Quaestiones syntacticae de participiorum usu Tacitino Velleiano Sallustiano

71쪽

De participiorum usu praedicativo. 83slarios hi nisi Imrum et omnia retinendo dominationis honesto

c Audaeiorem in modum genstivus ut prasese iva

epexegesis ad obiectum, non ad subiecium accedit, quem usum

Sallustius ei Tacitus singulari prae aliis studio amplexi sunt velut Sali hist. I d8, io Mie arma civilia illa seorsum D

luis sunt quomodo enim genetivus ex comparatione cum locutionibus usitatissimis quales sunt lex maiestatis, lex iudiciorum publicorum leges repetundarum aliae explicari possifruo an docet.

D. ruonetivus gerundisi ut epexegesis praedieativa

non iam pertinet ad obiectum ipsum, quam ad actionem ab ob- .iecto ad effectum adducendam.1 Nnno iure oman in numerum horum exemplorum refert Sall.Cas. 6, 2 oenam illarum ibi neri, impinnitatem redimilae reisuhlic fore credebis neque Diessc rectam prodi inferpretationem, cum dicas: der vechael des, drach is gan Sallusis gemo heit sibi oneri --dundae reipublicae dativus, genetivus cuius sententiae si Diefac argumenta ex Sallustii scriptis desumpta proferre iuberetur, nescio an magnas in angustia delaberetur libenter faverem huic opinioni, si ad Taecisum vectares, quem magis quam ceteros verborum concinnitatem repudiasse constat neque quidquam Diefac lucratur, si Sali Cat. VI, et conferri iubet, quippe quo ex loco conliarium eius appareas, quod ipse demonstrare vult. quemadmodum enim illo loco ex verbis conservandae libertatis liquefRugendae rei p. secundum esse casum, it hic Perdundae reip. dativum

72쪽

s Esim ann. II, 1 Phrootes .... sortem moli firmandae cimicitiae miseratio an huc referre videtur, id quod nos probare non possumus. nam firmandae amicitiae haud ambigue dativus est dependens a verbo miseras, nec similes locos cognoscendi occasi nobis deerit, in quibus verbum mittere cum aliis quam primae declinationis formis numeri singularis coniungitur ceterum concedendum est per se saepius vix diiudicari posse, utrum secundus casus subsit an fertius, praesertim cum sensus idem maneas sed quaeritur, utra fructura vetustior sis ac genetivi usum Livii demum temporibus ortum esse, priorem autem fuisse dativi demonstravit Iordan, Κritische Bethrsige ur teschichte de latainischen prache.Κoniasber 18Ts. p. 285 qu.

8. Caput Iv. Ηuius usus Tacitus solus patronus est. Laisi. IV, 2 mntems cmmtiones tibisse insenes,dmotam nee de landi seriouli sed in Syem solanti bidebatur ann. XIV, ii qum orationes Semem testificando tim honesta me eret se lactandi inpensi ore r-emis ubiubat luculentissimum autem est exemplum hist. IV, 25rum e seditiosis tintim inciri iubes, si sti cindi iuris, m

provecta est, ubi nulla totius enuntiati vox invenitur, unde genetivus dependet quod si fit, genetivus actionem subieciοdesignatam definire solet ac praeter Tacitum omnes scriptores hoc usu abstinuerunt ann. II, 5s Germani, Amrerum

tantae Suvicionis, qui I idis consili in ineret sunt re emo Tibem demeet , it ubi ima. - Sunt igitur quattuor loci, quibus collectionemruostmanni supplevimus ei tres, quorum syn- facticam fructuram a viro illo doctissimo haud recte expositam esse veramque explicatiοnem nos prodidisse confidimus. Quodsi manifestum videtur, genetivum gerundivi saepe totius enuntiat epexegesin esse, quaeritur, num revera finalis aut causalis significationis sit, quod offmann prorsus denegat gravissimis nisus argumentis repetit enim genetivum gerundi vi ex ea ratione, quae valet apud nominum appositiones nam genetivi illi ad unum obiectum pertinens, si solam syntacticam legem,

cui bnoxii sunt, spectas revera autem ad universum enuntiatum accuratius explicandum attinens quo fit, ut non raro in locum appositionis nomine aliquo designatae substituere possis

genetivum gerundi ei huius in locum illam, sicut ann. I, 3 proin tam imi monistili, timentum fidei baidissime sine difficultate

