장음표시 사용
721쪽
Dei posset, cuius conscientia finitionem moralem P rit, in qua homines gaudio communicando proni sunt ad luxuriandam; cum interea meriti acerbi, in vera aliorum hominum salute, etiam si eam pro tali haud agnoscerent, in dissicilibus atque ingratis tamen promouenda, talis plerumque non est effectio, sed illud modo animum secum ipso contentum largitur, qui posteriori casu etiam maior foret.
o I. Perfectio propria ut sinis, qui idem in scio stin Persectio physen, hoc est, cultura facultatum
omnium in genere, ad promouendos fines per rationem propositos. Hanc in ossicio esse, proinde per se iptam finem, illique studio, etiam nulla commodo-rtim habita ratione, imperatiuum non hypothetletum pragmaticum , sed absolutum moralem fundamento subesse, indie intelligitur. Facultas sibi generatim ullum quempiam finem proponendi, est humanitatis insigne quo ab animali natura distinguitur). Cum fine humani fatis in nostra propria persona proinde quoque rationis voluntas, ideoque oscium, de hum nitate per culturam omnino bene promerendi coniuri-Ba est, facidiatemque ad varios obtinendos fines possibiles, quatenus haec in homine ipso inuenitur, sib Comparandam augendamve, hoc est, ossicium initio-Tum naturae suae rudius' excolendorum, quippv qu. animal demum ad hominem adsurgit: proinde ossicium .
Sed hoc ossicium mere ethicum est, sei licet obligationis latae. Quousque in colenda proferendaque iatque emendanda intelligendi facultate, hoc est . incognitio ibiig aut sollertia, progredi debeas, nullum rationis prii Scipium diserta praecipit, etiam varietatu
722쪽
temporum, in quae homines incidere possunt, ut genus studii, ad quod naturae dotem colere debet,
permultum pendeat ex arbitrio. - Igitur hic nulla lex rationis est actionibus, sed solum normae allion unu quae sc se habet: se et animi vires et cyrporis eoisisse, ut aptae sint atque idoneae ad fines omnes, qui
se ibi possunt obtingere. quamuis nescias qui aliquam do ex iis possent ad te pertinere. b Cultura moralitatis in nobis. Maxima persectio moralis hominis haec est, ut ossicium tuum n. cias idque propter oseium cian lex non modo regula sed etiam elater actionum sit . - Iam prima quidem specie haec an ulla obligatio esse, principiumque cuiusque actionis non solum legalitatem , verum Etiam moralitatem, sententiam animi, seueritate legis ae rigore videtur iubere; sed reapse lex hoe quoque loco
tantummodo imperat, ut ne norman actionis, nimirum
rationem obligationis in incitamentis animalibus commodo vel damno sed omnino in lege quaeramus - proinde non actionem ipsam iubet. - - Neque enim fieri potest, ut homo in abditos animi sul recensus ita inspiciat, ut umquam queat de puritate mi filii moralis sui et si taceritate mentis suae vel in una tantum actione prorsus certus osse; quamuis de legalitate minime ambigat. Potius imbecillitas, temeri, talem criminis dissuadens, ab eodem homine virtus quae conceptum sortitudinis parit) habetur , et quoterunt. qui vitam innocentem diuturnam.agunt, quibus modo casu obtigit, ut tot sollicitationes ad prauitatem
effugiant; quantum pretii moralis puri in quavis acti ne ex animi sentento prosectum sit, illos ipsos peni. . tus Iugie. r '' Ergo fine quoque omelum, dignitatem presiona que actionis non solun ex legalitate, Φουνum etiam ex moralitate canimi sententix aestimandi, tantum obligationis latae est, neque lex hane actionem internatri
723쪽
iii animo liminxno ipsam imperat. sed tantum actioniqnormam, ut pro viribus eo adnitaris, ut ad omnestis liones ossicio consentaneas eogitatio ossicii per so ipsa satis sit elateris.
tata esse: neque enim in eo quidpiam agi oportet. sed benestenIine maior dissicultas est, praesertinisum haud ex propensione animi amore) erga alios, Verum propter ossicium, spreta adstinaque hac vel illa concupiscentia benefici esse debemus. - Hanc beneficentiam in ossicio esse, inde essicitur, quod, quia amor nostri ipsius non potest a desiderio, ut etiam ab aliis amemur in rebus adsictis iuvemur) separari, nos proinde finem constituimus aliis. eaque norma num- quum aliter nisi solum habilitate sua ad legem uniuersalem, ergo per voluntatem alios quoquc nobis fines eonstituendi, obligari potest, felicitas aliena sinis sit ciui simul in ossicio videatur.
