장음표시 사용
211쪽
Cosa. io anges in statu vis, quam hominis in statu in. noeentiae s d homo in statu innoceariae non potuisset peccare venialiter, alioqui potuisset ille status admittere malum culpae; contra August.lι b. I Φ de civit. . 26. qui docet, in eo statu summam fuisse in eam sanitatem; in anima tranquil itatem. Nee edi eadem ratio de mortali i nam hoc non manet euiri statu innocentia, sicut veniales, sed latim illum dissoluit. 3. Nu.lus angelus de facto pecca. vii venialiter; alioqui debuissent de illo agere pinnirentiam, cum tamen de nullo legitur, quod poenitentiam egerirint si potuissent cecate venialiter, in lato numero aliquis defacto .enialiter peceasset. a secunda xt firmat Valentio. a. disp. 6. a. I 8 . I. in a. ρ. tDin. t . disp. I. Suo .L de angel. cap. 8. Qiyaesent. probabilior e .l distinguendus tau.en status Anm. r. beatitudinis, a damnationis 3 viae A. ,s Pu ae naturae, in quo numquam suerunt, potuerunt lan.en esse. De I. certum est, non polle angelum uistis venialiter peccare, ratione beatitudinis, quae ita vo.
luntatem Deum videntis eonfirmat in bonum , ut nullo pacto sinat illam , ne venialiter quidem a ratione deflectere, alioqui posset eum sum a felici. tate, qualis est supernat. beatitudo, esse malum cubpae: nam si hoc non poterat tabe in statu innocentiae; ' sottiori esse non potetit in statu beatit. De a sta-
-2,2 ' vi probabile est , posse quidem, de facto tamen
ραρεν m. numqu an tum peccare venialiter, sed semper mortaliter,ratione circumstantiae filiis, in quem omisnes suos actus resere, qui est inordinatus appetitus troprias excellentiae eum contemptu Dei, in quo empe manet obstinatus An autem possi daemon ab Lie eitc limitantia finas abstinete potentia physi 3' e an morali x M. Controuersia superest de 3.&a..t starii Proq impotentia. altera anteeedens, quae o his, tollit potentiam simpliciter, atque aded libritatem ad peccandum Consequens alicra,quae potentiam non tollit, atque adeo neque libertatem ad Fcceanis dum, ted illam potius supponit, &tantum per illam dicitur voluntas impotens ex oppositione
Die r. Angelus de facto In via constitutu meis L ire non potuit venialiter, non quidem ex natura
μι - ... tua, sed ex pect/li prouidentia Dei. impotentia pol is tantum in ali consequente. Nam quod in tanta multitudine nullus de facto venialiter peccauerit, aliquam arguit in eis impotentiam atri iuria, ex natura sua precare potest venialiter; nee potentia
haee fuit angelo viatori sublata; cum hine non ponsi a ereat uia tolli, nisi aut clara visione Dei,aut rinione hypost.ergo ex speciali prouidetiaDei. odilla fuerat impotentia tantum moralis de cosequens, se ostendo. Nam si fuisset phylicais antecedens, non potu.sset esse, nisi per aliquem habitum, aut formam, quae physichri antecedenter praedeterminasset voluntatem angeli ad non peccandum veni a. liter at nullus possibilis est habitus aut forma quae tiberam voluntate ereaturae praedeterminet ad non ἴecrandum venialiter,& limul illam expeditam re-nquat ad peccandum mortaliter quia non potest habitus tollere potentiam ad peccandu venialiter, nisi tollendo liberiat cm ad peccandum simpliciter: nam cisca eamdem ma Idriam angulus peccare potest venialii et ex mortaliter Conlicias tirtio quoadn. . adam omnes suas parte exemplo primi hominis, qui in is t. t. statu innoeentiae peccare non potuit venialiter,ut exaugo ac MUM utque exspes. tali pro utilentia Dei; impotentia morali& eonsequente,quae consistebat
nem per aliquod donum init in te eum: tum in eonis
grua proportione auxiliorum,&speciali protecti ne Dei extrinseca impedimenta , Woceafiones advenialia incitantes, auferentis Etenim si eum tanta persectione condidit Deus hominem, ut antequam ipse se a Dco per mortale auert e numquam pem misso luisset venistis peccare quanto maiori eum fundamento putandum est , cum eadem , aut certe maiori cum persecatone condidisse Angelum, ut quamdiu pie a Deo per mortale non se auerisset, numquam permissus fuisset venialiter labi δDico a. Angelus inputa natura conditus non solum potuisset, sed etiam de licto interdum, ea A .ia,nialiter peccasset Fundam quicumque est capax para a mortalis est titiam sua natura capax venialis. Nam νῶιπιώmor User
eadem pateria,quae potin se ad pectandum
taliter in materia graui potens est ad pectandum
Oenialiter in materia leui Ratio sumitur ex modo operandi potentiae libere quae radicaIem libertatem habet ex cognitione obiectu indifferente, tum circa mxlum notabiliter distorme,tum circa malum leuiter rationi difforme. Igitur quicumque libere serri potest in obiectam notabiliter diuorme . ferri etiam poterit in obiecium leuiter rationidifforme. Poterit igitur Angetlus in pura natura constitutus libete serti in obiectum leuiter difforme rationi; atiscue adeo venialiter peccare.Neuiue cogitur angelus temper velle medium cum ordine ad extrinsecum finem, rationi notabiliter difformem potest enim velle nmendacὶum, non ordinando illud ad ulteri rem finem malum,sed solam ad oecultandum altori suum conceptum, vel ad decipiendum illum itimateria oeni. Q09d aurem non possit e siderare media nisi in ordine ad finem io arguit, angelum non posse peccare venialiter quia non semper finis. propter quem mouetur angelus ad peceandum, est notabilitudifformis rationi: euiusmodi esset inexemplo alIato, mentiri vel ad occultandu proprium conceptum alteri, vel ad decipiendum alium in materia leui. ubd autem in pura n tuta eonstitutus Angelus etiam defacto interdum venialiter peccas.let, patet: nam in eo statu non habuisset ea aurilia spretatis prouidentia diuina, quae de facto habuit in statu viae ad supernat selicitate lauatus; & multae
in eo statu occurrissent occalione ista ualli et pec candi.
Controuersia est. an sit capax precati venialis ex e serreptione, seu ex indeliberatione actus. Negant vis amistra qu. σΩ r. inari. Probant I omnis surreptio indix nobis originem ducit a sensibus,quia media phan. lasa intellectum mouent ad cogitandum aliquod ej.Maa. obiectum, quod voluntatem alliciat antequam ipsa valeat rationem applicare ad perfecte cogitandum de tali obiecto. At in angelo nullus est sensas ergo
nul um peceatum exsurreptione a. omnis surreptio in voluntate causatur ex indeliberata erantistione intellecaus iberum imperium voluntatis prae ueniente AtMulla est in angel. praeter cognitionem sui, quae non mouet, niti ad naturalem dilectionem sui, Mei auctoris natura. nam nulla cognitio. praeter primam , excitatur in angelo nis ea liberta impetio ipsius intellectusn .angesi non inmutnue immediate ab obiectis extrinsecis, sed immediate applicatur ad hoc.vel illud obiectum emirandum alibeto imporio voluntatis, media cognitione neces saria is .ex qui mouetur voluntas ad hae vel illud intellictui imperandum. 3. Minus indeliberatos ianobis est, quando perfecta aduertentia non est in nostra potestate:haee, ut e in potentia non est i ,-- gelo, qui ex perpetua& ne flaria eognitione siti s
212쪽
Distumio XX. Depe erat angelorum Sectio I L.
