장음표시 사용
71쪽
rentur laudem ob usum , quem praestant, sed in seipso prael antissimum sit, cum non reseratur alio , verum in seipso finem ac perfectionem habeat, tanquam bonum omni veneratione dignissimum. XI. Quod θεοσhτιν, bis divinum, & ratione dignitatis quoniam eo in civilibus post Deum nihil nobilius,& ratione causae conficientis remotae, quae idemmet Deus , ens nobilis. simum divinissimumque. XII. Vuodμηβώωον, Ουἰὸ inviolentum atque inferiatum.In violentum, & quoad modum ac quirendi, & quoad modum possidendi ,&quoad modum exercendi. Neque enim per vim, sed honestis actionibus, acquiri tur hoc bonum, nec per fraudes, sed virtutes, possidetur, neque coacte, sed libere,eXercetur. Inseriatum , quia neC dormientis, nec ociosi: Non illius . eo quod Q mnus laudabilium functionu sit privatio :Sed nec hu)us , quia Ocium male colloca
tum, uti virtutis impedimentum, ita contrariorum Vitiorum invitamentum, irrita
CAPur XIV. Vtriusque comparatio inter se, eum in
terpun tionis spongiast ad si praedictos beatitudinis gradus
consideres-, absolute atque infe , quoaor tantiam intrinsecam,adeoque ex
72쪽
parte rei. cIrca quam extrinsecus versans ut, modumque cognoscendi Ioram hem, hoc τροπω , confiderani modo, mae Beatitudo Theoret ca antesat Pris cin.
I. Ob nobilitatem absolutam subjecti,quod
Praestantius, cum consistat in operatione nobilissimae facultatis in homine , putamentis supra sensus elevatae, quae nobilior caeteris potentiis , tum quia his imperat. tanquam inferioribus ἡγεμώνικως η κυοῦρν 2κως, tum quia percipit universalia , spe ciea, inquam, intelligibiles, aliunctas& Ω-
questratas a conditione materiae,neque este Atensa extensione subsecti, tum quia operatio qus non est in instrumento corpo reo , propter arctam communicationem , quam habet cum substantiis separatis, quibus homo contemplando assimilatur spiritaliter , non agendo, Cum non vivant vi. ram activam , secundum virtutes morale3,&assectus, quibus vacant. II. Ob nobilitatem absolutam objecti. Sicut enim perfectissimae potentiae operatio persectissima , ita perfectissimae operationis persectissimum objectum. quod in praesentique argumento divina, non humana, in sortu.nae manibus & genibus posita, circa quae
operando occupatur beatitudo Practica, negocians circa virtutes morum, affectus.& actus eXternos , qui communes Compo sito eκ animo & corpore, cum pertineant
73쪽
Ethicam. Lib. L. Cap. XIV. 69 ad partem animae sensualem. III. ob nobilitatem absolutam finis, ut quae, tanquam ultimum eXpetibile ac detiderabile, eκpetatur sui unice gratia, non ob finem alium , ut virtutum moralium actiones, quarum finis υαζύολιμαῖος videtur esse contemplatio. Ideo ideo siquidem operam navamus praXi virtutum , ut in portu contemplativae felicitatis, tanquam in ultima meta, secure deliciemur & triumphemus. cum Adamo protoplasta . qui in statu innocentiae viκit vitam contemplativam , &post lapsum demum ad activam destendit. IV. ob nobilitatem abistulam effectus, ut quae absque ambagibus & circuitione regia
via manuducat nos ad cognitione ac contemplationem primae causae, quae Deus, , rermariimus & ter-
sanctus. V. ob nobilitatem abselutam adjunctorum , sive proprietatum atque ari,ctionum beatitudinalium. Habet habet si. quidem beatitudo Theoretica voluptates,& stabiliores & sussicientiores, & sincerio. res, tranquillioresque: Stabiliores , quia o. peratio ejus fir per mentem , quae non en- tenditur in instrumento corporeo , ideoque minus propter defatigationem iniet.