73쪽

De participiorum usu praedicativo. 8b

ponas: quosdam ipsi manipuli declarandae fidei fradidere et hisi. IV, 25 pro rum e seditiosis unum inciri iubet vicumr-

fandi iuris quom qui unius cum fiat ponas e seditiosi . . . . magis usurpationem iuris quam qu. qu. Sine ulla igitur dubitatione utraque fructura parem vim prae se fert, nec minus clarum est cur scriptares genetivi gerum

divi structuram praetulerini ubi aut totum enuntiatum appositionis in vicem fungi opus fui aut nomen appositionis prorsus repudiari debuit, quia obiectum delati cui inhaereret. Exemplis sic allatis atque secundum genera dispositis facile erit a diiudicandum, quem locum Sallustius et Velleius et Tacitus in usu illo loquendi excolendo obtineant, qua in re Velleio parva, Sallustio magna Tacito summa laus tribuenda est nescio enim, quo pacto factum sit, ut Velleius, quem linguae Latinae

et novandis formis et verbis inveniendis iam magnam operam navasse constat, in hanc partem suae aetatis scriptoribus cesserit. nam unum tantummodo exemplum ad usum illum illustrandum praebet exemplorum quae Sallusti debemus maior pars

ex historiarum fragmentis sumpta est; atque hoc inde apparet quod in historiis demum Sallustii ars dicendi ad summum praestantiae gradum pervenit, quare quid discrimen infersi infer historias et cetera Sallustii scripta facillime cognosces, si, quae ratio inforcedat inter Tacit historias Catinales, eandem valere inter Sallustii historias ceteraque eius scripta statueris quanto denique ingenii acumine acups fuerit in his formis et amplificandis et variandis ita, ut nostra demum aetate exploratum sit unum subesse dioma idque simplicissimum et vere Latinum, ex

accurata exemplorum perlustratione perspicias, quοrum iam varia genera iamque libera esse vοluit, ut omnia quae antecedentes Scriptores prοcreaverunt complexus sit, permulta ipse excogitaveris. celerum quod nonnunquam in Su fructurarum, quae expressum aut novis is aut audaciae signum prae se ferunt, observari licet, etiam hic mirum in modum accidit videmus enim, in minoribus quae vocantur scriptis Taetium insolentioribus structaris, nisi priorum usu iam notae erant, cautissime abstinere, at in historiis magno, in annalibus singulari studio audacissimas et ad explicandum difficillimas admittere optime igitur etiam hoc usu ordo scriptorum quem Oetaein constitui confirmatur dialogus, Agricola Germania, historiae, annales.

74쪽

86 Capus IV.

Do sitivo.Agitur de una fantummodo fructura, cuius vim ei potestatem omnes grammatici perbene intellexerunt, quamquam grammatica ratio diu prorsus in ambiguo fuit ex parvo exemplorum numero illud, quod Tac Agr. 18 exstat, in medium proferamus: qtissus bellam solanistas em diversae sunt virorum doctorum explicationes, quippe quorum alii structuram nostram mire cum ablativo absoluto comparent, alii ex usu dativi qui dicitur commodi interpretationem repetant, alii ad avractionem referanti sunt etiam, qui ex ellipsi subintellegenda veram explicationem duci posse pro ceri habeant, qua opinione nulla alia magis ab legibus artis grammaticae abhorrei quae enim est interpretatio, qua locutionis alicuius natura non ex ipsa grammatica ratione deducatur, sed tanquam additamenio exirinsecus allat difficultates visentur potius quam expediantur=Nos ab initio existimavimus illud idioma, quamquam artissima eius cum Graeca locutione βουλομενω τινί ἐστί, communi est, tamen vere Latinum eiusque explicationem ex aliis analogice dictis repetendam esse mox autem ita sententiam mutavimus, ut putemus ei locutionem Latinam et Graecam, quοniam nexus grammisticus prorsus idem sit, etiam ex una eademque cogitandi ratione esse oriam itaque quae explicatio quadret ad Graecam eandem pertinere ad Latinam ac cardo vertitur in eo, quod verbum esse non copulae vim habes, sed

aliquid exstare vel locum habere indicat iam si accedit dativus personae qui vocatur cum participi verbi voluntatis coniunctas, scriptor significat rem menti eius obversari, qui eam velis haec est natura locutionis mihi aliquid volenti si es exis fir of mas fur mich, inde ich es ill). ad idem redii Graecorum

historia nostrae structurae difficilis est ad persequendum cum enim classicae v. v. aetatis scriplares ea prοrsus abstinuerint, Livius

uno loco eam admisii XXI, 56, 1 prande erimium maritimis ei-- latibus esse et Diutissim solantium nouem res fore Sallustius duobus: Iug. 'io neque flebi militis o-ti sustino rur i , sistilios isse cirrumire non lam diffrienti futurum, quae iber sese

quam titi militibus eae quctis rem im mlare lagor olantibus esset. apud Tacitum autem istam locutionem omni caruisse insolentia inde

