장음표시 사용
111쪽
que valeret de naturis spiritualibus. Terminis exten- sonis definitur figura. In iis ergo nulla figura cogitari posset. Hae rationes sunt dissiculter perspiciendae possibilitatis speratae naturarum incorporearum in uniuersitate mundi. Is qui possessionem tenet qdiumentorum Aciliorum, quae ducere ad hanc perspicientiam possunt, is haud neget institutionein tironi, cuius in oculis progrediente investigatione saepenumero emergunt Alpes, ubi alii planam semitam atque commodam conspiciunt, in quo pergant vel pergere
Fac igitur, su i se probatum, animam hominis spiritum este quamquam patet e superioribus, eiusmodi argumentum nondum umquam prolatum esse ,
quaestio, quae fieri proxima posiet, fere haec foret rubinam locus eius huius animae humanae in mundis corporeo 3 Equidem responderem: illud corpus, cuius mutationes sunt mutationes meae, istud corpus, inquam, meum corpus est, locusquo illius idem et meus heus. Quod si quaestionem continuas ulterius, ubianam locus tuus animae) in hoc corpore est 3 aliquid monstri in ea quaestione suspicare r. . . Etenim facile animaduertitur, quidpiam iam in ea supponi, quod haud constet per experientiam, sed sortasse in conclusionibus positum sit putatiliis: nimi. rum, illud Ego meum cogitans in loco elle, a locis aliarum partium illius corporis, quod ad me ipsum pertinet, diuerso. Uerum nemo peculiaris cuiu piam in corpore suo loci sibi conscius est, verum illius, quem ut homo respectu mundi circum Circa capit. Ergo experientiam tenerem vulgarem atque in
antecessum dicerem: ubi sentio, ibi exso. Exsto aeque proxime in extremo digito, atque in capite. Egomet ipse sum, qui in calcibus dolet, cuique cor in animi motu palpitat. Ardentissimi doloris impresesonem haud in neruo cerebri sentio, cum podagra γ eior, verum in dig;tis pedum externis. Nulla memet experientia docet . quasdam partes sensationis meae a memet putrie remotas, et illud Ego meum
112쪽
individuum loco cerebri microscopice minimo ines
dere, atque inde vestem machinae corporeae meae moue re, eoue ipsum tangi. Quamobrem argumentum
postularem seuerius, ut istud absurdum ducerem, quod scholastici dixere: anima mea tota es in toto eorpore totaque in quaque illius parte. Intelligentia sana saepius animaduertit veritatem, antequam rationes perspiciat, quibus eam euincere queat vel illustrare. Nec prorsus perturbaret, si occurreretur, hoc modo
animam memet cogitare extensam et per totum cor,
pus dispersam, velut ea sere paruulis in orbi picto de pingitur. Istud enim impedimentum: praesentia proxima in spatio quodam toto non nisi sphaeram euinci essicacitatis externae, non vero partium internarum multitudinem, nec proinde ullam extensionem siue figuram, quippe quae tantummodo locum habent,
ubi in natura quadam per se sola pbita spatium est, id
est, partes deprehenduntur, quae extra se in uicena videntur. Tandem aut haec pauca de spirituali animae meae proprietate scirem, aut, si istud non concederetur, etiam acquiescerem, nihil illius quidquam nosse. Quod si his cogitationibus vitio vertere incominprehensibilitatem velles, aut, quod apud plerosque idem est, impossibilitatem, per me quoque liceret. Tum ad pedes horum sapientum considerem, ut eos sc locuturos audirem. Animae humanae sedes est inc rubro, locusque in eo minimus illius domiellium est' . Ibi ea, velut aranea in centro telae, sentit.
Exempla adsunt laesionum, quibus magna pars cerebri perindita esset, neque tamen homo vitam perderet cogitatione uul. Ex sontentia vulgari. quam hoc loco adsero, atomum illius Ileuisset eximi, loeoue moueri, ut temporis articulo liomo exanimaretur. Sontentia obtinens, quae animae loeum designat in cerebro . potissimum inde videtur orta Esse . quod an eogitatione intenta atque adlidua dil inete sentimus, nee vos cerebri contendi. At haec conclusio, si vera foret, alia quoque animae loca probaret. In anxietate animi gaudio-ψε sensatio sedem videtur in corde habere. Multi adsectus. quin plerique. via. iam maximam exserunt in diaphrag.
