장음표시 사용
71쪽
nsticia cum incolis veteribus tentandi. - Hoc modo mundi partes remotae inter se inuicem postulat tranquille rationem inire, quae postremo publice legales nant, et quibus tandem genus humanum fieri possit, ut ad constitutionem ciuilem propius accedat. Quoeunt si rationem inhospitaleni comparaueris Huitatum moratarum, inprimis negotiantium nos raemundi partis, earum iniustitiain videbis, quam infrequentandis regionibus populisque peregrinis quod
iis idem est ae si eas oecuparint) exercerent, eo usinque procedere, ut terrore adficiare. America, regiones Nigrorum, Insulae aromatum , Caput bonae spei aliaeque iis repertae terrae videbantur vacuae; neque enim incolarum illam rationem habuere. In Hindustaniam, sub praetextu mercium ibi reponendarum, peregrinas copias militares inuexerunt, cum iisque oppresi onem indigenarum , variasque Ciuitates
illicis excitarunt bella longe diffusa, ex quo fames, seditio, perfidia, caeteraque, quibus humanum genus vexatur, mala Promanarunt.
N China ') et Iapan Ni pon), quae periculum se-eerant eiusmodi hospitum proinde sapienter illa quidem aditum, non veto intractum, haec etiam aditum: magnum regnum istud nomine scribam suo, quo se ipsunt
w nis aestam o. infra, euoluas. - Proprie nullo nomine
rio ae desinito, quo se ipse in nun Cupet, utitur, uti Hsheris monet Petropolitanorum pro esser: vlitatissimum nomen est Ain, nempe aurum quod Tibetani exprimunt verbo SM . idcirco imperator rex our omnium regior, uin praestantissimae vocatur, quod verbum sine dubio in regno ip o uti ciuis sonauerit. verum a missionariis Italicis ob literam 4rutturalem sere uti M. pronuntiatum fuerit. - Ex quo intelligitur, terram ab Romanis dictam SP -- fuisse Chinam. sia sericum trans Zibrium motu, per lib. um m/Mus. Opinor. Et Buctariam trans Persiam, ulterius in Eutopam transis portatum est. id quod multam copiam facit medit itionum de vetustate huiusce esuitatis ingentis . cum Hindullaniaeomparatae . in coniunctione cum Tibeto. et . por hoc, cum Iapania ἔ eum e contrario nomen sina seu TOhina. quo finitimi eam designara dicuntur, ad nullum quidpiam duo
72쪽
non niti uno populo Europaeo, Hollandis, concesila,
quos tamen nihilominus, initar captiuorulia a communione cum indigenis arcent. Quod pellimum ex in re stui, ex portona iudicis moralis consideratum,
optimum est, ista violentia ne ullam illis quidem
utilitatem adfert, oinnesque istae locietates mercatoriae in discrimine versantur propinqui interitus, et ex insulis sacchuri, quae scdes sunt seruitutis Omnium crudelissimac et excogitatissimae, nihil reapse quidquam redit, sed modo cum intcruentu, et quidem in finem haud ita laudabilem, nempe ad remiges classibus firmandos, ideoque rursus ad bella in Europagerenda, idque potestatibus, quae multum de pietate gloriantur, et in summa iniustitia volunt per orthodoxiam pro electis reputari.
