장음표시 사용
141쪽
derivare curae et cogitationis tuae. Si autem fieri posset vel plures te animos habere vellem, quos omnes ad Mutinam intenderes. Puod quoniam fieri non potest, istoe animo, quem habes praestanti SSimum atque optimum, nihil te volumus nisi de Bruto cogitare. 23. Facis tu id quidem et eo
maxime in eumbis: duas tamen reS, magnas prBesertim, non modo agere uno tempore, sed ne cogitando quidem explicare quisquam potest. Incitare et inflammare tuum istuc praestantissimum studium, non ad aliam ulla ex parte curam tranSserre debemUS.
X. Adde istuc sermones hominum, adde suspiciones, adde invidiam. Imitare me, quem tu semper laudaSti: qui instructam ornatamque a Senatu provinciam deposui, ut incendium patriae omissa omni cogitatione restinguerem. Nemo erit praeter unum me, quicum profecto, si quid intereSSe tua putasses, pro summa familiaritate nostra communicasSes, qui credat te invito provinciam tibi esse decretam. Hanc, quaeSO, pro tua Singulari sapientia reprime famam atque emice ne id, quod non curas, cupere videare. 24. 9uod quidem eo vehementius tibi laborandum est, quia in eamdem cadere SuSpicionem collega, vir clarissimus, non potest. Nihil horum scit, nihil suspicatur. Bellum gerit: in acie sint: de Sanguine et de spiritu decertati ante procinctam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari. Vereor ne exercitus quoque nostri, qui non dilectus necessitate, Sed voluntariis studiis se ad rem publicam contulerunt, tardentur animis, si quidquam aliud a nobis nisi de instanti bello cogitatum putabunt. . seuod Si provinciae consulibus expetendae videntur, sicut saepe multis clarissimis viris expetitae sunt, reddite prius nobis Brutum, lumen et decus civitatis: qui ila con Servandus est, ut id signum, quod de caelo delapsum Vestae custodiis continetur: quo salvo salvi sumus suturi. Τunc vel in caelum vos, si fieri potuerit, humeris nostris tollemus: provincias certe dignissimas vobis deligemus i nunc quod agitur agamus. Agitur autem liberine vivamus an
mortem obeamus: quae certe servituti anteponenda eSi.
25. Quid Τ si etiam adfert tarditatem ista sententia ad Dolabellam persequendum 8 9uando enim veniet consul An id
142쪽
ex Spectamus, quo ne veStigium quidem ASiae civitatum atque urbium relinquatur 3 At mittent aliquem de suo numero.
Valde mihi probari potest, qui paullo ante clarissimo viro privato imperium extra ordinem non dedi. At hominem dignum mittent. Num P. Servilio digniorem 3 At eum quidem civitas non habet. Puod ergo ipse nemini putat dandum, ne a Senatu quidem, id ego unius iudicio delatum comprobem 26. Expedito nobis homine et parato, patreS conscripti, Opus est et eo, qui imperium legitimum habeati qui
praeterea auctoritatem, nomen, exercitum, perSpectum animum in re publica liberanda. XI. sevis igitur is est y Aut Μ. Brutus aut C. CaSsius aut
uterque. Decernerem plane, Sicut multi, con Sules, alterum ambove, ni Brutum colligassemus in Graecia et eius auxilium ad Italiam vergere quam ad Asiam maluissemuS: non ut ex ea acie respectum haberemus, Sed ut ipsa acieS Subsidium haberet etiam transmarinum. Praeterea, Patres conseripti, M. Brutum retinet etiam nune Q. Antonius, qui tenet Apolloniam, magnam urbem et gravem et tenet, Opinor, BFllidemi tenet Amantiam, instat Epiro, urget Illyricum, habet aliquot cohortes, habet equitatum. Hinc si Brutus erit traductus ad aliud bellum , Graeciam certe amiserimus. ΕStautem etiam de Brundisio atque illa ora Italiae providendum. Puamquam miror tam diu morari Antonium. Solet enim ipse accipero manicas nec diutius obsidionis metum Sustinere. duod si consecerit Brutus et intellexerit plus se rei publicae profuturum, si Dolabellam persequatur quam si in Graecia maneat, aget ipse per Sese, ut adhuc quoque incit, neque in tot incendiis, quibus confestim Succurrendum eSt, eXSpe elabit senatum. 