Quaestiones syntacticae de participiorum usu Tacitino Velleiano Sallustiano

41쪽

De participii natura nominali 'stium issentim obstaret initiis dissimiactis ocius contili sti commmmmia Socero atque eodem Burico, Miracendii contimicitione laborem setiit.

3 Vis. Tac ann. III, io non enim debere rem miribus ima ruendi. XV, 3 si nocendi Veli. II, 1o tam e sotestatem resistendi F. Alia exstant substantiva, quae eum genetivo gerendii

eoniunguntur, non ut designent eam rem, ad quam actio pertinei, sed ui multifarias alias rationes definiani potest enim subesse notio eius rei ad quam perficiendam aliquid suscipitur huc pertinens substantiva tempus, locu B, via, patium, qua Pro fructura etiam praepositio ad cum accusativo adhiberi potest nonnunquam genetivus originem alicuius rei designat intemperantia multoque autem saepius provinciam, in qua quis negotia expedire soleti huc spectant substantiva artifex, dux minister, socius, constantia, mοdus, pietas, temeritas. Tac ann. IV, 23 emtilli Neurtim reo lor e socius mulctndi re mmonitim. VI,

2 pretium festinandi I, 8 rusus Mithridati datus mi oreusandi Armemam. XIII, 3 vatium siendi. XV ad m, . . . mittendi. hist. III, 6 laeuit oce si insudendi incuriosos III, do pendilem m consultando assumpsit. IV, os duo itinem Mendi. IV, 65

sumpto constillandi vatio hic praeterea enumeranda sunt Tac.

ann. XI, i artem medendi. b. tam dicendi via. hisi I, 36 adeundi Zoo . I, 6sistendi artem. II, i intemeranti . . . . multOS destinandi. II, 25 vatium resumendi III, 6 placuit occasio tam condi ineliriosos III, 1 muleendi uisus orte et auctoritas. III, b eunetandi utilitates III, 5 saria fallendi artes. IV, 58 να-hendi artes. Agr. 2 loquendi audiendique commercio. 16 comitate quasi curandi Germ. 2 lanis iure di seriandis temeritate.

Veli. II, di elaritate bellandi. II, 3 latissime es anili sibi fiam faciunt. II, 23 rebellondi e M. II 6 loquendi tempus dedit. II, 16 materia adipiscendi triumstali defectus est. II, 85 mynandi

disrarit constantia. II, 112 ovium, nandi. II, 115 materi Misserendi. II, 125 tim ei Pietas rectissima sentiendi et uelaritas Da sentietat obtinendi veresset. Sali Cat. Finem fuit belli faeiundi 51, 3 mayn mihi eo, mi memorandi 56, coemtionem susnondi non, e Iug. 18, 5 qui neque molari in prisne' a m cinis emundi aut mulandi mi erat. 38 6 Mum hostibiis introeundi dedit Go, d neque conis feriundi hi conserundi

42쪽

tatem laeum inuectisndi Dcterere.Ηis exemplis optime demonstratur, quam libenter inprimis

Tacitas in usu alium substantivorum cum genetivo gerundii coniungendorum amplificando versatus sit. Iam vero, qui paulo studiosius in antecedentium exemplorum vim et naturam se insinuaveris, eum haudquaquam huius Ausi genus fugere potuit, in quo genetivo gerundii obiectivo additur genetivus quem dicunt subiectivus sicui Tac hisi I, 22 Ot is lamquam seritia et monitu citorem mediam eo isto omidine inpenii humani labentius obseuro credendi. iii l. l. etiam Tac.

ann. XV, si huc pertinere censet, quamquam genetivus Neronis, id quod virum illum doctissimum fugisse videtur necaret quidem omni dubitatione, es enim genuina lectio Neroni, quam in Neronis mutare non intellegitur cur opus sit etiam IIalm dativo patrocinatur. II. De genetivo qui dependet de adiectivis. Adiectiva huc spectantia a grammaticis haud absurde relativa nominari solent quamquam enim per se ceriam quandam

