Quaestiones syntacticae de participiorum usu Tacitino Velleiano Sallustiano

51쪽

De participiorum usu attributivo. 3 oumani rebellione Britannicie O reMα, nam caveag, ne ab-

Iativum a voce fama pendere existimes, quod si verum esset Tacitus rebellionis compressae scribere debuisset atque in utroque genere ablativus eum notionem continet, qua indicatur, quomodo id accidere potuerii, quod a verbo vel adiectivo praedicatur admirabilis autem ars est, qua Sallustius et Velleius inprimisque Tacitus usi sunt in talibus locutionibus cum audacter sum suaviter usurpandis sicui Tac ann. III, 8 Ad Drusum serpit quem siti fratris interiis trucem quam remoto emulo e torem sibi sperabat III, 32 missis, senorum litureis Tigeris . . . . Geuit. IV, id onditis serrasium rhibi Cor maris satiebantur.

VI, o Abilius Corneliusqtie redito muro immoti. XII, 1. Gotaram deminutis hostibus femoae hist. I, a laeti Murmis statim luberlate. I, 6 artam Galba iter et cruentum interfecti Cimonio Varrone consula desis to et Petronio Tu iliano conmlari. b. -- bolis in rhem meidatis tot militis inermium militum infatitat . I, i intineto Britannico virectis. I, 6 armis rixαtis. II, sistitis sublimentis. II, 11 rebellium com Sm. II, 8 ne resis bifila bellum lapionibus ferrum nudarem,r. III, 3 recitatis mi- stolis. III, 6 Gryto sonte. III, d clausis tib diis. IV, i ne istac retis sosthabitas mederetur. III, i Dantum occisis tino Sene

52쪽

structura pendeat a praepositione exempla sunt Tac ann. I, bo

53쪽

De participiorum usu attributivo sibis indicio satefacto eae semusti comisit ii, i sariter mim eum Thala pati seriemanta is, i ob rem corrulam domi sorem metuunt Ex his exemplis de indusiaria exhibeamus locum Sali Iug. is, inon congruentem cum Luebberti opinione, secundum quam Livius vetustiorum scriptorum consuetudinem aspernatus primus praepositione ob in hac fructura SUB St. .

Singulis huius aptiis partibus perpensis iure mireris, quοd cum fere omnia genera structurae de qua agebatur in aliis Taciti scriptis frequentissime inveniantur, ab aliis prorsus aliena sunt. exstant enim non modo in historia Latinae linguae per se muliae variaeque mutationes, sed etiam scriptores pro ipsorum aetate et dicendi consilio, pro varia indole et crescenti scientia non raro scribendi genus variani atque excolunt, quod confidimus apud nullum alium scriptorem melius, quam apud Tacitum observari posse nonne enim cum dicendi genus, quale in dialogo apparet, proxime ad Ciceronis ccedat, in ceteris scriptis tanquam cum singulis Taciti aetatis gradibus pariter se excolen8 eam narrandi ei describendi artem assecutus est, qua praestantiorem nemo Latinorum procreavit2 Quae modo congessimus exempla participia erant porreoti, sed exhibe similem usum etiam participium Praesentis omnibus autem quae sequuntur locutionibus cuivis apparet quanta insit ei audacia ei gravitas, sicut Tac ann. II, 35 consentum Italiae et fluenti H in os mesentiae eius sereonta dicebat IV, 2 liodHincipium horis et muterra' vem mole laben sernicienιαχχelem eme IV, 3 id semiclagile reo et inem truci ulturam sentionem retinens hist. II, 2d vetant Caecinam nequim omni comis et Senescens Merciis Sui immα. b. Orientem Solon .... soluthere II, d nihil adsentantem mclaritim eriti . ann. IV, 1 neque aliud pliarentis discordiae remedium dial. 8 quo notia lium vertas et an Sticte rerum i centra eos circumlaterant

