장음표시 사용
71쪽
nlini , ut dixi, definitio Aristotelis recta el ,& illis satisfacit sine aliqua additionis . v soluo dubitatione eoru . Dicit ergo Aristo. Putredo est corruptio innati calidi in humido a calido extrinseco,&sicol S putredo est a calido secundu Arist. &pro intellne definitionis est bene aduertendia quia ita nude in sitis uerbis no est inani se die, ' go,qtiis sit sensius istius dei criptionis si Putredo est corruptio innati calidi. Sed qita est
corruptio s non n.est simplici Per corruptio caloris ab esse in non esse: quia corruptio est
bita mutatio ab esse in no es es putredo aut est in tepore,& no subito no ergo est simulei: corruptio: dicut e postores,quod intelligit,quod putrefacitio est corruptio no simplieii innati caloris,sed est quaeda corruptio,idest permutatio &alienatio innati calidi:& quoebi rupitur & permutat oh dicunt,quod permutatur a sua natura,&cX crescit &augetur de se fit improportionatus suo humido,' sic corrumpitur :& quomodo improportionatus oh ut dixi supra, quia calor nas uralis non est simpleX qualitas, sed substantia cientia ex simplici& puriori parte sanguinis & nutrimetati;& iste calor non conseruatur nisi in proprio humi do,sicut lenis lucernae non confert latur,nisi adsit Oleum: ire iste calor sequitur proprium huimidum,in quo fundatur: est ergo naturalis proprius iste calor in omni uiuente,& etiam est istud humidum naturale proprium : debet ergo iste calor porportionari cum suo humido proprio, ut iste calor cum humido suo proportionatur in diuersis uiuentibus secundum di uerim periodum uitae & Iecundum diuersum complexionem ; &quanto est maior propor tio inter calorcio istum & proprium humidum,tan; c l gior est uita uiuentis, ut dicit Arist. in de causis long.& breta .vitae: est ergo,dicunt isti, corruptio istius caloris, permutatio eius dio ab esse naturali ad esse praeter naturam. Sed quae est istd permutatio e Do prima quarti, &tertio Techni,& Gentilis, dicunt, quod ista permi itatio ab esse naturali ad esse praeternaturam nihil aliud est,nisi debilitatio calidi innati . sed dices, quomodo est ista deibilitatio calidi innati dicunt dupliciter, unomodo ex paucificptione proprij humidi: quando enim
paucificatur humidum, tunc debilitatur calor innatus ex paucificatione humidi innati; dc quomodo paucificatur humidum e dicunt a calore extraneo consumitur ipsiana humidum: alio modo etiam debilitatur calidum innatum,a frigiditate extrinseca,quaei emittit & extinguit ipsium:& ideo ista putrefaebio,quae est debilitas calidi innati, dupliciter fit uno modo a calido extrinseco: alio modo ex frigore etiam extrinseco: & ideo dicit etiam Auen quod putrefactio fit tum a frigido extrinseco,tuma calido extrinseco,ut incom. 1 . supra di i, sota idem repetit colliget cap. g. Sed ista opinio falsa est, quia putrefactio est permutatio calidi innati ab ente naturali ad praeternaturam: quod autem dicunt, quod ista permuta io
est debilitatio calidi innatu quae debilitatio dupliciter fit,tum ex paucificatione humidi in
nati,tum ex frigiditate extrinseca,hoc est uerum, quia tunc combustio esset etiam putreta et io,quia,cum lignum, pura,comburitur, paucificatur eius bumidum innatum a calore ex Dinseco,& sic corrumpitur,& tamen ista non est putrefit tio, sed est combustio,& tamen secundu te esset putrefactio, quia ista corruptio fit ex paucificatione humidi innati: tum quia ista paucificatio humidi, si humidum sit minoris quantitatis,quam prius, sequitur prim i d xionem Caloris ab esse naturali ad esse praeter naturam; cum enim calor seruatur in sui meo su a & quantitate & naturalitate, consertiatur etiam humiditas ipsa in sui mensura & quan xi a e&naturalitate: cum enim permutatur calor a sui natura di quantitate, & aug*xss axunc paucificatur eius humiditas & ideo Avicenna secunda primi de causis calefaetiomi' diciti quod una causia, quae produxit calorem, est putrefacti, quae putrefactio nihil alii iest, quam mutatio caloris ab esse naturali ad praeternaturale s & Gentil. citat AvicennβMin limc loco pro se miror,quia dicit Avicenna, quia ideo paucificatur humidum irassβ:M 'quia calor innatuS recedit a siui natura,& iste recessus est putrefacitio. Tum siet undo quod debilitatur calor innatus ab extrinseco frigido, quod falsium est, quia Nil - mee gi - & breuit. uitae dicit, quod dupliciter ignis corrumpitur: uno modo in se, di secedo; cum uero ignis, idest calor innatus, ab exitinseca frigiditam b* jactio, non autem marcedo: si et go est extinctio , non est marcedo et mo ccalidi innati j extrinseco frigore est extincitio, non aut u ce di excussi,quod Putredo est permutatio caloris innati, & ista permutatio PQ cu cp; - o i
72쪽
et inseco; sed ista permutatio, suae esse a frigore extrinseco,non est putrefactio, sed effextinctio ergo male dicunt. TUm Cttam, quia Galenus secundo coinplexiontarii dicit quod nea a frigido,neq; a sicco extrinseco,quicquam putrestere potest; ergo putresectio non potestte te a frigore extrinsiem quid ergo dictat ista, quod debilitatio calidi in nati est putre etio . ergo falsus est intellectus eorum Quid ergo dicendum 8 quis nam esse sensius uerborum Aristotelis, cum dicit, quod esse corruptio calidi innati quia non statim desinit
ille calor esse,ne Ue . . . UssC,sed tantUm steti Utatio accidentis: bene tamen uerum est
quod ista mutatio accidentalis mutatur ad substantialem ,&ad silibstantialem terminatur 'ipsia tamen putredo formaliter est, non corruptio: dico ergo, quod reuera ista corr. calidi