27. Nam et Brutus et Cassius multis iam in rebus ipse sibi senuius fuit. Necesse est enim in tanta con-l Versione et perturbatione omnium rerum temporibus potius parere quam moribus. Nee enim nune primum aut BrutuSi aut Cassius salutem libertatemque patriae legem Sancti SSil tuam et morem optimum iudicavit. Itaque si ad nos nihil referretur de Dolabella persequendo, tamen ego pro decreto putarem, quum eSsent tales virtute, auctoritate, nobilitate Summi viri, quorum alterius iam notus nobis est exercituS,eIc. II. 3. 28
143쪽
alterius auditus. XII. Non igitur Brutus exspectavit decretano Stra, quum Studia nOSSet. Neque enim est in provinciam suam Cretam prosectus: in Macedoniam alienam advolaviti Omnia Sua putavit, quae vos Vestra eSSe velletis: legiones conscripsit novas, excepit veteres: equitatum ad se abduxit Dolabellae atque eum nondum tanto parricidio oblitum hostem sua sententia iudicavit. Nam ni ita esSet, quo iure
equitatum a consule abduceret 8 28. 9uidy C. Cassius, pari magnitudine animi et consilii praeditus, nonne eo ex Italia consilio prosectus est, ut prohiberet Syria Dolabellam 9ua Iege quo iure 3 Εo, quod Iuppiter ipse sanxit, ut Omnia, quae rei publicae Salutaria essent, legitima et iusta haberentur. Est enim lex nihil aliud nisi recta et a numine deorum tracta ratio, imperans honesta, prohibens contraria. Huic igitur legi paruit Cassius, quum est in Syriam prosectus, alienam provinciam, si homines legibus scriptis uterentur, his Vero oppressis suam lege naturae. 29. Sed in ea vestra quoque aucinritate firmetur, censeor tuum P. Dolabella, quique eius crudelissimi et taeterrimi facinoris ministri, Socii, adiutores fuerunt, hostes populi Romani a senatu iudicati sint, quumque senatus P. Dolabellam bello persequendum censuerit, ut is, qui omnia deorum hominumque iura novo, inaudito, inexpiabili scelere polluerit nefarioque patriae Se parricidio obstrinxerit, poenas dis hominibusque meritas debitasque persolvat: 30. senatui placere C. Cassium pro consule provinciam Syriam obtinere, uti qui optimo iure eam provinciam obtinuerit, eumque a P. Murcio Crispo pro consule, L. Statio Murco pro consule, A. Allieno legato exercitus aecipere eosque ei tradere, cumque hiS co piis et si quas praeterea paraverit, bello P. Dolabellam terra marique persequi: eius belli gerendi causa, quibus ei videatur, naveS, nautaS, pecuniam caeteraque, quae ad id bellum gerendum pertineant, ut imperandi in Syria, Asia, Bi- sthynia, Ponto ius potestatemque habeat, utique, quamcumque in provinciam eius belli gerendi causa advenerit, ibi maius imperium C. Cassii pro consule sit, quam eius erit, qui eam provinciam tum obtinebit, quum C. Cassius pro eonsule in eam provinciam venerit: 31. regem Deiotarum
144쪽
patrem et regem Deiotarum filium, si, ut multis bellis saepenumero imperium populi Romani iuverint, item C. Cassium
pro con Sule copiis Suis opibusque iuviSSent, Senatui populoque Romano gratum esse facturos: itemque si caeteri reges, tetrarchae dynaStaeque se eiSSent, Senatum populumque Romanum eorum Osficii non immemorem suturum, utique C. Pansa A. Hirtius consules, alter ambove, Si eiS videretur, re publica recuperata de provinciis consularibus, praetoriiS, ad hunc ordinem primo quoque tempore reserant: interea provinciae ab iis, a quibuS Obtinentur, obtineantur, quoad
cuique ex Senatus consulto Succes Sum Sit.