rumpitur, ut Caeterae operationes,quae magis, nescio quomodo , indigent instrumen. tis corporeis. magisque sunt materiales, quanto autem actio aliqua magis materia-
74쪽
lis, tanto magis defatigatur homo ob attenuationem spirituum: Suffcientiores,quia non seque eget instrumentis naturae & sortunae, corporis, inquam , & eXternis bonis. in producendis operationibus, aut, si indi. get, eget his, non sui, verum necessitatum
Corporis gratia, hoc est,non per se, sed per
accidens, quatenus videlicet, qui Contemplationi vacant, sunt homines, neque eX sola mente,sed etiam eκ corpore constant,
indigente ejusmodi subsidiis , cum contraheatitudo Prinica multis nae multis indigeat e Xternis, vima,amictu, habitatione, a liis, quod argumentum in lassicientiae,quo niam minima indigentia arguit majorem sussicientiam in comparatione , & per CCΠ- sequens perfectionem : Sinceriores , cum consistat in actione animi purgati,& quodammodo a materia sejuncti: Tranquillio. res vel ideo, quia acquirimus virtutes morales , ipsamque adeo beatitudinem acti. vam , propter illam, ut quiescentes in se Cro ocio secure contemplemur, quasi in
pergula Philosophica. VI. Ob nobilitatem absolutam operationis per demonstra, tionem του λοῖ , quae fit per causam , non δῖ , quae per effectum, quarum illa a priori ,haec a posteriori,ideoque illa prior,haec posterior consecutive Scilicet tripleκ Ope ratio in sua latitudine, factiva,activa,& contemplativa. LX his imperfectior factiva.
75쪽
Ethicam Lib. I. p.XM. 6x quae petficit potius ipsum opus, quam Operantem, perfectior activa , quae perficit habentem, etiam quin extra eri tenditur ad alios, sed perfectissima interim contemplativa, ut quae perficiat habentem secundium potentiam nobilissimam . neque ordinetur, ad quid aliud, nisi per accidens. SIn eosdem beat tu aeniς gratauo confideres cs regatὰ, quoad necesstatem atque usum, quem praestant in vita humana, perque relationem adnos, hoc τροπω, con
siderandi modo, nae Beat Ituri Practica amtes, Theoreticae. I. Ob nobilitatem moralem subjecti, quod appetitus , qui sicut intellectus princeps ac praedominaris animae pars intelligendo, ita hic persequendo, quod ille intellexit: Atqui Deo charissimi. non qui intelligentissimi , sed qui actuosis
simi. II. Ob nobilitatem moralem objecti,
quod bonum honestum, in actione , non contemplatione, consistens. Facere facere namque Philosophia docet,non dicere,neCi seire, verum scitis uti. Unde Philosophia Practica κατ- nuncupatur Philoso.
phia, quasi in ea totiva vis Philosophiae
Contineatur virtualiter. III. ob nobilitatem moralem finis , qui beatitudinis Practicae bonum, Theoreticae verum : Atqui bonum nobilius vero in Comparatione,
praesertim illud . quod sui tantum gratia CXperitur, quale bonum beatitudo Practi-
76쪽
ca. ΙR ob nobilitatem moralem essectus Satius siquidem egentes v. g. sublevare. periclitantis salutem eXpedire , quam vel stellas dinumerare, mundive magnitudine metiri, quorum alterum beatitudinis Practicae, alterum 1 heoreticae , ob quam esse. Ehus nobilitatem in foro vitae humanae Medicus Practicus praefertur Theoretico . atque s Theoreticum refertur ad Practicum, sicut in divinis cognitio ad cultam , visio beatifica ad amorem. quoniam praestantius in comparatione diligere Deum, quod προκἶκον, quam eum contemplari , quod θιορητικον: Quin immo ipsa illa contempla.tio, quam tanto Theologi urgent hiatu, non in intellectu consistit, verum in appe, titu, cum vera Dei Contemplatio sit, eum venerari ac colere. Tum quippὰ scimus , Deum, quando eum diligimus, non quando eum Icimus , quod etiam diaboli facere videntur, dilectio, non contemplatio, cum Deo nos unit- Quorsum vitae perfectionem, non in scientia , verum in charitate,
ponit Apostolus, qui melius ait esse , Christum diligere, quam omnia scire , eo quod dilectio sit legis adimpletio V. Ub nobilitatem moralem alunctorum, sive proprietatum atque assectionum beatitudina. Iium. Neque enim tantum lucundiores
sunt voluptates Prasticae proficiscentes eN
77쪽
testimonio bonae conscientiae, sed etiam firmiores , sive habitum virtutis moralis spectes, qui affaetudine, non disciplina aC-quiritur, atque ob id minus oblivionis periculo subjicitur, magis quin etiam necessarius est, Cum sine eo quis nequeat assequi bonum coptemplationis, sive actiones ejus internas , quomodo vir bonus semper in procinctu est ad agendum, ut decet, dum Osseratur ei occasio modo, licet quoad a fibones externas minus assidue valeat agere, idque ob desectum occasionum . Conque venienter minus eX his voluptates percipere semper. VI. Ob nobilitatem moralem operationis . per quam Continenter
vir probus utitur sua probitate. Quamvis
enim non ab extra operetur semper, ut dictum, ab intra tamen perturbariones Componit semper, istactenus vir honus absolute, idque ob virtutis moralis enercitium , alias explicitum, alias implicitum,non item aeque in comparatione vir bonus absolute ob simpleκ exercitium virtutis intellectualis . verum Cum additamento , bonus V. g. Physicus , Mathematicus, ut qui.mo'raliter possit esse malus. VII. Denique ob ignobilitatem oppositi ,resultantemque ieκ inde contrariam cooppositi nobilitatem.