notionem explent, tamen in iusi enuntiato adhiberi nequeunt, nisi res additur, ad quam notio adiectivi refertur haec res genetivo casu utitur sed quod ii p. 2 disputat mirum esse, cur cum usus gerundii antecedente substantivo frequentissimus sit, gerundii anteposito diectivo angustissimis finibus contineatur, id cuivis apparebit ad Tacitum minus quadrare. infercedit enim inter Tacitum ceterosque scriptores id discriminis, ut ille numerum adiectivorum, quae huic usui inserviunt, late amplificari etiam talibus adiectivis admissis, quae secundum primisivam significationem relativa non sunt quo fit, ut iure contendas Taciti in hoc usu varietatem nullum alium scriptorem adaequaSSe. Sallustius et Velleius modum a classicis scriptoribus constitutum non excesserunt ceterum optime hunc in modum Latini sermonis inopiae occurri, qua labora ob deficiensem facultatem uno vocabulo duas sententias componendi per se patet summam apud Graecos e Germanos abundantiam esse constati lembegierig φιλομαθη - discendi cupidus. iam exempla ipsa enumeremus

1 Ct etiam pag. 5T, ubi gerundivi usus fractatur.

43쪽

De participii natura nominali divique prout usus plus minusve insolens si quattuor genera dis

M amore, qualia sunt avidus, capax, congcius, cupidus, ignarus, incuriosus, insolens, ne Seius, pavidus, pro-Peru S, Scien S, Prudens sim Tac ann. III, 1 nescia tolerandi

Iti, i orandi nescius. III, 6s predem moderandi. VI, 25 dominandi sita XV, 56 vliendi seritior. XV, Cotidiendi ' fareret insolis erat hist. III, io neu ritigendi neqtie elandi solem V, 1 miles Romantis armis hamis et nandi messis Veli. II, 2 ea errem discendi insenium. II, si tib lapato M. Lollio homine in omnis sectiniue in recte faciendi ovidiore. Sali Iug. io, Mouptati ineo is mirandi. v actiootiva quaaia sunt doctus, peritus, imperitu B,

certus, ambiguus, rudis, vetus, particeps, ex Sor Sim.

Tac. m. I, i mgiptius imperandi. I, 2s rustis Mis die, i. VI, da eius peritus remandi hisi V 6 semiti imperitique

nandi ferinis attolluntur. Veli. II, is scirendi . . . . ScientiMimum vi motior Tac ann. III, id qui illa robore raemolitis imor furendi minior iuris sem labos inrura rem actiootiva qualia sunt: primu B, praecipuuS, Validus, largus sim Tac ann. IV, 21 relatum et de Cossio mero eaerula qui sommine oristinis malefecte ita sed orandi alidus se immod eas inimicitias ut Micio iurati senatus Cretam amo restir effecercit.

Sali hist. I, di, ii vitandi in s.

m. De genetivo qui dependet a parileiplis praesentis temporis. Quoniam in usu, quem fractamus, Tacitus maximam varietatem prae se feri, nihil offensionis habere potest, si etiam nonnullorum verborum participia praesensis temporis perinde atque adiectiva relativa usurpantur talia participia sunt cupiens, tolerans, obtegens, intellegens, sciens quamquam autem haec participia non omnia cum genetivo gerundii coniuncta sunt, Sed pauca eorum etiam cum substantivis, tamen hic commemorare non ineptum est.

Tac ann. IV, 1 eo M illi labortim tolerans ni cotidia sui bibimens in ollas eriminabis' isti V s immineritium inteἰkpem. Veli. II, is scirendi . . . . scientissim . II, 88 vemdi Sciens. Tac. ann. VI, 26 omni disini hummique iuris eieris. Ceterum iam Cicero voc sciens in modum adiectivi rela-

44쪽

d Caput II.

De gerunctio, quo non tam cooriam qua ambooemPertinet, quam a totum nuntiatum.

A. Teres indit ablativo qui voeatur instruitientali.

Quam vim et potestatem ablativus instrumenialis apud La- .finos prae se sera salis nolum est neque minus constat etiam ad gerundium eum esse iranslatum hoc autem multa saepius fieri, quam pro praeceptis grammaticorum vulgarium putare possis, quae sequuntur exempla documento sunt.