Αt debeo partem salubritatis meae propter ni ostnegligere, fine spe tali nnis, quandoquidem ii , ahiel dest, et iam fieri non potest, ut termini definiti indueentur, quoiisque id possit progredi. Permultum si seri, quid ex suo cuique sensu vera necessitas sutu funi si, quod euiuis definiendum oportet relinquid Nam spreta felicitate propria tisis necessitatibus veris omissis aliorum selicitatem promouere, norma per is ipsa pugnans foret, si eam legem uniuersalem consti
tueres. - - Ergo hoc ossicium non nisi latum est, ea- ,
que latitudine, ut plus minusue in eo agere queas, ita ut inon possint termini illi , tu t0 definivi. i et et Lex tantum ad normas valet, non ad actiopea 4e sinito. o aris. I sup n . sta disiuiri δ
724쪽
b lubritar moralis ad aliovum etiam fi licitatem pertinet, quam ut promouea mas in osseio est, sed tantum negativo. Dolor, quem quis mimorsihus conscientiae capit, licet origo eliis inoraIlist, tamen, qui ad effectus, physicus est, velut aerumna, metus, et quisque status morbosus alius. Ut ea-veatur, ne haec reprehensio interna in illum merito
cadat, non quidem mihi in ossicio est, sed illius ne. gotium; sane vero ne quid agam, quod, pro natura hominis, adlicere ad id posset, de qub posthac conscientia possit eum excruciare; id quod scandalum aspellatur. - Sed nulli termini certi sunt ac definiti, intra quos haec diligentia quietis internae moralis alio rum posset contineri; inde in ea non inest nisi obligatio lata.
Virtus cernitur in firmitate normae hominuminineio suo tuendo. - Omnis firmitas non nisi ex .im'pedimentis, quae superari possunt, cognoscitur; sed in virtute haec impedimenta versantur in propensionibui naturalibus, quae cum proposito mor li possunt i Contentionem venire, et, cum homo ipse si is . qui normis suis haec obstacula obiicit, virtus non solum in coamone a nobismet ipsis prosecta,versatur tum enim propensio naturalis alteram rincere posset mo. liri , verum etiam in coactione secundum principium libertatis internae, proinde per solam.ossicii sui creblationem, ex lege illius formali. .
omnia ossicia conceptum coactionis per legem in se cohibent; atquct ethica quidem eam, cuius tantum esse interna legislatio potest; sed officia iuris coaeLi nem talem, cuius etiam legislatio externa fieri potest; utraque proinde conceptum coactionis, sue ea ab no
bis ipsis profisciscatur, siue ab alior via tum facultis
725쪽
formalis superioris virtus, actioque ex tali mente sobseruantia legis oriunda actio virtutis ethico.) dici potest, licet lex officium iuris enuntiet. Namque doctrina virtutis est, quae ius hominum iubet sancta
Sed quod, si agas, in virtute est, illud idei reci
haud continuo proprium virtutis ossicium videtur. Illud solum formales normarum attingere potest, hoc est, spectat Oarum materi qm, nimirum finem quemdam.
qui simul este in Omcio cogitatur. - Cum autem
obligatio ethice ad fines, quorum esse plures possunt. tantummodo lata sit: quia tum solum legem normae actionum continet, et finis materia sit subieeta arbitrio, multa officia sunt, pro vario fine le3ali varia, quae officia honesatis adpellantur; ob eam ipsam caupsum, quia solum coactioni libere a nobis pro iselae, non ab aliis hominibus, obnoxia sunt, et quibus finis definitur, qui idem in officio viduatur. Virtus, ut conuenientia voluptatis cum quouis
6sfieio in firmitate animi landata, uti omne formast. tantum una est eademque. Sed respectu fis actionis opositi, qui idem in officio est, hoc est, eius mx tetiae quod tibi debeas pro fine proponere, virtutes Esse plures possunt obligatioque ad normam illius dicitur officium honesatis, quorum igitur multa sunt.
