장음표시 사용
731쪽
rat Iona practica homine in quovis tempore legis ossicium ad absoluendum damnandumque praemonstrante. Itaque adsectio eius non ad rem quamdam pertinet, sed soluin at subiectum. ut tactos moralis actu illius adficiatur ; ergo res in sano posita necessaria, non vero obligatio neque ossicium. Cum igitur dicimus: hic homo defectu laborat conscientias animi, tum dicere volumus, eum non curare dirumen illius. Nam si reuera ab omni conscientia animi religione Uscuus laret, etiam nihil sibi quidquam ut ossieto
oonsentaneum tribueret, neue ut ossicio contrarium
Oxprobraret, proinde quoque ossicium conscientia animi vielidi nullo modo cogitatione sibi insormam posset. l Varias conscientiae animi descriptiones hoc loco Praetereo monsoque tantum, quod ex iis, quae modo dixi , consequitur, nimirum conscientiam animi erroneam essu nullam. Namque in iudicio obiectivo, quid iam id in ossicio sit nec ne, sane quidem non---mquam possumus errare; verum in subiectivo, in. Illud cum ratione practica mea hoc loco iudicante .eommodo istius iudicii comparauerim , errare nequeo, qui tum practice minime iudicassem ; et tunc. mequs errori nec veritatati locus erit. Neglictur comin. scientiae animi non est conscientiae desectus, sed propensio iudicium illius non curandi. Si quis aute inc tibi conscius sit, ex animi conscientia sese egisse, ab eo, ratione culpae vel innocentiae, nihil potest amplius desiderati. Illi tcntum incumbit, ut mentem suam de iis, quae in ossicio sunt vel non sunt, col- histret: cum autem ad factum venit, tum conscientia animi natura sua sertur et necessario ad pronuntiandum. Ergo ut secundum animi conscientiam agas, i id ipsum in ossicio esse non potest, quoniam alias et alteram animi conscientiam esse oporteret, ut tibi conscius fieres actus conscieutiae illius alterigis.
Hie tantum m ossieto in animi conseientiam excolere , attentionemque ad dictamen iudicis in.
732쪽
terioris nouere omnibusque adiumentris vis, pinnulis tantum modo in ossicio indirecto ut queat a litar em
Amor ex motu animi proficiscitur, num a Teduxistat in eo amare queo, quoniam unis , sed ' mula visum quia debeo, ad amorem cogi ς' p in dei acῶρανα amandi nullum est. Sed amor beniuolentiae ut iactam potest legi ossicii obnoxius esse. Umum ii saeperit mero aecidit ut beniuolentia erga homira es Udrasin propriae utilitatis stu din iliena etiam ii lutata luam
valde improprio) amor dicatur; quin P ubi uialta felicitate alterius, sed de uniuersis sinibu
penitus no libet e snibus alius nituras cuiuspiam ipsius homine superioris) agitur, de amore loquimur, qui idem nobis in ossicio videatur. At omne ossicium cernitur in cnoctione; etiamsi cotidio sciret ab nobis ipsis prosecta secundum legem aliquam. Quod autem facimus coactsi illud non ab amore profectum esse dici potesL q ' i 'sAliis hominibus pro facultatibus nostris Τene'n in ossicio est; sue amore eos prosequare siue minii let hoc ossicium nihil quidpiam perdit ponderis. 'latristant naduerteres, nostru ni genus non esio ad uriari Φdum constitutum, ita ut, si illud propius nosses, haudita amore dignum inueniretur. Sed Daeam homini usemper turpρ est, ctiamsi, ab hostilitate vacuui , solum in separatione ab omni hominum congregstione Versaretur. Namque boninoldiitIii se impee iii officio manet, vel ereu ipso n hi nivntim o sorsm quem sane quidem noli posuimus amabo, sua es ramea beneficia fribuere. ' ri 'λ 'γ
ti, Atyitium in tarn infi odisia: nem, e in officio hst nequo ossicio condi adiit in sed mons est iis auorsoniR qua illum fugimus, sine ulla voluntatis re 4ruiusce tactus contagione. BenzGapere in ossicio est. Quod
733쪽
. ., INSTITUTIO. 'a qui saepius tacit, videtque se benes eium bena collaueasse, tandem facile eo peruenit, ut, cui beneseperit; eum vere amet. Quodsi igitur dicituri alterum hominem amato tamquam te ipsum, id non ita dicitur, ut proxime I primo amare debeas, et per hunc amo. rem posthae) benefacias, sed hane vim habet: tollata Fenestis ini alte eum hominem, et haec benefluentia amorem hominum iri habitum propensionis ad hen Rciendum in genere) in te efficiet i ,
Itaque amor eos latentiae solum directus foret. Sol huius i ut voluptatis cum cogitatione exsistentiaoguiusdam rei proxime coniunctas) officio teneri, hoc est, ut ad voluptatem ex aliqua re percipiendam coga.
