장음표시 사용
161쪽
humiditatem,qiram liquefaciat.Tum etiam de miXtis liquefacti S actu, quae iterum si fit ira coagulant ir: si ergo prius erant actu liquefacta, ergo prius erant actu humida,& p, ea facta fiant actu sicca, quia coagulatum est actu siccum: &,si sunt actu sicca,unde acquisive runt istam siccitatem,cum sint coagulata a frigiditate,& frigiditas est causa indifferens hii midi & sicci e quare ergo in coagulatione,que est a frigido, magis acquiritur siccitas, qu1m humictitas Tertio,quia Aristo.dicit,quod corpus primo humidum est aqua ; sed huius op positum dixit in stecundo degeneratione & corruptione,ubi dicit, quod primo humidum corpus est aer,& siccum primo est terra,& primo frigidum aqua,& primo calidum ignis et tamen non est nisi unum elementum primo humidum: ergo Aristoteles sibi contradicit. Quarto, quia hic dicit quod mixta constant ex humido & sicco,& corpus primo humidum i best aqua, Si primo siccum est terra: ergo,quae habent plus sicci,quam humidi, habent plu, terrae, quam aquae; quae uero habent plus humidi,sunt aquae,uel habent plus aquae, quam teri ae,& sunt a praedominio aquea ; ergo ista habent duo pr dominia,scilicet aquae & terr*sed secundo de generatione & corruptione gy. dicit Aristote. quod omnia mixta perfecta
sunt a praedominio terrea, quia quiescunt circa terram;&ideo sunt terrea a praedomini, quomodo ergo hic dicit,quod aliqua mixta a praedominio aquea Quinto,quia hic dicit, quod nullum animal est genitum in igne,aut in aere, sed omne in teria,aut aqua,quia materia generationis omnium animalium est humidum&siccum, ideo aqua & terra est eorum materia,& ideo non possunt generati animalia nisi in istis duobus locis,scilicet in terra,aut aqua . Sed,domini,hoc talium est. primo,quia sunt multa animalia uolatilia & resipiarantia,quae degunt in aere,& ibi sunt genita; ergo non omnia in aqua, aut terra: Secundo, quia dicit,quod nullum animal generatur in igne: sed contra, quia in quinto de historia Dnimalium cap. Iv.uel is Aristoteles dicit oppositum, i dicit,quod in fornacibus errarijs
Reneratur quaedam bcstiolae pennat paruulae, quae sunt maiores muscis, quae inambulant uolitant perienem;&, si ab igne dimouentur,moriuntur: neque hoc est mirum, dicit Aristo. quia etiam siub nive generantur animalia & uermes: etiam salamandra aperto experimento inambulat ignem, & ipsium extinguit: quomodo ergo dicit Aristo. quod nullum an imal generatur in igne e & hoc idem etiam testatur Plinius in s. de naturali historia cap. 36. J8. sequens illa uerba Aristotelis in libro de historia animalium cap. Iv.de ipsas amadrat ergo Aristoteles non sibi ipsi est constans. Dico de primo. Erat heri prima dubitatio,cum isti effectus scilicet coagulatio & liquatio, attenuatio &crassatio,sint omnes effectus qualitatum passiviarum,scilicet effective a calido&a fiigic o,& pas Isiue& materialiter ab humido &sicco; sic etiam generatio simplex & putredo, quae
Operationes,etiam erant communes effectus qualitatum passiuarum: cur Aristo. attriuit illas operationes,scilicet generationem simplicem & putredinem, magis quesitatibus am-uis: istas uero,scilicet coagulationem & liquationem magis qualitatibus passiluis, humiai tati,scilicet & siccitati,cum aequaliter omnes sint communis etffectus Vinium qualitatum passiuarum: Dico omittendo alios modos dicendi,quod reuera istae paniones,sicut illae,Set communes effectus omnium qualitatum passiuarum,scilicet ita coagulatio & liquatio, o attenuatio & crassatio fiunt ab activis qualitatibus active,& a passii uis qualitatibus prime, q& materialiter sicut etiam generatio ac putredo: oh cur ergo magis istae tribuUnturmumido &sicco,illae uero magis calido & frigido dico,quod illae magis attribuuntur qualitatibus activis, istae uero magis pessi uis,ex communi modo loquendi, quaam Communi modo loquendo generatio et putredo magis attribuuntur qualitatibus activi S, cranario au& attenuatio,et coagulatio et liquatio, magis passivis: et ideo dixit,quod ira passiones, et illae actiones,quia reuera liquatio et crassatio et huiusmoda imgi Sgnificare passionem,quam illae aliis aliae uero, scilicet generatio ex pra tagis significare actionem: et ideo Aristot dicit , quod illae lunt a Osse' C 'p' εαρ. menita istae fiunt actiones,sicut illae; et, sicut illae sunt passione),i ββ s, ex communi usu loquendi attribuimus generationem simplic *x Prum dialitatibus et istas alias passii uis. Erat secunda dubitatio, via,CX Moii V . netae
liquabile secundum Aristotelem,sicut actus ad potentia et disit quod
162쪽
dam liquatio, et coagulatio Est qtaaedam exiccatio,modo dubitatur,quia metalla,cum sunt eongelata actu,potentia uero sunt liquida; &, cum sunt coagulata actu, sunt actu sicca; mcum liquescunt,fiunt ex potentia humida,aetu humida,cum liquescunt a quo ergo accipiunt istam humiditatem & ita etiam de liquidis, cum coagulatur, a quo acquirunt illam siccitatem e quia,si dissoluuntur metalla,non acquirunt illam humiditatem ab igne, auia potius exiccantur: econtra uero,cUm sunt liquefacta, coagulantur, & sic acquirunt illam li citatem: a quo ergo acquirunt exiccationem e quia non a frigiditate, quia est indifferens ad exiccandum&humectandum: Dico,domini,quod coagulatio est quaedam eviccatio; designanter dicit Aristoti quaedam exiccatio,quia coagulatio fit bifariam,acalido, scilicetio & aDgido : si fiat a calido, reuera est exiccatio, quia calidum resoluit litimidum: consumit ipsum cum coagulat: ideo dicit Arist. quod coagulatio est quaedam exiccatio; sicut est lac,cum coagulatur a sole aut igne, quia caliditas coagulas consumit &exiccat humidum; ergo exiccatur: dum etiam liquescit,acquirit humiditatem,quia,sicut coagulatio est exiccatio quaedam,ita liquefactio est hiumectatio quaedam, quia,cum aliquid liquescit, acquirit humiditatem,quia,ex quo coagulatum est a calido &sicco, liquescit a frigido & humido,&in ista liquefactione acquiritur humiditas ab ipsis frigore,&ab humido, ut ab aqua:&hoc patet:& sic faciliter euadimus, quod coagulatio fiat exiccatione cum a calido fit. Sed quid dicemus,si coagulatio fiat a frigore,sicut fit in metallis,&ista non uere exiccatur, si liquanture quomodo ergo liquescunt,& quomodo acquirunt humiditatem,quia hic no m-uo teruenit siccitas dico, quod improprie haec dicuntur coagulari, quia potius ista coagula tio est quaedam congelatio,quam exiccatio,quia est priuatio fluxus, quia tollit fluxu aquae;& ideo ista est uerius cogelatio quam coagulatio: si uero postea disset uitur illud,qu'd coagulatum seu congelatum est a frigido,a quo dis luitur a calido a quo ergo acquirit fluxum & humiditatem a calido dissoluente eius coagulationem; & sic per accidens acquirit humiditatem a calido, quia dat fluxum rei congelatae; non autem per se acquirit humia ditatem a calido,quia a calore fit,ut illa humiditas fluat:& ideo improprie metalla habent duritiem: & dis luuntur a calido, quia dat motum humiditatis & sic a c ido est humectatio per accidens,& non per se: frigidum uero,cum dissoluit coagulatum a calido, dat os humiditatem per se, ut de Lale. Et sic dico,quod coagulatio duplex : quaedam fit a calido, tadio ista est quaedam eviccatio;&,cum ista coagulata liquescunt,liquescunt a trigido & numi do,& sic acquirunt humiditatem ab isto humido interueniente: quaedam uero eit coagul tio a frigore,& ista liquescunt a calido: cum ergo hic non interueniat humidum,a quo ii bent humiditatem dico, quod habent humiditatem per accidens, quia acquirunt humidii dissoluuntur a calido,' acquirunt fluxum. De tertio,cum dicis,quod milior.
dixit,quod aqua erat elementu primo humidum,& huius oppositum dixit in Gneratione&corruptione,ubi dixit,quod erat aer, dico,quod reueranta est, qUod corpus
p iadum Ter, aqua primo frigida,& terra primo sicca,& igi S- UuS:
oh hic dicit ouod aqua est corpus primo humidum: dico,quod reuera aquano dicitur corpus primo humidum simpliciter,sed dicitur corpus primo humidum,ex cuius m metam ous constans, cilicet quod primo ex mixtione cum terra fit corpus constanS, fi- ' cui ex farina & aqua fit gluten; non autem ita ex permixtione aer IS cum aqua: &liquod Imri prino humidum simpliciter, sed est primum,ex cuius admixtione
ta habeant consistentiam; & dicit,quod ex mixtione humidi & sicci,scilicet aquae re terrae,
ret hues stadi de generatione & corruptione dixit o dui omnia mixta perfecta, quae quiescunt circa terram,sunt a praedomInio terea hic ue me oppositum,quia dicit,quod aliquamista a praedominio sunt aquea; ergo
totam, he est duplex modus dicendi Ioannes Grammatic
neratione & corruptione,& Auer . & D. ThomaS,sequentes illa uerba Aristo . quod om ne mixtum perisectum, est a praedominio tars dicunt, quod reuera Omne mixtum perfectum,
163쪽
eium constans ex quatuor elementis, est a praedominio terra,quia omne quiescit citearam: & ideo dicunt mixtum perfectum,quia dicit Ioannes Grammaticus ibi si capiat ut m xtum imperfectum,ut uapor aut exhalatio sicca,qUae constant ex duplici habitu ista dietiti eur mixta,& tamen ista sunt a praedominio aeriS; non tamen fiunt mixta perfecta, quia eo
stant tantum ex duobus elementis: oli quid ad Aristotelem in isto loco equia dicit, quod quaedam fiunt a pr dominio aqua,& quaedam a praedominio terra: Diuus Thomas in t i distinct. secundi sententiarum,articulo respcidet contarmiter cum siua expositione, ubi dicit quod reuera omnia mixta sunt a praedominio terra oli Aristo. hic dicit oppositum: respon' det ipse, quod reuera omnia sunt a praedominio terrae,sed Aristot. hic dicit, quod quaedam sunt a praedominio aquae, sed non intelligit simpliciter, quia non loquitur simpliciter decim toni mixto,sed in comparatione eorum, quae habent minus de aqua, quia aliqua habent mi nus de terra,& aliqua plus:tamen omnia simpliciter sunt a prae dominio terra i in comparatione autem eorum,quae habent pluS aquae,non,quias ista comparentur alijs mixtis, quae
minus habent de aqua,uidentur ista esse aquea a praedominio, tamen simpliciter omnia mixta perfecta sunt a praedominio terrae. Et, si tu instes iterum contra D Thomam,quia tunc omnia mixta erunt frigidae & siccae complexionis, cum sint a praedominio terrae,quod tamefalsum est, ut patet de siilphure& pice& bitumine, quae potius fiunt a praedominio ignis, quia cito inflammatur. tum etiam patet in plantis,quia multae sunt plantae, quae sunt calidae complexionis,ut sinapis,ruta,& multae aliae,quae sunt calidae: patet etia de animalibus, quia multa sunt animalia cali temperamenti, maxime quae prestitia fiunt, quia oportet, quod rosint calidi temperamenti pro progressu, quia indigent multo calore ad motum progressionis; & membra eorum etiam sunt calida,ut caro e Dico,dicit Diuus Thomas, quod de re manentia elementorum in mixto fuit duplex opinio: quidam dixerunt,quod remanet formaliter elementa in mixto secundum suas substantias,ut aqua,terra,aut aer,& ignis; & hec