i Principium ethices supremum hoc est: age se. Eundum normam 'ium, quos ut propositos tisi ha heas, cuiuis lex esse uniuersalis potest. - Ex hoe principio homo cum ipse sibi tum aliis finis est, nee satis est, illi haud licere nee se ipsum nec aliis ut me xis adiumrentis uti, in quo tamen etiam praebere is medium potest , verum ut hominem in genere nobis pro fine constituamus, per ipsum in homina officio
Atque hoc ethices principium, ut imperativusaategoricus, nullam Probatiquem patitur, sed sana
726쪽
quidem deduclionem ex ratione practici pura. Quod ratione hominum, ad se ipsos atque alios, finis elis pos si, id suis est coram ratione pr:Qtica pupa inamquo ea in facultate finium generati tu veriatur, quorum proinde reipectu se medium praebere,.l Meest, iis haud adfici neque oblectari, pugnat: quia tari quoquo non normas actionum quippe quae polieri ires sempor finem continent, determinaret, proiiiii nulla ratio practica foret. Sed ratio pura nullus fises potest ex anticipatione imperaro, nisi quatenus eo, mul ut officia promulgat; quod officium tum .ia
Principium supremum doctrinae iuris fuis anat Hevm ; sed doctrinae virtutis es synt heticu m.
Coactionem externam, quatenus in reni* obstaculo libertatis externae ex legibus uniuersalibusi eoa venientis opposto versatur, cin impedimento impedi menti illius) cum finibus omnino posse consssere. ex effato repugnantiae planum est, neque conceptinlibertatis transgredi necesse est, ut eam intellip tu. qualis ille cumque sibi cuique sinis propositus videatur. - Ergo su inmum iuris principium in enuntiata cernitur analytico. Contra principium ethices conceptum libertatis externae excedit cum eoque ex legibus uniuersalibus
etiam Iinem coniungit, quem statuit ostium. Hoc igitur principium syntheticum est. - Eius post bilitas ilicstiti deductione g. IX. . .
Haec dilatatio conceptus osscii ultra conreptam libertatis externae, et circumscriptionis illius per me ram Munam conuenientiae illius perpetuae, ubi liber-tκs interna, loco coactionis externae, iacultas nosmetipsos sponte cogendi, idque non per propensiones tilia ised per rationem practicam puram, istas intercession omnes spernentem Proponitur, in eo cernitur eoqd
727쪽
supra iuris ossietum euehitur, quod per er proponuntur, a quibus omnino ius sibi temperat. - In iispo. extino morali. εe sumtione libertate necessaria in. gra. iam eius, et lege, et Deustate ceam implendi) et poluti
tale normas definiente omnia Merr.enta, qudio Conceptum formant ossicii iuris, abselliuntur. Sed in eo. qui imperat incium honestatis, praeter conceptus colicti nis a nobis ipsis profectae, conceptus accedit is, nouquem nobis propositum habemus, Ced debemus habere, quiem proinde batio practica pura inqe cohibet, cuiushnis absolutus sutiamus qui tamen etiamnum in offieio est) in eo ponitur, quod virtutis finis sta ipsi propos tus sit, et praeter meritum de hominibus, etiam sibi ipsi praemio es e videatur. In quo quidem, ut ideale, ita exsplendescit, ut, prout hominum visus seri, sanctitatem ipsam, ' quae numquam ad transgressiunhm AM-
Citatur, obscurare videatur; quo quidem illudimur, Cuin, quibus nulla nobis mensura nec gradus firmitatis, nee magnitudinis impedimentorum est, quae potue-xunt vinci quae in nobis propensiones sunt), conditi ms magnitudii iis aestimandae fuhsectivas, ut pro obiecti uis, quantitate per se ipsa habeamus, moueri novpatimur.J vetum cum fuibus 'humaius quibus cunctia impedimenta superanda sunt, comparata, patet, pretio ae dignitate virtutis ipsius, ut proprii finis sibi propo. λὶ , pretium branis utilitatis et finium empiricorum Commodorumque omnium quae illa cumque eam comistentur, Ionge praeponderat.