cat. Fortasse votustissima illa. quamquam ea Dumquam satis innotuit. Europae eum Tibeto communio ex iis, quae Hesychius ea de re seruauit. nimirum ex acclamatione
hierophantae in mysteriis Eleusiniis κουα explicari potest vid. Iter Anaeharsis iunioris, Pars quinta, P. 477sqnt. . - Namque secundum Georgii Alyn. Tibet. vocabulum εσvrioa notat deum, quod miram h .ibet similitudinem Cum voce κογξ. Puh-eio. ibid. pag. seto quod tacite a. Graecis potuit ut pax pronuntiari, pretiiu'gator Iegis, deus Per naturam uniuersam distributus etiam C ἀνω dictus Pag. III.) - cur Vero, quod Lae ortu vertit per Muratum. Potest, ad deum tra ustatum, haud fere quidquam aliud das gnare, quam pro beato cel b arum. p. sor. Cum igitur P. Fr esseo ι omitio ab I h. M H Tibetanis, quos saepius, quam vim vocabulo dei concioa subiicerent, interrogasset, semper res potisti in sit: ,, recinunt est omnium μα ortim id est. beatorum per generηtionem Lamaicam, per Elis multis per varia corpora migrationibus, tandem ad deum revortant, in Γων ιhavet 1, id est . naturas ad Oratione dignas, mutatas animas pag. aa 3 , illa myileriosa vox κρυξ eusta S, sine dubio ens summum Vniuersum mundum permeanx' Ianctum
Μονα) Numis com et sopieni pax naturam persona indu- tam 3 significare debebit. in musteriisque Graecis adhibita fere monothei um γον is, in contrarium polyti Uini populi do- notauerit; quamquam P. Hor /ius locis aliis athὰVinum sagiebat. - Quomodo autem tactum sit verbum mysteriosum Illud trans Tibetum ad Graecos peruoni ret, superiori ratione illa potest enodari, et Vice versa eo quoque probabila reddi. matura iam commerzium cum China trans Tibetum
fortassa prius quam cum Hiud uitanis Europae intercessisse.
73쪽
Cum igitur communionis in terrarum populis, quae semel perpetuo inualuit bingustioris latiorisve ea tandem ratio sit, ut iuris laesio in uno terrarum loco sentiatur in cunctis: idea iuris cosmopolitici haud in iuris cogitandi modis phantasticis est et nimiis, verum in necessaria suppletione codicis haud scripti. cum publici iuris tum gentium ad ius hominum publi- eum in genere, atque ita ad pacem aeternam, ad quam non nisi cum hac adiunclione continuo accedere pos
COROLLARIUM ΡRIUS DE GUARANDIA PACIS AETERNAT
Id, quod hanc euictionem Uuarandiam) praestat,
ipsa natura es daedala rerum, e cuius cursu mecha nico, manifestum est, formam stralem emicare, ut ex hominum discordia vel ipsis maxime inuitis concordia emergat, atque idcirco, quasi coactio caussae
quoad leges essiciendi nobis ignotae, fatum, sed perpensa sorma illius finali in cursu mundi, ut supte alia
profunda caussae altioris, scopum spectantis obiectivum generis humani, cumque mundi cursum praedeterminandis prouidentia ') vocatur, quam nos quidem
In mechanismo naturas. ad quam homo qua nastra sensiotiua pertinet, serma adparet exsistentiae eius iam fundameniato conili tuta, quam nobis non pollamus enodare, nisi dum ei finem substernimus auctoris mundi eam pra P determinan iis, cuius praedeterminationem inui isti diuinam generatim. Et, quatenus in initio mundi ponitur eo diιν nem prouidentia conditrix; semel iussit, semper parent, κα-srn. . in cursu naturae autem ex legibus uniu0rsalibus formae finalis conseruando, froni ut iam gubes nat/Dem . Porro ad fines singulares sed ala hominibus haud praeuidendos. verum modo ex eventu exspectatos. εινα iram, tandem ad eo respectu euentorum lingularium, Ut finium di inorum, haud amplius prouidentiam . sed directissem exDaον urnaliam vocamus, quam vero ccum reapse miracula spectet. ouamquam euenta haud ita die untur qua talem si cognostere cuperos, stulta foret temeritas; propterea quod absurdu fit maximeque arroganter, si ex evento singulari ad princia