Sit opinio Avicennae,& Alexandri,ut ei imponit Auer . & ipsius mei Averrois tertio coelis . alia opinio & uerior fuit opinio Arist. &omnium aliorum Graecorum, ut Gal.in libro de elementis,ubi ascribit hanc opinionem ipsi Aristoteli,& est in secundo elementorum in fine libri; quae opinio uult, quod elementa remaneant in mixto tantum secundum uirtute, id est secundum siuas qualitates activas & passiuas,& qualitates motivas,ut grauitas terrae, leuitas ignis; & remanet etiam in mixto caliditas,frigiditas;humiditas & siccitas; & etiam remanet qualitas motiua,quae mouet mixtum motu elemeti dominantis: & ista est uerior opinio,& uera mens Aristotelis: & in hoc grauiter errauit Auer. & Avicenna,& etia Alexander et & haec habetis clare ab Alexadro in libro de mixtione: & miror,quomodo in hoc recedit ab Aristotele,&insequitur Avicennam, cui semper est solitus contradicere: Dicit ergo Diuus Thomas, quod aut ponis elementa remanere in mixto secundum sui substantiam,&sic,dicunt isti,in omni mixto praedominatur terra: & quomodo Z secundum quanti
ratem, non autem secundum qualitatem: & quomodo plus quantitatiue remanet de terra. dicit,quia plus de terra est in omni mixto, quam de alio elemento,sed non praedominatur xeri a quo ad qualitates,quia potest plus de qualitate ignis remanere in mixto,qua de quam litatibuS alterius elementi ut patet in carne,licet in ea plus sit terre secundum quantitat di ideo,cum replicas,contra,quia omne mixtum est a praedominio frigidae & siccae con P cxionis,dicit ista opinio,nego, quia terra dominatur in omni mixto quantitate,non aut qualitate,&secundum uirtutem. Alij, qui dicunt elemento remanente in mixto tantum ecundum qualitates & uirtutes,& non secundum substantiam, dicunt isti, quod In omni dominatur terra: & quomodo oti quo ad qualitates motivas,scilicet quoad qua ita , mn autem quo ad qualitates . . passiuas,quia inmitato potest aliquando C rilitatibus alterativis alterius elementi, quam ipsius terreae: Et, cum dicis , inomnes leta praedominio Sigidum&siccum: nego istud,dicunt isti ira rum se ut
quia non dominantur qualitates primae activae, sed tantum motium tantum quoad eius grauitatem, quae est qualitas eiu molim ' i, iridum uir Thomais . . secundum tenentes plura remanere in nuxto fore ex q*β si tutem: Lec qui sequuntur D.Hom. Sed, min icta opimo lotae rece i
164쪽
is opinio magnorum uirorum, ut Ioan. Gram.&Auer.&D.Thom. do primo omitto uer
ba Aristo. hic, quae ipsis non aduertunt,ubi dicit Aristote . quod omnia mixta habent con stantiam & terminum ex humido & sicco ; quae plus habent humidi & sicci, plus habent duae,quam terrae quae habent plus frigidi & sicci,habent plus terrae, quis aquare ergo
secundum Aristotelem sunt aliqua, quae habent plus aquae,quam terrae: non ergo in omni mixto dominatur terra: si sic est,quia humidum primo conuenit aqua in siccum primo te Diae, ideo fiunt sicca,quae plus habent de terra: sed hoc clarius dicet in capite sequenti,ubi dicit, quod,quae quidem ingrossantur a solo igne, plus habent aquae,quam terrae:ergo innu it, ouod aliqua sunt mixta,quae habent plus aquae, quam terrae: & deinde subdit & subinfert, oue uero non incrassantur a frigore, sed coagulantur,uerius fiunt aquae,quam terrae, ueluti urina, lixivium, & uinum S acetum, quia ista no incrassantur a frigore,sed coagulantuleroo manifeste dicit Aristo.quod sunt aliqua, quae plus habent aquae, quam terrae: & hoc phtet ratione, quia, si is a paterentur a uehementi calore, tunc tota eorum substantia absumeretur a calor & nihil terrae remaneret; remaneret terra,si et in eis plus terre,quam aqu*: sed,quia resoluitur in uaporena, ideo in eo est plus aquae,quiriquae restatuuntui & ablia muntur' unt aqua:er o ista mixta erant fere totaliter a praedominio aquae: non dico tantum avra dominio aquae, sed dico fere totaliter aqua . Secundo,& est instantia manifesta contra D Thomam de spiritu animali et uitati: non ne ista fiunt mixta perrecta e generantur enim ex sanguine,& secundum Galenum uiuunt & nutriuntur aere,quia dicit Galenus, ideo anima est insipiratio & respiratio: primo ut refrigeretur corisecundario ut nutriatur sipiritus animalis; ervo uiuit ( sed reuera non est opinio Aristotelis ergo sipiritus est mixtum perfectum,& tamen non est a praedominio terrae. Tum etiam patet de multis mixtis, qUae su-oernatant aquae, ut oleum, pix, & resina & huius odi quomodo ergo ista sunt a praedominio terrea e immo ista potius fiunt a praedominio aeris aut ignis, quia non supernatarentacuae, si essent terrea. Tertio arguitur,quia, dum evadunt secundam difficultatem, non soluunt illa,scilicet,quia illa mixta sunt apindominio terrae, ergo omnIa erunt frigidi & liccitemPeramenti: ergo respondent ipsi,quod aut potius elementa remanent form iter ec stactam substantiam inmixto;&,li sic,tunc terra dominatur in illo mixto perfecto secundum quantitatem,non autem secundum qualitatem : & sic non omne mixtum sit frividi temperamenti. Sed contra, primo Illa opimo, quaedIcit, Voci re' manent in mixto elementa secundum substantiam,est bipartita,quia non possi int manere inmixto formaliter&secundum totam semul, quia se penetrarent,quum quodlibet minimUm Unaus Ini debeat missimum iterius: Et ideo una opinio dicit, quod remanent inmixto;secundum
cundum coexistentiam,quia coextenduntur elamenta inmixto sunVergo coex laeaeta in mixto toto: sic sunt elementa in mixto,in uno miXto est plum se