sibi exeitaret Assirmant Graiis cir cr-η, probabilius; septo bo Totum sandam contrariae sent est,
quia nulla potest esse in angelo in deliberata eognitio liberum ipsius imperium praeueniens , quis. Tet, surreptilios motus in eius voluntate causare possit:
.. D. M. at dabilis est in Angelo indeliberata aliqua crani. turi tio, liberum ipsius imperium praeueniens feririda. bilis est aliquis surreptili in motus ex tali cognitio. ne causatus atque adeo veniale exsurruptione&indi liberatione actus ea ulabile Minor ostend. I. Angelus apax est extrinsecae excitationis vel perloeutionem alterius angeli, vel per illum irrationem Dei sed tam locutio facta ab angelo loquente, quam illuminatio facta a Deo illuminante, est cognitio in deliberata, pra ueniens liberum imperium audientis. Se illuminati ergo'. potest intellectus angeli ante ullum imperium voluntatis exeitati ab adi qua specie ex iis, quas continet: nam licet non
possit exeliati ab obiectis extrinsecis, quibus immediate non immutatur, poterit tamen excitari specie hul. quae non minus, quam obiecta,aptae sunt mouere intellectum ad notitiam sui, ante ullum li- herum imperium voluntati a vi constat in homine, cuius non solum intellectus, sed etiam lensus internil pe excitantur a speciebus,quas continent ante vllum liberum imperium voluntatis, ut patet de nocturnu imaginationibus ergo etiam ab inuin se eo potest in angelo euitati cognitio indeliberata, an iste imperium voluntatis. oniam vero non sat est ad motus ibi reptiuos 37. indeliberatos, ut cognitio, ea qua tales motus originantur, praeueniat liberum imperium voluntatis; sed praeterea requiritur, ut talis cognitio non adferet plenam aduertentiam obiecti, &omnium ..iahi bis circumstantiarum eius; hoc ipsum in angelo osten-- - his do potest eognitio non habere pleram aduerten-
ενε lanam iam obiecti,&omnium citeumstantiarum eius uno βα-νι-- cinodo ex natura cognit Ionis quae quia non reprae-
sentat obiectum per propriam speciem. cc ut est infesta abstractiue , de in sola auctoritate dicentis, potest desectu aliculas eircumstantiae in obiecto
non repraesentatae a plena aduertentiaden cerer a. modo desectu attentionis, ad plenam aduertentiam requisitae;quodaeciditqitando aia gelus ex vehemeti occupatione ad aliud obiectum . nequit persecte attendere ad nouum obiectum indeliberata eogni g. tione excitatum. Pn oris generis est notitia fidei na- τὰ iis . turalis,quam unus in pura natura eonstitutus exei ter credibile. Igitur ante liberum iudicium de veta citate loquentis, praecedit in audiente simplex apprehensio obiecet emendi: quae cum sit in deliberata respectu audientis di absque plena aduertentia.'de clara repraesentatione obiicit, apta erit excitare aliquem motum indeliberatum in audiente, antcquam, anterioritate saltem naturae, formetur liberum iudicium de veraeitate loqtientis. Consit --ς 'test eo tempore angelus esse totus occupatus in consideratione alterius obiecti eigo etiam hae parte minui potest attentio ad nouum obiectum propo situm, nec non retardati liberum iudicium de vera itate loquentis de interim excitati poterit aliquis indeliberatus motus in audiente.
Posterioris generis notitia sine plena aduertentii ut b
obiecti .est desectu attentionis inuus audient .quod accidit,quando in angelo Oeeupato in aliqua conlideratione rei grauis,excitatur noua notitia de obiericto mala,vehemeter allectivo voluntatis. Nam tunc
ob nimiam occupationem in obiecto disparito, non poterit suffieienter attendere ad omnes circumstan tias obiecti reeenter propositi,cum non possit ob finitii dinem virtutis persectu attendere ad utrumque obiectu simul .aturo noua cognitio excitara,ratio ne obiecta maxime consentanei naturae angelicae, poterit in eodem instanti quo excitatur, voluntatem ad se allicite,atque adeo aliquem indeliberatu motum in illa causare .cum,ut supra ad mouendam voluntatem simplicii er non sit necessarium iudicium, sed sussiciat quaevis notitia obiecti apprehcnsi, ut conuenientis, vel disconvenientis proprio supposito Ergo clam eo instanti, quo talis ognitio excita tur,sit in deliberata,&anteuertens liber u imperium, e suffciens mouete voluntatem. actu poterit illam mouere. Confir. motus naturalis praeuenit liberum rufi ergo antequam noua eognitio excitata causet libe rum motum in voluntate audientis, poterit causare in eodem motum naimalem ante liberum imperium e hisdem audienti, ut accidit in nobis etiam in obsecti, supe inat .quae antequam ex libero impeperio sistret voluntatis eausent in nobis liberosis tu eausari necessatios, qui dicuntur motus primo primi in genere gratiae, de reducuntur ad gratiam praeuenientem excitantem. Ceterum quo pacto motus ille indeliberatus voluntatis, originatus a coingnitione anteuertente liberum i superium eiusdem, possit habere ratione pecisti, cum omne peccatum fundetur in ratione liberi, siq. t. eum commune sit aanta paten tare post et in alio. Nam cum talis notitia non a cum peccato ex surreptione hominu Iantum enim
in no prae sient et obiectum in se, sed in cone tu angeli l S quentis,qui non ex natura sua,& ex intrinseca eon. Mis., Iam NeFione, sed ex extrinseco testimonio dieratis dis. εν. ad cit intellectum audientis in obiecti veritatem ex naprini tura sta non affert plenam aduertentiam, Se claram repraesentati nem obiecti, ut est in se unde poterit talis notitia praeueniens liberum mperium audientis excitate in illo aliquem motum indeliberatum nam antequam angelus serme certum it a
dieium de veraeitate loquentis praecedit simplex apprehensio obiecti eredendi ex testimonio dieentisa sed talis apprehensio, apta est musare aliquem
motum indeliberatum in angelo audi ente, viseq. to. ergo ante liberum iudicium oriri potest aliquis mo-M.es risia tu indeliberatus in audiente.nam ante liberum iu
ι. dieium non prireedit in angelo, nisi fimplex appre
hensio obiecti erededi ,necessarib exeitata in intel lectu audientis Maior prob. Angelus loquens non excitat in audiente iudieiu de sua ipsius veracitate, sed tantis simplieem apprehensionem obiecti ereis dendi ae ad Limmum apprehensionem gnorum,
quibus obiectum propositum fiat audienti caede
contendo posse esse in angelo motum indeliberatum qui an possit habere rationem peccati pendete 3 to certum quippe est requiti imperfectum i dicium, sine quo nullus actus potest esse liber, nec peccaminosus. Dices, disparem esse rationem An ἔ.Lgeli non egent tempore ad persecti iudieium sotis Obium. mandum de quocumq;obiecto proposito sed statim eodem instanti .in quo illis excitatur cognitio, simul formant persectum iudicium de re proposita nos quia ad persectum iudieium formandu vitae ut disricursu qui tempus requirit non possumus eodem in stanti. quo nobis lilianditur cognitἰo supernat Pe sectum iudicium de re propolita formare veproinde mirum non est,si in nobis, antequam excitentur motus liberi, excitantur motus naturales defecti iudieii,quod non aceidit in angelis. Sed contra: r.esto eodem instanti simul angelus formet iudi-eium de re proposita , ob nimiam tamen xvehementem attentionem achaliud obiectum disparatum, ad quod necessatio eodem instanti attendit alioqui noua cognitio in eo exeitata non inueniret illum erga aliud ubiectum occupatum non P.
213쪽
Disputatio X X. Depeccato Angelorum Sectio III.
ierit tale iudicium persectum a prius latiem natura, quam formetur iudicium, praecedit si nil ex ap. ptehensio obiecti topositi dra se apta mouere volun talem. Quod etiam Aduenatij negant, dum negant posse elle motum subreptilium in angelo. a. Unda ad i. argum oppm tae, neget vina tu nam Mora esto in nobis .ianis motus surreptilius originem Uρε es e, a sensibus,clim non sit alius modus connatu- . . ., ι' talis cognoscet di homini in hac vita . quam per
sensus adhuc ante nego, hanc este adaequatam causam, sed tantum lusi. ientem Adaequata n. eanti est notitia absque plena aduertentia attonis, liberum voluntatis imperium anteuertens, quae in
Angelo esIeio: est. Ad a neg. minor, ut patet. Ad 3 cle maiore is Ito disting. minor non est haec impotentia in angelo absolute,& semper,concedo; non est pro aliquo saltem initanti, nempe quando noua cognitione Angelus vehementer occupatur, nego. Siquidem tunc nequit desectu virilitis cogniti up perlecte ad utrumque obiectu simul attendem Ad rationes primae, quantuin attinet ad Salom. ν πλει non desunt qui illum explicent de angelo condito νυ s m in statuitatiae . in quo neque iuxta nostram sent. I mi peeeare potest venialiter. Hanc anentem colligunt
-ηι avo care post venialitercluo videtur prasentem controu. η ιαν. limitare tantum ad angelos beatos di damnato ,qui ration. beatit. damnationis non pollunt veniatet peccare; sed isti seinper mortaliter i li nullo modo. Ad sundam ipsius respon dent illud affer. ri a satim non tam ad probandum hoc si infici. ter ω, quouis statu implicare, qu4m ad suaden-dlim, hoc congruentius iuxta leges diuinae prouidentiae in hoc statu gratiae factum eisse sed quid. quid sit demente S. Doci certe proposita argum. nullam concludunt implicantiam unde ad lun-.wmsdam .dam. I. neg. ante quia non cogitur angelus Omnia
intendete propter ultimum finem siue deb: tuin, siue indebitum alioqui&omnes actus boni, quinia pura natura inceret, essent charitatis naturalis, &omnes mali,superbiae. a. esto omiaia opere turpi ptet ultimum rinem, ego omnia peccat i quae inpura natura committeret, includere notabilem desermitatem erga ultimum finem, ut esset leue mendacium, quod committere posset propter inordina. tum appetitum propriae excellentiae, qui est vitimu finis indebit usipsius. Ad I. confirm. r. negarito. test antee alioqui omnes actus in ngelis beatis essent chalitatis erga Deum ultimum finem debi. tum is omnes ac tus in damnatis essent superbiae, qui est ultimus finis indebitus ipsorum eum tamen
mulio verosimilius siti nec omnes actus hocios in beatis esse charitatis nec omnes cxus malos in damnatis esse superbiae a. N. consea etenim diuersa est ratio beatorum, damnatorum,ae Flavitorum vel in pura tantum natura conditorumnamin illi ratioue beatit., isti ratione damnati nis moraliter deteriit inantur ad sic lamper operan. dum. Quae moralis determinatio non esset in via. toribus neque in pura natura conditis. Σ. ω .con.
film solum probant primam assere.