id innati non est permutatio calidi abesse ad non esse, sted in tantum alteratio ,& permutatio ab eius esse naturali ad praeternaturale, quia deficit in proportione naturali cum suo humi-do. Sed dices,ergo putrefactio est permutatio a suo esse naturali ad praeter naturale, & sic aut fit maior,aut fit minor: dico, quod, cum calar iste fit minor,nunquam est putred quia, cum fit minora frigiditate fit minor; sed, si a frigiditate fit minor, aut ergo ni statim. aut paulatim etsi statim fit minor a frigiditate, ista uero est puti efactio, & dicitur ab Aristotele exiccatio uel exustio, quia fit confestim, ut cum inaere stuperuenit frigus intempestiuum, tunc arbores exiccantur: si uero sensim fit ista exustio seu ista remissio, appellatur,extinctio ab Aristotele, & ista non est putredo, sed extinctio, quia paulatim calor extinctuitur:
putredo est,quatenus calor innatuS augetur in sui mesura, auia, cum calor naturalis auget, io ex naturali fit praeternaturali S, quia tanto gradu di tanta mensura erat proportionatus, et naturalis suo numido: cum ergo excedit istam mensuram, fit praeternaturalis; & ista est putrefactis, cum,scilicet calidum innatum recedit a sua mensura cum proprio & innato humi do, quia omne uiuetis habet proprium calorem innatum cum proprio humido; & diuersimode est commensiuratio ista,& ista proportio callidi cum humido secundum diuersas complexiones, quia alia est commensuratio in homine, & alia in boue,& alia in capra,& huris et modi s &, secundum quod perfectior est ista commensi iratio, ita & longior est periodus uitae illius uiuentis: & hoc est formale & primum signumutredii is. Sed ultra hoc, est etiasecundariu signu putredinis, quia ista non est tota tignificatio putredinis, scilicet uni uocatio & recessus calidi innatia sua natura, quiasic combustio esset etiam putrefactio: & ideo go aliud requiritur: & propter hoc Arist. addit,scilicet in proprio humido,quia iste calor per
mutatus a proportione & fiui mensura naturali ad praeter naturam, agit in proprium humi in reuocando ipsum ad exteriores partes,& resoluendo ipsum in uaporem & seiritum; sic putredo est recessus calidi innati a sua propria mensura per auctionem ita, quod agat in proprium humidum,& ipsum resoluat in uaporem, qui expiret& evaporet per poros illius corporis ; aliter uero non: & ista est tota significatio putredinis: & sic combustio no est pa trefactio, quia,licet adsit in combustione prima significatio putredinis, idest auctio caloris innati in propria mensura, non tamen adest secunda significatio, quod, scilicet agat inpr*prium humidum, ipsum resoluendo in uaporem, quia, ut primo huius dicit Aristio . palea iniecta magno igni prius comburitur, quam evaporet,& conuertatur in humidum. Et sic sal uatur definitio putredinis; & distinguitur combustio a putredine, in quo tantum ipsi laborant; & hoc habito facile soluuntur argumeta adducta. De primo deprima particula,quia
Omnis corruptio est una mutatio; sed putredo iaci est Una mutatio; dic , quod putredolo
maliter & per se est una mutatio, concomitantet uero est plures mutationes:& quae est ista mutatio, Quae est formaliter putrefactio e est mutatio calidi innati a propria natura ad prae ter naturam, ita, quod est intensius calor innatus in sui mensura; & ista permutatio est primum signum putredinis . De secundo,quia ex Galeno tertio Techm habetur, quod cora ra nostra putrent, cum permutantur a calore ad frigus s ergo non solum recessus a propria caloris mensura est putredo, sed etiam recessus frigori S ; & probabat rat Ione,quia omne mixtum consitabat ex quatuor qualitatibuS; dico deprimo ad Gai Tum, quod non soluSo recessus caloris a propria mensiura est putredo; si uero rccedat frigUS a propria mensiura, noest putredo: neque, quod dicis de Galeno, ualet: & omneS isti, ut Uo, & Gentilis ex hac ratione reprehendunt Aristotelem,&dicune, quod Aristo. non assignat omnes causias ph
73쪽
i edinis. Sed, domini, Aristo, recte loquitur; &, cum dicit Galenus, quod corpora n6st
pultent, cum p mutantur a calor ad iliguS, dico, quod iterum est per accidens, sed , se tantum putrent, cum permutantur admgu S ad humiduni: semper enim putrent isti corpora quomodocunque Permutantur siue ad calidum. siue ad frigidum, siue ad humida sed per se tantum putrent: cum permutantur ad calidum. cum Uero permutantur ad sticiu non per se, sed per accidens, pur quia ista permutatio ad frigus disiponit corpora ad putredinem, & sic non est trium sormaliter putrefactio, quia, cum augetur corpus ad fricius diminuitur calor innatus, quo diminu2o sic facilius alteratur a quolibet calore existentriet
sic alteratus agit in proprium humidum, & sic fit putredo:& ideo, quod dicit Galenus, ue rum dicit; quod, cum permutatur corpus ad frigus, est putredo,sed non per se,ced per aeci itidens, ut dixi: ita etiam, cum fit permutario ad humidum,est putredo,quia,cum augetur humidum, quasi suffocatur calor innatus, quo stillacato ignitur,& ignitus tuc agit in propriuhumidum,& conuertit ipsium in uaporem,& sic fit putredo: permutatio ergo ad humidum: maius est causa etiam putredinis, non per se,sed per acciden S: & sic omnis putrefactio tum ad calorem,tum ad frigus,tum ad humidum,est causa putredinis,uel per se,uel per accides sed tamen permutatio ad calorem tantum est cpus a putredinis per se, aliqua uero per acci dens : & sic ad rationem, cum dicis, quod in miXto fiunt omnes quatuor qualitates, & quaelibet istarum qualitatum alterata dicitur putrefactio,verum est: oh quare ergo dicitur ta tam putredo alteratio ad calorem e dico ex significatione termini: quia enim ita placuit authotibus, quod iste terminus putredo significet tantum alterationem in caliditate, & no in: diu alijs:& hoc est ex significatione termini,& saepe dicit Abstoteles terminos secundum suam significationem esse accipiendos. Quod uero diei hin unoquoque humidinidest in proprio humido; ubi Aristo. dicit, quod in corpore proprii humidi corrumpitur calor innatus; &tu dicis, quod hoc non est uerum, quia conseruatur etiam calor in summa siccitate, ergo dico, cu dicis, quod calor sit us conseruatur in siccitate summa,ut est in igne. Dico, inqua, quod calor