ista fuit opinio Patavinorum. Alia fuit opinio Antonis Parmensi Primi,qu elementa remanent inmixto non coextensia, sed mixta o positionem minimorum in PM Q Πq. ehi, . &,si sic,ergo omne mixtum ce-
elementorum, uno terrae,iano aquae,& uno gnis, i
na. -- iis terrae quam aquae,aut econtra & quod terra domin
s dici,quod mixtum babedyphi' eo,tesia in mixto, quam si sint iuXta P tur in omni mixto perfecto det opinionem, quod elementa remanent i sita inuicem. Si is eundum qualitates primas, & cecundum quali ales mo
165쪽
fiunt, qualitates primas in elementis idi ignis enim est leuissimae substantiae. non rit, .. . dae substant , iusa sic etiam aer esset calidae substantia ed quia est calidius multas sequitur caliditatem & siccitatem; & ita de alijs: ergo, ubi fiunt intensiore hin olivae, i perfectius & intensiuS fiunt qualitates primae illius Hementi . si et i 'mixto dominatur terra secundum qualitatem motivam,idest secundum sui cthui , , Regrauitas sequitur suas qualitates primas,scilicet frigiditatem & siccitatem; eroo-mino domanatur frigiditas ac siccitas,quaS sequitur grauitas: ergo in illo mixto dom ritur etiam qualitates prImae terrae: qUomodo ergo stat, quod dominentur qualitates motiuae teremde non dominentur in illo mixto qualitates primae ipsius terrae et & ideo ista otiiniri implicat,& non satisfacit argumento: & sic dubitatio est insoluta. Et ideo est alius modus 1 odicendi,quod non omnia mixta sunt tantum a praedominio terrae,sed quaedam sunt a predominio terrae,& quaedam aquae,immo uniuersaliter in mixto praedominatur aqua, aliquando terra,aliquando aenin aliquo tantum dominatur ignis,quia minimum mixtum locatu secundum naturam in loco ignis,quia quod est illud . . & esse mixto,ex Aristo.primo coeIt,locat secundum naturam in elemento praedominante in e quia omnia mixta locantur in loco elementi dominantis: Sed multa locantur in aerem,ut sunt corpora stupernatantia aquae,ut oleum,quia fiant a praedominio aeris,quia non bene destendunt in aquam, cum bene descendit in aerem,quia esset et emetu grauitans in propria sphaera: & ideo,licet ista corpora sint a praedominio aeris, tamen destendunt in aerem: quaedam autem sunt a praed minio aquae,ut dicit Arist.de utina,lixiuio,vino,& aceto,quia,cum calor agit in illis,secun- at dum totum resoluuntur in uaporem; & ideo a praedominio ast umquia nihil remanet terri; quaedam uero sunt a praedominio terrae,ut sunt animalia gressilia: nullum autem est a prae- dominio ignis,quia nullum locatur in igne: locatur etiam in aere,ut spiritus animales,& uitales,& siunt a praedominio aeris. Sed dices,oli dicit Aristot. secundo de Generatione dicorruptione,quod omnia mixta sunt a praedominio terr de perfectis intelli do,quia quie scunt circa terram: dico, quod hoc non dicunt uerba Aristotelis, sed hoc dixerunt Ioan.&Auere.ibi, sed Aristo. ibi dicit, quod omnia mixta, quae quiestunt circa medium totius, costant ex quatuor elementis,non autem,q uod sint a praedominio terrae aut aquae,ut dicit Io.&Auer.& miratus sum de Ioanne, quomodo accipiat hanc propositionem ex Aristotele eo loco,cum hoc non dicat: demiror etiam de alijs sic dicentibus, quod non uiderint Aristotelem ibi.
De secunda dissicultate, quia tu non euadis,quia sic omnia, aut ad minus omnia uiuentia,erunt a praedominio frigidi temperamenti,quia dicit Aristo. quod generatio omnium animalium est aquae aut terrae: domini de hoc infra dicemus. Ad argumenta itero antet opposita,de primo,& erat quinta dubitatio, iuia Aristoteles dicit,quod omnia animalia sunt in terra aut in aqua:in aere uero& in igne non sunt animalia, quia materia eorum est aquata terra: Sed contra dicis,ex uolatilibus animalibus, quae uiuunt in aere: Dico, quod ista animalia dupliciter possunt considerati uno modo secundum sui materiam; alio modo secundUm sui formam: si considerentur secundum sui materiam, sic dico, quod siunt in aqua aut terra, quia quiescunt secundum naturam in terra, aut in aqua, quia materia generati is Ap eorum est terra, aut aqua: si uero confiderentur quo ad sui formam, sic dico,quod non om nia sunt in aqua aut terra, sed in aere aliqua,quia ab anima habent motum silum VClut artu, quia habent motum eorum ab imaginatione & uoluntate: & ideo aliqua appetunt aerem & sic, licet quo ad formam uiuant in aere, tamen quo ad materiam uiuunt in terra aut in a qua,quia qu ad materiam quiescunt in aqua aut terra s & ideo talia dicuntur uiuere in a
De secundo,quia quinto de historia Animalium et s. dicitur, quod in fornacibus crar SCypri sunt qua dam animalia & bestiolae pennatae, paulo grandiores musci qua ibi
*nxur,' per ignem perambulant pereunt si ab igne dimoueantur: Si etiam det animali hssi in niue genitis, ut sunt quidam uermes: & de salamacia,quae nutritur igne, P L i c s/-mbulat,de ipsum extinguit: Dic domini quod aliquando licet uobis recric cadsone , it dicunt medici, quod regulae iraedicorum non sunt ueraes DF in P
166쪽