Ut quodlibet adiectivum ad genetivum substantivi attributive addi potest, ita etiam quodlibet participium rei usitatissimae

exempla conquirere nihil affines exceptis gerundivis. nam cum supra viderimus a substantiu et gerundium cum accusativo nominis ei substantivum cum gerundivo attributivo dependere posse

54쪽

56 Caput III. cumque alii scriptores hanc, illam alii structuram praeferant, moI-ium sane interest scire, utram Sallustius, Velleius Tacitus prinQ- tulerint, . . quam saepe sub antivo substantivum cum geruo- divo addiderint exempla proui genetivus aut ex substantivis uini adiectivis aut verbis pende proponenda sunt. I. De genetivo, qui pendet a subiitantivis. Veli. II, 8i 2 dimitatis .... semotae fidem Tac Rura XV, do sidebam Nero condendae urbis et cos mem SMO Pellantae loriam quaerere hist cerio anni bitumen vexigotii Nependitam ut ceter raries ea erienti domit ann. IV, Tisisendi mi viam facerent XI, 3 diluendi criminis familiaem. XII, 3 reciperanda ligeristic t semittitis aeternae initium XIII, os materiem obtrectatoritas, Mendae sententis. XIV, bo 'Nere m roni fuit insemiendi iudicii XIV, 3 in vem Octandis clareis. XV, 1 oecidendae matris Aeroni inter ministros. XVI, io ni lium delapendae s siti . X re omisso parat inuecidensi Suri .hisi II, 2 reciserundi Moria vidine. II, is initium ferendi ad Leva antim iberii. III, 16,siditate, mine verae. III, TOim inem, mendi iberii fuisse. IV, 1 initium id serrei ,-rtim domuum. IV, a mandata interficiendi Pisonis. IV, bd euram restimendi vitolii in L. Vestinum confert V, 23 ακε --εν--e classis Veli. II, 21 me continuandi consulat . II, 35 sceleris conandi consilio. II, 2 ut auela fieret sumendi de emtiueis inrelio . II, 8 prosissimi eon arandique antiquis Me litavclamstiit II, 88 intersciendi .... tamaris consili inierat II, si eum iniissent oeeidendi inmoris contilia Sali Cas. 6 6 iubido maxima

. . . . rei sublime viuniae. 15, 3 cmm . . . . facinoris mutandi.

16, o opprimendae rei millime eomilium c it 35, d hoc nomine

fotundi belli citi ferme Gemitus Q rerum pecuni iundae. 5, 2ve mirandi belli. 8s 6 eius otiundi mrium citam ovido ins erat Do3, 3 ventarum rem et quorunque modo tali como nendi lirentiam imis permittit ac ann. XIV, 2,rdore retinentae solenti . XIV, do medidisne resum interficiendi domini animum in sisse XVI, 23 ambitio eonciliandae provinci . I, 23 ius admiscendorum in liris honorum XI 25 ius emendi ordinis XIII,

26 resorundae listeriatis ius. XIII, stam dicendae sententiae. XIV,

55쪽

De participiorum usu avributivo. Tn admiseendorem honorem itis. Veli. II, 28 liberi etiam petendorum honorum iure risisterent . ac his II, 8 conferendarum

viamsi Armeniae Menisse ratus. XIII, 36 me serendae rei inuum offerri. XIII, 5 templice eandorem testium hias II, i remue secretum componense proditionis ' situm ann. XIV, scomlantium vertenta matris inter ministros. XIII, 2 summieridae cum fionis veram XIII, 3 constantium timentae mortis hisi.