dupliciter semitur uno modo, ut est qualitas simplex, ct sic conseruatur in siumma siccitate ;&sic non accipitur calor hic ab Aristotela: alius est calor, qui est substantia quaedam uaporosa,tenuis, genita ex puriori parte sanguinis & nutrimenti, & iste dicitur calor innatus; & iste non conseruatur, nisi in prurio humido; & ideo dissbluitur, cum proprium humidum non coseruatur, sed petit & evanestit; & ideo non conseruatur in summa s et siccitate, quia humidum proprium est persectius subiectum, in quo conseruatur iste calor; di de isto loquitur Aristo. hic quod addis de puero, cum permutatur ex puerili aetate ad iuuentutem, crestit calor,& crestit tantum humidum; sed ista quaestio sepe soluta est a Galeho, an, Pilicet calor pueri &iuuenis sit aequalis uel minor, ut secundo complexionum,&in Aphor. ubi Galenus soluens istam quaestionem dicit, quod, si accipiatur calor naturali, quo ad siui gradum & mensuram, dico, quod aequalis est calor in iuuene Sc in puero, quia non creuit quo ad gradum suum & mensuram in iuuene magis, quam esset in puero: sed inu Visque aequalis est in gradu, sei licet in iuuene & in puero: si autem loquimur de isto caloxc quo ad quantitatem, sic dico, quod maior est iste calor in substantia uaporosa in Puero, quam in iuuen quia, ex quo iste calor est substantia uaporosa,& non coseruatur nisi in bu mido proprio,&plus humidi est in puere,quam in iuuene: & per hoc ad illud argumcnt cum dici , quod non est uerum, quod corruptio proprii humidi . . . est etiam calor in
natus, quia, cum puer permutatur ex puero ad iuuenem, corrumpitur eius humidum, quia continue magis exiccatur, & iuuenis est magis siccus & minus humidus, quam iit pueri assgetiar: ergo citor naturalis, & corrumpitur proprium humidum; dico, quod non est veru, quod attinus fuit calor naturalis in iuuene magis, quam in puero ; sed ille calor in gradu cst inquest S : bene quidem ad sensum uidetur, quod ille calor iuuenis sit maioriquia est acuti VCP, quia est siccior, sed tamen est aequalis in gradu: ergo &c. & llaec pro nunc lassicias Ex x argumentum contra aliam particulam, soluedum a nobis, uidelicet quia dicit Ara si quod Putredo est corruptio calidi innati ab aliena caliditate: erat dubitatio, quia Q 'nis corruptio est a contrarios sed calori non contrariatur calor; quomodo ergo a calo et e3 2I-o corrumpitur calor innatus . Secundo, quia aut corrumpitur calor ille innatui pes
74쪽
H, quia a maiori augetur&perficitur: non ualineo ue minori o
fori proportionaliter CX T. Physicori , non brouenietis let, o mi potest com mpi ab eXtraneo calore. De sitimo obis Traxillo modo calor Innatus ein dirumit, quod, cum dicis, quod omnis eo fui, luent astarn dubitatio
'corruptione, uerum est: se calor no em tu si
uariatur calori, quia calor est duplex, scilicet unduin natue,
iumpitur a praeternaturali,& est ei contrarius. Sed domini h, Ndicit Peripateticis,&nullo modo defendi potestis eiusdem species, quia,si sint alteriug siboetei tutio m sui uilibet caloris est &, si duae primae qualitates in calore tune necessaei, d,si, 'i dilexe uites stigiditatis,&sic aliarum qua et ij, um,h in sipecie, quia qualitatibus calidis debent eorresbondolis i Stissmid ,& duae sicca aequaliter primae: esta e uti is l li diei fi igidae, & duae rateS,tunc erunt octo elementa, ia uiti qualitati prim in spe d de uatiue itis ignis rem renus corrumpit minorem ignem & flamma per acciddi consueterissi, e
rateI ana. ut saepe videmuS In magna flamma, quae extinguit minorem etiam flammam Per accidenS, quia corrumpitur eius materia, & sic per acci Ins: ita calor corrum rata loice stran per accidens, quia propriucitis subae in corrumpitur a calore extraneo, quia corrumpitur ab ipso calore e traneo 'ium itumidum, quod est subiectum caloris innati proprium ;& sic pri accidens corrum-μtur etiam calor Innatus, non autem per sie:&sic dicit Gentilis, quod omnis corruptio per se est a contrario,per accidens autem a simili Sed,Domini re ponsio Gentilis etiam no ia uiuetur uera, quia semper diximus, quod putredo nihil aliud est nisi commens iratio calori in gradu a calore extraneo ambientis: quia calor naturalis intensior factus & auctus ing du consumit humidum proprium, agens in ilJud: ergo in putredine intenditur calor iii Batus a calore extraneo ambientis, priusquam confiumatur eius humiduin,quia,postquam Tauctus iste calor innatus in fili mensima, agit in proprium humidum, ipsum consitimen ut que prius a calore extraneo intenditur calor innatus,& deinde fit cosumptio: & iste auctio caloris innati est putredo, non autem est putredo corruptio luimidi inna sed est auctio &corruptio caloris innati, quia calor ita dicitur corrumpi, quia augetur, et naturali fit praeternaturalis, & incommensuratus & improportionatus suo humido, in postea agit, conuertendo illud in uaporem: & sic recessus eius ab eisi e naturali, & il- qctio, dicitur putredo,& hoc pacto corrumpitur calor innatus PriuS, quam eius humirum , qui auctus, ex quo recedit a naturalitate fiua, confirmit humidum: & ideo ego aliter iste est sensius uerus uerborum Aristot. quod calor innatus potest bifariam cor 'ndri: uno modo in eo, quod calor est qualitas prima: alio modo potest contrariari,s ornaturalis est: si contrariatur in eo, quod calor est qualitas prima,sic dico, quod noi, Sumpitur a calore extraneo, sed augetur: si autem contrariatur calor in eo, quod ca- innatus & naturalis corrumpitur, in corrumpitur ab CXtraneo, quia sic contrariatur cacalor innatus recedit a sui natura actione caloris extranei; & sic cotrarian
quia ille secundum natiuam est, calor autem CXtraneu S est praeter naturam,quia natu- .. 'rum praeternaturam eontrarin nriir: &ideo ut calor naturaliS & innatus . Cornim mi
75쪽
stes hic quia illa non est corruptio calidi,ut ealor est siiDpliciter,& illest qualitas, sed ei . .