fiunt uera , quia etiam aliquando sunt falsae ex aliquo impedimeto: & ideo, cum dicit Arist hic,quod nullum animal generatur in igne,dico,quod hic loquitur non uniuersaliter,sed ut in pluribus,& eius dictum est uerum ut in pluribus,quia ut in pluribus animalia generantur in terra,aut in aqua; in aere uero & igne raro generantur animalia,quia aut nullum aut raro generatur in aere aut igne:& sic Aristo.dicit nullum ut in pluribus Sed tu dicis, quia adhuc est dubitatio in exemplo Aristo. quod salamandra non absumitur igne: sed oppositum dicit Galenus de Temperamentis tertio,& Dioscorides in cap. de salamandra, ubi dicunt, absiimitur igne; & tamen Aristo. dicit, quod noti. Secundo probatur ratione, ia,ex quo animal est in sensiu tactus,ergo omne animal est cum organo sentiendi: organum sentiendi est quaedam commensuratio qualitatum passiuarum: istud organUm,puta tactus,corrumpitur ab excellenti sensibili: ergo corrumpitur temperamentum a calido summo, &a frigido summo: ergo corrumpitur animal in igne uel in aqua summe frigida,quia,si potest cor rumpi eius sensus tactus, potest etiam & animal corrumpi ab excellenti sensibili. Tum et, quia Aristo. in secundo de generatione & corruptione dicit,quod exarsione nullum mixtugeneratur,& ex glacie etiam nullum mixtum generatur: si exarsione,id est ex summo calore,&ex glaci nullum animal potest generari, quomodo ergo in igne generatur animal tertio,quia omne animal, si debet conseruari, debet nutriri: ergo animalia, quae generatur in elemento ignis,debent nutriri: si debent nutriri,quomodo ergo nutriuntur e non elemeto ignis puto,quia nullum simplex nutrit; nec ibi est aliquod nutrimentum mixtum: quomodo ergo nutriuntur;&quomodo ibi conseruantur Tum etiam, quia omne nutriens
debet esse corpus humidum: si sic, quomodo ergo in igne est istud corpus humidum aptum nutriree quid edo dicit ibi Aristo. quod conseruantur illa animalia & nutriuntur; & moriuntur, si inde recedant v De primo, cum dicis, quia Aristo. dicit, quod salamandra non absumatur in igne, dico, quod falsum est hoc, quod dicit Aristo. & Galenus ei contradicit & Dioscorides, quibus macris credendum est in hoc, quam ipsi Aristoteli: oh Aristo. dicit, quod non absumitur in igne dico, quod dictum Aristotelis est exponendum, quod salamandra non absumitur in igne non 'tiod simpliciter non absumatur; sed non absumiturper aliquantulum temporis; tamen diutius permaneret,absumeretur r&sic simpliciter absumitur,sed aliquantulo tenoris ibi durat,quia sui frigiditate ibi durat,&resistit calori ignis; tamen, si multo tempore ibi permanet, abfiumitur igne: & hoc dicunt Galenus,& Dioscorides,& Olympiodotus etiam: & sic non dicit Aristo quod reuera non absumatur simpliciter,sed aliquantulo tem-ald quod addis,quia exarsione&glacie nihil generatur: & etiam,quia inprinio degeneratione animalium hoc dicit Aristo. quod maledia generationis omnium an Ost aqua&terra: quomodo ergo ibi dicit Aristo. quod misne suntastae bestiore dicit isto.in secundo degeneratione& corruptione,quod exarsione nihil Pneratur, &exi ne nihil generatur, non dixit, quod in igne nihil possit generari, sed dixit, quod exa-
siori isthe ihil potest generari,iuia dicit, Se
miditate enim illius lapidis possunt huiusinaodi animalia generari, sicut ex lautas idemus benerati oleum: & sic ibi est materia generationis horum animalium. cuia non possunt ista animalia perdurare in igne,nisi nutriantur; sed quomo do nut ni in 'quia non est ibi nutrimentum, ex quo sim citer elementum non nutrit: di
eo mi , nimalia non nutriunt ut aliquo extrinseco, sed nutriuntur aliquo intrinsects me humi ne&uitiositate intriti a sibi, ut animalia, quae latent m
, tali diu erduta se cito moriuntur absumuntur in igne, quia non locantur ibina , lia non dur P ab illo absimuntur.
'Venutat illa d itatio in uerbis Aristotelis, quia dixit Aristote . ae habent plus
167쪽
patet ex instantia manifesta de lignaS. Tum tertio de melle, quia mel habet plus humidi quam sicci,&tamen, ut infra dicet in I.& etiam Alexander mel est terra a praedominio
non autem aqua,quia plus habet sicci, quam humidi ergo. 'De primo,cum dicis contra Aristo. quod est instantia de metallis,qtiae habent plus sicci quam humidi,& tamen sunt a praedominio aqua;dico,ut dixit Arist.quod,quae habent plus sicci,quam humidi, sunt terra a praedominio: cum dicis, oli metalla habet plus sicci, qua humidi ;& tamen sunt a praedominio aqua; nego, quod metalla habeant plus sicci, quam
humidi: tu probas ex duritie,quia habent uehementem duritiem; & durities siequitur siccitatem; ergo habent maximam siccitatem; ergo habent plus siccitatis,quam humiditatis: dico,ut dixi,quod metalla habent plus humiditatis, quam siccitatis,quia ex secundo Physicorum, materia metallorum est aqua seu uapor humidus,ut etiam in fine tertii huius dicit Arist.de dico, seu uapor humidus, qui est proximus naturae aquae, quia Arist.uoluit, quod materia horum sit uapor humidus,proximus naturae aquae:Plato uero uoluit,quod sit aqui: tamen uerius est aqueus uapor,ut dicit Aristo. & ideo funduntur; ut glacies etiam: & ideos praedominio fiunt aquae,quia ibi coagulata fuerunt a uehementi frigiditate: &, quia me talla coagulantur a frigido,ideo calido funduntur: ergo in eis praedominatur uapor humiudus, qui idem est,quod aqua, ut in primo huius diximus. Quod autem arguis, quod metalla habent ingentem duritiein,quae arguit siccitatem, dico,ut dicit Galenus tertio de Tem peramentis,& quinto eiusdem,quod durities non siemper sequitur siccitatem,sed aliquan- bodo sequitur congelationem; sicut in proposito in metallis durities, quae inest eis, sequitur qcongelationem,& non siccitatem,quia congelantur metalla,quia congelatione generantur . & ideo habent duritiem; & ista durities non sequitur siccitatem,ssed congelatione humidi vaporis cum sicco: & ideo nego,quod sint mixta a praedominio sicca,quia habet plus humid quam sicci,quia durities non sequitur in eis siccitatem, sed congelationem. De