74쪽
proprie haud in hisce institutis naturae technicis
cognosccre, vel etiam tantummodo indu ad eam conis
pium singulare cautae emetentis cistud euentum finem eme,
non solum consequens secundariusn naturale ineci Ianicum ex alio fine nobis ignoto i concludatur . t ma Xime pia ea de re modes aqv. oratio lis nauerit. - lyariter quoque diuisio prouiduntiae ciniam intuor spin. ta . uti aes in mundo spectat obiectas, in Muorale n et I iii/em filia eli et secum pugnat eam. Eκempli gratia in cura versari generum rerumereaturam conservandorum, sed indiuidua casui permittere); nam eo ipso respectu generalis dicitur. 4ra vlla res tamquam inde excepta cogitetur. - Sine dubio diuisio providentiae hoe loco fo, mutit/ν spectatae ex modo finis exsequenti intellecta est: nimirum in o, amomam veluti mors naturae annua et reuiuiscentia pro vi et ilitudine temporum anni et evirao ainariam velut lignorum aduectio ad oraslacialia, quae ibi non crescere pollunt. per νndas marinas ineolis istius terrae, qui alias non possient vitam tolerare ubi . etsi caussam physico- mechanicam horum phaenomeno innorum bene nobis possumus enodare voluti per ripas lignis consitas fluminum in terris temperatis . in quae illae urbores incidunt, et sorte fluxu sinuam longius seruntur . tamen nos nec teleologicam negligere debere, quae prouidentiam spectat sapientiae naturam imperantis. - Ac Conceptus quidem conιuris, diuini in seliolis usitatus. ad est eis tum in mundo sensibili cesset, Oportebit. Namque gry phes iungere equis, eumquc, qui iple cauta plena pbri elaque mutationum mundanarum est . facere suam iptius prouidentiam praedeterminantem durante mundi curtu frawenιeas quae proinde manca imperieelaque suerit. necessio foret .
velut dicere, ρδιυμ. Guυρ per medicum esse aegrotum velli
tutum. orgo ut adiutorem adfuisse, μι iistiori Per se pugnat. Namque cauta solitaria non iuuat. Deus auctor eit medici omniamque illius remediorum, atque ita illi. si ad rationem primam summam. nobis theo retice incomprehensibi- Iem adscenderi velis, o fleetum ιortiis est tribu elidum. Uet potεlt illud medico totum attribui. quatenus istud euentum
ut Ox ordine naturae enodabile in catena caullarum mundanarum prosequimur. I ., ιe eiusmodi cogitandi modus
omnibus principiis certis priuat ac determinatis emeeli diiudicandi. Verum respectu A. Dou Dνauseo qui igitur tot uvsupra sensibile speetat , velut in fide, fore, ut deus deseiactum iustitiae nostrae propriae, si modo animi sententia sinia cera soret ac genuina, rebus quoque nobis incomprehen lix suppleat, nos proinde in nisu ad bonum nihil quidquam debere remittere, conceptus diuini concursu, a cimodum consentaneus est adeoque necessiarius; in .quo quidem per se intelligitur, neminem debere actionem bonam ut euentum tu mundo inde explicare tentare, qui Eps quae cognitio theoretica suprasenlibilium putatilia est, proinde absurda. Disitigod by Corale
75쪽
eludere, sed cuti in formae rerum ad fines in genere
relatione cogitando solum addere et possumus et debemus, quo nobis cogitationem informemus de ponsibilitat cius, secundum analogiam actionum tectani.