Reuerentia pariter quidpiam mere subiectivum est, tactusque peculiaris cuiusdam generis, neque in indicio de re quadam cernitur, quam efficere, aut Iu omouere. in officio videantur. Ea enim, ut .RH-cium confiderata, non nisi per reuerentiam, quR urgaill m per usi sumus, cogitari posset. Huius ergo os ripio teneri, idem foret atque ad officium omςio ob. stringi. -- Itaque cum dicitur : homini in tio in saipsum reuereri, id parum recte dicitur, potiusque di eendum foret: lex in eo cogit illum ut necessaris Derentia suam ipsius naturam complectatur, isque tactus qui peculiaris cuiusdam generis est) ratio est hextorum quoiumdam officiorum, id est, actionum certarum, quae cum officio erga se Ipsum . . mih sunt consistere; non vero, illi in ostrio esse, ut se ipsum inisereatur: siquidem reuerentiam erga legem in seipso haheat, necesse est, quo vel oninino possin ossi
734쪽
printipia uniuersalia mei aphsuit e t morum in tra-
Ac primo quidem: uni ossicio etiam non nisi una ratio obligationis inueniri potest, et, cum duo pluraua argumenta ea de re adferuntur, tum manifesta illuc nota est, vel adhuc nullum argumentum Verum haberi, vel etiam plura et diuersa ossicia esse, quae pr uno habita sint. . . . . . . Etenim cuncta argumenta moralia, ut philosophica, non possunt nisi per cognitionem rationalem
ex conceptibus, non vero, uti malite sis ea adfert, *eteonstructionem conceptuum juci; quippe quae Plura unius eiusdemque pronuntiati argumenta concedrint; squidem in visiqne ex anticipatione plures determinationes qucilitatis rei cuiusdam esse Uossimi, qua2 cunctae ad eamdena rationem reduCunt - Ut hoo utar. in gratiam ossicii veracitatis argumentuml' priUmo ex detrimento, . quod altis hominibus mentacium adfert, tum vero etiam ex vilitate mendacis, luela quo erga se ipsum reuerentia duci debeat, primo illo 'Om. eium beniuolentiae, non vero veracitatis, Proinde rimina, cuius probatio postulabatur, verum ossicium ali adprobatum videtur. - Atque in plaribus quici dim,rgumentis pro una eademque. sententia adlatis mul titudine rationum putant desectum p ouderis Cubus
que singularis iri tompensatum, id quidem. axtificium est a philosopho maxime alienum, propterea quod insidias prodit et improbitatem siquidem variis rationibus haud idoneis iuxta se inuicem collocatis desectus alterius halia suppletur ad animi firmitatem, quin no ad probabilitatem quidum. Ut ratio, necesse est, et consequens in una serie, usque ad rati ena sussicientem progrediantur . nec nisi hoc modo vim pol Tune probandi habere. - Et nihilominus istud solet iuartificiis e fis artis persuadandi. 'ibin x , e
735쪽
Deinde diserimen virtutis a vitio numquam in gradibus certarum quarumdam normarum seruanda
rum quaeri potest, sed solum in habilitate illarum spe. et sea adsectione, ad legem anquirendum est; verbo, laudatum principium illud Aristhielis , virtutem in
ἄedio duorum vitiorum collocandi, salsu in os )Exemplo ponamus rem familiarem bene administra. eam, ut induim duobus vitiis, prodigalitati et auaritias interiectam: ea, ut virtus, non potest deminutions successiva superioris amborum vitiorum parsinonia), nec multiplicatione expensarum' posteriori vitio dediti, oriunda. depingit propterea quod sibi iuuinem . quasi ex directionibus oppositis in re familiari benoedministrata obuiam fierent; sed una illarum quaoquo normam suam peculiarem sequitur, quae cum althra necessario pugnat.