An Angeliu peccare potuerit in primo in lamisiae creationis.
i propria aluntiae de rauaris , sed maesti a bono Deo creatia paretur. Et paulo postri si continuo impiis conseqtuvieris mora acin ι- exeo quod acceperat, cocidit; si de re qua aerciperet, Asiadi volausera es. Ea iud ut probabilem res et lib. II. de cinis. cap. 3. Fundam si angeli mali ante peccatum aliquem nin habuissent actum bonum, per illum gratiam promeruissent.& a casu praeseruati fuissent, sicut boni. Confit m quod semel angelus deliberale eligit, numquam omittit ergo ii semel bonum ac studuhabuiiset, numquam illum omitisset. Apparens ali. qu od fundamentum liabet haec sint in Ioan 8. Illa, linquit Christiis de diabolo, homicida erat ab imiis,
in veritare nostitit. Et I. Ioan. 3 Ab iis diabolia secat. Sed haec sent ab omni b. Sιholast cum Isagama. ist. 3,.I.l ut Scripturis, Pauibus minus conis εο Γιών. sona explodi ur: ut erroniam, a Paris damnatum referunt s. Tbo. t.P.L63.art. e. Bm .m L . p. 2.art. 4 2. grati φλεν art. Is Ad minimum illam temerariam, .notrativa dist in censent Suare: ib. I is au I. c. I9 2M qu. cctis'. 23 6 c. i. contri quam cedit auctoritas Concilii Bra r. I. μ Iom. III anno 363 damnantis ran. T. quiduerit, diabolum non fuisse priui Muelam bonum . Deo factum. Potititium argum. contra hane sent. si angelus sta ritim initis suae creationis peccasset, non fuisset ingratia eonditus cuin nequeant de potentia saltem ordinata simul e L peccatum m. realeri gratia: con-
eo quod angelus fuerit ab initio malus, non Dei ercatione sed propria voluntate suisse malum. In a. loco eo tantum fine illam rcfert, ut ostendat, non sentire cum Manuhau qui dicunt, angelum ab initio peccasse Cetctum eo s. lib. II decutit a Ie Aut uti suam sent declarat B istud quia ab initio diabo r. peccat, πονε inuis, ex quo creatis est, peccare utandis
s. sed ab initis peccati quod ab V superbia απιrit,sa
peccaram confirmat ex Isaia Ial ubmodo cecidisti. Lucifer, qui mam praebaru trac ex Eeecb.48. Iadaui, Paradisi misissi, omni lapide et Pomotvi ubi mistorigitur, inquis, sui se aliquandos e peccata nam e prestas ei pari. ns EBuar Ambu i in diebinti Havitis Scripturam extilica de initio peccati, non de initio creationis Ad fundam. I. nego, ex eo quod F angelus per actum bolaum gratiam sibi promouisisset debuisse a peccato infallibiliter praeseruati: nam adhue in gratia constitutus, in potestate ipsus erat, peccare, non peccare; quippe gratia non aufer batilli peccandi potestatem. Quod autem bonι gratiam promerendo, a peccato praeseruati lint,s tum probat. potuisse etiam malos per gratiamir meritam a peccato praeseruati, non intallibiliter. 1 esto mali nullum elicuerint actum bonum, gratiae aut gloriae meritorium. quod probabile est, ut daeuit Pist.in a. . c. coii. Φ, at vero di nos I 8.sect. t. nego tamen inde sequi, primum eorum actum misse peccatum nam potuit in eis is 67. I, A sint assirmat, angelum de facto in ιβ ra se primo instanti suae creationis peccalle Rabis. is facto iam praecessit actus naturalis dilectionis lai, Ma diu.xq. 1.M . t. s.striniam να amuranda est, i Dei auctorisnaturae, non tantum natura,sed etiam
214쪽
Disputatio X X. Depeccato Angelorum Sectio Ill.
duratione cum repugnet, eodem instanti indiuio sibili ereationis suisse gratiam ieceatum simul. Atque hane a. resp. probat eonfirmatio. s secunda negat, de potentia etiam absoluta, po-1. -- tuisse angelum in primo instanti suae creationi, peccare ueto Viam.ius .irac2.2, p. 2. Alens a. ni. a me. ι-t.I. turi. θ tabo. q. Io. I. addubit.
Zamel, Nazar. ibid. Groadarast. Histia arrub dist. 17'. o relum nomist. Solus himu inata I. r. q. a. sa. . m. a. dubius est variae implicantiae. Prima IMI Implicat, rem in instanti, quo producitur, operat :ι ' ergo&aurium primo instanti suae ereationis pectare. Sedeontra res in instanti, quo producitur. habere potest omnia ad operandum requisita,ut sol ad illuminandum, ignis ad comburendum nam ut eausia operari possit, susseit, si tantum natura praecedat suum effectum. Confirm si hoc impliearet, implicaret etiam in diuinis productionibus neepcisset Uerbum in instanti memitatis genitum statimin 1 cum aeterno Patre produeere Spiritum S.
Secunda Henris. Ricbaid. Capreol. u.ctc. Motus
naturalis praecedit liberum peccatum est motust, bet ergo ante illud praecessit motus naturalis atin motu naturali nullae linalitia non igitur primo instanti angelus peccare pMuir. Hor prob. motus naturalis proeedita principia neem ario&determinuo ad una neniis vero a prinei pio eon. tingente&indifferente ad puta sed principium neeessarium &dete minatum ad unum praecedit in operando principium contingens, di ad plura indi serens. Sed conita hoc id uim Tum probat, peccatum non potuisse esse prius nati ta respectu operationis naturalis non qubd non potuerit esu ii. mul duratione Meodem instanti cum illa. Nee
verum est quod chari locet,peccatum non pol. se esse simul duratione eum operatione naturaliter
tantum recta: nam hare de se indifferens est,& eon iungi potetitam cum actu motaliter bono , quam eum actu moraliter malo, ut de tacto in angelis bea. tis coniungitur cum actibus bonis, in damnatis cum actibus mali. nam etiam mali diligunt sed ialectione naturali, quae est naturaliter recta, ut dist. 1 7.ρ2.2. θ 3. Praeterea hoc tantum probat de lege ordinat, non de potentia absoluta , qua potuit actus liber praecedere naturalem. Huc reducitur ratio Egιdri Ad primam intellectionem is uolitionem non potuit angelus seipsum mouere Adia tionem autem peccati requiritur ut ad illud volu tas seipsam moueat, alioqui non laret liberum. Maior prob. ad primam intellectionem,utpote na
turalem,& secundum totum conatum naturae prouducti III inera miti sequitur complacentia. Sed haec
resuratur eodem modo, ac praecedens rario et elim tantum probet de r. actu, non de r. instant i de potentia ordinata, non de absoluta.