113쪽
Neruis cerebri pellitur ea atque quassatur, eoque essicitur, ut haud ea impressio proxima, sed ea, quae in partibus corporis fit prorsus remotis, sed tamen res
obiecta extra Carebrum praesens repraesentetur. Atque ex hac sede mouet ea quoque funes vectesque uni. Versae machinae motusque pio arbitratu esscit voluntarios. Eiusmodi enuntiata non nisi tenuiter possunt, aut nullo pacto probari, et, quia natura animae reapse
haud satis nota est, etiam non nisi infirmitor consulari. Igitur nullis memet litibus scholasticis implicarem, ubi plerumque utraque pars tumlplurima loquitur, cum nihil quidquam de re sibi proposita intelligit; verum tantummodo sectarer consequentia, ad quae per doctrinam eiusmodi duci possum. Quoniam ergo pro enuntiatis mihi laudatis anima mea, quoad motum, quo ea in spatio praesens est, ab unoquoque materiae elemento nihil quidquam differret, et vis intelligentiae proprietas interna est, quam ni- .hilominus haud possem in hisce elementis percipere, quamuis ea in illis uniuersis deprehenderetur, nulla
ratio posset idonea adferri, cur anima mea non Una ex
illis substantiis sit, quibus materia essicitur, et cur non illius phaenomena singularia non nisi ex loco promate. Commiseratione mouentur intestina, aliosque impetus in aliis organis oriri videmus ae sentiri. Caussa, quae efficit, ut animam in uaxtam praesertim in cerobro sentiri putatur. fortasse haec est. Omnis cogitatio opus habet interuentu fg.orum ideis excitandis. ut iis comitantibus Madiuuantibus gradus claritatis necessarius impertiatur. Sed signa repraesentationum nostrarum in primis ea sunt, quas vel auditu sint vel visu concepta, qui sensus uterque impressionibus mouetur in cerebro, idcirco quia organa illorum huic parti quoque proxime sita sunt. Cum igitur excitatio horum fietnorum . quae ideas mauriam nominat Cartesius, propria in solicitatione versatur neruorum ad motum illi umilem. quem quondam excitarat sensatio, tum cerebri textura in cogitatione maxime cogetur ut cum impressoniis bus pristinis concorditer moueatur . eoque delatigetur. Si enim cogitatio simul eum motu cui neo coniuncta sit, non solum contentiones eerebri sentiuntur . verum simul quo is lue impetus partium irritabilium, quae alioquin eum roprae entationibus animas in perpessionibus sonstitatae, a n-tagione leue utur. Duili oo by Cooste
114쪽
secta essent, quem in artificiosa machina capit, qu lis est corpus antimale, ubi neruorum coniunctio s cultati cogitandi internae arbitrioque succurrit. Tum
vero nulla nota animae propria amplius posset certo cognosci, qua a rudi materia prima naturarum Corporearum discerneretur, facetaque Lethnitii cogit, tio, qua fortasse cum potu labarum Arabicarum ato.
mos deuoremus, suturas animas humanas, non amplius cogitatio foret, quae ii sum moueret. Nonne autem tum istud Ego cogitans sorti Corporearum narturarum communi obnoxia foret, et, uti casu est ex
chaos illo omnium elementorum Prosectum , quo ma-Chinam anim lem animaret, cur, hac coniunctio nasortuita sublata, non aliquando eo rursum reuerteretur 3 Subin4e necesse est, ut meditabundus, qui invia salsa errat, consequentibus terreatur, quibus quasi sonuitans abripi se pallus est. Fateor me pronum ferri admodum ad exsistentiam naturarum incorporearum in mundo tuendam ipsa inque animam meam in classem naturarum istarum transferendam ' . Uerum quam naturalis simul
est ea incomprehensibilitas; cum nostri am'num externarum conceptus a materiae conceptibus separati Ratio huiusce rei, quae mihi ipsi perquam obscura est,