i Pariter 'ob eamdem caussam nullum vitium gene. Matim potest maiori certorum consiliorum exsecutions
quam contentata eum sit sexempli gratia, prodigalitas este essus in confuniendis opibus aut minori essection. Aloctim, quam deceat velut auaritia est defectus in opibus distrahendis definiri. Quippe quo cum gradus neutiquam definiatur, ex hoc autem, utrum vitas noto ossicio consentanea sit nec ne, uniuersa pendent;
'oo potest definitioni inseruire.
in . e Formulis consuetis, oratione ethice -elassicis: medioi tuυuimus ibis; omne nimium vortitur u vitium; est modus in robus sunt corti denique fines; medium tenuero boa. iii insani sapiμns nomen habeat ote. Dpientia contine. . tur rapida. nullis omnino principiis definitis nixa: eequis enim istud medium inter duo extrema mihi iuditabit illo vitium i a parsinonia virtute haud in oci abhorret. t quod haec ,-ium intendatur . . verum longe aliu/ρν-jplinis, norma tri) sequitur . nimirum ut sinis rei familiarij noron. . .dae, non in p. st,sendi, saeuitatibns suis. sed fruitione missa. . . solum in illarum ponatur:. quemad inoram vitium , νω0Hiisti, non in fruitions nimia facultatum. vorum ina norma praua qHaerendum est . quaF viam rei, non habita - ratione eius con ruandae, unum finem constituit. 1 il c
736쪽
Grais ossicia ethina non ex facultatin homini a tribut1 legi satissaeiendi, aestimanda sunt; sed uioω versia, facultas moralis secundum legem. categorice im porantem aestimanda est; ergo non exi cognitione eωpirica, quam do hominibus habemus . vli stiri . sed rationali, uti ideae humanitatis conuenienter esis fisahent Atque hae tres normas etiricus selene see tamaandae vetustioribus apophtllegiaratibus oppositis sunt: a. , Virtus cernitur in tuenda via media intex duansententias oppostas. DIU, I p s. i. 'Uba. Virtus instar prudentiae discenda ab experiem
Virtus robur voluntatis morale Onotat. sed istud nondum conceptum exhaurit, squidein eius Imodi robur etiam naturae sinctae posset competere, in qua nullum incitamentum impedirnu legi Mouintatis suae reagit; quae proinde omnia legi Canu meri ter alacri animo facit. Ergo virtus cernitur 1 robcire
morali voluntatis hominis in faciendo scio; quod in , eoactione eonsistit morali per propriam rationem saam Legislatoriam, quatenus haec se ipsam potestatem con si tuit legis exsecutiruam. - Nequo ex ipsa, aut illi Ipossessio in ossicio est alioquin enim ossiciosam esset ad officium obligationem oporte rot), verum ea inis perat praeceptum suum et comitatur psr eoanionem rustralem legibus libertatis intestinae possibilem οquo vero, quia illi non debet posselares sit, rob diopus est . cuius gradum non nrs ex maetnitudina ima podimantorum, quae hamo per propensiones suas si ipse struit, postumus aellimare. Vitia, Ne progeniem gipitionum legi contrariarum . monstra land nune e .suna paridat quoenea hue vahae morato quoque, Te
737쪽