III 8 serendae in olim inridiae ori eae diat a fotrocinium, fendenda foetia . Veli. II, d defuisset fortunae desistiendi eius locum Sali Iug. 22, bracte alia bellandi vi non fuit. 83,1

II. Genetivus dependet, adieetivis.

Tac ann. III, d n undae meme uetath. IV, 32 prinovs proferendi imperii ine sistis. XIII, 2 inter ieieno te viris hiatis. Ust. III, 2 sido milite emendae ciuitatis ann. III, 3 intemfaetendi Postumi Auribae eonaeius. IV, 5 dum, libertis et ellent buc serendae solentiae frueris rasti latur ut emerum et fiantem animi ostenderet. Sali. Jug. 35 2 ανidus consti belli serendi Tac. ann. IV, 3 quam Cremutis relinquentae talae ceris in hunc modum moranus est. I, 36 e uelamri qui en den fecissent ac retineri stibis illa reterorum immunes nisi revulaondi iastis VI, oratioris Humimus olim circumseniendi Titii Sabini et tine luendae Poenae primus fuit. III, i erectis omnium nimis fetendae Pisone ultionis. I, i resistensibus' aer libra elaribus misenit

1 Quae vera si huius enuntiati ratio grammatica non prorsus certum est quare liceas nobis nostram proferre sententiam, postquam de aliorem opinionibus disseruimus ac Draeger quidem opinishur genetivi petendae ultionis naturam non aliam esse quam ann. II, 5s est Pium Proficiscitur evn censie ni quilonis, quam Sensentiam quominus Probemus obstat, quod verba petendae ultionis a vocibus Drusus .... Profectus si verbis erectis omnium animis inferiectis seiuncta sunt, itaque ne Nipperde quidem hunc locum recte explicavit, cum ann. II, 5s Aesint. Pros. Iv. m. simillimum esse censeat idem affines ad inferpretationem, quam edidi Eduard Wolfi Die praeche des Tacitus, Programmde Wdhlerschule et Franklaritam. 18Ts, p. IV u. . secundum eam enim genetivus depende de substantivo animis 'unsch, eri iungen, Lus f. corruit Rufe haec sententia, quod voc animus, si in plurali numero murpatur, non ea significat, quae nos vocamus,unsch, Ver-

56쪽

6 Caput III. reoae XVI, MI Q restiti estiolando seri sumptas hiSt. III bd ne duce hostium ivendo famis deerant. III, ii Uria moniae inmani ramistere ab minoribus scriptis hoc genus

alienum St.

Vellei duo exstant exempla II, is aedifrandis, ibus cm- trahendoqtie militi, remisi, at rusque Muracendo certaminitae, αἰν moercitationitanti Iraefectus mi Asriba. II, 31 oebaera tam fortiter rustinendo rem, Ortit iberio sustiolant. Sallustius hoc genere prorsus abstinuit quatenus alii scriDtores huic usui indulserint Telpello praecedente exponam atque Dud

Ciceronem verba praeesse, peram dare, addere Stud ST B, Praeficere, imperii re nonnunquam cum dativo gerundiviconiunguntur, quod magis minusve etiam apud Caesarem et Livium observari licet in universum autem fatuendum videtur hunc usum apud priores scriptores angustissimis finibus conscriptum Ssse.

B. Einus arta, sed laxior esse potest ratio quae inter dativum gerundivi e verbum finitum intercedii hoc pertinet ad ea verba, quorum cum dativo structura non sola et unice usitata est huius specie quae ideo maximi momenti est, quod facilem fransitum praebes ab usu frequentissimo ad usum rarissimum satis multa apud Tacitum, nulla apud Sallustium et Velleium exempla inveniuntur. Sicut Tac ann. II, d rum Gaius Caesar commenta Armenio deliuit . II, 6 - Cher et Lonpiab disque uis decor . . . . et contra mensi dominotioni certaretur. V d mm- sonendis sαtrum oti delectus. VI, 2 reei mntae Armeni Hiberum Mithridatem elisit. VI, db estimando tritisque detri- to delaeti sun(. XII, is latitat quod .... να deaebiam teritae emi raelaperit. XIII, 21 oum ceter miscendo merio F φαrctrentur. XIII, d C. C sitis adhibendo remedio delicitis XIV, d oretillando Minor Mae, hi hereiur. XV a e dum, Corbulone tuendo Suriae orantvr XV, 6 Furium sirem ruenta ,-nlabe so Oscerat. XV, 16 Piae uti mine inimmicte com Sila XV, 3 Meriboemiendo Ostienses saltide destinctos hist II, 2 lan diebαm comtis forisnc Messet em mctre et ricti m mctiore Itali es se enitus timi eruc initium muritim timo ium vitas temφωndis, rediendumve r ineliae NarbonenSi Gedium Clemensem . . . .

