicis. Praestantior S praestabitior Anim Holuptas. I. Quia λλ absolu.
te vere & de se bona, ut quae modum non habeat, excessumque vitiosum nullum admittat, sicut operatio, unde manat. Quis
enim de recte factis, justitiaeque operibus . Voluptatem nimiam cepit unquam ρ Quis S L in
422쪽
411. Insilui: S Exercit. in contemplationibus,vel Theologicis,vel Physicis, vel Mathematicis, pluae, quam Par, laetatus unquam Non sic se res habet
Cum corpori S voluptate, quae πῶς, Compa
rate, inquam, secundum quid, & alicui,id 'est, huic aut illi bona, immo non bona, nisi του αγκΘοῖ,propter mediocritatem
a natura praescriptam. II. Quia dolore Vacat, ut quae per se & sua natura jucundast, capiaturque eX rebus per se ac sua natura Jucundis , neque noxia sit, nisi eκ e- Ventu, per se non item , cum non sit e Xcessa vitiosa, sed quo magor. hoc melior: Enimvero corporis voluptas hactenus hona, hactenus innoκia, quarenus doloribus me dicinam affert sive, quod eodem redit, quatenus est curatio dolorum indigentis naturae, hoc est, non nisi per accidens. Di Cuntur autem res natura jucundae, ut hoc obiter, immo non obiter, addam, quando a natura perfecta, & constituta in suo statu, proficiscuntur faciles operationes. &Cum voluptate, quae talis proprie &simpliciter, qualis voluptas sejuncta a dolore, quoniam voluptas simpliciter eκ cludit omnem dolorem,sicut res ex eventu seu peraCcidensjucundae, cum voluptas est mixta Cum dolore, quales corporis voluptateS, eX repletione quae sunt deficientis naturae. Quemadmodum enim simplices voluptates non habent dolores admilitos, neque' sunt
423쪽
fiant Gaves ex eo, quod e Npleant atque imnaurent naturam exhaustam , uno tempo m suaves, alio insuaves verum desiderabiles natura sua, ita miXrae volu ptates, per sciade cum doloribus, ob id jucundae sunt, quod naturam fatiscentem reficiant, ideo. Me non omni vel loco vel tempore optabiles. III. Quia subjecti & objecti nobilioris , quam corporis voluptas : Suhem quod illius mens , quae habet rationem actus, hujus corpus, quod habet rationem potentiae 2Jam vero actus melior & praestantior potentia etiam bona:Objecti,quod illius res sublimes & divinae, hujus infimae S abjectae jam vero multo magis homo delectatur ex hoc, quod cognoscit aliquid intelligendo. v. g, res sublimes & divinas, quam eκ hoc. quod cognoscit aliquid sentiendo, V. g. res infimas &abjectas. Non possum non, immo non debeo non , mihi heic verba foenerari Thomae in transitu : 'Voluptates , inquit, intelligibiles majores sunt sensibilibus, sive spectes bonum con junctum , sive id, cui conjungitur, sive ipsam conjunctionem. Nam bonum inrellectuale m us utique corporali, similiterque pala intellectiva , quam pars sensitiva, quoniam illa magis cognoscitiva , haec minus p Quo fit, ut nullus sit, qui non potius velit carare visu corporali quam visu intel. lectuali. : Sed & con unctio utriusque inti'
424쪽
i4 In tui: S Exercit. ' ma magis, perfecta magis. & firma magis:
Intima magis . quia sensus sistit circa eκteriora accidentia rei, intellectus vero penetrat usque ad rei essentiam , reflectiturque nescio quomodo magis supra suum a. Ehum, quam sensus: Perfecta magis , quia coqunctioni sensibilis ad sensum comungitur motus, qui est actus imparfectus,unde fit, ut voluptates sensibiles non sint totae simul, sed in eis aliquid pertranseat, &aliquid eκpectetur consummandum, Pro- ut pater in voluptate ciborum & venereorum , enimvero intelligibilia sunt absque motu, ideoque eorum voluptates totae simul: Denique firma magis, quia delectabilia corporalia sunt corruptibilia. & cito deficiunt, bona vero intellectualia incoris ruptibilia. Haec Thomas. . IV. Quia Operationis nobilioris. Mentis siquidem voluptates ipsae per se, non per aliud, eXperuntur, sicut operationes , unde manant, nec fluunt, ut corporis voluptate8, verum eonstantes sunt, non transeuntes , sed immanentes , neque ad tempus. verum in se
uum. Optalatior interim Vulo Corporis Vocluptas. nominatim atque in specie Iuve-n hus S Megaricholcis. Hulgo Ideo. I: Quia voluptas corporis a plerisque omnibus appetitur , ut medicina quaedam contra dolorem, quem Omnes manibus pedibusque a se depellere student naturaliter, tanquam