carum humanarum, quarum relatio concentusque
eam fine, nobis ab ratione proxime praescripto morali) repraesentari, idea est, respectu quidem
theoretito transscendens, sed practico velut ratio noconceptus ossicii de pace aeterna ut mechanismum naturae eo adhibeamus) dogmatice et quoad realitatem bene iandata. - Usus vocabuli naturae itidem, si,
uti hoc loco, solum de theoria haud de religione
agatur, carceribus rationis humanae quippe quae respectu relationis ossectorum ad caussas, intra terminos experientiae possibilis sese continere debet convenientior est, et modestior, verbo prouidentiae nobis cognoscibilis, quo nobis per temeritatem alas Icarias adplicamus, ut ad mysterium finis illius imperscrutabilis propius accedamus. Ante autem, quam hanc euictionem adcuratius definiamus, necesse erit, ut statum inquiramus, quem natura personis in magno illo theatro suo agentibus parauit, quo Cautio de pace necessaria tandem redditur; - tum vvro domum modum quo eam praestet, inuestigemus. Praeparatio illius prouisoria consistit in eo, quod Iὶ hominibus in omnibus terrae regionibus prospexit, ut ibi possent vivere: - 2 eos bella quoquoverosum, vel iri regiones maxime inhospitabiles, pepulit, quo cas incolis replerent. 3) - eodem eos quoque e git, ut rationes inεrent plus minusue legales. Iam admiratione dignum est, in frigidis desectis ad mare glaciale muscum crescere, quem quaedam animaliae niue eruunt, ut ipsa alimcnto possint vel iugo esse Ostiaei vel Samotedae; aut desertis arenosis camelam
qui ad ea peragr nda quasi conditus videtur, quo iis ii queamus. Sed multo manifestius fini3 elucet,
76쪽
s animaduertas , praeter animalia hirsuta in oris maris glacialis, etiam celas carnibus suis alimenta et adipe ignes incolis istarum regionum praebere. Maximam vero admirationem iniicit naturae cura lignis natantibus, quae sun de Veniant, nescias his terris herbis vacuis aduehuntur, sine quibus nec rates et arma, nec tuguria ad habitationem pollent parare; ubi tum satis in hello contra sera S Occupantur, quo inuicem vivere tranquille queant. Quod eos vero eo coederit, sine dubio nihil aliud nisi bellum fuit. Sed omnium animalium, quae homo domare et mansuefacere' didicerat, primum instrumentum bellicum est equus etenim elephantus pertinet ad serius tempus; quippe luxus civitatum iam landatarum), quemadmodum ars, Certa quaedam graminis genera, nobis nunc, secundum qualitatem originariam, non amplius Cognoscerida,' quae frumenIn dicuntur, colendi, itemque multiplicationem persectionemque pomorum transplantando atque in oculando fortasse in Europa solum duorum generum malorum pirorumque serorum, non Poterat nisi in statu ciuitatum iam formatarum, ubi locus erat possessioni tutae, oriri, - posteaquam homines antea in libertate legibus vacua a venatu '), piscatuque et re pecuaria usque ad c griculturam erant progressi, iamque sol ferrumque inueniebatur, quae sortasse in primis exstitore rebus commercio diuersorum populorum subiectis, quo primum rationem ranquillam ad se inuicem ingressi, atque ita cum
In omnibuς vitae generibus sine dubio Donatus constitutioni moratae plurimum obcit; quoniam lamiliae, cuin eos oporteat dissipari, ab se inuicem retistiantur ideoque in sylvis amplis dissipantur, breui quoque insensa. redduntur. Cuin unaquaeque ad quaerenda alimenta Vestosque multo spatio opus habot. - Interdictum dioisiaunm de Ianguine Genes. IX. 4-6 quod . saepius repetitum, pollea adeo Christianis nouis ex paganis, quamuis alio respectu, a Christianis Iudai eis iactum. legi est, Actor. XV, ao. XXI.. 23. - primum nihil videtur aliud suisse quam interdictum de vitia veκatoria; quoniam tum saepenumero necesse erit . ut crudis carnibus
vestare, eum his simul illa interdiciturii
77쪽
remotioribus ad concordiam, communionemque etsi tum pacificum inter se inuicem adducti sunt.