ot probabiliter manebit, simul naturam sentientem in animais Iibus attingit. Quidquid in mundo principium ritus contiisnet. naturae esse incorporeae videtur. Omnis enim Dira posita est in facultate interna. se ipsum pro a his io deterin minandi. Cum P contrario nota essentialis materiae in spatio per vim necessariam replendo consistat, reactione exterinna circumscriptam: quociroa status eorum omnium, quae corporea sunt. Extrinsecus ponesens est atqus eoactio . ea P naturae vero, qu e ipsae iactivae sunt. ex internaque vi sua ossiciunte. caussiam debent vitae in sese cohibere, verbo. eae . quarum arbitrium proprium, se ipsum determinare potest et mutare. aegre possunt naturae corporeae esse. P llulari non potest, ut genus naturarum tam incognitum, quae plerumque tantummodo hypothetice cognoscuntur. coae prehendantur classibus variarum formarum suarum ; sal tem illae naturas incorporeae, quae caussam continent vitae
. animalis, ab iis diuersae sunt, sui in actione propria rationem complectentes, spiritus adpellantur. Duiligod by Cooste
115쪽
abstractique sint, et semper cum conditionibus prensonis pulsusue coniunt i, quae hic haud locum habent. Nam quo tandum modo substantia incorporea obuia sciret materiae, quo haec in motu suo in spiri. tum ferretur, et qui res corporeae vim possent in natura exserere alienae, quae iis haud rationem imper. viam opponit, aut quae eas nullo modo impedit, quominus in eodem spatio, in quo ea praesens est, si nihil versentur 3 Natura spiritualis materiae, quacum coniuncta est Κ intime esse praesens videtur, neque in iis visibus elementorum agere, ad quas haec inuicem adsesta sunt, verum in principio interno status eorum. Namque Unaquaeque substantia, ipsumque elementum simplex materiae, ullam actionem quampiani internam habeat, necessc est, ut caussam es licientiae raternae, quamuis, in quo ea consistat, ostendero nequeam '). Contra ex eiusmodi principiis in his determinationibus internis et effectis anima statum huius uniuersi intuitiue cognosceret, qui illarum causesa est.MQua vero necessitate essiciatur, ut spiritus eorpusque coniuncte unum constituant, quibusque exussis in certis quibusdam dissolutionibus haec unitas riti sum tollatur, quaestiones sunt, quae una cum
aliis quibusdam intelleElum meum longissime superant, et quamuis alioquin parum audax sim, ad intelligentiam meam ex arcanis naturis dimetiendam, tamen
hilominus satis fretus sum, ut nullum aduersarium
hane caussam, ait. rationemque internam omnium externarum earumque mutationum in DeuI M.
versari, quam sententiam adumbratam philoso-ia es eXceperunt risu. Qui vero haud male ogintea secum reputassent. an fieri queat. ut substanis
pars simplex est materiae, sine omni sit statu in-: nisi hune sere vellent exeludere. iis in omeici ullum quempiam alium statum internum possibi.
Fitarent, quam repraesentationum statum actio
ex iis pendentium. Quisque sponte intelligit,rtibus elementaribus materiae stinplicibus faeulis aesentationum obscurarum concesseris, inde minum consequi ullam vim repraesentandi materiae.
itiis multis generis eiusmodi, in toto quodaminumquam tameti essici potest unitas eogitans.
116쪽
vel maxime armatum verear si alias ullo altercandi studio tenerer) ut in hac cauisa periculum faciam rationum in refellando contrariarum, quod in doctis hominibus reapse dexteritas eis ignorantiae sibi inu. tuo demonstrandae.
FRAGMENTUM PHILOSOPHIAE ARCANAE, AD APERIENDUM COMMERCIUM CUM MUNDO SPIRITUALI.
Initiatus intelligentiam crassam, sensibusque ex ternis adhaerentem, ad altiores conceptus separatosque atque abstractos iamiam κdsuefecit, formasqua nunc spirituales potest, materiaque corporea libera eas in eo corpusculo conspicere, quo tenue lux me4taphysices regnum umbrarum adspectandum redditi Quamobrem superata praeparatione molesta, iter periculosum instituamus.
Ibant oblatri sub nocte per umbra , Perque domos Ditis vacuas et inania regna.