425쪽
Ethicar: Lib. I. Cap. XLVII. Ars
naturae inimicum & gravem, eum autem dolorem diminuit tollitue voluptas. Ut enim medicina morbus, ita voluptatibus Corporis dolor, tanquam clavus clavo pelli tur, fames, v. g. Cibo, sitis potu, Venere alia desideria. Scilicet, cum homine S per Petuo laborent,atque diversis eκercitiis fatigentur, continuisque adeo laboribus ac doloribus eκ agitentur , eosque e Xpellere
Cupiant, neque ullam medicinam reperiant, ideo, ut reficiantur& recreentur, CDΠ-
fugiunt ad voluptates, & quando puras ac
simplices voluptates habere nequeunt , vertunt se ad corpoais voluptates crassas. quae sunt in promtu, A facili negocio acquiri possunt, eκistimantes, eas esse medicinas laborum ac dolorum, quoniam contraria contrariis curantur, quo fit, ut has a criter persequantur, atque ita quidem persequantur, ut nonnulli ultro sibi earum veluti sitim faciant, sumendo re S acres ama ras atque acerbas. vel ad gulam irritandam, . vel continuo eXplendam, quomodo cibo expletos videas interdum acriora quaedam
appetere, quibus cupiditas vescendi emi. tetur : Iam vero voluptates, quae pellunt &expellunt dolorem, magis utique in speciem videntur esse eX petendae, quam quae id non iaciunt: Quare & corporis volupta' tes. II. Quia, ut omnes. homines . ita etiam vulgus, compositam naturam habet
426쪽
EN anima ti Corpore , non unam ac simpli
Cem, cumque illud magis sensu vigeat , t
quam mente, ideo nullas sere alias voluptates percipere potest, praeter corporis Voluptates , quae sensus assiciunt & feri. unt, quod corpus, Cum pluribus humoribus constet praeter sensus, mirari non convenit, si ad corporeas & sensibiles volupta. tes impellatur, prout humores incitant, &Obsecta sensuum excitant ac concitant. III. Quia plerique omnes de vulgo veras vOluptasS ignorant, qua in ignorantia cum Consenescant, &per prava insuper Consortia, atque eXempla. tam principum, quam aequalium , Confirmentur, iterum
mirari haud convenit. si dissiculter ab adulto S alid jam radicato errore retrahantur. Sed cur vulgus veras voluptates ignorat Quia enim intelligibilia minus nota quoad nos, quam sensibilaa : Quo fit, ut cum pluribus notae sint sensibiles voluptates,quam intelligibiles , illas consectentur potius.' quam has, vel ideo etiam , quia voluptas
vitae causa , ut condimentum cibi, quem ordinem vulgus invertit, quod non tam appetit voluptatem vitae causa,condi men sum cibi, quam vitam voluptatis cauis , ci- hum condimenti, ut quod non tam edat&bibat, ut vivat, quam vivat, ut strenue edat & bibat. Iuvenibus raeeo, quia, dum au Setur eorum statura , perturbantur Poten-
427쪽
ster humores, & natura fatigatur, stimulante & urente incremento, adeo quidem , ut Corpora eorum aestuent commotis humo.ribus , non secus atque ebrii homines va. Poribus concuti solent,quo fit ut tanquam ad medicinam aliquam confugiant ad voluptates . ad restinguendum incendium illud, hoc magis, quia ipsa per se adolescentia jucunda. sicut senectus tristis. Melanchollicis itaeo, quoniam, dum atra bilis eos divexa , mordicat , S arrodit, neque eos quie re sinit, satigantur,sicque satigati ad Voluptates , quibus se nonnihil instaurentatque eκhilarent, Convertuntur , cumque
non habeant simpIiciter voluptates, & in
corpore patiantur, confugiunt ad corporis voluptates, tanquam averruncas mali sui.
Neque obstat supra dictis, quod corporales ac sensibiles voluptates sint plures, quam spirituales S intelligibiles. quare magis en petendat, saltem expetibilest Ideo e di in videntur plures. quia bona sensibilia pluribus S magisMon, expeubilioresque quia . cum homines indigeant voluptati. bus, ut medicinis, contra multiplices dinio res, S plerique non possint attingere spirituales Voluptates, quae sunt virtuosorum propriet, idcirco necessario declinant ac deflectunt ad ha . . .Non magis , quod ma gnitudo cauta ex effectu cognoscatur, vo
luptate. vero corporales lartiorer habeant . . . S s . e
428쪽
essectus, ut quae cum transmutatione comporis sint conjunctae . capistroque ac freno indigeant rationis propter suam vehemen tiam : Quare ma3ores ac praestantiores alteris in comparationei Immo vero non .