XIII. 32. Hoc senatus consulto ardentem instaminabitis et armatum armabitis Cassium. Nec enim animum eius potestis ignorare nec copias. Animus is eSt, quem videtis: copiae, quas audiStis, sortis et constantis viri, qui ne vivo quidem Trebonio Dolabellae latrocinium in Syriam penetrare sivisset Allienus, samiliaris et necessarius meus, post
interitum Trebonii prosectus, ne dici quidem se legatum Dolabellae volet. Est P. Caecilii Bassi, privati illius quidem,
sed sortis et praeclari viri, robustus et victor exercitus. 33. Deiotari regis et patris et filii et magnus et nostro more instructuS exercitus: summa in filio spes, summa ingenii indoles summaque virtus. Puid de patre dicam cuius benevolentia in populum Romanum est ipsius aequalis aetati et qui non solum socius imperatorum nostrorum suit in bellis, verum etiam dux copiarum suarum. Puae de illo viro Sulla, quae Murena, quae Servilius, quae Lucullus, quam Ornate, quam honorifice, quam graviter saepe in senatu praedicaverunt 8 34. Puid de Cn. Pompeio loquar qui unum Deiot
rum in toto orbe terrarum ex animo amicum vereque bene-
Volum, unum fidelem populo Romano iudicavit. Fuimus imperatores ego et M. Bibulus in propinquis linitimisque provinciis. Ab eodem rege adiuti sumus et equitatu et pedestribus copiis. Secutum est hoc acerbissimum et calamitosissimum civile bellum. In quo quid metendum Deiotaro, quid omnino rectius fuerit dicere non est necesSe, praeSertim quum contra ae Deiotarus sensit victoria belli iudicarit. duo in bello si fuit error, communis ei fuit cum senatur Sin
145쪽
436 IN M. ANΤONIUM ORATIO PHILIPPICA XI.
recta sententia, ne victa quidem causa Vituperanda est. Ad has copias accedent alii regeS, etiam dilectus accedent. 35. Neque vero classes deerunt: tanti Τyrii Cassium laciunt, tantum eius in Syria nomen atque Phoenice est. XIV. Paratum habet imperatorem C. CasSium, patreS con Scripti, reSpublica contra Dolabellam nec paratum Solum, Sed peritum atque sortem. Magnas ille res gessit ante Bibuli, Summi viri, adventum, quum Parthorum nobilissimos duces maximasque copias sudit Syriamque immani Parthorum impetu liberavit. Maximam eius et singularem laudem praetermitto: Cuius enim praedicatio nondum omnibus grata est, hanc memoriae potius quam vocis testimonio conservemus. 36. Animadverti, patres conscripti, filici iam a quibusdamJ exornari etiam nimium a me Brutum, nimium Cassium ornarit Cassio vero sententia mea dominatum et principatum dari. Puos ego Orno nempe eos, qui ipsi sunt ornamenta rei publicae. 9uid D. Brutum nonne omnibus sententiis semper ornavi Xum igitur reprehenditis 3 An Antonios potius Ornarem, Q On modo Suarum familiarum, sed Romani nominis probra atque dedecora an censorinum ornem, in bello hostem, in pace Sectorem An caetera ex eodem latrocinio naufragia colligam Ego vero istos ocii, concordiae, legum, iudiciorum, libertatis inimicos tantum abest ut ornem, ut emet nori possit quin eos tam oderim quam rem publicam diligo. 