Fs Tettia ratio est eorum, qui dieunt ad liberam
Dr actionem requiti, ut voluntas tempore praecedat
tum vel quia ad deliberandum voluntas eget tempore: vel quia implieat,actum esse liberum eodem instanti, quo producitur nam tune inuoluit necessitatem suppositionis, qua omne quod est, necessario est. Sedeontra ut actus sit liber, sussicit ut procedat a voluntate cum plena aduenentia ra- de obiecto indifferente ad utrumlibet. At
potest voluntis in instanti, quo producitur, habere
plenam aduertentiam de obiecto indifferen ν alutrumlibet ergo potest in instanti, quo produe tur, librae operari. Vnde adr prob. nego ad deli tu berandum et sic requiri tern pus, alioqui non po M lituisset Deus instanti aeternitatis idipsum determinare ad creandum mundum sed ad summum illud requ ri respectu voluntaris operantis ex praevio discursu qualis non est voluntas angeli, quae ad operanduin non eget multiplici notitia obiecti .dis Nia comparata, sed una indiuiisib)li cognitione perisfectissime repraesentante obiectum secundua omnes eircumstantias, in instanti producta per pro. pr tam obiecti speciem Confirmideo homo ad deis liberandum eget tempore, quia debet dis euria sibi tomparare perlectam ae plenam notitiam obiecti, circumstautiatum eiussed angelus uno indiuisibili actu in momento producto, absque discursu,
plene a perlecte cognoscit obiectum. omnescire uinitantias eius: non igitur ad deliberandum eger tempore Falsa quoque est a prob. ut constat in actu libero Dei, qui eodem instanti aeternitatis, quo terminabatur ad creaturas, libere terminabatur i& in quolibet actu libero creaturae qui eo in. stanti, quo producitur, libete producitur Ratio: exercitium libertatis est dum actus ipse liberito-dueitur cum respectu ad potentiam , a qua potuit eodem instanti insensu diuiso non produci. Sicut
exereitium libertatis ex parte potentiae est in instanti dum potentia operatur, cum antecedentii
testate non operandi pro eodem instanti in sensu diuiso. Eadem quippe potentia dicitur libera per
ordinem ad idem instans temporis, quatenus in eo, omnibus antecedcnter requisitis inuariatis, exercere valet duo contradictoria, non quidem coniunctim
N in sensu composito. sed disiunctim &in stata
diuis .Qnatta fluent ideo non notuisse angelum inci. instanti suae creationis peccare, quia non potuit instanti primum actum voluntatis Deipso active
his re at ex rasilin. lib. de casadia DIiων. la di quid se mouet a volenduin pria si ultrita mouere. Que rego nihil ult, nullo modo potest si mouere adi landum. M.tior prob. I. sicut primum motum non habet rogenita a se, sed a genera ita primum motum non habet voluntas creata a se, sed a crean te Implicat autem, ut actus, quo voluntas creata
moueatur ad peecandum, sit a Deo; alioqui Deus esset causa actus mali a si angelus mouussiet se ad
I actum voluntatis, anica actum fuisset in actu
volendi, quia volendo mouisset se Inhoe distutia 38. minor est falsa. Nam ut voluntas a seipia active velit, non est necesse, ut praecedat actus, quo velit se velle, sed sufficit, ut praecedat patentia cum sus-ficiente notitia obiecti. Cum n. voluntas siti tentia essent aliter activa, non requirit ad suum actum producendum, nisi suifieientem propositionem obiecti qua posita est sussicienter constituta in actura proximo ad via dum ac proinde ale. ipsa velle potesta clim a seipsa habeat natiuam vim volendi posita vi sciente pio ,sitione obiecti. Confirm iste actus non praerequiritural volendum si inpliciter alioqui etiam ad I actum prae requireretur alius actus, se in inlinitum; nam etiam I. actus est voluntarius voluntati nec advolendum libere nam ad hoc tissicit, ut praecedat notitia obiecti indifferens ad utrumlibet. sa ab alio. s
quo constituitur in actu . proximo indifferenter operativa se per solam mόtiriam obiecti indifferen o Z. .., . tem ad virumlibet. Nama notitia habet indisseten-sumit adtiam obiectivam, a Ripsa indifferentiam activam δε - ρο- prae νεώπι .
215쪽
1ε Di putatio X X. De peccato angelirum Sectio III:
praenio actu nullam, nec obiectivam,eum volu lutram amplecti, si non amplecti atque adeo titis non sit, sed cognitionis, obiectum proponere peccare, vel non peeeare. Probatio autem minoris nec tormalem activam, cum totam activitatem ha solum probat desectum moralia imprudentiae, qui heri voluntas a seipsa Falsa est etiam maior: namVemper voluntatis desectum praecedit, etiam si nullus ut phylicus error,ves inconsideratio intellectus. Semariniat. Nulla voluntas peccare potest,nisi M. ccessicaciori cogitatione boni apparentis,' mi. tis. nlis efficaci conlideratione boni vetiis honestir sed angeli non potuerunt in I. instanti suae treationis essi elotem habere cogitationem boni appa tentis inhonesti, quam veri lonesti igitur non potuerunt in eo instanti mecare Maior est S. nom. vi possit voluntas primum actum a seipsa non sollim active, sed etiam libere habere,nil aliud requi-
ritur, quam ut ante illum praecedat indifferens notitia obiecti hae enim posita, potest voluntas ex natiua u. libertate, non solum actiue, sed etiam libete ad utramlibet obiecti partem se mouere. Nam
ad libere operandum sussiei obiectiva indifferentia ex parte obiecti,& subiectiva ex parte potentie quam voluntas habet ex se, quatenus libera est. Anselmum lateor ici ea suis Iessent etsi aliqi Pil
siti tum explicent, ut τὸ prius est, non designet actu e sed potentiam di ac si dixisset, ut angelus moueat se ad volendum, debet habere potentiam volendi. At sermo ibi est,non de voluntate potentia sed de, Iuntate actu, utrum lusit necissaria ad volendum a se Restat igitur, inquit, iide aut , qui iam α in factis est ad bab iam elaniat m, sed tamen nihil ult, non σι habere primam volantat a se Probabilius explicari posset de r. actu voluntatis radicali, qui1' est prima notitia, a qua pendet actus formalis vos, luntatis. Ad .prob. maior nego primum actum Ad ορψι voluntatis ne cellario debere esse a Deo, vi ex infra
au--ua I tendi constabit. Adis nego sequel nam ut an-' -- gelus libete moueat se ad volendum, non est neceste, ut per distinctum actum velit se movete,sed
pereumaem,quo vult obiectum si in v I mouet se ad volendum suum actum unde concedo, quod adi actum voluntas volendo se moveat nego tamen ad illum se movete per distinctum actum,sed per eumdem , quo se mouet ad obiectum. Nam idem actus est sorinalis volitio obiecti xvirtualis volitio sui.
6, Quintamur d. Ideo non potuit angelus in I.
-ιε 'instanti suae creationis peccare, quia in eo instanti in nullam potuit habete inconsiderationem : sine aliqua autem inconsideratione impli eat eommitti peccatum. Aia omnis defectus in voluntate supponere debet aliquem desectum in intellectu , a quo originetur Maior prob. vel angelus habuisset in I. instanti cognitionem naturalem at haec nullam potest in angelo habere ineonsiderantiam, qui
intuendo naturas rerum, penetrat omnes circuminstantias euiustumque agibilis uel appetibilis vel supernaturalem: at impossibile est, ut eo instanti, quo Angelus accipi cognitionem supernat. habeat defectum considerationis summat alioqui eodem instanti haberet considerantiam. inconsidera tiam eiusdem reici eum non possit accipere cognitionem praecepti supernat nisi per eonsideratio. nem ipsus praecepti supernat. Igitur implicat, ut eodem instanti simul habeat inconsiderantiam eiul dem Eadem ratione probari posset, non potuissiemselum peccare omistione actus praerepti quia vel facta svisset angelo in I. instanti promulgatio praerepti; Ie non potuisset elicitatem promulgationem eo instanti errare,vel aliquam ineonsiderantiam habere vel promulgatio Dcta non stillet in I. instanti iis sic non potuisset eo instanti ad
bonum verum honestum eontingere, uno modo libere ex libero imperio voluntata, Iatellectum applieantis ad et Eea: ius confidetandum bonum apparensae inhonestum , quam bonum verum Sehonestum a modo naturaliter, ex natura talis cognitionis, quae natu taliter excitati postulet essi. cacior circa bonum apparens, quam circa bonum verum Neatro modo potuit talis eogitatio in x. instanti creationis in angelo excitari. Noo r. quia non potuit prima eogitatio in angelo esse litata ex libero imperio ipsus producta, ut per se patet. N que a. modo etiam cognitio quae naturaIiter excitatur, efficacior excitari postulat circa ea, quorum etficaciores species existi ni in intellectu cognoscentis. Hare autem non potuerunt ia Angelo esse
bona apparentia, sed vera honesta suerunt enim hare propria substantia angeli, obligatio ipsius erga Deum, ob intrinseram in illo dependentiam, α
lia ad bonum honestum pertinentia , quae pi congi uebant natinae angelicae, quam alia bona apparentia. Igitur tum bona debuerunt essicacius repraesentari a instanti errationis, quam alia naturae minime congruentia igitur non potuit in prima cogitatione angelicisse desectus considerationis eirca bonum erum de honestum, sine quo nequit committi peceatum. Atque ad hane rationem reducit rationem S. T . Qua probat, ideo non po
tuisse l. instanti eteationi a pectite, quia lioqui a z: z
le peccatum tribuetetur Deo, quia cum nequeat absque desectu eonsiderationis citca bonum hone stum committi peccatum iis nequeat I. instanti creationis talis cogitatio excitari in angelo, aut n1. turaliter, exigente natura angeli aut libere eximperio ipsius, si illam habuisset ab exordio suae ereationis, non potuisset illam habere a seipso, sed a Deo ut a causa particulari atque adeo Deus tui Dset eausa peccati quod ad talem enitationem secutum fuisset. Sed contrari ad peccandum sim v plieiter, non est talis inconsideratio veri atque ho- ω nesti boni neeessaria. S.Tham explicatur vel dei ,--π considerantia ut plurimum, vel certe demorali, Ita et ratio ad summum probat, non potuisse I.instan . ti naturae exeitati in angelo Meaeiorem cogitati nem circa bonum apparens . non in zanstanti natu rari quod simul eue potuisset cum eodem instanti durationis. Nam eodem instanti durationis potueruset angelus libere sibi exeitate esseaei emissiquam cogitationem circi με
praereptum seruandum obligari. Sed totius hie D. . in eodem instanti durationis precare. An autem randidi sevisus tundatur in eo auod nequeat ange 'possit prima enitatio esseacior eire bonum Plus peceat nisi aliqua praecedat in intellectu ipsus parens immitti a Deo absque ed quod sit auctor ineonsiderantia hoc aurem falsum est; nam ad peccat iis a. huc omnibus consideratis, Dotest quae uis intelle Septima f.Tiam cisis maci Anmus prius se ctualis erratura peccare, ut non peccare. Quia ut in naturalia quam in supernat quia naturaliaet cum neutra obiecti pars creatam voluntatem ne praesupponuntur ad superuat sed circa naturalia
side mutit voluntas pro innatalibqtate adteruis fuit
216쪽
Disputatio X X. Deperest Angelorum Sectio III.
