장음표시 사용
41쪽
isTUD IN THEORIA QUIDEM ete. 35
ηιlla lex ea de re adest, secreto si hi ac tacite rebellionem reseruare. Namque constitutione in hunc euentum legem Contineri, quae potestatem faciat Due
tendis constitutionis consistentis, unde omnes leges singulares proficiscuntur etiamsi pachum laetum f. 0rit , aperte pugiant; quoniam tum ea quoque necesse seret contineri potestatem contrariam stublice eo sita tutam , proinde et alium quemdam ciuitatis principem elle oporteret, qui iura populi erga priorem illum tueretur, sed tum etiam quemdam tertium, qui inter utrumque de iure decerneret. - Iairi duces illi populi su ut, si malueris, tutores eiusmodi ac u- sationem veriti, si coeptum sorte frustretur . principi ab se terroribus remo te potius volunt riam ab imperio abdicationem ad erunt, quam ius sibi eius dimit. tendi arrogarunt, quippe quo constitutionem in pugnam secum apertam posuerint. Quod si igitur in hisce meis adsertionibus profecto haud vitio mihi velletur. per habu C memet inviolabilitatem nimium principibus adulari; nec in v. sabor, opinor, populi in gratiam nimium ms ad se. rere, dum huic itidem iura inexstincta contra principem ciuitatis esse adseuero, quamquam ea nulla poplunt iura cogentia esse. . io ε
sitis sententiam contrariam fouet. Ex eius mente de Gue, eap. p. 9 14 princeps ciuitatis sx pacto non ost populo ad quidpiam obligat iis, Ciliique non iniuriam insurre potest quaecumque ille de hoc decreuerit). Quae quidem sentent a sane vera esset,s iniuriae verbo eam laesionem intelligas, qua laeso erga eum, qui illum laedit, ius togendi tribuitur; vorum tum generatim pronuntiata, horrenda est.' Nullum ius in esu; late potest reseruatione se rota. qu rest
dolose, reticerii omnium autem minime iuu illud, qu fl; ut ad eonstitutionem pertinens, populus sibi vindieat; it quidem omnes illius leges tamquam e voluntate quadam publiea ortae eogitandae sunt. Igitur. si constitutio ibaitio nem eooeederet. nec 'sse foret ut hapc quoqui ius eam movendi, et quomodo eo utendum sit, palam declararet.
42쪽
Subditus haud obstinatus possit sumere, .portebit, dominum superiorem nolle sibi iniuriam inserre Proinde, cum sua cuique homini iura sint haud ami tenda, a quibus, etiamsi velit, non possit sese abdicare, et de quibus ipsi iudicare liceat ; iniuria vero, quae
.x mente eius ei insertur, ex suppositione illa non nisi per errorem fiat, vel ignorantia certarum consequentiarum ex legibus potestatis supremae r necesseust, ut ciui rei publicae, et quidem ipso domino superiori concedente, ius competat, sententiam suam de eo, quod ex decretis illius sibi iniuste fieri contra rempublicam videtur, palam aperiendi. Nam sumto hoc, principem ciuitatis ne errare quidem posse, vel
rei cuiusdam ignarum, sequeretur, eum adflatu caelesti beatum ei te supraque conditionem hunnnam elatum. Ergo libertas scribendi - cancellis circunse scripta reuerentiae Rique amoris erga c6nstitutionem, in qua degemus, si isque scriptores sese circumscribunt sponte, nec libertatem amittunt), - unum est
solumque palladium iurium populi. Etenim hanc libertatem quoque illi denegare velle, non solum idem est, atque ei omnem in ius potestatem respectu summi imperantis ex mente Hobbesii) adimere etiam,
Cuius voluntas eo solum, quod uniuersi populi volun talem repraesentat, subditis qua ciuibus edicit, omni notitia priuare eorum, quae, ii nosset, ipse mutaret, eumque secum ipsum facere pugnantem. Sed principi ciuitatis metum incutere, ne ex se ipso cogitan do palamque perturbationes in republica excitentur. idem est, atque dissidentiam in eo erga suam ipsius
potentiam, vel etiam odium erga populum excitare. Principium autem uniuersale, ex quo populus
iura sua negative, id est, solum diiudicare debet, quid ab legislatione summa, cum optima voluntate sua haud histitutum, considerandum fuerit, hoc pronuntiato continetur quod ρπutus non potest de se sese decernere, id nee legislator potes de populo deternere.