75쪽

De participiorum usu praedicativo. 8T

colligas, quod tria exempla ad hunc usum pertinentia non in annalibus, ultimo, si tempus spectes, Taciti scripto, continentur, sed in annalibus, historiis Agricola pari exstant numero. f. anu Iobs, 1 ι,νῶν-- bellum insitis otii simiam emi hist. III, d mesuro ecterisque remanere solentium fuit exemplum ex Agricola sumptum iam supra commemoravimus. - Velleius hunc loquendi usum repudiavit.

Considerandus erit usus verborum, qualia sunt tradere, permittere, relinquere aliorum cum accusativo participii sui. PRBS coniunctorum atque notissima res est participium illud in hac coniunctione designare, ad quod consilium actio verbo definita speciei finalis autem significatio inde perbene concludenda esse videtur, quod nonnunquam huic usui etiam praepositio accum accusativo gerundivi coniuncta vel solus infinitivus inserviunt, quamquam infinitivi usus magis ad poetas pertinet et in soluta oratione non nisi per duo verba dare et ministrare

admitti solet Ter Andr. III, 2, iussi ei dari bibere et '----φναν ἐαιε. Cic. Tusc. I, 26, si nectomeram uino, qui Gommedem diremium ait propter form- νι - hibere ministraret Liv. XL di ut bibere sigi iuberet dari inde etiam facito intellegitur Naegelsbachii praeceptum quo is firones cavere iubes,

ne ipsum gerundivum pro obiecto habeant, falsumque tale exemplum esse iudicas, quale sit delendum pontem impedire. nos veram rationem eo ipso indicavimus, quod usui praedicativo haec gerundia attribuimus sunt autem, quae huc spectant verba: habere, radere, praebere, Sumere, SuScipere, Permittere, relinquere, poscere apud Tacitum); Iοcare, relinquere, suscipere apud Velleium); dare, attribuere, praebere apud Sallustium . Inprimis notandum est verbi curare, quod apud classicos scriptores in deliciis habetur, nullum nos invenisse exemplum, at Septem Taciti locis verbum habere ex similitudine verborum tradere, permittere aliorum AS usurpatum hoc Taciti solius videtur proprium Ase. Pertinen huc Tac ann. IV, do sosse iurum istam Miserentigensim Ost murum, in se sibus isdem tolerandum ageret.

76쪽

88 Caput IV. I, io Germanio Nesimum . . . Serundiam et 'ortam decim- --blio Vitellio mendavi rodit. IV, 22 reus frustra emplato ferro

imitandum reliquere. II, 12 tandem mouis ratione 'iam honores sietus est , quid quid tuendum non movisset serituram videret. Sali Iug. 6, 1 non e mu ne' inertiue corrumsensim deditso 2 secuS .... Millaritas sensim attribuit hisi III, 61 6 eum interim more pecorum os multitudo inutilis Minendo fru-dosque smebetis.

D Ulativo.Ablativus i. e. ablativus praedicativa vi instructus' quanta si usus varietate, in universum constati quare si nο hanc structuram accuratius fractandam suscipimus, id eo consilio fit, ui intellegatur illud dioma, quod a Ciceronis aetate usque ad Taciti

tempora exigua fantum incremensa accepit, ab illo demum ita exculium esse, ut in varia genera et modos, quorum unicuique sui fines suaque indoles sunt, discesseris quare ne quid desit, opus esse videtur bifer saltem describere, quanta delectatione Tacitus in iis quoque generibus ablativi absoluti, quae iam Supe-

77쪽

De participiorum usu praedicativo. 8sriores admiserunt scriptores, versatus sit cum autem ante omnia

genus ablativi definiendum sit, ad quem participium praedicativo5ensu accedit, a modali huius casus notione proficiscendum videtur ex ea enim pro nexu sententiarum ceterae significationes nascuntur omnes itaque hunc ordinem sequemur, ui primo loco ablativos absolutos sensu modali, secundo temporali, ferti causali, quarto concessivo e sic porro ceteros enarremus ei in singulis generibus pro natura participiorum exempla proponamus.