37. Vide, inquit, ne veteranos offendas. Hoc enim vel maxime exaudio. Ego vero veteranos tueri debeo, Sed hos, quibus sanitas est: certe timere non debeo. EOS vero Veteranos, qui pro re publica arma ceperunt secutique Sunt C. Caesarem auctoritate beneficiorum paternorum, hodieque rem publicam defendunt cum magno periculo, non tueri Solum, sed etiam commodis augere debeo. oui autem quie- Scunt, ut SeXta et octava legio, in magna gloria et laude 'onendos puto. Comites vero Antonii, qui, postquam beneficia Caesari S comederunt, consulem designatum obsident, huic urbi ferro ignique minitantur, Saxae se et Calani tradiderunti ad lacinus praedamque natis, num quis est qui tuendo S putet ' Ergo aut boni Sunt. quos etiam Ornare, aut quieti, quoSconServare debemus, aut impii, quorum contra furorem
146쪽
et bellum et iusta arma cepimus. XV. 38. 9uorum igitur veteranorum animos ne offendamus veremur Eorum ne, qui D. Brutum obsidione cupiunt liberare Τ quibus quum Bruti salus cara sit, qui possunt Cassii nomen odisse an eorum, qui utriSque armis Vagant Non vereor ne acerbus civis quisquam istorum sit, qui octo delectantur. Tertio vero generi non militum veteranorum, sed importunissimorum hostium cupio quam acerbissimum dolorem inurere. 9uamquam, patres con Scripti, quousque Sententias dicemus veteranorum arbitratu Puod eorum tantum fastidium est, quae lanta adrogantia, ut ad arbitrium illorum imperatores etiam deligamus 3 39. Ego autem - dicendum est enim, patres conscripti, quod senti O - non tam veteranos intuendos nobis arbitror, quam quid tirones milites, nos Italiae, quid novae .legiones ad liberandam patriam paratissimae, quid cunetallatia de vestra gravitate sentiat. Nihil enim semper floret aetas succedit aetati: diu legiones Caesaris viguerunt: nune vigent Pansae, vigent Hirtii, vigent Caesaris silii, vigent Plancit vincunt numero, vincunt aetatibus: nimirum etiam auctoritate vincunt. Id enim bellum gerunt, quod ab omnibus gentibus comprobatur. Itaque his promissa sunt prae mia, illis persoluta. Fruantur his illi, persolvantur his quae spopondimus. Id enim deos immortales spero aequissimum iudicare. 40. tuae quum ita sint, eam quam dixi sententiam vobis, patres conscripti, censeo comprobandam.
147쪽
438 IN M. ANT0NIUM ORATIO PHILIPPICA XII.
Etsi M. Cicero illud perfecerat, ut permulta senatus consulta contra M. Antonium flerent, hoc tamen nondum erat adsecutus, quod maxima oontendit ut adsequeretur, ut M. Antonius hostis patriae iudicaretur. Quin etiam Quinquatribus a. d. XIV. Kal. Apriles Pansa consule reserente senatus decreverat, ut novi legati ad M. Antonium mitterentur P. Servilius et M. Cicero cum Q. Fufio Caleno, L. Pisone, L. Caesare. Sed P. Servilium et M. Ciceronem mox consilii capti poenituit, omninoque res tantam admirationem movit, ut C. Pansa consul iterum in senatu de ea re referret. Quum igitur P. Servilius iam omittendam legationem censuisset, idem M. Cicero ea, quae infra Scripta est, ora
I. 1. Etsi minime decere videtur, patres conscripti, salti,