loci sinat iratis S quia calidi innati. Et eodem modo dico de secundo, cum dicis quod in corruptio aut fit a maiori calor aut a minori, aut ab aequalia sed neutrum potest diei: e et cico, quod minor est falsa, quia fit a maiori calor et Oh calor minor non corrumpitur Eioti,sed augetur: dico,quod Uerum est, ut calor est ut qualitaS est,quia si simplicite citi trariat iste calor ut calor & qualitas ,sic augetur a minori calor essed,si capiatur cassiste uita calor innatus & calor secundum natura, sic minuitur & corrumpitur a calore extraneo quia a calore extraneo augetur in propria mensura, & sic audius fit in Inmensuratus & iri proportionatus suo humido proprio,& fit praeternatura,& sic corrumpitur. Et eode pacto dico de alio, cum dicebatur, quod in abscessibuS,Ut tertio Techni, Purrent humores in Ea intem & pus,in tamen ista putrefactio non est a calore extraneo, sed est a uirtute digestiui membri: ereo putrefactio non est corruptio calidi innati a calore extraneo ambientis : di co , ut dicit Galenus ibi in tertio Techni & in principio prinTheticorum,& Ctiam in secum do aphor. & in fine prognos . ubi dicit,quod in ista trans Mutatione quando in abscessi bus transmutatur humor in pus & saniem, non est una transmutatio, seu una putredo, seu etiam una digestio ted sunt plures mutationes,neq; est simpliciter digestio una, nec api, trefactio simpliciter, sed partim est digestio,& partim est atrefactio, quia, qtiatenus tra smutatio illa est a calore extraneo praeternaturali,sic est put edo:quia,ut languis ille putre, scit, dicetur putrefactio, quia est putrefactio humoris a caliditate extranea; &hu: non est una transmutatio:quatenus uero humor aliquis,ut sangliis ille uel at qui S alius mimr,con juertitur insaniem,&maxime insaniebus laudabilibus,sic dicitur digestio, quia fit a uirtute digestiua membri: & sic dico, quod, quando humor in abscembus conueriItur in saniem, non est putredo simpliciter, quia non est unus motus , sed parism est digestio, partim uero Putrefactio, & sic non est una transmutatio: & hoc dicit Galenus. Quod autem arguitur contra aliam particulam definitionis, uidelicet A calore alieno, idest aeris ambientis lut exponit Arist quia in hyeme frigidissima generanttir febres ex putredine humorum.& Ibi luccst summa frigiditas ; ergo putrefactio illa non fit a calore Extraneo ambientis patet etiam Quia siub nive inueniuntur uermes & alia animalia,& tamen non potest dici, quod nant a cP
a caliditate ambientis, sed aliquando putrefactio est astigiditate a e . a , Quid ereo dicit Arist.quod putrefactio semper est a calore ambientis e dicunt. . non describit hic omnem modum putredinis, sed tantum modum putrefactionis stiorem,& ut in pluribus, qui modus manifestior est a calore, tamen
putredinis a frigiditate,quia non esit tantum putr*d' a c*i dictum
i, quod putrent corpora nossera ex permutatione calidi in frigus Arist. hic,& etiam dictum Averrois supra citatum,in teres c lig. capite pr a qubi dicit,quod quaedam est putredo, quae est a calore ambi erat IS quae ditate ambientis: & sie dicunt hie isti uiri,quod Arist. non idefinit omnem
Dis. Sed haec opinio noli conuenit sententiae Arist. immo Ualde re uixa' definit omnem speciem putri clLIS-bed haec pinio noli conuenit sententiae Arist. Imrim Ualde' e duo sub qquia definitio debet competere omni definito: sed, si esset, ut isti dic Π sila
Aristotcle non esset uniuersalis,nec competeret omni definito,' tamenori definitionem:ergo definitio haec est uniue salis,& definitormem speci in pu . secundo quia ut diximus, putredo nihil aliud est,quam auctio calorii innim i qetc. dit a propria mensura, quia calor auctior factus agit in proprium im β' si ita aio eusum in uaporem humidum,qui evaporat per Dros ergo putredo nihil aliud , quam intensio caloris inna hic si si mictior per se nisi a calore : si uero fiat auctior calor a frigore, die VP per accidens non fit per se: ergo si non fit putredo P r ie A VJ stacns sari per frigus, quia frivus est caula putredinis per accidens, irum sesentia creantur ab arte neq: a philosepho,quia,quae sunt Per accie '' im 'S A. . ,riuia Ari t.