suit instans operationis naturalis, ex quo transit ad a. instans operationis supernat verum talsi minor, ex I.seM. dc maior de prioritate durationis. Octauitis d. I p.q.63.οι. Si posset angelus I. instanti suae creationis peccare, talis actio tribueretur Deo ut primo auctori nam prima operatio rei productae tribuitur produeentit ut ii prima operatio animalis sit auda, talis elaudicatio tribuitur generanti: ergo si prima operatio angeli fuisset praua, talis prauitas tribueretur Deo creanti. Consim ideo Deoiti itur actus bonus, quia est auctor primae cogitationis, ex qua talis actus bonus liquitur. Sed contra si hae ratio concluderet. concluderet de quacumque prima cogitatione, ex qua libere sequeretur peccatum. Nam aut Omnis prima cogitatio, indis etens ad bonum malum, quae in quouis negotio humano, vel angelico prae aedete debet intentionem finis, de facto semper producitur a Deo, ut multi opinantur aut saltam absque absurdo a Deo produci posset, di interdum de tacto producitur sed ratio non eo ludit duomni prima enitatione; alioqui actio peccaminosi ex ea secuta tribueretur Deo quod nullus iste onus dixit eum multi tamen dixerint, omnem pri mam cogitationem etiam ad bonum & malum indifferentem immitti a Deo. Quod sitis fiat initima enitatione simpliciter, non in prima in quovis negotio, afferenda erit disparitas. Confiim. I. insent. Tbamst homo in I. instanti usus rationis praecepto naturali tenetur, se in Deum ultimum finem
Conuertere. Hoc autem praeceptum naturale inti.
matur nobis a Deo medio lumineis diciamine naturali, ius ipse est auctoricum tamen ipse non sit auctor omiluonis peccaminosae quae ex huiusmodi praecepti insinuatione libere sequituta volunta. te humana ergo neque ex eo, quod Deus esset auctor prima enitationis ad bonum malum indicierentis, esset auctor peeeati, quod ex ea libet e sequeretur ex voluntate angeli. a. In domina Thι- mill ante Quin precati necessaria eli phyneiptae. determinatio oris producitur a solo Deo. At illa posira, implicat non sequi actum peccati in volu tate creatas eum tamen posita, indiffrenie noti,tia possit non sequi, de de facto interdum non loquitur actio reccaminosa in voluntate ereata. Re . sponderi posset, physicam praedeterminationem exigi a creatura, quippe quae sine illa operari non poliat primam cogitationem ad bonum vel malum indit gerentem non exigi a creatura, sed potius
cogitationem naturalem determinatam ad risnum sedeontra neque creatura ex se magis exi.
git physice praedeterminari ad actum malum,quam
adtonum,exim antiquam praedeterminetur fit indit gerens ad utrumque non minus quam eadem creatria, antequam praeueniatur cogitatione indita
serente ad bonum malum ex se est indisserens ad vitamque unde ad rationem, neg. sequela i adprob. esto prima operatio naturalis rei productae tribuatur primo producenti i nego eidem tribui primam operationem liberam. Nam prima operatio naturalis necessarib fluit a re producia, quae quia inlinediate est a producente etiam illa. op ratio verblibera quia non necessarib fluit a reproducta, sed potest ex vi ipsius natiuae libertatis non produci non tribuitur primo producenti, sed ipsi rei productae: nam ei proximae tribuitur actio, euius virtute illa immediate producitur. Ad confirm nego ex eo praecise Deo tribui actum bonum i quia est auctor primae cogitationis, ex qua talis actus bonus sequitur sed tum quia eo fine dirimentione illam preducit, ut ex cra bonus actus sequatur tum quia plerumque tales ogita
tiones sunt indebitae, supra exigentiam naturae, saltein quoad modum, quo illae producuntur. At vero cogitatio ad bonumis malum indisserens. non est indebita,vi supra exigentiain, sed debitari connaturalis tuturae intelleciuali quatenus libera est,is indit serentur operativa pro quolibet insta ti durationis. Tertia assirmat, potuisse simplieiter angelum in
c. H. IO. Procul iis explicatione Distinguenda est
duplex eontrou altera absoluta,nulla facta luppositione, altera hypothetie aliqua suppositiones cta Rursus duplex sensus quaest unus de I. in . θη- stanti durationis, in quo plura potuerunt esse in./ 'stantia naturae, siue angelieae operationes alter est de r. instanti naturae liue angelicae operationi , ant cilicet prima operatio angeli potuerit esse peccaminosa.
Dieor. Absolute, nulla facta suppositione. D 7 'tuit angelus non solum in i instanti durationis,
sed etiam inci instanti naturae pereare: Supponit 2 ET
MI .cii Fundam potuit angeluscia r. iugantiata '
peccandum requisita at omnis eausa in quovisi thanti operari potest, in quo habet omnia ad ope tandum requi illa: est n. contradictio, causam h bere omnia ad operandum requisita,' nihilominus operari non p.,sse. nam si operari non potest. timi nisi detectu alicuius requisici operati non potest. M tot prob ad peceendum nil aliud requiris tur quam voluntas cum plena adii ertentia vitiuiaque partis obiecti l d potuit angelus in i .instanti suae ereationis hibere notitiam cum plena adue tentia vitiusque parris obiecit . absque eo quod oeecatum ex ea futurum tribueretur Deo iam il-M ni
Ia aduellentia non determinaret voluntatem angeli ad .nem, sed relinqueret eam persecte liberam ad utramque partem contradictionis Actio uistem praua non tribuitur, nisi principio, a quo proxime libete 'oficiscitur, ut constat exemplis adductis. Confirm vel actio praua inde secuta tribueretur Deo.quia Deus esset auctor primae cogitationis in disseientis ad bonum de malum. Et non: nam inpe Deus est auctor primae cogitationis indifferentis ad bonum&malum, cui tamen non tribuitur actio praua itule secuta vel quia est auctor talis enitationis in I. instanti e eationis. Et neque hoc diei potest : .im etiam Deus est auctor primae eo gitationis hominis peruenientis ad usum rationis,
quae eogitatio aequivalet primae cogitationi angeliis
eae productae ii I. instanti ereationis eum tamen
secundum Thomistas omiissio praecepti naturalis de dilige ido Deo inde secuta, non tribuatur Deo, sed homini vel quia talis enitatio non est con- naturalis Angelo iti I. instanti ereato , sed potius illi eonnaturalis est cogitatio neces Iaria determina ta ad unum: Et contra est i idem dici posset de Nub πιδ homine ad
ad erimum rationis sum peruenientei
naturale est angelo, habete in i instanti suae iis, ι,
217쪽
Dissutatio X X. De peccato angeliram Sectis III
ereationis potentiam perfecte i meram , non minusquam in quolibet instanti sequenti ut patet eximerito, quod bam a ponunt in I. instanti, quod sine perfecta libertate esse non potest illa connatu. tale est illi quidquid ad hane libertatem praerequi. titues Vel demum, quia anmus prius saltem natura postulat habere naturalem cognicionem, ex qua apta est sequi naturalis dilectio tui mei, quanixognitionem ad bonum minimandisserentem , ex qua nata est sequi praua dilectio latri
Dei. Sed contra I. ex hoc tantlim sequitur non potuisse opesu peceare in I. instanti naturae, quod mensura primam operationem a nees 1 non autem in I. initanti durationis, in quo sint ut cum notitia naturali determinata ad unum , coniungi potuit notitia indifferetis ad utrumlibet a neque susscienter probat de r. instanti naturae nam esto connaturalius sit angelo prius natura moueri ad nais turalem dilectionem sui mei cx necessaria cognitione propriae substantiael non est contra naturam ipsius determinari in I. instanti naturae cognitione radicaliter libera, Mindifferente ad virumlibet atque adeo in I. instanti etiam naturae potuis. I i se peccarea nam etiam in I. instanti naturae habet
i. T i. et i habere notitiana detetminatam ad unum a I. ana in quam indiffere lue1n ad plura, non facit, ut haec sit instanti contra ipsius naturam, sed tantum vidit minus na-mi ε tutatis. Deus autem non tenetur operari iuxtim iotem eonnaturalitatem ereaturae,cum possit, supremus Dominus naturae; aliquem honestum finem, talem Ordinem inuertere.