Cujus siquidem oppontum deterius, illud
in oppositione censeri debet melius. Cum oppontorum opposita sit natura : Atqui
78쪽
secundum Scotum deterius odisse Deum, quam male de eo sentire, deterior,inquam. nequitia, quam inscitia, praVitas,quam ruditas, si minus absolute, minimum relate , atque in ordine ad societatem humanam. quam turbat: Ergo i Ego utramque conjugio Philosophico junXerim, . tanquam Platonis Androgynum, eX Contemplatione . ut mare, ct actione , ut foemina, constantem. Scilicet tripleN bonum in alma universitate honorum, delectabile , utile. honorabile. Delectabilior quidem contemplatio actione, at utilior actio contempla tione , utraque interim eN aequo honorabiliS C A P u T XV.
Tορωνις de utriusque Beatitudinis, tam Theoretica, quam Practica, perfecti-habeitate, eumradibus imperfectionis
T Terque beatitudinis Philosophicar gra-- dus in hae urta cadit in Dominem heabile', heantamve , S non cadIt: Non ca dis comparatὸ ad fatum beatitudinis primaevae inpliciter, abfractiva, quoad essentiam ac definitionem perbem, ha&tu auter, quo sensu summum hominis bonum in
statu τῆς , & naturae corruptae,
nec Theosophice, nec Philosophice ad ple
79쪽
Ethicam. LV.I. U.XH 6snum datur, nisi in descriptione & idea, id, que ob ασίαν, dissidium carnis & spiri
tus, potentiarumque superiorum ac infe riorum ἀνοψλων eXOrbitantiam, quae reliqua etiamnum in homine post tristem protoplastarum παρ&βοεισιν tranSgressionem , etiam post regenerationem, & virtutis acquisitionem, cuius operatio in operante est imperfecta, sive contemplationem, sive actionem spectes, jam vero qualis causa,tale effectum. Catat extra comparatronem ad
satum primaevum, fecundum quid, contrinpartianter, quoad ex sentiam in hoc velisio 'b ecto. /mperfecte, ZisposisIve. Probatur. Ubi datur virtus , & contemplatio atque actio secundum eam ,eκque utrisque resul tans animi malacia ac seren itas, cum
proportionatis debite corporis & fortunae honis, ibi datur beatitudo, clus haec sunt fundamenta & partes: Atqui haec dantur in homine,non tantum collective, quatenus est species subalterna, sed etiam Gistri, hutive, quatenus est species specialissima. sive individuum , non quali totaliter & perfecte in veniatur in hoc vel illo supposito,Petro,Paulo,Callia, Hippia, cum nemo mortaliu fuerit, nec sit,nec futurus sit, qui Praeter virtute perfectam omnia corporis &fortunae bona habuerit,sed quod in multis. ita ut compensetur ex multis,quod desideratur in uno: Ergo i Quod si Moralistae
80쪽
quidam etiam ratione existen tiae beati tu dinem persectam esse asserunt, haec eorum sententia non est accipienda in sensu diviso, de singulis individuis seorsim consideratis, verum in sensu composito , de tali omnium individuorum aggregatione , quae speciei nomine venit AristotelicE, non PlatoniCe , quia enim omnes homines individua sunt, ideatisque homo, qui totam vi tam repraesentet speciem . nuipiam reperitur, nisi forte in Utopia Platonica. Quid multis Opposita sunt nata fieri in eodem. haud equidem simul, velum successivo : Homo eκ tremae miseriae quadamtenus est particeps in hac vita: Ergo & oppositae beatitudinis, ut qui a Deo creatus sit, non ad illam. sed ad hanc, Quodattinet gradus beatituims, hos IIIa a Itiri, non priori inedpseriori confiderandi modo, hoc est, non re
pectu sui te ubjecti fur, nec ut est, verum
ut Mes. Utut enim non recipiat hos agnoscatque ratione essentiae&perfectionis, sive in gradu summo , quo intuitu consistit in indivisibili atque impartibili, & nec magis nec minus admittit, recipit tamen ratione eκistentiae suae, sive in gradu remistri prout suhecto suo in est, quo aspectu consistit in divisibili, magisque S minus haud abnuit inter varia supposita hominum beatorum, quorum unus altero beatior esse potest, sicut alii aliis sunt doctio .