Et ideo non debemus dicere,quod Arist. sit diminui quia duplex et P
76쪽
definit omnem putredinem per se; dc res debet definiri per Causim per se, non autem per effulam per accidens: & ideo male dicunt isti,quod Arist.non definit omnem specie putredinis. uia definit Arist. omnem putredinem per se: &, si Arist. dimittit frigidum in definitione putredinis,dimittit,quia est causa per accidens frigiditas ipsius putredinis: & ideo, cum dicunt: oh fiigus aliquando est causa putredinis, uerum est, per accidens sed per causim per accidens hic non debuit Atis . definire putredinem,quia de hs, quae fiunt per accidetias, non eurat Arist.& ideo completa & recta est definitio putredinis tradita ab Aristotele,quia per se putredo fit a caliditate ambientis; &, si aliquando fiat a Sigiditate, est per accidens,& ideo non debuit definire putredinem per causam per accidens :&ideo minor de Genti-io ii,& Ugone,& alijs,qui non uiderunt,quod frigiditas est causa per accidens putredinis, im mo ipsemet postea coacti a veritate fatentur & concedunt. Et ideo his stantibus resipondeo ad argumenta: ec primo,cum dicis, quod etiam in hyeme fiunt putredines in humoribus,&causantur febres continuae, Be tunc non a calore ambientis, sed a Sigiditate ambientis; dico, quod uerum est, quod tunc ista putredo fit a fiigiditate ambientis, sed hoc est per accidens astigiditate ambientis, per se autem est a calore alieno dc extraneo, quia frigiditas rea sistens di circunstans ipsi calori innato per antiparistasim repellit calore innatum ad intra, di causet obstriactionem in poris; de uetat, ita, quod non potest dispari, dc sic augetur calor innatus,quia prohibita transipiratione ignitur,cu non potest difflari, dc sic augetur calor innatus,& fit praeternaturalis,quia hyeme dc uere propter hoc uentres sunt calidiores, dc istero calor fit . . . de non potens respirare fit auctior; ec sic fit praeter naturam&improportio natus proprio humido; & sic agit in proprium humidum, de illud cons imit: dc sic ista putresectio est per accidens a frigore, per se autem a calore,quia causia proxima est caliditas,neq; enim ignoravit,quod putrefactio aliquando fit per accidens a frigiditate,ut cum etiam ali quando calefit a frigore , ut cum quis ponitur in aquam frigidam, quia tunc calor innatus per antiparistasim contrahitur,dc sic augetur:& sic Arist non ignotauit,quod aliquaudo putredo fit etiam a stigiditate per accides,sed posuit tantum causam per se putredinis,quae est
calor ambientis,3c non curauit causam putredinis per accideras,quae est seigiditas,quia definit tantum modum putredinis, quae fit a causia per se,& ideo assignauit tantum causiam per se outredinis,quae est calor ambientiS, non curaUit autem de causia putredinis per accides, diri ouae est ipse fit iditas. De alio quia aliquando una parS membra putrescita contactu alia terius o tis putridae,& ita est putredo,& tamen non est a calore extraneo,ergo dico,quod Arist Per ambiens in proposito non tantum locum aeris a sentis intelligit, sed Intelligit etiam circunstans & omne corpus, quod ambit ipsium corpus putrescens, uel sit aer, uel alia membra etiam propinqua, quae ambiunt partem illam fianam, uel aliud, sicut pars par tem ambit sicut si ptat pars una contactu alicuius partis putridae, putrida pars habet ratione ambientis, quia Arist. per ambiens, omne ambiens Zc continens intelligit, & pars una continet aliam. De ultim quia, ut Ope uidimus infructibus, putrent partes interiores Ilia sis remanentibus partibus exterioribus, ut in castaneis sepe apparet, quod putrent partes illae interiores illaeso cortice: quomodo ergo est ista putredo acal Te ambientricum I artes o teriores sint proximiores ambiente,' sic citius debuerant putrefieri; dico,qu ista pure ' factio est etit m ab extrinseco calore ambientis: oh cur ergo putret par S interior,& NOI e Til oditiosi eberet sequi per se; dico, quod causa huius est, q
&sicet corrumpit ipsum,corrumpit autem interiorem cui est Proportionas De aliis tribus amunientis,quae addis ex Alb.&Primo de combus Une,in qua insuritu uirrumpitur alor innatus carnis in suo humido ab ab Iacaliditate ignis ; ergo ui tur quod com stio sit putredo,quia,si putred est corruptro loTIS innati ab aliena catal tu: tune haec definitio conuenit etiam combustiona, quia fit a caliditate ambientis id est i is, & etiam ab intrinseco & innato calor et ( & hoc argumendum est dissicile omnibus
77쪽
expositoribus:) heri diximus, quod non omniS corruptio calidi innati ab aliena caliditat est putredo: ob ita dicit Arist. dico, ut heri etiam exposui Aristot. quod siensius definitioni, Arast, est,quod putredo est corruptio innati calidi ab extrinseco calore in proprio humidis quod humidum prius extrafertur ad partes stuperficiales; & deinde auctior facitus caloe si
natus a calore extraneo, inde resoluit illud humidum, & conuertit in humidum uapoteri prius, quam per poroS evaporet ad parteS CXteriores, quibus liceret prius, quam resolui tuti quod si secum illud humidum evaporat non in humidum uaporem,sed in fumidam H liginem calidam & siccam, tunc haec non est putredo, quia ad hoc, ut sit putrefactio, qui tur,quod humidum resoluatur in humidum uaporem,non autem in fuliginem, quia fuligo est corpus cal idum & siccum: & sic oportet, quod illud humidum conuertatur in uaporem i , calidum & humidum hoc non conuenit combustioni, quia, licet combustio corrumpat humidum interius & calidum innatum ab aliena caliditate,non tamen conuertitur humiduproprium in humidum uaporem,qui evaporat per poros: & sic, si omnes aliae particulae de Enitionis putredinis conueniant combustioni, non tamen conuenit haec, quia dicit Aristo. quod comburitur,maxime a uehementi igne,ut dixitnus heri de palea,ptius comburitur Mconuertitur in ignem, quam evaporet & conuertatur in humidum,ut requiritur in putredine in qua requiritur, quod humidum innatum couertatur in humidum uaporem, & haereat