Confitm.non magis ex prima cogitationeindi ferente sequi potest peccatum in angelo, quam ex quavis oecasione vel dispositione, sed potuit Deus angelum in x.instanti suae creationis sob
constituere angelaliqua dispositione vel occasione, in qua tuisum erat futurum peccatum absque eo quod peccatum ex tali dispositione tuturum tribueretur Deo: ergo pariter potuit Deus creare Angelum cum tali cogitatione, ex qua praeuisum erat futurum peccatum absque eo qub tale pecearum tribueretur Deo. Minor prob probabile est, de facto multos praeuiissos suille non peccaturos, si sub aliis . vel aliis ei Dcumstantiis conditi tuussent. Eadem doctrina applicari potest primis parentibus qui si sub aliis eir.
cumstantiis condit fulissent,non peccassent, eum tomen illorum peccatum nullo pacto tribuatur Deo. Responderi posset, peeratum ex tali, 'et tali dispositione secuturum fuisse post, non in instanti ereationis solum autem peccagum in ipso instanti creationis secutum tribui Deo: eo quod sola actio quae in inllanti productionis sequitur rem prc- ductam , tribuitur produeenti quia tunc tantum res est quasi in manu producentis,ut instruaaentum in manu artificis, cuius desectus tribuitur artifici. ttia .ha - pyxnripali causae. Sed contra siue preeatum se is, quatur in instanti cieationis, siue post, semper veru: est illud sequi in tali dilpositione vel circum
stantia,ex qua anneius casionem lampsit peccandi Eadem ratione, siue angelus excogitatione indifferente peecandi occasionem sumat eodem in is stanti, siue post semper verum foret peccatum fuisse ex tali cogitatione secutum Atratio, cur Deo peccatum tribueretur in hae sint est, quia Deus cum tali cogitatione, ex qua natum cst sequi peccatum, angesum produceret siue i itur peccatum sequeretur in eodem , siue in alio instanti, modo ex tali cogitatione sequeretur semper inh1e sint dieeretur Deus auctor illius. Si eut qui secuti siue illud statim sequatur, siue post.
Prob. a. Angeliis in I. instat iti suae creationis i. potuit mereri ex S. r . I. I.q.63. arr. . ad . At Pria. Masad metitum ut minimum requiritui libertas quoad frit contra
exercitioris, quae eit saeuitas elleiendi, vel non est ε s eiendi actum eodem instanti durationis disiunctim , de in sensi diuiso in contradictionis dieitur, quia vim habui eliei dilatio contradictoria in eodem instanti, non coniunctim in sensu comis posito ergo saltem tabuit angelus in I. instanti creationis potentiam eliciendi, vel non eliciendi acium bonum et go accedente aliquo praecepto de et ieiundo actu bono potuisset in a. instanti precare : M patuit in I. instanti habere praeceptum de a ctu bono elic endo ergo potuit in I. rulanti peccare Minoi haec probandaci I. ut seri communior 1 opinio Christus in I. instanti suae conceptionis CHεναι habuit a P.itre praeceptum de morte pro nobis su M. eunda in cuius praecepti meritoria acceptatione
nos omnes, ad Hebr. α μη caris uir ergo. Qitiori simila praeceptum habere potuit angelus ini instanti suae creationis. Cum nulla in hoc siti pugnantia, alioqui nec Christus illud haberem
tuisset a certum est, de facto angelos, non minus' itam homines, praeceptum habuiue taedendi
mysteria fidei, sperandi, diligendi Deum, quibus
actibus boni gloi iam sibi promeruerunt. Eae igiatur assignari potet repugnantia , eur hoc ipsum praeceptum habere non potuerint in a. instanti suae ereationis Quod si eo instanti praeceptum habere potuerunt, procul dubio in eo peccare potuerunt. Nam ange i in I .instanti erant puri viatores,in quo
si praeceptum habuissent, potuissent illud re ipsa
non seruare per libertatem saltem contradictionis non eliciendi actum praeceptui eo instanti, quo debui ent. . Insent Thoms homo lub praec pro naturali tenetur in I. instanti usu stationisse. ipsum delira iii Deum ultimum n nem reserae e
go a finiori ad id tenebatur an ui ioci. instanti
suae creationis. Quia magis dispositus erat a riui ad talem actum in I. instanti, sus rationis: c ad hoc praeceptum tenetur homo propter beneficia a Deo accepta S propter charitatem erga seiplum τachaeratic nes sortius militabant in angelo ina in stanti suae ereationis. Dices h praeceptum fuisse ab angesis in I. instanti suae ereationis seruatum, per dilectu,nem naturalem sui, dc Dei auctoris naturae. Sed contra eum ille actus non laetit liber, sed mere riatursis elicitus a potentia determinata ad unum, non potuit esse praecepti adimpletivus, quia praeceptum non adimpletur actu naturali, sed libero, ut constat in nobis.
Dico a de sata ex stippositione, quod angeli εἰ
eonditiint in i instanti creationis cum iustitia απινι μι- sanctitate habituali, implicat,eo in I. instanti crea
tionis peccare potuisse, tam potentia physica pς ir ,
cato Commissionis, quam potentia morali peccato omissionis. De phystea prob. Gratia sanctificans si /. pro eo instanti, pro quo inserniat subiectum, surponit in subiecto physieam impotentiam ad peccatum eommissionis ex siq. t. m. Implicat .n Deum habere positiuum decretum concurrendi eum minluntate angeli ad peccatum commissionis pro eo instanti, pro quo angelus recipit gratiam lanctifieantem At physea potentia eliciet iactumn tiuum, non solum constat ex intritust: ea facultate naturae sed etiam ex extrinseto concursu Dei e go angelus caret se uindeco conentia Dei ad comis mittendum peceatum pro eo instanti, pro qua re
lincipit gratiam sanctificantem. non potest etapbν '
218쪽
Di Matio Xx Depeccato gehram Sectio III.
Implicat, Deum habere positiuum decretum conis currendi cum voluntate creata ad aliquod impossibile, seu chymaeraeum a quale e t peceare eo instanti, quo gratia resipitur elim tale decretui sit
cilentialiter Irustraneum,ac proinde contra rectum iudicium prudentiae. Confit m decretui de conis currendo cum voluntate creata supponit concursim volim talis possibilem te si concursbs non est possibilis nec ei it possibile decretum de tali spe concursu. Quod pro eodem instanti angelus ha-I-5μιρο iuerit tantum moralem impotentiam ad peccatu intoriamo omissonis, sic Ostendo Ad peeeatum inissioni, νηον non requititur physicus eone uisus Dei, sed sui scit pura sol pensio actsis debiti cum perlecta aduertentia rationis ad quam puram suspentionen actus debiti sufficit intranseca facultas voluntatis cum sui intrinsecis viribus, absque extrinseco coii cursu Dei sibi decreto ac praeparato, ex seq. tem. Igitur cui gratia sanctificante manere potest in eodem instanti integra potentia Prysica ad peccatum omissio
nis Nam ad saluandam in commissibilitatem gratiae sanctificantis eum peccato omissioniς non tenetur
Deus physic pra determina: voluntatem angeli ad actum praeceptum, sed solum eonferte illi talia auxilia eum quibus infallibiliter fit actum praece .ptum seruaturus nec est necesse, tollere pl:ylicam a potentiam omittendi nam cum tali potentia non pugnat gratia sed sum cit, tollere solam actualem coniunctionem peccati omissionis eum gratia; nam cum hoc tantum pugnat gratia. Ad hoc autem non est necesse Deum physice praedeterminare voluntatem ad actum praeceptum sed itacit talia auxi
Ita illi conserte, sum quibus non sit eodem instani iactum praeceptum omisi a. ac proinde eodem instanti eoniunctura omissionem peccati cum gratia
sanctificante. At physica petentia peccandi non tollitur, nisi vel per negationem physici concursus ad actum peccati, vel per physicam praedetermina-aionem ad actum praeceptum; nam physica potentia proxima peccandi tollitur per subi itionem proximae facultatis ad utrumlibet est enim physice
potentia proxima neccandi. libera facultas proxime potens ad utrumlibet ergo sudiata proxima racul. tate ad utrumlibet, manente tantum proxiuia potentia ad unam dumtaxat partem obiecti tollitur