fortitudo moralis, maximam et unice veram gloriam hominis bellicum absoluit; propria item, nins ubi practica sic retia vocatur : quoniam scopum evsiston tias hominum in terriς conuertit in tuum. In eluae is essione solae homo liber est, et sanus, ut ditum,' εἰ vel et id genus alia, neque casu potest, nec sato I Mauram facere; quoniam se ipsuna possidet, nec honestus vittinem suam amittere potest. Omnes Praedicationes, quae ideale spectant humanitatis in persectione illius morali exempli contrarii sius, quodbhomines luxnc sunt lactruntvo, aut sine
dubio aliquando suturi sunt, nihil possunt quidquam pri amittere, et anthropologia, qtlae a
muris notitiis empiricis prosciscitur, anthroponomiae,
quae ab rationu absolute legislatoria proponitur, nihil detrahere potest, et, quamquam virtus craticino hominum, non legis) passim potest etiam meritoria diis ei praemioque digna esse, tamen per se ipsa, quemadmodum propriua sibi propositus finis est, etiain vepraemium sui ipsius contemplanda est.
-aan tu intu3 ι uniuersa sua porsectione considerasa, siecogitatur, noni quomodo homo virtutem teneat; sed musit virtus hominem possideat; quoniam sumeri oriciniust*qeiem haberet, quasi penes illum ophio sui nex
quo tum Etiam . alius cuiusdam virtutis indigoreε, 've' virtutem frae quavis merco alia oblata olim stet Hures sibi virtutes animo concipere uti euitari fidi sutos in nihili aliud est, quam ros morales varias coeti ltatio de sibi insevmare, ast quas voluntas ex uno vir vitis principio perducitur; parit 'cum vitio opposito comparatum videtur. , Verbum, quo ambo persons induunt un; imachina est aesthetica , sed quaoriri lensensum moralom commonstret. -- Idcirco ae therista morumcnon thi parte quidem . sed itamen in erit bitionE 4nbiectiva mriaphysices illius vorsa fue3 I Ubi ea. Bus ιi v leagentem legis moralis comitantες 'essica.
738쪽
rorem edi similia excitant, quae auersionem mctralam a d sensus reuocant , ut incitamentum solum se si,
De principio doctrinaν ciorum Dartutis lati doctrina ciorum iuris separandae.
Atque haec separatio, qua etiam diuisio philo si phiae moralis primaria generatim nititur , in eo posita est: quod conceptu libertatis, ambabui illis comm vi, descriptio in ossicia libertatis externae, Et infernae necessaria essicitur; in quibus posteriora solum ethica sutat. - Unde haec et quidem ut conditio uniuersint ii virtutis quemadmodum in superioribus doctrina de animi conscientia ut conditio omnis omnino officii ex discursus praeli ruinaris praemittenda est.
De doctrina nociorum honesatu ex principio libertati,
Habitus est facilitas agendi et persectio subiectbva nrhitrii. -- Sed haud quaevis eiusmodi fatis habitus libertatis est; nam, si ea assuetudo sit, hoc est. aequabilitas illius per actionem frequentius repetitam in necesstatem conuersa, non est habitus ex libertatu pio ficiscens,.nec proinde moralis. Igitur virtvll auri potest per habitum in actionibus legalibus liberis dam iri; sed sane quidem, si adderetur, cogitatione legis in agendo sola determinandi et tum hic habitus qualitas est non arbitrii, sed voluptatis, quae in seculitate adpetendi simul uniuerse legislatoria versatur, ea sua sola resurri ad virtutem potuit. .