in ita perficie illius corporis per poros, & meatus illius corporis: sed in combustione illud
humidum innatum conuertitur in corpus fuliginosum, calidum & siccum: ergo combustio non est putredo,quia licet in combustione calidum innatum corrumpatur in proprio humi adido a calore extraneo,non tamen est putredo,quia in putredine requiritur, quod illud humidum conuertatur in uaporem humidum, & evaporet per poros ad partes exterioreS hum ctando illas: quod si conuertatur in corpus calidu & siccum,non est putredo,ut est in combustione . Et ita etiam Eluitur siecunda dubitatio de elixatione& assatione,quia in elligatione & affatione corrumpitur calidum innatum a calore extraneo in suo humido, & humida illud evanesseit,quia expirat per poros,& tamen eligatio & assatio est coctio,non autem putredo: & ideo, dicit Olympiodorus,carnes coctae habent innatum calorem potiorem,quia sunt cum corruptione calidi innati,& humidum illud evaporat per poros,& tamen non di cemus putredines,quia Arist. dicit,quod sunt coctiones, nsi autem putredines: dico(uod tu deciperis: cum enim dicis,quod is a transmutatio in assationem uel elixati'nem est cum Socorruptione calidi innati dico, quod non est uerum, quod sit corruptio calidi innati, immo est generatio calidi innati, quia permutatur ibi calor ipsius carnis ab esse praeternaturali ad Esse naturale, quia calor, qui erat in corpore isto & in carne uiuentis erat in ampla rate, & erat naturalis, quia caro in uiuo habet calorem naturalem in ampla quantitate Per calorem intelligo substantiam,non qualitatem & iste calor,cum corrumpitur,ue para cificatur,uel minuitur ; &,si quis calor remansit,ille est debilis & pauce quantitati , iuppi dum uero,quod remansit,est multae quantitatis,& sic calor est improportionatus V
i ta deinde per elixationem uel assationem ille calor fit proportionatus suo dumi P absumptionem illius propriae humiditatis superfluae, & sic redditur ibi existenti; & sic calor potest illud humidum regulare, & sic augetur ille calor uc renes com elixatae,uel assatae diutius durant quam carnes crudae,quia calor ram factus est naturalis ex diminutione humiditatis, quia proportionatus factu' i humiditati, cum diminuta fuit humiditas,prius uero,cum essent crura, a. seuior, quam quod ut posset regulari a caliditate ,& sic putrescebant. Quydau chrient quia,si febriens, putrescit, & tunc febris esset putrefaetio; quod falsum c fuit argumentum Ugonis prima quarti) quia si omnis febris sit cum putredi ei 'g nil febris putreficit, ergo febris esset putredo: antecedens patet in omnibus tedri in ephemera est alteratio in spiritibus ex aliena caliditate: patet etiam in Putrioa rest teratio & inflammatio in humoribus: in ethica etiam, quia fit iustam a io imes estae in substantia membrorum ab aliena caliditate: ergo omni, franis p pretem mentum a Concreto ad abstractum,& propter has dissicae arci si ita particulat definitioni Atisi iuxta argummia sua, & descret, quod :
78쪽
5 letat sed, domini ego dixi vobis,quod definitio Aristotelis est recta & completa scili-eet quod putredo est corruptio innati calidi ab aliena caliditate in proprio humido,& ideo, gumentum soluamus . Cum dicis, febriens putrescit; ergo febris est putredo edi-
eo negando argumentum , quod hoc non sequitur , immo non est uerum nec ante- redens nec conseqUCIS:&, cum tu probas, quia in omnibus febribus fit corruptio calidi innati ab aliena caliditate; siue sit ephemera,sive putrida, siue ethica, in omni genere fie-btis est corruptio innati calidi ab aliena caliditate; ergo febris est putre ictio. nego argumentum, qUia,ut iam superiuS dixi, non omnis corruptio calidi innati ab aliena caliditate est putrefactio, quia putrefactio debet esse corruptio calidi innati ab aliena caliditate ino proprio humido,& quia prius humidum conuertitur in uaporem calidum & humidusquod humidum evaporat per porOS,& reddit humidas partes exteriores: modo ista conditio noest in febribus. quia in febribus generatur fuligo,quae non est corpus humidum: quae fuligo petens cor accendit illud,ut ab eo trans utetur per alia membra per uenas & arteriaS,& sic accenditur febris, & generatur fuligo: quia febris, qua febris est,omnis est calida &scca: ergo necesse est, quod in omni febre generetur fuligo calida & sicca, quae petat cor animalis ; aliter non esset febris,quia oportet, quod sit calor igneus, ut dicunt Galenus &Avicenna; modo ex calore igneo non hi nisi fuligo, quae non est corpus humidum, de tamen debet reddere ipsum humidum; si debet,esset putredo,quia in putredine debet conuerti humidum proprium in uaporem humidum,qui evaporet per poros ad superficie; quia ad calor innatus evaporat ab intus ad extra cum sitio proprio humido , Se ibi in superficie adhaerens reddit illas partes humidiores; cuius signum est, dicit Aristote . quia uide-mus in ijs, quae putrent, quod partes exteriores humectantur, cuiusmodi non fit infebribus, quia in febribus evaporat fuligo, quia fit permixtio calidi cum sicco; debete se calidi cum humido, quod conuertitur in uaporem humidum, cuiusmodi non fit in febribus , nec in iis, quae comburuntur : & de hoc dubitauit Ugo: sed quis ignorat, quod exustio non est putredo ; cum ergo febris sit, quando ex humoribus genera-tur fuligo calida & sicca, quae petit cor: ergo febris, qua febris , non est putredo, neque febriens erit putrescens; & sic antecedens & consequentia non ualeret. Et sic solutum est etiam argumentum Ugonis de combustione, quod combustio non est putredo; sed calii: dum innatum corrumpitur ab aliena caliditate in proprio humido, quia humidum propria conuertitur in fiuliginem calidam & siccam, non in uaporem calidum & siccum: ergo combustio non est putredo. Sed dices, tu dixisti, quod putrefactio est corruptio calidi innati ab aliena caliditate,quia calor augetur,&,quansi naturalis, corrumpitur sed quid de sene, in quo semper minuitur calor innatus,& tamen senium est quaedam putrefactio,ut dicit Aristo. & tamen ibi non augetur calor, ut tu dicis e quomodo ergo sentum est quaedam putre dico, quod reuera senium non est uere & formaliter putredo,sed est quaedam putredo, quia ei annectuntur multae putredines, quia senium habet secum commixtaS multas putre ineS, quia tendit ad mortem naturalem, quae est impotentia ad transipirationem; &, quia st uia in mortem, est etiam uia in putredinem ; & ideo est putredo, quia est uia in putredinem ; & uia in putredinem est etiam putredo,quia habet secum putredineS, mixta quia
siqnium,ut dixi stupra, tendit ad mortem naturalem, quia morS naturali est impotentia tra pirandi ex debilitate caloris & exiccatione membrorum resipirationiS, quia membra respi rationis exiccantur,ut thorax & eius musculi de pulmo; &, cum sunt exiccata,non possunt uere pulmonem,& ex consequenti non potest calor euentari cum non possit euentaxi alor naturalis, intenditur;&intentus agit in proprium humidum, &ipsum consumst, qu pulmo non potest attrahere tantam frigiditatem, ut ualdat refrigerare cor tan-em accidit mors: dico ergo, quod in sienio multae accidunt Putredines: augetur enim iste M ornaturalis in senio ex impotentia respirationi S,UL dixi, quia impotcntia respirationis
causa augendi,& igniendi calorem:quia in tantum augetur & Ignitur, quod agit in pro phium humidum,de ipsum consumit quia facit illud evanescere' iac accidit mors, dc prius diminuitur calor innatus,& omnino euanescit in m Ire :& ira quoquomodo auget ut in seni licet semper diminuatur,. Examina-
79쪽
Examinaulimis perficie Gescriptionem putredinis Aristotelis, ouae erat est corruptio calidi innati in proprio humido ab aliena caliditate: ideo rei niti iti ma dubitatio dissinitionis quam tangit Arist iobiiciens illi descriptioni Dixi finitione non posivit nisi tantum calorem esse causiam putredinis, quod uidebat quia etiam frigiditas est causa putredini S,& ita putredo,uidetur, quod sit commutes let' eius caloris & frigoris: & resipondet Aristo. quod uerum est, quod putredo est rem effectus caloris & frigoris ita, quod tam Calor, quam frigus, sunt communis causanis,ut scilicet calor extraneuS,S frigiditaS propria, tamen, ut declarauimus, fricti T. causia per accidens,ita, quod responsio Aristo. stat in hoc, quod putredo est immmuni, eius calidi & frigidi caliditatis extrinsecae,& frigiditatis propriae; sed frigiditatis ploret, per accidens, caliditatis extrinsecae &c. Et est ideo modo dubitatio, quomodo frigidii, usit causa putredinis: Erimo enim ex Galeno libro primo de Temperamentis,ubi dicit quod nihil potest neque a frigiditate, neque a siccitate putrefieri, cum caro, ut patet, ab ilia eo seruetur: ergo frigiditas non potest esse causa putredinis, ut dicit Aristo. Secundo,quiueritrariorum causarum non est per se idem effectus: sed contrarii: calor & frigus sunt contiiria: ergo a calido & frigido non potest idem effectuS per se uenire et ergo putredo, quae est unus effectus,non potest prouenire a calido,& frigido per se: quod enim ide effectus petaccidens proueniat a causis contrariis, non inconuenit ; sed, quod sint iidem effectus petse,bene in conuenit: ergo id, quod dicit Aristot. Omnino uidetur extra rationem. Tu tri
tio, quia Aristo. dicit, quod opposito modo fiunt generatio simplex & putredo,quia gene ab ratio fit qualitatibus achivis dominantibus sit per passiuas et putredo uero fit, cum qualitates pastiuae dominantur activis : sed, si putredo est communis effectus calidi & frigidi, tunc eo modo fit putredo ut generatio ;&sic non di Arunt, quia putredo fiet dominante frigore super humido & sicco,& sic etiam fit generatio: quod autem fiat a calido & a frigido,patet per argumenta, quia putredo est communis essecius calidi & frigidi,& sic dominantur qualitates activae super passuas super generatione simplici: ergo non differunt putredo & neratio: quomodo ergo dicit Aristo. quod putredo fit quasitatibus activis dominanti bysuper passiuas,& econtrario ipsi generationi Quarto dubitatur in ratione sua, quia dicit, quod putredo est corruptio proprij caloris in proprio humido ab aliena caliditate: & dedit rationem huius, scilicet quare putredo sit communis effectus calidi & frisidi; quia, stilicet soputredo est defectus caloris in nati; & deficiente calore innato crestit frigiditas, uictiditas agit corrumpendo calorem innatum; ergo frigiditas est causa putredinis: & sic irigi ditas habet rationem causti, & hanc causam assignat Aristo. &c. Sed, domini, haec alio
Aristotelis habet plures dissicultates, primo quia dicit,quod putredo est defectusta deficiente calido, crescit frigiditas: si deficiente calido crestit frigiditas, ergo frigMi est posterior putredine: si est posterior putredine; ergo non potest esse causa putrcin' quia sic causa esset posterior suo effectu,& nultu posterius potest esse causa sui pcduca natura prior est causeto: quomodo ergo frigiditas potest esse causa putredin F, cqui sit natura prior causato e &frigiditastequitur putredinem, quia frigidari, insic Aristo, sequitur defectum calidi :& defectus calidi est ipse putredin ergo putre ' Asa ur a frigiditate, ut conatur ostendere Aristo. ergo sua ratio deficit. cxiam, quod dicit, quod deficiente calido innato crestit frigiditas, quia caliditassi