secundo de ligno,quod habet plus sicci,quam humidi,& tamen non est terrae a praedominio, sed aeris, ex quarto coeli,dico, quod lignum est a praedominio terrae; ut dicit Aristo. secundo Physicorum octavo, quod ligna & ossa sunt a praedominio terrae: &, cum probas, quia a praedominio sunt aeris,quia supernatant aquae,& ex hoc dicit Aristo. quarto coeli, quod lignum est a praedominio aeris; dico, quod hoc praedominiuaeris in ligno eutrinsecuS est, Aoquia in ligno continentur multae paries aeris in meatibus,scilicet & poris ipsius ligni, di ratione huius aeris extrinseci lignum supernatat aquae : cuius signum est,quia i sunt ligna, ut dicet Arist.quae habeant poros angustos,ita,quod non possint recipere aerem intra Poro ut est hebenus, & lignum hacum, & buxus,& huiusnodi ligna,no supernatant aquis, sed submerguntur; & hoc est, quia angustiam pororum habent, quae est caula,quod si Possunt aerem extrinsecum recipere in eis: & ideo lignum non supernatat aquis,quia in eo intrinsece dominetur aer,sed quia continetur multus aer extrinsecus in eis poris, quia ligssa a corpore Curinseco,non autem intrinseco,supernatat aquae: & sic dico, quod , sicut lignuhabet plus sicci,quam humidi,ita etiam est a praedominio terrae: de expotui Aristotelet quarto heli,quomodo debeat intelligi,quia intelligit de aere extrinseco, qui comprehcnditur so in meatibus ipsius ligni. De terti de melle,quia hic dicit,quod habet plus humidi, quam sicci; infra tamen dicit Aristo. in capite de coagulatione,quod est terrae dominium: de ii quam humidi, sunt a praedominio terrae it quae uero habent plus humidi citi m n epraedominio aquae: est modo dubitatio de metallis,quia metalla habent titu c
humidi,& tamen fiunt a praedominio aquar,non autem terrae,ut dicit Aristo si ei mA-rum tex.octavo, ubi dicit TS quidem & aurum sunt aqua ; & hoc idem etiam Tt A nin fine tertis huius,ubi laudauit Platone in hoc,quia dixit metalla esse a braedom
non ergo est uerum,quod, quaecunque habent plus sicci,quam humidi, sint terra , dii imatem sint aqua,sam idem patuit in fine terti j,ubi dixit,quod fiunt ab humido uabor: citistentia proxima est aqua . Secundo dubitatur de ligno: lignum enim ex sui natum fiet
bet sicci, quam humidi,& tamen non est simpliciter terrae, sed aeris a predominio.ouia mpernatat aquae,ut quarto Physicorum dicit Aristo.& tamen habet plus sicci ergo selsum est
168쪽
Lect in quartum Mer Cor. Id si
ibi dicemus,cum erimus in loco proprio,quomodo intelligi debeat Aristot. & Alexander cum Alexander hic dicat,quod habet plus humidi, quamlicci Secunda dubitatio principalis est in eisdem uerbis Aristotelis; & est dissicilis dubitatio,
quia dicit Aristo. quod omnia animalia stant a praedominio terra aut aqua: & ideo locus generationis omnium animalium est aqua aut terra,quia animalia habent constantiam & terminum,& omnis constantia est ex humido & sicco inuicem commixtis,quia constantia est ex mixtione humidi cum sicco; & ideo omnia animalia constant ex mixtione aquae & te rae;&omnia mixta constantia sunt humida&siccas&ideo degunt in terra aut aqua . Est tamen modo dubitatio, quia eadem erit ratio de Plantis,quia Plantae habent terminum &io consistentiam; ergo generatio eorum erit tantum in duobus elementis,stilicet aquae & terr ergo naturalis complexio omnium uiuentium,tam Plantarum, quam animalium, est seigida&sicca, quia in omni matrita eorum dominatur aqua&terrae sed terra & aqua sunt elementa frigida: ergo complexio omnium uiuentium erit frigida, quia eorum materia frigida est,scilicet aqua & terra: ergo omnia uiuentia sunt frigidi temperamenti: cuius oppontum patet de multis plantis,ut de Pipere,Euphorbio, Caepa,& Synapi,& de infinitis fere Plantis,ut dicit Galenus tertio de temperamentis; ubi dicit, quod multae sunt Plantae adhuc id quae non tantum calefaciunt,sed etiam exulcerant, ut patet de uitalpa, quae sivi caliditate extat cerat:Tum etiam patet hoc ex multis animalibus' pr cipue gressibilibus, quia animalia gressibilia indigent multo calore,ut gradiantur: & etiam patet de eorum mebris,
io quia etiam eorum membra, ut caro,sanguis,cor,hepansiunt calida: ergo ista animalia non uini a praedominio frigida;& tamen partes eorum etiam debent esse frigidae, quia eadem est ratio totius & partis. Secundo argu quia re luto quouis mixto, actione ignis, parua portio cineris restat respectu substantiae combustae: ergo in mixto parua est portio elementiquae est terra respectu aliorum elementorum: ergo non in omni mixto dominatur terra, quia,fidominaretur terra,remaneret magna portio cineriS,combusto igne ipso mixto. De prinio, cum dicis, quia materia generationis omnium uiuentium est terra aut aqua,ut dicit