Ad Iibertatem internam vero duabus rebus opus ast : et Emmo sui compote, et imperio in semet Usuifi,
739쪽
ve et Adsectus eo primantur, et animi perpessiones re gantum. -- D ses in hisce duobus statibus eradia est Ad in oppositis obuaa seu serua.
M virtutem primo opus es imperio in D mativum. Adfectus et perpes lanes animi natura digerunt;
alii ad tactum pertinent, quatenus hoc deliberation antecedente ni, ut hae ipsae esse nequeant aut dissi cultatibus premantur. Inde adfectus dicitur animust praeceps, quem ut continens, ratio per conceptum vir tutis suadet; verum haec imbecillitas in intelligentia utenda, coniuncta cum robore motus animi, tantum inhonesas, quasique puerile quiddam atque infirmum, quod cum voluntate optima commode potest eonsiste. xe, hoc unumque commodi habet, quod haec tempestas breui desinit. Propensio ad adfectum veluti ad iram tu de haud sacile cum vitio coniungitur, quarnanimi perpessio. Contra perpessio animi cernitur in cupiditate animali in propensionem constantem conis cli, velut odium cum ira comparatum . Tranquil- Iitas, qua illi indulgemus, locum dat deliberationi animoque concedit, ut principia constituamus, adilue ita. si propensio in rem incidit legi contrariam, eam foueamus, quo altas radices agat; prauumque eo. vede industria iii norinam nostram recipiamus), quod Prauum, ut sic dipam, qualiscatum, hoc est, vetum vitium videtur. 'I virtus igitur, quatenus in libertate interna ruit ἡata est, eohibet in se hyminibus etiam praeceptum .dfismatiuum, scilicet ut omnes facultates suas ineli. nationesque potestati suae stationis subiiciat, pro- is de imperio in semet ipsum, quod praeter coRcium accedit, ne in petrium pati, e tactuum tuorum aepropentinum, ossicio απαλαῖ ; quoniam, nisi ra-
740쪽
eio scenum ceperit gubernationis, illi Iomnem imperio tuo subiiciunt. t C IE
Haec vox, quasi laetus vaeuitatem, proinde 'h- disserentiam subiectivam , ratione reruns arbitrio subiectarum, denotet, coepit male audiret' him talltili pro imbecillitate est. Cui quidem calumniae potest, ut ea adfectuum vacuitas. quaἡ in Indisserenatia distinguenda est, άπαθία moralis ditatur: eum tactus ex impressionibus sensitivis vim suam in ratione morali eo tantum perdant, cum reuerenti, Erη14egem uniuersis illis potentior euadit. - si hist robur putatilium est hominis febricitantis, quod ediurauisti. nem ipsus boni patitur usque ad adfectum crescere/ vel potiuς degenerare. Adfectus huius stenges, ἐνθουσιασμὼς vocatur, eoque etiam in poeta a temperantia est, quae ipsis virtutibus colendis solet commendari insani sapiens nomen habeat, ae tus insequi -- vlira quam furis est virtutem si petat ipson. Horat.9 Alias enim absurdum seret pu mi; se posses adeo nimium sapiens, nimiumque honesus esse. Adsectus semper pertinet ad sensualitatem; qua re cumque excitetur. Verum virtutis robur cernis tr in mimo tranquilla , cum proposito deliberato lac, stabili lammmillius obseruandi. Atque in hoc status e sistit is dbrisatis in vita morali contra adsessius adeo si cogit ntione boni excitetur, in viso versatur an pu tactum temknpbris splendente. quod languorem relinhviti ei Sed titu pmen is potest phantastine honestus vocarno qui mutavrespectu morsitatis: άδιὰφυρα concedit, omnexcpi ibpassus, ut grinus suos cunspergit ossiciis si meque nihil, in tar se iudieari, vir urna carne an piscibus . I 'ehemitassan vino, si utrumque milu C ducat s Hur pi quati i is ut dem minutiarum consuetatio, si in doctrinanu virtu.