Qund si ergo exempli gratia quaeratur: an lex, quae certam quamdam constitutionem ecclesiasticam
43쪽
IsTUD IN THEORIA QUIDEM etc. ap
semel institutam perpetuo durandam iuberet, queat tamquam ex voluntate legislatoris sconsilio eius) propria prosecta spectari Z primum ex te quaeras: an populo liceat sibi ipsi pro iuge iniungere, ut certa quaedam dogmta fidei ac formae religionis externae semel recepta manere debeant; proinde num sibi liceat, inpolieris suis se ipsum impedire, quo minus in cognitionibus ulterius progrediatur, aut veteres, si fortesuerint, errores immutentui 3 Tum patebit, pactum
populi originarii, quod istud pro lego imperaret, per se irritum fore; quoniam istud cum declinatione hominis et finibus pugnat; proinde eiusmodi lex non posset pro voluntate propria principis spectari, cui
ergo rationes poterunt contrariae proponi. - omnino autem, si quid nihilominus tamen a potestate suprema sic esset decretum, uniuerso quidem de eo potest ac palam iudicari, num quana vero homines nec verbo nec re pollunt ad ei reagendum excitari. In unaquaque republica obedientia sit, neeesse est,
sub mechanil mo constitutionis ex legibus cogenti totum lpectantibus , sed simul quoque ratio libertatis, νbi quisque de iis, quae ossicium humanum attingunt uniuersale, per rationem cupit fieri certus, hanc eoactionem iustam esse ac legitimam, ne seeum ipso in pugnam incidat. Obedientia postulata, haud conjeessa ratione libertatis, causa fuit foetetatum secretarum.
Est enim proprium humanae naturae, ut, praesertiri in iis, quae hominem attingunt in uniuersum, meri. tam luam CV m aliis communicet; quocirca societates istae cessarent hac libertatu concessi. - Et quid est, quo alias queant cognitiones ad imporium perue ni re, quibus ipsi ut proprium consilium internum atque essentiale promoueatur ,. quam ut libertatis rati nem cum in ortu, tum effectis tantopere aestimabblem vim tuam exserere Patiatur.
44쪽
Nuspiam quaepiam praxis uniuersa rationis nHncipia pura negligens maiori cum arroga tia de theoria pronuntiat, quam cum de requisitis quaeritur constitutionis bolixe reipublieae. In caussa est, si nolconstitutione togati diu consistente populus regullio paullatim adsuescit, cum felicitatem suam tum iura exstatu diiudicandi, qua cunctorum hucusque iter tranquillum fuit: non vero vicistim istum statum ex conisceptibu, aestimandi, qui iis ab utrisque per rationem suppeditantur: potiusque statum istum passuum nihilominus statui rerum periculoso pracferendi, quoad quaerendum alium cogantur meliorem hic locum habet, quod medic: s cogitandum proponit Hippocrat si iudicium anceps, experimentum periculosum . Cum autem ex omnibus, quae satis diu constitere, constitutionibus, qualia illarum cumque vitia sint, atque utcumque diuersae, idem conset arium prona net, quippe ut ea, in qua versamur, simus contenti;
proprie, si fulus populi spectetur, nulla omnino theoria valet. ted omnia nituntur in praxi experientiao obsequiosa. Quod si autom quidpiam in ratione in sit fals, quale verbo notari possit iuris Mublici, et si hominibus, in antagonismo libertatis erga te inuicem conititutis vis obhgans sit, proinde realitas obiectiva praeΗ- nullo respectu habito salutis vel misoriae, qua inde possit ad eos rodundare cuius notitia solum peri-dst ab experientia) illud principiis nititur ex antici. patio no neque enim, quid ius sit, potest Θxperientia docere); es quo theoria iuris publici, quacum nisi
conueniat, nulla praxis valol.