57쪽

De participiorum usu affributivo. i

rati exstare videtur inter dativum et gerundivum ita ut etiamsi dativus deesset, tamen nihil desideraretur atque haec liberrima species, ubi dativus gerundisi finalem vim habet, quomodo paulatim ex simplicioribus fructuris oria si antecedentibus satis demonstratam si ceterum ex ipsa vi et natura casus dativi hic usus non minus infellegitur constat enim dativum significare, quo species meiens ui ita dicamus vis, quae alim rei inest. neque minus clarum est quomodo ex hac primitiva significatione ea se expromat, quae indicas, utrum aliquid commodo an incommodo alicuius rei aut personae laetum ii, a qua usus dativi, qui finali notioni inservis, non mulium recedit. Tacii autem qui hunc dicendi usum ei invenit ei nimio studio amplexus est, Taec exempla habemus quae in medium proferamus: ann. I, 26 mr enisset neque, redis militum atmendiis ne e

libertini peneris .... in institam ordinium eiarenis .... Oe

58쪽

6d caput m.

fecundus occultus

subdolus

saevus

furbidus

acer

properus continuus

Odio horum adiectivorum pertinent ad historiarum libros secundus impar melior huius sagax fecundus acer urbidus. unum ad Germaniam auspicatus cetera omnia ad annalium libros iam exempla ipsa proferamus ann. I, 23: retorio Clemense

59쪽

De participiorum usu affributivo. 65mndiae rictoriae mores. IV, ii citatas rimonilis omentis Mysae I 68 turbidus miseendis seditionibus. IV, 6 instruendo bello mens . IV, ii contemnendis quam emendi hosti, melior Germ. ii, m endis rebus hoc umiecit simum initium credunc Vellei unum exstat exemplum II, 12 ius ommu noncilium revellandis tantis hostiis muta idoneum imperatorem, m

Perpaucis substantivis exceptis Ciceronis aetate hic usus nonnullis iudicialibus elocutionibus confinetur cf. Cic. div. I, ii comitiα consulatius roscindi hasiit quos fines ne Sallustius et Velleius quidem praeter unum locum Veli. II, is excedunt neque alia eius consuetudinis ratio apud Livium esse videtur, cum maiorem licentiam huic usui inferre Tacitas demum ausus sit ann. I, 5d Ti, Tolitis retinendis Salinorem meris sodales Titio instituerat. I, 62,rimum m- struendo timvlo e mitem Gesur osuit II, 26 Ferunt Germanico cinnum emolendi coestis. II, 33 remetumque ne B victuro solita min, strandisaeibis ferent. III, 12 Miutorem Germanico Grumis se,uctore se iure sis dirientem administrandis III, 3 bitatim emiminiblis obiciendis latuitur. III, I rum solit evrando coryori mequitur. III, 2 inellandi e litam foenicet, endo rari sanaerecti III, 28 C. Pompeius tertium consti eorripendis moribus delaetus. VI, 3 illic Dum heredo omni Mornia et VI, d reremnisi defeetioni istam offerrent XII, 6 dum quo res forent Armonis Neronis im- serio com nuntur. XIII, Vitifentutem quaesitam Sublandis Orienti Mylanitas iam eme . . . . itiget. XVI, 23 fortui Metiorem vertendo euram instim erat XIII, 53 illa inchoestim . . . ., Druso perem coercendo Rheno obsolait XIV, 3 additurum Finobem destincla femium et ros et cetera ostentonsi sietati XV, s ne

reniae retinis breueius iter credebα se Irocurationes iaministrandis

Raecis, de Participiorum usu.