Virgil. Materia mortua, 'spatium mundi replens, per naturam suam, in statu inertiae constantiaeque in statu versatur eodem, soliditate gaudet et extensione ac figura, eiusque Phaenomena, in omnibus his rationibus posita, ea plicationem admittunt physicam, quae eadem mathematica est, et coniuncte mechanica adpel- lxtur. Contra si animum ad illud naturarum genus aduertas, quae principium vitae continent in toto eosmico, quae idcirco non eiusmodi sunt, ut qua elementa molem extensionemque materiae in animae augeant, neque ab ea ex legibus contrectationis pulsusque adficiuntur, sed potius actione interna se ipsas, et praeterea mortuam naturae materiam excitent, tibi, si non cum euidentia demonstrationis, at certe cuimpraesentatione intelligentiae haud inexercitatae, de
117쪽
exsistentia naturarum incorporearum persuasum vid his, quarum peculiares essiciendi leges pneumaticae,aet . quatenus naturae corporeae in caussis versantur effetiorum intermediis in mundo corporeo, organicae oranturia Cum . hae naturae incorporeae principia
snt spontanea, proinde substantiae et naturae in sese Consiuentes, Consequens, in quod proxime incidiamus, hoe est: iis inuicem proxime coniunctis sortasse confiei magnum uniuersum posse, quod mundus queat incorporeus suo intelligibilis nuncupari. Etenim quanam ratione probabili contendas. eiusmodientia naturae inuicem similis non nisi interuentu aliarum scorporearum rerum) alienae naturae teneri commercio posie, propterea quod hoc posterius mutito obscurius illo superiori. igitur mundus intelligibilis ut totum potest in sese eonsistens consderari, quarum partes inuicem
mutua coniunctione commercioque teneantur, etiam sne interuentu rerum corporearum, ita ut haec posterior dfectio fortuita sit dit modo quibusdam debeae competere, quia ea, si cubi inueniatur, haud impediat, quo minus eaedem naturae incorporeae, quas interueniente materia in se inuicem agunt., praete quoque in peculiari quadam ac perpetua copulatio- versentur, semperque earum inuicem ut natura- incorporearum mutuae contagiones sint, ita vestri adsectio interuentu materiae solum fortuita sit,
atque in instituto singulari quodam diuino posita, illa
utrario naturalis et inenodabilis. .
'Sumtis uniuersis vitae in tota rerum natura primeipiis, ut totidem substantiis incorporeis inuicem comis mercio, verum etiam partim cum materia coniunm' mundi intelligibilis uniuersum cogitatur;
a verum ineognita gradatio entium naturarumisim, cui bus solis materia mortua mundii animatur. Verum ad quaenam naturae mem
hra vita pertineat, et quinam ii istius gradus sint, quieonfines sunt toti carentiae vitas, haud isto an isse
118쪽
quam certo queat definiri. 'Iozolfino euncta an mantur, sed materialimo, si adcuratius perpendatur,
cuncta enecantur. Maupertui sius partibus nutrit xiis organicis omnium animalium gradum vitae mini
muna tribuit; alii philosophi nihil quidquam. in iis nisi
moles mortuas vident, quae duntaxat . iaciant ad vo. Etes machinarum animalium augendos. Nota vitae in.
dubitata in eo, quod sub sunt iis cadit, sane cernitue in motu libero, qui ex arbitrio sese prodit; verum. ubi ea nota haud deprehenditur, ibi nullum quoquo vitae gradum esse, haud certo concluditur. BOerohauius alicubi animal, ait, plantam esse, quae radicem habeat in somacho intus . Fortalis alius eodem iure in hisce conceptibus ludens dixerit: planta es animal somachum habens in radice trinsecus). Idcirco plan.