Contra haec nihil quidquam potest prosurre, nisi dixerisi quamuis ideam iurium sibi competentium
homines mente versentur, tamen eos, propter Pervicacitatem, inhabiles esse atque indignos, qui ex iis tractentur, ideoque potestate quadam suprema Totum ex regulis prudentiae agente eos coerceri et licere ut oporti ro. Hic saltus desperationis asto morti talautem eiusmodi est, ut, si semel haud de iure, sed
45쪽
modo de potestate sermo st, suam quoque populus
tentare queat, atque omnem constitutionem legalem reddere incertam. Nisi quidpiam sit, quod per rationem proxime aesti inationum extorqueat. quemadmodum ius hominum , omnes cum arbitrio hominum contagiones imbecilles sunt, ad libertatem rerum coercendam domandamque: rerum cum, prκeter beniuolentiam, etiam ius clara voce loquitur, tum humana natur, haud ita sese ostendit degeneratam, quin vox
eius ab ea vcnerabunde audiatur. Tum pietate grauem meriti Sque si sorte virum quem Conspexere, silent arteetisque auribus adstant.
DE ADFECTIONE THEORIAE AD PRAXIN IN IURE GENTIUM
respectu uniuerse philanthropico hoc est, cosmo. politico spectata I. contra Mosen Mendesii. Estne genus humanum, uniuerse sumtum, amandum; an illud cum indignatione adspiciendum, cui quidem ne in mσavsρωπίαν incidas) omnia
bana precare, ea tamen numquam in eo exspectaro debeχs, proinde oculos ab eo potius auertere 3 Responsio ad hanc quaestionem pendet ex responsione, quae ad aliam quaestionem proseretur: ari in natura humana initia insunt, e quibus possit intelligi, genus semper fore ad meliora progressurum; mal que et pracsentium temporum et praeteritorum in bonis futurorum euanitura' Namque hoc modo ge-
Non statim occurrit in oculos quomodo suppositio unit verse i Liruara, orica ad constitutionem ducat eo inuo νιiι- . haec voro ad fundationem iti H MMitim, ut natum k in quo, solo possunt initia natural humanae rite euolui, quibus geneti no 4ro allio 'conciliatur. - hoc loco extrema contextas hic ob oculos ponetur. . .
46쪽
A nus certe in continua adpropinquatione ad bonum amare poterimus, alioquin illud aut odio habendum aut despiciendum foret; ut cumque regerat adfecta tio ex amore hominum uniuersali qui tum ad summum amor beneuolentiae, non vero complacenti auforet . Quod enim malum est manetque in primis quod in iuribus hominum sanctissimis de industria mutuoque laesis versatur, idque - ut maxime Contentas amore tibi extorquere - tamen non poteris nothodisse: non quidem ut iis male iacias, attamen, quoad eius fieri possit, parum cum iis negotii haberi. Hanc posteriorem sententiam tuitus est IIInfer Mendesii Ierusalem, Sen. I l. p. 4 47. oppositam hypothesi familiaris sui Luggii de educatione generis humani diuina. Somnium ei videtur: Atotum humanum genus in terris, sequentibus temporibus senis per progredi debere ac sese perficere. - Videmus, ait, genus humanum, in toto paullulum oscillare; neque umquam quosdam gradus porro secit, nisi brevi post celeritate citata in pristinuin statum relaberetur. Id quod vere est saxum Sisyphi; et hoc modo. instar Indorum, terra sumitur pro loco peccatorum pristinorum, quorum nulla amplius mentem cogit&tio subeat, luendorum . - AHomo longius Progr ditur; sed genus humanum perpetuo sursum deorsum in carceribus constitutis titubat atque oscillat; sed in toto spectatum, sere eumdem gradum USqu.qμaque retinet moralitatis, eumdem modum religi nis et irreligionis, virtutis vitiique, felicitatis 3 et misel tae. - Atque has sententias, sic institui e pag. 46. , ut dicat: sevos ne diuinare vultis, quacteonsilia snt prouidentiae cum genere humano 2 N lite cudere hypotheses quas antea vocaverat theo
viam); id modo, quod vere fit, spectate, et si adspectum vertere ad historiam omnium temporum ponsitis, id, quo usque quaque factum est. Id quod in rebus est in facto postis; id, necesse est, ad finem pertinuisse, in consilioquu sapientiae adprobatum, vel