M aestir I, 26 addidit munifrentiam Caesar quantum domni Proferemerat molaendo. III, oram inem ntistillatis seriami fractinia sistat FO , - - disquisitionem miram mitte G. IV, 2 tam raefecturae modicam ante intendit diversia Per Hem cohorsestino in miam conducendo. IV, 25 -ido in eis e tisiissem haud intilis morte eis it V, 6 memoriam nostri .... laeti retineotis adiciendo me quoque iis qui fine premora lim nictis em erant VI, d assidendo e telium . . . . dedit vatium. VI, d imitando amorem iurenem illicere. II, 22 illi subliem nihil istiendo semiam omnium revere. XI, 38 vis oblisionem eius motus emendo nomen et Opim dem ensis XII, 3 erebro enditando pellicit m-truum XII, is estorum premos Anes quotiens imoscendo imm-ipatur. XII, 2 moti scit ordine senatorio P remnendo imm dentiam Muperlati Mirerent. XIV, 3bmemmendo remedi munierat comm. XIV, 2 depeneret Sisinis aetereis i missimn is et otio et is es more meme do. XIV, 28 aurit miram honorem lamendo. XIV, d F morio do tiἰtionem eiusurus. XV, 1 modice

q-erendo minor erat. XIII, 5 iberum eius .... ttinuere en tores dissolutionem imperii docendo si frucis . . . . demisti rentur. XIII, 5 Dubius Mitus . . . . minitiando im Omαn-

quom temerimae rodesse. III, Middidit facinori dem notabili

45쪽

De participii natura nominali ab

ualidio Blaestim insendo. III, 2 monendo fremit III, 5 remittendo.

IV, 1 remittendo. IV, is minis conredendo nihil aliud effecerat. IV, di miscendo me defendere neqtithoi. Agric. 1 infe relando

(Caesar se edendo 'mei plari , is, s m. II, 56 vertim Immittendo constitatum non obliρατετα eonis disserendo Cassium omenderat. II 6 nihil misti mercedem melestissimi oris et clarissimi cuius Quis ritimerando. II, 8 dissidendo in eoneiliis Caesori et Semper disera iis, e lita flarebon dicendo totam taetorium tm- infe relaboth. II, 168 Memeendo me robαι. II, 12 mα- ture ad inferior hibere descendendo meillantium etium cis Rhenum Silaram sentium nimos confirmiami II ii facere recte eiulam ramine C timus Sciendo docet.

i Cur hoc loco os gerendiri structura et gerandii una adhibeatur, quamquam prorsus eadem ratio subest, non nisi ex variandi studio concinnitatisque odio infellegitur.

46쪽

II, 2 hue fer iter laetando. I, 5 referendo. II, 35 stadiolares cibus molientes Germani nando, perliubebantur. II, d laudando Melalem eius astipando formidinem. III 8 eodem molantis restris istoli monebat inementam se laetu tectoriam trali hin remodismetviendo sed flori H- αι- omne belli iam sibi retinens. IV, di miseendo. I, 23 -lio militum tam pridem me Necessionis αut pomis facinoris meolaserat in itinere in a mine in stationiblis

Betustissimum quemque militam nomine minus, maemoria Neronimi

Caput III.

De Partiolaus oum substantivis Pro a stantivis verviam positis.

Multa sunt in lingua Latina, quorum vim et potestatem

is prorsus non intelleget, qui in memoriam non revocaverit Romanos in universum cogitandi ratione magis concreta quae diob

47쪽

De participiorum usu auributivo osiur, quam abstracia usos esse itaque etiam fructurae, quae

iam explicabitur, natura fert, ut eo solo linguae Latinae studio Perspiciatur, secundum quod pro notionibus sola cogitatione ortis res ex ipsa vita petitae usurpantur, ita quidem, ut pro rei alicuius qualitate res, cuius qualitas propria est, ipsa substituatur. iam quod ad vim diomatis istius pertinet, robur rationis et vigorem optime eo sustentari liqueti quare cum omnino rerum gestarum scriptores illam fructuram amplectantur, inprimis Tacitas non modo saepius, sed etiam subtiliore quam alii secerunt acumine et admirabiliore elegantia ei indulsit in exemplis autem disponendis examinandisque certum quendam ordinem Observare necesse est, ut non modo singulis diomatis illius generibus intellectis dioma ipsum clarius intellegatur, sed etiam structurae historia exponatur ita simul apparebit, quatenus usum illum a superioribus scriptoribus iam frequentatum Sallustius et Velleius ei Tacitus variarint in universum eum ordinem observabimus quem Luebberi l. l. indicavi et primo quidem loco de iis exemplis disseremus quae notissimum et simplicissimum dicendi genus prae sederunt. - Ac vetustissima forma ea esse videtur, quae fit, si noli praedicato inhaerens