Aristo. quod etiam illa animalia erunt frigidi temperamenti, & etiam Omnia eorum membra; cuius tamen oppositum adductum fuit; dico,ut dicet nobis Aristo. infra,quaerens temperamentum sanguinis & geniturae,nunquid terrae sit,an aeris FS & ibi Aristo dicit unum puls' chrum dictum, quod complexio alicuius mixti bifariam potest contrariari ; uno modo ex parte materiae : alio modo ex parte formae: si contrariatur ex parte materiae, sic in eo dominatur terra,& sic sanguis est frigidae & siccae complexionis: si uero c trariatur ex parte stirmae' ratione tarmae,sanguinis, sic in eo dominatur aer, quia satagnis requirit multum firitus & caloris ad eius formam: ideo sanguis est calidae & humidae temperaturaet & istoc lore & spiritu resoluto,dicit Aristo. caro dc alia membra grauia & terrestria fiunt: & sic dicatis etiam de genitura,quia ratione materis est frigidae temperaturaefratione uero formgest calidae temperaturae: & ita ego dico nunc etiam in proposito, quod uiuentia possunt et bifariam considerari; uno modo quo ad siui materiam, & nc concedo, quod naturalis complexio eorum est seigida & sicca, quia materia generationis eorum est aqua & terra qui sut o frigida . uel sub aliis uerbis, ut dicunt medici; scilicet per complexionem innatam,& actuaxam per influentem, sunt Sigidae complexionis: si uero considerentur uiuentia ex parte forna quia requirunt multum caloris & spiritus, & aliquando multum sanguinis,sic ista animalia sunt Ilidi temperamenti, sicut dicunt medici,ut utar uerbis eorum, si quaeratur ista complexio ut innataiciunt frigidae temperaturae; si autem consideritur innata actuata per intuentem,sic fiunt calidae temperaturae. Sed dice , quid est dictu, complexio innata actuata per influentem idest actuata per sipiritus & sanguinem, apsia uiuentia sunt calidi temperamenti,iii illis praecipue partibus,in quibuS ista influens complexio si erat innatam, quia est in tanta copia,quod facit ipsium superar ut est in sanguine & sipermate . si uero induenu temperatura non stuperat innatam,tunc illa talia membra sunt frigidi temperamenti, ut estio in ossibus & neruis ubi complexio influens non stuperat innatam; & istae partes sunt fit iditemperamenti;&ideo ista membra semper dicuntur frigida: in genitura autem et carne di singuine est multa copia caloris & spiritus,dc ideo sunt calidi temperamenti. Et hoc di
169쪽
eit hic Aristo. & secundo de generatione animalium: & sic eX parte materiae sunt combixionis frigidae, ex parte uero formae fiunt complexionis calidae. Sed dices,tu non inlui,' d huc dubitationem,quia,si hac ratione uiuentia sunt frigidi temperamenti, scilicet ratione
materiae;&ratione formae sunt calidi temperamenti; remoueamus ergo tarmam ab istiuuiuentibus,ut a Plantis remoueatur anima uegerativa, tunc Crgo non erunt amplius calidi
temperamenti,sed frigidi; quod falsum est,ut patet de pipere & sinapi & multis alijs plan
tis,in quibus remota anima uegetatiua adhuc sunt calidi temperamenti. Dico,ut dicit Galenus secundo & tertio de temperamenti S,Ubi docet I OS inu ni re complexiones temperatas in mixto,& gradus earum in omnibus mixtis, quod, si separetur forma ab istis plantis &a multis etiam animalibus,quia multa animalia mortua exulcerant suo caloae,uis ella pi ioscis, quae urit, sic dico, quod ista, quae exulcerant,non sunt calidi temperamenti actu, sed sunt calida potentia&uirtute:&declarat hoc Galenus, quod, scilicet ista non sint calida actu,immo actu frigida,& potentia calida & uirtute,quia comparamus ista penes temperamentum corporis humidi, quia,si ista mixta patiuntur a calore naturali, puta ipsius hominis,sic dico, quod ista sunt actu calida,& ideo calefaciunt: cum uero per sh ipsa accipiuntur sine hoc, quod patiantur a calore naturali hominis,sic sunt potius frigidae complexionis . Sed dices, quomodo est hoc oli multis modis. Primo quia aliqua, clam patiuntur a calore terrae,dissoluuntur in tenues partes, & sic dissolutae,propter tenuitatem partium faciliter inflammantur a calore terrae,& sic inflammatae inflammant corpus nostrum,quia, cum illae partes sunt refractae, superantur facilius a calore naturali dissoluente illa,& sic ueheme et o
ter inflammant nostrum corpus,sicut est piper, cum diuiditur in paruas partes,& sic diuisum,ob tenuitatem&gracilitatem partium faciliter inflammatur,& inflammatum inflammat corpuS nostrum et ergo prius, antequam a calore naturali pateretur,potentia calida; &, si tangebantur, non erant calida ; passa autem a calore naturali fiant ista actu calida. Sec do, dicit Galenus,ex affinitate qualitatis,sicut uinum,uinum enim ualde inflammat corpus
nostrum,& tamen, si tangatur, actu est frigidum: quomodo ergo calefaciunt oh hoc est propter astinitatem& familiaritatem qualitatis, propter cognationem, scilicet quam h bet uinum cum sanguine & spiritu, quia facile transinutatur in spiritum & singuinem ; spiritus uero di sanguis sunt calidi, & iueo immediate calefaciunt corpus nostrum: & ideo hoc est ratione affinitatis qualitatis. Tertio aliqua facile fiunt calida e potentia calidis, soquia facile inflammantur,quia,scilicet multum habent humidi aeris in se,ut oleum. Quarto propter putredinem,aliqua sunt enim, quae sunt Sigidae complexionis in se a si autem intus sumantur,inflammant corpus nostrum ; ut est salamandra,quae est frigidissimi temperamenti,& tamen non tantum calefacit corpus nostrum, sed exulcerat illud,cum putrescit:&cantharides etiam, ut dicit Galenus in secundo de. simplicibus, & Theophrastus in capite Proprio de cantharidibus,quae non tantum calefaciunt uesicam,sed etiam exulcerant illa, cum putrescunt & tamen sunt frigidi temperamenti: & unde lioc quia ista animalia facillime putrescunt,quia, cum patiuntur a calore nostro, facile educitur calor naturali S eorum; di isto educto ita relinquuntur sine regimine,& ita facillime putrescunt,& putrefacta eXul cerant,& postea calefaciunt nostrum corpus: & ideo dico in casu nostro, quod istae plan- otae,&ista animalia sunt calida potentia,& non actu, remota eorum forma: &ide' non se quitur,calcfaciunt corpora nostra,ergo sunt actu calida,uel econtra, ut patet de instant ij datis: & ita etiam dicemus de corde & hepate,quod eorum naturale temperamentum, Ust frigidum,' etiam complexio cordis quia in eo dominatur terra,quia illud est graue: unde ergo habet tantum calorisὴ dico, quod non habet tantum caloris ratione compleXionis innatae ed ratione influentis,ratione formae siumquia eius tarma requirit multum getnem & spiritum,quia forma eius requirit tantam caliditatem, quantam habet cor ipsumire sic habet illam caliditatem ex forma sua, sicut dicebamus de sanguine & lperet 2 ntia in ira, in secundo de generatione animalium: & etiam diximus, quod in dc giani urae te materiae sunt tripida, ex parte uero formae sunt calida; & noc est, quia corumso 'ma requirit caliditatem & spiritum multum,in ideo fiunt multu calidae , ita etiamq*cum habeat plus humidi, quiuii sicci; ergo a naturali temperamento in aqua qm