Dum natura curauit, ut ubicumque terrarum
homines vivere possent, simul quoque i oluit imperiose, ut ubique viuere deberent, etsi inviti, nec tamen ut ex ossicio deberent, atque eo, per legem quamdam moralem Obligati tenerentur, - sed, quo istum finem adsequeretur, bellum ea elegit. - Nimirum videmus populos, qui unitate linguae stirpis unitatem produnt, velut Samoladas ad mare glaciale, populumque similis linguae, ducentis inde milliaribus remotum, in montibus Aliciis, quos inter sese alius populus, quippo Mongstius, equis vchens id O-que bellicosus, intrusit, 'atquc ita illam stirpis partem, longe ab hoc in regiones glaciales maxime inhospitabiles , dispersit, ubi profecto haud motu proprio venturi suissent; paritor Firmos in regionibus Europae maximo septcmtrionalibus, quos Lappos vocamus, ab Hust aris, nunc itidem rem eis, sed quoud linguam aufinibus, populis Gothicis et Sarmaticis inter eos insertis disiunctis; et quid aliud in causta esse potest, cur Esquini sortasse vetustilumi circumvagatores Europaei, genus ab σmnibus Americanis longe diuersu pa) in septemtrione, Pischer ei, versus meridiem in Africa usque ad terram ignitam propulsi sint, quam bellum, quo
natura utitur adiumento, ut terra ubique incolis repleatur 3 Bellum ipsum autem nullius indigot singula.
ris momenti, vexum in natura humana videtur implantatum, adeoque Ut quidpiam praeclarum, quo homo per ambitionem, nullis duitiis elateribus ex studio sui prosectis, animatur, valere: ita, ut animus bEllieus cum a seris Americanis, tum Europaeis, ex equitum seculisὶ non solum cum bellum est,. quod decet , verum etiam, ut bellum si, proxime permagni pretii faciendum iudicatur, saepio que illud, animi ostendIndi caussa, instituitur, proinde in bello per se ipso certa quaedam dignitas interna Ponitur,
78쪽
adeo, ut quoque philosophi illud laudarent pro eerta
quadam excellentia linmanae naturae, immemores
sententiae Graeci illius: isbellum idcirco malum est, quod plures homines malos reddit, quam tollit. Sed
satis de iis, quibus natura βο ipsusIni prospicit, respectu generis hominum ut classis animalium. Iam sequitur quaestio, potiora spectans respectu pacis aeternae: sisci licci quid natura hoc respectu, rotativo ad finem, quem homini sua ipsius ratio ossicio iniungit, proinde ad consequendum eius fuem moralem conserat, et quomodo euictionem praestet, ut ea quae ab homino fieri ex legibus libertatis deberent. non vero fiunt, hac libertate salua, etiam per coactionem naturae, ab eo factuim iri, caueatur, ut quidem ex cunctis tribus relationibus illis iuris publici, et eluilis et gentiam, et topopolitici - Si naturam velle dicam, ut hoc illuditu fiat, mens non est. eam nobis ossicium iniungere, ut id saciamus ciden im non nisi ratio practica a coactione libera efficere potest) verum eam illud i ma, velimus nolimus, sacere sata volentem ducunt, nolentem trahuno. I. Etiamsi populus interna discordia cogeretur, ut coactioni se subiiceret legum publicarum, tamen istud bullum essiceret extrinsecus, propterea quod, pro instituto naturau supra descripto, quisque populus alium, a quo urgetur, videt Vicinum, Contra quem interne suis ut in ciuitatem formet, cogitur, quo ut polentia, contra eum armatus sit. Iam constitutio re ublicanica una est, quae iuri hominum rite convenit, veruintamen diisiculter fundatur, multoque difficilius conseruatur, ita ut multi sint, qui contendant, ciuitatem esse angelorum oportere, siquidem homines per cupiditates suas prauas haud capaces sint constitutionis formae tam sublimis. Sed iam n
tura voluntatem uniuersalem adiuuat Cultam, verum
ad agendum infirmam, in ratione sundatam, et quidem per illas ipsas cupiditatos, ita, ut solum ex bona ciuitatis organisatione pendeat quau sane quidem pe-
79쪽
nes homines est), ut illarum vires ita ad se inui cem dirigantur, ut altera alteram in e sections