tis quoque organa motus arbitrarii cum iisque notae Vitae externae, quae tamen animalibus necessariae sunt, possunt deesse, squidem natura, quae instruis menta ad se alendum in sese habet, se ipsam, oporte. bit, pro necessitate queat mouere, illa vero, iaqua extrinsecus ea atque in elementis sustentationis sepulta sunt, iam satis viribus externis conseruatur. et, quamuis principium contineat vitae internae in vegetatione, nullius tamen indiget constitutionis adactionem arbitrariam externam. Horum omnium
nihil quidquam ex argumentis desidero, praeterquam enim, quod perparum possem in gratiam ei modi coniecturarum proferre, iis quoque, ut nugis Pulvere obsitis, ludibrium obes consuetudinis. Veteres quippe credidere triplex posse vitae genus sumi, et vitae vegetabilis, et animalis, et rationalis. Si tria illa principia incorporea in homine copularent et coniungerent, sane quidem errauerint, quodsi ea vero
in tres illas sormas rerum creatarum crescentium, suuque similes gignentium describerent, tum sane quiadem, quod haud probari posset, dicerent, quod tamen idcirco nondum soret absurdum, praesertim ex sententia illius, qui vitam peculiarem partium ab anu anuibus nonnullis separatarum, irritabilitatem die
119쪽
AEum probatam illam, tum vero etiam fmul inenodabilem proprietatem fibrarum in corpore animali et quibusdam plantis, et magnam denique polypoduinaliortimque Eoophytorum cum plantis adfinitatem vetilet sub rationem vocare. Caeterum prouocatio ad
principia ineorporea xsylurn est philosophiae ignauae, atque idcirco quoque explicandi ratio ad ilium modum, quoad eius fieri potest, fugienda est, ut illae
rationes Phaenomenorum cosmicorum, quae legibus motus solius materiae nituntur, et quae unae sunt solaeque comprehensibilitatis capaces, quam late patent, agnoscantur. Nihilominus ad veritatem mihi est persuasum, Stallium, qui mutationes animales mauult explicari organice, saepenumero propius ad veritatem accedere, quam H inanitum, Boerhouium aliosque. qui vires incorporeas negligunt, caussasque tenent mechanicas, et viam in eo rationemque sequuntur
magis philosophicam, quae nonnumquam quidem peccat, . sed saepius vera est, et quae etiam sola potest
in seientia utiliter adhiberi, cum e contrario contagionem entium naturae incorporeae ad summum popst exstare cognosci, numquam autem, quomodo ea fiat, et quam late pateat eius efficacitas. Ita igitur mundus incorporeus' primo uniuersas complecteretur intelligentias Creatas, quarum nonnullae cum materia sunt in uua persona copulatae, sed aliae minus, praeterea subiecta sententia in omnibus animalium formis, tandemque cuncta vitae principia, quae in rerum natura tuerint, quamuis ea nul- iis notis externis motus arbitrarii sese manisellaret. Omnes eae naturae incorporeae igitur, siue vim suam exserant in mundo corpore, sue non, omnes naturae ratione praeditae, quarum status fortuitus animalis est. siue hic in terra sit, siue in aliis corporibus caelestibus, sue rudem massam materiae in praesens vel aliquando animent, vel quondam snimauerint, ex hisce conceptibus inuiceri commercio natur. e luae consentaneo tenerentur, quod non posituin In condi-
120쪽
tionibus est, quibus ratio corporum circumscribitur. et ubi distantia locorum vel aetatum, quibus in mundo conspicuo magnus ille hiatus efficitur quo omnScommercium tollitur, evanescit. Igitur anima humana iam in hac vita praesenti ut cum duobus munis dis simul coniuncta consideranda laret, e quibus ea, quatenus cum Corpore in unitate personali coniuncta est, solum materialem clare persentiscit, contra ut membrum mundi spiritualis contagiones puras natu. rarum incorporearum excipit atque impertit, ita ut . illa coniunctione sublina, commercium, quod ei semper cum naturis spiritualibus intercedit, solum relinqueretur, eiusque sese conscientiae clare intuendam
Paullatim mihi sentio creari molestiam, ex cauta oratione utenda rationis. Quidni mihi quoque lice.. xet oratione uti academica, quae magis dictatoria est. et qua fit, ut cum auctor queat tum lector meditati ne tu persedere, quae citius serius utrumque ad ambiguitatem ducat molestam, necesse est. Igitur perinis
de est, nisi iam laret demonstratum, aut, facile posset
' Cum de caelo sermo est ut sede domicilioque beatorum, tum vulsaris repraesentatio illud solet supra 1 e alte in imnion sospatio cosmico reponere. At non cogitant. nostram torram ex his regionibus conspectam, itidem vi mam stellarum eaeli adparere, et habitatores aliorum mundorum eodem iure versus nos posse ostendere et dicere. en domicilium gaudiorum aeternorum . sedemque caelestona, paratam ad nos aliquando excipiendos. Nimirum fit per mirum quemdam errorem, ut, quem spes ingreditur. volatus altus semper sit cum conceptu scandendi coniunctus, cum tamen liqueat. si vel maxime adscensu alta petieris, tamen te oporistere rursus labi, ut sere in alio mundo quodam pedem ponas. Ex hisce vero conceptibus caelum reapse foret munisdus spiritualis. aut. si malueris, pars illius beata, eaque neque supra te laret neque infra quaerenda, propterea quoleiusmodi totum incorporeum haud ex distantiis propioriqua
ratione erga res corporeas, sed in coniunctioni nus ρον triam
suarum secum inuicem spiritualibus cogitandum est, certa membra illius non uisi ex ratibus rationibus sui ipsorum