Ae sane quidem diei potest: hominem ad virtuo
tem cui robur morale) teneri obstrictum. - Namque etsi facultas incitamentorum omnium sensitive reageristium vincendorum simplieiter et possit supponi εt d beat : tamen haec facultas ut robur quidpiam est, quod adquiri oportet, eo, ut elater moralis cogitatio legis Antemplatione dignitatis legis rationalis purae in uoin bis, sed simul etiam exercitatione augmtur.
729쪽
Praenotiones aestheticae respectu receptiuitatis animi ad conceptus ossciorum in genere. Sunt tales qualitates morales, quibus si careas fit ut etiam nullum esse ossicium possit eas sibi comparandi. - Atque hae sunt latrus moralis, eonfisuria, stior homM Lot revierantia erga se ipsum . quas ut habeas, nulla re obfigari poteris; quoniam ut conditiones DiIu ctive recipiendi conceptum oscit, non rixo vh cotiditiones obiectivae moralitatis fundamentu subsunt. Cunctae sunt illae quidem aeshisteas et praedispositi 1nes naturales, quibus fit, ut Conceptibus olficior an adfici queas; e quas dispositiones ut habeas non Dii st pro ossicio considerari, sed qui squisque homo mrnatus est, 'quacumque vi potest obligari. Cons.lentia illarum non est originis empi-1-aυ ; θd tantum conscientiam legis moralis, ut effectani illid. in ammo, sequi potest. P V m
Frac cernitur in prima quasi conceptu in se recipiendi oluptatens taediumve solum ex conscientia eonvenietitiae vel Rugna actionum nostrarum cum lege ossicii: Sed omnis determinatio arbitrii a cogitarione actionis possibiliti per tactum voluptatis taediive se ex ea vet effecto imus 'imitamentum captendi profecta
Pergit ad factum; ubi status aesheticus adficiendi
sensus interni tum aut pathologieus tactus est aut moralis. - Ille in eo tactu versatur, qui cogit tionem legis antecedit, hic vero in eo, qui non
potest nisi hane sequi. Iam nullum esse incium potest, quo iubeare, , ut tactu morali utaris, vel eum tibi compares; siquidem omnis conscieotia obligationis hunc laiaum
730쪽
undamento constituit, ut coactionis, quae in eoisceptu ossicii inest, conscientia potiare: verum qui1-que homo ut natura moralis originarie illum in seeohibet; sed obligatio tantum esse potest illum excMIendi, ipsaque admiratione illius originis haud peruestigandae augendi: id quod eo fit, ut ironstretur, quomodo ab omni incitamento pathologico seiunctu. atque in puritatu sua, per solam cogitationem rationalem maxime excitetur.
3 Hic tactus minus conuenienter sensus moralis dicitur; siquidem in verbo sensus plerumque iacultas percipiendi theoretica ad rem quamdam prq postgni relata intelligitur : cum e contrario tanus moralis svelut voluptas mediumque in genere quidpiam mere subiectivum sit, quod nullam cognitonem largitur. - Ab omni tactu morali nemo hamo vacuus est; nam si omnino huius sensationis inis recipiendae facultate careret, moraliter morinyssoret, et, s ut cum Medicis loquar lvis vitalix m ratis hunc tactum non posset ampli is sollicitare. humanitas quasi ex legibus chemicis meram naturam animalem soluta cum mole aliarum nata rarum physi.
carum aeternum misceretur. - Boni malique min) sensu peculiari perinde ac sensu veri earemus, quamquam saepenumero sic loquuntur, sed utimur facultate liberi arbitrii motum illius per rationem puram practicam legemque illius' in nos re ipiendi,
at id est, quod tactum moralem adpellamus. i
Conseientia animi. Pariter conssentia animi non potest adquiri. neque ullum exstat ossicium, quod illam iubeat comparandam, sed quisque homo, ut natura moralis, originarie .illam in se habet. Ad animi consesentiam - obligatum esse, idem foret, atque ossicio teneri, ut incinagnoscas. Nam conscientia animi cornitur in