decipi, errare eum, cui vos maximis saepe de rebus adsentiamini, consolor me tamen, quoniam vobis eum pariter et una cum Sapientissimo consule erravi. Nam quum duo consulares spem honestae pacis nobis attulissent, quod erant familiares M. Antonii, quod domestici, nosse aliquod eius vulnus, quod nobis ignotum esset, videbantur. Apud alterum uxor, liberi: alter cotidie litteras mittere, accipere, aperte favere Antonio. 2. Hi subito hortari ad pacem, quod iam diu non secissent, non sine causa videbantur. Acce Ssit consul hortator. At qui consuit Si prudentiam quaerimus, qui minime lalli posset: si Virtutem, qui nullam pacem probaret nisi Antonio cedente atque victo: si magnitudinem animi, qui praeserret mortem servituti. Vos autem, patres conscripti, non tam immemores Vestrorum gravi Ssimorum decretorum videbamini, quam spe adlata deditionis, quam amici pacem appellarent, de imponendis, non de accipiendis legibus cogitare. Auxerat autem meam quidem Spem, credo
148쪽
item vestram, quod domum Antonii adflictam maestitia audiebam, lamentari uxorem: hic etiam fautores Antonii, quorum in vultu habitant oculi mei, tristiores videbam. 3. Puod si non ita est, cur a Pisone et a Caleno potissimum, cur hoc tempore, cur tam improviSO, cur tam repente pacis est laeta mentio 3 Negat Piso scire se, negat audisse quidquam: negat Calenus rem ullam novam adlatam esse. Atque id nunc negant, postea quam nos pacificatoria legatione implicatos putant. Puid ergo opus est novo consilio, si in re nihil omnino novi est II. Decepti, decepti, inquam, SumuS, PatreS conscripti: Antonii ost acta causa ab amicis eius, non publiea. Puod videbam equidem, sed quasi per caliginem: praestrinxerat aciem animi D. Bruti salus. 9uod si in bello dari vicarii solerent, libenter me, ut D. Brutus emitteretur, pro illo includi paterer. 4. Atque hac voce se. Fufii capti sumus: Ne si a Μutina quidem recesserit, audiemus Antonium ne si in Senatus quidem potestate futurum se dixerit 8 Durum videbatur. Itaque fracti sumus: cessimus. Recedit igitur a Mutina Nescio. Paret senatui' Credo, inquit Calenus: sed da, ut teneat dignitatem. Ualde hercule vobis laborandum
est, patres con Scripti, ut vestram dignitatem amittatis, quae maxima est: Antonii, quae neque e Si ulla neque eSSe poteSt, retineatis, ut eam per vos recuperet, quam per Se perdidit. Si iacens vobiscum aliquid ageret, audirem fortasser quamquam Sed hoc malo dicere, audirem. Stanti resistendum est aut concedenda una cum dignitate libortas. 5. At non est integrum. Constituta legatio est. Puid autem integrum non est sapienti, quod restitui potest y Cuius vis hominis est errare: nullius nisi insipientis in errore 'erseverare. Posteriores enim cogitationes, ut aiunt, Sapientiores solent esse. Discussa est illa caligo, quam paullo ante dixi: diluxit, patet, videmus omnia, neque per nos Solum, Sed Rdmonemur a nostris. Attendistis paullo ante praestantissimi viri quae esset oratio. Maestam, inquit, domum ostendi, coniugem, liberos. Admirabantur boni Viri, accusabant amici, quod spo pacis legationem suscepissem. Nec mirum, P. Se vili. Tuis enim verissimis gravissimisque sententiis omni est non dico dignitate, sed etiam spe salutis spoliatus Anto-