Ut enim sint sortiore, in suo regno, hoc est , sensus atque appetitus , ramen non sunt in regno intellectus ac voluntatis,quo niam appetitus regulatur ratione , intellectus vero est ipsa regula regulans. Holuptas Simpliciter Communissise Naturalis est . quam Omnia animalia naturaliter ac sine delectu expetunt & percipiunt, eκ usu nu' trimenti ac Veneris cujuslbet ad conservationem sui, tum in individuo, tum in spe, cie, in individuo mediante nutrimento , in specie mediante Venere. Dicitur simpli- Citer communis , quia in omnibus eadem ad ista a natura propensio: Naturalis, quia haec voluptas eorum . ad quae naturae quadam necessitate compellimur, ut si quis longa desessus vigilia somnum appetat, e suriens cibum, sitiens porum , amaturiens Venerem : 'Denique necessaria, eo quod pertineat ad conservationem , vel individui, ut voriptas sacci & humidi, vel speciei. ut voluptas Veneris , quae necessa ria, non Pro generatione erus individui. in quo se eNerit , sed pro generatione alterius individui , cujus gratia se eκerit.
Volupsas Secundum quid Communis, sise
429쪽
Ethicari Lib. I. Cap. XLVII. Ai9
Non Naturatu SPropria est,quam quodque animal suo Judicio sibi deligit eκ hoc
vel illo nutrimento, aut Venere. Neque e mim eadem omnia animalia concupiscunt, aut eκ Omnibus adaeque voluptatem capiunt , verum alia ex his , alia eX aliis , quo
modo videas alias bestiarum delectari aqua Iacustri, alias pluvia, fluvia alias, fontana alias, hoc pabulo has , alio illas: Similiter hominem magis capi hoc cibo & potu, quam ii Io , ad delicias usque & luxuriem , hac veste & domo magis. quam illa, ad de licias usque & luxum. Idem de Venere judicium. Atque in hanc voluptatem qua drat quadratum illud: Trahit sua quem
que voluptas, equum sua , cui pabula culmi & paleae optabiliores, quam aurum, Ea nem tua , cui panes ossa & carnes, gallum gallinaceum sua , cui grana hordei S avenae , asinum sua , cui stramen & scenum .homin Em item sua, alia hunc, alia illum, ali istum , studiosum litterae , Musicum carni in a, Poetam versus. Philippum aliquem , sive equorum amatorem, eqUi: Quin tantum abest,ut omnes homines eκ iisdem rebus voluptatem capiant, ut res eaedem aliis molestae sint, aliis vero jucundae , alios ossendant, alios oblectent. Ita non eadem v. g. dulcia febricitanti & bene valenti, eademvε calida aegro & sano,sanodi aegro: Cur id e Quia enim non eodem
430쪽
io Insitat: S Exerei modo assecti dispositique sunt , quibus
Propterea non possunt esse eadem convenientia, vel ideo etiam, quia cujussibet hominis peculiaris actio, quare & peculiaris voluptas. Dicitur secundum quid COm- .munis, quia non omnino eadem in omnibus ad ista propensio: Non naturalis, quia non ea hic naturae necessitas, quae in pure naturalibus voluptatibus : Denique propria,& non necessaria, quia singulis anim libus peculiaris, vel natura, vel more, ne que necessaria necessitate necessitante, sed necessitata, item adventitia, eo quod eκPrava consuetudine aut assectione eκitae. ut cum quis hunc vel illum cibum potum aut Venerem impensius eXpetit. Scilicet , quemadmodum animalia distinguuntue genere, vel specie, sic ipsae voluptates animales,quarum aliae simpliciter Communes, quae communiter delectaot omnia animalia, tit frigidum & humidum in potu, sic, cum & calidum in cibo . aliae huic aut illi
tantum speciei animalium vel in duo Communes, ut hoc stigidum & humidum in potu , hocsccum & calidum in cibo. Quod posterius genus voluptatum, ut ut sit adventitium, habet tamen aliquid
a natura, eo quod ipsa corporis constitutio Scrars, quae naturalis est, multum nae multum conserat ad hoc vel illud eκpeten.