vastante impediat, vel hanc tollat: ita ut euentus ita rationi cadat, quasi utraque non esset, itaquo homo, quamuis haud homo moraliter bonus esse cogatur. Problema ciuitatis constituendae, ut maximo
duriter sonet, populo ipso diabolis constante, si modo mente praediti sint) enodabile est, et sic se habet:
MVim naturarum rationalium, quae cunctae leges universales Cupiunt conseruationi suae, quarum Vero quaeque secreto prona sertur ad sese excludendum, ita ordinare, earumque constitutionem sic facere, ut quamquam consilia earum priuata inuicem pugnant, tamen ea mutuo se inuicem retineant, ut in vita publica euentum idem sit, ac si nulla iis eiusmodi prava consilia scirent. Eiusmodi problema, necesse est, enodari pose. Neque enim emendatio hominum moralis est, sed modo mechanismus naturae, qui quo modo in homine usurpari queat, problema doceri postulat, ut pugna cupiditatum dissidentium in populo quodam ita regatur, ut se ipsi inuicem cogant legibus sese cogentibus subiicere, atque ita statum Pacis, in quo legum vis est, adducere. Quod etiam in cis vitatibus adhuc imperfecte organisatis potest intelligi, easque in ratione externa, iis, quae idea iuris praescribit, admodum sese adpropinquare, quamquam intestina moralitatis ratio profecto haud in exussa sit quemadmodum haud ab hac bona constitutio ciuilis, sed potius vice versa a constitutione ciuili bona in sormatio moralis populi exspectanda esst , proinde mechanismo naturae per pravas cupiditates, quae natura sua et extrinsecus inuicem sibi aduersantur et rea-gunt, ratio uti pro adiumento potest, quo huius fini proprio, praecepto iuridico, via muniatur, eoque, quantum in ipia ciuitate sit, pax cum interna tum externa promoueatur eique caueatur. - Ιgitur natura
vult necesiario, ut ius postremo vincat. Quod proinde hic negligitur, id tandem ipsunt sponte essicitur, quamquam non sine multa molestia. , Ius, si ni-
80쪽
nitum sei latur, frangitur, et, qui nimium vult, ni- . iiii vult. Boutfrwech. a. Id ea iuris gentium separationem supponit multarum ciuitatum vicinarum ab se inuicem haud pendentium, es, quamuis eiusmodi status iam per sese status belli sit nisi coniunctione foederativa eruptioni hostilitatum praeueniatur); tamen hic ipse, secundum ideam rationalem, melior est, illarum conflatione, per potentiam alteram excres entem, in monarchiamque uniuersalem transeuntem; quoniam leges amplificato regiminis ambitu magis magisque viribus priuκntur, et despotismus inanimus, surculis boni exstirpatis, tandem tamen incidit in an archiam. In terim unaquaeque ciuitas vel quisque princeps illiusὶ huc modo cupit in statum pacis constantem sese transferri, ut, si fieri possit, uniuersum terrarum orbem
imperet. Verum natura secus vult. - Duobus ea
diu mentis utitur, quibus populi, ne se misceant imi ediuntur, ac seiunguntur, diuersitate nimirum et linguarum et religionam '), cui quidem propensio inest ad odium mutuum praetextusque belli, sed tamen Crcscento cultura, hominibusque paullatim magis
accedentibus ad maiorem Concentum principiorum,
ad conspirationem ducit aὸ pacem, quae non, uti ille despotismus sin libertatis ci meterio , debilitatis vitibus omnibus, verum aequilibrio, in aemulatione eorum vividissima, producitur eique cauetur. a. Quemadmodum natura sapienter populos separat, quos cuiuSque ciuitatis voluntas, et quidem.
Migionum: mira oratiot quasi vero quoquo do dii vorsis morum cou inis loqueremur. Possunt quidem divorsa ossa se ig/κ era adiumentorum historicorum . non relimiori m. s,d historiam Porum ad eam promouendam usurpato ruiri
eampum erudirionis spectantium itidemque diuersi tib i ,-- . ti,,ut Fendati effla, Vocam. Κorari ut similes , sed non nisi una νHipio ad omni s homines omnibusque temporibus valens. illis igitur nihil aliud contineri polos , quam vehi eulum relidionis, quod fortuitum est. et pro diuersitato temporum ac Iocorum esse diuersum potest. Diuiti sed by Gorale