proxima potentia physica peccandi. Tollitur aurem
proxima facultas libera ad utrumlibet vel pernegationem physici concursus adactum peccaminosum , perquam voluntas amittit proximam liberistatem ad peecanduin, elim nequeat absque physico concursu positiuum actum peccati cIicere vel petphysicam praedeterminationem ad actum pr.rci ispium per quam amittit proximam iacultatem ii. te omittendi actum praeceptum, ac proinde proximam facultatem peccandi peccato omissionis. Obiiei est. Potest eum gratia lanaifieantesta re integra potentia phyfiea omittendi actum Praeceptum: ergo potetit eum eadem stare integra potentia physica eommittendi actum prolamitum:
ergo angelus habuit potentiam physicam ad pee-
eandum etiam per eooemissionem pro eo instanti. pro quo gratiam accepit Res p. neg. conseq. nam Ratis 39ti potentia physe omittendi actum praeceptum omplete eonsistit in sola facultate intrinseca naturae, absque ullo exitinseco eo neutia Dei cum culpabiliter omitti possit actus praecepti, absque ulloata physico voiluntatis per puram suspensionem
actus praecepti cum debita aduertentia rationis ad putara o iniissionem Phylica vero potentia com-m tendi actum 'ohibitua, praeter init insecam
cum eoneursum Dei, quem Deus necestatio negat
voluntati ereatae pro eo instanti, pro quo illa te cipit gratiam sanctificantenrima ad decretum cum non it necessatium ad peccatum omissionis, sit autem nec cisatin ad peeeatum commilitonis, poteticum gratia simul esse physica potentia omittendi
actum praeceptum . non potest culi ei timui ellephysica potentia committendi actu in pse hibitu in . Obiicies a Subsistentia inereata v c mens in s . fallibilia auxilia ad actum pia cep iam , eddit hvia bisur. 3manitatem Christi physice impotentem ad mil-sionem actus praecepti ergo gratia habitualis ut exigens in lallibilia auxilia ad eumdem actum praeceptum pro instanti, proin tio eadcm gratia infunuitur, reddit angelum physice in polentem ad cimi Giendum pro eodem instanti actum praNeptum. Nego , ex eo sor maliter; qui potitis ex hoe illa est tantum morali:erimponens ad peccarum omissio uis sed ex eo formaliter, quod subsistentia incrca-eνaria. t eomplendesvnum principium substantiale in essendo cui humanitate Christi, denonii natillani physice me orentem ad omne peccatua , inordine ad quod ipsa st physice impotens. Gratia vero habitualis, eum non cumpleat num principium subitantiale in essendo cum lubrecto, in quo eis, elim iit accidens ipsius , adeoque extra substantialem constitutionem enis, non potest ιllud denominate physice impotens, nisi in ordine ad eos Mais, quo
ruin concurs sis negationem exigit. Nam licui gratia non intrat ut substantiale completi entum principium operativum .ita nec denominat illud physice impotens, nisi in ordine ad eos actus, in ordine ad quo itincipuim ut distinctum a gratia; perne gati Cnem phytie con eursus constituitur phylic ὀimpotens. At vero quia subsistentia incleata intrato substantiale eoni plenent tinas incipium opera: iuum hutnanitatis Christi deiici iri triat illud pl. ysice impii tens etiam in ordini ad eos actus .ad quos per auxilia est tantum moraliter i inpotens Ratio tunc principium sumitur ut ineludens ibi istentiam quia lumitur ut physice eoini letum in suo eis subis
stinii est eompli: ir autem p yiice in tu esse subis tantia; per salisii tentiam. Igitur si Iubsistentia
olivsi .e est imi eccabilis luocumque peccato , ct
iam principi uin physic completum per talem si tali stetiit iam deluunt trabitur pl:ysice impeeeabilectu ocumque peccat . So 'uitur ratio eorum, qui ex in quod nullus angelus de tacto in i instanti pes cauit, colligunt,eo peccaren in potuissb. Nam ex cliin lini omnes cieatliunt in I. instanti cuiuitistitia habituali, nullus de ficto in eo instanti Reate
Dico 3. Spectata in trinia ea natura angeli cm 83 natui alius eli, illum non posse in i . instanti naturae Μιν1M . peccare. Fundam intrinseca natura angeli eon FAE .am naturalius postv at in I. instanti naturae primo determinari a cognicione propriae iiibstantiae, quae radat est caeteraru D, d cuius obaectum est ipsius intellectui nixi me cruor ei tui sed ex ea cognitione non petc peccare : ergo spectata intrinis leca natura finge i, connaturalius est illum in a. in . .
stanti naturae peccare non posse Minor prob. ad Σ'.
cognitione ii propriae lubstantiae n. cessarid sequiu , . . M.
tur actus dilectionis sui, dc Dei, tau caOris naturae xim. ram. ut sapra ergo neqvri ex ea cognitione angelus pee mos at care. Nam ista cognitio et per modum naturae deiag is terminata ad virinu ad peccandum autem neces.laria est cognitio indissere: is ad utrumlibet. Dixi, is prim mstant valuiae, non in I. instanti duratiouisi .im itante natu tali cognitione proptia seMamiae, adhue pollit angelus counatura.
219쪽
i, Dissutatio X X. De peccato Angelorum Sectio III
litet hiuere aliam cognitionem indifferentem ex qua posset in a. instanti naturam, in eodem instanti clurationis peccare nisi aliud obstaret. Nam de sa. eum cognitione propriae substantiae. qua numquam cessat, semper habet alias obiective indifferentes; cum naturali dilections sui, Dei auctoris naturae, non repugnat peccatum, ut patet in daemone, qui cum peccatσretinet naturalem dii ctionem sui, & Dei auctoris naturae, ut supra atquotiescumque sunt duo actus, turalis .in libet
3. Fundam. Steti. Primae peccAtum 1 eli non ι. . potuit esse, nisi inordinatus amor amicitiae ei gesse-Fisas ιέ. ipsum se primus 1 citu i deordinatus voluntarisai
geli non potuit esse nolitio nam omn4s nolitio lapis ponit volitionem id c enim nolo obiecium dis is conueniens, quia piliis volo conueniens, virtute cuius regio dii conueniens unde si nolitiovi fuga in eodem instanti temporis eliciendi semper natu est mala, priui mala est volitio&prosecutio Rutralis natura praecedit liberum.Quia voluntas prius ius volitio aliaesta: nicitiae , alia concupiscentiae r
natura operatur ut ab intrinseco determinita ad unum , t voluntas operatur ut ab intrinseeo indeterminati Mindist rens ad plura: prius autem producitur quod procedit a principio determinato ad unum,quain quod procedit principio indifferente ad plura eo quo pauciora requitantur ad productionem illius quam ad producitonem huius. Obiicies i. Libertas essentialiter consistit in potestate operandiis non operandi: cd angelus eam. dem potestatem habet in priuio, ac in a. instanti
naturae ergo aeque eonnaturaliter peecare potest in x. ac in a. iastanti naturae. Coneedo minorem de potestate remota, nego de proxima Cum enim proxima libertas constat tam in potentia operati-uaisoluntatis, quam in iudicio indifferente intelle- cras; in . instanti naturae nequeat eadem conis naturalitate habete iudicium indisserens ex parte intel Iectus consequenter nequit eadem eonnaturalitate eo instanti naturae esse proxima liberias ad operandum; non deIectu intrinsecae virtutis in vo . luntate, quae est eadem in I. acha. instanti naturae led desectu iudicii indisserentis, ad proximam Iibertatem essentialiter requisiti. Obile. a. si non angelus per primum actum
peccare ergo nec de potentia absoluta id poterit. Nam eatenus absoluta posset, quatenus Deus producere in angelo primam cogitationen indifferentem ad inum&malum sed haec est eontra na. turae angelicae exigentiam, stilae primam cogitatio. nem possula determinat in tantum ad honum. Vnde Deus esse aiictor talis peccati. Resp. neg. conseq. dprob. nego minor nain licet voluntas angeli non postulot primam cogitationem indisse. rentem ad bonum malum ornatura est illam tamen postulat, ut libera est atque adeo non esset ea cogitatio contra omnem exigentiam naturae an. geli iste Deus, ut supra, tenetur operari iuxta omnes manaturalitatem, eTigentiam naturae.