149쪽
440 IN M. ANTONIUM ORATIO PHILIPPICA XII.
nius. 6. Ad eum te ire legatum quis non miraretur De moexperior: cuius idem consilium quod tuum Sentio quam reprehendatur. Nos reprehendimur soli Quid vir sortissimus Pansa sine causa tam accurate paullo ante Iocutus estiam diu 3 seu id egit nisi uti salsam proditionis a se suSpicionem depelleret 8 Unde autem est ista suspicio Ex pacis patrocinio repentino, quod Subito Suscepit, eodem captuS
7. Quod si est erratum, patres conscripti, spe salsa atque lallaei, redeamus in viam. Optimus est portus poenitenti mutatio consilii. III. Quid enim, per deos immortalest potest rei publicae prodesse nostra legatio Prodesse dico Puid, si etiam obsutura est y obsutura Puid, si iam nocuit atque obsuit 3 An vos acerrimam illam et sortissimam populi Romani libertatis recuperandae cupiditatem non imminutam ac debilitatam putatis legatione pacis audita 8 9uid municipia censetis quid colonias quid cunctam Italiam' suturam eodem Studio, quo contra commune incendium exarserat 3 Annon putamus fore ut eos poeniteat professos esse et prae se
tulisse odium in Antonium, qui pecunias polliciti sunt, qui arma, qui Se totos et animis et corporibus in salutem rei publicae contulerunt 8 9uem ad modum vestrum hoc consilium Capua probabit, quae temporibus his Roma altera est y Illa impios cives iudicavit, eiecit, exclusit. Illi, illi, inquam, urbi sortissime conanti e manibus est ereptus Antonius. 8. Puid Iegionum nostrarum nervos nonne his consiliis incidimus uuis est enim qui ad bellum inflammato animo laturus sit spe pacis oblata Ιpsa illa Martia, caelestis et divina legio, hoc nuncio Ianguescet et mollietur atque illud pulcherrimum
Martium nomen amittet: Excident gladii: fluent arma de manibus. Senatum enim secuta non arbitrabitur se graviori odio in Antonium esse debere quam senatum. Pudet huius legionis, pudet quartae, quae pari virtute nostram auctoritatem probans non ut consulem et imperatorem suum, Sed ut h0Stem et oppugnatorem patriae reliquit Antonium: pudet optimi exercitus, qui coniunctus est ex duobus: qui iam lu- Stratus, qui prosectus ad Mutinam est: qui si pacis, id est, timoris nostri, nomen audiverit, ut non reserat pedem, in Si Stet
150쪽
certe. sevis Enim revocante et receptui canente senatu properet dimicare IV. 9. 0uid autem hoc iniustius quam nos inscientibus iis, qui bellum gerunt, de pace decernere 3 nec solum inscientibus, sed etiam invitis y An Vos A. Hirtium,
praeclarissimum consulem, C. Caesarem, deorum beneficio natum ad haec tempora, quorum epistolas spem victoriae declarantes in manu teneo, pacem velle censetis Vincere
illi expetunt pacisque dulcissimum et pulcherrimum nomen non pactione, Sed victoria concupiverunt. Puid' Galliam quo tandem animo hanc rem audituram putatis Illa enim huius belli propulsandi, administrandi, sustinendi principatum tenet. Gallia D. Bruti nutum ipsum, ne dicam imperium, secuta armis, Viris, pecunia belli principia firmaviti eadem
crudelitati M. Antonii suum totum corpus obiecit: exhauritur, vastatur, uritur. Omnes aequo animo belli patitur iniurias, dum modo repellat periculum servitutis. 10. Et ut omittam reliquas partes Galliae - nam sunt Omnes pares -, Patavini alios excluserunt, alios eiecerunt missos ab Antonior pecunia, militibus, et, quod maxime deerat, armis, nostros duces adiuverunt. Fecerunt idem reliqui, qui quondam in eadem causa erant et propter multorum annorum iniurias alienatia Senatu putabantur: quos minime mirum est communicata cum his re publica fideles esse, qui etiam expertes eius sdem Suam semper praestiterunt. V. His igitur omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adseremus, id est desperationem victoriae
11. Puid, si ne potest quidem ulla esse pax ' Puae enim est condicio pacis, in qua ei, cum quo pacem facias, nihil concedi potest y Multis rebus a nobis est invitatus ad pacem Antonius: bellum tamen maluit. Missi legati repugnante me,
sed tamen missi. Delata mandata: non paruit. Denunciatum est ne Brutum obsideret, a Mutina di Scederet: oppugnavit etiam vehementius. Et ad eum legatos de pace mittemus. qui pacis nuncios repudiavit ' Verecundioremne coram putamus in postulando sore quam fuerit tum, quum misit mandata ad senatum' Atqui tum ea petebat, quae videbantur improba omnino, Sed tamen aliquo modo posse concedi: nondum erat vestris tam gravissimis tamque multis iudiciis