47쪽
INUD IN THEORIA QUIDEM ete. 4r
Εquidem aliter sentio. - Si adspectus est deo
dignus, cum virum honestum virtutisque studiosum
videmus cum aduersitatibus tentationibusque consi-ctantem. Et tamen contra eas in gradu suo consistentem ; tum adspectus est maxime indignus, ne dicam deo, verum ipso homine maxime vulgari sed bene sentiente, si genus humanum a gradu ad gradum suo sum ad virtutem progredi videt, breuique post tantumdem profunde in vitia ac miseriam relabi. Alia quamdiu tragoediam spectare, fortasse iuvabit et proderit; sed tandem siparium cadat, oportebit. Diutius enim in nugas Conuertitur; er, quamuis actores,
quoniam stulti sunt, haud defatigentur, tamen raedium capit spectatorem, cui ynus alterue actus satis est, cum inde iure potest colligere, spectaculum numquam finiendum semper idem videri. Poena postremo sequente, si solum spectaculum sit, ingratae sensationes pollunt quidem per exitum compensari. Verum pati vitia innumera quamuis intoriectis virtutibus reapse accumulari, ut aliquando permulta pollini puniri: saltim ex nostris cogitationibus adeo moralitati auctoris mundi ac gubernatoris aduersatur. Ititur sumam licebit: genus humanum, cum perpetuo versetur in progressu respectu culturae, ut finis naturalis sui, itidem in progressit occupari almeliora quoad finem finis moralis exsistentiae suae, qui quidem subinde interrumpi, verum numquam ab rumpi videatur. Non est, quod egomet istam suppo-stionem probem; aduersario incumbit probatio. Namque rassicio meo innato nitor, in unoquoque membro seriei generationum, - in qua ut homo omnino) sum et tamen haud cum qualitate morali in me neeessaria tam bonum, quam este deberem, pro inde et possem, eam semper meliorem fieri, ita in posteris agendi, ut indies meliores fiant cuius proindo quoque possibilitas sumenda est), atque ita hoc officium ab uno membro generationum ad aliud legitim spora haereditate transferri. Quotcumqus dubia ςon-
48쪽
tra spes meas ex historia depromantur, quIe si vim probandi haberent, memet possent mouere, ut a labore specie inutili et frustaneo desisterem; tamen, quamdiu illud nondum reddi prorsus certum potest,
non pos uin ossicium cui liquidum) cum prudenti affregula ad impoIsibile haud adlaborandi ut illiqvidum, quoniam in sola hypothesi versatur permutare; et
quantumuis maxime incertus sim maneamque, an g. neri humano meliora speranda sint, hoc tamen non
potest normae, nec proinde suppositioni illius respectu practico necessariae, fieri posse, detrahere. IIuiusce spei temporum meliorum , s ne qua cupiditas seria, quidpiam patrandi utile saluti uniuersali, numquam humanum animum calefecisset, semper quoque contagio fuit cum studio bene sententium; et ipse Moses Mendetii, necesse suit, ut rationem illius haberet, cum de natione sua collustranda selicemqcie reddenda, tantopere ad laborarit. Ut enim ipse et per se solus id essiceret, nisi alii post eum eadem vestigia premerent atque ulterius progrederentur, sperare non poterat. In tristi adspectu, non tam malorum, quibus humanum genus e caussis physicis premitur, quam potius eoruna, quae sibi inuicem ipsi homines inserunt; tamen animus spe recreatur, posse aliquan do melius fieri; et quidem ex beneuolentia a propria utilitate remota. si dudum tumulis tegemur, fructus que, riuos ex Parte ipsi ferimus, haud colligemus: Nulla bic vis est argumentorum empiricorum contra successum horum consiliorum spe susceptorum. Eo enim, quod id, quod adhuc nondum successit, quoque numquam successurum sit, nullo iure potior, mit tendi consilii pragmatici techniciue veluti itinerum in aere pilis aerostaticis); multo minus mittendi mo ratis, quod, nisi eius effectio demonstrativo impossibilis se, incipit in ossicio esse. Praeterea multa er-gumenta possunt proferre, genus humanum, in toto, coapse hac nostra aetate, cum aliis pristinis comparat , maxime moraliter ad ipsa meliora progreisum,