A. D ablativo absoluto qui vim modalsae sibi vindieat.

Non sufficere ad usum ablativi absoluti recto infellegendum libros grammaticorum, ubi universus tantummodo usus tractatur neglectis singulis generibus saepius infellegi poteris neque quae iam fractabuntur exempla ex grammaticorum sententiis idiomata suo iure vientia esse videntur affamen res ita se habet ei primitivum, iam diximus apparebit id genus cardo enim vertitur in eo, quod ista ablativi absoluti species falso cum ea confundi soles, quae causalem vim habeti sic Tac ann. I, lirat theolri licentia rotam Fio re anno comm minucium remit occisis non modo e lebe, etiam militibus et centurione, miserola tritano minoriae cohortis tam mobro .... Irohibent certo concedas ablativum absolutum epexegesicam quam dicunt notionem habere, quippe qui non explice causam, propter quam theatri licentia gravius eruperis, Sed qualis eius progressus fueris itaque patet Draegerum de vera huius exempli ratione errasse, quod fatuis esse ablativum in modum participii orisii Graecae linguae usurpatum, quasi vero ea, quae ablativis illis designantur, - quod ad tempus affinet, antecederent ea, quae enuntiat principali indicantur. alia exempla sunt: si ablativus absolutus participii praesensi s. I. Muci uoltum: ann. III, 6 non emerante Tiberio qui premerit ore. III, 68-numh tiberio. IV, 12 referum lotidante filium ro rostris Tiberio Semiam omiumue .... induebαL IV, 13 seratioque rinis kμα-tione Graecoram ciuitatium fra it Samiis .... tala etentibus. IV, 25 Merant semis omnes in barbaros me ditis Numidarum equis ut diseram miti sererrantitas. IV, as retas Messe malam extremum discordi aeremit his deditionem lita mortem et multi sint, se ictus foranti . V T cunctis intrepidum mirum relanti-

78쪽

rione, interficiendum Tettium lilianum V, 2 iis disi comita.

rum depon ablativo ab sol omnium generum f. p. io squ.

B. De ablativo absoluto qui rationi temporali insorvi definiendae. a De participio praesentis temporis.

Ann. I, i Tiberii Gahue et Claudii, Neronis res oremustiis imis ob merum sola vostquam occiderant recensitas diis com Ss me runt. I, 3 inentibus Gaio et sita tam tib . II, 3 M-quenis florent se Caesar Dos dederis miores II, 2 florente Gaio more. II, 82bisente a Mesermonim XIII, id fere ruris ' iamla e . . . . non bsurde disisse. XIII, 38 Tiridates semente iam die pro, a titit. XIII, Mi erilante Claticlio XV Maleunte Volvere. XV, 3d e re cente iam die hisi I, o nomisisse nocte. II, as everoseente die. II, 3Myrincipium interno simul emternoque bello Dromt sis fotis. III, 1 inumbrante evero III,3 condita erat Ti. Sempronio P. Cornelio constitibus instruente in Italiam Annibale. III, 35 manente a uobisili bello. III, is foetiente rerum mire remonte si diat ii memni Nerone.

79쪽

De participiorum usu praedicativo. 3m. APTI Bauuatrum:

Iug. ii, dormiente illo stolam super cutit instiluein temere Iositum sumit

b Participii perfecit.

I. Muci Tacitum: Ann. XII, 15 Postremo aereta, eo to essem Dandaridorum

istar L XII, i bellela ibi Faesidio. XII, 3 ire iis iuris. XII, Bi distributis eohortibus XII, d vecte adsumsis XII, immit nomine. XII, 5 ratisis rebellionis auditis XII, 56 yemruto monte XII, 5 tempore interiecto. XIII, 8 itinere ruere confecto. XIII, ii prosis ante tinebri famis. XIII, 3 tum cirrumvectis

80쪽

etiam mediis cibum annuensitas. IV, 13 lapitante Mercitu. IV, hem,sentibus indiciis. IV, 2 redenti, Debis selliis lepio. IV,

II, 2 omnium istum eo viseensita; II, 23 dominante 'Italia Cinna. II, 25 eonfitientitas optimo mi e et ominium bido mericente multitudine. II, d dirimente fortanti. II 6 rei glaenae mercitu. II 6 hortantibus orantibusque Mortatibus. R ih e nuntiunte. II, ii vos,lante oonsonis. II, is remeente in diei et classe et fama II, io rempnante Nemone. II, 23 obnitente '