Potest Corrumpi, uno modo a calore, & alio modo a suo contrari , scilicet a . uetem calor corrumpatur primo modo,scilicet a calore alieno, ut calor innatus c 'T e re ab extraneo, tunc non creseit frigiditas, immo calor augetur, quia fit aueti aes To corrumpatur calor a frigiditate, tunc bene concedo, quod frigus crestati ado Non corrumpitur calor innatus in putredine, quia putredo est corruptio calidi id Cal re extraneo,& non a contrario, ut a frigiditate: ergo deficiente calore in rato ni in cre Eeret frigiditas, quia non augetur, nisi quia calor a frigiditate e cixi d fit a Calido ergo non diminuit ut calor&augetur frigiditas, sicut dicat 'ri si multiplex modus dicendi, ut in omnibus rebus dissicilibus: & omnes ex imi
id unt in uerbis Aristotelis & Auern in prooemio huius, & in cona. hic , dirum S s
80쪽
esp. a.dc Drusitant S tertio Techni cona. 38.qui omnes dictitat, quod frigiditas est causa put tedinis aliquando, ION autem semper: & extrinseca frigiditas, non autem intrinseca, sed medij extrinseci, ut aeris extrinsieci uehemens frigiditas, sicut heri dixi vobis, quod aliqua eo uehemens frigiditas aeris expellit calorem innatum,& prohibet ipsius trans iratione es ex prohibita transmiratione ignitur calor ille, quia omne calidum innatum, dicit Aristo euiuslibet uiuentis eget quadam transi iratione,ut dicit Aristo in lib. de causis lotae.& bre: uitae, quia aliter corrumpitur a prohibita transpiratione ; & ideo aliqua do,dicunt isti,quoailla frigiditas continentis est causa putredinis, ut dixi,quia repellit calorem interius,& pro hibet eius transpirationem, scilicet caloris; &ssic prohibitus calor a sua transpiratione, fitio auctior,ignitur & inflammatur; & silc agit in proprium humidum,& ipsum res oluit; & sic ficputredo & sic dicunt isti; quod hoc modo frigiditas extrinseca aeris, est causia putredinis:&hoc, dicunt, quod uult dicere Galenus, cum dicit, quod corpora nostra putrent cum permutantur ad calidum de ad frigidum de humidum; & hoc modo evomini uerba Acis ot lis,quia inflammatur calor noster,cum intus repellitur a frigiditate ; & sic agit in proprium humidum, ipsiam resoluendo; ad cuius resblutionem etiam calor resoluitur, & sic Sigiditas extrinseca est causa putredinis. Sed, domini, ista expositio falsa est,& longe aliena a fiententia Aristotelis: primo quia sic frigiditas esset per accidens causa putredinis,quia pro tato esset causa putredinis, pro quanto repellit & minuit calorem naturalem, ac fortiori rem eum facit, quia ex hoc, quod repellit calorem innatum intra, unit ipsum , & prodio hibet transpirationem vi & sic ignitur & inflammatur, & sic agit in proprium humi-dum, ipsum re luendo ; ad cuius resolutionem, fit putredo: , ut fice ergo frigidi ias est causa per accidens putredinis: &, si est causa per accidens putredinis, sic d bet reij ci ab arte , quia cum per accidens non commutatus : & sic non debet di-cere Aristo. quod putredo,& omnis effectus caliditatis &frigiditatis sit per accidEs, quia, quae sunt per accidens, rethciuntur a scientia. Tum secundo, quia tunc ipsa frigiditas esset caula per accidens &casualis, quia aliquando fit permutation aliquando non; & ideo noerit consideranda ab Aristotele Tum tertio, quia isti non considerant uerba Aristotelis, quod putredo est communis effectus amborum, caliditatis alienae de extraneae, di propriae Frioiditatis; & ideo non dicit alienae dc extraneae fiigiditatis: non ergo dicit Aristot. quod dio friβiditas ambientis, idest aeris, sit causa putredinis:&sic haec expositio istotum nullo modo est ad mente Aristotelis & ita est de facto. Et ideo aliter dicit Vgo senensis prima qua ti,' tertio Techni,ubi dicit quod reuera intelligit Aristo. quod putredo est communis effectus caliditatis extraneae, & frigiditatis plopriae & intrinsecae; non autem intelligit fragrditatis extrinsecae, sed propriae frigiditatis sedista frigiditas propria est duplex , quae da est positiva, quaedam est priuatiua: frigiditas postiua propria, in qualitatibus eli frigidi - -
ua, Quia resipectu maioris caloris habet rationem frigoris in ista fiigiditas non est positiva, quia positiva est calor, licet sit diminutus; sed dicitur frigiditas priuat sua, quia di mutus o &paruus calor respectu maioris caloris appellaturi igiditas;&i eo ista dicitis ecl reuera est caliditas:&intelligit Arist. dicat O, quod putrefacino fit a seigidiate pro prui&a calore innato diminuto&incinerato, quaa calor inminutus dicitur frigus re pectu maioris caloris: & ideo intelligit Aristo. de frigiditate priuatiua & de calore diminu tinoui est frividitas priuatiua, quia, cum diminuitur calor non p*test amplius regulare humiden:&sii putredo fit a frigiditate priuatiua, quae filiassitaSprritatina non est calor dimetius et &ita uerificatur dictum Aristotelis, quod putredo fit a frigidita
te propria, scilicet priuatiua, quia , calore innato diminum, qui Estatur frigus priuatiue, nauteinpositive. Sed hoc, quod dici iVgo, non satisfacit uerbis si tot is, quia, cum dixit Aristo ouod quatuor limi qualitates primae, quarum due sunt activae,& duae pas o siuae,diaeis, quod in Ende in hoc loco declarare, quae Otaetrones qualitatum primaru & quae sint passiones seu operationes passiuarum: & dixit, quod operationes qualitatu acti