totius enuntiati rationi ines neque difficilius ex illa suppleri,

quam plane mitti potest quod in iis potissimum exemplis accidere solet, ubi subiecta suapte natura aliqua cum praedicare Communi est sed admodum raro haec forma, quam inprimis Livius amplexus est, apud Tacitam invenitur, eum a Sallustii et Vellei scriptis prorsus aliena sit. f. ann. I sis immo dediti Aenisne e recuti Sepestis Bubam . . . . ve e dolore remittim II, 82bubi sermones civinis mors acleo inrendit hist. I dilamor Vitellii vite erat bellum. - accuratius examines ann. I sis fama dediti benisneque me tira estis ulmis .... Glare ripitur in hoc enim exemplo subieci eum praedicat communi iam arta est, ut illud sine offensione mitti posses, nam fama non nisi divulgata spem vel dolorem commoveri posse per Sepat . nec dissimilia sunt, quamquam pro substantivo pronomen Pοsitum est ann. I, 2 Mec viam .... tiberium emulare. I, 2 nuntiam eo liberium laetitia cur fecere. Aliter res sese habet, si nulla communio infer subiectum et praedicatum intercedit ita, ut non modo notio

praedicati non insit subiecto, sed hoc ab illo mutatione significationis rufficiatur. quod si accidit, qualitas, quam praedicatum

48쪽

tudinem mistramiam mater huc etiam spectat ann. II, o nec sone morum Orientem com ni. Tertium fit genus, si fantam inter subiectum et praedicatum discrimen est, ut praedicatum notione quam vocant abstracta instructam sit, subiectum concreta huius specie apud Livium perpauca exempla suppetunt, nulla apud classicos scriptores apud Tacitum unum idque luculentissimum ann. I, 8 et, omisti dictator Caesar liis sessimum aliis micterrimum fotantis Bideretur nec minus notandum os illud Vellei. II, 38 nomorum, dissem militis 3 μα- ρZOricte est gravissimum autem robur et pondus orationis eae locutiones excitani, in quibus hominum ipsae personae in qualis is locum substituuntur, nam id quod Luebber acutissime monet, ad simplicem ac ius vel motus significationem consilii ei voluntatis notio accedit huius generis certus quidam modus est, ultra quem scriptores usque ad Tacii aetatem egredi non ausi sunt quae enim apud Ciceronem ei Livium inveniuntur exempla non aliam

indolem habent, quam Sallustii illud Cati d8, o ne eum Lentu- ius et Cessimus aliique eae coniuratione dureiam, terrerent, Taciti illud ann. XII, 6 ne animosi, filio risimi iniuria et intadia animos ubi turboret. - Alia eaque audaciora, Tacita congessimus, sicut ann. I, 16 lapiones seditio incessit ni sitio mutatus frixae s licentium turborem ostendebat. I, d neue oecisti A mlismen os interfecis Tiberii ntinus nocentiores os faciant. III, o(Lutorius qui ne' seria, in sericulum rei sublime neque interfectus in raemium tibit hist. III, 32 urit insidiam Mittim illio

Caecina ladiatorum veclamium eodem ruram belli sedes et prostiti in acie Vitellianis est meme quaedam feminae studio m sitim, Foelium ruressae. IV, 1 b idis ministris quos a b stitis Moeiliorum,nimo et libito delae, in relam lepiones, stant ann. I, 5 Arminium super insitam violantium vis Maeor subiectus

49쪽

De participiorum usu affributivo. Ismisio Moris frem Meredem vetat Vellei nullus locus es qui in hoc diomatis genus speciei. Iam transeamus ad participium cum aliis casibus, quam cum nominativo coniunctum ac genetivi quidem fructurae duo genera Becemenda sunt, prout enim genetivus a verbo dependet, prout a substantivo in alterum genus cadunt Tac ann. IV, 21 semii Sermonis incumsit dueersum molestatem habiti. VI, 2 mala, in Simiae ciliorumque eriminim arbusta, generis alterius exempla propius accedunt ad usum dicendi vulgarem omniumque fere Scriptorum proprium, sicut Tac ann. I, 26 is orditur de memiis