DIxi, VmMm: nam alia etiam specie meeata post primum invia commisisse, ferὰ certum C est ex Patribus qui praeter superbiam, multa alia
in piria peccata illis tribuunt ut inuidiam, Aetast. λη .us. νά ograt.c. 29. Superbia diabolam deiecit,.μιβqaenis te inuidentia hominemstantem, via ipsi cecidit, sed sab- surtii iuriam irim lib. II de Gex alliat.ωρ. Id . deinfinit, este Mium filicharis ali a ficu superbiam imsydvratam amorem excia Myopria: Item ambiti nem, vanam gloriam apostasiam, impietatem blasphemiam, ce Sola igitur controu est de primo peccato, quod angeli in via commileriint. De quo
concupiseentiae vero supponit volitionem arnicitiae; nam ideo concupisco mihi bonum, quia amo me: ergo pii lius ictis deordinatus voluntatis anges leae non potuit esse aliqua nolitio aut amor concupiscentiae, sed amicitiae monerga Deum, quia hicne. qui eisse inordinatus; neque eontra pro linum,na a primus amor stad ob uln mai is una bile rangesus autem est sibi magis amabilis.quam quodlibet aliud distinctum a te tum quia ad seipsum magici ne tinxi tum quia Ieipsum melius cognoscit. Irati tactura deordinatus in ari gelosuit amor amicitiae erga seipsum, qui scit adix contemptus Dei, iuxta illud august. Id de ciuis.c.υθ. amores duos creaut sibi ciuitates duώ rrere in scilicet amor sui seque ad contemptum Dei ιἀIestem vero . opitio que 'ia contemptum sei. At amor, quo septimum angelus se με Mimmoderate dilean, non fuit inordinatus appetitu, 'proprie persectionis, quatenus excellentis fotinali- ter tum quia prius est bonum lai, ut absolute amabile, quam ut res ecatu amabile incallos tum quia eiusdem rationis est amor, se quisque immoderate amat,in quo inordinamat proximum sed amor , quo quis inordinate avit proximum perimet ad luxuriam i ergo& mor, quo quis stipsum immoderate diligit. Cen-firm peccatum, quo ris inordinate deleczatur de speculatione geouieti icae conclusionis, reducitur. ad luxuriam. Secunda affirmat prim tim precatum angelorum tuisse superbiam ita Theologi cum S. Thrum. I p.7.63. u. a. o Mag.im dist. .s 6. Quae sent.se receria est auctoritate Scriptura. Patrum, apud re sel 'quos peccatum anget semper appellatur superbia Aus riseu Leeses io Ditium amnis peccarisuperbis, de peccato Semp/ina antes. intellieunt Aligust. lib. de natura θνει .c.29. Oem Seὸ ideo, inquit, versime dictum est, Ιαιium omis peccatisvirbia: aenis diabo n. s. extitit origo pecinc v. sadriscit Ethb II.de Gemusiadiat. c. I , Gre. gorius lib. I moras. r .cis. Cui coneordat Tob. 4. A superbiairitium sum it omisse itu ιν Indicant ver i a Isis litterati ter de Rege Babyloniae, stitualiter de Lucifero a Patribus intellecta In calam ιση uadam supra ama Deireastaris iam m/am. Ἀβc adam sua astitassem nabrum opiniliser ati mo. Athanas quoi se Antioch C st,it GHlum cendis. I propte superbiam suam uisit in Is cap. Isaia in illa Aud onu iniuriam,sive ut abj leguntψuperbiam Maaiasuersa Priati m mmiditatis in iuuabcta sanibas, qui niminanstasiam risignarit. Il tu e fi cstntu incis superbiam suam coine si Cνeatorem Auctor eruimpersin s.cap. Matib. bom. I8. Sicut ιλλω μαρινbia animi latin, arca ossa -M in calla,q.ali Dein sve celas extenε res usurpari caηtra De m. Hilar iηρ ros verba, o calumnieαarine supeνω Hieron in i 8 ωρ. Iob, diabolum appestat Parum superb arae inc .a6. explicans illa, Scra Gigmtru -- ab AEquar Mialas, inquitii sui per busterbiam tramiso nomine Glores Mocupantur Ambrotas. o.
220쪽
sit. Neque n. per tot in vitiorκm raram arescerer, nisi pirhara prius in radite inruisset per hanc esuccub eis,n bancstsequentem hominem strauit. Eo et maelo sa- sutem nostra immortalitatis impetis, quo vitamsua brati sum extinxit Beda tom 8 M.qeast. q.' Mox ait,
96. Fundam deducitur ex S.Ibam. Primum pecea-γκη m. s. tum anget fuit commissionis, ut ea Scriptura, dum P,tributeonstat id non nisi superbiae in angelis. .is esse potuit non enim potest in angelis esse peccatum formaliter , nisi per inordinatum affectum ad bona spiritualia i sed hi est superbia
Maior patet quia nemo assicitur, nisi ad ea, quae sunt eonuenientia propriae naturae sola autem M. na piritualia lunt conuenientia naturae angelicae. Notanter dixi, semἀter; nam materialiter&se. cundum reatum i orunia peccata incurrunt daemo. nes quia dum ad omni meeata homines indu .
cunt, omnium peecatorum reatum incurrunt, ex
τ' in Satim. I.ν. .si art. et Minor prob. Primus affectus inordinatus quem elicit angelus erga spiritua
. zzz lia, non potest esse nolitioitu, sed volitionis; quia
e.ι. etasti ille est ad bonum sub ratione boni; hoe n est, νtiua es quod pri md voluntatem mouet unde non potestis Hi primu affectus esse odium vel inuidia, quia haec sunt per modum nolitionis.& ad obiectum tendinules ratione mali irae proinde supponunt, ut datast. docet lib. II .de Gm.ia siti p. Id . tamquam radicem appetitum propriae excellentiae, ex quo mouetur ad odio habendum, de inuidendum bonum proximo, ut contrarium proprio. At volitio boni spiritualis non potest esse inordinata mala, nisi quatenus est contra mensuram regulae superioris quod est vitium superbiae, ex s.raam 2.2.q. Isaint.sct 6 ubi formale moliaum superbiae assignat propriam excellentiam, ut eontemptiuam divinae legis Minor plota omnis volitio est mala ex obiecto, aut ex mo. doci nequit volitio boni spiritualis esse mala ex ob. lecto, eum obiectum exle malii non sit ergo ex modo modus autem aut est ex parte actsis , aut ex parte obiecti Ex parte actis aisgnari non potest, nisi aut nimia intensio, aut nimia celeritas actus neuter modus reddit acthun malum per se. Dἰx per se per acciti erat. n. ratione malia si uncti, quodia proposito nullum assignatur, potest nimii intensio actiis, vel celeritas reddere actum malum. Ex parte veto obiecti adhue potest esse duplo i per modum excellus, plus intendendo, Ῥὶm lex diuipν-.AMelor. Tm.II. perando, quam ea di m lex distina Drxeipit. Prior modus constituit obiectum superbiri posterior vero pusillanimitaur quae opponit ut magnanimi in
tali non potuerunt autem angeli, motaliterio. quendo peccare ex affectu 1 unita nimitatu tum quia nobilissimam naturam, qualis est angeliea, ristius mouet bonum excellens, quam bonurn deii
ciens quia illud est magis pinportionatum exect meulenti virtuti angelicr. .
obiicies i. Quod libet peceatum est nita re- sstulam diuinam ito igitu hoc est speciale nioli ea ,.uum saperbiae. Reip. transgrestioliem diuinae legis
posse a pereatum concurrere a. modo concomi tander,&ratione alterius per se voliti a formali.
ier, per se prim6, ut modum obiccti voliti.
modo est circumstantia eoncomitans omne pe eatum qui enim fornieatur, per se tantum intenis
dii delectationem, quam comitatur transgressio lestis diuinae a modo integra formale motivum superbiae, ut modus per se volitus cum obiecto primari intento quod est propria excellentia superbus n. per se, primatid intendit non subiici alteri, quod non intendunt reliqua peccata, nisi tantum consequenter decu datio. Leg. Caiet. a. Σ.q. Isa arr.6. Obiic a Superbus non solum con sy temnit regulam diuinam, sed etiam vult aliis prae obira, i, esse ergo sormale mortuum se uerbiae non est ex-eellentia, ut contemptiua Dei sed etiam aliorum . . .
Pro solutione nota, superbiam esse genu habent ut:
sub se plures speetes, quas ouatuor ex Gregina nu-merat s. nastor 2.2..cit art. . Igitur delationes perbiae, ut est genus ad omnes species. est contem
plus diuinaelegis ut modus obiecti velle autempta esse aliis, differentia ea solius quartae speciei,
Ad fundam scaei I. nego maior non enim po .. ς' itest praeci a notamicitiae erga seipsum esse m t. '' , 'lus; nam qu.indo obiectum non est ex se malum nequit praecis complacentia illius else mala, quan- umcumque si intensa sed ad summum potetit esse oceasio ictis mali. Actus igitur, quo Angelus se-
psum inordinale dilexit, eatenus malus fuit, qua tenus ineludebat modum indebitum ex parte obiecti, amando sibi talem mMum indebitu uir a quomodo amor illesimebat malitiam formaliter. Quare nego amorem illum fuisse tantum amicitiae renon etiam concupiscentiae,q, sibi indebitum mo. dum amauir, ratione cuius amori Ile suit sormaliter malus a nego amorem, quo angelus seipsum in m am .
ordinate dilexit, reduci ad peccatum luxuria, nam Ire
hoe non est quaeuit inordinata delectatio, sed so- i. 'lius tactus. Sicut inordinata delectatio ei bi,diei tui gula laudis, inanis gloria I propriae excellentiae,
superbia Nee vllas ante Scot. Necatum luxuriae ,1ssignauit in delectatione rei spiritualis Ad prob. I
r. nego, appetitum angeli fuisse ad proprium bo' 'num ieeundum se non relative ad alios eum se eundum se conlideratum non sit obiectum malum. a. esto suetit ad bonum secundum se adhue nego, fuisse peccatum luxuriae , quia peceatum luxuriae, est inordinatus appetitus rei crureae. Falsum et .
iam est, omnem amorem quo inordinate amamus proximum pertinere ad luxuriam i sed illum tantum quo proximum amamus in ordine ad veneistem. Ad confirm nego antec nata talis amor te-dueitur ad peccatum euriositatis contra virtutem