170쪽
calefacit e dico, quod quantum est ex parte materiae, eius temperadum, quantum lucro est ratione formae huius uel ill IuSulni,cst callii xu nis uin scd huius uel illius uini, quia aliqua sunt uina,quae sunt frigida etiam ratione formae; sed nitione huius uel illius talia uina sunt calida. Tertia dubitatio principalis es de duro & molli; & est dubitatio Galeni in quinto de simplici medicina capite quinto,uDIMubitat contra hanc definitionem positam ab Aristotele de duro& molli;& dicit, quod ista fuit etiam definitio Platonis: & dubitatio Galeni est,quia Aristo. hic dicit,quod durum lerauitur siccitatem,molle uero sequitur humiditatem: & molle est id,quod facile cedit digito comprimenti,&durum econtra: Iccirco est dubitatio, quia non uidetur uerum, quod
io durum & molle sequantur has qualitates passiuas, quia non uidetur, quod durum sequariir siccitatem,& mollities humiditatem,quia terra est summe sicca, no autem summe dura, immo multa fiunt duriora,quam terra,non tamen fiunt sicciora,ut sunt cornua,ungues,& multa alia . Secundo, quia aqua, quae est summe frigida & humida, cum cogelata est, dura est, di non sicca, immo est summe humida : ergo durities uehemens stat cum frigiditate & humiditate: ergo durities non sequitur siccitatem, sed stant etiam cum humiditate. Tertio,. quia, quae absoluta sunt,debent per abhluta definiri,& non in respectu,ut dicunt Parisientes,quia tria sunt praedicamenta absoluta,scilicet substantia, qualitas & qualitas, & ista tria praedicamenta debent definiri absolute,non autem in respectu: sed suru & molle fiunt qualitates abiblutae,& non in respectu: ergo non debent definiri in respectassed absolute: quaao re ergo Aristo definit per respectum ad tactum, ut quod durum est,quod non cedit tactui,& ita de molli . Quarto, quia haec definitio habet instantiam,quia capiatur corpus durum,
ut puta aceruus frumenti & lanae,ambo ista corpora cedunt tactui comprimentis,& tamen in genere frumenti, & pili lanae est uehemens durities,& non moli ties: ergo non duris, quod non cedit tactui, quia aliqua fiunt corpora, quae cedunt tactu i,& tamen sunt dura. Tu etiam ex alia parte, uter in statuS plenus aqua non cedit tactui comprimentis, & tamen non est corpus durum neque molle,quia non cedit tactui comprimentis ratione aquae constantiae: & tamen aqua non est corpus durum neque molle: & confirmatur,quia, si quis applicaret manus ipsi coelo,non posset penetrare coelum,quia non patitur peregrinas impressimnes s & sic non cederet comprimenti: ergo coelum non potest diuidi, neque etiam cedere so tactui comprimentis,de tamen coelum neque est molle neque durum,qilia non est mixtum
ex qualitatibus; &, ubi non sunt primae qualitates,non sinat etiam secundae: &sic debemus dicere optime philosephando:&ideo ego dico, soluendo dubitationes, quia Galanus partim soluit, & partim non, quia non soluit omnes: & ideo ego statuo omnes. De primo,cudicis, quod sunt multa corpora fiumme sicca, & non fiunt dura, luemadmodum est terra, dico,ut dixi,cum Aristo. quod Galenus non coluit hoc dubium,& neficio quare forte est,quia ignorabat hoc,quia,ut ipse mei fatetur in libro de placitis Hipp. & Plat. non multum sciebat de radicibus philosophiae: & ideo ego dico,ut dixi, quod durities sequitur siccitatem,& terra est summe sicca,non tamen est summe dura,dico,quod durities est passio mixti, &non est passio sicci seorsum,quia durities non sequitur solam siccitatem, quia terra simplex o non est corpus durum, quia d urum & molle sunt passiones mixti: & sic est passio sicci, non
fieorsum sed sicci commixti cum humido: terra auten ,ut supra dixi,neque est dura, neque mollis,sed est corpus siiccum;&, siuerra aliquando dicatur esse corpus duru,est improprie, iid est siccum: quod si terra resistat tactui, hoc non est ex duritie eius sed est ex eius siccitaute & continuitate,quae non permittit ingressum: & sic durities non se a uitur siccitatem simpliciter,sed siccitatem commixtam humiditati; in terra autem non est siccitas commixta cum humido : ergo neque in ea est durities :& sic patet solutio huius dissicultatis. De secundo, de aqua congelata,respondet Galenus, quod durities non semper sequi tur silceitatem,sed aliquando congelationem,ut patet in aqua, uae uehementer congela
tur : quae est dura non propter siccitatem, sed propter congelationem: &, si Aristot. dieae, sis quod seinpersequitur siccitatem, b c est nequaquam uerum,sed aliquando sequitur conia gelationem I & dictum Aristotelis intelligitur ut in pluribuS: sed tamen debetis aduertere, quod etiam in aqua congelata est aliqualis siccitas, quia in congelatione aquae in iseetur exhalatio