finiis militiae. XII, 31 Ostorius sereati sis deo brevit. XIV, 2 reo lamκ Armeniae dems XV, iboenos mersae rei sinime daret hist. III, 6isitio amissi H sidii deis, lenirent. Veli. II, 6 nihil misti M. Antoni meme embaelestissimi oris et clarissimi capitis insciti numerando alia rursus huius generis exempla ab usitat dicendi usu recedunt ann. I, 5 mmo dediti enimeque emuli vestis Bubat .... itur. I, 6 Ieremem interim circumsenti moercitus immo. II, 25 famae insis missae. II, 5lveius missa sororis III, 2 ' i nomine tamarum reliuionum biolatae maiestatis. IV, 6 quoniam tiberio mutati in deteritis Irin altis initium illa annis attulit XII, 5 nullo Memla de et in domum salamo fratris Aliae his II, si in aurilium Felae festatis, omini III, 8 obsessi evitolii fama IV, 32 quod F mium emtis totiens o uiniae Agric i nuntio Ufecisti, Vm plano im rii. Veli. II, d non e uerant uvidione obressi tacdironia Caesar et om ius. II, 11i mram e Germanici epistolaentintium attulare o si Vari Midolorem e monti trium lat demque larum et eae cohortium. Exempla ann I, 5 ef hisi. IV, 32 ubi participi adverbium iungitur inprimis commemoranda Suni, quibus demonstretur participium, quamquam infima eius

1 Pro lectione codicum urguebatur, quam messi retinet. 2 m locus iam mutilus est, ut ad vera Vellei verba reduci vix possit. tamen verisimile est genetivos cara rari trucidatorumque .... cohorti mdependere de voce aliqua, qualis es nuntius quod ad primam enuntiati Partem pertine laudamus Ralmi non modo coniecturam ipsam, sed ilium verborum nuntium affulere franspositionem supra significatam extremis Rugem parte nimis multa verba excidisse videntur, quam ut haud dubiam fidem loco inferre possis ceterum non inutile est ad Erugi editionem delegare, in cuius .annosationibus folius loci nexus et sensus recto explica

tus esse videtur.

50쪽

52 Capus m.

cum subieci communio est, tamen verbi naturam non amisisAP.

dativo huius structurae Sallustius Velleius Tacitas si non sese videntur etiam Livii exempla si amplitudinem scriptorum reaPicias perpauca sunt. Maiore cum delectatione scriptores inaoousativi participii peri pass. cum substantivo coniuncti usu versati sunt, ad quem pertinent Tac ann. III, 6 quotiens multis Romantis clades aeretarum interiis duorum funditias misso

nobiles familias eonflanter luteri IV, d Caesar hiectum sibi,

Auptis numen Felam Tiberii maiestatem hisi I, 8 Fonteium Capitonem ore tim indi agantur. I, o intellius seditionem feo tim ordinem insevilincte Caelio voliolas et inve leviones Caelius Trebellio obiectabat Veli. II, di neqtie defuissent Di ....HOMrent rem ciuem occisum quo nemo semidiosior rei PQlie neque bonis inimicitior Harem Ceterum Luebberio non assentimur si uenti fructurae huius in accusativo positae non eandem libertatem esse, quam in nominativo neque aliter eam admitti nisi ratio aliqua facilis per se ad infellegendum inter obiectum intercedat ei praedicatum quam opinionem non rectam esse ei exemplis a Luebberio ipsos i ex Livio et a me ex Tacito ei Vellei congestis optime demonsti ur. Iam consideranda videtur ea species, quae ablatim eam utitur, cuius apud Sallustium et Velleium pro amplitudine scriptorum non pauca, apud Tacitum autem os exstani exempla, ut ex hac ipsa re colligas, etiam a priorum scriptorum usu loquendi hanc fructuram non alienam esse posuisse, quod quidem nonnullis exemplis Plautinis Terentianisque a Luebberio collectis p. 18

demonstratur celerum quam mutabilis variisque fortuitis impulsibus linguae historia obnoxia si etiam hac occasione oblata infellegitur, cum enim structura participii pers pass. cum substantivo coniuncti in ablativo casu dependens a locutione opus est apud Plautum et Terentium admodum frequens sit, apud Livium ei Sallustium Cas. 31 T: ne eae sim erit tibi .... -- diis, blim vim rese paene apud Velleium et Tacitum prorsus obsoleta si in exemplis quae inlia enumeraturi sumus ablativus participii plerumque a verbis, rarius ab adiectivis pende (ocio uni exempla, in quibus adiectivum in vecti locum substi