49쪽
IsTUD IN THEORIA QUIDEM etc. 43
brεues impeditiones nihil in contrarium probant pelamoremque de degeneratione illius summa vi ingra--scente ob id ipsum tolli, quoniam, si in altiori inci-ralitatis gradu cons ituti sumus, longius prospicimus,
seueriusque de eo quod sumus, Comparate Cum eo, quod esse deberemus, iudieamus proinde nosmet ipsi eo seuerius reprehendimus, quo plures gradus moralia talis uniuersae cursus mundi, nobis qui innotuit, adscenderimus. . Quodsi igitur quaeramus: quibusnam adiumentis hic progrellas perpetuus ad meliora conseruari possit, vel etiam sere accelerari 3 facile intelligitur. hunc in infinitum tendentem euentum non tam ex iis pensurum fore, quae nos iacimus velut ex educatio- me, quam iunioribus impertimus , et qua via agere nos debemus, ut essetamus; verum ex iis, quae natura humana in et cum nobis faciet, qusd nos in orbitam cogat, in quam nosmet sponte haud facile contulerimus. Ab ea enim, vel potius quoniam ad finem hunc perficiendum sapientia summa opus est) a prouidentia sola, successum possumus exsperiare, qui ad totum tendat et inde ad partes, cum e contrario Cum consiliu suis tantummodo a partibus proficiscantur, se- req se adeo in iis consistant, et ad totum, qua tale, quod iis nimium magnum est, ideas suas quidem poplant, non vero vim et contagionem extendere; maxime cum, in consiliis sibi inuicem aduersantes, ex
proprio proposito libero difficulter sese forent eum in
finem coniuncturi. Quemadmodum violentia ex omni parte metuenda indeque enascolas miseria tandem populum coegit, ut eoactioni se, quam ipsis ratio ipsa adiumento praescribit, nimirum legum publicarum submitteret, atque in constitutionem accederent publicam civilem; sic ei iam miseria ex bellis perpetuis, quibus vicissim civitatos inuicem sese carpere student atque subiugare, postremo eo rem adigat oportebit, ut, vel inuitae, in
50쪽
constitutioneni coeant erilino sitimin aut, si eiusmodi status pacis uniuersali. quod etiam tiro saepius in ciuitatibus supra modum magnis euenit) ex alia parta libertati sit periculosior, propterea quod ea despotismum adducit grauissimum, haec miseria tamen ad statum cogat, necesse est, qui quidem haud in republica eos mopolitica sub superiore, sed tamen in statu itiri
dico versit ur foederationis ex Iure gentium Communite deliberato. .
rienim cum cultura diuitatum progrediente cum propensione limul increscente . ad sese damno aliorum dolo vel vi augendum, necesse sit, bella multiplicari, copiisque seruata mercede) magis magisque auitis, paratis et sub disciplina seruatis, indies pluribus instrumentis bellicis ornatis sumtus in dies mai
res producantur , interea dum pretia rerum omnium Perp.tuo crescant, neque tamen incrementum iis Conueniens metallorum ea repraesentantium sperari
queat; nulla quoque pax tamdiu duret, ut quae durante ea reponuntur impensa's belli proximi aequaret, cui quidem inuentum nominum ciuitatis publicorum remedium est ingeniosum quidem, sed se ipsum postremo tollens: necesse est, ut, quod bona voluntas efficere debuisset, nec tamen secit, tandem impotentia efficiat: ut quaeque ciuitas intus ita organisetur.
ut haud civitatis principi, cui bellum quoniam illud alienis sumtibus, nimirum populi, gerit proprie nihil eonstat, sed populo, cui illud constat, sustragium
declituum competat. bellum fieri debeat necne quem in fine sane idea pacti originarii necessario supponenda est). Hic enim sane cauebit, ne per solam Crescendi cupiditatem, aut propter offensones putatilias,stium verbis saetas, periculo sese exponat indigenti Ropersonalis, quae principem non attingit. Atquς ita posteri quoque sin quos nulla ab iis sibi haud contracta onera deuoluuntur , quamuis haud vere amor illorum in caussa sit, sed modo phiIautia cuiusque ae- eatis, magis magisque ad meliora, vel sensu ipso mo-